SlideShare a Scribd company logo
1 of 66
Цусны физиологи
АСБД-208 Н.Буянжаргал
Цусны тогтолцоо
• Ясны чөмөг, тунгалагийн зангилаа
• Элэг дэлүү
• Мэдрэл шингэний тогтолцоо
• Цус
• Тээврийн
oО2, СО2, уураг, нүүрс-ус, липид, витамин, эрдэс
• Хамгаалах
oГадны биетыг таньж устгах дархлааны хариу урвал
• Гомеостаз
oХүчил суурийн зохицуулга
oКреатор
oДотоод шүүрлийн
Цусны үүрэг
• Наалдамхай, хагас зуурамтгай шингэн
• Хар улаанаас час улаан өнгөтэй
• рН 7,35-7,45
• 38оС
• Биеийн жингийн 7%
Цусны физик шинж чанар
• Дунджаар 4-6л
 Эрэгтэй хүнд-5,5л
 Эмэгтэй хүнд-5л
• Судсаар нийт цусны 50-55% урсдаг
• Нөөцөнд 45-55% байдаг
 Дэлүүнд-16%
 Элгэнд-20%
 Арьсанд-20%
Цусны хэмжээ
Хүснэгт № 1 Цусны уян тогтмол үзүүлэлт
№ Үзүүлэлт Хэмжээ
1 Цусны хэмжээ 4-6 л
2 Гематокрит Эр: 44-48% Эм: 41-45%
3 Улаан эс 4-5х1012 л
4 Цагаан эс 4-9х109 л
5 Ялтас эс 180-320х109 л
6 Гемоглобин Эр:130-160гл Эм: 120-140гл
7 Улаан эсийн тунах хурд Эр: 2-10ммц Эм:2-15ммц
8 Цусны зуурамтгай чанар Цус: 5,0сП Сийвэн: 1,7-2,2сП
9 Хувийн жин Цус: 1,050-1,060 Сийвэн: 1,024-1,034
Хүснэгт №2 Эмзэг тогтмол үзүүлэлт
№ Үзүүлэлт Хэмжээ
1 Сийвэнгийн нийт уураг 65-85гл
2 Цусны осмос даралт 7,6 атм
3 Глюкозын хэмжээ 3,3-5,5ммольл
4 Хүчилтөрөгчийн хэмжээ Артери: 18-20 об%
Вен: 12об%
6 Нүүрсхүчлийн хийн хэмжээ Артери: 50-52об%
Вен: 55-58об%
8 Цусны рН Артери: 7,4
Вен: 7,35
Хүснэгт №3 Цусны электролитууд
№ Үзүүлэлт Электролит гл Мэквл Ммольл
1 Катионууд
Натри 3,28 143 153
Кали 0,18 5 5
Кальци 0,1 5 3
Магни 0,02 2 1
2 Анионууд
Хлорид 3,65 103 110
Бикарбонат 0,61 27 28
Фосфат 0,04 2 1
Сульфат 0,02 1 1
Органик
хүчил
- 6 -
Цусны найрлага
Зураг №1.
1 Биенээс
хуруу шилэнд
цусыг авна
2 Цусны дээжийг
центрифугт хийнэ
Плазм
• Цусны 55% эзэлнэ
• Хуруу шилний дээр
Шар өнгийн давхарга
• Лейкоцит, ялтас эс
• Цусны <1% эзэлнэ
Эритроцит
• Цусны 45% эзэлнэ
• Хуруу шилэнд тунасан
хэсэг
Дүрс элемент
Цусны плазм
Плазм УС
Давс ба ион
Уураг
Тээвэрлэгдэх
бодис
Альбумин 57%
Глобулин 38%
Фибриноген 4%
Протромбин 1%
Зураг №2.
Цусны уураг
Хэвийн
хэмжээ
% Үүрэг
Альбумин 3.5-5.0 g/dl 55%
Цусны онкотик даралт үүсгэх;
молекулуудыг тээвэрлэх
Глобулин 2.0-2.5 g/dl 38% Дархлааны үүрэгтэй /эсрэг бие/
Фибриноген
0.2-0.45
g/dl
7% Цус бүлэгнүүлэх
Зохицуулагч уураг <1% Генийн экспрессийн зохицуулга
Бүлэгнүүлэгч
фактор
<1% Фибриногенээс фибрин үүсгэнэ
Цусны уургуудын хэмжээ
Хүснэгт №4.
• 69КДа молекул жинтэй
• Цусны коллойд-осмос
даралтын 80% бүрдүүлдэш
• Гадаргуудаа сөрөг цэнэгтэй
• Өөхний хүчил, билирубин,
стериод, цөсний хүчил,
кальци, тироксин тээвэрлэх
үүрэгтэй.
Альбумин
Зураг №3.
• α1 Тироксин, вит В12, Кортизол, Билирубин
холбогч уураг
• α2 Гаптоглобин, эритропоэтин, плазминоген,
протромбин, церулоплазмин
• β Липопротейн, Трансферрин, хавсарга, цус бүлэгнүүлэх
хүчин зүйл
• γ Молекул жин хамгийн өндөр, γА, γМ, γЕ, γG зэрэг
эсрэг бие
Глобулин
Зураг №4.
• Элгэнд нийлэгждэг
• Цусанд идэвхгүй
байдлаар байна.
• Цус бүлэгнэлт идэвхжих
үед тромбоны нөлөөгөөр
идэвхтэй утаслаг
хэлбэртэй болж цус
бүлэгнэлтийн эцсийн
шатанд орно.
Фибриноген
Зураг №5.
Цусны дүрст элементүүд
Цусны эсүүдЭритроцит
Лейкоцит
Тромбоцит
Зураг №6.
Мальтигематопоетик
үүдэл эс
Миелойд эгнээний үүдэл эс Лимфойд эгнээний үүдэл эс
Эритроцит Хөөст
эс Миелобласт
Макрофаг
Базофиль Нитрофиль Эозинофиль Моноцит
Тромбоцит
Мегакариоцит
Сийвэнт эс
Т Лимфоцит В Лимфоцит
Жижиг Лимфоцит
Цус төлжилт
Зураг №7.
• Бөөмгүй зээрэнцэг хэлбэртэй улаан өнгөтэй эс
• 2мкм зузаантай
• 7-8мкм голчтой
• Нийт эзэлхүүн нь 85-95мкм3
• 145мкм2 талбайтай
• Хувийн жин нь 1096
Эритроцит
Хөндлөн
Эгц урдаас
Зураг №8.
• 2 талаасаа хотгор диск хэлбэртэй-Дискоцит 98%
• Хавтгай гадаргуутай-Планоцит 0-6%
• Олон өргөс шүдэнцэр бүхий гадаргуутай
Эхиноцитүүд 6%
• Хүнхэр гадаргуутай-Стаматоцит1-3%
• Бөмбөлөг хэлбэр бүхий-Сфероцит1%
Хөндлөн
Эгц урдаас
Эритроцит морфологи
Зураг №8.
ЭРИТРОЦИТ
МОРФОЛОГИ
Зураг №9.
Эритроцитын хөгжил
Эритроцит
Эритробласт
Ретикулоцит
Плюропотент
үүдэл эс
Колон үүсгэгч
Үүдэл эс
Залуу эс Бие гүйцсэн
эс
Зураг №10.
Гомеостаз: Цусан дахь О2 хэмжээ хэвийн
Өдөөгч :
Гипокси
• улаан эсийн тоо буурах
• гемоглобины хэмжээ буурах
• O2 -ын хэмжээ буурах
1
Зураг №11.1
Бөөрнөөс
эритропоэтин
ялгарна
1
2
Гомеостаз: Цусан дахь О2 хэмжээ хэвийн
Өдөөгч :
Гипокси
• улаан эсийн тоо буурах
• гемоглобины хэмжээ буурах
• O2 -ын хэмжээ буурах
1
Зураг №11.2
Эритропоэтин
ясны улаан чөмөгний
үйл ажиллагааг өдөөнө
1
3
Бөөрнөөс
эритропоэтин
ялгарна
1
2
Гомеостаз: Цусан дахь О2 хэмжээ хэвийн
Өдөөгч :
Гипокси
• улаан эсийн тоо буурах
• гемоглобины хэмжээ буурах
• O2 -ын хэмжээ буурах
1
Зураг №11.3
Эритропоэтин
ясны улаан чөмөгний
үйл ажиллагааг өдөөнө
1
3
Бөөрнөөс
эритропоэтин
ялгарна
1
2
Гомеостаз: Цусан дахь О2 хэмжээ хэвийн
Өдөөгч :
Гипокси
