مدرس: حسین اعلمی نیا ترم: مهر 94 دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قوچان

1. ‫درس‬
‫مهندسی‬
‫یک‬ ‫حفاری‬
‫ششم‬ ‫ویرایش‬
Hossein
AlamiNia
Digitally signed by
Hossein AlamiNia
Date: 2015.12.30
18:21:20 +03'30'

3. ‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬ ‫درس‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)

6. ‫تدریس‬ ‫حوزه‬
‫نظام‬ ‫عملی‬ ‫و‬ ‫تئوری‬ ‫مطالعه‬‫حفاری‬ ‫مهندسی‬ ‫مند‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬12

7. ‫دوره‬ ‫توصیف‬
‫برای‬ ‫شده‬ ‫آماده‬
‫واحدی‬ ‫سه‬ ‫درس‬(‫هفته‬ ‫در‬ ‫ساعت‬ ‫سه‬ ‫مجموعا‬)
‫دانشگاه‬ ‫چهارم‬ ‫و‬ ‫سوم‬ ‫سال‬ ‫دانشجویان‬ ‫مختص‬
‫نفت‬ ‫مهندسی‬ ‫رشته‬
‫پیش‬‫نیازها‬
‫سیاالت‬ ‫مکانیک‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬13

9. ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬ ‫درس‬ ‫سرفصل‬(1)
(‫علوم‬ ‫وزارت‬ ‫مصوب‬1390)
‫مقدمه‬:
‫و‬ ‫حفاری‬ ‫عملیات‬ ‫اجمالی‬ ‫بررسی‬
‫توسعه‬ ‫مختلف‬ ‫مراحل‬ ‫آن‬ ‫اهمیت‬
‫حفاری‬ ‫نقش‬ ‫و‬ ‫میدان‬
‫چاه‬ ‫انواع‬ ‫بندی‬ ‫تقسیم‬‫ها‬
‫شرکت‬ ‫وظایف‬‫دهنده‬ ‫سرویس‬ ‫های‬
‫حفاری‬ ‫اقتصاد‬
‫حفاری‬ ‫دکل‬
‫دکل‬ ‫انواع‬ ‫بندی‬ ‫دسته‬‫حفاری‬ ‫های‬
‫فراساحلی‬ ‫و‬ ‫خشکی‬ ‫در‬
‫دکل‬ ‫انتخاب‬ ‫نحوه‬‫در‬ ‫حفاری‬ ‫های‬
‫دریا‬ ‫و‬ ‫خشکی‬
‫دکل‬ ‫اصلی‬ ‫اجزاء‬‫و‬ ‫حفاری‬ ‫های‬
‫جزء‬ ‫هر‬ ‫اصلی‬ ‫محاسبات‬:
‫نیرو‬ ‫مولد‬ ‫سامانه‬
‫برنده‬ ‫باال‬ ‫سامانه‬
‫حفاری‬ ‫گل‬ ‫تصفیه‬ ‫و‬ ‫گردش‬ ‫سامانه‬
‫دورانی‬ ‫سامانه‬
‫فوران‬ ‫کنترل‬ ‫سامانه‬
‫ها‬ ‫نشانگر‬ ‫و‬ ‫دقیق‬ ‫ابزار‬ ‫سامانه‬
‫در‬ ‫حفاری‬ ‫پرسنل‬ ‫معرفی‬
‫شرکت‬‫کار‬ ‫پیمان‬ ‫و‬ ‫کارفرما‬ ‫های‬
‫قرارداد‬ ‫انواع‬‫دکل‬ ‫های‬‫حفاری‬ ‫های‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬15

10. ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬ ‫درس‬ ‫سرفصل‬(1)
(‫علوم‬ ‫وزارت‬ ‫مصوب‬1390( )‫ادامه‬)
‫رشته‬‫حفاری‬ ‫های‬
‫وظایف‬
‫لوله‬‫آن‬ ‫مشخصات‬ ‫و‬ ‫حفاری‬ ‫های‬‫ها‬
‫لوله‬‫آن‬ ‫مشخصات‬ ‫و‬ ‫وزنه‬ ‫های‬‫ها‬
‫حفاری‬ ‫رشته‬ ‫طراحی‬ ‫محاسبات‬:
‫شناوری‬ ‫ضریب‬
‫رش‬ ‫امتداد‬ ‫در‬ ‫تنش‬ ‫توزیع‬ ‫محاسبه‬‫ته‬
‫لوله‬ ‫از‬ ‫الزم‬ ‫طول‬ ‫محاسبه‬‫وزنه‬ ‫های‬
‫خنثی‬ ‫نقطه‬
‫حفاری‬ ‫لوله‬ ‫گرید‬ ‫هر‬ ‫طول‬ ‫حداکثر‬
‫گیر‬ ‫هنگام‬ ‫مجاز‬ ‫کشش‬ ‫حداکثر‬
‫لوله‬‫ها‬
‫حفاری‬ ‫رشته‬ ‫دیگر‬ ‫اجزاء‬:
‫زن‬ ‫ضربه‬،‫ها‬
،‫ها‬ ‫کننده‬ ‫پایدار‬
،‫ریمرها‬
‫موتور‬ ‫با‬ ‫آشنایی‬‫و‬ ‫چاهی‬ ‫درون‬ ‫های‬
‫توربین‬‫ها‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬16

11. ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬ ‫درس‬ ‫سرفصل‬(1)
(‫علوم‬ ‫وزارت‬ ‫مصوب‬1390( )‫ادامه‬)
‫مته‬ ‫تکنولوژی‬‫حفاری‬ ‫های‬
‫مته‬ ‫انواع‬‫و‬ ‫کاجه‬ ‫سه‬ ‫های‬Drag
Bit‫یک‬ ‫هر‬ ‫کندن‬ ‫مکانیزم‬ ‫و‬
‫کاجه‬ ‫سه‬ ‫مته‬ ‫داخلی‬ ‫ساختمان‬
‫حف‬ ‫قابلیت‬ ‫حسب‬ ‫بر‬ ‫سازند‬ ‫انواع‬‫ر‬
‫حفاری‬ ‫سرعت‬ ‫بر‬ ‫موثر‬ ‫عوامل‬
‫مته‬ ‫فرسایش‬ ‫بر‬ ‫موثر‬ ‫عوامل‬
‫مته‬ ‫بندی‬ ‫طبقه‬‫اساس‬ ‫بر‬ ‫ها‬
‫استاندارد‬IADC
‫مته‬ ‫ارزیابی‬‫ها‬
‫مته‬‫و‬ ‫الماسه‬ ‫های‬PDC
‫مقدمه‬‫حفاری‬ ‫سیاالت‬ ‫بر‬ ‫ای‬:
‫وظایف‬
‫بندی‬ ‫طبقه‬
‫افزایه‬‫اصلی‬ ‫های‬
‫نیوتنی‬ ‫غیر‬ ‫و‬ ‫نیوتنی‬ ‫سیاالت‬
‫هیدرولیک‬ ‫اهداف‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬17

13. ‫علوم‬ ‫وزارت‬ ‫پیشنهادی‬ ‫منابع‬
K. K. Millheim - M. E. Chenevert - F. S. Young Jr.:
Applied Drilling Engineering
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬19

14. ‫امتحانی‬ ‫منابع‬
‫ارائه‬‫کالسی‬ ‫های‬
‫کالس‬ ‫در‬ ‫شده‬ ‫معرفی‬ ‫منابع‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬20

15. ‫فارسی‬ ‫منابع‬(‫کمکی‬)
‫کتاب‬ ‫نام‬:‫حفاری‬ ‫مهندسی‬
‫کاربردی‬
‫نویسنده‬ ‫نام‬:‫آدام‬ ،‫نادری‬ ‫محمد‬
‫تی‬.‫آر‬ ‫جی‬ ‫بورگوین‬.‫کی‬ ‫کیت‬ ،.
‫ای‬ ‫مارتین‬ ،‫میلهم‬.،‫چنورت‬
‫مترجمان‬:‫مرتضی‬ ،‫سجادیان‬ ‫احمد‬
‫امید‬ ‫سید‬ ،‫کوجان‬‫پور‬ ‫ابراهیم‬
‫امیر‬ ،‫دیوکالهی‬ ‫حمیدیان‬
‫دهلر‬‫طاهری‬
‫اول‬ ‫چاپ‬1388
‫ناشر‬:‫دانش‬ ‫مشتاق‬(‫انتشارات‬)
‫اول‬ ‫جلد‬( :‫چهار‬ ‫تا‬ ‫یک‬ ‫فصول‬)
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬21

17. ‫تدریس‬ ‫برنامه‬
‫یکم‬ ‫هفته‬:‫دوره‬ ‫معرفی‬ ،‫معارفه‬
‫دوم‬ ‫هفته‬:‫مقدماتی‬ ‫مباحث‬
‫سوم‬ ‫هفته‬:
‫چهارم‬ ‫هفته‬:
‫پنجم‬ ‫هفته‬:
‫ششم‬ ‫هفته‬:
‫هفتم‬ ‫هفته‬:
‫هشتم‬ ‫هفته‬:
‫نهم‬ ‫هفته‬:
‫دهم‬ ‫هفته‬:
‫یازدهم‬ ‫هفته‬:
‫دوازدهم‬ ‫هفته‬:
‫سیزدهم‬ ‫هفته‬:
‫چهاردهم‬ ‫هفته‬:‫آموزش‬‫های‬
‫متفرقه‬
‫پانزدهم‬ ‫هفته‬:‫آموزش‬‫متفرق‬ ‫های‬‫ه‬
‫شانزدهم‬ ‫هفته‬:‫اشکال‬ ‫رفع‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬23

18. ‫شده‬ ‫تدریس‬ ‫مباحث‬
‫مقدمات‬
‫گاز‬ ‫و‬ ‫نفت‬ ‫میدان‬ ‫توسعه‬
‫توسعه‬ ‫مراحل‬
‫هزینه‬ ‫و‬ ‫اقتصاد‬‫حفاری‬ ‫های‬
‫حفاری‬ ‫قراردادهای‬ ‫انواع‬
‫چاه‬ ‫حفر‬ ‫تاریخچه‬
‫حفاری‬ ‫تحوالت‬
‫روش‬‫چاه‬ ‫حفر‬ ‫های‬
‫طراحی‬ ‫و‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬
‫ها‬ ‫چاه‬ ‫انواع‬ ‫بندی‬ ‫تقسیم‬
‫دکل‬ ‫انواع‬‫حفاری‬ ‫های‬
‫حفاری‬ ‫پرسنل‬ ‫معرفی‬
‫سامانه‬‫دورانی‬ ‫حفاری‬ ‫های‬
‫نیرو‬ ‫تامین‬ ‫سامانه‬
‫باالبری‬ ‫سامانه‬
‫دورانی‬ ‫سامانه‬
‫گل‬ ‫گردش‬ ‫سامانه‬
‫چاه‬ ‫کنترل‬ ‫سامانه‬
‫دقیق‬ ‫ابزار‬ ‫سامانه‬
‫حفاری‬ ‫رشته‬
‫لوله‬‫ای‬ ‫وزنه‬ ‫و‬ ‫حفاری‬ ‫های‬
‫مربوطه‬ ‫محاسبات‬
‫چاهی‬ ‫ته‬ ‫ملحقات‬
‫حفاری‬ ‫مته‬ ‫گردش‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬24

