More Related Content Similar to баасны шинжилгээ зассан Similar to баасны шинжилгээ зассан (20) 2. Баасны шинжилгээ: Заалт
• Лейкоцит болон эритроцитыг илрүүлэх
• Паразитыг илрүүлэх
• Бүдүүн гэдэсний хорт хавдрыг илрүүлэх
• Хоол боловсруулах замын шархлааг илрүүлэх
• Суулгалт, өтгөн хаталтын үед өвчинг үнэлэх
3. Баасний шинжилгээ авах
• Сорьц цуглуулах савны таганд байрлах хутгуур савааг
өтгөнд дүрэн, тойрог ховилуудад баас наалдсан байхаар
хутгана. Баас наалдсан савааг ариун саванд хийн, сайтар
таглана.
• Сорьц цуглуулсны дараа гараа сайтар савандаж угаана
• Өтгөний сорьц цуглуулахдаа шээсний хамт авч болохгүй
• Сорьцыг авнаас хойш 24 цагийн дотор шинжилнэ.
6. Зураг №3. Баасны дээжийг агуулах сав.
Хөх болон шар тагтай саванд паразитыг
шинжлэх дээжийг агуулдаг бол улаан
тагтай саванд баасны химийн
шинжилгээний дээж, цагаан хайрцганд
өвчтөн өөрөө дээжээ хийнэ.
9. Баасны өнгө
Баасны өнгө Шалтгаан
Бор, хар хүрэн, шар
хүрэн
Хэвийн өнгө нь цөсний пегментийн исэлдэлтээс
үүдэлтэй
Саарал Какао, шоколод уух,
Хар Төмөр эсвэл бисмут уух, хоол болосруулах дээд
замын цус алдалт
Хар хүрэн /тод/ Мах ихээр хэрэглэх
Улаан өнгө Ургамлын гаралтай туулгах эм, хоол боловсруулах
доод замын цус алдалт,
Ногоон эсвэл шар
ногоон
Бууцай, ногоон хүнсний ногоо ихээр хэрэглэх,
антибиотик, суулгалт
Хүснэгт №1.
10. Зураг №4. Баасний шинж чанар
Хатуу, хоргол шиг: Шингэний
дутагдал, хангалттай эслэг авахгүй
байгаагийн шинж
Усархаг, нялцгай: Шим тэжээлийн
дутагдал/Хэт их муу бактерийн
бөөгнөрөл
Өтгөн усанд хөвөх, эсвэл шүршиж
байгаа юм шиг гарвал: Шингээгүй
өөх тоснуудын бөөгнөрөл
11. Баасны хэмжээ
• Хэвийн хэмжээ нь 100-200гр/өдөр байна.
• Өдөрт 1-2 удаа баана.
• Хэвийн үед идсэн хоолны шинж чанараас
хамаарна.
• Эмгэгийн үед баасны хэмжээ нь идэж буй хоол
унднаас шалтгаалахгүй.
12. Баасны микроскопны шинжилгээ
• Лейкоцитыг илрүүлэх
• Эритроцит илрүүлэх
• Паразит илрүүлэх, өндөг авгалдай цист
• Булчингийн ширхэг илрүүлэх
• Баасанд өөхөн дусал илрүүлэх
13. Баасны микроскопны шинжилгээ
• Тавиур шилэн дээр бааснаас жигд нимгэн тараана.
• Дээрээс нь натрийн хлоридын изотоник уусмал дусаана
• Баас салстай байгаа бол натрийн хлоридын изотоник уусмал
дусаах шаардлаггүй.
• Иодын уусмалыг цистын бөөмыг харахад ашигладаг
• Эозин 1% уусмал: ягаан дэвсгэр дээр харагдагцыг илүү тод
харагдуулдаг.
• Гэрлийн микроскопд 10х эсвэл 40х өсгөлтөөр харна.