• улаан эсийн тоо буурах
• гемоглобины хэмжээ буурах
• O2 -ын хэмжээ буурах
1
Эритроцитын
төлжилт явагдаж
эритроцитын тоо
өснө
4
Зураг №11.4
O2-ын хэмжээ
Хэвийн хэмжээндээ
хүрнэ
5
Эритропоэтин
ясны улаан чөмөгний
үйл ажиллагааг өдөөнө
1
3
Бөөрнөөс
эритропоэтин
ялгарна
1
2
Гомеостаз: Цусан дахь О2 хэмжээ хэвийн
Өдөөгч :
Гипокси
• улаан эсийн тоо буурах
• гемоглобины хэмжээ буурах
• O2 -ын хэмжээ буурах
1
Эритроцитын
төлжилт явагдаж
эритроцитын тоо
өснө
4
Зураг №11.5
• Янз бүрийн голчтой капилляраар
хэлбэр дүрсээ өөрчлөн гарах
• Мембраны уян хатан чанар ба
зуурамтгай чанар нь Липидийн
хос давхаргын
холестролфосфолипидийн
харьцаанаас хамаарна. 0,8-1,0
Улаан эсийн уян хатан чанар
Зураг №12.
• Хими
• Биологи
• Температур
• Механик
• Осмос
Улаан эсийн осмос тэсвэрлэх чанар
Зураг №13.
Улаан эсийн тунах хурд
Улаан
эсийн
хувийн
жин 1096
Сийвэнгийн
хувийн жин
1024-1030
Нярайд 1-2ммцаг, настай
хүмүүст 15-20ммцаг
• Глобин уураг
• HbA-98% 2α, 2β
• HbA2-2% 2α, 2γ
• HbF-<1%
• Гем
• Төмрийн атом
• Порфирин
Гемоглобин
Гем
Гемоглобин
ГемГинж 2 Гинж 2
Гинж 1 Гинж 1
Зураг №14.
Гемоглобин, билирубины солилцоо
Зураг №15.
Өнгө илтгэгч-Fi
Гемоглобины
хэмжээ
Улаан эсийн тоо
0,8-1,0
1,1<
0,75 >
Нормохром
Гипохром
Гиперхром
Төмрийн солилцоо
Ясны чөмөг
150мг Макрофаг
550мг
Гемоглобин
2300мг
Элэг
200мг
Булчингийн
ширхэг
350мг
Нийт
Төмөр
3,5мг
Нарийн гэдэс
Төмрийн
Алдагдал
1-2мг/өдөр
Зураг №16.
Төмрийн шимэгдэлт
Төмрийн шимэгдэлт
Гэдэсний
лимен
Геме
Энтероцит Цус
Бичил
цэлмэн
Редуктаза
Геме
Ферритин
Гуужих
Зураг №17.
Лейкоцит
Дүрс элемент
Ялтас эс
Лейкоцит
Эритроцит
(Нийт 4800 –
10,800/l)
Нетрофиль (50 – 70%)
Лимфоцит (25 – 45%)
Эозинофиль (2 – 4%)
Базофиль (0.5 – 1%)
Моноцит (3 – 8%)
Агранулоцит эс
Гранулоцит эс
Зураг №18.
Цусны хэмжээЦагаан эсийн
төрөл
Эзлэх
хувь
Бүтэц, онцлог Үйл ажиллагаа
Нейтрофиль 60 – 70
%
Тасархайтсан хэд хэдэн
бөөмүүдтэй, цэнхэр мөхлөгтэй
Фагоцитоз, бактерийг устгах үүрэгтэй.
Эозинофиль 2 – 4 % 2 бөөмхөнөөс тогсон бөөмтэй;
улаан ба шар мөхлөгтэй
Харшилын урвалд гол үүрэгтэй
Базофиль < 1 % 2 бөөмхөнтэй ба үрэвсэл болон
химийн медиаторуудыг агуулсан
мөхлөгүүдээр бүрхэгдсэн.
Үрэвслийг эсүүдийн миграци, хялгасан
судас үүсгэх, эд эсийг тэжээлээр хангах
Лимфоцит 20 – 25
%
Цитоплазмыг дүүргэсэн нэг том
бөөмтэй.
Өвөрмөц дархлааг үүсгэдэг ба харь
биеийн антиген илчлэх, эсрэг бие үүсгэх,
залгиур эсийг идэвхжүүлэх
Моноцит 4 – 8 % Хамгийн том лейкоцит, бөөр
хэлбэрийн бөөмтэй
Макрофаг, залгигч эс
Хүснэгт № 5 Цагаан эсийн төрөл
Гранулоцит эс
(a) Нетрофиль; (b) Эозинофиль; (c)Базофиль;
Зураг №19.
• Нянг залгиж устгах гол үүрэгтэй
• 3 төрлийн мөхлөгтэй
• Лизосом: лизоцим, катион уургууд, саармаг протеаза, хүчиллэг
гидролаза
• Лактоферрин, Транскобаламин I. III. Лизоцим
• Хүчиллэг глюкозамингликан
Нейтрофиль
• Харшил болон шимэгчийн халдварт гол үүрэгтэй
• Том болон жижиг мөхлөгтэй
• Том мөхлөгт: үрэвслийн уураг болон гепариныг
саармагжуулах Β-Глюкуронидаза, рибонуклеаза,
фосфолипаза-Д
• Жижиг мөхлөгт: Хүчиллэг фосфотаза, арильсульфатаза-В
Эозинофиль
• Үрэвслийг эсүүдийн миграци, хялгасан судас үүсгэх, эд эсийг
тэжээлээр хангах
• Нил-ягаан өнгөөр будагддаг мөхлөгтэй
Базофиль
Агранулоцит
(d) Лимфоцит (e) Моноцит
Зураг №20.
• В лимфоцит эс: Антиген өвөрмөц эсрэг биеийг
нийлэгжүүлж, ялгаруулна.
• Т лимфоцит эс
• Тh1 эс: мононуклеар залгиур эстэй харицлан үйлчилж, эсийн
доторх эмгэгтөрөгчийг устгахад тусалдаг
• Th2 эс: В эсийн хуваагдал, ялгаран хөгжил, эсрэг биеийн
үүсэлтийг дэмждэг
• CTL: Хордуулагч эс
Лимфоцит
Дархлааны хариу урвал
Нянгийн антиген
Арьс
Макрофаг, дентрит эс
Цитокин ба
хемокин
ялгарна
Антиген илчлэх
Ялгаран
хөгжил
Ялгаран хөгжил
Эсрэг бие
нийлэгжинэ
Идэвхжүүлэх
Эсийн
дархлаа
Шингэний
дархлаа
МНС II
ангийн
молекул
Дархлааны бусад
эсүүдийг идэвжхүүлнэ
Зураг №21.
• БХ=М+ММ+СБ-ТБ
• БХ=Бөөмийн хазайлт
• М=Миелоцит
Лейкоцитын томъёо
Хүснэгт №6 Цагаан эсийн томъёо
Мөхлөгтэй цагаан эс Мөхлөгт цагаан эс
Нейтрофиль Базофиль Эозинофиль Лимфоцит Моноцит
Залуу
эс
Савхан
бөөмт
Тасархай
бөөмт
0-1 1-4 45-65 0-1 1-4 25-40 2-8
Зүүн тийш хазайх
Баруун тийш хазайх
Хэвийн үед 0,06-0,08
Зүүн хазайлт 0,08<
Барууны хазайлт 0,08>
ММ=Метамелоцит
СБ=Савхан бөөмт
ТБ=Тасархай бөөмт
Лимфоцит, нейтрофилийн физиологийн
зөрлөг
40
33
45
40
60
45
0
10
20
30
40
50
60
70
Нярай 5 хоног 1 сартайд 5 нас
Нейтрофиль Лимфоцит
Хоёрдогч
зөрлөг 5
насанд
Анхдагч
зөрлөг 5
хоногтойд
• 2-5мкм голчтой, 5-10мкм3 хэмжээтэй
• Цус бүлэгнүүлэлтэнд оролцох гол үүрэгтэй
Тромбоцит
Хүснэгт №7 Тромбоцитод агуулагдах бодис
Нягт мөхлөг α мөхлөг Лизосом
Катионууд
АТФ, АДФ, ГТФ,
ГДФ, органик
хүчил
Уургууд
Фибриноген, Сийвэнгийн Y, VIII, Фифронектин,
альбумин, калликриен, α2-антиплазмин,
тромбоспондин
Хүчиллэг гидролазууд
Β-гексозаминидаза
Β-Галактозидаза
