SlideShare a Scribd company logo
1 of 24
TITRASI PENGENDAPAN
SYARAT TITRASI PENGENDAPAN


Reaksi zat yang dititrasi dengan pentiter : cepat



Reaksi sempurna secara kuantitatif



Tidak ada reaksi tambahan yang mempengaruhi
stokhiometri antara zat yang dititrasi dengan
larutan baku primer



Titik akhir titrasi jatuh berdekatan dengan
titik ekivalen
ARGENTOMETRI
Argentometri merupakan titrasi pengendapan sample
yang dianalisis dengan menggunakan ion perak.
Biasanya, ion-ion yang ditentukan dalam titrasi ini adalah
ion halida (Cl-, Br-, I-).

PEREAKSI: LARUTAN AgNO3
BERDASARKAN TERBENTUKNYA ENDAPAN
Cl- + Ag+

AgCl
PUTIH

Br-, PO43-, Oksalat dsb.
PRINSIP TITRASI ARGENTOMETRI
LAR. DIKET. KONS.
AgNO3 (N)

PENTITER

VOLUMENYA
DIUKUR
(mL)

LAR. SAMPEL/
ANALIT KONS.
AKAN DITETAPKAN

+

KUANTITATIF/
STOKHIOMETRI
TITIK
EKIVALEN

INDIKATOR
TITIK AKHIR
TITRASI
Teori Kurva Titrasi Pengendapan

Semakin kecil Ksp, semakin besar K untuk reaksi.
Indikator untuk Titrasi Pengendapan
yang Melibatkan Perak
 Metode

MOHR menggunakan ION
KROMAT (CrO42- , untuk mengendapkan
Ag2CrO4 coklat.
 Metode VOLHART menggunakan ion
Fe3+ unruk membentuk sebuah kompleks
yang berwarna dengan ion, SCN-.
 Dan Metoje FAJANS menggunakan
indikator-indikator adsorpsi,
Mohr

Volhard

Fajans

6-10

0,2-0,9 N HNO3

7-10

langsung

Tidak langsung

langsung

Indikator

K2CrO4

Fe3+

Fluorscein

Perubahan
pada saat
end-point

End. Putih

End. Putih

End. Putih

End. Merah bata

Larutan. Merah Intensif

Suspensi Merah

pH
Cara titrasi
Faktor-faktor yang Mempengaruhi
Pengendapan


Keberhasilan proses pengendapan sangat
dipengaruhi oleh berbagai macam faktor diantaranya
–
–
–
–
–
–
–
–



Temperatur,
Pemilihan pelarut,
Efek ion-sekutu
Evek aktifitas
Evek pH,
Evek hidrolisis
Hidrolisis Metal
Efek pembentukan kompleks.

Pengaruh ini dapat kita jadikan sebagai dasar untuk
memahami titrasi argentometri dan gravimetri.
Temperatur
 Kelarutan

semakin meningkat dengan
naiknya suhu,
 jadi dengan meningkatnya suhu maka
pembentukan endapan akan berkurang
 disebabkan banyak endapan yang berada
pada larutannya.
Pemilihan Pelarut








Garam anorganik mudah larut dalam air
dibandingkan dengan pelarut organik seperti
alkohol atau asam asetat.
Perbedaan kelarutan suatu zat dalam pelarut
organik dapat dipergunakan untuk memisahkan
campuran antara dua zat.
Setiap pelarut memiliki kapasitas yang berbeda
dalam melarutkan suatau zat,
begitu juga dengan zat yang berbeda memiliki
kelarutan yang berbeda pada pelarut tertentu.
Efek Ion-sekutu



Kelarutan endapan akan berkurang jika dilarutkan dalam larutan yang
mengandung ion sejenis dibandingkan dalam air saja.
Sebagai contoh kelarutan Fe(OH)3 akan menjadi kecil jika kita larutkan
dalam larutan NH4OH dibanding dengan kita melarutkannya dalam air,



Fe(OH)3

Fe3+ + 3OH-



NH4OH

NH4+ + OH-



hal ini disebabkan dalam larutan NH4OH sudah terdapat ion sejenis yaitu
OHsehingga akan mengurangi konsentrasi Fe(OH)3 yang akan terlarut.
Efek ini biasanya dipakai untuk mencuci endapan dalam metode
gravimetri.



Efek Aktivitas
MOLARITAS
KNO3

MOLARITAS
AgCl x 105

MOLARITAS
BaSO4 x 105

0.000

1.00

1.00

0.001

1.04

1.21

0.005

1.08

1.48

0.010

1.12

1.70

Kelarutan AgCl dan BaSO4 dalam larutan KNO3

Terlihat bahwa dalam 0.010 M KNO3, kelartan dari AgCl
meningkat dari nilai dalam air sekitar 12 %, dan di dalam
BaSO4 sekitar 70 %
Efek pH





Kelarutan endapan garam yang mengandung anion dari
asam lemah dipengaruhi oleh pH,
hal ini disebabkan karena penggabungan proton dengan
anion endapannya.
Misalnya endapan AgI akan semakin larut dengan adanya
kenaikan pH disebabkan H+ akan bergabung dengan Imembentuk HI.
AgI
Ag+ + IH3O+
H+ + H2O
Pengaruh hidrolisis
 Jika

garam dari asam lemah dilarutkan
dalam air maka akan dihasilkan
perubahan konsentrasi H+
 dimana hal ini akan menyebabkan
kation garam tersebut mengalami
hidrolisis dan
 hal ini akan meningkatkan kelarutan
garam tersebut.
Hidroksida Metal
 Ketika

Sebuah Hidroksida Metal terurai
dalam air,disituasi ini anok dengan
pembahasan efek hidrolisis, dimana pH
dapat berubah secara nyata.
Pengaruh ion kompleks






Kelarutan garam yang tidak mudah larut akan
semakin meningkat dengan adanya pembentukan
kompleks antara ligan dengan kation garam
tersebut.
Sebagai contoh AgCl akan naik kelarutannya jika
ditambahkan larutan NH3, hal ini disebabkan
karena terbentuknya kompleks Ag(NH3)2Cl.
AgCl (s) + NH3 (g)
Ag(NH3)2Cl (l)
PERHITUNGAN
PENENTUAN KADAR SAMPEL (MOHR)
AgNO3