20. ‫شرکت‬‫بین‬ ‫و‬ ‫داخلی‬ ‫فعال‬ ‫های‬
‫المللی‬
‫ایرانی‬
‫پتروپارس‬(‫میادین‬ ‫توسعه‬)
‫پدکس‬(‫پارس‬ ‫گستر‬ ‫انرژی‬ ‫اکتشاف‬ ‫و‬ ‫حفاری‬ ‫شرکت‬)
‫االنبیا‬ ‫خاتم‬ ‫قرارگاه‬(‫میادین‬ ‫توسعه‬)
‫انرژی‬ ‫دانا‬(‫میادین‬ ‫توسعه‬)
‫مپنا‬(‫میادین‬ ‫توسعه‬)
‫کیش‬ ‫فراساحل‬ ‫پتروگوهر‬(‫میادین‬ ‫توسعه‬)
‫اکتشاف‬ ‫عملیات‬(‫میادین‬ ‫توسعه‬)
‫کیش‬ ‫پتروتک‬ ‫گلوبال‬(‫حفاری‬ ‫پیمانکار‬)
‫حفاری‬ ‫ملی‬(‫حفاری‬ ‫عملیات‬)
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬26

21. ‫معرفی‬‫شرکت‬‫بین‬ ‫های‬‫الملل‬‫ی‬
‫گاز‬ ‫و‬ ‫نفت‬ ‫میادین‬ ‫خدمات‬
،‫شلومبرژه‬Schlumberger
،‫ودرفورد‬Weatherford
،‫هالیبرتون‬Halliburton
،‫هیوز‬ ‫بیکر‬Baker Hughes
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬27

22. ‫شرکت‬‫بین‬ ‫و‬ ‫داخلی‬ ‫فعال‬ ‫های‬
‫المللی‬
‫خارجی‬
‫حفاری‬ ‫خدمات‬ ‫شرکت‬Maersk Drilling
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬28

23. ‫شبکه‬‫کاری‬ ‫تخصصی‬ ‫های‬‫ابی‬
‫المللی‬ ‫بین‬
‫لیکنداین‬ ‫اجتماعی‬ ‫شبکه‬
‫تلنت‬ ‫ایران‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬29

24. ‫مرتبط‬ ‫افزارهای‬ ‫نرم‬
‫خارجی‬
Drilling office
Landmark
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬30

25. .‫جاری‬ ‫ترم‬ ‫آموزشی‬ ‫امور‬ 1(‫مهر‬94)‫دروس‬ ‫کلیه‬ ‫برای‬
‫موقت‬ ‫بصورت‬
.‫ارائه‬ ‫پیوند‬ 2‫به‬ ‫مربوط‬ ‫محتوای‬ ‫و‬ ‫کالسی‬ ‫های‬
‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬ ‫درس‬
.‫تاکنون‬ ‫شده‬ ‫تدریس‬ ‫دروس‬ ‫کلیه‬ ‫پیوند‬ 3
.‫نشانی‬ ‫در‬ ‫بیشتر‬ ‫اطالعات‬: 4
https://sites.google.com/site/halaminia

27. ‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬ ‫درس‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)

30. ‫منابع‬ ‫تولید‬ ‫توسعه‬ ‫در‬ ‫قطعیت‬ ‫عدم‬‫نفتی‬
‫نفتی‬ ‫مخازن‬ ‫حجم‬ ‫و‬ ‫شکل‬ ‫تعیین‬ ‫قطعیت‬ ‫عدم‬
‫مخزن‬ ‫درجای‬ ‫نفت‬ ‫میزان‬ ‫و‬ ‫مخزنی‬ ‫محدوده‬ ،‫ساختمانی‬ ‫پیچیدگی‬ ‫حیث‬ ‫از‬
،‫میدان‬ ‫از‬ ‫تولید‬ ‫و‬ ‫توسعه‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫قطعیت‬ ‫عدم‬
‫نظیر‬ ‫مهندسی‬ ‫پارامترهای‬ ‫در‬:
،‫تولیدی‬ ‫نفت‬ ‫کیفیت‬ ،‫میدان‬ ‫از‬ ‫تولید‬ ‫پروفایل‬
‫مخزنی‬ ‫خصوصیات‬ ‫و‬ ‫عملیاتی‬ ‫هزینه‬
،‫میدان‬ ‫هر‬ ‫توسعه‬ ‫اولویت‬
‫و‬ ‫است‬ ‫تولید‬ ‫جهت‬ ‫میدان‬ ‫آن‬ ‫آتی‬ ‫راهبر‬ ‫و‬ ‫متوالی‬ ‫تعیین‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬36

31. ‫شناسی‬ ‫زمین‬ ‫مدل‬
‫برای‬ ‫ارزیابی‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫آن‬ ‫ایجاد‬
‫میدان‬ ‫توسعه‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫استفاده‬
‫در‬ ‫دقیقی‬ ‫نسبتا‬ ‫اطالعات‬ ‫حاوی‬
،‫مخزن‬ ‫حجم‬ ،‫مخزن‬ ‫ساختار‬ ‫خصوص‬
‫چگونگی‬ ‫و‬ ‫مخزن‬ ‫سیال‬ ‫خصوصیات‬
‫مخزن‬ ‫در‬ ‫آن‬ ‫توزیع‬
،‫توسعه‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ،‫مدل‬ ‫این‬ ‫اساس‬ ‫بر‬
‫برداشت‬ ‫قابل‬ ‫نفت‬ ‫حجم‬ ‫میزان‬ ‫تعیین‬‫از‬
،‫تولید‬ ‫نمودار‬ ‫یا‬ ‫پروفایل‬ ،‫میدان‬
‫چاه‬ ‫تعداد‬ ‫شامل‬ ‫میدان‬ ‫توسعه‬ ‫طرح‬ ‫نوع‬
‫آن‬ ‫آرایش‬ ‫و‬ ‫نیاز‬ ‫مورد‬‫حفاری‬ ‫زمان‬ ‫و‬ ‫ها‬
‫نی‬ ‫مورد‬ ‫فراورشی‬ ‫تأسیسات‬ ‫نوع‬ ،‫چاه‬ ‫هر‬‫از‬
‫مخزنی‬ ‫سازی‬ ‫شبیه‬ ‫مدل‬ ‫روزرسانی‬ ‫به‬‫و‬
‫میدان‬ ‫توسعه‬ ‫طرح‬ ‫اصالح‬
‫انجام‬ ‫علت‬:‫پیش‬ ‫ناهمخوانی‬‫بینی‬‫های‬
‫انجام‬‫چند‬ ‫میدان‬ ‫واقعی‬ ‫عملکرد‬ ‫با‬ ‫شده‬
‫عدم‬ ‫کاهش‬ ‫و‬ ‫میدان‬ ‫از‬ ‫تولید‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫سال‬
‫توسعه‬ ‫مرحله‬ ‫ریسک‬ ‫و‬ ‫قطعیت‬
‫انجام‬ ‫روش‬
‫و‬ ‫مخزن‬ ‫جدید‬ ‫اطالعات‬ ‫آوری‬ ‫جمع‬
‫انجام‬ ‫و‬ ‫طراحی‬‫آزمایش‬‫مخزنی‬ ‫های‬
‫مثال‬:
‫داشت‬ ‫نگه‬ ‫جهت‬ ‫گاز‬ ‫تزریق‬ ‫بینی‬ ‫پیش‬
‫نرخ‬ ‫با‬ ‫مخزن‬ ‫فشار‬50‫مکعب‬ ‫فوت‬ ‫میلیون‬
،‫اولیه‬ ‫توسعه‬ ‫طرح‬ ‫در‬ ‫سوم‬ ‫سال‬ ‫از‬ ‫روز‬ ‫در‬
‫پی‬ ‫از‬ ‫تر‬ ‫سریع‬ ‫و‬ ‫بیشتر‬ ‫کاهش‬ ‫مالحظه‬‫ش‬
‫بینی‬‫فشار‬ ‫های‬‫تولید‬ ‫حین‬ ‫مخزن‬
‫روزرسانی‬ ‫به‬(‫نرخ‬ ‫با‬ ‫گاز‬ ‫تزریق‬ ‫مثال‬100
‫دوم‬ ‫سال‬ ‫از‬ ‫روز‬ ‫در‬ ‫مکعب‬ ‫فوت‬ ‫میلیون‬)
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬37

32. ‫میدان‬ ‫در‬ ‫فشار‬ ‫داشت‬ ‫نگه‬ ‫عملیات‬
‫چاه‬ ‫از‬ ‫تولید‬ ‫تدریج‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫مخزن‬ ‫طبیعی‬ ‫فشار‬ ‫کاهش‬‫س‬ ‫چند‬ ‫طی‬ ‫ها‬‫ال‬
،‫میدان‬ ‫از‬ ‫تولید‬ ‫و‬ ‫توسعه‬ ‫از‬ ‫پس‬
‫جلوگیری‬ ‫راهکار‬:‫فشار‬ ‫داشت‬ ‫نگه‬ ‫عملیات‬
‫شامل‬
•‫آبده‬ ‫در‬ ‫آب‬ ‫تزریق‬(‫نفتی‬ ‫مخزن‬ ‫زیر‬ ‫در‬ ،‫وجود‬ ‫صورت‬ ‫در‬)
•‫گازی‬ ‫کالهک‬ ‫در‬ ‫گاز‬ ‫تزریق‬(‫مخزن‬ ‫باالی‬ ‫در‬)
‫آن‬ ‫انجام‬ ‫زمان‬ ‫و‬ ‫استراتژی‬ ‫دو‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ‫انتخاب‬ ‫خصوص‬ ‫در‬ ‫گیری‬ ‫تصمیم‬
•‫میدان‬ ‫توسعه‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫تصمیمات‬ ‫مهمترین‬ ‫از‬ ‫یکی‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬38

33. ‫نفتی‬ ‫میدان‬ ‫توسعه‬ ‫در‬ ‫حفاری‬ ‫نقش‬
‫جغرافیایی‬ ‫موقعیت‬ ‫به‬ ‫اکتشافی‬ ‫چاه‬ ‫حفاری‬ ‫هزینه‬ ‫ارتباط‬
‫ع‬ ‫و‬ ‫بودن‬ ‫دریایی‬ ‫یا‬ ‫خشکی‬ ‫به‬ ‫بسته‬ ‫دالر‬ ‫میلیون‬ ‫صد‬ ‫تا‬ ‫ده‬ ‫حدود‬ ‫بین‬‫آن‬ ‫مق‬
‫چاه‬ ‫اولین‬ ‫حفاری‬ ‫موفقیت‬ ‫احتمال‬
‫درصد‬ ‫ده‬ ‫از‬ ‫کمتر‬ ‫معمول‬ ‫طور‬ ‫به‬
‫اولی‬ ‫حفاری‬ ‫مکان‬ ‫خصوص‬ ‫در‬ ‫گیری‬ ‫تصمیم‬ ‫باالی‬ ‫گذاری‬ ‫تاثیر‬‫چاه‬ ‫ن‬
‫عملیات‬ ‫موفقیت‬ ‫در‬
‫وجود‬ ‫عدم‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬‫تکنولوژی‬‫برای‬ ‫ای‬‫م‬ ‫کیفیت‬ ‫و‬ ‫حجم‬ ‫دقیق‬ ‫تعیین‬‫خازن‬
‫چاه‬ ‫حفر‬ ‫بدون‬ ‫زمین‬ ‫سطح‬ ‫از‬ ‫هیدروکربوری‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬39