В-глюкуронидаза
В-арабинодаза
В-глицерофосфотаза
Анионууд
Са++ Серотонин
Өвөрмөц уургууд
Гепарины эсрэг хүчин зүйл, β тромбоглобулин,
өсөлтийн хүчин зүйл
Тромбоцит ялгаран хөгжил
Үүдэл эс Ялгаран хөгжил
Гемацито-
бласт Мегакариобласт
Промегакариоцит
Мегакариоцит Тромбоцит
Зураг №22.
• 4 үе шатыг дамжиж явагдана.
1. Гэмтсэн судас агших үе
2. Ялтас наалдах үе
3. Цусны ялтас агрегаци үүсэх үе
4. Ялтсын бүлэн нягтрах үе
Гомеостаз
Коллаген
утаслаг
Ялтас эс
Фибрин
Судасны агшилт
• Гөлгөр булчин агшиж
судас нарийсна
Ялтас наалдах
• Виллибрандын хүчин зүйл чөлөөлөгдөж гэмтсэн
судасны холбогч эд дээр цусны ялтсыг наалдуулна.
3-10секундэнд явагдана
• Platelets release chemicals
that make nearby platelets
sticky; platelet plug forms.
Коагуляци
• Фибрин үүсэж ялтас эсийг бөөгнөрүүлэн
ялтсын бүлэн нягтарна
1
2
3
Зураг №23.
Цус бүлэгнүүлэх ялтасын хүчин зүйл
Хүснэгт №8 Цус бүлэгнүүлэх ялтсын хүчин зүйл
Хүчин зүйл Үүрэг
АДФ Ялтсын бөөгнөрөл, хемотаксисыг идэвхжүүлэх
Са++ Ялтсыг идэвхжүүлэх
Серотонин Судас агшаах
Фибриноген Ялтсын бөөгнөрөл идэвхжүүлэх
Фибронектин Ялтсыг судасны хананд наалдуулах
Тромбоспондин Ялтсын бөөгнөрөлийг идэвхжүүлэх
Хүчин зүйл-3 Р3 Дотоод салааг идэвхжүүлэх
Хүчин зүйл-4Р4 Гепариныг идэвхгүйжүүлэх
• Протромбинкиназа идэвхжих үе шат
• Протромбинаас тромбин үүсэх үе
• Фибриногенээс фибрин үүсэх үе
Цус бүлэгнэх механизм
• Гадаад салаа: Цус бүлэгнэлт нь гэмтсэн судас ба холбогч
эдээс чөлөөлөгдсөн фосфолипотротейны нөлөөгөөр
идэвхжих
• Дотоод салаа: Сийвэнгийн хүчин зүйлийн
оролцоотойгоор идэвхжиж байвал цус бүлэгнэлтийн
дотоод салаа гэж нэрлэнэ.
Тромбинкиназа идэвхжих үе
Ca2+
Протромбинкиназа
идэвхжих үе
Зураг №24.
Тромбин үүсэх үе
Фибрин үүсэх үе
Зураг №25.
Хүснэгт № 8 Цус бүлэгнүүлэгч сийвэнгийн хүчин зүйлүүд
Хүчин зүйлүүд Нийлэгждэг
Эрхтэн
Молекул
жин
Сийвэнд
агуулагдах
хэмжээ
Шинж чанар, үүрэг
I Фибриноген Элэг 340 8,8 мкмольл Усанд уусдаг уураг
II Протромбин Элэг вит К 72 1,4 мкмольл А α1- глобулин, тромбины
профермент
III Эдийн
тромбопластин
Эс Фосфолипопротейн
IV Кальцийн ион 2500 Ихэнх сийвэнгийн хүчин
зүйлүүдийн идэвхжүүлнэ.
V Проакцелерин Элэг 330 0,03мкмольл Уусдаг β глобулин, тромбоцитын
мембрантай холбогддог,
протромбиныг идэвхжүүлэгч хз
YI Акцелерин Y хүчин зүйлийн идэвхтэ хэлбэр
Хүснэгт № 8 Цус бүлэгнүүлэгч сийвэнгийн хүчин зүйлүүд үргэлжлэл
Хүчин зүйлүүд Нийлэгждэг
Эрхтэн
Молекул
жин
Сийвэнд
агуулагдах
хэмжээ
Шинж чанар, үүрэг
VII
Проконвертин
Элэг вит К 63 0,03мкмоль
л
α- глобулин Х хүчин зүйлийг
идэвхжүүлнэ.
VIII Гемофилийн
эсрэг хз
Эндотел 260-10000 0,0004
мкмольл
β2 глобулин, виллибрандын хз-тэй
хамт комплекс үүсгэнэ.
IX Кристмасын
хүчин зүйл
Элэг вит К 57 0,09
мкмольл
α- глобулин протеаза
X Стрюарт
Прауэрийн хз
Элэг вит К 60 0,2 мкмольл α- глобулин протеаза
XI Сийвэнгийн
тромбопластин
160 0,034
мкмольл
γ - глобулин протеаза
XII хагмений хз 80 0,45мкмоль
л
Βглобулин, калликриены нөлөөгөөр
идэвхжинэ
Хүснэгт № 8 Цус бүлэгнүүлэгч сийвэнгийн хүчин зүйлүүд үргэлжлэл
Хүчин зүйлүүд Нийлэгждэг
Эрхтэн
Молекул
жин
Сийвэнд агуулагдах
хэмжээ
Шинж чанар, үүрэг
XIII фибрин
тогтворжуулагч хз
Мегакариоцит 320 0,1 мкмольл β глобулин профермент
трансаминаза
Прекалликриен 90 0,34 мкмолл А β глобулин –профермент
XIIа нөлөөгөөр идэвхжинэ
Кининоген 160 0,5 мкмольл α- глобулин, XII. XI хүчин
зүйлүүдийн идэвхжилд
оролцоно
•Фибринолиз
•Цус бүлэгнэлтийн эсрэг хүчин зүйлүүд
Цус бүлэгнэлтийн эсрэг тогтолцоо
Фибринолиз
Плазминоген
Плазмин
Фибрин Фибрин задарч сална
Тромбин
Тромбин идэвхжиж
Фибринолизын ингибитор
Урокиназа α2 антиплазмин
α2 макроглобулин
Плазминоген ингибитор
Эдийн плазминоген
идэвхжүүлэгч /ИПИ/
Зураг №26.
• Антитромбин III: IIa, Xa, IXa, XIa, XIIa сийвэнгийн
зүйлүүд, калликренийг задалж, тромбин үүсэх үйл явцыг
дарангуйлна.
• С уураг: Va, VIIIa зүйлийг саатуулна.
• С1 идэвхгүйжүүлэгч: Xia, XIIa каллекриныг саатуулна.
• α1 макроглобулин: IIa, каллиекрин плазминыг саатуулна
Цус бүлэгнэлтийн эсрэг хүчин зүйл
Цусны бүлэг
Эритроцит
төрөл
Эсрэг бие
Эритроцит
антиген
Цусны
бүлэг А
Цусны
бүлэг А
Цусны бүлэг
АВ
Цусны
бүлэг О
Зураг №27.
Цусны бүлэг
Хүснэгт №10 Цусны бүлгийн АВО-ын тогтолцоо
Фенотип Генотип Агглютиноген Агглютинин
I (O) OO H αβ
II (A) OA, AA A β
III (B) OB, BB B α
IV (AB) AB AB -
Зураг №28.
1. Хүний физиологи Г.Дашзэвэг нар, УБ2013
2. Color Atlas of Physiology, 6th edition
3. https://medwebmon.org/
4. http://4.bp.blogspot.com/-
mCWt58YgXBM/VmPV9rpl02I/AAAAAAAACLo/ivQAgAc802w/s1600/Bloo
d%2Btyping%2Bposter_small.jpg
5. https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0e/Fibrinolysis.png
6. http://epomedicine.com/wp-content/uploads/2017/01/coagulation-
cascade-simple.gif
7. https://i.ytimg.com/vi/5GPPt0kftfE/maxresdefault.jpg
Ашигласан материал

