5. 5
1. Inleiding
2017 kan de geschiedenis ingaan als het jaar met de langste
kabinetsformatie ooit. 208 dagen maar liefst zijn de partijen aan het
onderhandelen. VVD, CDA, D’66 en de ChristenUnie zijn in oktober
begonnen aan Rutte III. Na het verschijnen van het regeerakkoord
is in verschillende fases door het CNV gereageerd op het
regeerakkoord. Kern van de reactie is dat de ambitie van het nieuwe
kabinet om meer mensen aan een vast contract te helpen prima
klinkt, maar dat de uitwerking hiervan in het akkoord onvoldoende
is om de doorgeschoten flexibilisering van de arbeidsmarkt echt een
halt toe te roepen en de trend te keren. Ook is het CNV van mening
dat er voor de jongeren, gepensioneerden en uitkeringsgerechtigden
meer aandacht zou moeten zijn. Onze voorzitter, Maurice Limmen,
heeft al snel een kennismakingsgesprek met de nieuwe minister van
Sociale Zaken en Werkgelegenheid, de heer Koolmees. In de laatste
maanden van het jaar vinden zowel tussen werknemersorganisaties
onderling, tussen werknemers- en werkgeversorganisaties, maar
ook met de overheid gesprekken plaats over het regeerakkoord.
Deze gesprekken zijn met name bedoeld om meer duidelijkheid te
krijgen over de plannen en te onderzoeken waar in gezamenlijkheid
kan worden opgetrokken. Concrete uitwerkingen van de plannen van
het kabinet zijn er nog niet. Deze worden in de eerste maanden van
2018 verwacht.
Dit jaar is gekozen voor een andere opzet van de
Arbeidsvoorwaardennota. De specifieke cao-voorstellen zijn
gebundeld in een doorklikbaar document, een soort digitale
kaartenbak. Deze kaartenbak kan gedurende het jaar worden
aangepast. Voorstellen kunnen eruit, of worden toegevoegd.
Daarnaast is een zogenaamde digitale ‘glossy’ gemaakt waarin
een specifiek thema is uitgelicht. Dit jaar is dat thema: eigen regie.
6. 6
Aan de hand van een interview met professor Frank Pot en een
bezoek aan het bedrijf Bosch Scharnieren wordt dit thema verder
uitgewerkt. Ook bevat de glossy een aantal tips voor zelfsturende
teams. Het Algemeen Bestuur stelde deze nieuwe ‘nota’ in
december, nadat deze was voorgelegd aan de achterbannen, vast.
De uitwerking en de consequenties van de Brexit houdt ook
het CNV bezig. Het CNV neemt in de persoon van Arend van
Wijngaarden in SER verband eind mei deel aan een consultatief
overleg met de ministers Ploumen (Buitenlandse Handel en
Ontwikkelingssamenwerking) en Koenders (Buitenlandse Zaken)
over de gevolgen van de Brexit en de onderhandelingen tussen
de EU en het Verenigd Koninkrijk over dit onderwerp. Tijdens dit
consultatief overleg bleek dat de ministers en de sociale partners
veel gemeenschappelijke zorgen hebben over de gevolgen van de
Brexit. Nederland moet zich goed voorbereiden op deze gevolgen.
Een plotseling vertrek van het Verenigd Koninkrijk zonder overgang
op een nieuwe handelsrelatie dient te worden voorkomen. Behoud
van een gelijk speelveld voor handel is essentieel. Ook werd er
ingegaan op de transparantie van de onderhandelingen en de vraag
hoe sociale partners en maatschappelijke organisaties hierbij
kunnen worden betrokken.
2017 was het jaar van het 50 jarig bestaan van internationaal werk
door CNV. Op 16 november, de internationale Dag van de Tolerantie,
kwamen vakbondspartners vanuit de hele wereld en het netwerk van
vrijwilligers, vakbonden, maatschappelijke organisaties, bedrijven
en overheid, bij elkaar. In De Remise in Den Haag nam facilitator
Aldith Hunkar ons mee op een reis langs drie continenten waarin een
halve eeuw sociale dialoog en tolerantie in ons internationale werk
werd besproken en bediscussieerd, mede met onze hoofdgasten
voormalig Belgisch premier Yves Leterme, voormalig Nederlands
premier Balkenende en voormalig minister Lilianne Ploumen.
In het najaar is besloten dat het SSC P&O als zelfstandig onderdeel
wordt opgeheven. De personeelsadministratie, salarisadministratie
7. 7
en financiële administratie zullen worden samengevoegd tot SSC
Administraties. Voor de medewerkers betekent dit op korte termijn
geen wijzigingen anders dan dat er een nieuwe leidinggevende is
voor personeels- en salarisadministratie.
In 2017 is door CNV Vakmensen, CNV Vakcentrale, CNV
Internationaal en CNV Jongeren besloten om het contract met
Ernst & Young tussentijds te beëindigen. PKF Wallast is bereid
gevonden om de controle van 2017 uit te voeren. CNV Connectief
heeft aangegeven de jaarrekeningcontrole 2017 nog wel door Ernst
& Young te laten uitvoeren. In het voorjaar van 2018 wordt een tender
gestart om een gezamenlijke keuze te maken voor een accountant
voor de komende vier jaar.
Dit jaar staat ook in het teken van de overgang naar een nieuw CRM
systeem. Dit verloopt echter niet conform de voorgestelde planning.
Technische en personele issues spelen hierin een bepalende rol. De
voorziene livegang wordt in onderling overleg uitgesteld tot later in
2018.
Pieter de Vente
Algemeen secretaris
8. 8
2. Bestuurscentrum
2.1 Beleid
Verkiezingen, kabinetsformatie en sociaal akkoord
Het jaar 2017 wordt voor de afdeling Beleid en Communicatie voor
een groot deel gekleurd door de Tweede Kamerverkiezingen van 14
maart en de daarop volgende lange kabinetsformatie. In aanloop
naar de verkiezingen werd gesproken met kandidaat-Kamerleden
en kopstukken van verschillende politieke partijen. Het in juli 2016
vastgestelde Sociaal Politiek Programma is daarbij de leidraad.
Vanaf de zomer van 2016 tot de zomer van 2017 is binnen het DB van
de SER uitgebreid gesproken tussen werkgevers, werknemers en
kroonleden om te komen tot een sociaal akkoord dat als gedragen
basis voor een regeerakkoord zou kunnen dienen. Op 4 september
moet door de vakbeweging echter geconcludeerd worden dat er
op dat moment geen vertrouwen meer was om met werkgevers
tot een gedragen akkoord te komen. De inzet van het CNV bij deze
gesprekken is gebaseerd op het Sociaal Politiek Programma. Voor
het CNV was het gelijke speelveld tussen flex en vast en het stoppen
van concurrentie op kosten tussen verschillende typen werkenden
een van de belangrijkste elementen van de inzet. Op dit punt, maar
ook op de wens van werkgevers om het stelsel van loondoorbetaling
bij ziekte aan te passen, komen partijen er niet uit.
Na het verschijnen van het regeerakkoord is in verschillende fases
gereageerd op het regeerakkoord. Een eerste reactie verschijnt
zeer kort na de presentatie van het akkoord. Na consultatie van de
bonden wordt een uitgebreidere reactie gepubliceerd op cnv.nl.
Het kabinet kiest er helaas voor om onder andere de
transitievergoeding bij lange contracten te versoberen, ontslag
gemakkelijker te maken door invoering van een cumulatieve
ontslaggrond, en de proeftijd bij vaste contracten te verlengen tot vijf
9. 9
maanden. Toch zijn er ook enkele positieve punten te benoemen. Zo
wordt de capaciteit van de Inspectie SZW flink versterkt. Hiervoor is
door het CNV intensief gelobbyd.
Wat betreft de inkomenseffecten van het regeerakkoord is het
beeld wisselend. De focus op de koopkrachtverbetering van de
middengroepen in het regeerakkoord vinden Vakcentrale en bonden
goed, maar voor de gepensioneerden en uitkeringsgerechtigden
zou meer aandacht moeten zijn. Het CNV maakt zich zorgen om
de voorgestelde BTW verhoging, de mogelijke consequenties voor
specifieke regio’s en sectoren moeten eerst goed in beeld zijn
voordat hier verder mee wordt gegaan. Het CNV kraakt de plannen
op het gebied van de sociale zekerheid. Als het gaat om pensioenen,
vindt het CNV dat de suggestie in het regeerakkoord dat er al een
pensioenakkoord ligt in de SER voorbarig.
Na de installatie van het kabinet worden vanuit het CNV
uiteraard felicitaties gestuurd aan de benoemde ministers en
staatssecretarissen. Tevens stuurt het CNV een brief met daarin
de beoordeling van het CNV van het regeerakkoord en wordt de
uitgestoken hand geaccepteerd om naar aanleiding van de plannen
van het kabinet met elkaar in overleg te gaan.
Prinsjesdag en de begrotingsbehandelingen
Vanwege het ontbreken van een regeerakkoord wordt op Prinsjesdag
een beleidsarme begroting gepresenteerd. In een reactie op de
begroting blikt CNV voorzitter Maurice Limmen al vooruit op wat de
wensen zijn van het CNV met betrekking tot het regeerakkoord en
welke inzet van formerende partijen wordt verwacht.
Jaarlijks is de begrotingsbehandeling van het ministerie van SZW
een belangrijk moment als het gaat om de lobby-inspanningen van
het CNV. Dit jaar is dat anders. Tijdens de begrotingsbehandeling (die
pas in december plaats vindt; enkele weken later dan gebruikelijk)
wordt vooral stil gestaan bij de aangekondigde maatregelen in het
regeerakkoord, waarvan de precieze uitwerking nog niet bekend
10. 10
is. Het CNV stuurt met het oog op de begrotingsbehandeling een
uitgebreide brief naar de minister, welke ook naar de Kamer gaat. In
deze brief geeft het CNV aan dat het nog steeds bereid is te praten
over verbeteringen op de arbeidsmarkt, maar dat de minister dan
wel een serieuze handreiking moet doen en zich niet halsstarrig
moet vasthouden aan wat er in het regeerakkoord staat.
Arbeidsvoorwaardennota 2018
Het Algemeen Bestuur stelde deze nieuwe ‘nota’ in december, nadat
deze was voorgelegd aan de achterbannen, vast.
Thematisch gaat er in 2017 veel aandacht naar de volgende
onderwerpen:
Scholing
In januari geeft voorzitter Maurice Limmen een toelichting op
het position paper over Leven Lang Leren in de Tweede Kamer.
In dit paper wordt onder andere bepleit dat door middel van een
individueel ontwikkelingsbudget een werknemer zich in zijn huidige
baan kan bijscholen en bredere vaardigheden kan ontwikkelen voor
een loopbaanverandering.
Daarnaast wordt er in januari door de AWVN een voorstel gedaan
hoe de transitievergoeding op een andere manier gebruikt kan
worden. Als het aan de werkgeversorganisatie ligt, vervalt deze
vergoeding en bouwen werknemers gedurende hun carrière een
budget op voor scholing en opleiding. CNV geeft in een reactie op
dit voorstel aan geen scholingsrugzak te willen die in plaats van de
transitievergoeding komt.
Op 21 februari wordt er een petitie aangeboden tegen het afschaffen
van de scholingsaftrek door CNV samen met een brede coalitie van
werknemers en werkgevers waaronder VCP, VNO-NCW, NVO, NRTO,
MKB-Nederland, NCOI, NTI, Scheidegger, De Unie, VNV, VNC en
KLM. Ook FNV steunt de petitie. Ruim drieduizend mensen hebben
de petitie ondertekend tegen het afschaffen van de scholingsaftrek.
De petitie is een reactie op het voornemen van het kabinet om €
11. 11
106 miljoen te bezuinigen op de scholing van werkenden door de
scholingsaftrek af te schaffen.
In mei biedt een delegatie vanuit de SER het advies ‘Leren en
Ontwikkelen tijdens de Loopbaan’ officieel aan aan de leden van de
vaste Kamercommissie Onderwijs. Willem Jelle Berg is vanuit het
CNV aanwezig en pleit tijdens zijn toelichting op het rapport voor
een eigen budget voor scholing en ontwikkeling voor iedereen in
Nederland.