(V X N)

AgNO3

= (V X N)

Cl

10,50 mL x 0,1050 = 10,0 mL x NCl
NCl = 1,050 x 0,1050
MCl = 0,1103 mol/L
= 0,1103 x 35,5 g/L
K2CrO4

= 0,01103 x 35,5 g/100

mL
Cl

10,0 mL

10,0 mL

= 0,39 %
CARA KERJA/PERHITUNGAN
CNS(0,1000N)

PENENTUAN KADAR SAMPEL (VOLHARD)
(V X N)
= 20 x {0,0991X10}/10,20
AgNO3total
mgrek
= 0,1000 x 11,50 mgrek

(V X N) AgNO3bereaksi
11,50 mL

(V X N) AgNO3kelebihan

= 10,0 mL x NCl

1,9424 – (1,150)

= 10 x NCl

NCl

= {1,9424 - 1,150}/10
= 0,7924/10 = 0,07924

MCl
% Cl
Fe3+

AgNO3
Keleb.

= 0,07924 mol/L
= 100/1000 X {0,07924 X 35,5}

= 0,28% (g/100 mL)
CARA KERJA/PERHITUNGAN
AgNO3

N?

PEMBAKUAN AgNO3 (FAJANS)
(V X N)

= (V X N)
NaCl

AgNO3

10,20 mL x N
N
M
NaCl

+

= 10,0 mL x 0,0991

AgNO3

= 0,991/10,2 = 0,0972

AgNO3

= 0,0972 mol/L

AgNO3

FLUOROSCEIN
AMILUM

10,0 mL
KESALAHAN TITRASI
DISEBABKAN OLEH:
 PEMBUATAN LARUTAN BAKU DAN PEMBACAAN SKALA BURET
KESALAHAN PENIMBANGAN, MELARUTKAN PADA SAAT
KESALAHAN PENGAMATAN END-POINT, KARENA:
PENGOCOKAN YANG KURANG KUAT
 JUMLAH INDIKATOR TIDAK TEPAT, TITRASI TERLALU CEPAT,
 ADANYA PENGARUH CAHAYA ATAU KONTAMINAN REDUKTOR LAIN

DIATASI DENGAN:
•PENGOCOKAN HARUS KUAT
•MENGELIMINASI KESALAHAN SISTEMATIK
•PENGGUNAAN INDIKATOR HARUS TEPAT, PADA SAAT END POINT
TITRASI HARUS DILAKUKAN CERMAT SAMBIL MENGAMATI
PERUBAHAN WARNA, MENGHINDARI PENGARUH CAHAYA,
MENGHINDARI KONTAMINAN TERUTAMA YANG BERASAL DARI
PELARUT (INI DAPAT DIATASI DENGAN TITRASI BLANKO)
KELEBIHAN Titrasi Pengendapan

Penentuan kadar Cl- dalam air
sumur

Kelemahan Titrasi Pengendapan
Jumlah metode titrasi pengendapan tidak sebanyak titrasi
asam-basa ataupun titrasi reduksi-oksidasi (redoks).
Komposisi endapan pada titrasi pengendapan seringkali tidak
diketahui pasti, terutama jika terdapat efek kopresipitasi.
TERIMA
KASIH

More Related Content

What's hot

Analisis kation dan anion
Analisis kation dan anionAnalisis kation dan anion
Analisis kation dan anionEKO SUPRIYADI
 
laporan praktikum titrasi pengendapan
laporan praktikum titrasi pengendapanlaporan praktikum titrasi pengendapan
laporan praktikum titrasi pengendapanwd_amaliah
 
Titrasi iodimetri vitamin c
Titrasi iodimetri vitamin cTitrasi iodimetri vitamin c
Titrasi iodimetri vitamin cqlp
 
pembuatan natrium tiosulfat
pembuatan natrium tiosulfatpembuatan natrium tiosulfat
pembuatan natrium tiosulfatYasherly Amrina
 
236547384 pemisahan-kation-golongan-i
236547384 pemisahan-kation-golongan-i236547384 pemisahan-kation-golongan-i
236547384 pemisahan-kation-golongan-iNurwidayanti1212
 
Atomic Absorption Spectrophotometer
Atomic Absorption SpectrophotometerAtomic Absorption Spectrophotometer
Atomic Absorption SpectrophotometerYusrizal Azmi
 
Kelompok 1 ppt identifikasi kation
Kelompok 1 ppt identifikasi kation Kelompok 1 ppt identifikasi kation
Kelompok 1 ppt identifikasi kation risyanti ALENTA
 
Final acara 2 analisa kualitatif anion
Final acara 2 analisa kualitatif anionFinal acara 2 analisa kualitatif anion
Final acara 2 analisa kualitatif anionAlfian Nopara Saifudin
 
Bab iv asidi alkalimetri
Bab iv asidi alkalimetriBab iv asidi alkalimetri
Bab iv asidi alkalimetriAndreas Cahyadi
 
Materi ka gravimetri 1
Materi ka gravimetri 1Materi ka gravimetri 1
Materi ka gravimetri 1Indriati Dewi
 
Kelompok 2 prak-ask PENENTUAN KADAR ASAM ASETAT PADA CUKA PASAR MENGGUNAKAN ...
Kelompok 2 prak-ask PENENTUAN KADAR ASAM ASETAT PADA CUKA PASAR MENGGUNAKAN ...Kelompok 2 prak-ask PENENTUAN KADAR ASAM ASETAT PADA CUKA PASAR MENGGUNAKAN ...
Kelompok 2 prak-ask PENENTUAN KADAR ASAM ASETAT PADA CUKA PASAR MENGGUNAKAN ...risyanti ALENTA
 
Alkohol dan fenol
Alkohol dan fenolAlkohol dan fenol
Alkohol dan fenolXINYOUWANZ
 
laporan praktikum kimia anorganik - pembuatan cis dan trans kalium dioksalato...
laporan praktikum kimia anorganik - pembuatan cis dan trans kalium dioksalato...laporan praktikum kimia anorganik - pembuatan cis dan trans kalium dioksalato...
laporan praktikum kimia anorganik - pembuatan cis dan trans kalium dioksalato...qlp
 