34. ‫برداشت‬‫مختلف‬ ‫های‬‫موفقیت‬ ‫مفهوم‬ ‫از‬
‫چاه‬ ‫در‬ ‫هیدروکربور‬ ‫مشاهده‬
‫انجام‬‫آزمایش‬‫تولید‬ ‫های‬‫چاه‬ ‫از‬
‫تولید‬ ‫نرخ‬ ‫حداقل‬ ‫آوردن‬ ‫دست‬ ‫به‬3000‫روز‬ ‫در‬ ‫بشکه‬
‫مرت‬ ‫را‬ ‫بیشتر‬ ‫تحقیقات‬ ‫به‬ ‫نیاز‬ ‫که‬ ‫هیدروکربور‬ ‫مقداری‬ ‫کشف‬‫نماید‬ ‫فع‬
‫اقتص‬ ‫توجیه‬ ‫دارای‬ ‫هیدروکربور‬ ‫مقدار‬ ‫به‬ ‫دستیابی‬ ‫با‬ ‫موفقیت‬‫ادی‬
‫آن‬ ‫پایان‬ ‫با‬ ،‫میدان‬ ‫توسعه‬ ‫موفقیت‬ ‫قطعی‬ ‫تعیین‬(‫معموال‬15‫تا‬20‫سال‬)
‫عدم‬ ،‫اتفاقات‬ ‫رخداد‬‫قطعیت‬‫ریسک‬ ‫و‬ ‫ها‬‫زیاد‬ ‫های‬‫طرح‬ ‫اجرای‬ ‫حین‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬40

36. ‫گاز‬ ‫و‬ ‫نفت‬ ‫میدان‬ ‫یک‬ ‫عمر‬ ‫طول‬ ‫مراحل‬
،‫اکتشاف‬ ‫فاز‬exploration phase
،‫ارزیابی‬ ‫فاز‬appraisal phase
،‫برداری‬ ‫بهره‬ ‫ریزی‬ ‫برنامه‬development planning
،‫تولید‬ ‫فاز‬production phase
،‫افتادگی‬ ‫کار‬ ‫از‬ ‫فاز‬decommissioning
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬42

37. ‫نفت‬ ‫میدان‬ ‫یک‬ ‫آل‬ ‫ایده‬ ‫تولید‬ ‫رفتار‬‫ی‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬43

38. ‫اکتشاف‬ ‫فاز‬
‫هدف‬:‫هیدروکربن‬ ‫جدید‬ ‫ذخایر‬ ‫کشف‬ ‫و‬ ‫جستجو‬
‫نفت‬ ‫شناسان‬ ‫زمین‬ ‫توسط‬ ‫نفت‬ ‫قرن‬ ‫یک‬ ‫از‬ ‫بیش‬ ‫طی‬
‫فعالیت‬ ‫دقت‬ ‫افزایش‬‫اکتشافی‬ ‫های‬‫موفقیت‬ ‫شانس‬ ‫و‬
‫پیشرفت‬ ‫با‬‫تکنیک‬‫اکتشافی‬ ‫های‬(‫دارد‬ ‫باالیی‬ ‫ریسک‬ ‫هنوز‬ ‫گرچه‬)
‫اکتشافی‬ ‫چاه‬ ‫حفاری‬ ‫از‬ ‫قبل‬ ‫الزم‬ ‫مطالعات‬
‫هیدر‬ ‫تولید‬ ‫الزم‬ ‫شرایط‬ ‫وجود‬ ‫به‬ ‫بردن‬ ‫پی‬ ‫برای‬ ‫شناسی‬ ‫زمین‬ ‫بررسی‬‫وکربن‬
‫بررسی‬‫مغناطیسی‬ ‫های‬‫و‬‫سنجی‬ ‫گرانی‬
‫بررسی‬‫لرزه‬ ‫های‬‫شناسی‬
‫اکتشافی‬ ‫چاه‬ ‫حفر‬ ‫به‬ ‫اقدام‬
‫مرحله‬ ‫این‬ ‫دسترس‬ ‫قابل‬ ‫غیر‬ ‫اطالعات‬
‫هیدر‬ ‫انباشته‬ ‫تولیدی‬ ‫قابلیت‬ ‫یا‬ ‫میدان‬ ‫حقیقی‬ ‫ذخیره‬ ‫اندازه‬ ‫و‬ ‫شکل‬‫وکربن‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬44

39. ‫ارزیابی‬ ‫فاز‬
‫چاه‬ ‫برخورد‬ ‫از‬ ‫بعد‬ ‫مرحله‬
،‫هیدروکربن‬ ‫به‬ ‫اکتشافی‬
‫میدان‬ ‫حقیقی‬ ‫ذخیره‬ ‫تعیین‬
‫اکتشاف‬ ‫فاز‬ ‫از‬ ‫بعد‬ ‫ریسک‬
‫ان‬ ‫حد‬ ‫از‬ ‫کمتر‬ ‫یا‬ ‫بیشتر‬ ‫تولید‬‫تظار‬
‫میدان‬
‫از‬ ‫بیشتر‬ ‫یا‬ ‫کمتر‬ ‫تسهیالت‬ ‫لذا‬‫و‬ ‫نیاز‬
‫سود‬ ‫کاهش‬
‫اکتش‬ ‫بعد‬ ‫ارزیابی‬ ‫برنامه‬ ‫لزوم‬‫اف‬
‫تکنیکی‬ ‫توسعه‬ ‫کردن‬ ‫بهینه‬
‫استفاده‬ ‫مورد‬ ‫ابزارهای‬
،‫چاه‬ ‫دو‬ ‫بین‬ ‫تداخلی‬ ‫آزمایش‬
Interference test
‫گس‬ ‫عرض‬ ‫در‬ ‫فشار‬ ‫ارتباط‬ ‫تعیین‬‫ل‬
‫میدان‬ ‫یک‬ ‫پهلوی‬ ‫در‬ ‫چاهی‬ ‫حفر‬
‫الیه‬ ‫شیب‬ ‫تاثیر‬ ‫بررسی‬ ‫جهت‬‫ها‬‫ی‬
‫مقاطع‬ ‫در‬ ‫شده‬ ‫دیده‬‫لرزه‬‫ای‬
‫برای‬ ‫افقی‬ ‫صورت‬ ‫به‬ ‫چاه‬ ‫حفر‬
‫تعیین‬‫کناره‬‫مخزن‬ ‫های‬‫گسترش‬ ‫و‬
‫جانبی‬ ‫طور‬ ‫به‬ ‫مخزن‬
‫چاه‬ ‫از‬ ‫گیری‬ ‫مغزه‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬45

40. ‫برداری‬ ‫بهره‬ ‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫فاز‬
‫برداری‬ ‫بهره‬ ‫برنامه‬ ‫اجرا‬ ‫و‬ ‫تدوین‬
‫نتایج‬ ‫براساس‬‫فاز‬‫اکتشاف‬ ‫های‬‫و‬
‫موجود‬ ‫امکانات‬ ‫بررسی‬ ‫و‬ ‫ارزیابی‬
‫اولیه‬ ‫هدف‬ ‫با‬:‫تسهیالت‬ ‫تامین‬
‫تولید‬ ‫سطحی‬ ‫زیر‬ ‫و‬ ‫سطحی‬
‫مرحله‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫بحث‬ ‫قابل‬ ‫موارد‬:
‫برداری‬ ‫بهره‬ ‫اهداف‬
‫داده‬‫نفت‬ ‫مهندسی‬ ‫های‬
‫کار‬ ‫اصول‬
‫مهندسی‬ ‫تسهیالت‬ ‫توصیف‬
‫انسانی‬ ‫نیروی‬ ‫و‬ ‫هزینه‬ ‫تخمین‬
‫پروژه‬ ‫ریزی‬ ‫برنامه‬
‫بودجه‬ ‫پیشنهاد‬
‫برنامه‬ ‫بینی‬ ‫پیش‬‫ب‬ ‫بهره‬ ‫های‬‫رداری‬
‫تول‬ ‫پروفایل‬ ‫براساس‬ ‫تولید‬ ‫و‬،‫ید‬
production profile
‫مکان‬ ‫از‬ ‫تولید‬ ‫پروفایل‬ ‫تابعیت‬‫یسم‬
‫مخزن‬ ‫رانش‬
‫تسه‬ ‫بر‬ ‫تولید‬ ‫پروفایل‬ ‫تاثیر‬‫یالت‬
‫چاه‬ ‫تعداد‬ ‫و‬ ‫نیاز‬ ‫مورد‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬46

41. ‫تولید‬ ‫فاز‬
‫تولید‬ ‫فاز‬ ‫شروع‬ ‫زمان‬
‫چاه‬ ‫درون‬ ‫به‬ ‫هیدروکربن‬ ‫اقتصادی‬ ‫مقادیر‬ ‫یافتن‬ ‫جریان‬ ‫هنگام‬
‫میدان‬ ‫مالی‬ ‫وضعیت‬
‫بودجه‬ ‫تامین‬ ‫و‬ ‫اولیه‬ ‫گذاری‬ ‫سرمایه‬ ‫جبران‬‫پروژه‬‫جدید‬ ‫های‬
‫تولید‬ ‫پروفایل‬ ‫فازهای‬
‫افزایش‬ ‫دوره‬:‫نفت‬ ‫انتقال‬‫چاه‬‫تولید‬ ‫های‬‫لوله‬ ‫خطوط‬ ‫به‬ ‫کننده‬
‫ثبات‬ ‫دوره‬:‫تولید‬ ‫کاهش‬‫چاه‬‫قدیمی‬ ‫های‬‫ت‬ ‫تثبیت‬ ‫و‬ ‫جدید‬ ‫چاه‬ ‫حفر‬ ‫حین‬‫ولید‬
‫پایانی‬ ‫یا‬ ‫کاهش‬ ‫دوره‬:
‫همه‬ ‫تولید‬ ‫کاهش‬ ‫و‬ ‫دوره‬ ‫ترین‬ ‫طوالنی‬ ‫معموال‬‫چاه‬‫تولیدی‬ ‫های‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬47

42. ‫افتادگی‬ ‫کار‬ ‫از‬ ‫فاز‬
‫ها‬ ‫ویژگی‬
‫میدان‬ ‫درآمد‬ ‫تولید‬ ‫توقف‬
‫پوشش‬ ‫عدم‬‫هزینه‬‫عملیاتی‬ ‫های‬‫کل‬ ‫درآمد‬ ‫با‬
‫اقتصادی‬ ‫غیر‬ ‫صورت‬ ‫به‬ ‫فنی‬ ‫نظر‬ ‫از‬ ‫تولید‬ ‫ادامه‬ ‫امکان‬
‫روش‬‫به‬ ‫های‬‫میدان‬ ‫افتادگی‬ ‫کار‬ ‫از‬ ‫انداختن‬ ‫تاخیر‬
‫هزینه‬ ‫کاهش‬‫عملیاتی‬ ‫های‬
‫هیدروکربن‬ ‫تولید‬ ‫افزایش‬
‫از‬ ‫استفاده‬‫روش‬‫ازدیاد‬ ‫های‬‫تولید‬ ‫از‬ ‫بعد‬ ‫مانده‬ ‫باقی‬ ‫هیدروکربن‬ ‫تولید‬ ‫و‬ ‫برداشت‬‫اولیه‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬48

44. ‫چاه‬ ‫احداث‬ ‫مراحل‬
‫قرارگیری‬ ‫مکان‬ ‫دقیق‬ ‫تعیین‬‫دکل‬
‫حفاری‬ ‫هدف‬ ‫نقطه‬ ‫و‬
‫نف‬ ‫و‬ ‫گاز‬ ‫اقتصادی‬ ‫مقادیر‬ ‫کشف‬‫ت‬
‫زمین‬ ‫از‬ ‫متشکل‬ ‫تیمی‬ ‫عهده‬ ‫بر‬
‫حفاری‬ ‫و‬ ‫مخزن‬ ‫مهندس‬ ‫و‬ ‫شناس‬
‫چاه‬ ‫احداث‬ ‫هزینه‬ ‫بینی‬ ‫پیش‬
،‫حفاری‬
‫و‬ ‫چاه‬ ‫تکمیل‬
‫برداری‬ ‫بهره‬ ‫تجهیزات‬
‫چاه‬ ‫حفر‬ ‫هزینه‬ ‫برآورد‬:
،‫حفاری‬ ‫دکل‬ ‫هزینه‬
،‫حفاری‬ ‫گل‬
،‫پیمایی‬ ‫چاه‬
،‫آزمایی‬ ‫چاه‬
،‫چاه‬ ‫دیواره‬ ‫کاری‬ ‫سیمان‬
،‫گذاری‬ ‫جداره‬
،‫چاه‬ ‫تحریک‬
‫پمپ‬‫و‬ ‫ها‬...
‫برآورد‬ ‫تایید‬‫هزینه‬‫توسط‬ ‫ها‬
‫گذار‬ ‫سرمایه‬ ‫و‬ ‫حفاری‬ ‫متصدیان‬‫ان‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬50