In het najaar verschijnt het tweede deel van het SER advies
over toekomst gericht onderwijs. De kern hiervan is: Stimuleer
praktijkgerichte leervormen, geef het mbo een grote rol in een ‘leven
lang leren en ontwikkelen’, jaag de samenwerking tussen scholen
en bedrijfsleven aan én werk aan een sterk leerklimaat bij de mbo-
instellingen. Het advies wordt door een delegatie van de SER, met
deelneming van het CNV toegelicht in de Tweede Kamer.
ZZP: minimumtarieven, wet DBA en schijnconstructies in de
platformeconomie
Door de ACM wordt op 24 februari de Leidraad tariefafspraken voor
zzp’ers in cao’s gepubliceerd. In deze leidraad staat dat zzp’ers geen
afspraken mogen maken over tarieven in cao’s. Wat het CNV betreft
is dit een onwenselijke beperking omdat iedereen die voor een
baas werkt collectieve afspraken zou moeten kunnen maken over
arbeidsvoorwaarden. Door zo’n verbod ondermijn je het evenwicht op
de arbeidsmarkt.
De positie van zzp’ers blijft het hele jaar een belangrijk thema. In de
Tweede Kamer wordt regelmatig gesproken over de wet DBA die er
voor moet zorgen dat er onderscheid gemaakt wordt tussen echte
zelfstandigen en schijnzelfstandigen. In aanloop naar het Algemeen
Overleg van 29 juni stuurt het CNV een brief over dit onderwerp aan
de Tweede Kamer.
Het gehele najaar is er veel te doen over de zogenaamde platform-
of deeleconomie. Vooral de praktijken van maaltijdbezorger
Deliveroo trekken de aandacht. Wie als bezorger aan de slag wil
12. 12
voor Deliveroo, is voortaan verplicht dat als zzp’er te doen. De
bezorgdienst heeft laten weten dat alle bezorgers in loondienst
geleidelijk aan vervangen zullen worden door zelfstandigen.
Wie nu al in loondienst is, mag dat blijven. Voor nieuwkomers
is die mogelijkheid er niet meer. Het CNV vindt dit een gotspe.
In de Tweede Kamer vindt er een hoorzitting plaats over de
platformeconomie Als input voor deze hoorzitting schrijft het CNV
een uitgebreide position paper. In de media komt Maurice Limmen
veelvuldig aan het woord. Hij geeft aan zich zorgen te maken om de
arbeidsvoorwaarden van de werknemers in de platformeconomie.
Veelal worden deze werknemers voor een beperkte vergoeding,
zonder goede sociale verzekeringen of pensioenopbouw de straat op
gestuurd.
Minimumloon
Op 24 januari 2017 heeft de Eerste Kamer ingestemd met het
stapsgewijs afschaffen van het minimum jeugdloon. In 2017 krijgen
jongeren een volwassenloon vanaf hun 22ste levensjaar en twee jaar
later, in 2019, krijgen jongeren al vanaf 21 jaar een volwassenloon.
In de tussentijd worden de minimumjeugdlonen van jongeren
van 18, 19 en 20 jaar verhoogd, om te voorkomen dat werkgevers
vanwege lagere loonkosten alleen maar de ‘jongste jongeren’
gaan aannemen. Eerder bracht CNV als onderdeel van de Sociaal
Economische Raad een verkenning uit over de gevolgen van de
aanpassing van het jeugdloon. Na een lang wetgevingsproces dat
al sinds 2013 loopt, is op 28 maart 2017 eindelijk de wet aangepast
waardoor mensen die werken op een ‘overeenkomst van opdracht’
en geen ondernemer zijn, minimaal het minimumloon moeten
krijgen. Deze wijziging is mede tot stand gekomen dankzij lobby
vanuit de Vakcentrale.
Pensioenen
In januari stuurt staatssecretaris Klijnsma van Sociale Zaken een
brief aan de Tweede Kamer waaruit blijkt dat de pensioenfondsen
er beter voor staan dan gevreesd. De meeste fondsen hoeven
13. 13
niet te korten. Wel geven de cijfers volgens het CNV aan dat het
pensioenstelsel minder afhankelijk moet worden van rente.
Daarnaast zijn sociale partners druk in overleg geweest over een
nieuw pensioen-advies aan het nieuwe kabinet. Ook is er overleg
geweest over het netto-pensioen en het wetsvoorstel Automatische
waardeoverdracht kleine pensioenen. Binnen de SER wordt in de
eerste vier maanden van het jaar verder gesproken over een nieuw
pensioenstelsel.
In de SER wordt gedurende het gehele jaar gesproken over een
nieuw pensioenstelsel. Over datzelfde thema wordt een aantal
ledenbijeenkomsten georganiseerd in samenwerking met de bonden,
om met leden te praten over de kaders waaraan een toekomstig
pensioenstelsel moet voldoen. Centraal in de inzet van het CNV in
deze discussie staan collectiviteit, solidariteit en de verplichtstelling.
Belangrijk voor het CNV in de gehele discussie is ook hoe het nieuwe
stelsel waarover binnen de SER wordt gesproken, uitpakt voor
deelnemers. Het blijkt echter heel moeilijk heldere cijfers te krijgen.
Binnen de Pensioenfederatie wordt geprobeerd een overzicht te
maken van de cijfers. Definitief worden de cijfers echter
14. 14
het gehele jaar niet. Daardoor is het nog steeds niet mogelijk om een
definitief standpunt in te nemen. De passage in het regeerakkoord,
dat er een akkoord zou zijn in de SER, vindt het CNV in het licht van
bovenstaande ook veel te voorbarig.
Sociale zekerheid
In januari stuurt het CNV in voorbereiding op het overleg in de
Tweede Kamer over de Participatiewet een brief aan de Tweede
Kamer. In de brief wordt bepleit om te stoppen met het keuren van
Wajongeren van vijftig jaar en ouder. De kans dat zij nog aan werk
komen is minimaal. Daarnaast wordt in de brief aangegeven dat
jonggehandicapten een individueel recht op ondersteuning moeten
krijgen van gemeenten.
Op 20 april 2017 wordt duidelijk dat het ministerie van Sociale
Zaken en Werkgelegenheid geen belemmeringen ziet om de duur
en opbouw van de WW te herstellen. Het tweede kabinet Rutte had
een versobering van de WW doorgevoerd, deze is vervolgens in het
Sociaal Akkoord gerepareerd. Door het signaal van het ministerie
wordt de weg vrij gemaakt om afspraken te gaan maken over de
reparatie van de WW in cao’s. Eind april weigeren werkgevers echter
in eerste instantie om de afspraak rondom de opbouw en duur van
de WW na te komen. Daarop schorten CNV, FNV en VCP alle centrale
overleggen met werkgeversorganisaties op.
Na het conflict dat met werkgevers is ontstaan in april over de
reparatie van de WW en WGA (voortvloeisel uit Sociaal Akkoord),
komen de partijen binnen de Stichting van de Arbeid begin mei met
elkaar overeen dat de reparatie en de uitrol doorgang kan vinden.
Het overleg in de polder, dat enige weken stil heeft gelegen, wordt
in navolging hiervan hervat. De uitrol van de reparatie wordt verder
ter hand genomen binnen de Stichting van de Arbeid en het daarvoor
opgerichte fonds SPAWW. Na de zomer zijn alle teksten gereed en
worden ze verspreid onder de aangesloten organisaties. Vanaf dat
moment worden aan de verschillende cao-tafels de eerste afspraken
15. 15
gemaakt om daadwerkelijk tot reparatie over te gaan.
In juni licht een delegatie van de SER, waaronder CNV bestuurslid
Willem Jelle Berg, het advies ‘Opgroeien zonder armoede’ toe aan de
vaste Kamercommissie SZW. Een van de adviespunten van de SER
is het aanstellen van een lokale armoederegisseur op gemeentelijk
niveau.
In juli, net voor het Kamerreces, pleit het CNV richting de Kamer voor
de positie van Wajongeren. Vanaf 1 januari 2018 gaan Wajongeren
die wel kunnen werken, maar geen werk hebben, er in hun uitkering
op achteruit. Het CNV pleit ervoor dat deze groep eerst goed aan
werk geholpen moet worden alvorens er sprake kan zijn van een
aanpassing in de hoogte van hun uitkeringen.
Sinds de zomer van 2015 is het CNV bezig om het Dagloonbesluit
te repareren. Dit besluit zorgde ervoor dat mensen mogelijk een
lagere WW uitkering zouden krijgen. Eind 2017 wordt dit dossier
eindelijk helemaal afgerond. In een brief aan de Tweede Kamer
kondigt Koolmees aan dat ook voor de groep werknemers die voor
ingang van hun WW-uitkering een periode ziek zijn geweest, het
Dagloonbesluit wordt gerepareerd. Daarnaast krijgt deze groep
werknemers een tegemoetkoming ter compensatie voor hun
eerdere, lagere uitkering.
SER-trajecten
De SER-verkenning ‘Mens & Technologie’ en het SER-advies
‘Een werkende combinatie’ worden door vicevoorzitter en
arbeidsvoorwaarden coördinator Arend van Wijngaarden in januari
toegelicht in de Tweede Kamer. In deze hoorzittingen gaat hij in op
de technologische vooruitgang en de combinatiemogelijkheden van
werk en privé in de toekomst.
Op 7 februari stelt de SER Raad het vervolgadvies Stad
vast. In dit vervolgadvies worden een aantal regionale
samenwerkingsverbanden beschreven en wordt daarbij aangegeven
hoe de samenwerking in de regio nog beter kan bijdragen aan het
welzijn van mensen, of ze nu in de stad wonen, in een dorp of op het
platteland.
16. 16
In het SER-advies ‘Opgroeien zonder armoede’ dat 23 maart werd
gepubliceerd, is een uitgebreide analyse gedaan naar de oorzaken
van armoede onder kinderen. Voor gemeenten ligt er volgens de SER
een taak om armoede onder kinderen en schuldenproblematiek bij
werkende ouders beter op te sporen.
Het advies ‘Leren en ontwikkelen tijdens de loopbaan’ dat de SER
op 29 maart presenteert, gaat over volwassenen die tijdens hun
loopbaan besluiten om bijvoorbeeld een cursus te doen om hun
vaardigheden te vergroten of zich te specialiseren. Onderdeel van
de aanbevelingen in het advies is dat iedere burger de mogelijkheid
krijgt een ontwikkelrekening te openen, waar hij fiscaal gunstig
geld op kan storten voor de eigen professionele ontwikkeling. De
werknemer kiest zelf aan welk ontwikkel- of scholingsdoel hij het
budget besteedt.
Europa
In de eerste maanden van 2017 wordt er hard gewerkt door de
Europese Commissie aan een Sociale Pijler. In deze Sociale Pijler
wordt op initiatief van de Europese Commissie in kaart gebracht of
17. 17
extra Europese normen en beleid gewenst zijn. Op 19 januari spreekt
de Sociaal Economische Raad met een afvaardiging van de Europese
Commissie. Namens het CNV geeft Arend van Wijngaarden aan dat
het initiatief voor een Sociale Pijler vanuit Nederlands perspectief
kritisch moet worden bekeken. Dit vanwege het reële risico dat
dit er uiteindelijk toe leidt dat we in de praktijk relatief lagere
Europese standaarden introduceren. Eerst moet er een fatsoenlijke
arbeidsmarkt worden gecreëerd waar geen ruimte is voor uitbuiting
en oneerlijke concurrentie op arbeidsvoorwaarden.
Daarnaast zoekt het CNV ook veelvuldig de aandacht rondom de
detacheringsrichtlijn. In oktober wordt over herziening van de
richtlijn een compromis bereikt tussen de Europese ministers. De
bestaande wet uit 1996 wordt nu vaak nog door werkgevers in de
EU gebruikt om goedkoop personeel in te huren uit landen waar de
lonen een stuk lager liggen, zoals Polen of Bulgarije. Dit gebeurt
vooral in de bouw, de verwerkende industrie en het wegvervoer.
Vanaf 2020 worden de regels strenger. Veel partijen reageren
positief. Maar Maurice Limmen reageert terughoudend. Vakbond
CNV plaatst bijvoorbeeld de kanttekening dat sociale premies
nog twee jaar lang in het thuisland kunnen worden betaald en het
pensioen uitgezonderd is.