What's hot (20)

Analisis kation dan anion
Analisis kation dan anionAnalisis kation dan anion
Analisis kation dan anion
 
laporan praktikum titrasi pengendapan
laporan praktikum titrasi pengendapanlaporan praktikum titrasi pengendapan
laporan praktikum titrasi pengendapan
 
Iodometri
IodometriIodometri
Iodometri
 
Iodometri
IodometriIodometri
Iodometri
 
Titrasi iodimetri vitamin c
Titrasi iodimetri vitamin cTitrasi iodimetri vitamin c
Titrasi iodimetri vitamin c
 
pembuatan natrium tiosulfat
pembuatan natrium tiosulfatpembuatan natrium tiosulfat
pembuatan natrium tiosulfat
 
236547384 pemisahan-kation-golongan-i
236547384 pemisahan-kation-golongan-i236547384 pemisahan-kation-golongan-i
236547384 pemisahan-kation-golongan-i
 
Atomic Absorption Spectrophotometer
Atomic Absorption SpectrophotometerAtomic Absorption Spectrophotometer
Atomic Absorption Spectrophotometer
 
Kelompok 1 ppt identifikasi kation
Kelompok 1 ppt identifikasi kation Kelompok 1 ppt identifikasi kation
Kelompok 1 ppt identifikasi kation
 
Final acara 2 analisa kualitatif anion
Final acara 2 analisa kualitatif anionFinal acara 2 analisa kualitatif anion
Final acara 2 analisa kualitatif anion
 
Bab iv asidi alkalimetri
Bab iv asidi alkalimetriBab iv asidi alkalimetri
Bab iv asidi alkalimetri
 
Materi ka gravimetri 1
Materi ka gravimetri 1Materi ka gravimetri 1
Materi ka gravimetri 1
 
Kromatografi
KromatografiKromatografi
Kromatografi
 
Argentometri
ArgentometriArgentometri
Argentometri
 
Gravimetri. bu swatika
Gravimetri. bu swatikaGravimetri. bu swatika
Gravimetri. bu swatika
 
Argentometri
ArgentometriArgentometri
Argentometri
 
Kelompok 2 prak-ask PENENTUAN KADAR ASAM ASETAT PADA CUKA PASAR MENGGUNAKAN ...
Kelompok 2 prak-ask PENENTUAN KADAR ASAM ASETAT PADA CUKA PASAR MENGGUNAKAN ...Kelompok 2 prak-ask PENENTUAN KADAR ASAM ASETAT PADA CUKA PASAR MENGGUNAKAN ...
Kelompok 2 prak-ask PENENTUAN KADAR ASAM ASETAT PADA CUKA PASAR MENGGUNAKAN ...
 
Alkohol dan fenol
Alkohol dan fenolAlkohol dan fenol
Alkohol dan fenol
 
laporan praktikum kimia anorganik - pembuatan cis dan trans kalium dioksalato...
laporan praktikum kimia anorganik - pembuatan cis dan trans kalium dioksalato...laporan praktikum kimia anorganik - pembuatan cis dan trans kalium dioksalato...
laporan praktikum kimia anorganik - pembuatan cis dan trans kalium dioksalato...
 
Kestabilan ion kompleks
Kestabilan ion kompleksKestabilan ion kompleks
Kestabilan ion kompleks
 

Viewers also liked

Argentometri 110829173557
Argentometri 110829173557Argentometri 110829173557
Argentometri 110829173557Indriati Dewi
 
Precipitation titration
Precipitation titrationPrecipitation titration
Precipitation titrationlamrin33
 
Precipitation Titration
Precipitation TitrationPrecipitation Titration
Precipitation TitrationAshikur Rahman
 
Titrasi serimetri dll
Titrasi serimetri dllTitrasi serimetri dll
Titrasi serimetri dllIkhsan Bz
 
7. nukleotida dan asam nukleat
7. nukleotida dan asam nukleat7. nukleotida dan asam nukleat
7. nukleotida dan asam nukleatAbner D Nero
 
Asam nukleat
Asam nukleatAsam nukleat
Asam nukleatUmi Dahr
 
Metabolismo lípidos 15 (1)
Metabolismo lípidos 15 (1)Metabolismo lípidos 15 (1)
Metabolismo lípidos 15 (1)Facebook
 
Titrasi kompleksometri
Titrasi kompleksometriTitrasi kompleksometri
Titrasi kompleksometrilee_walker94
 
Argentometric titration
Argentometric titrationArgentometric titration
Argentometric titrationXINYOUWANZ
 
Permanganometri
PermanganometriPermanganometri
PermanganometriRidwan
 
Sintesis de novo
Sintesis de novoSintesis de novo
Sintesis de novoFMVZ
 

Viewers also liked (20)

Argentometri
ArgentometriArgentometri
Argentometri
 
Argentometri
ArgentometriArgentometri
Argentometri
 
Argentometri 110829173557
Argentometri 110829173557Argentometri 110829173557
Argentometri 110829173557
 
Argentometric Titration
Argentometric TitrationArgentometric Titration
Argentometric Titration
 
Precipitation titration
Precipitation titrationPrecipitation titration
Precipitation titration
 
Precipitation Titration
Precipitation TitrationPrecipitation Titration
Precipitation Titration
 
Titrasi serimetri dll
Titrasi serimetri dllTitrasi serimetri dll
Titrasi serimetri dll
 
7. nukleotida dan asam nukleat
7. nukleotida dan asam nukleat7. nukleotida dan asam nukleat
7. nukleotida dan asam nukleat
 
Argentometri
ArgentometriArgentometri
Argentometri
 
Asam Nukleotida
Asam NukleotidaAsam Nukleotida
Asam Nukleotida
 
Redoks Bromometri
Redoks BromometriRedoks Bromometri
Redoks Bromometri
 
Asam nukleat
Asam nukleatAsam nukleat
Asam nukleat
 
Titrasi redoks
Titrasi redoksTitrasi redoks
Titrasi redoks
 
Metabolismo lípidos 15 (1)
Metabolismo lípidos 15 (1)Metabolismo lípidos 15 (1)
Metabolismo lípidos 15 (1)
 
