1. DBH IPUINA: AHOZKO IPUINAK

2. Ahozko ipuinak?
Egile ezagunik
ez daukaten
antzinako
kontakizunak
dira.
Gozamena eta
orduan ...

3. Nondik jaso ditugu ahozko ipuinak?
·Belaunaldiz belaunaldiko
transmisioaren bidez.
· Biltzaileei esker: Grimm
anaiak, Hans C. A. , Jean
B. , Resurreccion M.A. eta
Jose M. B.

4. Ahozko ipuinen jatorria
·Ipuin zaharrenak K.a 2000.
urtekoak dira.
·Kontalari bakoitzak bere
modura kontatzen du.
·Etengabe aldaketak egiten
dizkiete.
·Ipuin asko enbor beretik datoz.
Ipuin famatu bat:Mila eta bat

5. Kontalariek gorputz osoa
erabiltzen dute istorioa
kontatzeko.
Doinu berezia eta ahots
jakin bat jartzen diote.
Kontatzeko modua

6. .Esaldi laburrak eta argiak
·Deskribapen gutxi, ekintza asko
·Gertakari zehaztugabeak iraganean
kontatzen dira.
· Protagonista probak igarotzen ditu.
· Formulak Hasteko: bazen behin...
Amaitzeko: gu hobeto
bizi gaitezela...
Ipuinen ezaugarriak

7. Hasiera:· Ipuinaren aurkezpena
·Ezaugarriak:Argia eta laburra
Zer agertzen da?·
Pertsonai nagusien izenak eta
haien arazoak.
Ipuinen egitura

8. Korapiloa:Ipuinaren zati
nagusia da.
Zer agertzen da?
Hasieran agertzen den
arazoa korapilatzen da
(nahasten da).

9. Amaiera: ipuinaren gakoa
(klabea) da.
Zer agertzen da?
Protagonistaren bukaera da.
Gehienetan irakaspenak daude.

10. ·Protagonista helburu bat
lortu behar du.
·Protagonistari bidea
oztopatzen dion izakia
agertzen da.
· Gehienetan amaiera
zoriontsua izaten da.
Ipuinen elementuak

12. ·mitoak
·elezaharrak
·ipuin miragarriak
*Kristautasuna ipuin
askotan ageri da.
Sailkape
na

13. Kristautasunaren aurreko
elementu erlijiosoak
dauzkaten ahozko
ipuinak dira.
Gizakiaren eta naturaren
arteko harremanak
azaltzen dira.
Mitoak

14. Mari: mitorik garrantzitsuena, kobetan
bizi den sorgina da.
Lamia: erreka-zokoetan bizi da. Ahate
hankak dituen emakumea da.
Jentilak: Kristo jaio aurretik bizi izan
ziren pertsonaia hadiak eta
indartsuak.
Euskal mitologiaren pertsonaiak

15. Olentzero:Jentila da, Jesus
jaio zenean herrian berri
eman zuena da.
Tartalo: Haitzetan bizi den
begi bakarreko izakia da,
gizakiak jaten dituena.

16. Munduaren sorrera bukatu
ondorengo gertakariak
kontatzen dituzte
Gai eta pertsonaia ugari
daude: santuak,Mateo
Txistu, mamuak...
Elezaharrak

17. ·Pertsonaiak eta objektu
magikoak agertzen dira,
eta hauek, gizakien
lurralde berean bizi dira.
·Jatorri sakratua dute
Ipuin miragarriak

18. Nekazarien
eguneroko
ohiturak agertzen
dira. Umoretsuak
dira.
Ohitura ipuinak

19. Gizakien ezaugarriak
dituzten animaliei
buruzko istorioa da.
Animalia bakoitzak
ezaugarri berezia du.
Animalia-ipuina

20. Ipuin mota hauetan pertsonaiak, tokiak eta
objektuak aldatzen dira, baina egiturek
iraun egiten dute.
Txisteak

21. Erritmoa daukaten
ipuinak dira, hitzak
eta errepikapenak
azaltzen dira, baita
onomatopeiak ere.
Ipuin
erritmikoak

23. Elezaharrak dionez, Anboto eta Arangio artean
artaldearekin egoten zen artzain bati maiz
agertzen omen zitzaizkion Lamiak, eta oso
ongi pasatzen omen zuen hark, dantzan
ibiltzen baitzuten airean. Artzaina gustura
zebilen neska gazte eder haiekin, berak ez
baitzekien Lamiak zirela. Batekin harreman
sendoagoa egin zuen, eta etxeraino ere
laguntzen omen zion.
Hasiera:

24. Behin batean, eraztun bat oparitu zion Lamiak artzainari,
eta ezkontzeko hitza eman zioten elkarri. Mutilak
kontatu zion amari, eta amak, kezkatuta, herriko
apaizarengana joateko eskatu zion semeari.
Elizgizonak, mesfidati, emaztegaiari oinak behatzeko
agindu zion. Artzainak horrela egin zuen eta bere
hankak ikustean ahatearenak bezalakoak zirela ohartu
zen. Orduan, eraztuna atera nahi izan zuen lamiari
itzultzeko; baina ahaleginak egin arren, ezin izan zuen
atera, eta atzamarra moztu behar izan zuen. Eraztuna
atzamar eta guzti itzuli zion lamiari, eta etxera joan
zen.
Korapiloa:

25. Sendatu zuen atzamarra, eta ohean sartu zen.
Lamia haserre bizian gelditu zen, eta mutila ez omen zen
gehiago esnatu.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~
Ipuin mota: Ahozko ipuina (elezaharra)
Pertsonaiak: Lamiak, artzaina, ama eta apaiza
Denbora: Antzinan
Tokia: Anboto eta Arangio artean
Amaiera:

26. Aguuur !!!!