Internationaal
Tijdens de eerste bijeenkomst van het zogenaamde Breed
Handelsberaad van minister Lilianne Ploumen van Buitenlandse
Handel op 25 januari schuift namens CNV Arend van Wijngaarden
aan. Ploumen overlegt met vakbonden en maatschappelijke
organisaties over een ‘reset’ van de internationale handelspolitiek.
Deze reset zou moeten leiden tot veel meer aandacht voor
de belangen van werknemers en het thema duurzaamheid in
handelsverdragen en een grotere rol voor maatschappelijke
organisaties bij internationale handelspolitiek.
In de tweede maand van 2017 spreekt Arend van Wijngaarden als
afgevaardigde van het CNV met de Wereldbank en het Internationaal
18. 18
Monetair Fonds (IMF) in Washington. Op deze bijeenkomst wordt er
gesproken over ongelijkheid in inkomen en welvaart met bonden
over de gehele wereld. Van Wijngaarden pleit in deze bijeenkomst
voor het stoppen met de eenzijdige visie op fiscale en monetaire
wetgeving en structurele hervormingen en reorganisatie.
Overnames
CNV Vakcentrale pleit in juni voor de invoering van een zogenaamde
‘poldertoets’ bij buitenlandse overnames van Nederlandse
bedrijven. Dit in aanloop naar een debat in de Tweede Kamer over
dit onderwerp. Een van de belangrijke elementen van de poldertoets
moet zijn dat werknemers binnen een bedrijf ruim de tijd krijgen
om hun mening te geven over een overname. Ook moet het via zo’n
poldertoets mogelijk worden om te kijken wat de impact is van een
buitenlandse overname voor de Nederlandse economie als geheel,
bijvoorbeeld als het gaat om innovatie, maar ook wat de impact is
voor de nationale veiligheid.
Middenklasse en de verder gaande flexibilisering
CNV voorzitter Maurice Limmen is aanwezig bij de presentatie van
de WRR verkenning ‘De Val van de Middenklasse?’. Hij debatteert
in Pakhuis de Zwijger tijdens de presentatie met Hans Biesheuvel,
de voorzitter van ONL. Limmen pleit ervoor dat formerende partijen
de positie van de middengroepen versterken, onder andere door
het terugdringen van de voortschrijdende flexibilisering op de
arbeidsmarkt. Richting werkgevers legt Limmen vooral de nadruk op
de loonruimte die zou moeten worden geboden.
Bij het bekend worden van het regeerakkoord geeft Maurice
Limmen aan tevreden te zijn met het feit dat formerende partijen
zich ook zorgen zeggen te maken over de middenklasse. Het
regeerakkoord wordt gepresenteerd als een pakket dat de positie
van de middenklasse moet gaan verbeteren. In de reactie op het
regeerakkoord geeft Maurice Limmen echter aan dat op basis van de
maatregelen, de ondersteuning vooral in woorden plaatsvindt maar
niet in daden.
19. 19
De flexibilisering van de arbeidsmarkt is en blijft in 2017 het kern
thema van het CNV. Op verschillende momenten, met verschillende
aanleidingen wordt hiervoor aandacht gevraagd. Zo blijkt uit cijfers
dat vrouwen hun kinderwens uitstellen. Maurice Limmen komt naar
aanleiding hiervan in diverse media.
2.2 SER TAW-pilots
Nadat op 24 oktober 2016 een positieve subsidiebeschikking werd
ontvangen, zijn we aan de slag gegaan met de inrichting van de
projectorganisatie. 2017 staat dan ook in het teken van uitrol van de
projecten in de regio’s en de daadwerkelijke uitvoering. Hieronder
per pilot een aantal highlights:
Pilot met het UWV (West-Brabant/Zeeland)
Speerpunt: Samenwerking sociale partners en UWV. Beoogd
projectresultaat: 100 deelnemers die met ontslag zijn bedreigd
begeleiden naar een nieuwe werkplek, liefst voor of zo kort mogelijk
nadat zij werkloos worden.
Samen met Skillstown - een aanbieder van online-opleidingen en
-trainingen - en Puur.Nu wordt een geheel nieuwe, innovatieve vorm
van dienstverlening aan werkzoekenden ontwikkeld. Op 21 november
vindt de bestuurlijke aftrap van HIVE! plaats op het kantoor van
Skillstown in het bijzijn van CNV-voorzitter Maurice Limmen en
CNV-bestuurder Willem Jelle Berg. Enkele dagen hierna komen
de werkzoekenden onder supervisie van een coach voor het eerst
bij elkaar op een verrassende locatie in het bos. De belangstelling
voor dit innovatieve concept blijkt groot. Aan het eind van het jaar
zijn 70 deelnemers ingeschreven en de eerste deelnemers alweer
uitgestroomd omdat ze een (andere) baan hebben gevonden.
Pilot Leerwerkloket in Friesland
Speerpunt: ‘Een leven lang leren’. Beoogd projectresultaat: In
samenwerking met het Leerwerkloket Fryslân 1.000 deelnemers
bereiken voor loopbaan awareness en 25 bedrijven voorzien van
20. 20
een adviestraject met betrekking tot duurzame inzetbaarheid. In
Drachten komt een CNV-adviescentrum.
Het CNV levert twee keer een bijdrage aan een grote
netwerkbijeenkomst van het UWV/LWL voor werkzoekenden in
Friesland. Hier worden vragen van werkzoekenden beantwoord
en wordt hen gewezen op de mogelijkheden van het LWL dan
wel het CNV. In de tussentijd zetten CNV en het LWL zich in om
bedrijven te werven voor deelname aan het project. Hiervoor stelt
de projectorganisatie 25 ‘adviesvouchers’ beschikbaar waarmee
een bedrijf advies en ondersteuning kan inkopen op het terrein van
duurzame inzetbaarheid. De belangstelling voor deelname komt in
de loop van het jaar goed op gang. De concrete effectuering van de
vouchers door de bedrijven zal in 2018 gaan plaatsvinden.
Pilot werkgeversnetwerk Utrecht (MU = Mobiliteit Utrecht)
Speerpunt: ‘Van werk- naar werk’ (ook intersectoraal) en regie
binnen werkgeversnetwerk. Beoogd projectresultaat: 1.050
deelnemers bereiken voor loopbaan awareness. Mobiliteit Utrecht
is een werkgeversnetwerk in de provincie Utrecht waarbinnen
werkgevers elkaar ondersteunen met mobiliteits- en andere HRM-
gerelateerde vraagstukken. Op 24 mei vindt, in samenwerking met
MU, een groot en succesvol mobiliteitsevent plaats in Utrecht: ‘Veilig
oversteken in je loopbaan’. Zo’n 500 werkzoekenden oriënteren zich
op de mogelijkheden die bedrijven in de regio bieden. Namens CNV
verzorgen James en de CNV Academie enkele workshops. Willem
Jelle Berg verloot een aantal adviesvouchers onder de aanwezigen
en ook zorgen we voor een LinkedIn fotograaf waarvoor veel
belangstelling is.
In het najaar benaderen we in samenwerking met MU en
bestuurders van het CNV een aantal bedrijven voor een korte
interventie op het terrein van duurzame inzetbaarheid. Op 16
november vindt in dit kader een workshop plaats bij PGGM voor een
aantal leidinggevenden.
Eind van het jaar worden adviesvouchers beschikbaar gesteld aan
werkgevers in de regio Utrecht. We intensiveren de samenwerking
21. 21
met VNO-NCW provincie Utrecht en MKB-Nederland Midden. Dankzij
hun netwerken ontstaat er een nog groter bereik onder werkgevers
en via hen loopbaan awareness bij werknemers. We ontwikkelen
communicatiemateriaal en in december gaat de promotie van start
ter voorbereiding op een kick-off van het project in januari.
Pilot e-platform
Speerpunt: Bieden van laagdrempelige ondersteuning bij oriëntatie
op loopbaanmogelijkheden d.m.v. digitale infrastructuur aan de
beroepsbevolking. 2017 staat in het teken van voorbereiding,
het inrichten van het offertetraject, het doen van onderzoek en
het starten met het ontwerp en de bouw van het platform. Het
E-platform wil de zelfregie op de loopbaan van de in de aanvraag
benoemde doelgroepen vergroten. Beoogd resultaat is, naast
het neerzetten van een zo compleet mogelijk, vernieuwend en
uitnodigend Platform voor de verschillende doelgroepen, een bereik
van minimaal 30.000 unieke bezoekers gedurende de looptijd van het
project.
James - deze organisatie voert het project uit - is het project
begonnen met onderzoek naar de vele al bestaande digitale
loopbaanplatforms, in zowel het binnen- als buitenland. Ook
wordt onderzocht welke (digitale) behoeftes er leven onder de
verschillende doelgroepen. Een offerte-uitvraag wordt vervolgens
door vier bureaus beantwoord. Na zorgvuldige afweging valt de
keuze op Paragin waarna gestart wordt met het ontwerp en de
bouw van het platform, dat gedoopt wordt in ‘Loopbaancentraal’.
Om zorgvuldigheidsredenen wordt de eerste ‘softlancering’, die in
december was voorzien, uitgesteld naar het voorjaar 2018.
Gezamenlijke pilot met FNV
Speerpunt: Een gezamenlijke dienstverlening aan werkzoekenden
met het oog op de openbare aanbesteding in 2020. Doel: Het
bereiken van 500 ‘ontslagbedreigden’ in Regio Zuidoost Brabant.
De FNV is in dit project de hoofdaanvrager en het CNV is een
samenwerkingspartner. Het gezamenlijke project is getiteld
22. 22
‘Werken aan Werk’ en vindt plaats in het FNV Vakbondshuis.
Loopbaanadviesbureau James levert 1 fte aan trajectbegeleiders
en CNV levert een projectleider. In het kort komt de dienstverlening
er op neer dat er na de intake door de trajectadviseur en eventueel
sociaal-juridisch advies, doorverwezen kan worden naar een van de
(15) trainingen die het Vakbondshuis aanbiedt. De trainingen richten
zich op praktische zaken als sollicitatiebrieven schrijven, CV-check,
LinkedIn, ‘rouwverwerking’ en netwerken. Het doel is om 500
‘ontslagbedreigden’ klaar te stomen voor de arbeidsmarkt.
2.3 CNV in de media
2017 is een bewogen jaar. Er vinden verkiezingen plaats, een
historische lange formatie volgt, het polderoverleg loopt spaak. Er
ontstaat een interessante dynamiek tussen het polder-speelveld en
politiek Den Haag. Het aantal mediamomenten in de landelijke media
maakt – met name in tweede helft van het jaar – een forse piek en
stijgt verder ten opzichte van voorgaande jaren naar 486 landelijke
mediamomenten. Het CNV slaagt er daarbij in toenemende mate in
dossiers naar zich toe te trekken. Op de kernthema’s is het CNV een
belangrijke speler in de discussies rondom het polderoverleg en de
invulling van de arbeidsmarktparagraaf van het regeerakkoord. Het
CNV focust op kernthema’s: zekerheid, een leven lang leren en een
eerlijke Europese arbeidsmarkt.
Onderstaand het jaar in een vogelvlucht van hoogtepunten.
De aftrap
In februari is Maurice Limmen live te zien te zien bij EenVandaag
over slapende dienstverbanden. Uit onderzoek van het programma
blijkt dat grote werkgevers zieke of arbeidsongeschikte werknemers
‘slapend’ in dienst houden om op die manier geld uit te sparen.
Maurice Limmen: “Deze bedrijven moeten zich natuurlijk de ogen uit
de kop schamen. Ze geven toe dat de getroffen werknemers eigenlijk
recht hebben op een transitievergoeding maar besluiten dat voor het
23. 23
eigen gewin maar even uit te stellen. Werkgevers moeten zich aan de
afspraak houden die wij met ze gemaakt hebben.”
Herrie in de polder
In april breken de werkgevers de afspraken over de reparatie van
het derde WW-jaar, middenin een lastige kabinetsformatie. De
gezamenlijke vakbonden schorten de poldergesprekken dan ook op.
Maurice Limmen: “Wij hebben met werkgevers de harde afspraak
dat we de WW repareren. Daarmee kunnen we nu eindelijk concreet
aan de slag. Nu steken werkgevers een stok in het wiel. Zo werkt het
niet. Afspraak is afspraak. Werknemers verdienen deze zekerheid.