Titrasi redoks 2
Titrasi redoks 2Titrasi redoks 2
Titrasi redoks 2
 
Titrasi kompleksometri
Titrasi kompleksometriTitrasi kompleksometri
Titrasi kompleksometri
 
Argentometric titration
Argentometric titrationArgentometric titration
Argentometric titration
 
Permanganometri
PermanganometriPermanganometri
Permanganometri
 
Sintesis de novo
Sintesis de novoSintesis de novo
Sintesis de novo
 
Iodometri dan iodimetri
Iodometri dan iodimetriIodometri dan iodimetri
Iodometri dan iodimetri
 

Similar to titrasi pengendapan Argentometri

Kelarutan dan Ksp.ppt
Kelarutan dan Ksp.pptKelarutan dan Ksp.ppt
Kelarutan dan Ksp.pptnaanibagea
 
Titrasi Pengendapan.pptx
Titrasi Pengendapan.pptxTitrasi Pengendapan.pptx
Titrasi Pengendapan.pptxErmanSuwardi
 
Sifat Koligatif.ppt
Sifat Koligatif.pptSifat Koligatif.ppt
Sifat Koligatif.pptWidiaRahmi2
 
Volumetri argentometri kelompok 1
Volumetri argentometri kelompok 1Volumetri argentometri kelompok 1
Volumetri argentometri kelompok 1yulinda14
 
sifat-koligatif-elektrolit-dan-non-elektrolit (1).ppt
sifat-koligatif-elektrolit-dan-non-elektrolit (1).pptsifat-koligatif-elektrolit-dan-non-elektrolit (1).ppt
sifat-koligatif-elektrolit-dan-non-elektrolit (1).pptNanangWijaya9
 
sifat-koligatif-elektrolit-dan-non-elektrolit.ppt
sifat-koligatif-elektrolit-dan-non-elektrolit.pptsifat-koligatif-elektrolit-dan-non-elektrolit.ppt
sifat-koligatif-elektrolit-dan-non-elektrolit.pptEmiLiawati7
 
sifat-koligatif-elektrolit-dan-non-elektrolit.ppt
sifat-koligatif-elektrolit-dan-non-elektrolit.pptsifat-koligatif-elektrolit-dan-non-elektrolit.ppt
sifat-koligatif-elektrolit-dan-non-elektrolit.pptDewiSri20
 
Sifat koligatifelektrolitdannonelektrolit
Sifat koligatifelektrolitdannonelektrolitSifat koligatifelektrolitdannonelektrolit
Sifat koligatifelektrolitdannonelektrolitEko Supriyadi
 
Sifat koligatif elektrolit dan non elektrolit
Sifat koligatif elektrolit dan non elektrolitSifat koligatif elektrolit dan non elektrolit
Sifat koligatif elektrolit dan non elektrolitEKO SUPRIYADI
 
Sifat koligatif elektrolit dan non elektrolit
Sifat koligatif elektrolit dan non elektrolitSifat koligatif elektrolit dan non elektrolit
Sifat koligatif elektrolit dan non elektrolit21 Memento
 
kd_4_larutan-dan-koligatif.ppt
kd_4_larutan-dan-koligatif.pptkd_4_larutan-dan-koligatif.ppt
kd_4_larutan-dan-koligatif.pptSuhartiSuharti16
 
Laporan praktikum titrasi argentometri.doc
Laporan praktikum titrasi argentometri.docLaporan praktikum titrasi argentometri.doc
Laporan praktikum titrasi argentometri.docaufia w
 
sifat-koligatif1.ppt
sifat-koligatif1.pptsifat-koligatif1.ppt
sifat-koligatif1.pptViskaNofrita1
 
Kimia xi ipa 1 tugas ke 9
Kimia xi ipa 1 tugas ke  9Kimia xi ipa 1 tugas ke  9
Kimia xi ipa 1 tugas ke 9lupuskincay
 
Larutan Dan Konsentrasi
Larutan Dan KonsentrasiLarutan Dan Konsentrasi
Larutan Dan KonsentrasiIwan Setiawan
 

Similar to titrasi pengendapan Argentometri (20)

Kelarutan dan Ksp.ppt
Kelarutan dan Ksp.pptKelarutan dan Ksp.ppt
Kelarutan dan Ksp.ppt
 
Titrasi Pengendapan.pptx
Titrasi Pengendapan.pptxTitrasi Pengendapan.pptx
Titrasi Pengendapan.pptx
 
Bkimfis2
Bkimfis2Bkimfis2
Bkimfis2
 
KSP.pptx
KSP.pptxKSP.pptx
KSP.pptx
 
Sifat Koligatif.ppt
Sifat Koligatif.pptSifat Koligatif.ppt
Sifat Koligatif.ppt
 
Stoikiometri larutan-kls-xi
Stoikiometri larutan-kls-xiStoikiometri larutan-kls-xi
Stoikiometri larutan-kls-xi
 
5. larutan
5. larutan5. larutan
5. larutan
 
Volumetri argentometri kelompok 1
Volumetri argentometri kelompok 1Volumetri argentometri kelompok 1
Volumetri argentometri kelompok 1
 
sifat-koligatif-elektrolit-dan-non-elektrolit (1).ppt
sifat-koligatif-elektrolit-dan-non-elektrolit (1).pptsifat-koligatif-elektrolit-dan-non-elektrolit (1).ppt
sifat-koligatif-elektrolit-dan-non-elektrolit (1).ppt
 
sifat-koligatif-elektrolit-dan-non-elektrolit.ppt
sifat-koligatif-elektrolit-dan-non-elektrolit.pptsifat-koligatif-elektrolit-dan-non-elektrolit.ppt
sifat-koligatif-elektrolit-dan-non-elektrolit.ppt
 
sifat-koligatif-elektrolit-dan-non-elektrolit.ppt
sifat-koligatif-elektrolit-dan-non-elektrolit.pptsifat-koligatif-elektrolit-dan-non-elektrolit.ppt
sifat-koligatif-elektrolit-dan-non-elektrolit.ppt
 