More Related Content

What's hot

ус эрдэсийн-солилцоо-алдагдал
ус эрдэсийн-солилцоо-алдагдалус эрдэсийн-солилцоо-алдагдал
ус эрдэсийн-солилцоо-алдагдалМ. Лхагва-Өлзий
 
зүрх судасны физиологи
зүрх судасны физиологизүрх судасны физиологи
зүрх судасны физиологиYerbolat Mushyelkhan
 
сэрэмтгий эсийн физиологи
сэрэмтгий эсийн физиологи сэрэмтгий эсийн физиологи
сэрэмтгий эсийн физиологи khashkhorol mashbat
 
зүрхний ишеми
зүрхний ишемизүрхний ишеми
зүрхний ишемиHSUM
 
Бөөрний физиологи
Бөөрний физиологиБөөрний физиологи
Бөөрний физиологиnight owl
 
тархи нугасны-шингэний-өөрчлөлт
тархи нугасны-шингэний-өөрчлөлттархи нугасны-шингэний-өөрчлөлт
тархи нугасны-шингэний-өөрчлөлтХалиун
 
шээс ялгаруулах 2 6
шээс ялгаруулах  2 6шээс ялгаруулах  2 6
шээс ялгаруулах 2 6otgonburenubuns
 
Эмнэлгийн хог хаягдалын менежмент
Эмнэлгийн хог хаягдалын менежментЭмнэлгийн хог хаягдалын менежмент
Эмнэлгийн хог хаягдалын менежментnight owl
 
Амьсгал
АмьсгалАмьсгал
Амьсгалnight owl
 
антибактериал эмийн тухай, бүлэг, ангилал,
антибактериал эмийн тухай, бүлэг, ангилал,антибактериал эмийн тухай, бүлэг, ангилал,
антибактериал эмийн тухай, бүлэг, ангилал,Bilguun To Gold Or
 
Нарийн гэдэсний гистологи
Нарийн гэдэсний гистологиНарийн гэдэсний гистологи
Нарийн гэдэсний гистологиGunJee Gj
 
ялгаруулах эрхтэн тогтолцоо
ялгаруулах эрхтэн тогтолцооялгаруулах эрхтэн тогтолцоо
ялгаруулах эрхтэн тогтолцооOidov Tungaa
 
Шархлаат колит & Кроны өвчин
Шархлаат колит & Кроны өвчинШархлаат колит & Кроны өвчин
Шархлаат колит & Кроны өвчинBatulai Bazarragchaa
 

What's hot (20)

ус эрдэсийн-солилцоо-алдагдал
ус эрдэсийн-солилцоо-алдагдалус эрдэсийн-солилцоо-алдагдал
ус эрдэсийн-солилцоо-алдагдал
 
зүрх судасны физиологи
зүрх судасны физиологизүрх судасны физиологи
зүрх судасны физиологи
 
Aris
ArisAris
Aris
 
сэрэмтгий эсийн физиологи
сэрэмтгий эсийн физиологи сэрэмтгий эсийн физиологи
сэрэмтгий эсийн физиологи
 
зүрхний ишеми
зүрхний ишемизүрхний ишеми
зүрхний ишеми
 
Бөөрний физиологи
Бөөрний физиологиБөөрний физиологи
Бөөрний физиологи
 
тархи нугасны-шингэний-өөрчлөлт
тархи нугасны-шингэний-өөрчлөлттархи нугасны-шингэний-өөрчлөлт
тархи нугасны-шингэний-өөрчлөлт
 
шээс ялгаруулах 2 6
шээс ялгаруулах  2 6шээс ялгаруулах  2 6
шээс ялгаруулах 2 6
 
Lecture 1
Lecture 1Lecture 1
Lecture 1
 
Эмнэлгийн хог хаягдалын менежмент
Эмнэлгийн хог хаягдалын менежментЭмнэлгийн хог хаягдалын менежмент
Эмнэлгийн хог хаягдалын менежмент
 
Амьсгал
АмьсгалАмьсгал
Амьсгал
 
антибактериал эмийн тухай, бүлэг, ангилал,
антибактериал эмийн тухай, бүлэг, ангилал,антибактериал эмийн тухай, бүлэг, ангилал,
антибактериал эмийн тухай, бүлэг, ангилал,
 
Нарийн гэдэсний гистологи
Нарийн гэдэсний гистологиНарийн гэдэсний гистологи
Нарийн гэдэсний гистологи
 
ялгаруулах эрхтэн тогтолцоо
ялгаруулах эрхтэн тогтолцооялгаруулах эрхтэн тогтолцоо
ялгаруулах эрхтэн тогтолцоо
 
Цусны эргэлтийн эрхтэн тогтолцоо
Цусны эргэлтийн эрхтэн тогтолцооЦусны эргэлтийн эрхтэн тогтолцоо
Цусны эргэлтийн эрхтэн тогтолцоо
 
ТМТ
ТМТТМТ
ТМТ
 
Biochemistry l 8
Biochemistry l 8Biochemistry l 8
Biochemistry l 8
 
Lecture 4
Lecture 4Lecture 4
Lecture 4
 
Шархлаат колит & Кроны өвчин
Шархлаат колит & Кроны өвчинШархлаат колит & Кроны өвчин
Шархлаат колит & Кроны өвчин
 
Цусны эргэлт
Цусны эргэлт Цусны эргэлт
Цусны эргэлт
 

Similar to цусны физиологи

Uurgiin niilegjilt
Uurgiin niilegjiltUurgiin niilegjilt
Uurgiin niilegjiltOidov Tungaa
 
баасны шинжилгээ зассан
баасны шинжилгээ зассанбаасны шинжилгээ зассан
баасны шинжилгээ зассанnight owl
 
Ppt dotood shuurel aus326 b.naranchimeg, d.maralmaa, h.unurmaa (1)
Ppt dotood shuurel aus326 b.naranchimeg, d.maralmaa, h.unurmaa (1)Ppt dotood shuurel aus326 b.naranchimeg, d.maralmaa, h.unurmaa (1)
Ppt dotood shuurel aus326 b.naranchimeg, d.maralmaa, h.unurmaa (1)Naraa Bayarsaikhan
 
архаг лимфолейкоз
архаг лимфолейкозархаг лимфолейкоз
архаг лимфолейкозBilguun To Gold Or
 
Copy of Stomach Bacterial Infection Disease by Slidesgo.pptx
Copy of Stomach Bacterial Infection Disease by Slidesgo.pptxCopy of Stomach Bacterial Infection Disease by Slidesgo.pptx
Copy of Stomach Bacterial Infection Disease by Slidesgo.pptxssuser10ca4c
 
Hemolytic anemia Цус задралын цус багадалт Олдмол
Hemolytic anemia Цус задралын цус багадалт Олдмол Hemolytic anemia Цус задралын цус багадалт Олдмол
Hemolytic anemia Цус задралын цус багадалт Олдмол Sanjdorj Zorig
 
Shingenselbekh
ShingenselbekhShingenselbekh
ShingenselbekhSh Mikah
 
Uurgiin bioniilegjil, x
Uurgiin bioniilegjil, xUurgiin bioniilegjil, x
Uurgiin bioniilegjil, xTsedev Tsedvee
 