Doorpolderen in Den Haag over al die andere urgente problemen op de
arbeidsmarkt heeft zo helaas geen enkele zin.” De reactie van het CNV
landt goed in de media met reacties bij onder andere de NOS, Trouw,
Financieel Dagblad en de Telegraaf. Ook is er een groot interview in
NRC Handelsblad met de titel ‘Werkgevers zetten de polder onder
water’, waarin Maurice Limmen uitgebreid reageert.
Een hete zomer in afwachting van een regeerakkoord
Sinds de verkiezingen in maart is er sprake van een demissionaire
regering en een betrekkelijk beleidsarme periode. Op de achtergrond
speelt de formatie. Op 16 mei strandt de eerste formatiepoging
met GroenLinks en wordt Maurice Limmen om een reactie hierop
gevraagd door NOS. In mei geeft de voorzitter twee grote interviews
over de situatie in de polder na de harde botsing met de werkgevers
over het derde WW-jaar. In een groot Telegraaf interview ‘Kom uit
de loopgraven’ is de oproep te lezen dat vakbonden en werkgevers
weer aan tafel moeten komen om een akkoord te sluiten. Een
soortgelijk groot interview verschijnt in Trouw: ‘De arbeidsmarkt is
geen flipperkast’. In Kamerbreed op Radio 1 licht Maurice Limmen de
brief van het CNV aan de informateur toe. Andere onderwerpen die hij
aan de orde stelt, zijn de onnodige flexibilisering van de arbeid en de
agenda voor het nieuw te vormen kabinet.
24. 24
In de zomer trekt een baanbrekende uitspraak van de Hoge
Raad de nodige aandacht van de media. De Hoge Raad had CNV
en FNV in het gelijk gesteld in de principiële zaak die de bonden
namens de ondernemingsraad (OR) van DA Retailgroep zijn
gestart. De Ondernemingskamer oordeelde eerder dat de OR van
de drogisterijketen niet meer mocht meebeslissen over wat er
met de werknemers zou gaan gebeuren toen DA failliet ging. De
Hoge Raad heeft die beschikking vandaag vernietigd en besloten
dat het adviesrecht van een OR, zoals vastgesteld in de Wet op de
Ondernemingsraden (WOR), ook in faillissementssituaties geldt.
Deze uitspraak is een doorbraak omdat deze vanaf nu geldt voor elke
Nederlandse onderneming die in financiële moeilijkheden zit. Het
Financieel Dagblad, De Telegraaf en Nu.nl hebben hier aandacht aan
besteed.
Op het gebied van arbeidsrecht trekt er nog een uitspraak van
de Hoge Raad veel aandacht in de media. Een kapster wordt
onterecht ontslagen zonder dat naar de specifieke situatie van de
werkneemster werd gekeken. Onder het motto ‘Dit hoort bij de
menselijke maat van het arbeidsrecht’ komt de reactie van CNV
terecht in diverse media waaronder de Telegraaf, het Algemeen
Dagblad en de NOS.
Veel media-aandacht is er vervolgens voor de reactie van het CNV
op het WRR-rapport ‘De val van de middenklasse?’ In dit rapport
staat beschreven hoe de middengroepen in Nederland sterk onder
druk staan. CNV haakte goed in op deze discussie en kreeg aandacht
via Standpunt.nl van Radio 1, waar Maurice Limmen reageerde,
Tros Kamerbreed op Radio 1, waar Limmen in discussie ging met
Emile Roemer en Hans Hillen, en een opinieartikel in Trouw. In de
reactie van het CNV werd een verband gelegd tussen de onzekerheid
van de middengroepen en de verdergaande flexibilisering van de
arbeidsmarkt. Daarnaast verschenen in de Telegraaf, het FD en op
Nu.nl reacties van het CNV.
25. 25
Deliveroo en het flexdossier
Het CNV sluit de zomer af met een forse klapper op het dossier
flexibele arbeid. Eind augustus is er ruim aandacht voor het
omstreden voorstel van maaltijdbezorger Deliveroo, dat al haar
koeriers in loondienst wil vervangen door zzp-ers. Een snelle reactie
vanuit de CNV Vakcentrale hierop trekt de aandacht van de media.
De reactie wordt opgepakt door NOS, Nu.nl, FD, Telegraaf en AD.
Door een goede follow-up van CNV Vakmensen heeft dit dossier
nog steeds de nodige media-exposure. Een mooi voorbeeld van
het elkaar versterkende effect van samenwerkende bonden en de
Vakcentrale. Het geval ‘Deliveroo’ staat inmiddels in de landelijke
media symbool voor de doorgeschoten flexibilisering en haar
uitwassen.
Sociaal akkoord
In september klapt na lang onderhandelen uiteindelijk het
polderoverleg. In een reactie samen met de vakcentrales van
FNV en VCP stelt het CNV dat er door werkgeverspartijen veel
te weinig bewogen is op cruciale thema’s. Maurice Limmen:
26. 26
“Nu was het moment geweest om gezamenlijk met werkgevers
werkend Nederland weer zekerheid te bieden en de doorgeschoten
flexibilisering op de arbeidsmarkt te stoppen. Onze inzet was nu juist
om die flex-trend te keren; daar zijn werkgevers echter in de verste
verte niet bij in de buurt gekomen. Dit is slecht nieuws, niet alleen
voor werknemers maar voor iedereen die geeft om de stabiliteit van
onze maatschappij.”
De vakbeweging formuleert een gemeenschappelijke visie op de
arbeidsmarkt: een vast contract is de norm. Hierdoor hebben
werknemers zekerheid voor de toekomst. Het is bewezen dat
contracten voor onbepaalde tijd en cao’s een stevige bijdrage leveren
aan arbeidsproductiviteit, innovatiekracht en concurrentievermogen
van de sectoren. Werkgevers laten dus veel liggen in hun
ongebreidelde zucht naar flexibele, goedkopere arbeid. Flexibele en
zelfstandige arbeid hebben zeker een plaats op de arbeidsmarkt,
maar worden nu vooral gebruikt om kosten te besparen en risico’s
af te wentelen op de werkenden. De vakbonden willen daarom dat
zekerheden en bescherming die voor alle werkenden noodzakelijk
zijn, ook voor flexibele en zelfstandige arbeid goed worden geregeld
door wetgeving en collectieve afspraken.
De landelijke media duikt er bovenop en de reactie van het CNV
wordt door het gehele mediaspectrum meegenomen, met onder
andere grote stukken in de Volkskrant, Trouw, NRC Handelsblad,
Telegraaf en het Algemeen Dagblad en reacties op NOS en RTL.
Ook schuift Maurice Limmen geregeld aan in de radiostudio, onder
andere bij Stand.nl, BNR Nieuwsradio en Radio 1 De Morgen.
Prinsjesdag
Een bijzondere Prinsjesdag vervolgens, waar een demissionair
kabinet de begroting presenteert, terwijl de formatiepartijen hun
regeerakkoord afronden. Daarom focust de begroting zich vooral
op loonontwikkeling. Wie er profiteert van de groeiende economie?
Door een snelle respons is het CNV de eerste partij die reageert bij
de digitale media op die begroting.
27. 27
Maurice Limmen: “De bedrijfswinsten gieren door het dak, maar de
onzekerheid in de samenleving neemt alleen maar toe. Dat kan niet
zo zijn. Nu het eindelijk beter gaat met Nederland moet iedereen
kunnen profiteren van die welvaart, zeker de middengroepen die in
de crisis de grootste offers gebracht hebben. Echte groei reflecteert
zich in vaste banen en fatsoenlijk loon.”
De reactie van het CNV resoneert nog lang na in het verdere jaar
en duikt op in media-artikelen over de stand van zaken in de
polder en de loonontwikkeling. Ook breekt het CNV in haar reactie
nogmaals een lans voor de bescherming van werknemers en de
positie van ouderen. Limmen: “Inmiddels werkt bijna 40% van de
middengroepen op een flexcontract, ouders moeten bijspringen bij
studerende kinderen. Steeds vaker zijn middengroepen afhankelijk
van een tweede inkomen om het hoofd boven water te houden.
Op de woningmarkt vallen deze groepen ook nog eens tussen wal
en schip. Ze verdienen teveel voor een sociale huurwoning, maar
de vrije huur- en koopmarkt is veel te duur. Vooruit kijken, een
gezin stichten, is voor deze groep steeds moeilijker en dat moet
stoppen. Deze problemen masseer je niet weg met alleen maar
extra koopkracht. Het vraagt van een nieuw kabinet ingrepen
om zekerheid te bieden aan mensen. Het terugdringen van de
flexibilisering van de arbeidsmarkt moet daarvan de kern vormen.
Ook de ouderenwerkloosheid moet worden aangepakt. Jongeren
verdienen een betere start op de arbeidsmarkt dan het zoveelste
tijdelijk contract.”
Vrouwen in flexbaan
Eind september maakt het CBS bekend dat vrouwen met een
flexbaan minder snel moeder worden, vaak vanuit financiële
onzekerheid. Het CNV pakt het thema op en reageert: “Dit onderzoek
van het CBS maakt maar weer eens pijnlijk duidelijk: flex leidt
niet alleen tot veel onzekerheid op de arbeidsmarkt, maar ook in
de persoonlijke sfeer grijpt het diep in. Vandaag niet weten of je
morgen nog een baan hebt. Die toenemende onzekerheid, waar nu
28. 28
ook middengroepen in ons land steeds meer onder te lijden hebben
- dát is het stille leed in Nederland. Die onzekerheid vreet aan
werknemers, aan arbeidsrelaties, aan gezinnen, aan de samenleving
als geheel.” De positie van het CNV genereert veel media-aandacht
in gedrukte en digitale media en het NOS 8-uur journaal.
Eerlijke Europese arbeidsmarkt
Een belangrijk thema voor CNV Vakcentrale is een gelijk speelveld op
de Europese arbeidsmarkt. Het CNV neemt hier een unieke positie
in het polder-speelveld, die leidt tot de nodige media-aandacht.
Zo wordt er in oktober een Europese stap gezet in de richting van
een eerlijker speelveld op de Europese arbeidsmarkt en wordt de
zogeheten ‘detacheringsrichtlijn’ aangepast. Een stap die het CNV
verwelkomt, maar wel wijst Maurice Limmen erop dat er nog steeds
structurele problemen zijn die een echt eerlijke arbeidsmarkt in de
weg staan. “Mooi dat er waarschijnlijk een stap gezet gaat worden
op weg naar het terugdringen van oneerlijke concurrentie op de
Europese arbeidsmarkt. Maar we zijn er nog lang niet. Werknemers
uit andere EU-landen zijn, zelfs met deze herziening, nog steeds 20
tot 30 procent goedkoper dan Nederlandse werknemers. Daarbij
verblijven werknemers uit andere EU-landen vaak veel korter in het
land waar ze zijn ingehuurd, dan in dit voorstel wordt vastgesteld.
Om een echt gelijk speelveld te creëren moet pensioenopbouw
onderdeel uitmaken van het loon. Alleen zo zorgen we er voor
dat een Bulgaar die in Nederland werkt, even duur is als zijn
Nederlandse collega en maken we een einde aan de verdringing op
de Europese arbeidsmarkt.”
Het standpunt wordt groot opgepakt met een interview op RTL
Nieuws, stukken in Trouw, Algemeen Dagblad, Volkskrant en een
primetime interview op radiostation Radio538. Het CNV blijft dit
thema agenderen en maakt in november en december nieuws op dit
thema, onder andere met een opiniestuk in het Algemeen Dagblad
en een radio-interview op BNR Nieuwsradio.
29. 29
Regeerakkoord
Op 18 oktober verschijnt het langverwachte regeerakkoord van de
coalitie van VVD, D’66, CDA en CU, dat de titel ‘Vertrouwen in de
toekomst’ draagt. Het kabinet spreekt de ambitie uit iets te doen aan
het vele aantal flexcontracten in Nederland en meer mensen aan een
vaste baan te willen helpen. De oplossingen die het kabinet daartoe
aandraagt zijn per saldo echter negatief.
Maurice Limmen: “Het motto van dit kabinet is vertrouwen in de
toekomst, maar de onzekerheid voor middengroepen dreigt de
komende jaren verder toe te nemen. Het regeerakkoord spreekt
van een ‘nieuwe balans tussen vast en flex’, maar de fundamentele
onzekerheid, waar met name middengroepen steeds meer onder
lijden, verandert niet wezenlijk met deze plannen. In plaats van
eerder een vast contract kunnen mensen makkelijker ontslagen
worden. Voor de zzp’ers blijft gelden dat ze nog altijd met elkaar
moeten concurreren op het risico dat ze van de ladder vallen. We
zien weliswaar ook een aantal plussen voor werknemers, maar de
trend van de groeiende onzekerheid op de arbeidsmarkt wordt niet
gekeerd met dit regeerakkoord. Dat moet en kan anders. Meer en
zekerder banen moet de norm zijn. Dat is goed voor iedereen in
Nederland.”