45. ‫نمونه‬‫از‬ ‫ای‬،‫کرد‬ ‫هزینه‬ ‫مجوز‬ ‫خالصه‬
Authorization For Expenditure, AFE
AFE
‫در‬ ‫قدم‬ ‫آخرین‬
‫چاه‬ ‫ریزی‬ ‫برنامه‬
‫تخمین‬ ‫تهیه‬
‫چاه‬ ‫احداث‬ ‫هزینه‬
‫تاییدیه‬ ‫دریافت‬ ‫و‬
‫مدیریتی‬
‫هزینه‬ ‫بندی‬ ‫دسته‬
‫محسوس‬
‫نامحسوس‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬51

46. ‫نمونه‬‫از‬ ‫ای‬،‫مخارج‬ ‫مجوز‬ ‫خالصه‬ ‫جزئیات‬
Authorization For Expenditure, AFE
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬52

47. ‫بر‬ ‫موثر‬ ‫فاکتورهای‬ ‫بررسی‬
‫چاه‬ ‫احداث‬ ‫هزینه‬ ‫بینی‬ ‫پیش‬
‫چاه‬ ‫موقعیت‬
‫هزینه‬ ‫بر‬ ‫گذاری‬ ‫تاثیر‬‫آماده‬ ‫های‬
‫به‬ ‫دکل‬ ‫انتقال‬ ،‫چاه‬ ‫مکان‬ ‫سازی‬
‫عملیات‬ ‫هزینه‬ ‫و‬ ‫نظر‬ ‫مورد‬ ‫محل‬
‫روزانه‬ ‫حفاری‬
‫چاه‬ ‫حفر‬ ‫هزینه‬ ‫تصاعدی‬ ‫افزایش‬
‫چاه‬ ‫عمق‬ ‫با‬
،‫حفاری‬ ‫هزینه‬ ‫رابطه‬c،‫عمق‬ ‫با‬D
‫ثابت‬‫های‬𝑎‫و‬b‫چاه‬ ‫موقعیت‬ ‫تابع‬
‫چاه‬ ‫تجهیزات‬ ‫هزینه‬
،‫تجهیزات‬ ‫دیگر‬ ‫اجاره‬ ،‫دکل‬ ‫اجاره‬
‫هزینه‬ ،‫نقل‬ ‫و‬ ‫حمل‬‫نظارت‬ ‫های‬
‫دکل‬
‫جداری‬ ‫قبیل‬ ‫از‬ ‫مصرفی‬ ‫تجهیزات‬،
‫نیاز‬ ‫مورد‬ ‫سطح‬ ‫سازی‬ ‫آماده‬ ‫هزینه‬
‫حفاری‬ ‫عملیات‬
‫حفاری‬ ‫عملیات‬ ‫طوالنی‬ ‫زمان‬
‫ارزیابی‬ ،‫پیمایش‬ ،‫دکل‬ ‫برپایی‬
‫و‬ ‫راندن‬ ،‫چاه‬ ‫بررسی‬ ‫و‬ ‫سازند‬
‫جداری‬ ‫کاری‬ ‫سیمان‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬53

48. ‫افزایش‬ ‫علل‬‫هزینه‬‫حفاری‬ ‫های‬‫افزایش‬ ‫با‬
‫چاه‬ ‫عمق‬
‫ها‬ ‫سازند‬ ‫شدن‬ ‫تر‬ ‫سخت‬
‫سنگ‬ ‫بر‬ ‫موجود‬ ‫فشار‬ ‫افزایش‬‫ها‬‫و‬
‫عمق‬ ‫افزایش‬ ‫با‬ ‫طبقات‬
‫بیشتر‬ ‫فشردگی‬ ‫نتیجه‬ ‫در‬
‫سنگ‬‫ها‬ ‫آن‬ ‫شدن‬ ‫تر‬ ‫سخت‬ ‫و‬ ‫ها‬
‫مته‬ ‫عمر‬ ‫کاهش‬
‫چاه‬ ‫از‬ ‫حفاری‬ ‫رشته‬ ‫کردن‬ ‫خارج‬
‫کوتاه‬ ‫فواصل‬ ‫در‬ ‫مته‬ ‫تعویض‬ ‫و‬‫تر‬
‫دکل‬ ‫طراحی‬ ‫هزینه‬ ‫افزایش‬:
‫ظرفی‬ ‫و‬ ‫بیشتر‬ ‫قدرت‬ ‫نیازمند‬‫ت‬
‫بزرگ‬ ‫دکل‬ ‫و‬ ‫باالتر‬‫سنگی‬ ‫و‬ ‫تر‬‫ن‬‫تر‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬54

49. ‫حفاری‬ ‫هزینه‬ ‫محاسبه‬ ‫فرمول‬
‫حفاری‬ ‫مهندس‬ ‫وظیفه‬
‫ای‬ ،‫موفق‬ ‫حفاری‬ ‫برنامه‬ ‫پیشنهاد‬‫من‬
‫از‬ ‫استفاده‬ ‫با‬ ‫ارزان‬ ‫امکان‬ ‫حد‬ ‫تا‬ ‫و‬
‫حفاری‬ ‫هزینه‬ ‫معادله‬ ‫یک‬
‫هزینه‬ ‫انواع‬‫حفاری‬ ‫های‬
‫هزینه‬‫متغیر‬ ‫های‬
‫هزینه‬‫ثابت‬ ‫های‬
‫اصلی‬ ‫پارامتر‬
‫مته‬ ‫عملکرد‬
‫حفاری‬ ‫کل‬ ‫هزینه‬
CT = CF * TD
Cf،‫عمق‬ ‫حسب‬ ‫بر‬ ‫حفاری‬ ‫هزینه‬
Cb‫مته‬ ‫هزینه‬(‫مته‬ ‫قیمت‬)‫و‬
Cr‫واحد‬ ‫در‬ ‫دکل‬ ‫ثابت‬ ‫هزینه‬
‫تمام‬ ‫شامل‬ ،‫زمان‬‫هزینه‬‫ثابت‬ ‫های‬
‫پیمانکار‬ ‫نرخ‬ ‫فقط‬ ‫نه‬ ‫روزانه‬
tb،‫مته‬ ‫راندن‬ ‫حین‬ ‫گردش‬ ‫زمان‬
tc‫طول‬ ‫در‬ ‫گردش‬ ‫غیر‬ ‫زمان‬
‫و‬ ‫مته‬ ‫راندن‬
tt‫پیمایش‬ ‫زمان‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬55

50. ‫گرفتن‬ ‫نظر‬ ‫در‬‫هزینه‬‫پیش‬ ‫های‬‫ن‬ ‫بینی‬‫شده‬
‫حفاری‬ ‫عملیات‬
‫حفاری‬ ‫هزینه‬ ‫محاسبه‬ ‫فرمول‬ ‫اشکال‬
‫حفاری‬ ‫واقعی‬ ‫هزینه‬ ‫دقیق‬ ‫بینی‬ ‫پیش‬ ‫عدم‬
‫ریسک‬ ‫فاکتور‬ ‫احتساب‬ ‫عدم‬ ‫دلیل‬ ‫به‬
‫مهندسی‬ ‫تخمین‬ ‫با‬ ‫حفاری‬ ‫هزینه‬ ‫آمیزش‬ ‫لزوم‬
‫و‬ ‫مشکالت‬ ‫احتساب‬‫هزینه‬‫پیش‬ ‫های‬‫آور‬ ‫سرسام‬ ‫نشده‬ ‫بینی‬
،‫لوله‬ ‫کردن‬ ‫گیر‬
،‫چاه‬ ‫انحراف‬
‫چاه‬ ‫ریزش‬ ‫و‬ ‫شدن‬ ‫شسته‬
،‫گل‬ ‫آلودگی‬
،‫هرزروی‬ ‫و‬ ‫گل‬ ‫گردش‬ ‫شدن‬ ‫کم‬
‫حفاری‬ ‫لوله‬ ‫رشته‬ ‫شدن‬ ‫پاره‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬56

52. ‫نظر‬ ‫از‬ ‫حفاری‬ ‫قراردادهای‬ ‫بندی‬ ‫تقسیم‬
‫پیمان‬ ‫به‬ ‫کارفرما‬ ‫پرداخت‬ ‫نحوه‬ ‫و‬ ‫هزینه‬‫کار‬
‫قراردادها‬ ‫در‬ ‫ذکر‬ ‫قابل‬ ‫موارد‬
‫مسئولی‬ ‫و‬ ‫تعهدات‬ ‫روشن‬ ‫تعیین‬‫ت‬
‫آن‬ ‫تکالیف‬ ،‫طرفین‬،‫ها‬
‫و‬ ‫تکلیف‬ ‫اجرای‬ ‫استانداردهای‬
‫عملیات‬ ‫پرداخت‬ ‫قابل‬ ‫مبلغ‬
‫حفاری‬ ‫قراردادهای‬ ‫تحولی‬ ‫سیر‬
‫قدیم‬ ‫نسل‬(‫استاندارد‬ ‫قراردادهای‬)
‫پرداخت‬ ‫و‬ ‫ریسک‬ ‫مبنا‬ ‫بر‬ ‫تقسیم‬
•،‫عمقی‬ ‫قرارداد‬Footage
•،‫روزانه‬ ‫قرارداد‬Daywork
•،‫دست‬ ‫در‬ ‫کلید‬ ‫قرارداد‬Turnkey
(‫مقطوع‬ ‫قیمت‬ ‫با‬ ‫چاه‬ ‫حفاری‬)
‫جدید‬ ‫نسل‬(،‫مشوق‬ ‫قراردادهای‬
Incentive Contracts،
‫ریسک‬ ‫تقسیم‬ ‫یا‬ ‫ترکیبی‬)
‫ولی‬ ‫یکسان‬ ‫ساختار‬ ‫دارای‬
‫مشوق‬‫برای‬ ‫کارفرمایان‬ ‫متغیر‬ ‫های‬
‫و‬ ‫پیمانکاران‬
•‫انتشار‬ ‫عدم‬ ‫لذا‬‫نمونه‬‫از‬ ‫ای‬‫سوی‬
‫انجمن‬‫حفاری‬ ‫های‬
‫آن‬ ‫مبنای‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫بندی‬ ‫تقسیم‬
•‫روزانه‬ ‫حفاری‬ ‫قرارداد‬ ‫مبنای‬ ‫بر‬
•‫دست‬ ‫در‬ ‫کلید‬ ‫قرارداد‬ ‫مبنای‬ ‫بر‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬58