Гомеостаз.pptx
Гомеостаз.pptxГомеостаз.pptx
Гомеостаз.pptxZayaBatkhuyag
 
Элэг дэх эмийн метаболизм
Элэг дэх эмийн метаболизмЭлэг дэх эмийн метаболизм
Элэг дэх эмийн метаболизмOyundari Oyundari
 
Х.Толхын Хоол боловсрон шингэхүйн физиологи.pptx
Х.Толхын Хоол боловсрон шингэхүйн физиологи.pptxХ.Толхын Хоол боловсрон шингэхүйн физиологи.pptx
Х.Толхын Хоол боловсрон шингэхүйн физиологи.pptxTolkishKhairat
 
дотоод шүүрлийн физиологи
дотоод шүүрлийн физиологидотоод шүүрлийн физиологи
дотоод шүүрлийн физиологиnight owl
 
Элэгний эсэд эмийн метаболизм хэрхэн явагддаг вэ?
Элэгний эсэд эмийн метаболизм хэрхэн явагддаг вэ?Элэгний эсэд эмийн метаболизм хэрхэн явагддаг вэ?
Элэгний эсэд эмийн метаболизм хэрхэн явагддаг вэ?Oyundari Oyundari
 
архины болон-архины-бус-шалтгаант-элэгний-өөрчлөлт
архины болон-архины-бус-шалтгаант-элэгний-өөрчлөлтархины болон-архины-бус-шалтгаант-элэгний-өөрчлөлт
архины болон-архины-бус-шалтгаант-элэгний-өөрчлөлтnight owl
 
B12 фолийн хүчлийн дутагдлын анеми ppt
B12 фолийн хүчлийн дутагдлын анеми pptB12 фолийн хүчлийн дутагдлын анеми ppt
B12 фолийн хүчлийн дутагдлын анеми pptZoloo Ganbat
 

Similar to цусны физиологи (20)

Нийлмэл уураг
Нийлмэл уураг Нийлмэл уураг
Нийлмэл уураг
 
Шинжилгээний бэлтгэл
Шинжилгээний бэлтгэлШинжилгээний бэлтгэл
Шинжилгээний бэлтгэл
 
Uurgiin niilegjilt
Uurgiin niilegjiltUurgiin niilegjilt
Uurgiin niilegjilt
 
баасны шинжилгээ зассан
баасны шинжилгээ зассанбаасны шинжилгээ зассан
баасны шинжилгээ зассан
 
Ppt dotood shuurel aus326 b.naranchimeg, d.maralmaa, h.unurmaa (1)
Ppt dotood shuurel aus326 b.naranchimeg, d.maralmaa, h.unurmaa (1)Ppt dotood shuurel aus326 b.naranchimeg, d.maralmaa, h.unurmaa (1)
Ppt dotood shuurel aus326 b.naranchimeg, d.maralmaa, h.unurmaa (1)
 
архаг лимфолейкоз
архаг лимфолейкозархаг лимфолейкоз
архаг лимфолейкоз
 
Copy of Stomach Bacterial Infection Disease by Slidesgo.pptx
Copy of Stomach Bacterial Infection Disease by Slidesgo.pptxCopy of Stomach Bacterial Infection Disease by Slidesgo.pptx
Copy of Stomach Bacterial Infection Disease by Slidesgo.pptx
 
Hemolytic anemia Цус задралын цус багадалт Олдмол
Hemolytic anemia Цус задралын цус багадалт Олдмол Hemolytic anemia Цус задралын цус багадалт Олдмол
Hemolytic anemia Цус задралын цус багадалт Олдмол
 
Shingenselbekh
ShingenselbekhShingenselbekh
Shingenselbekh
 
Uurgiin bioniilegjil, x
Uurgiin bioniilegjil, xUurgiin bioniilegjil, x
Uurgiin bioniilegjil, x
 
Гомеостаз.pptx
Гомеостаз.pptxГомеостаз.pptx
Гомеостаз.pptx
 
Элэг дэх эмийн метаболизм
Элэг дэх эмийн метаболизмЭлэг дэх эмийн метаболизм
Элэг дэх эмийн метаболизм
 
Х.Толхын Хоол боловсрон шингэхүйн физиологи.pptx
Х.Толхын Хоол боловсрон шингэхүйн физиологи.pptxХ.Толхын Хоол боловсрон шингэхүйн физиологи.pptx
Х.Толхын Хоол боловсрон шингэхүйн физиологи.pptx
 
Acute leukemia
Acute leukemia Acute leukemia
Acute leukemia
 
дотоод шүүрлийн физиологи
дотоод шүүрлийн физиологидотоод шүүрлийн физиологи
дотоод шүүрлийн физиологи
 
Nutrition
NutritionNutrition
Nutrition
 
Элэгний эсэд эмийн метаболизм хэрхэн явагддаг вэ?
Элэгний эсэд эмийн метаболизм хэрхэн явагддаг вэ?Элэгний эсэд эмийн метаболизм хэрхэн явагддаг вэ?
Элэгний эсэд эмийн метаболизм хэрхэн явагддаг вэ?
 
архины болон-архины-бус-шалтгаант-элэгний-өөрчлөлт
архины болон-архины-бус-шалтгаант-элэгний-өөрчлөлтархины болон-архины-бус-шалтгаант-элэгний-өөрчлөлт
архины болон-архины-бус-шалтгаант-элэгний-өөрчлөлт
 
Lekts 2
Lekts  2Lekts  2
Lekts 2
 
B12 фолийн хүчлийн дутагдлын анеми ppt
B12 фолийн хүчлийн дутагдлын анеми pptB12 фолийн хүчлийн дутагдлын анеми ppt
B12 фолийн хүчлийн дутагдлын анеми ppt
 

More from night owl

Surgical Hand Scrub.pptx
Surgical Hand Scrub.pptxSurgical Hand Scrub.pptx
Surgical Hand Scrub.pptxnight owl
 
Арьсан доторх тарилга
Арьсан доторх тарилгаАрьсан доторх тарилга
Арьсан доторх тарилгаnight owl
 
Гель электрофорез
Гель электрофорезГель электрофорез
Гель электрофорезnight owl
 
эмийн эмчилгээний-үр-нөлөө
эмийн эмчилгээний-үр-нөлөөэмийн эмчилгээний-үр-нөлөө
эмийн эмчилгээний-үр-нөлөөnight owl
 
Эсийн хуваагдал
Эсийн хуваагдалЭсийн хуваагдал
Эсийн хуваагдалnight owl
 
Дээд мэдрэл
Дээд мэдрэлДээд мэдрэл
Дээд мэдрэлnight owl
 
Cd8 т эсийн тэвчил
Cd8 т эсийн тэвчилCd8 т эсийн тэвчил
Cd8 т эсийн тэвчилnight owl
 
аутоиммун өвчин
аутоиммун өвчинаутоиммун өвчин
аутоиммун өвчинnight owl
 
мэдрэхүй
мэдрэхүймэдрэхүй
мэдрэхүйnight owl
 
Сэрэмтгий эдийн физиологи
Сэрэмтгий эдийн физиологиСэрэмтгий эдийн физиологи
Сэрэмтгий эдийн физиологиnight owl
 

More from night owl (14)

Surgical Hand Scrub.pptx
Surgical Hand Scrub.pptxSurgical Hand Scrub.pptx
Surgical Hand Scrub.pptx
 
Covid 19
Covid 19Covid 19
Covid 19
 
Metabolism
MetabolismMetabolism
Metabolism
 
Арьсан доторх тарилга
Арьсан доторх тарилгаАрьсан доторх тарилга
Арьсан доторх тарилга
 
Гель электрофорез
Гель электрофорезГель электрофорез
Гель электрофорез
 
эмийн эмчилгээний-үр-нөлөө
эмийн эмчилгээний-үр-нөлөөэмийн эмчилгээний-үр-нөлөө
эмийн эмчилгээний-үр-нөлөө
 