In het regeerakkoord staat een expliciete uitnodiging aan de
sociale partners om mee te denken over de verdere uitwerking
van de plannen voor de arbeidsmarkt. Het CNV stelt zich op
als constructieve partner in de gesprekken rond die verdere
uitwerking, maar maakt nadrukkelijk duidelijk dat er dan wel
voldoende in het vat moet zitten voor werkend Nederland om tot
een gezamenlijk akkoord te kunnen komen. “Het kabinet wil op
een aantal punten met sociale partners in gesprek. Wij zijn als
CNV uiteraard altijd bereid om met een kabinet en werkgevers te
praten over oplossingen voor de arbeidsmarkt. Maar dan moeten
het wel serieuze gesprekken zijn. Voorlopig lijkt het er sterk op dat
werkgevers achterover kunnen blijven leunen, aangezien ook met dit
regeerakkoord flexwerk fors goedkoper blijft dan een vaste baan.”
30. 30
De reactie van het CNV zit overal in de landelijke media, onder
andere in het Algemeen Dagblad, NRC, Volkskrant, NU, Telegraaf,
Financieel Dagblad, bij de NOS en RTL.
50 plus werkt
In oktober organiseert het CNV een grote bijeenkomst rond
het thema ouderen op de arbeidsmarkt. Ambassadeur
ouderenwerkloosheid, voetbalicoon en trainer John de Wolf gaf
in een boeiend tweegesprek met Maurice Limmen zijn visie op
solliciteren door vijftigplussers: “Gewoon blijven doorzetten en
sterker nog; doorknokken.” En ook Maurice Limmen gaf aan dat de
werkgevers veel hebben aan oudere, ervaren medewerkers:
“Stabiel, gemotiveerd en betrouwbaar hoor je vaak terug.”
Helaas blijkt wel dat veel werkgevers een verkeerd beeld hebben
van vijftigplussers, zo blijkt uit een onderzoek van CNV Vakcentrale
dat 85% van de werkzoekende vijftigplussers leeftijdsdiscriminatie
ondervindt bij sollicitaties.
Maurice Limmen: “Ondanks de economische groei staan teveel
werkzoekende vijftigplussers langs de kant. Bewezen kwaliteiten,
inzet en ervaring van de vijftigplussers zijn niet genoeg om ze in de
huidige arbeidsmarkt aan een baan te helpen. Werkgevers moeten
vooral niet over schaarste op de arbeidsmarkt klagen zo lang er nog
teveel goed gekwalificeerde werknemers op de reservebank zitten.
Benut eerst dit potentieel van ervaren en gemotiveerde werknemers
maar eens.” Het onderzoek en een interview met Maurice Limmen
over de bijeenkomst leidde tot een paginagroot stuk in de Telegraaf.
Regeerakkoord: groot interview met uitgediepte reactie
Na een eerste geslaagde korte klap in de media neemt het CNV
uitgebreid stelling in een brief aan de Tweede Kamer, waarin
nog eens uitgebreid uiteengezet wordt wat het CNV van de
arbeidsmarktplannen vindt. Naar aanleiding van de brief is er een
groot verdiepend interview met Maurice Limmen in het Algemeen
Dagblad. De balans wordt nog eens opgemaakt en de gevolgen
voor de arbeidsmarkt onderstreept. Het CNV maakt wederom haar
31. 31
positie in het speelveld glashelder: constructief, maar pal staand
voor de belangen van de werknemer. De trend van de doorgeschoten
flexibilisering moet gekeerd worden.
Maurice Limmen: “Het is een sleutelpositie. Als we één ding hebben
geleerd de afgelopen jaren, is dat je voor hervormingen op de
arbeidsmarkt draagvlak, draagvlak en nog eens draagvlak nodig
hebt. Dat de minister streeft naar een sociaal akkoord kun je zien als
een uitgestoken hand, maar roept tegelijkertijd vragen op. In mijn
ogen betekent een sociaal akkoord dat er nog te praten valt, dat er
afspraken die in het regeerakkoord staan op de helling kunnen gaan.
We moeten de trend van de doorgeschoten flexibilisering van de
arbeidsmarkt keren. Meer zekerheid op de arbeidsmarkt, dat is goed
voor iedereen in Nederland.”
Loondispensatie, dividendbelasting en btw-tarief
In november raken een aantal plannen van de nieuwe coalitie in
opspraak, het CNV neemt volop deel in de discussie. Allereerst is
er het plan om grote bedrijven een miljardencadeau te doen, door
de dividendbelasting af te schaffen. Maurice Limmen reageert in
de media: “1,4 Miljard euro aan belastinginkomsten opgeven door
de dividendbelasting af te schaffen zonder dat duidelijk is hoeveel
banen dit oplevert, dat klinkt als gokken met belastinggeld. Zonder
adequate onderbouwing is deze maatregel niet uit te leggen aan de
leraren die het werk neerleggen om de werkdruk te laten dalen, of
mensen die in de toekomst in de WIA komen en een deel van hun
inkomen gaan verliezen.”
Ook de door het kabinet beoogde btw-verhoging leidt tot
zorg. Maurice Limmen: “Het CNV is bezorgd over het voorstel
om het lage btw-tarief te verhogen van 6 naar 9 procent. De
verhoging van het tarief kan in ambachtssectoren ongewenste
werkgelegenheidseffecten met zich meebrengen, bijvoorbeeld
in de grensregio’s, en betekent dat boodschappen duurder
worden. Behoud van werkgelegenheid staat voor het CNV voorop.
32. 32
Daarom vragen we extra inspanningen om die ongewenste
werkgelegenheidseffecten tegen te gaan en te voorkomen,
bijvoorbeeld in de vorm van compensatie voor regio’s en specifieke
sectoren.”
Dan is er de kwestie van het vervangen van de loonkostensubsidie
door loondispensatie voor mensen met een arbeidsbeperking. Het
CNV stuurt daarom samen met collega-bonden FNV en VCP een
brief aan de Tweede Kamer, om te pleiten voor het behoud van de
loonkostensubsidie en niet te korten op de lonen van mensen met
een arbeidsbeperking. Maurice Limmen: “Kort niet op mensen
met een beperking. Deze groep verdient een volwaardig inkomen,
net als iedereen. We krijgen vanuit de achterban, met name van
onze jongeren, berichten dat men ongerust is over de mogelijke
maatregel. We doen daarom de oproep om loonkostensubsidie
te handhaven. Loonkostensubsidie geeft de doelgroep van
mensen met een arbeidsbeperking de kans op een ‘echt’ loon en
pensioenopbouw, zoals dat hoort bij volwaardige participatie door
middel van werk.”
De polder, minister Koolmees en de arbeidsmarkt
Een politiek bewogen jaar wordt afgesloten met een stevige
mediaronde over de arbeidsmarktplannen van het kabinet. Minister
van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Koolmees zegt in gesprek te
willen met de sociale partners over de uitwerking van de plannen in
het regeerakkoord over de arbeidsmarkt. Het CNV roept de minister
op de regie te pakken, én doet een publicitaire handreiking om de
gesprekken tussen werkgevers, werknemers en het kabinet weer
vlot te trekken. In twee grote stukken in de Telegraaf en Trouw
doet het CNV voorstellen om dichter bij elkaar te komen. Daarnaast
is er een opinie die de minister oproept staatsmanschap te tonen
en de gesprekken over de arbeidsmarkt vlot te trekken. Ook in
2018 hebben de toekomst en richting van de arbeidsmarkt de volle
aandacht van het CNV.
33. 33
3. CNV Internationaal
Naast het 50 jarig bestaan waarover
in de inleiding al wordt gerept
gaat het nieuwe internationale
vakbondsprogramma van start.
Partner organisaties worden hierin
ondersteund om hun lobby en beleidsbeïnvloeding te versterken om
sociale dialoog te versterken, arbeidsrechten in productieketens te
bevorderen en jongeren betere kansen te geven op werk. Hierin is
samenwerking tussen vakbonden onderling een belangrijk thema.
Hiertoe worden vakbondspartners getraind in lobby capaciteiten
op allerlei manieren en gestimuleerd om meer samen te werken
met andere (vakbonds-) organisaties. We werken aan allianties en
versterking van sociale dialoog. Er zijn nu nationale en regionale
coördinatoren in de landen en continenten die onze ogen en oren zijn
ter plekke en de capaciteitsversterking mee helpen ondersteunen
en naar ons rapporteren over de vorderingen. We werken met ‘oude’
en nieuwe partners in Benin, Guinea, Niger, Senegal, Cambodia,
Indonesia, Colombia en Guatemala en Peru, Bolivia, Nicaragua,
Tunisia en Mali. De uitdaging, en daar zijn we in 2017 behoorlijk in
geslaagd, ligt vooral in het inspireren van de vakbondspartners van
CNV Internationaal tot meer samenwerking (met andere sociale
partners), en in het inspireren van onszelf door de vakbondspartners
tot meer gevoel voor de ‘politieke economie’ waar ze zich in
bevinden.
Internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen is een
belangrijk handvat om vanuit Utrecht de link te leggen tussen
internationale bedrijven en onze vakbondspartners. De convenanten
(textiel, banken, en metaal, voeding en pensioen onderweg) zijn
daarin heel behulpzaam. De CNV bestuurders die hierin mee helpen
34. 34
duwen en trekken om het CNV geluid en dat van onze partners goed
te laten doorklinken spelen hierin een cruciale rol. Verder is ons
leiderschapsprogramma, met en voor onze partners ontwikkeld,
een belangrijk hulpmiddel om tot meer en verbeterde resultaten te
kunnen komen. Het thema werk voor jongeren leeft vooral in West
Afrika en het is een hele uitdaging om onze partnervakbonden het
thema te laten agenderen; het probleem is duidelijk voor iedereen,
maar de urgentie is hier en daar nog niet hoog genoeg. Mede met
behulp van een aantal conferenties, onder andere over migratie in
Senegal waarin Maurice Limmen een belangrijke trekkersrol heeft
vervuld, is de aanpak van dit grote probleem hoger op de agenda
komen te staan.
Daarnaast zijn er in de strategische partnerschappen met de Fair
Wear Foundation in de textiel sector in Azië en met ICCO in de
landbouw nieuwe slagen gemaakt. Het uitermate succesvolle traject
in Indonesië om tot cao’s te komen in de textiel sector met meerdere
bedrijven, breidt zich uit en gaat een doorstart maken in Vietnam.
Zeer gewaardeerde Vakmensen collega Henk van Beers, tezamen
met onze internationale collega’s van VNO NCW, heeft hierin een
geheel eigen en effectieve methodiek ontwikkeld. Met ICCO worden
slagen gemaakt op vakbondsontwikkeling in de cashew sector in
Benin en palmolie in Indonesië. De werkwijze van het team van
CNV Internationaal is door deze ontwikkelingen behoorlijk aan het
veranderen. Er wordt nu gewerkt in regio teams waarmee ook de
samenwerking binnen CNV Internationaal is versterkt.
2017 is ook het jaar van het afscheid van de voorzitter van CNV
Internationaal Pieter de Vente, die per 1 januari 2018 wordt
opgevolgd door Arend van Wijngaarden.
35. 35
4. Dienstencentrum
4.1 CNV Ledenservice
Belastingservice
CNV Belastingservice is
voor veel leden een bekende
dienstverlening. Voor zittingen
worden ruim 16.000 afspraken
gemaakt. In totaal worden in
2017 bijna 27.000 aangiften
(inclusief partneraangiften) ingevuld. Dit aantal ligt in de lijn van
voorgaande jaren. Voorafgaand aan de zittingen worden de ruim
900 belastinginvullers geschoold. Dit jaar wordt gebruik gemaakt
van het nieuwe kennisnetwerk van de Belastingdienst waar de
scholing digitaal wordt aangeboden. Daarnaast organiseert het
CNV enkele klassikale bijeenkomsten. Bij de scholing blijkt dat het
kennisnetwerk van de Belastingdienst vanwege technische redenen
niet altijd beschikbaar is. Gelukkig werkt de verbinding met de
Belastingdienst wel goed in de zittingsperiode, bij het indienen van
de belastingaangiften.