Sifat koligatifelektrolitdannonelektrolit
Sifat koligatifelektrolitdannonelektrolitSifat koligatifelektrolitdannonelektrolit
Sifat koligatifelektrolitdannonelektrolit
 
Sifat koligatif elektrolit dan non elektrolit
Sifat koligatif elektrolit dan non elektrolitSifat koligatif elektrolit dan non elektrolit
Sifat koligatif elektrolit dan non elektrolit
 
Sifat koligatif elektrolit dan non elektrolit
Sifat koligatif elektrolit dan non elektrolitSifat koligatif elektrolit dan non elektrolit
Sifat koligatif elektrolit dan non elektrolit
 
kd_4_larutan-dan-koligatif.ppt
kd_4_larutan-dan-koligatif.pptkd_4_larutan-dan-koligatif.ppt
kd_4_larutan-dan-koligatif.ppt
 
Laporan praktikum titrasi argentometri.doc
Laporan praktikum titrasi argentometri.docLaporan praktikum titrasi argentometri.doc
Laporan praktikum titrasi argentometri.doc
 
sifat-koligatif1.ppt
sifat-koligatif1.pptsifat-koligatif1.ppt
sifat-koligatif1.ppt
 
Kimia xi ipa 1 tugas ke 9
Kimia xi ipa 1 tugas ke  9Kimia xi ipa 1 tugas ke  9
Kimia xi ipa 1 tugas ke 9
 
Larutan Dan Konsentrasi
Larutan Dan KonsentrasiLarutan Dan Konsentrasi
Larutan Dan Konsentrasi
 
chemis
chemischemis
chemis
 

Recently uploaded

Prakarsa Perubahan dengan Kanvas ATAP & BAGJA.pptx
Prakarsa Perubahan dengan Kanvas ATAP & BAGJA.pptxPrakarsa Perubahan dengan Kanvas ATAP & BAGJA.pptx
Prakarsa Perubahan dengan Kanvas ATAP & BAGJA.pptxSyaimarChandra1
 
PELAKSANAAN + Link2 Materi TRAINING "Effective SUPERVISORY & LEADERSHIP Sk...
PELAKSANAAN  + Link2 Materi TRAINING "Effective  SUPERVISORY &  LEADERSHIP Sk...PELAKSANAAN  + Link2 Materi TRAINING "Effective  SUPERVISORY &  LEADERSHIP Sk...
PELAKSANAAN + Link2 Materi TRAINING "Effective SUPERVISORY & LEADERSHIP Sk...Kanaidi ken
 
PPT_AKUNTANSI_PAJAK_ATAS_ASET_TETAP.pptx
PPT_AKUNTANSI_PAJAK_ATAS_ASET_TETAP.pptxPPT_AKUNTANSI_PAJAK_ATAS_ASET_TETAP.pptx
PPT_AKUNTANSI_PAJAK_ATAS_ASET_TETAP.pptxalalfardilah
 
Demonstrasi Kontekstual Modul 1.2. pdf
Demonstrasi Kontekstual  Modul 1.2.  pdfDemonstrasi Kontekstual  Modul 1.2.  pdf
Demonstrasi Kontekstual Modul 1.2. pdfvebronialite32
 
Kelompok 1 Bimbingan Konseling Islami (Asas-Asas).pdf
Kelompok 1 Bimbingan Konseling Islami (Asas-Asas).pdfKelompok 1 Bimbingan Konseling Islami (Asas-Asas).pdf
Kelompok 1 Bimbingan Konseling Islami (Asas-Asas).pdfmaulanayazid
 
IPA Kelas 9 BAB 10 - www.ilmuguru.org.pptx
IPA Kelas 9 BAB 10 - www.ilmuguru.org.pptxIPA Kelas 9 BAB 10 - www.ilmuguru.org.pptx
IPA Kelas 9 BAB 10 - www.ilmuguru.org.pptxErikaPuspita10
 
Lembar Observasi Pembelajaran di Kelas.docx
Lembar Observasi Pembelajaran di  Kelas.docxLembar Observasi Pembelajaran di  Kelas.docx
Lembar Observasi Pembelajaran di Kelas.docxbkandrisaputra
 
PRESENTASI PEMBELAJARAN IPA PGSD UT MODUL 2
PRESENTASI PEMBELAJARAN IPA PGSD UT MODUL 2PRESENTASI PEMBELAJARAN IPA PGSD UT MODUL 2
PRESENTASI PEMBELAJARAN IPA PGSD UT MODUL 2noviamaiyanti
 
PRESENTASI EEC social mobile, and local marketing.pptx
PRESENTASI EEC social mobile, and local marketing.pptxPRESENTASI EEC social mobile, and local marketing.pptx
PRESENTASI EEC social mobile, and local marketing.pptxPCMBANDUNGANKabSemar
 
SILABUS MATEMATIKA SMP kurikulum K13.docx
SILABUS MATEMATIKA SMP kurikulum K13.docxSILABUS MATEMATIKA SMP kurikulum K13.docx
SILABUS MATEMATIKA SMP kurikulum K13.docxrahmaamaw03
 
Materi Kelas Online Ministry Learning Center - Bedah Kitab 1 Tesalonika
Materi Kelas Online Ministry Learning Center - Bedah Kitab 1 TesalonikaMateri Kelas Online Ministry Learning Center - Bedah Kitab 1 Tesalonika
Materi Kelas Online Ministry Learning Center - Bedah Kitab 1 TesalonikaSABDA
 
Wawasan Nusantara sebagai satu kesatuan, politik, ekonomi, sosial, budaya, d...
Wawasan Nusantara  sebagai satu kesatuan, politik, ekonomi, sosial, budaya, d...Wawasan Nusantara  sebagai satu kesatuan, politik, ekonomi, sosial, budaya, d...
Wawasan Nusantara sebagai satu kesatuan, politik, ekonomi, sosial, budaya, d...MarwanAnugrah
 
Pembahasan Soal UKOM gerontik persiapan ukomnas
Pembahasan Soal UKOM gerontik persiapan ukomnasPembahasan Soal UKOM gerontik persiapan ukomnas
Pembahasan Soal UKOM gerontik persiapan ukomnasAZakariaAmien1
 