14. Баасанд лейкоцит илрүүлэх
• Хэвийн үед баасанд лейкоцит байхгүй
• Баасны салстай эсвэл устай хэсгээс дээж авч тавиур шилэн дээр
бэлдэц хийх
• Вирус ба паразиттай өвчтөний баасанд лейкоцит илэрдэггүй.
15. Баасанд лейкоцит илрүүлэх
• Баасанд лейкоцит ихсэх нь
• Архаг шархлаат колит
• Шигеллёз
• Салмонелла халдвар
• Иерсины халдвар
• E.coli инвазив суулгалт
• Ходоод, шулуун гэдэсний үрэвсэл
• Хэсэг газрын буглаа
• Зарим амеобын үед лейкоцит харагдддаг
17. Баасанд өөхөн дусал илрүүлэх
• Өтгөнд өөхөх дусал харагдах нь
• Malabsorption
• Нойр булчирхайн гадаад шүүрлийн дутагдал
• Цөсний хүчлийн дутагдал
Агаар бөмбөлөг
Өөхөн
бөмбөлөг
18. Булчингийн ширхэг баасанд харагдах
• Хоол боловсруулах замын эвдэр гэмтэлийг харуулдаг
• Malabsorption syndrome
• Нойр булчирхайн цист төст фиброз
27. Баасны химийн шинжилгээ
• Баасанд далд цус илрүүлэх
• Уробилиноген
• Сахар тодорхойлох
• Баасны рН
• Өөх тосны ялгаруулалтын хэмжээ
28. Баасанд далд цус илрүүлэх
• Харах үзлэгээр баасанд цус байгаагүй боловч химийн
шинжилгээгээр баасанд цус илрүүлэхийг далд цус гэнэ.
• Баасанд далд цус байх нь:
• Гэдэсний эмгэгүүд: хүж хорхой, амеоб, хижиг өвчний
халууралт, шархлаат колит, аденома, шулуун болон бүдүүн
гэдэсний хорт хавдар
• Ходоод улаан хоолойн эмгэгүүд: ходоодны шархлаа, ходоодны
үрэвсэл, улаан хоолойн варикоз, эвэрхий
• Системийн эмгэг: диатез цус алдалт, уреми
29. Баасанд далд цус алдалтыг илрүүлэх
• Гемоглобины Пероксидаза төст идэвхжил (benzidine, orthotolidine,
aminophenazone, guaiac)
• Иммунохимийн тест
• Радиоизотопын сорил
30. Гемоглобины Пероксидаза төст урвал
•Зарчим: Н2О2 + гем=2ОН-
•2ОН- + benzidine, orthotolidine,
aminophenazone, guaiac= өнгөт
нэгдэл+2Н2О2
31. Хуурамч эерэг хариу
• Булчингийн мах, загас, шувууны мах, хүрэн манжин,
цэцэгт байцаа, бууцай, өргөст хэмх зэрэг пероксидаз
агуулсан хоол хүнс хэрэглэсэн тохиолдолд
• Аспирин болон бусад стреодны бус үрэвслийн эмүүд нь
хоол боловсруулах замаас цус алдалтыг үүсгэдэг.
33. Иммунохимийн тест
• Зөвхөн хүний гемоглобиныг илрүүлдэг.
• Тиймээс амьтаны гемоглобин, миоглобин, пероксидаза агуулсан
хүнсний ногоонд нөлөөлдөггүй.
• Зарчим: хүний гемоглобины эсрэг биеийг агуулсан латекс дээр
дээжийг хийхэд наалдуулах урвал явагдаж байгаа бол урвал эерэг
гэж үзнэ.
• Энэ сорил нь 100гр баасанд 0,6мл цус илрүүлдэг.
35. Өөх тос илрүүлэх
• Өөх тос нь нойр булчирхайнаас ялгардаг липаза ферментийн
тусламжтайгаар задарч шимэгддэг.
• Баасны өөх тос нь цэнэггүй өөх, өөхний хүчил, савангийн өөхний
хүчлээс тогтдог.