Een belangrijke wijziging op de zittingen betreft de verhoging van
de eigen bijdrage die leden betalen. Eind 2017 hebben de bonden
besloten om deze bijdrage te verhogen. Over het algemeen wordt dit
door de leden goed ontvangen. Ook hadden de bonden besloten om
de openstelling van de telefoonlijn voor het maken van een afspraak
voor een belastingzitting te wijzigen. Vanaf half december was het
mogelijk om online een afspraak te maken, telefonisch kon dit vanaf
half januari. Hier zijn enkele reacties van leden op gekomen. Daarom
besluiten de bonden om in 2018 de telefoonlijn gelijktijdig open te
stellen met de start van het online afspraak maken.
36. 36
Een hele nieuwe ontwikkeling is de machtiging voor een eenmalige
incasso voor de eigen bijdrage van leden. Tot vorig jaar werden
de bijdragen contant betaald, en betaalden de regiocoördinatoren
hiervan zelf de kosten van de zaal en de reiskosten van de
vrijwilligers. Vanaf 2017 dienen de vrijwilligers hun reiskosten via
de declaratie app in en de rekeningen van de zalen worden door het
CNV uitbetaald. Voor de eenmalige machtiging is een aanpassing
gemaakt in het afsprakensysteem van CNV Belastingservice. Op
de belastingzittingen vult de gastheer/vrouw de gegevens in op de
betalingslijst in het digitale afspraaksysteem. Vervolgens wordt
een incassobestand gegenereerd voor de afdeling Financiën. Een
nieuwe werkwijze, die goed wordt ontvangen. Het betalingsproces
is hiermee inzichtelijk geworden, en de financiële transacties
verlopen via de werkorganisatie. Een enkele keer zijn gegevens
niet correct ingevuld. In die gevallen wordt er contact opgenomen
met de leden, die dit zeer op prijs stelden, en foutieve incasso’s
worden gecorrigeerd. In een aantal gevallen blijkt het niet mogelijk
om het bedrag te incasseren, of wordt het bedrag gestorneerd. De
betreffende leden worden hierover benaderd en er wordt gezocht
naar een passende oplossing.
Uiteraard gaat de hulp bij het invullen van belastingaangiften
het hele jaar door. Ook kunnen leden een beroep doen op CNV
Belastingservice bij wijzigingen van hun belastingaangifte, aanvraag
voor huur- en zorgtoeslag en hulp bij het invullen van overige
formulieren. In 2017 wordt ruim 500 maal een beroep gedaan op het
CNV voor nazorg, wijzigingen en vragen.
Al voor de zomervakantie worden voorbereidingen getroffen voor
de invulcampagne van het volgende jaar. De werving van nieuwe
belastinginvullers wordt in werking gezet. In diverse provincies
zijn nieuwe invullers nodig. Advertenties worden geplaatst in de
bondsbladen en verspreid via andere communicatiekanalen. Tevens
wordt het afsprakensysteem, waarin ook de eenmalige incasso
37. 37
wordt geregeld, geëvalueerd en wordt het systeem in het najaar op
onderdelen verbeterd.
Vanaf oktober worden de eerste beginnerscursussen georganiseerd.
Ook voor deze cursus wordt gebruik gemaakt van het online
lesmateriaal van de Belastingdienst in combinatie met enkele
klassikale bijeenkomsten. De begeleiders van deze bijeenkomsten
worden in het najaar gecoached ten behoeve van de nieuwe
werkwijze van de cursussen. Met de Belastingdienst is veelvuldig
contact over de scholing en het invullen van de aangiften. De
E-herkenning maakt het mogelijk dat CNV-vrijwilligers middels
een machtiging van het lid de belastingaangifte online in kunnen
vullen. De Belastingdienst is voornemens om naar een hoger
beveiligingsniveau te gaan. Het CNV doet hiervoor mee aan de pilot
E-herkenning 3 van de Belastingdienst. Deze pilot komt echter niet
goed van de grond, vanwege de ingewikkelde procedures die hieraan
verbonden zijn. De verhoging naar het beveiligingsniveau 2, die voor
2018 ingaat, levert in de voorbereiding naar de zittingen van 2018 al
veel problemen op.
Tenslotte levert CNV Belastingservice input voor de
seniorenbijeenkomsten van het CNV die in het najaar plaatsvinden.
Jubilarissen
Een grote wijziging bij CNV Jubilarissen: de jubilarissen ontvangen
vanaf 2017 geen insigne meer. Een besluit dat de bonden eind
2016 hebben genomen. Aan de jubilarissen wordt een bijeenkomst
aangeboden waar gezelligheid en binding centraal staat. Een
pittige boodschap voor veel vrijwilligers die actief zijn in het
jubilarissenwerk.
Jubilarissen die naar een bijeenkomst komen, ontvangen vanaf 2017
een mooie Parkerpen met inscriptie als blijvend aandenken. De 60-
en 70-jarige jubilarissen, die thuis worden bezocht, ontvangen dit
aandenken uiteraard ook. Alle 25-jarige jubilarissen ontvangen vanaf
2017 een VVV-bon. Zij worden niet uitgenodigd voor een bijeenkomst.
In totaal zijn 4.046 VVV-bonnen verstuurd.
38. 38
Ondanks de veranderingen, pakken de meeste vrijwilligers de draad
goed op. Helaas veroorzaken de wijzigingen ook onrust onder de
vrijwilligers, waardoor enkele vrijwilligers besluiten om te stoppen.
Met het werven van vrijwilligers wordt terughoudend omgegaan,
omdat rekening wordt gehouden met de vermindering van het aantal
bijeenkomsten en de veranderingen binnen CNV Jubilarissen.
Door de wijzigingen en omdat er nog een besluit genomen moest
worden over de blijvende attentie, komt de organisatie eigenlijk pas
in mei goed op gang. De bijeenkomsten zijn weer divers van aard en
worden zeer gewaardeerd door de aanwezigen. Ook de Parkerpen
met daarop het jubileumjaar en CNV logo wordt over het algemeen
goed ontvangen door de jubilarissen.
Door wijzigingen zijn er in 2017 minder bijeenkomsten
georganiseerd: 65 (tegenover ruim 100 in de jaren ervoor). In
totaal zijn 1.780 jubilarissen gehuldigd. 498 jubilarissen wilden de
oorkonde per post opgestuurd krijgen. 2.059 jubilarissen hadden
geen interesse in een bijeenkomst of waren verhinderd.
Tot eind juli worden er op verzoek nog insignes nagestuurd naar
jubilarissen uit 2016. In augustus wordt de voorraad insignes
ingeleverd bij Venrooy.
Vertrouwenspersonen
De Vertrouwenspersonen krijgen veel aanvragen voor begeleiding bij
WIA- en Wet Verbetering Poortwachter-trajecten. De drukte van 2016
zet zich ook in 2017 voort. In totaal zijn 877 hulpvragen ontvangen.
De hulpvragen zijn steeds vaker complex. Wanneer het gaat om
juridische kwesties, wordt dit in goed overleg overgedragen aan
de juristen bij de bonden. Belangrijk is dat het vrijwilligersnetwerk
op sterkte blijft. Nieuwe vrijwilligers zijn hard nodig om het aantal
hulpvragen te kunnen oppakken. De nieuwe vrijwilligers lopen eerst
stage alvorens ze zelfstandig ingezet worden.
Samen rond de Keukentafel
Het CNV biedt begeleiding bij de keukentafelgesprekken, gesprekken
met de gemeente die in het kader van de WMO worden gevoerd.
39. 39
Vaak hebben leden iemand in hun eigen omgeving die bij het gesprek
aanwezig kan zijn. Leden die dat niet hebben, of niet willen, kunnen een
beroep doen op het CNV. In 2017 wordt voor het WMO-gesprek met de
gemeente 44 maal een beroep gedaan op een vertrouwenspersoon. Bij
verschillende (senioren)bijeenkomsten of vergaderingen van bonden
wordt desgevraagd informatie gegeven over deze dienstverlening.
Regionale Werkbedrijven
De CNV-vertegenwoordigers komen enkele keren per jaar bij elkaar
om de ontwikkelen te bespreken en informatie uit te wisselen. De
themadag voor de CNV-vertegenwoordigers in de Werkbedrijven
wordt positief ervaren. Hieraan is medewerking verleend door Alie
de Jonge, over ‘beschut werk’, Paul Bulterman, mede-auteur van het
rapport Werk aan de Uitvoering, over de kwaliteit en effectiviteit van
samenwerken en handelen van partijen in de uitvoeringspraktijk van de
arbeidsmarktregio’s en tenslotte Bert van Boggelen over de invulling
van de banenafspraak vanuit werkgeversperspectief. Voor de ontstane
vacatures worden nieuwe vertegenwoordigers gezocht. Voor een
aantal vacatures zijn goede vertegenwoordigers gevonden. Sommige
vacatures blijven moeilijk invulbaar.
40. 40
Adviesraden Kamer van Koophandel
Op 22 juni is de bijeenkomst van de Regionale Raden en de
Centrale Raad van de Kamer van Koophandel. Voorafgaand vindt
overleg plaats met de FNV over de evaluatie van de inrichting van
de Adviesraden Kamer van Koophandel. Er zijn veel verschillen
tussen de vijf Regioraden, zowel in rol als functie. De Regioraden
kunnen zelf beslissen hoe zij willen deelnemen aan de evaluatie:
afwachtend of met een gezamenlijke eigen inbreng komen. Vanuit
de benoemende organisaties CNV en FNV komt ook een bijdrage aan
de evaluatie. Daarin zal het vooral gaan over de toegevoegde waarde
van de vakbeweging. Vertegenwoordigers in de Regioraden worden
gevraagd hieraan mee te werken. Op 2 november vindt overleg
plaats met vertegenwoordigers van de Regioraden KvK van zowel
CNV als FNV.
Cliëntenraden UWV
Voor de cliëntenraden UWV zijn enkele nieuwe vrijwilligers nodig om
het CNV te vertegenwoordigen. Een aantal vacatures wordt ingevuld.
Het zoeken naar vrijwilligers blijft een aandachtspunt.
Regionale SER vertegenwoordigingen
Belangrijkste punt van aandacht is de SER Noord-Nederland,
waarvan de subsidieknop dichtgedraaid dreigt te worden door de
provincies. Er is hierover overleg geweest met de landelijk SER
(Mariëtte Hamer), met de gedeputeerden van de desbetreffende
noordelijke provincies en met de huidige Commissaris van de Koning
in de provincie Groningen, René Paas. Tevens is er een beleidsnotitie
geschreven over de achtergrond van de situatie van de SER NN en
met suggesties over hoe verder.
Interregionale Vakbondsraden
Uit de verschillende IVR-en komen vragen naar voren, waar door de
werkorganisatie antwoord op gegeven wordt. Op 22 november vindt
er een overleg plaats op het CNV kantoor met de vertegenwoordigers
van de IVR-en.
41. 41
Lokale Raden
Verschillende leden van het CNV hebben aangegeven actief te
willen worden voor verschillende lokale raden, zoals bijvoorbeeld
WMO-raden. Deze leden worden slechts genoteerd in het
vrijwilligersbestand. Inhoudelijke ondersteuning wordt (volgens
besluit dat destijds is genomen door het Algemeen Bestuur) niet
geboden.
Gasberaad Groningen
Het Gasberaad Groningen is de samenwerking van een aantal
maatschappelijke organisaties, inclusief vakbonden, in het
aardbevingsgebied, dat er voor wil zorgen dat bij het opstellen
en uitvoeren van het Meerjarenprogramma van de Nationaal
Coördinator Groningen (NCG) de betrokkenheid van de bewoners
en organisaties maximaal is. Het CNV is vertegenwoordigd in het
Gasberaad. Het Gasberaad vergadert regelmatig. Op 16 juni brengt
minister-president Rutte een bezoek aan Groningen. Tevens is er
overleg met minister Kamp van EZ en in juli gaat het Gasberaad op
bezoek bij minister-president Rutte. De ontwikkelingen in Groningen
krijgen ook landelijk veel aandacht.