Эсийн хуваагдал
Эсийн хуваагдалЭсийн хуваагдал
Эсийн хуваагдал
 
Дээд мэдрэл
Дээд мэдрэлДээд мэдрэл
Дээд мэдрэл
 
Cd8 т эсийн тэвчил
Cd8 т эсийн тэвчилCd8 т эсийн тэвчил
Cd8 т эсийн тэвчил
 
аутоиммун өвчин
аутоиммун өвчинаутоиммун өвчин
аутоиммун өвчин
 
мэдрэхүй
мэдрэхүймэдрэхүй
мэдрэхүй
 
Hla
HlaHla
Hla
 
Төмөр
ТөмөрТөмөр
Төмөр
 
Сэрэмтгий эдийн физиологи
Сэрэмтгий эдийн физиологиСэрэмтгий эдийн физиологи
Сэрэмтгий эдийн физиологи
 

цусны физиологи

  • 2. Цусны тогтолцоо • Ясны чөмөг, тунгалагийн зангилаа • Элэг дэлүү • Мэдрэл шингэний тогтолцоо • Цус
  • 3. • Тээврийн oО2, СО2, уураг, нүүрс-ус, липид, витамин, эрдэс • Хамгаалах oГадны биетыг таньж устгах дархлааны хариу урвал • Гомеостаз oХүчил суурийн зохицуулга oКреатор oДотоод шүүрлийн Цусны үүрэг
  • 4. • Наалдамхай, хагас зуурамтгай шингэн • Хар улаанаас час улаан өнгөтэй • рН 7,35-7,45 • 38оС • Биеийн жингийн 7% Цусны физик шинж чанар
  • 5. • Дунджаар 4-6л  Эрэгтэй хүнд-5,5л  Эмэгтэй хүнд-5л • Судсаар нийт цусны 50-55% урсдаг • Нөөцөнд 45-55% байдаг  Дэлүүнд-16%  Элгэнд-20%  Арьсанд-20% Цусны хэмжээ
  • 6. Хүснэгт № 1 Цусны уян тогтмол үзүүлэлт № Үзүүлэлт Хэмжээ 1 Цусны хэмжээ 4-6 л 2 Гематокрит Эр: 44-48% Эм: 41-45% 3 Улаан эс 4-5х1012 л 4 Цагаан эс 4-9х109 л 5 Ялтас эс 180-320х109 л 6 Гемоглобин Эр:130-160гл Эм: 120-140гл 7 Улаан эсийн тунах хурд Эр: 2-10ммц Эм:2-15ммц 8 Цусны зуурамтгай чанар Цус: 5,0сП Сийвэн: 1,7-2,2сП 9 Хувийн жин Цус: 1,050-1,060 Сийвэн: 1,024-1,034
  • 7. Хүснэгт №2 Эмзэг тогтмол үзүүлэлт № Үзүүлэлт Хэмжээ 1 Сийвэнгийн нийт уураг 65-85гл 2 Цусны осмос даралт 7,6 атм 3 Глюкозын хэмжээ 3,3-5,5ммольл 4 Хүчилтөрөгчийн хэмжээ Артери: 18-20 об% Вен: 12об% 6 Нүүрсхүчлийн хийн хэмжээ Артери: 50-52об% Вен: 55-58об% 8 Цусны рН Артери: 7,4 Вен: 7,35
  • 8. Хүснэгт №3 Цусны электролитууд № Үзүүлэлт Электролит гл Мэквл Ммольл 1 Катионууд Натри 3,28 143 153 Кали 0,18 5 5 Кальци 0,1 5 3 Магни 0,02 2 1 2 Анионууд Хлорид 3,65 103 110 Бикарбонат 0,61 27 28 Фосфат 0,04 2 1 Сульфат 0,02 1 1 Органик хүчил - 6 -
  • 9. Цусны найрлага Зураг №1. 1 Биенээс хуруу шилэнд цусыг авна 2 Цусны дээжийг центрифугт хийнэ Плазм • Цусны 55% эзэлнэ • Хуруу шилний дээр Шар өнгийн давхарга • Лейкоцит, ялтас эс • Цусны <1% эзэлнэ Эритроцит • Цусны 45% эзэлнэ • Хуруу шилэнд тунасан хэсэг Дүрс элемент
  • 10. Цусны плазм Плазм УС Давс ба ион Уураг Тээвэрлэгдэх бодис Альбумин 57% Глобулин 38% Фибриноген 4% Протромбин 1% Зураг №2.
  • 11. Цусны уураг Хэвийн хэмжээ % Үүрэг Альбумин 3.5-5.0 g/dl 55% Цусны онкотик даралт үүсгэх; молекулуудыг тээвэрлэх Глобулин 2.0-2.5 g/dl 38% Дархлааны үүрэгтэй /эсрэг бие/ Фибриноген 0.2-0.45 g/dl 7% Цус бүлэгнүүлэх Зохицуулагч уураг <1% Генийн экспрессийн зохицуулга Бүлэгнүүлэгч фактор <1% Фибриногенээс фибрин үүсгэнэ Цусны уургуудын хэмжээ Хүснэгт №4.
  • 12. • 69КДа молекул жинтэй • Цусны коллойд-осмос даралтын 80% бүрдүүлдэш • Гадаргуудаа сөрөг цэнэгтэй • Өөхний хүчил, билирубин, стериод, цөсний хүчил, кальци, тироксин тээвэрлэх үүрэгтэй. Альбумин Зураг №3.
  • 13. • α1 Тироксин, вит В12, Кортизол, Билирубин холбогч уураг • α2 Гаптоглобин, эритропоэтин, плазминоген, протромбин, церулоплазмин • β Липопротейн, Трансферрин, хавсарга, цус бүлэгнүүлэх хүчин зүйл • γ Молекул жин хамгийн өндөр, γА, γМ, γЕ, γG зэрэг эсрэг бие Глобулин Зураг №4.
  • 14. • Элгэнд нийлэгждэг • Цусанд идэвхгүй байдлаар байна. • Цус бүлэгнэлт идэвхжих үед тромбоны нөлөөгөөр идэвхтэй утаслаг хэлбэртэй болж цус бүлэгнэлтийн эцсийн шатанд орно. Фибриноген Зураг №5.
  • 15. Цусны дүрст элементүүд Цусны эсүүдЭритроцит Лейкоцит Тромбоцит Зураг №6.
  • 16. Мальтигематопоетик үүдэл эс Миелойд эгнээний үүдэл эс Лимфойд эгнээний үүдэл эс Эритроцит Хөөст эс Миелобласт Макрофаг Базофиль Нитрофиль Эозинофиль Моноцит Тромбоцит Мегакариоцит Сийвэнт эс Т Лимфоцит В Лимфоцит Жижиг Лимфоцит Цус төлжилт Зураг №7.
  • 17. • Бөөмгүй зээрэнцэг хэлбэртэй улаан өнгөтэй эс • 2мкм зузаантай • 7-8мкм голчтой • Нийт эзэлхүүн нь 85-95мкм3 • 145мкм2 талбайтай • Хувийн жин нь 1096 Эритроцит Хөндлөн Эгц урдаас Зураг №8.
  • 18. • 2 талаасаа хотгор диск хэлбэртэй-Дискоцит 98% • Хавтгай гадаргуутай-Планоцит 0-6% • Олон өргөс шүдэнцэр бүхий гадаргуутай Эхиноцитүүд 6% • Хүнхэр гадаргуутай-Стаматоцит1-3% • Бөмбөлөг хэлбэр бүхий-Сфероцит1% Хөндлөн Эгц урдаас Эритроцит морфологи Зураг №8.
  • 21. Гомеостаз: Цусан дахь О2 хэмжээ хэвийн Өдөөгч : Гипокси • улаан эсийн тоо буурах • гемоглобины хэмжээ буурах • O2 -ын хэмжээ буурах 1 Зураг №11.1
  • 22. Бөөрнөөс эритропоэтин ялгарна 1 2 Гомеостаз: Цусан дахь О2 хэмжээ хэвийн Өдөөгч : Гипокси • улаан эсийн тоо буурах • гемоглобины хэмжээ буурах • O2 -ын хэмжээ буурах 1 Зураг №11.2
  • 23. Эритропоэтин ясны улаан чөмөгний үйл ажиллагааг өдөөнө 1 3 Бөөрнөөс эритропоэтин ялгарна 1 2 Гомеостаз: Цусан дахь О2 хэмжээ хэвийн Өдөөгч : Гипокси • улаан эсийн тоо буурах • гемоглобины хэмжээ буурах • O2 -ын хэмжээ буурах 1 Зураг №11.3