• Хэвийн үед маш бага хэмжээгээр баасаар ялгардаг.
• <7гр/өдөр насанд хүрэгчдэд
• Malabsorption хам шинжийн үед бөөсний өөх ихэсдэг ба үүнийг
steatorrhea гэж нэрлэдэг.
• Энэ үед баас нь усархаг, усны гадаргуу дээр ихээхэн хөөсөрхөг
цагаан эвгүй үнэртэй зүйл байдаг.
36. Өөхний шимэгдэлт багасах
• Нойр булчирхайн липаза ферментийг дутагдал: архаг панкреатит,
цист фиброз
• Цөсны давсны дутагдалууд: цөсны цоргын бөглөрөл, элэгний
эмгэг
• Нарийн гэдэсний эмгэгүүд: Whipple’s эмгэг, халуун орны
гэдэсний өвчнүүд
37. Баасанд өөх тос тодорхойлох
• Өвчтөнд туршилтаас 6 хоногийн өмнөөс өдөр бүр 70-100гр өөх
тос хэрэглэж байх
• Баасыг сүүлийн 72 цагийн хооронд цуглуулж хөргөгчинд
хадгалана
• Баасан дахь өөх тосыг gravimetric эсвэл titrimetric аргаар
тодорхойлдог.
• Gravimetric арга нь өөх тосыг эмульс, хүчилшүүлэх, өөх тосыг
уусгагчинд уусгах ба үүний дараа уусгагчийг ууршуулсаны дараа
өөх тос цэвэрээрээ үлддэг.
38. Баасанд өөх тос тодорхойлох
• Титриметрийн шинжилгээ нь хамгийн өргөн хэрэглэгддэг арга юм
• Энэ арга нь баасан дээр спирт, калийн гидроксидийг нэмж саван
болгоно. Саван дээрээ нэмээд давсны хүчил нэмж өөхний хүчил
болгоно
• Өөхний хүчлийг уусгагчаар уусган натрийн гидроксидоор эсрэг
титрлэхэд өөх тос 80% нь үлддэг.
39. Баасанд уробилоноген тодорхойлох
• Баасан дахь уробилиноген нь Ehrlich-ийн альдегидийн аргаар
тодорхойлдог.
• Сорьцийг авахдаа цэврээр нь авах ба гэрлээс хамгаалагдсан байна.
• Баасны уробилиноген нь 50-300гр/өдөр байна.
• Уробилиноген ихсэх
• Цус задралын анеми
• Уробилиноген ихсэх
• Цөсний цорго бөглөрөх
• Элэгний өвчин
• Антибиотик уух
• Апластик анеми
• Уробилиноген багассанаар баас нь цайвар, зэвхий өнгөтэй болдог.
40. Сахар бууруулах арга
• Лактаза ферментийн дутагдал нь malabsorption-ийн нийтлэг
шалтгаан болдог.
• Лактаза фермент нь лактозыг глюкоз болон галактаз болон
задалдаг.
• Лактаза фермент байхгүй бол лактоз нь сүүний хүчил болон хий
болж задардаг ба энэ нь нярай хүүхдийн суулгалт, бөөлжилт,
өсөлт зогсох шалтгаан болдог.
• Баасанд лактаза ферментийг Benedict’s арга эсвэл Clinitest™
хүснэгтээр тодорхойлдог.
41. Баасанд осмос зөрүүг тодорхойлох
• Баасны уснаас электролитыг дараах томъёогоор тодорхойлдог
• 290-2([Na+] + [K+])
• Осмос суулгалтын үед осмос зөрүү= >150 mOsm/kg
• Шүүрэх суулгалтын үед осмос зөрүү= 50 mOsm/kg бага байна.