Anders Actieven Advies Raad
De Adviesraad vergadert enkele malen per jaar. Onderwerpen die
hier aan bod zijn gekomen, zijn onder andere: samenwerking van
de Anders Actief Raden CNV breed. Afgesproken is om een aantal
maal open coffees met beide bonden te houden. Daarnaast hebben
de vertegenwoordigers in de adviesraad onder andere feedback
gegeven op de scholings- en ontwikkelingsagenda van het CNV.
Ook zijn er discussies geweest over het basisinkomen. Bij de
vergaderingen zijn af en toe ook vertegenwoordigers aanwezig, die
namens het CNV in de Centrale Cliëntenraad UWV zitting hebben. Op
23 oktober heeft de CNV-brede bijeenkomst plaats gevonden voor
werkzoekende 50 plussers met John de Wolf, ambassadeur voor
ouderenwerkloosheid. Deze dag was een groot succes.
42. 42
Senioren Advies Raad
De Senioren Advies Raad vergadert diverse keren per jaar.
Onderwerpen die aan bod zijn gekomen tijdens de vergaderingen
zijn onder andere: de stand van zaken van de pensioendiscussie
en de ontwikkeling van de zorgkosten. Op pensioengebied heeft
een van de vertegenwoordigers van de SAR deelgenomen aan een
overleg met jong/oud met minister Jette Kleinsma. Daarnaast
heeft een klein groepje zich gebogen over de zorgkosten.
Resultaat was een uitgebreide notitie op dit gebied door één van
de vertegenwoordigers. In april vond de jaarlijkse themadag van
de SAR plaats, met als thema de verbinding tussen oud en jong.
De werkgroep van de Senioren Advies Raad organiseerde weer
vijftien bijeenkomsten in het najaar, die verspreid over het land
plaatsvinden. De bijeenkomsten vonden plaats met medewerking van
‘Zorg Verandert’ en CNV Belastingservice. In totaal hebben 680 leden
deze bijeenkomsten bezocht.
Communicatie Senioren
De seniorenkrant komt twee maal per jaar uit. De website
www.cnvsenioren.nl wordt continu bijgehouden met relevante
informatie voor senioren. Er is namens de Senioren Advies Raad
een klankbordgroep ingesteld voor de communicatiemiddelen van
senioren. Ook wordt er een redactieraad ingesteld, met daarin
vertegenwoordigers van Connectief en Vakmensen. Deze komt twee
keer per jaar bij elkaar.
Vrijwilligersbeleid
In januari wordt de digitale declaratiemodule geïntroduceerd aan
alle vrijwilligers en kunnen vrijwilligers hun declaraties online
indienen. Zeker in het begin levert dit veel vragen op van vrijwilligers.
Het gebruik van de declaratie app verloopt over het algemeen goed
en praktisch alle vrijwilligers van CNV Vakcentrale gebruiken deze
nieuwe tool.
43. 43
Het onderwerp ‘vrijwilliger en IB 47’ staat centraal. CNV breed is de
notitie vastgesteld, waarin is vastgelegd hoe omgegaan wordt met
onkostenvergoedingen en vrijwilligersvergoedingen in relatie tot het
doorgeven van gegevens aan de Belastingdienst.
De jaarlijkse vrijwilligersdag vindt in het najaar plaats in Alphen aan
den Rijn. De vrijwilligers van de provincies Noord- en Zuid-Holland,
Utrecht, en Flevoland hebben hier een gezellige bijeenkomst waar
waardering en uitwisseling centraal staat. Voor nieuwe vrijwilligers
wordt een introductiebijeenkomst georganiseerd op het CNV kantoor.
Met de collega’s van bonden wordt informatie uitgewisseld op het vlak
van vrijwilligersbeleid.
44. 44
4.2 CNV Info
Voor CNV Info was het een bewogen jaar. We moeten afscheid nemen
van de groep ledenwervers. Het genereren van leads was tot een te
laag peil gezakt om deze groep nog draaiende te houden. Ook in 2017
worden door hen nog 6.251 nieuwe leden ingeschreven. De overige
circa 3.000 komen via de websites van de bonden binnen.
In 2017 is begonnen om het kanaal chat te integreren met ons
callcenterplatform. Nu kunnen wij zowel telefonie, mail als chat
binnen één applicatie afhandelen. Op het ogenblik wordt druk gewerkt
aan de koppeling van het platform met het nieuwe Microsoft CRM
systeem. Alle ingevoerde data worden direct in CRM geplaatst onder
de juiste klant. Zo zijn we in de toekomst verzekerd van alle informatie
van een klant op één plek.
Ongeveer driekwart van de medewerkers werkt ook regelmatig vanuit
huis. Het is dan belangrijk om ook zoveel mogelijk informatie tot je
beschikking te hebben. Bovenstaand dashboard is als tabblad in de
applicatie altijd bereikbaar en geeft uitgebreide informatie zoals:
- ANP Nieuws over CNV gerelateerde onderwerpen.
- Een informatie/bulletinboard met gegevens die medewerkers
dagelijks nodig hebben.
- Productie informatie voor 2e lijns medewerkers (hoeveel
hulpvragen heb ik in behandeling en hoever sta ik t.o.v. mijn target).
45. 45
- Een uitgebreid rooster voor 1e en 2e-lijns medewerkers (wie doet
wat en wanneer).
- Mailbox-informatie (we proberen zoveel mogelijk mailboxen aan
het einde van de dag (22.00 uur) op nul te hebben.
- Kwaliteitscijfers zijn een belangrijk gegeven over hoe klanten over
de dienstverlening denken. Chat staat in score altijd nummer 1
(korte wachttijd, direct antwoord en tot 22.00 uur bereikbaar).
- Alle kwaliteitsbeoordelingen van klanten kun je per contact
opvragen van zowel de vorige maand (VM) als de huidige maand
(M) met de vraag: In welke mate zou u bedrijf/service/product
aanraden aan vrienden/familie/collega’s?
Resultaten contacten 2017
Met name door vervanging van websites van Connectief is de chat
in de nieuwe applicaties niet altijd zichtbaar. Dit is ook te zien in
de jaarcijfers. Onderstaand het aantal contacten wat voor 2017
was begroot. Dit zijn dus de contacten van telefoon, mail en chat
tezamen.
De daling in het aantal contacten bij Vakmensen is voornamelijk
veroorzaakt door daling van het aantal leden. Het aantal juridische
hulpvragen blijft over de hele linie ongeveer gelijk, zo rond de 45.000.
Dit gelijkblijvend aantal is voornamelijk het gevolg van het feit dat
veel nieuwe leden ook meteen een hulpvraag hebben.
46. 46
4.3 SSC ICT
2017 staat voor SSC ICT vooral in het teken van de implementatie
van het nieuwe Microsoft Dynamics CRM. Een groot deel van de
beschikbare resources van de afdeling besteedt daar al hun tijd aan.
De consequentie daarvan is dat we een aantal taken en
doelstellingen hebben moeten verschuiven naar 2018. Voorbeeld
daarvan is de migratie van alle werkplekken van Windows 8.1 naar
Windows 10.
Tevens is geschoven met een aantal functies. Met de nieuwe
cloudtoepassingen (Azure, Dynamics & Sharepoint) is de nadruk
bij ICT meer komen te liggen bij applicatiebeheer in plaats van
systeembeheer. Daartoe zijn een aantal mensen omgeschoold naar
applicatiebeheerder.
Van SSC ICT back-office zijn de volgende zaken desalniettemin
gerealiseerd, buiten het regulier beheer om:
Bitlocker
Om datalekken te voorkomen en voor te sorteren op de nieuwe
AVG zijn alle CNV laptops voorzien van encryptie middels Bitlocker.
Hoewel dit een flinke operatie was, zowel technisch als operationeel,
zijn binnen afzienbare tijd alle laptops klaar gemaakt voor een veilige
toekomst.
Exchange
De e-mail omgeving is bijgewerkt van 2013 naar 2016. Met deze actie
is tevens de omgeving Hybride gemaakt zodat we eenvoudig over
kunnen naar de cloud, op het moment dat we dat wenselijk achten.
Hosted voice – Unified Communications
In 2017 is een contract met Tele2 aangegaan voor wat betreft
levering van alle CNV telefoondiensten, dus zowel vast als ook
mobiel. Dit levert een significante besparing op. Om zeker te
weten dat de beoogde apparatuur en architectuur naar behoren
functioneert zijn we begonnen met de PoC (Proof of Concept). Deze
47. 47
PoC, die geldt als ontbindende voorwaarde, moet uitsluitsel geven of
het geheel naar behoren werkt en op basis daarvan wordt er in 2018
een definitieve Go/NoGo beslissing genomen.
Front-office
SSC ICT front-office heeft als taak het geven van ondersteuning van
alle mogelijke ICT gerelateerde zaken naar de gehele organisatie.
Ook wel genoemd de CNV Servicedesk.
Om alle inkomende verzoeken te behandelen werkt SSC ICT sinds
2016 met TopDesk. TopDesk is speciale software die ontworpen is
om ICT en/of facilitaire supportverzoeken te structureren.
In TopDesk komen er in 2017 20.071 meldingen binnen en worden
afgehandeld. Na afhandeling vragen we medewerkers deze te
beoordelen. Dat heeft in 2017 ongeveer 45% gedaan. Gemiddeld is de
waardering over 2017 uitgekomen op een 9.2.
Deze meldingen zijn als volgt binnen gekomen:
• E-mail – 45,6 %
• Telefoon – 35,7 %
• Selfservice Portaal – 13,0 %
• Mondeling – 5,0 %
• Zelf geregistreerd door SSC ICT – 0,7 %
48. 48
Daarnaast heeft de front-office nog een aantal taken met succes
afgerond:
- Het steunpunt van Vakmensen in Drachten is in januari verhuisd
van Zonnedauw naar Dopheide 8A.
- Het steunpunt van Vakmensen in Hoofddorp is intern verhuisd van
de BG naar de 3e etage.
- Het steunpunt van Vakmensen in Apeldoorn is verhuisd van de 2e
naar de 3e etage.
- Serverruimtes in Drachten, Breda, Apeldoorn en Hoofddorp
opgeruimd.
4.4 SSC Financiën
Formatie
Begin 2017 is er een adviesaanvraag bij de OR neergelegd met
betrekking tot een reorganisatie van SSC Financiën. Als gevolg
van verder digitaliseren, automatiseren en uniformeren van de
werkzaamheden binnen de afdeling neemt de hoeveelheid werk af.
Daarnaast is er in de begroting 2017 een bezuinigingsdoelstelling
opgenomen. Per 1 augustus is afscheid genomen van een
medewerker en zijn de werkzaamheden binnen het team
herverdeeld. Per 1 december is er afscheid genomen van een
tweede medewerker die eveneens niet vervangen wordt.
In het najaar heeft de OR van Vakmensen ingestemd met het
voorstel van het bestuur van Vakmensen om de werkzaamheden
rondom de contributie-administratie per 1 januari 2018 over te
hevelen naar SSC Administraties. Vanaf 1 januari 2018 worden alle
werkzaamheden rondom de inning van de contributie belegd bij SSC
Financiën, gelijk met de overheveling van de werkzaamheden voor
het Tijdspaarfonds. Met de werkzaamheden komen 2 fte’s over van
de bedrijfsadministratie van Vakmensen naar SSC Financiën. Door
uitstel van de implementatie van CRM zal deze verschuiving pas
in de loop van 2018 gaan plaatsvinden.De veranderingen leiden, in
combinatie met alle veranderingen binnen andere CNV onderdelen
en de invoering van een nieuw financieel systeem, tot de nodige
49. 49
onrust op de afdeling. Medewerkers voelen zich onzeker over hun
positie.
Financieel pakket
Het huidige financiële pakket AX 2009 wordt vanaf komend jaar
niet meer ondersteund door Microsoft en is inmiddels dusdanig
verouderd dat het veel tijd vraagt in onderhoud en optimalisering
van de werkprocessen belemmert. Daar binnen CNV gekozen is voor
Microsoft CRM en Dynamics 2012 voor de contributie-inning ligt het
voor de hand om ook het nieuwe financiële pakket in deze lijn te
kiezen. Uiteindelijk is in de zomer door het BOBOZ akkoord gegeven
op de aanschaf van Operations 365, de nieuwste versie van AX 2009
en 2012. Het nieuwe pakket wordt per 1 januari 2018 in gebruik
genomen voor wat betreft de basisfunctionaliteiten zoals we die nu
ook kennen in de huidige versie. Daarna wordt een plan gemaakt
voor implementie van nieuwe onderdelen zoals een verplichtingen en
inkoopadministratie.