Kesebangunan Segitiga matematika kelas 7 kurikulum merdeka.pptx
Kesebangunan Segitiga matematika kelas 7 kurikulum merdeka.pptxKesebangunan Segitiga matematika kelas 7 kurikulum merdeka.pptx
Kesebangunan Segitiga matematika kelas 7 kurikulum merdeka.pptxDwiYuniarti14
 
Membuat Strategi Penerapan Kurikulum Merdeka di dalam Kelas
Membuat Strategi Penerapan Kurikulum Merdeka di dalam KelasMembuat Strategi Penerapan Kurikulum Merdeka di dalam Kelas
Membuat Strategi Penerapan Kurikulum Merdeka di dalam KelasHardaminOde2
 
MODUL 2 BAHASA INDONESIA-KELOMPOK 1.pptx
MODUL 2 BAHASA INDONESIA-KELOMPOK 1.pptxMODUL 2 BAHASA INDONESIA-KELOMPOK 1.pptx
MODUL 2 BAHASA INDONESIA-KELOMPOK 1.pptxarnisariningsih98
 
PPT TEKS TANGGAPAN KELAS 7 KURIKUKULM MERDEKA
PPT TEKS TANGGAPAN KELAS 7 KURIKUKULM MERDEKAPPT TEKS TANGGAPAN KELAS 7 KURIKUKULM MERDEKA
PPT TEKS TANGGAPAN KELAS 7 KURIKUKULM MERDEKARenoMardhatillahS
 
Edukasi Haji 2023 pembinaan jemaah hajii
Edukasi Haji 2023 pembinaan jemaah hajiiEdukasi Haji 2023 pembinaan jemaah hajii
Edukasi Haji 2023 pembinaan jemaah hajiiIntanHanifah4
 
aksi nyata pendidikan inklusif.pelatihan mandiri pmm
aksi nyata pendidikan inklusif.pelatihan mandiri pmmaksi nyata pendidikan inklusif.pelatihan mandiri pmm
aksi nyata pendidikan inklusif.pelatihan mandiri pmmeunikekambe10
 
Modul Ajar Bahasa Indonesia - Menulis Puisi Spontanitas - Fase D.docx
Modul Ajar Bahasa Indonesia - Menulis Puisi Spontanitas - Fase D.docxModul Ajar Bahasa Indonesia - Menulis Puisi Spontanitas - Fase D.docx
Modul Ajar Bahasa Indonesia - Menulis Puisi Spontanitas - Fase D.docxherisriwahyuni
 

Recently uploaded (20)

Prakarsa Perubahan dengan Kanvas ATAP & BAGJA.pptx
Prakarsa Perubahan dengan Kanvas ATAP & BAGJA.pptxPrakarsa Perubahan dengan Kanvas ATAP & BAGJA.pptx
Prakarsa Perubahan dengan Kanvas ATAP & BAGJA.pptx
 
PELAKSANAAN + Link2 Materi TRAINING "Effective SUPERVISORY & LEADERSHIP Sk...
PELAKSANAAN  + Link2 Materi TRAINING "Effective  SUPERVISORY &  LEADERSHIP Sk...PELAKSANAAN  + Link2 Materi TRAINING "Effective  SUPERVISORY &  LEADERSHIP Sk...
PELAKSANAAN + Link2 Materi TRAINING "Effective SUPERVISORY & LEADERSHIP Sk...
 
PPT_AKUNTANSI_PAJAK_ATAS_ASET_TETAP.pptx
PPT_AKUNTANSI_PAJAK_ATAS_ASET_TETAP.pptxPPT_AKUNTANSI_PAJAK_ATAS_ASET_TETAP.pptx
PPT_AKUNTANSI_PAJAK_ATAS_ASET_TETAP.pptx
 
Demonstrasi Kontekstual Modul 1.2. pdf
Demonstrasi Kontekstual  Modul 1.2.  pdfDemonstrasi Kontekstual  Modul 1.2.  pdf
Demonstrasi Kontekstual Modul 1.2. pdf
 
Kelompok 1 Bimbingan Konseling Islami (Asas-Asas).pdf
Kelompok 1 Bimbingan Konseling Islami (Asas-Asas).pdfKelompok 1 Bimbingan Konseling Islami (Asas-Asas).pdf
Kelompok 1 Bimbingan Konseling Islami (Asas-Asas).pdf
 
IPA Kelas 9 BAB 10 - www.ilmuguru.org.pptx
IPA Kelas 9 BAB 10 - www.ilmuguru.org.pptxIPA Kelas 9 BAB 10 - www.ilmuguru.org.pptx
IPA Kelas 9 BAB 10 - www.ilmuguru.org.pptx
 
Lembar Observasi Pembelajaran di Kelas.docx
Lembar Observasi Pembelajaran di  Kelas.docxLembar Observasi Pembelajaran di  Kelas.docx
Lembar Observasi Pembelajaran di Kelas.docx
 
PRESENTASI PEMBELAJARAN IPA PGSD UT MODUL 2
PRESENTASI PEMBELAJARAN IPA PGSD UT MODUL 2PRESENTASI PEMBELAJARAN IPA PGSD UT MODUL 2
PRESENTASI PEMBELAJARAN IPA PGSD UT MODUL 2
 
PRESENTASI EEC social mobile, and local marketing.pptx
PRESENTASI EEC social mobile, and local marketing.pptxPRESENTASI EEC social mobile, and local marketing.pptx
PRESENTASI EEC social mobile, and local marketing.pptx
 
SILABUS MATEMATIKA SMP kurikulum K13.docx
SILABUS MATEMATIKA SMP kurikulum K13.docxSILABUS MATEMATIKA SMP kurikulum K13.docx
SILABUS MATEMATIKA SMP kurikulum K13.docx
 
Materi Kelas Online Ministry Learning Center - Bedah Kitab 1 Tesalonika
Materi Kelas Online Ministry Learning Center - Bedah Kitab 1 TesalonikaMateri Kelas Online Ministry Learning Center - Bedah Kitab 1 Tesalonika
Materi Kelas Online Ministry Learning Center - Bedah Kitab 1 Tesalonika
 
Wawasan Nusantara sebagai satu kesatuan, politik, ekonomi, sosial, budaya, d...
Wawasan Nusantara  sebagai satu kesatuan, politik, ekonomi, sosial, budaya, d...Wawasan Nusantara  sebagai satu kesatuan, politik, ekonomi, sosial, budaya, d...
Wawasan Nusantara sebagai satu kesatuan, politik, ekonomi, sosial, budaya, d...
 