53. ‫در‬ ‫طرفین‬ ‫وظایف‬ ‫شرح‬
‫عمقی‬ ‫حفاری‬ ‫قرارداد‬(‫فوت‬ ‫مبنای‬ ‫بر‬)
،‫کارفرما‬ ‫اختیارات‬ ‫و‬ ‫تعهدات‬
‫پیمانکار‬ ‫با‬ ‫چاه‬ ‫حفر‬ ‫عمل‬ ‫آزادی‬
‫یا‬ ‫مستقیم‬ ،‫اندازه‬ ،‫عمق‬ ‫تعیین‬
‫گذاری‬ ‫جداره‬ ‫برنامه‬ ‫و‬ ‫بودن‬ ‫انحرافی‬
‫عملیات‬ ‫کنترل‬ ‫و‬ ‫نظارت‬ ‫نقش‬
‫در‬ ‫دخالت‬ ‫نه‬ ‫و‬ ‫کارفرما‬ ‫توسط‬
‫اجرایی‬ ‫عملیات‬
‫مسؤولیت‬‫و‬ ‫ها‬‫کا‬ ‫از‬ ‫ناشی‬ ‫خسارات‬‫ر‬
‫پیمانکار‬ ‫برعهده‬ ‫پرسنل‬
‫تهیه‬‫سرویس‬‫ضروری‬ ‫های‬‫عملیات‬
‫حفاری‬(‫و‬ ‫شیمیایی‬ ‫مواد‬ ‫و‬ ‫گل‬
‫کاری‬ ‫سیمان‬)
‫پیمانکار‬ ‫اختیارات‬ ‫و‬ ‫تعهدات‬
‫و‬ ‫اجرایی‬ ‫عملیات‬ ‫انجام‬
‫تهیه‬ ،‫تجهیزات‬ ‫آوری‬ ‫فراهم‬
‫دکل‬ ‫نیاز‬ ‫مورد‬ ‫آب‬ ‫و‬ ‫سوخت‬
‫حفاری‬ ‫ضروری‬ ‫ابزار‬ ‫تهیه‬ ،‫حفاری‬
‫مانند‬‫مته‬‫حفاری‬ ‫های‬‫باز‬ ‫حفره‬ ،
‫کننده‬ ‫تثبیت‬ ‫و‬ ‫کن‬
‫ماهر‬ ‫کار‬ ‫نیروی‬ ‫تخصیص‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬59

54. ‫ویژگی‬‫و‬ ‫ها‬‫قرارداد‬ ‫در‬ ‫پرداخت‬ ‫نحوه‬
،‫عمقی‬ ‫حفاری‬Footage contracts
‫قرارداد‬ ‫معایب‬
‫گرف‬ ‫نظر‬ ‫در‬ ‫بدون‬ ‫حفاری‬ ‫برای‬ ‫ممکن‬ ‫سرعت‬ ‫حداکثر‬ ،‫پیمانکار‬ ‫انگیزه‬‫تن‬
«‫کیفیت‬»‫مخزن‬ ‫به‬ ‫اساسی‬ ‫خسارات‬ ‫ایجاد‬ ‫و‬ ‫چاه‬ ‫حفاری‬
‫قرارداد‬ ‫نوع‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫به‬ ‫حفاری‬ ‫کارفرمایان‬ ‫کمتر‬ ‫تمایل‬ ‫لذا‬
‫استفاده‬ ‫مورد‬
‫و‬ ‫خشکی‬ ‫در‬ ‫حفاری‬‫بخش‬‫باالیی‬ ‫های‬‫تر‬ ‫کم‬ ‫خطر‬ ‫و‬ ‫عمق‬ ‫با‬ ‫چاه‬ ‫یا‬ ‫مخزن‬
‫پرداخت‬ ‫نحوه‬‫هزینه‬‫حفاری‬ ‫های‬
‫حفاری‬ ‫چاه‬ ‫متر‬ ‫هر‬ ‫برای‬ ‫مصوب‬ ‫نرخ‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫پیمانکار‬ ‫به‬ ‫هزینه‬ ‫پرداخت‬‫شده‬
‫جانبی‬ ‫خدمات‬ ‫احتساب‬(‫و‬ ‫آزمایشات‬ ،‫گذاری‬ ‫جداره‬)...‫خدمات‬ ‫عنوان‬ ‫به‬
‫چاه‬ ‫متراژ‬ ‫کل‬ ‫بر‬ ‫ان‬ ‫هزینه‬ ‫تقسیم‬ ‫و‬ ‫اضافی‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬60

55. ‫در‬ ‫طرفین‬ ‫وظایف‬ ‫شرح‬
،‫روزانه‬ ‫قرارداد‬Day-work or day-rate
،‫حفاری‬ ‫پیمانکار‬ ‫اختیارات‬ ‫و‬ ‫تعهدات‬drilling contractor
‫و‬ ‫کار‬ ‫نیروی‬ ،‫وابسته‬ ‫تجهیزات‬ ‫و‬ ‫حفاری‬ ‫دکل‬ ‫آوری‬ ‫فراهم‬
‫انتخاب‬‫روش‬‫خاص‬ ‫های‬‫حفاری‬(‫بردن‬ ‫پایین‬ ‫و‬ ‫آوردن‬ ‫باال‬ ،‫حفاری‬ ‫سرعت‬
‫لوله‬‫حفاری‬ ‫های‬‫غیره‬ ‫و‬ ‫حفاری‬ ‫گل‬ ‫وزن‬ ‫و‬) ...
‫تقبل‬ ً‫ا‬‫صرف‬‫ریسک‬‫خاص‬ ‫های‬
،‫کارفرما‬ ‫اختیارات‬ ‫و‬ ‫تعهدات‬operator
‫عملیات‬ ‫مستقیم‬ ‫کنترل‬ ‫و‬ ‫نظارت‬ ‫و‬ ‫مدیریت‬
‫آوری‬ ‫فراهم‬‫سرویس‬‫با‬ ‫ها‬‫پیمانکار‬ ‫به‬ ‫معین‬ ‫روزانه‬ ‫مبلغ‬ ‫پرداخت‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬61

56. ‫ویژگی‬‫و‬ ‫ها‬‫در‬ ‫پرداخت‬ ‫نحوه‬
‫روزانه‬ ‫حفاری‬ ‫قرارداد‬
‫پرداخت‬ ‫نحوه‬‫هزینه‬‫حفاری‬ ‫های‬
‫کاری‬ ‫روز‬ ‫هر‬ ‫ازای‬ ‫به‬ ‫پیمانکار‬ ‫به‬ ‫حفاری‬ ‫هزینه‬ ‫پرداخت‬
‫در‬ ‫عملیات‬ ‫برای‬ ‫معین‬ ‫نرخ‬ ‫یک‬ ‫پرداخت‬24‫برخالف‬ ‫قرارداد‬ ‫مدت‬ ‫تمام‬ ‫در‬ ‫ساعت‬
‫دیگر‬ ‫قراردادهای‬
‫وقوع‬ ‫صورت‬ ‫در‬ ‫پیمانکار‬ ‫به‬ ‫پروژه‬ ‫مقرر‬ ‫زمان‬ ‫مدت‬ ‫پایان‬ ‫تا‬ ‫قرارداد‬ ‫مبلغ‬ ‫پرداخت‬
‫چاه‬ ‫حفر‬ ‫عملیات‬ ‫حین‬ ‫اشکال‬
‫استفاده‬ ‫مورد‬
‫و‬ ‫دریا‬ ‫در‬ ‫حفاری‬ ‫عملیات‬ ‫در‬ ‫تر‬ ‫بیش‬‫چاه‬‫عمیق‬ ‫های‬‫خطرناک‬ ‫شرایط‬ ‫با‬ ‫مناطقی‬ ‫و‬
‫افزایش‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬ ‫کمتر‬ ‫استقبال‬ ‫و‬ ‫توجه‬‫هزینه‬‫شرکت‬ ‫های‬‫نفتی‬ ‫های‬
‫روزانه‬ ‫حفاری‬ ‫قرارداد‬ ‫معایب‬
‫کاهش‬ ‫و‬ ‫افزایش‬ ‫حفاری‬ ‫عملیات‬ ‫سرعت‬ ‫افزایش‬ ‫امکان‬ ‫عدم‬‫هزینه‬‫مرتبط‬ ‫های‬‫توس‬‫ط‬
‫مورد‬ ‫تجهیزات‬ ‫و‬ ‫کاال‬ ،‫انسانی‬ ‫نیروی‬ ‫روی‬ ‫بیشتر‬ ‫گذاری‬ ‫سرمایه‬ ‫با‬ ‫پیمانکار‬‫نیاز‬
‫حفاری‬ ‫زمان‬ ‫حداکثر‬ ‫شدن‬ ‫طوالنی‬ ‫پیمانکار‬ ‫انگیزه‬
‫قیمت‬ ‫بودن‬ ‫مقطوع‬ ‫و‬ ‫ثبات‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬ ‫پیمانکاران‬ ‫رقابت‬ ‫کاهش‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬62

57. ‫در‬ ‫طرفین‬ ‫وظایف‬ ‫شرح‬
،‫دست‬ ‫در‬ ‫کلید‬ ‫حفاری‬ ‫قرارداد‬Turnkey
‫پیمانکار‬ ‫اختیارات‬ ‫و‬ ‫تعهدات‬
‫حف‬ ‫نیاز‬ ‫مورد‬ ‫عوامل‬ ‫و‬ ‫لوازم‬ ،‫شرایط‬ ‫تمام‬ ‫کنترل‬ ‫و‬ ‫نظارت‬ ،‫هدایت‬ ‫مسؤلیت‬‫ر‬
‫چاه‬
‫و‬ ‫حفاری‬ ‫رشته‬ ،‫مته‬ ،‫آالت‬ ‫ماشین‬ ،‫دکل‬ ‫از‬ ‫نیاز‬ ‫مورد‬ ‫تجهیزات‬...‫آزمایشات‬ ‫تا‬ ‫گرفته‬
‫الزم‬ ‫تحقیقات‬ ‫و‬ ‫شناختی‬ ‫زمین‬
‫بیشتر‬ ‫هزینه‬ ‫دریافت‬ ‫مقابل‬ ‫در‬ ‫تری‬ ‫بیش‬ ‫مهم‬ ‫هایی‬ ‫ریسک‬ ‫تحمل‬
‫کارفرما‬ ‫اختیارات‬ ‫و‬ ‫تعهدات‬
‫ریسک‬ ‫حداقل‬ ‫پذیرش‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬63

58. ‫ویژگی‬‫و‬ ‫ها‬‫در‬ ‫پرداخت‬ ‫نحوه‬
‫حفاری‬ ‫قرارداد‬‫دست‬ ‫در‬ ‫کلید‬
‫ها‬ ‫ویژگی‬
‫حفاری‬ ‫دکل‬ ً‫ا‬‫صرف‬ ‫نه‬ ‫حفاری‬ ‫عملیات‬ ‫تمام‬ ‫به‬ ‫پیمانکار‬ ‫توجه‬ ‫لزوم‬
‫ها‬ ‫هزینه‬ ‫پرداخت‬ ‫نحوه‬
‫عد‬ ‫و‬ ‫عملیات‬ ‫حین‬ ‫اشکال‬ ‫بروز‬ ‫صورت‬ ‫در‬ ‫پیمانکار‬ ‫به‬ ‫هزینه‬ ‫پرداخت‬ ‫عدم‬‫م‬
‫مقرر‬ ‫عمق‬ ‫به‬ ‫دستیابی‬
‫پی‬ ‫ریسک‬ ‫افزایش‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬ ‫پیمانکار‬ ‫به‬ ‫تری‬ ‫بیش‬ ‫مبلغ‬ ‫پرداخت‬‫مانکار‬
‫امکان‬‫خسارت‬‫مالی‬ ‫های‬‫پیمانکار‬ ‫به‬ ‫شدید‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬64