Het afscheid van EY als accountant voor enkele CNV onderdelen
betekent voor het SSC Financiën dat er twee verschillende
accountantsteams rondlopen.
4.5 SSC Facilitaire Ondersteuning
Services
In het kader van klanttevredenheid is een activiteit gestart. De
bestaande kennis en de extra opgedane facilitaire kennis in de
voorbereiding, de uitgevoerde customerjourney en het daaruit
voortkomende boekje vormden de basis voor de interviews met de
interne klant welke in het najaar zijn gestart. Doel ervan was om de
wensen van de interne klant te leren kennen en om op eventuele
klachten adequaat te kunnen reageren. De eerste interviews hebben
plaatsgevonden met de Bondsadvocaat, James en medewerkers
van de secretariaten van CNV Vakmensen. Zij allen hebben een
terugkoppeling gekregen van hetgeen aan de orde kwam.
50. 50
Mede als gevolg van processen in het kader van verlenging van
huisvestingscontracten, zijn voor het CNV gunstige verlengingen
en vernieuwingen van een aantal contracten doorgevoerd voor
binnenbeplanting (tot 2021 gratis planten voor het CNV-plein en
het bedrijfsrestaurant), sanitaire middelen, receptiediensten tot
december 2021 (einde huurovereenkomst Tiberdreef). Ook voor
de af te nemen juridische content voor alle CNV-bonden zijn de
onderhandelingen naar tevredenheid verlopen. In de catering is een
wijziging in assortiment en processen doorgevoerd volgend op de
wensen van de afdeling Facilitair en haar klanten, en de standaarden
van cateraar Albron. Tijdens de uitvoering van de schoonmaak is,
indien van toepassing, extra aandacht besteed aan clean desk policy.
Verder is binnen de afdeling Facilitair het CNV-plein als moderne,
aantrekkelijke en welkome plek heringericht. Het CNV-plein werd
hiermee een multifunctionele ruimte waarbij men kan vergaderen,
geconcentreerd kan werken en een-op-een-gesprekken kan voeren.
Met de auditor voor RI&E PSA maakte de afdeling Facilitair een
rondgang op de Tiberdreef en de steunpunten van CNV Vakmensen.
De afdeling Facilitair heeft assistentie verleend voor CNV Vakmensen
bij het inventariseren en het invoeren van de contracten in
contractmanagementsysteem.Het adviseren over en tijdig signaleren
van onjuistheden in repro-opdrachten heeft een besparing van
circa 25.000 stuks prints en 7.500 enveloppen opgeleverd.Naast het
uitvoeren van de mailings variërend van klein/groot tot producties
als folders, flyers, posters, brochures etc. uit het webportaal en
het scanproces voor inkomende post, leverde Repomex posters,
folders en ander materiaal ten behoeve van diverse activiteiten van
de bonden, zoals promotie- en stakingsacties.Het totaal aantal prints
was 5.183.898, centraal: 3.061.655, decentraal: 2.009.609, en op de
steunpunten: 112.634. Daarnaast zijn centraal voor CNV Vakmensen
en CNV Info 134.462 pagina’s post gescand.
51. 51
Gebouwen en assetmanagement
Met onderhuurder SVMN zijn de onderhandelingen afgerond over
verhuur van een etage van de Tibertoren. De 2e etage van de
Aidatoren zal worden ingeleverd per 1-1-2018. De verhuur van 3e
en 4e etage van de Tibertoren is teruggegaan naar de verhuurder
van het CNV die deze etages per 16-12-2018 verhuurt aan SVMN,
(1.824 m²) met daarbij 19 parkeerplaatsen. CNV Facilitair leverde
veel tekenwerk en advies aan SVMN. Verwachte besparing is €225k
per jaar.Namens CNV Vakcentrale zijn de huuronderhandelingen
gevoerd met verhuurder, De Waal Beheer, inzake een verlenging van
de huurovereenkomst in Utrecht. De verlenging is overeengekomen
voor drie jaar en twee optiejaren (eenzijdige huurdersoptie) en gaat
in op 16 december 2018. De gehuurde ruimte bestaat uit 7.523 m²
kantoorruimte, 561 m² bedrijfsrestaurant en 419 m² kelderruimte
inclusief 83 parkeerplaatsen, gelegen aan Tiberdreef 4 te Utrecht.
Besparing van 1.824 m² vvo. Er is flexibiliteit afgesproken in de
verlenging van de overeenkomst. De flexibiliteit heeft betrekking
op het retour kunnen geven (maximaal 20%) van metrages op elk
gewenst moment voor risico van de verhuurder. CNV Vakcentrale zal
daarbij haar facilitaire diensten beschikbaar stellen aan toekomstige
huurders indien mogelijk en tegen een reële vergoeding. Het CNV
heeft afgesproken incentives van de verhuurder te ontvangen
met betrekking tot oplossing vochtproblemen en verbetering
verlichting (led), sanitaire ruimten en thermische techniek (digitale
thermostaten). Deze incentives hebben een kostenreductie en een
verbetering van het klimaatcomfort voor de huisvesting tot gevolg.
Voor CNV Jongeren zijn ruimte en instellingen aangepast aan de
wensen van de medewerkers en aan de normeringen. Er zijn plannen
uitgevoerd om de akoestiek in de ruimte van CNV Info te verbeteren.
Vernieuwingen en een kleine verbouwing zijn doorgevoerd op de 9e
etage bij CNV Vakmensen.
Tablets zijn aangeschaft voor bij de toegang tot de vergader-
ruimtes om reserveringsinformatie te kunnen tonen. Het
implementatieproces is nog niet afgerond door andere prioriteiten
op het ICT-vlak.
52. 52
Onderhandelingen namens CNV Vakmensen rond de terugbouw-
verplichting van kantoorruimte Apeldoorn gehuurd door de
Persgroep, hebben geleid tot een door een van de huurders te
betalen afkoopsom van €20k. Daarnaast is de huurovereenkomst in
Apeldoorn verlengd voor de 2de en 4de etage met 6 maanden t/m
juni 2018.
Er is een brand geweest in het verzamelpand gelegen aan de
Druivenstraat in Breda. De schade voor CNV Vakmensen is
beperkt gebleven tot roetschade. De kantoorruimte alsook
de liggende apparatuur is inmiddels door een salvagebedrijf
specialistisch gereinigd. Met de verzekeraar wordt gewerkt aan de
schadeafwikkeling.
Een nieuwe indeling en een nieuwe serviceruimte zijn verwezenlijkt
in regiokantoor Drachten.
4.6 SSC P&O
In 2017 is een volgende stap gezet in het digitaliseren van diverse
processen. Zo is de declaratieprocedure in samenwerking met
het SSC Financiën gedigitaliseerd waarbij de medewerker alle
declaraties online kan verwerken. De verdere verwerking geschiedt
volledig digitaal waardoor het proces betrouwbaarder, sneller en
met minder papieren rompslomp kan worden afgerond. Ook de
procedures rond indiensttreding, uitdiensttreding en tussentijdse
wijzigingen worden op deze wijze in de toekomst ingericht.
Wat betreft het ondersteunen van mensen met een beperking naar
werk, is in de cao van de Vakcentrale in artikel 3 opgenomen dat de
CNV Vakcentrale er naar streeft het personeelsbestand voor een
zo hoog mogelijk percentage, doch voor ten minste 3% uit mensen
met een beperking te laten bestaan. De CNV Vakcentrale is tevens
ondertekenaar van de charter diversiteit. Bovenstaand streven is
daarin ook vermeld. Het huidige percentage is 4,52%.
Naast het digitaliseren van de genoemde processen is in 2017 ook
het digitaliseren van de persoonsdossiers van alle medewerkers
53. 53
voorbereid. Naar verwachting kan in 2018 deze stap worden gemaakt
en kan op dat moment iedere medewerker zijn eigen dossier online
benaderen.
Op het personele vlak heeft de afdeling met enkele langdurige
ziektegevallen te maken gehad, waardoor het ziekteverzuimcijfer
over 2017 relatief hoog is ten opzichte van de rest van de
Vakcentrale, maar ook ten opzichte van het cijfer van de afdeling
in het verleden. Ten gevolge van de langdurige ziekte van één van
de medewerkers kon gelukkig een beroep worden gedaan op een
collega van een andere afdeling waardoor de voortgang van de
werkzaamheden kon worden geborgd.
In augustus is een voorstel om het SSC P&O per 1 januari 2018
op te delen omgezet in een besluit van het Dagelijks Bestuur
van CNV Vakcentrale. De reden van het voorstel is gelegen in de
voortdurende zoektocht hoe op een zo efficiënt mogelijke wijze
de organisatie kan worden ingericht waarbij de kwaliteit van de
werkzaamheden overeind blijft. De P&O-adviseurs worden vanaf
2018 toegevoegd aan de organisaties waarvoor zij werken en de
personeels- en salarisadministratie worden op datzelfde moment
ondergebracht bij het SSC Financiën dat verder door het leven gaat
als SSC Administraties. Door deze opsplitsing kan het management
van de Vakcentrale worden verkleind zonder dat direct de dagelijkse
werkzaamheden worden geraakt. Een adviesaanvraag over dit
onderwerp is behandeld door de OR. Eind december wordt afscheid
genomen van Theo van Lagen als manager SSC P&O.
54. 54
5. Vereniging
5.1 Algemeen en Dagelijks Bestuur
Het Algemeen Bestuur (AB) vergadert in 2017 officieel vijftien keer.
Het Dagelijks Bestuur (DB) vergadert wekelijks. De samenstelling
van het AB en het DB is per 31 december 2017 als volgt:
Voorzitter: M. (Maurice) Limmen (tevens DB)
Vicevoorzitter: A. (Arend) van Wijngaarden (tevens DB)
Algemeen secretaris/
penningmeester: P. (Pieter) de Vente (tevens DB)
Leden: W.J. (Willem Jelle) Berg (tevens DB)
P. (Piet) Fortuin (CNV Vakmensen)
J. (Jan) de Vries (CNV Connectief)
S. (Semih) Eski (CNV Jongeren)
D. (Dirk) de Vogel (CNV Kostersbond)
5.2 Werkorganisatie
De dagelijkse leiding van de werkorganisatie berust bij de
algemeen secretaris/penningmeester. De samenstelling van het
Managementteam is per 31 december 2017 als volgt:
Algemeen secretaris
/penningmeester: P. (Pieter) de Vente
Controller: J. (Joost) Ausems
CNV Ledenservice: A. (Anja) van der Laan
SSC Facilitaire Ondersteuning: R. (Rob) Berendsen
SSC P&O: T. (Theo) van Lagen
CNV Info: E. (Eric) van den Hoed
55. 55
SSC ICT: R. (Ramon) Hak
CNV Internationaal: M.J. (Marie José) Alting von Geusau
SSC Financiën: J. (Jolanda) van der Zande
Beleid: J.P. (Jan Pieter) Daems
De Ondernemingsraad kent de volgende samenstelling per
31 december 2017:
Voorzitter: R. (Roy) Ramdin
Secretaris: H. (Henk) Nebbeling
Leden: P. (Peter) Hendriks
M. (Maud) Marres
I. (Ibrahim) Pancar
Ambtelijk secretaris: C. (Corine) van Kuilenburg
In 2017 heeft de Ondernemingsraad wekelijks een korte
werkvergadering gehouden. De Overlegvergadering kwam acht
keer bijeen. De Ondernemingsraad publiceert jaarlijks een eigen
jaarverslag.
5.3 Ledenontwikkeling CNV
1-1-2017 1-1-2018 groei
CNV Vakmensen 146.665 142.950 -3.715
CNV Connectief 120.943 120.831 -112
CNV Kostersbond 409 373 -36
CNV Jongeren 1.383 1.401 18
CNV Vakcentrale 63 51 -12
Totaal 269.463 265.606 -3.857
56. Dit jaarverslag is tot stand gekomen m.m.v. diverse medewerkers van CNV Vakcentrale.
CNV Vakcentrale
Postbus 2475
3500 GL Utrecht
030 - 751 1001
www.cnv.nl
info@cnv.nl
Facebook: /vakbond
Twitter: @vakbond