  • 24. Эритропоэтин ясны улаан чөмөгний үйл ажиллагааг өдөөнө 1 3 Бөөрнөөс эритропоэтин ялгарна 1 2 Гомеостаз: Цусан дахь О2 хэмжээ хэвийн Өдөөгч : Гипокси • улаан эсийн тоо буурах • гемоглобины хэмжээ буурах • O2 -ын хэмжээ буурах 1 Эритроцитын төлжилт явагдаж эритроцитын тоо өснө 4 Зураг №11.4
  • 25. O2-ын хэмжээ Хэвийн хэмжээндээ хүрнэ 5 Эритропоэтин ясны улаан чөмөгний үйл ажиллагааг өдөөнө 1 3 Бөөрнөөс эритропоэтин ялгарна 1 2 Гомеостаз: Цусан дахь О2 хэмжээ хэвийн Өдөөгч : Гипокси • улаан эсийн тоо буурах • гемоглобины хэмжээ буурах • O2 -ын хэмжээ буурах 1 Эритроцитын төлжилт явагдаж эритроцитын тоо өснө 4 Зураг №11.5
  • 26. • Янз бүрийн голчтой капилляраар хэлбэр дүрсээ өөрчлөн гарах • Мембраны уян хатан чанар ба зуурамтгай чанар нь Липидийн хос давхаргын холестролфосфолипидийн харьцаанаас хамаарна. 0,8-1,0 Улаан эсийн уян хатан чанар Зураг №12.
  • 27. • Хими • Биологи • Температур • Механик • Осмос Улаан эсийн осмос тэсвэрлэх чанар Зураг №13.
  • 28. Улаан эсийн тунах хурд Улаан эсийн хувийн жин 1096 Сийвэнгийн хувийн жин 1024-1030 Нярайд 1-2ммцаг, настай хүмүүст 15-20ммцаг
  • 29. • Глобин уураг • HbA-98% 2α, 2β • HbA2-2% 2α, 2γ • HbF-<1% • Гем • Төмрийн атом • Порфирин Гемоглобин Гем Гемоглобин ГемГинж 2 Гинж 2 Гинж 1 Гинж 1 Зураг №14.
  • 31. Өнгө илтгэгч-Fi Гемоглобины хэмжээ Улаан эсийн тоо 0,8-1,0 1,1< 0,75 > Нормохром Гипохром Гиперхром
  • 32. Төмрийн солилцоо Ясны чөмөг 150мг Макрофаг 550мг Гемоглобин 2300мг Элэг 200мг Булчингийн ширхэг 350мг Нийт Төмөр 3,5мг Нарийн гэдэс Төмрийн Алдагдал 1-2мг/өдөр Зураг №16.
  • 35. Лейкоцит Дүрс элемент Ялтас эс Лейкоцит Эритроцит (Нийт 4800 – 10,800/l) Нетрофиль (50 – 70%) Лимфоцит (25 – 45%) Эозинофиль (2 – 4%) Базофиль (0.5 – 1%) Моноцит (3 – 8%) Агранулоцит эс Гранулоцит эс Зураг №18.
  • 36. Цусны хэмжээЦагаан эсийн төрөл Эзлэх хувь Бүтэц, онцлог Үйл ажиллагаа Нейтрофиль 60 – 70 % Тасархайтсан хэд хэдэн бөөмүүдтэй, цэнхэр мөхлөгтэй Фагоцитоз, бактерийг устгах үүрэгтэй. Эозинофиль 2 – 4 % 2 бөөмхөнөөс тогсон бөөмтэй; улаан ба шар мөхлөгтэй Харшилын урвалд гол үүрэгтэй Базофиль < 1 % 2 бөөмхөнтэй ба үрэвсэл болон химийн медиаторуудыг агуулсан мөхлөгүүдээр бүрхэгдсэн. Үрэвслийг эсүүдийн миграци, хялгасан судас үүсгэх, эд эсийг тэжээлээр хангах Лимфоцит 20 – 25 % Цитоплазмыг дүүргэсэн нэг том бөөмтэй. Өвөрмөц дархлааг үүсгэдэг ба харь биеийн антиген илчлэх, эсрэг бие үүсгэх, залгиур эсийг идэвхжүүлэх Моноцит 4 – 8 % Хамгийн том лейкоцит, бөөр хэлбэрийн бөөмтэй Макрофаг, залгигч эс Хүснэгт № 5 Цагаан эсийн төрөл
  • 37. Гранулоцит эс (a) Нетрофиль; (b) Эозинофиль; (c)Базофиль; Зураг №19.
  • 38. • Нянг залгиж устгах гол үүрэгтэй • 3 төрлийн мөхлөгтэй • Лизосом: лизоцим, катион уургууд, саармаг протеаза, хүчиллэг гидролаза • Лактоферрин, Транскобаламин I. III. Лизоцим • Хүчиллэг глюкозамингликан Нейтрофиль
  • 39. • Харшил болон шимэгчийн халдварт гол үүрэгтэй • Том болон жижиг мөхлөгтэй • Том мөхлөгт: үрэвслийн уураг болон гепариныг саармагжуулах Β-Глюкуронидаза, рибонуклеаза, фосфолипаза-Д • Жижиг мөхлөгт: Хүчиллэг фосфотаза, арильсульфатаза-В Эозинофиль
  • 40. • Үрэвслийг эсүүдийн миграци, хялгасан судас үүсгэх, эд эсийг тэжээлээр хангах • Нил-ягаан өнгөөр будагддаг мөхлөгтэй Базофиль
  • 41. Агранулоцит (d) Лимфоцит (e) Моноцит Зураг №20.
  • 42. • В лимфоцит эс: Антиген өвөрмөц эсрэг биеийг нийлэгжүүлж, ялгаруулна. • Т лимфоцит эс • Тh1 эс: мононуклеар залгиур эстэй харицлан үйлчилж, эсийн доторх эмгэгтөрөгчийг устгахад тусалдаг • Th2 эс: В эсийн хуваагдал, ялгаран хөгжил, эсрэг биеийн үүсэлтийг дэмждэг • CTL: Хордуулагч эс Лимфоцит
  • 43. Дархлааны хариу урвал Нянгийн антиген Арьс Макрофаг, дентрит эс Цитокин ба хемокин ялгарна Антиген илчлэх Ялгаран хөгжил Ялгаран хөгжил Эсрэг бие нийлэгжинэ Идэвхжүүлэх Эсийн дархлаа Шингэний дархлаа МНС II ангийн молекул Дархлааны бусад эсүүдийг идэвжхүүлнэ Зураг №21.
  • 44. • БХ=М+ММ+СБ-ТБ • БХ=Бөөмийн хазайлт • М=Миелоцит Лейкоцитын томъёо Хүснэгт №6 Цагаан эсийн томъёо Мөхлөгтэй цагаан эс Мөхлөгт цагаан эс Нейтрофиль Базофиль Эозинофиль Лимфоцит Моноцит Залуу эс Савхан бөөмт Тасархай бөөмт 0-1 1-4 45-65 0-1 1-4 25-40 2-8 Зүүн тийш хазайх Баруун тийш хазайх Хэвийн үед 0,06-0,08 Зүүн хазайлт 0,08< Барууны хазайлт 0,08> ММ=Метамелоцит СБ=Савхан бөөмт ТБ=Тасархай бөөмт
  • 45. Лимфоцит, нейтрофилийн физиологийн зөрлөг 40 33 45 40 60 45 0 10 20 30 40 50 60 70 Нярай 5 хоног 1 сартайд 5 нас Нейтрофиль Лимфоцит Хоёрдогч зөрлөг 5 насанд Анхдагч зөрлөг 5 хоногтойд
  • 46. • 2-5мкм голчтой, 5-10мкм3 хэмжээтэй • Цус бүлэгнүүлэлтэнд оролцох гол үүрэгтэй Тромбоцит Хүснэгт №7 Тромбоцитод агуулагдах бодис Нягт мөхлөг α мөхлөг Лизосом Катионууд АТФ, АДФ, ГТФ, ГДФ, органик хүчил Уургууд Фибриноген, Сийвэнгийн Y, VIII, Фифронектин, альбумин, калликриен, α2-антиплазмин, тромбоспондин Хүчиллэг гидролазууд Β-гексозаминидаза Β-Галактозидаза В-глюкуронидаза В-арабинодаза В-глицерофосфотаза Анионууд Са++ Серотонин Өвөрмөц уургууд Гепарины эсрэг хүчин зүйл, β тромбоглобулин, өсөлтийн хүчин зүйл