59. ‫قرارداد‬‫مشوق‬ ‫های‬
‫بر‬ ‫مبتنی‬ ‫مشوق‬ ‫قراردادهای‬
‫روزانه‬ ‫حفاری‬ ‫قرارداد‬
‫ر‬ ‫برای‬ ‫پیمانکار‬ ‫به‬ ‫مشوق‬ ‫اعطای‬‫فع‬
‫روزانه‬ ‫حفاری‬ ‫قرارداد‬ ‫معایب‬
‫د‬ ‫شرکت‬ ‫و‬ ‫پیمانکار‬ ‫مداخله‬ ‫عامل‬‫ر‬
‫اجرت‬ ‫و‬ ‫منافع‬ ‫و‬ ‫ریسک‬
‫بر‬ ‫عالوه‬ ‫دیگری‬ ‫قرارداد‬ ‫انعقاد‬
‫حفاری‬ ‫عملیات‬ ‫برای‬ ‫روزانه‬ ‫قرارداد‬
‫یک‬ ‫شامل‬ ‫سرویسی‬ ‫یا‬ ‫ترکیبی‬
‫جریمه‬ ‫هدف‬–،‫پاداش‬Bounds-
Penalty
‫یا‬ ‫حفاری‬ ‫عملیات‬ ‫برای‬
‫خدمات‬ ‫ارایه‬ ‫زمان‬
‫پاداش‬ ‫یا‬ ‫جریمه‬:
‫دکل‬ ‫روزانه‬ ‫نرخ‬ ‫نصف‬
‫قرارداد‬ ‫مبنای‬ ‫بر‬ ‫مشوق‬ ‫قرارداد‬
‫دست‬ ‫در‬ ‫کلید‬
‫انگی‬ ‫ایجاد‬ ‫برای‬ ‫کارکنان‬ ‫مشوق‬‫و‬ ‫زه‬
‫پروژه‬ ‫اجرا‬ ‫موفقیت‬ ‫ضمانت‬
‫مشکالت‬ ‫با‬ ‫مناطقی‬ ‫در‬ ‫اجرا‬ ‫قابل‬
‫حفاری‬ ‫عملیات‬ ‫اجرایی‬
‫مقطوع‬ ‫قیمت‬
‫احداث‬ ‫مالی‬ ‫و‬ ‫فنی‬ ‫طرح‬ ‫پیشنهاد‬
‫ب‬ ‫و‬ ‫کارفرما‬ ‫به‬ ‫پیمانکار‬ ‫توسط‬ ‫چاه‬‫ر‬
‫برنامه‬ ‫اجرا‬ ‫مسئولیت‬ ‫گیری‬ ‫عهده‬
‫پیمانکار‬ ‫توسط‬ ‫حفاری‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬65

60. ‫نفتی‬ ‫دکل‬ ‫اجاره‬
‫دکل‬ ‫اجاره‬ ‫هزینه‬ ‫متوسط‬
‫حدود‬ ‫روزانه‬150‫دالر‬ ‫هزار‬(‫بین‬
110‫تا‬180‫دالر‬ ‫هزار‬)
‫ایران‬ ‫در‬ ‫دکل‬ ‫هر‬ ‫حفاری‬ ‫راندمان‬
‫چاه‬ ‫حلقه‬ ‫دو‬ ‫ساالنه‬ ‫حدود‬ ‫در‬
‫دکل‬‫فراساحل‬ ‫های‬‫ایران‬
‫حدود‬2٧‫طبق‬ ‫فعال‬ ‫دکل‬
‫المللی‬‫بین‬ ‫های‬‫گزارش‬
‫دکل‬‫دریایی‬ ‫های‬‫ملکی‬:35‫درصد‬
‫دکل‬‫استیجاری‬ ‫های‬‫ایران‬
‫هند‬
•٧‫دکل‬‫اجاره‬‫ای‬‫شرکت‬‫فراساحل‬
‫ابان‬،Aban Offshore
•3‫دکل‬‫اجاره‬‫شرکت‬ ‫ای‬‫بین‬
‫گروپ‬ ‫فورسایت‬ ‫المللی‬
‫چین‬
•4‫دکل‬‫اجاره‬‫ای‬‫شرکت‬‫فراساحل‬
‫چین‬،China National
Offshore Oil
Corporation
•2‫چین‬ ‫نفت‬ ‫ملی‬ ‫شرکت‬ ‫از‬ ‫دکل‬
•1‫شنگلی‬ ‫شرکت‬ ‫از‬ ‫دکل‬
‫نروژ‬
•‫اجاره‬4‫دکل‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬66

62. ‫حفره‬ ‫حفر‬ ‫تاریخچه‬‫نفت‬ ‫و‬ ‫زمینی‬ ‫زیر‬ ‫های‬‫ی‬
‫به‬ ‫زمین‬ ‫حفر‬ ‫فن‬‫انسان‬ ‫اجتماعی‬ ‫زندگی‬ ‫تاریخ‬ ‫کهنسالی‬ ‫مان‬
‫به‬ ‫یابی‬ ‫دست‬ ‫هدف‬ ‫با‬‫آب‬‫و‬‫طبیعی‬ ‫ابزار‬ ‫و‬ ‫دست‬ ‫با‬
‫حفاری‬ ‫ابداع‬‫ضربه‬‫توسط‬ ‫ای‬‫چینی‬‫در‬ ‫ها‬600‫از‬ ‫قبل‬ ‫سال‬‫میالد‬‫برای‬
‫جریان‬ ‫از‬ ‫نمک‬ ‫استخراج‬،‫زیرزمینی‬ ‫نمک‬ ‫آب‬ ‫های‬
‫روش‬ ‫این‬ ‫توسعه‬‫تا‬1800‫میالد‬ ‫از‬ ‫بعد‬ ‫سال‬‫چاه‬ ‫حفر‬ ‫و‬‫عمق‬ ‫با‬60‫متر‬
‫حفر‬‫سال‬ ‫در‬ ‫نفت‬ ‫چاه‬ ‫اولین‬1859
‫حفاری‬ ‫جایگزینی‬‫ضربه‬‫با‬ ‫ای‬‫دورانی‬
‫ت‬ ‫هدف‬ ‫با‬‫سر‬‫ی‬‫ع‬‫چاه‬ ‫تعمیق‬ ‫و‬‫در‬1930
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬68

63. ‫روش‬‫حفاری‬ ‫های‬
‫به‬ ‫حفاری‬2‫می‬ ‫انجام‬ ‫روش‬‫شود‬:
،‫دورانی‬ ‫حفاری‬rotational drilling
‫چاه‬ ‫تمامی‬ ‫تقریبا‬‫دورانی‬ ‫حفاری‬ ‫روش‬ ‫به‬ ‫ها‬‫می‬ ‫حفر‬‫شوند‬.
‫ضربه‬ ‫حفاری‬،‫ای‬Cable tool drilling
‫ضربه‬ ‫حفاری‬ ‫امروزه‬‫ندارد‬ ‫زیادی‬ ‫کاربرد‬ ‫ای‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬69

64. ‫عملیات‬ ‫اولین‬‫های‬‫حفاری‬‫نفت‬ ‫چاه‬‫ایر‬ ‫در‬‫ان‬
‫اولین‬‫حفاری‬‫نفت‬ ‫چاه‬‫ایران‬‫در‬‫سال‬12٧0‫شمسی‬
‫نتیجه‬ ‫بی‬ ‫حفاری‬‫دالکی‬ ‫ناحیه‬ ‫در‬ ‫نفت‬ ‫چاه‬ ‫اولین‬(‫بوش‬ ‫و‬ ‫شیراز‬ ‫بین‬‫هر‬)‫توسط‬
‫انگلیسی‬،‫ها‬
‫س‬‫جستجوی‬ ‫پس‬‫نتیجه‬ ‫بی‬‫جزیر‬ ‫در‬ ‫نفت‬‫ه‬‫قشم‬
‫دارسی‬ ‫قرارداد‬ ‫انعقاد‬‫سال‬ ‫در‬1280‫شمسی‬
‫نفت‬ ‫کشف‬‫نفتون‬ ‫و‬ ‫رامهرمز‬ ،‫شیرین‬ ‫قصر‬ ‫در‬ ‫جستجو‬ ‫سال‬ ‫هشت‬ ‫از‬ ‫پس‬
‫سال‬ ‫در‬128٧‫از‬ ‫تولید‬ ‫و‬‫نفت‬ ‫چاه‬ ‫اولین‬‫خاورمیانه‬ ‫و‬ ‫ایران‬‫نفتی‬ ‫میدان‬ ‫در‬ ،
‫عمق‬ ‫در‬ ‫مسجدسلیمان‬360‫متری‬‫آسماری‬ ‫سازند‬
‫تا‬ ‫فوران‬20‫متر‬‫ی‬‫و‬‫از‬ ‫برداری‬ ‫بهره‬1290‫روزانه‬ ‫تولید‬ ‫شروع‬ ‫با‬ ‫شمسی‬500‫بشکه‬
‫گسترش‬‫حفاری‬‫برای‬‫ج‬ ‫منابع‬ ‫اکتشاف‬ ‫و‬ ‫مسجدسلمیان‬ ‫توسعه‬‫دید‬
‫کشف‬‫سال‬ ‫در‬ ‫هفتکل‬ ‫نفتی‬ ‫میدان‬1304‫و‬
‫سپس‬‫میا‬‫دی‬‫پازنان‬ ‫و‬ ‫آغاجاری‬ ،‫گچساران‬ ‫ن‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬70

65. ‫ایران‬ ‫نفت‬ ‫چاه‬ ‫اولین‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬71

66. ‫تعداد‬‫چاه‬‫حفر‬ ‫های‬‫خشکی‬ ‫در‬ ‫ساالنه‬ ‫شده‬
‫سای‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫خشکی‬ ‫چاه‬ ‫حفر‬ ‫در‬ ‫امریکا‬ ‫باالی‬ ‫بسیار‬ ‫فعالیت‬‫ها‬ ‫کشور‬ ‫ر‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬72

68. ‫میالدی‬ ‫هجده‬ ‫صده‬ ‫تحوالت‬
‫سال‬ ‫بین‬‫های‬1820-1810،
‫چرخشی‬ ‫حفاری‬ ‫ساخت‬
‫بخار‬ ‫انرژی‬ ‫منبع‬ ‫با‬
‫سال‬ ‫بین‬‫های‬1860-1850
‫به‬ ‫مجهز‬ ‫حفاری‬ ‫دستگاه‬ ‫ساخت‬
‫الماس‬(‫مته‬ ‫روی‬‫آن‬ ‫های‬)
‫سال‬ ‫بین‬‫های‬1880-18٧0
‫گیری‬ ‫مغزه‬ ‫حفاری‬ ‫توسعه‬core
drilling،‫الماس‬ ‫به‬ ‫مجهز‬
‫عمق‬ ‫تا‬ ‫حفر‬6٧0‫متر‬
(2200‫فوت‬)
‫سال‬ ‫بین‬‫های‬1890-1880،
‫الماسی‬ ‫گیر‬ ‫مغزه‬ ‫حفاری‬ ‫ارائه‬
diamond drilling،‫آمریکا‬ ‫در‬
‫عمق‬ ‫تا‬ ‫حفر‬1٧50‫متر‬
(5٧34‫فوت‬)
‫سال‬ ‫بین‬‫های‬1900-1890،
‫ضربه‬ ‫حفاری‬ ‫ساخت‬،‫چرخشی‬ ‫ای‬
percussive – rotary
drilling‫انرژی‬ ‫منبع‬ ‫با‬ ‫آمریکا‬ ‫در‬
‫الکتریسیت‬ ‫و‬ ‫بخار‬ ،‫فشرده‬ ‫هوای‬‫ه‬.
‫منبع‬ ‫با‬ ‫چرخشی‬ ‫حفاری‬ ‫توسعه‬
‫نفت‬ ‫چاه‬ ‫حفر‬ ‫جهت‬ ،‫بخار‬ ‫انرژی‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬74