Pembahasan Soal UKOM gerontik persiapan ukomnas
Pembahasan Soal UKOM gerontik persiapan ukomnasPembahasan Soal UKOM gerontik persiapan ukomnas
Pembahasan Soal UKOM gerontik persiapan ukomnas
 
Kesebangunan Segitiga matematika kelas 7 kurikulum merdeka.pptx
Kesebangunan Segitiga matematika kelas 7 kurikulum merdeka.pptxKesebangunan Segitiga matematika kelas 7 kurikulum merdeka.pptx
Kesebangunan Segitiga matematika kelas 7 kurikulum merdeka.pptx
 
Membuat Strategi Penerapan Kurikulum Merdeka di dalam Kelas
Membuat Strategi Penerapan Kurikulum Merdeka di dalam KelasMembuat Strategi Penerapan Kurikulum Merdeka di dalam Kelas
Membuat Strategi Penerapan Kurikulum Merdeka di dalam Kelas
 
MODUL 2 BAHASA INDONESIA-KELOMPOK 1.pptx
MODUL 2 BAHASA INDONESIA-KELOMPOK 1.pptxMODUL 2 BAHASA INDONESIA-KELOMPOK 1.pptx
MODUL 2 BAHASA INDONESIA-KELOMPOK 1.pptx
 
PPT TEKS TANGGAPAN KELAS 7 KURIKUKULM MERDEKA
PPT TEKS TANGGAPAN KELAS 7 KURIKUKULM MERDEKAPPT TEKS TANGGAPAN KELAS 7 KURIKUKULM MERDEKA
PPT TEKS TANGGAPAN KELAS 7 KURIKUKULM MERDEKA
 
Edukasi Haji 2023 pembinaan jemaah hajii
Edukasi Haji 2023 pembinaan jemaah hajiiEdukasi Haji 2023 pembinaan jemaah hajii
Edukasi Haji 2023 pembinaan jemaah hajii
 
aksi nyata pendidikan inklusif.pelatihan mandiri pmm
aksi nyata pendidikan inklusif.pelatihan mandiri pmmaksi nyata pendidikan inklusif.pelatihan mandiri pmm
aksi nyata pendidikan inklusif.pelatihan mandiri pmm
 
Modul Ajar Bahasa Indonesia - Menulis Puisi Spontanitas - Fase D.docx
Modul Ajar Bahasa Indonesia - Menulis Puisi Spontanitas - Fase D.docxModul Ajar Bahasa Indonesia - Menulis Puisi Spontanitas - Fase D.docx
Modul Ajar Bahasa Indonesia - Menulis Puisi Spontanitas - Fase D.docx
 