42. Баасны химийн шинжилгээ
• Баасны рН
• Энэ нь хооллолтоос хамаардаг
• Хоол тэжээлээс хамаарч 7,0-7,5рН байна
• Шүлтлэг болох нь
• Суулгалт
• Антибиотик эмчилгээ
• Хүчиллэг болох нь
• Өөхний хүчлийн дутагдал
• Дисахаридаза ферментийн дутагдал
• Нүүр-усны шимэгдэлтийн алдагдал
45. Эмнэлзүйн
• Тайван бус болох
• Хүйс орчим өвдөлт
• Суулгалт (5-аас дээш удаа өдөрт)
• Их хэмжээний өдөрт >500мл суулгана
• Шар ногоон өнгөтэй
• Салсархаг
• Булчингийн утаслаг
• Өөх тосны дусал
• Бактери, амеоб илэрнэ.
46. Эмчилгээ
• Эмийн эмчилгээ: Антибиотик
• Шингэн нөхөх: шингэн алдалтын зэргээс хамаарна.
• Хүүхдэд эхний 4 цагт өгөх шингэнийг 50хбиеийн жинг үржүүлж
олно.
• Хоол эмчилгээ
47. Урьдчилан сэргийлэлт
• Зөв хооллох
• Хүнсний ногоо, жимс сүүн бүтээгдэхүүн тогтмол хэрэглэх
• Дархлаагаа сайжруулах
• Ханиад томуу, вирусээс сэргийлэх
• Хөдөлгөөнтэй байх
• Ажил амралтыг зохицуулах
• 2 жилд 1 удаа гэдэсний уян дуран, амьд сорьцын шинжилгээ
хийлгэнэ.
49. Тест 1
• Баасны хэвийн хэмжээ хэд вэ?
A. 200-300гр
B. 150-350гр
C. 100-200гр
D. 50-100гр
50. Тест 2
• Баасны микроскопоор алийг нь шинжлэхгүй вэ?
A. Лейкоцит тодорхойлох
B. Эритроцит тодорхойлох
C. Далд цусыг илрүүлэх
D. Өөх тосыг тодорхойлох
51. Тест 3
• Баасны хэвийн рН хэд вэ?
A. 6-7рн
B. 7,5-7,8рН
C. 6,9-7,6рН
D. 7-7,5рН
53. Тест 5
• Баасыг шинжлэх аргыг нэрлэнэ үү?
1. Харах
2. Микроскопи
3. Хими
4. Лаборатори
5. Багаж
54. Тест 6
• Гемоглобины пероксидаза төст урвалаар 100гр баасанд хэдэн мл
цус илрүүлж болох вэ?
1. 0,3мл
2. 0,4мл
3. 0,9мл
4. 0,6мл
5. 0,8мл
55. Тест 7
• Баасанд далд цус илрэх шалтгаануудыг нэрлэнэ үү?
1. Хүж хорхой
2. Шархлаат колит
3. Шулуун болон бүдүүн гэдэсний хорт хавдар
4. Ходоодны шархлаа
5. Амеоб
56. Тест 8
• Баасны микроскопын шинжилгээгээр юуг илрүүлж болох вэ?
1. Лейкоцит
2. Эритроцит
3. Өөх тос
4. Паразит
5. Булчингийн ширхэг
57. Тест 9
Дараах хэвийн хэмжээнүүдийг тохируулна уу?
1. 7,0-7,5 А. Уробилиноген
2. <7гр Б. Далд цусны хэмжээ
3. 50-300мг В. Баасны рН
4. 0,6мл Г. Өөх тос
58. Тест 10
• Баасны хэвийн өнгө нь хүрэн бор бөгөөд хоол боловсруулах дээд
замын цус алдалтын үед улаан өнгөтэй болдог.
60. Ашигласан материал
• http://www.labpedia.net/test/140
• https://en.wikipedia.org/wiki/Stool_test
• https://en.wikipedia.org/wiki/Steatorrhea
• http://www.merckmanuals.com/professional/appendixes/normal-
laboratory-values/stool-tests-normal-values
• https://www.bioscience.pk/topics/pathology/clinical-
pathology/item/845-chemical-examination-of-feces