69. ‫میالدی‬ ‫نوزده‬ ‫صده‬ ‫تحوالت‬
‫سال‬ ‫بین‬‫های‬1910-1900،
‫مته‬ ‫توسعه‬‫برش‬ ‫عامل‬ ‫با‬ ‫هایی‬
‫دهنده‬،‫شکل‬ ‫مخروطی‬ ‫ی‬
tri-cone bit
‫سال‬ ‫بین‬‫های‬1940-1920،
‫مته‬ ‫از‬ ‫استفاده‬‫جنس‬ ‫از‬ ‫های‬
‫آ‬ ‫در‬ ‫اولین‬ ‫برای‬ ‫کربورتنگستن‬‫لمان‬.
‫سال‬ ‫بین‬‫های‬1966-1940،
‫مته‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫رواج‬‫کربور‬ ‫های‬
‫حفاری‬ ‫در‬ ‫تنگستن‬
‫سال‬ ‫بین‬‫های‬1985-19٧0،
‫چاه‬ ‫حفر‬‫سامانه‬ ‫با‬ ‫عمیق‬ ‫های‬
‫منظور‬ ‫به‬ ‫چرخشی‬ ‫حفاری‬
‫حفر‬ ،‫گاز‬ ،‫نفت‬ ‫به‬ ‫دسترسی‬
‫چاه‬‫از‬ ‫بیش‬ ‫عمق‬ ‫با‬ ‫هایی‬10000
‫متر‬(30000‫فوت‬)‫در‬
‫و‬ ‫آمریکا‬ ‫اوکالهما‬
‫آن‬ ‫متعاقب‬ ‫و‬ ‫شوروی‬ ‫سیبری‬
‫عمق‬ ‫با‬ ‫چاهی‬ ‫حفر‬13000‫متر‬
‫آلمان‬ ‫در‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬75

71. ‫روش‬‫زیرزمینی‬ ‫سازندهای‬ ‫حفر‬ ‫های‬
‫مکانیکی‬ ‫انرژی‬ ‫از‬ ‫استفاده‬
‫دو‬ ‫هر‬ ‫یا‬ ‫مته‬ ‫چرخش‬ ‫یا‬ ‫ضربه‬ ‫با‬
‫علت‬ ‫به‬ ‫است‬ ‫حفاری‬ ‫رایج‬ ‫روش‬
‫و‬ ‫باال‬ ‫کارایی‬ ‫و‬ ‫پذیری‬ ‫انعطاف‬
‫پایین‬ ‫هزینه‬
‫مکانیکی‬ ‫حفاری‬ ‫مشکالت‬:
‫تع‬ ‫ازای‬ ‫به‬ ‫مته‬ ‫تعویض‬ ‫به‬ ‫احتیاج‬‫داد‬
‫حفاری‬ ‫ساعات‬ ‫مشخصی‬
‫عمق‬ ‫افزایش‬ ‫با‬ ‫بازدهی‬ ‫کاهش‬
‫از‬ ‫استفاده‬‫روش‬‫فیزیکی‬ ‫های‬
‫تحقیقاتی‬ ‫و‬ ‫آزمایشی‬ ‫مراحل‬ ‫در‬
‫هیدرودینامیکی‬
‫مایعات‬ ‫فشار‬ ‫از‬ ‫استفاده‬
(20‫تا‬200‫پاسکال‬ ‫مگا‬)
،‫حرارتی‬
‫شدید‬ ‫حرارت‬ ‫توسط‬
(‫از‬ ‫بیش‬2300‫گراد‬ ‫سانتی‬ ‫درجه‬)
‫لیزر‬
‫تشعشعات‬ ‫از‬ ‫ستونی‬ ‫تولید‬
‫تبخیر‬ ‫و‬ ‫لیزر‬ ‫توسط‬ ‫مغناطیسی‬‫و‬
‫سنگ‬ ‫ذوب‬‫آن‬ ‫توسط‬ ‫ها‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬77

72. ‫باال‬ ‫اعماق‬ ‫در‬ ‫زمین‬ ‫حفر‬ ‫علل‬
‫گاز‬ ‫و‬ ‫نفت‬ ‫مخازن‬ ‫به‬ ‫دستیابی‬
‫گرمایی‬ ‫زمین‬ ‫انرژی‬ ‫از‬ ‫استفاده‬
‫زیاد‬ ‫عمق‬ ‫با‬ ‫چاه‬ ‫احداث‬
‫حدود‬4‫تا‬5‫کیلومتر‬
‫ک‬ ‫تراوایی‬ ‫با‬ ‫مخازن‬ ‫به‬ ‫دستیابی‬‫افی‬
‫باال‬ ‫چاهی‬ ‫ته‬ ‫دمای‬ ‫و‬
‫حدود‬150‫گراد‬ ‫سانتی‬ ‫درجه‬
‫آب‬ ‫گردش‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬78

73. ‫حف‬ ‫عملیات‬ ‫پیشرفت‬ ‫در‬ ‫موثر‬ ‫عوامل‬‫اری‬:
‫پارامتر‬‫کنترل‬ ‫قابل‬ ‫غیر‬ ‫های‬
‫سن‬ ‫مکانیکی‬ ‫و‬ ‫فیزیکی‬ ‫خواص‬‫گ‬
(‫خراشندگی‬ ‫و‬ ‫سختی‬ ‫درجه‬)،
‫تنش‬ ‫وضعیت‬‫هیدرواستاتیک‬ ‫های‬،‫ی‬
‫سنگ‬ ‫تنش‬‫پوششی‬ ‫های‬
‫زمینی‬ ‫زیر‬ ‫عوامل‬
،‫بندی‬ ‫الیه‬
،‫خوردگی‬ ‫چین‬
‫و‬ ‫شکاف‬ ‫و‬ ‫درز‬
‫گسل‬
‫چاه‬ ‫هندسه‬‫ها‬
‫عمق‬ ‫و‬ ‫قطر‬
‫پارامتر‬‫متغی‬ ‫و‬ ‫کنترل‬ ‫قابل‬ ‫های‬‫ر‬
(‫پارامتر‬ ‫از‬ ‫تابعی‬‫کن‬ ‫قابل‬ ‫غیر‬‫ترل‬)
‫مته‬
‫حفاری‬ ‫لوله‬
‫انرژی‬
‫حفاری‬ ‫گل‬
‫جنبی‬ ‫عوامل‬
،‫سرپرستان‬ ،‫کارگران‬ ‫مهارت‬
‫هوایی‬ ‫و‬ ‫آب‬ ‫وضعیت‬
‫و‬ ‫انرژی‬ ‫منابع‬ ‫به‬ ‫دسترسی‬
‫توپوگرافی‬ ‫شرایط‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬79

74. ‫تعادلی‬ ‫فشار‬ ‫زیر‬ ‫حفاری‬
Under Balance Drilling, UBD:
‫کار‬ ‫روش‬
‫استاندارد‬ ‫رعایت‬ ‫با‬ ‫حفاری‬ ‫گل‬ ‫فشار‬ ‫کاهش‬‫چاه‬ ‫فوران‬ ‫عدم‬ ‫مالحظات‬ ‫و‬ ‫ها‬
‫طبقات‬ ‫سیال‬ ‫و‬ ‫سازند‬ ‫فشار‬ ‫زیر‬ ‫به‬
‫اصلی‬ ‫کاربرد‬
‫سازند‬ ‫حفاری‬‫سخت‬ ‫های‬
‫عملکرد‬ ‫مکانیزم‬
‫کم‬ ‫فشار‬ ‫صورت‬ ‫در‬ ‫منفدی‬ ‫فشار‬ ‫با‬ ‫سازند‬ ‫شدن‬ ‫پاشیده‬‫الیه‬‫فوقان‬ ‫های‬‫ی‬
‫حفاری‬ ‫سرعت‬ ‫افزایش‬
‫پیشرفته‬ ‫تکنولوژی‬ ‫به‬ ‫نیاز‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬80

76. ‫حفاری‬ ‫مهندس‬ ‫وظایف‬
‫مهارت‬‫مهندسین‬ ‫های‬‫حفاری‬
‫حف‬ ‫تکنولوژی‬ ‫به‬ ‫کامل‬ ‫آشنایی‬‫اری‬
‫آن‬ ‫جنبی‬ ‫خدمات‬ ‫و‬
‫قاطع‬ ‫و‬ ‫سریع‬ ‫اتخاذ‬ ‫توانایی‬
‫صحیح‬ ‫تصمیمات‬
‫و‬ ‫پیمانکار‬ ‫کارکنان‬ ‫هدایت‬
‫شرکت‬‫دهنده‬ ‫سرویس‬ ‫های‬
‫و‬ ‫یدی‬ ‫تخصص‬ ‫دارای‬
‫کافی‬ ‫مهندسی‬ ‫دانش‬ ‫فاقد‬
‫حفاری‬ ‫مهندس‬ ‫وظایف‬
‫چاه‬ ‫طراحی‬
‫مشارکت‬ ‫و‬ ‫همکاری‬ ‫با‬
‫مخزن‬ ‫و‬ ‫شناسی‬ ‫زمین‬ ‫مهندس‬
‫نیاز‬ ‫مورد‬ ‫خدمات‬ ‫سازماندهی‬
‫چاه‬ ‫تکمیل‬ ‫و‬ ‫حفاری‬
‫چاه‬ ‫تکمیل‬ ‫و‬ ‫حفاری‬ ‫بر‬ ‫نظارت‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬82

77. ‫چاه‬ ‫حفر‬ ‫از‬ ‫قبل‬ ‫الزم‬ ‫اقدامات‬
‫چاه‬ ‫طراحی‬ ‫الزم‬ ‫مفروضات‬ ‫و‬ ‫اطالعات‬ ‫بررسی‬ ‫و‬ ‫مطالعه‬ ،‫آوری‬ ‫جمع‬
‫چاه‬ ‫طراحی‬
‫نی‬ ‫مورد‬ ‫مواد‬ ‫مصرف‬ ‫و‬ ‫دریافت‬ ‫برنامه‬ ‫تدوین‬ ‫و‬ ‫چاه‬ ‫نیاز‬ ‫مورد‬ ‫مصالح‬ ‫برآورد‬‫از‬
،‫چاه‬ ‫حفاری‬ ‫برنامه‬ ‫اجرای‬ ‫زمان‬ ‫برآورد‬
‫مناسب‬ ‫حفاری‬ ‫دستگاه‬ ‫انتخاب‬
‫آنها‬ ‫تامین‬ ‫برای‬ ‫موقع‬ ‫به‬ ‫اقدام‬ ،‫فوران‬ ‫کنترل‬ ‫سامانه‬ ‫انتخاب‬.
‫چاه‬ ‫محل‬ ‫و‬ ‫جاده‬ ‫احداث‬
‫نوشیدنی‬ ‫آب‬ ‫و‬ ‫غذایی‬ ‫مواد‬ ‫سوخت‬ ‫و‬ ‫مصرفی‬ ‫آب‬ ‫موقع‬ ‫به‬ ‫تامین‬
‫عملیات‬ ‫شروع‬ ‫از‬ ‫قبل‬ ‫چاه‬ ‫حفاری‬ ‫برنامه‬ ‫رسانی‬ ‫روز‬ ‫به‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬83