  • 47. Тромбоцит ялгаран хөгжил Үүдэл эс Ялгаран хөгжил Гемацито- бласт Мегакариобласт Промегакариоцит Мегакариоцит Тромбоцит Зураг №22.
  • 48. • 4 үе шатыг дамжиж явагдана. 1. Гэмтсэн судас агших үе 2. Ялтас наалдах үе 3. Цусны ялтас агрегаци үүсэх үе 4. Ялтсын бүлэн нягтрах үе Гомеостаз
  • 49. Коллаген утаслаг Ялтас эс Фибрин Судасны агшилт • Гөлгөр булчин агшиж судас нарийсна Ялтас наалдах • Виллибрандын хүчин зүйл чөлөөлөгдөж гэмтсэн судасны холбогч эд дээр цусны ялтсыг наалдуулна. 3-10секундэнд явагдана • Platelets release chemicals that make nearby platelets sticky; platelet plug forms. Коагуляци • Фибрин үүсэж ялтас эсийг бөөгнөрүүлэн ялтсын бүлэн нягтарна 1 2 3 Зураг №23.
  • 50. Цус бүлэгнүүлэх ялтасын хүчин зүйл Хүснэгт №8 Цус бүлэгнүүлэх ялтсын хүчин зүйл Хүчин зүйл Үүрэг АДФ Ялтсын бөөгнөрөл, хемотаксисыг идэвхжүүлэх Са++ Ялтсыг идэвхжүүлэх Серотонин Судас агшаах Фибриноген Ялтсын бөөгнөрөл идэвхжүүлэх Фибронектин Ялтсыг судасны хананд наалдуулах Тромбоспондин Ялтсын бөөгнөрөлийг идэвхжүүлэх Хүчин зүйл-3 Р3 Дотоод салааг идэвхжүүлэх Хүчин зүйл-4Р4 Гепариныг идэвхгүйжүүлэх
  • 51. • Протромбинкиназа идэвхжих үе шат • Протромбинаас тромбин үүсэх үе • Фибриногенээс фибрин үүсэх үе Цус бүлэгнэх механизм
  • 52. • Гадаад салаа: Цус бүлэгнэлт нь гэмтсэн судас ба холбогч эдээс чөлөөлөгдсөн фосфолипотротейны нөлөөгөөр идэвхжих • Дотоод салаа: Сийвэнгийн хүчин зүйлийн оролцоотойгоор идэвхжиж байвал цус бүлэгнэлтийн дотоод салаа гэж нэрлэнэ. Тромбинкиназа идэвхжих үе
  • 57. Хүснэгт № 8 Цус бүлэгнүүлэгч сийвэнгийн хүчин зүйлүүд Хүчин зүйлүүд Нийлэгждэг Эрхтэн Молекул жин Сийвэнд агуулагдах хэмжээ Шинж чанар, үүрэг I Фибриноген Элэг 340 8,8 мкмольл Усанд уусдаг уураг II Протромбин Элэг вит К 72 1,4 мкмольл А α1- глобулин, тромбины профермент III Эдийн тромбопластин Эс Фосфолипопротейн IV Кальцийн ион 2500 Ихэнх сийвэнгийн хүчин зүйлүүдийн идэвхжүүлнэ. V Проакцелерин Элэг 330 0,03мкмольл Уусдаг β глобулин, тромбоцитын мембрантай холбогддог, протромбиныг идэвхжүүлэгч хз YI Акцелерин Y хүчин зүйлийн идэвхтэ хэлбэр
  • 58. Хүснэгт № 8 Цус бүлэгнүүлэгч сийвэнгийн хүчин зүйлүүд үргэлжлэл Хүчин зүйлүүд Нийлэгждэг Эрхтэн Молекул жин Сийвэнд агуулагдах хэмжээ Шинж чанар, үүрэг VII Проконвертин Элэг вит К 63 0,03мкмоль л α- глобулин Х хүчин зүйлийг идэвхжүүлнэ. VIII Гемофилийн эсрэг хз Эндотел 260-10000 0,0004 мкмольл β2 глобулин, виллибрандын хз-тэй хамт комплекс үүсгэнэ. IX Кристмасын хүчин зүйл Элэг вит К 57 0,09 мкмольл α- глобулин протеаза X Стрюарт Прауэрийн хз Элэг вит К 60 0,2 мкмольл α- глобулин протеаза XI Сийвэнгийн тромбопластин 160 0,034 мкмольл γ - глобулин протеаза XII хагмений хз 80 0,45мкмоль л Βглобулин, калликриены нөлөөгөөр идэвхжинэ
  • 59. Хүснэгт № 8 Цус бүлэгнүүлэгч сийвэнгийн хүчин зүйлүүд үргэлжлэл Хүчин зүйлүүд Нийлэгждэг Эрхтэн Молекул жин Сийвэнд агуулагдах хэмжээ Шинж чанар, үүрэг XIII фибрин тогтворжуулагч хз Мегакариоцит 320 0,1 мкмольл β глобулин профермент трансаминаза Прекалликриен 90 0,34 мкмолл А β глобулин –профермент XIIа нөлөөгөөр идэвхжинэ Кининоген 160 0,5 мкмольл α- глобулин, XII. XI хүчин зүйлүүдийн идэвхжилд оролцоно
  • 60. •Фибринолиз •Цус бүлэгнэлтийн эсрэг хүчин зүйлүүд Цус бүлэгнэлтийн эсрэг тогтолцоо
  • 61. Фибринолиз Плазминоген Плазмин Фибрин Фибрин задарч сална Тромбин Тромбин идэвхжиж Фибринолизын ингибитор Урокиназа α2 антиплазмин α2 макроглобулин Плазминоген ингибитор Эдийн плазминоген идэвхжүүлэгч /ИПИ/ Зураг №26.
  • 62. • Антитромбин III: IIa, Xa, IXa, XIa, XIIa сийвэнгийн зүйлүүд, калликренийг задалж, тромбин үүсэх үйл явцыг дарангуйлна. • С уураг: Va, VIIIa зүйлийг саатуулна. • С1 идэвхгүйжүүлэгч: Xia, XIIa каллекриныг саатуулна. • α1 макроглобулин: IIa, каллиекрин плазминыг саатуулна Цус бүлэгнэлтийн эсрэг хүчин зүйл
  • 63. Цусны бүлэг Эритроцит төрөл Эсрэг бие Эритроцит антиген Цусны бүлэг А Цусны бүлэг А Цусны бүлэг АВ Цусны бүлэг О Зураг №27.
  • 64. Цусны бүлэг Хүснэгт №10 Цусны бүлгийн АВО-ын тогтолцоо Фенотип Генотип Агглютиноген Агглютинин I (O) OO H αβ II (A) OA, AA A β III (B) OB, BB B α IV (AB) AB AB -
  • 66. 1. Хүний физиологи Г.Дашзэвэг нар, УБ2013 2. Color Atlas of Physiology, 6th edition 3. https://medwebmon.org/ 4. http://4.bp.blogspot.com/- mCWt58YgXBM/VmPV9rpl02I/AAAAAAAACLo/ivQAgAc802w/s1600/Bloo d%2Btyping%2Bposter_small.jpg 5. https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/0/0e/Fibrinolysis.png 6. http://epomedicine.com/wp-content/uploads/2017/01/coagulation- cascade-simple.gif 7. https://i.ytimg.com/vi/5GPPt0kftfE/maxresdefault.jpg Ашигласан материал