titrasi pengendapan Argentometri

  • 2. SYARAT TITRASI PENGENDAPAN  Reaksi zat yang dititrasi dengan pentiter : cepat  Reaksi sempurna secara kuantitatif  Tidak ada reaksi tambahan yang mempengaruhi stokhiometri antara zat yang dititrasi dengan larutan baku primer  Titik akhir titrasi jatuh berdekatan dengan titik ekivalen
  • 3. ARGENTOMETRI Argentometri merupakan titrasi pengendapan sample yang dianalisis dengan menggunakan ion perak. Biasanya, ion-ion yang ditentukan dalam titrasi ini adalah ion halida (Cl-, Br-, I-). PEREAKSI: LARUTAN AgNO3 BERDASARKAN TERBENTUKNYA ENDAPAN Cl- + Ag+ AgCl PUTIH Br-, PO43-, Oksalat dsb.
  • 4. PRINSIP TITRASI ARGENTOMETRI LAR. DIKET. KONS. AgNO3 (N) PENTITER VOLUMENYA DIUKUR (mL) LAR. SAMPEL/ ANALIT KONS. AKAN DITETAPKAN + KUANTITATIF/ STOKHIOMETRI TITIK EKIVALEN INDIKATOR TITIK AKHIR TITRASI
  • 5. Teori Kurva Titrasi Pengendapan Semakin kecil Ksp, semakin besar K untuk reaksi.
  • 6. Indikator untuk Titrasi Pengendapan yang Melibatkan Perak  Metode MOHR menggunakan ION KROMAT (CrO42- , untuk mengendapkan Ag2CrO4 coklat.  Metode VOLHART menggunakan ion Fe3+ unruk membentuk sebuah kompleks yang berwarna dengan ion, SCN-.  Dan Metoje FAJANS menggunakan indikator-indikator adsorpsi,
  • 7. Mohr Volhard Fajans 6-10 0,2-0,9 N HNO3 7-10 langsung Tidak langsung langsung Indikator K2CrO4 Fe3+ Fluorscein Perubahan pada saat end-point End. Putih End. Putih End. Putih End. Merah bata Larutan. Merah Intensif Suspensi Merah pH Cara titrasi
  • 8. Faktor-faktor yang Mempengaruhi Pengendapan  Keberhasilan proses pengendapan sangat dipengaruhi oleh berbagai macam faktor diantaranya – – – – – – – –  Temperatur, Pemilihan pelarut, Efek ion-sekutu Evek aktifitas Evek pH, Evek hidrolisis Hidrolisis Metal Efek pembentukan kompleks. Pengaruh ini dapat kita jadikan sebagai dasar untuk memahami titrasi argentometri dan gravimetri.
  • 9. Temperatur  Kelarutan semakin meningkat dengan naiknya suhu,  jadi dengan meningkatnya suhu maka pembentukan endapan akan berkurang  disebabkan banyak endapan yang berada pada larutannya.
  • 10. Pemilihan Pelarut     Garam anorganik mudah larut dalam air dibandingkan dengan pelarut organik seperti alkohol atau asam asetat. Perbedaan kelarutan suatu zat dalam pelarut organik dapat dipergunakan untuk memisahkan campuran antara dua zat. Setiap pelarut memiliki kapasitas yang berbeda dalam melarutkan suatau zat, begitu juga dengan zat yang berbeda memiliki kelarutan yang berbeda pada pelarut tertentu.
  • 11. Efek Ion-sekutu   Kelarutan endapan akan berkurang jika dilarutkan dalam larutan yang mengandung ion sejenis dibandingkan dalam air saja. Sebagai contoh kelarutan Fe(OH)3 akan menjadi kecil jika kita larutkan dalam larutan NH4OH dibanding dengan kita melarutkannya dalam air,  Fe(OH)3 Fe3+ + 3OH-  NH4OH NH4+ + OH-  hal ini disebabkan dalam larutan NH4OH sudah terdapat ion sejenis yaitu OHsehingga akan mengurangi konsentrasi Fe(OH)3 yang akan terlarut. Efek ini biasanya dipakai untuk mencuci endapan dalam metode gravimetri.  
  • 12. Efek Aktivitas MOLARITAS KNO3 MOLARITAS AgCl x 105 MOLARITAS BaSO4 x 105 0.000 1.00 1.00 0.001 1.04 1.21 0.005 1.08 1.48 0.010 1.12 1.70 Kelarutan AgCl dan BaSO4 dalam larutan KNO3 Terlihat bahwa dalam 0.010 M KNO3, kelartan dari AgCl meningkat dari nilai dalam air sekitar 12 %, dan di dalam BaSO4 sekitar 70 %
  • 13. Efek pH     Kelarutan endapan garam yang mengandung anion dari asam lemah dipengaruhi oleh pH, hal ini disebabkan karena penggabungan proton dengan anion endapannya. Misalnya endapan AgI akan semakin larut dengan adanya kenaikan pH disebabkan H+ akan bergabung dengan Imembentuk HI. AgI Ag+ + IH3O+ H+ + H2O
  • 14.
  • 15. Pengaruh hidrolisis  Jika garam dari asam lemah dilarutkan dalam air maka akan dihasilkan perubahan konsentrasi H+  dimana hal ini akan menyebabkan kation garam tersebut mengalami hidrolisis dan  hal ini akan meningkatkan kelarutan garam tersebut.
  • 16.
  • 17. Hidroksida Metal  Ketika Sebuah Hidroksida Metal terurai dalam air,disituasi ini anok dengan pembahasan efek hidrolisis, dimana pH dapat berubah secara nyata.
  • 18. Pengaruh ion kompleks    Kelarutan garam yang tidak mudah larut akan semakin meningkat dengan adanya pembentukan kompleks antara ligan dengan kation garam tersebut. Sebagai contoh AgCl akan naik kelarutannya jika ditambahkan larutan NH3, hal ini disebabkan karena terbentuknya kompleks Ag(NH3)2Cl. AgCl (s) + NH3 (g) Ag(NH3)2Cl (l)
  • 19. PERHITUNGAN PENENTUAN KADAR SAMPEL (MOHR) AgNO3 (V X N) AgNO3 = (V X N) Cl 10,50 mL x 0,1050 = 10,0 mL x NCl NCl = 1,050 x 0,1050 MCl = 0,1103 mol/L = 0,1103 x 35,5 g/L K2CrO4 = 0,01103 x 35,5 g/100 mL Cl 10,0 mL 10,0 mL = 0,39 %
  • 20. CARA KERJA/PERHITUNGAN CNS(0,1000N) PENENTUAN KADAR SAMPEL (VOLHARD) (V X N) = 20 x {0,0991X10}/10,20 AgNO3total mgrek = 0,1000 x 11,50 mgrek (V X N) AgNO3bereaksi 11,50 mL (V X N) AgNO3kelebihan = 10,0 mL x NCl 1,9424 – (1,150) = 10 x NCl NCl = {1,9424 - 1,150}/10 = 0,7924/10 = 0,07924 MCl % Cl Fe3+ AgNO3 Keleb. = 0,07924 mol/L = 100/1000 X {0,07924 X 35,5} = 0,28% (g/100 mL)
  • 21. CARA KERJA/PERHITUNGAN AgNO3 N? PEMBAKUAN AgNO3 (FAJANS) (V X N) = (V X N) NaCl AgNO3 10,20 mL x N N M NaCl + = 10,0 mL x 0,0991 AgNO3 = 0,991/10,2 = 0,0972 AgNO3 = 0,0972 mol/L AgNO3 FLUOROSCEIN AMILUM 10,0 mL
  • 22. KESALAHAN TITRASI DISEBABKAN OLEH:  PEMBUATAN LARUTAN BAKU DAN PEMBACAAN SKALA BURET KESALAHAN PENIMBANGAN, MELARUTKAN PADA SAAT KESALAHAN PENGAMATAN END-POINT, KARENA: PENGOCOKAN YANG KURANG KUAT  JUMLAH INDIKATOR TIDAK TEPAT, TITRASI TERLALU CEPAT,  ADANYA PENGARUH CAHAYA ATAU KONTAMINAN REDUKTOR LAIN DIATASI DENGAN: •PENGOCOKAN HARUS KUAT •MENGELIMINASI KESALAHAN SISTEMATIK •PENGGUNAAN INDIKATOR HARUS TEPAT, PADA SAAT END POINT TITRASI HARUS DILAKUKAN CERMAT SAMBIL MENGAMATI PERUBAHAN WARNA, MENGHINDARI PENGARUH CAHAYA, MENGHINDARI KONTAMINAN TERUTAMA YANG BERASAL DARI PELARUT (INI DAPAT DIATASI DENGAN TITRASI BLANKO)
  • 23. KELEBIHAN Titrasi Pengendapan Penentuan kadar Cl- dalam air sumur Kelemahan Titrasi Pengendapan Jumlah metode titrasi pengendapan tidak sebanyak titrasi asam-basa ataupun titrasi reduksi-oksidasi (redoks). Komposisi endapan pada titrasi pengendapan seringkali tidak diketahui pasti, terutama jika terdapat efek kopresipitasi.