78. ‫چاه‬ ‫طراحی‬ ‫ابعاد‬
‫حفاری‬ ‫سیال‬ ‫انواع‬ ‫طراحی‬
،‫استفاده‬ ‫مورد‬ ‫عمق‬ ‫و‬ ‫نوع‬
‫سیال‬ ‫فیزیکی‬ ‫خواص‬
‫نیاز‬ ‫مورد‬ ‫مواد‬ ‫هزینه‬ ‫و‬ ‫مقدار‬ ‫و‬ ‫نوع‬
،‫سیال‬ ‫نگهداری‬ ‫و‬ ‫تهیه‬
‫سیال‬ ‫نگهداری‬ ‫و‬ ‫تهیه‬ ‫روش‬
‫لوله‬ ‫طراحی‬‫جداری‬ ‫های‬
،‫آن‬ ‫نصب‬ ‫عمق‬ ‫و‬ ‫لوله‬ ‫اندازه‬
،‫لوله‬ ‫نوع‬
‫لوله‬ ‫هزینه‬ ‫و‬ ‫مقدار‬‫و‬ ‫جداری‬ ‫های‬
‫نصب‬ ‫برای‬ ‫نیاز‬ ‫مورد‬ ‫وسایل‬
‫هزینه‬ ‫و‬ ‫وسایل‬‫لوله‬ ‫سیمانکاری‬ ‫های‬
،‫کاری‬ ‫سیمان‬ ‫برنامه‬ ،‫جداری‬
‫دستگاه‬ ‫آزمایش‬‫فوران‬ ‫کنترل‬ ‫های‬
‫مته‬ ‫طراحی‬‫حفاری‬ ‫های‬
،‫تعداد‬ ،‫نوع‬ ،‫اندازه‬
،‫مته‬ ‫فواره‬ ‫اندازه‬
،‫آن‬ ‫دور‬ ،‫مته‬ ‫روی‬ ‫وزن‬
‫هزینه‬‫ها‬
‫حفاری‬ ‫رشته‬ ‫طراحی‬
،‫حفاری‬ ‫لوله‬ ‫نوع‬ ‫و‬ ‫اندازه‬
‫لوله‬‫مته‬ ‫طوق‬ ‫های‬(‫لوله‬‫اضافی‬ ‫های‬)
‫انحراف‬ ‫کننده‬ ‫کنترل‬ ‫وسایل‬
‫حفاری‬ ‫گل‬ ‫جریان‬ ‫طراحی‬
،‫جریان‬ ‫میزان‬
،‫نیاز‬ ‫مورد‬ ‫هیدرولیکی‬ ‫قدرت‬
،‫مته‬ ‫فواره‬ ‫در‬ ‫سیال‬ ‫سرعت‬
‫حلقوی‬ ‫فضای‬ ‫در‬ ‫سیال‬ ‫سرعت‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬84

80. ‫شرکت‬‫دخیل‬ ‫های‬‫چاه‬ ‫احداث‬ ‫در‬
،‫کارفرما‬ ‫شرکت‬
operator
company
،‫حفاری‬ ‫پیمانکار‬ ‫شرکت‬
drilling contractor
‫شرکت‬‫خدمات‬ ‫های‬
،‫چاهی‬well service
companies
‫سیال‬ ‫خدمات‬ ‫شرکت‬
‫حفاری‬
‫اسید‬ ‫خدمات‬ ‫شرکت‬
‫کاری‬
‫سیمان‬ ‫خدمات‬ ‫شرکت‬
‫کاری‬
…
،‫کنندگان‬ ‫تامین‬
suppliers
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬86

81. ‫کاری‬ ‫سیمان‬ ‫و‬ ‫گذاری‬ ‫لوله‬ ‫عملیات‬
،‫گذاری‬ ‫جداره‬casing،‫کاری‬ ‫سیمان‬ ‫و‬cementing
‫گاز‬ ‫و‬ ‫نفت‬ ‫چاه‬ ‫حفاری‬ ‫حین‬ ‫خدمات‬ ‫ترین‬ ‫مهم‬
‫آن‬ ‫به‬ ‫دهی‬ ‫بهره‬ ‫مدت‬ ‫و‬ ‫تولید‬ ‫میزان‬ ،‫چاه‬ ‫عمر‬ ‫وابستگی‬ ‫علت‬ ‫به‬
‫کاری‬ ‫سیمان‬ ‫و‬ ‫گذاری‬ ‫جداره‬ ‫عملیات‬ ‫شرح‬
‫و‬ ‫مخصوص‬ ‫فوالدی‬ ‫لوله‬ ‫رشته‬ ‫یک‬ ‫با‬ ‫چاه‬ ‫دهانه‬ ‫پوشش‬
‫از‬ ‫استفاده‬ ‫با‬ ‫چاه‬ ‫دیواره‬ ‫و‬ ‫لوله‬ ‫بین‬ ‫حلقوی‬ ‫فضای‬ ‫کردن‬ ‫پر‬ ‫آن‬ ‫متعاقب‬‫دوغاب‬
‫کاری‬ ‫سیمان‬ ‫عملیات‬ ‫در‬ ‫معین‬ ‫ترکیب‬ ‫با‬ ‫سیمانی‬
‫زمان‬ ‫با‬ ‫جداره‬ ‫پشت‬ ‫سیمان‬ ‫دوغاب‬ ‫شدن‬ ‫سخت‬(‫روز‬ ‫چند‬ ‫یا‬ ‫ساعت‬ ‫چند‬ ‫از‬ ‫پس‬)
‫کاری‬ ‫سیمان‬ ‫مزایای‬
•‫چاه‬ ‫دیواره‬ ‫تثبیت‬
•‫و‬ ‫شدن‬ ‫مچاله‬ ‫برابر‬ ‫در‬ ‫زمین‬ ‫طبقات‬ ‫از‬ ‫ناشی‬ ‫خارجی‬ ‫فشارهای‬ ‫مقابل‬ ‫در‬ ‫جداره‬ ‫از‬ ‫محافظت‬
•‫از‬ ‫ناشی‬ ‫خوردگی‬ ‫برابر‬ ‫در‬ ‫محافظت‬‫آب‬‫خورنده‬ ‫های‬‫هیدروکربن‬ ‫و‬ ‫زمینی‬ ‫زیر‬‫ترش‬ ‫های‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬87

82. ‫روش‬‫سیمان‬ ‫های‬‫کاری‬
‫اولیه‬ ‫کاری‬ ‫سیمان‬
‫آستری‬ ‫و‬ ‫میانی‬ ‫و‬ ‫سطحی‬ ‫جداره‬
‫هدف‬ ‫با‬
‫جداره‬ ‫از‬ ‫حفاظت‬ ‫و‬ ‫مهار‬(،‫لهیدگی‬
‫حفاری‬ ‫حین‬ ‫وارده‬ ‫شوک‬ ،‫خوردگی‬)
‫بین‬ ‫سیاالت‬ ‫حرکت‬ ‫از‬ ‫جلوگیری‬
‫سازندها‬
‫مهاجرت‬ ‫از‬ ‫جلوگیری‬‫سیال‬‫یک‬ ‫های‬
‫آلودگی‬ ‫و‬ ‫دیگر‬ ‫سازند‬ ‫به‬ ‫سازند‬
‫هیدروکربن‬ ‫ناخواسته‬
‫دیواره‬ ‫شرایط‬ ‫و‬ ‫چاه‬ ‫عمق‬ ‫حسب‬ ‫بر‬
‫مرحله‬ ‫تک‬:‫سیمان‬ ‫نوع‬ ‫یک‬ ‫پمپاژ‬
‫ای‬ ‫مرحله‬ ‫چند‬:‫نوع‬ ‫سه‬ ‫یا‬ ‫دو‬ ‫ورود‬
‫عمق‬ ‫در‬ ‫سیمان‬‫مختلف‬ ‫های‬‫چاه‬
•‫و‬ ‫باال‬ ‫سیمان‬ ‫حجم‬ ‫به‬ ‫نیاز‬ ‫هنگام‬
‫طوالنی‬ ‫کاری‬ ‫سیمان‬
‫ثانویه‬ ‫کاری‬ ‫سیمان‬
‫ای‬ ‫مرحله‬ ‫یک‬ ‫بصورت‬
‫انواع‬
،‫تزریقی‬
،‫نمایی‬ ‫مسدود‬
‫دالیز‬ ‫در‬ ‫تزریق‬
‫داخل‬ ‫به‬ ‫سیمان‬ ‫فشار‬ ‫تحت‬ ‫ارسال‬
،‫سازند‬ ‫داخل‬ ‫حفره‬ ‫یا‬ ‫چاه‬
cementing squeeze
‫هدف‬ ‫با‬
‫هرزروی‬ ‫دارای‬ ‫سازندهای‬ ‫انسداد‬
‫تولیدی‬ ‫غیر‬ ‫منطقه‬ ‫کردن‬ ‫رها‬
‫اولیه‬ ‫کاری‬ ‫سیمان‬ ‫نواقص‬ ‫رفع‬
‫تولید‬ ‫و‬ ‫تست‬ ‫برای‬ ‫منطقه‬ ‫جدایش‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬88

83. ‫اسید‬ ‫با‬ ‫شو‬ ‫و‬ ‫شست‬
‫داخ‬ ‫به‬ ‫مخزن‬ ‫سنگ‬ ‫شکست‬ ‫فشار‬ ‫از‬ ‫کمتر‬ ‫فشار‬ ‫با‬ ‫اسید‬ ‫تزریق‬‫سازند‬ ‫ل‬
‫چاه‬ ‫دهانه‬ ‫اطراف‬ ‫سازند‬ ‫دیدگی‬ ‫آسیب‬ ‫کردن‬ ‫برطرف‬ ‫هدف‬ ‫با‬
‫سازند‬ ‫کاری‬ ‫اسید‬
‫بهترین‬ ‫از‬ ‫یکی‬‫روش‬‫بهبود‬ ‫های‬‫وری‬ ‫بهره‬‫چاه‬‫تولیدی‬ ‫های‬‫و‬ ‫گاز‬ ‫و‬ ‫نفت‬
‫چاه‬ ‫پذیری‬ ‫تزریق‬ ‫همچنین‬‫تزریقی‬ ‫های‬‫سال‬ ‫از‬1930‫تاکنون‬
‫حفاری‬ ‫عملیات‬ ‫با‬ ‫قدمت‬ ‫هم‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬89

84. .‫رحمان‬ ،‫شاهکرم‬ ‫مهرداد‬ ،‫گاز‬ ‫و‬ ‫نفت‬ ‫چاه‬ ‫حفاری‬ ‫مبانی‬ 1
‫شجاعی‬
.‫ابراهیم‬ ‫کاوه‬ ،‫حفاری‬ ‫تکنولوژی‬ ‫سمینار‬ 2‫زاده‬
.‫سیدتقی‬ ‫فروشانی‬ ‫ابطحی‬ 3.‫ریس‬ ‫انواع‬ ‫بندی‬ ‫دسته‬‫در‬ ‫ک‬
‫گاز‬ ‫و‬ ‫نفت‬ ‫میادین‬ ‫توسعه‬.‫علمی‬ ‫ماهنامه‬-‫ترویجی‬
‫گاز‬ ‫و‬ ‫نفت‬ ‫تولید‬ ‫و‬ ‫اکتشاف‬.1393;1393(112:)40-
45
.،‫زاده‬ ‫بهاری‬ ‫مصطفی‬ ،‫صفری‬ ‫محسن‬ 4(1389)‫بر‬ ‫نگرشی‬
‫خصوصی‬ ‫حقوق‬ ،‫حفاری‬ ‫قراردادهای‬ ‫تحوالت‬

85. .‫جاری‬ ‫ترم‬ ‫آموزشی‬ ‫امور‬ 1(‫مهر‬94)‫دروس‬ ‫کلیه‬ ‫برای‬
‫موقت‬ ‫بصورت‬
.‫ارائه‬ ‫پیوند‬ 2‫به‬ ‫مربوط‬ ‫محتوای‬ ‫و‬ ‫کالسی‬ ‫های‬
‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬ ‫درس‬
.‫تاکنون‬ ‫شده‬ ‫تدریس‬ ‫دروس‬ ‫کلیه‬ ‫پیوند‬ 3
.‫نشانی‬ ‫در‬ ‫بیشتر‬ ‫اطالعات‬: 4
https://sites.google.com/site/halaminia

87. ‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬ ‫درس‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)

90. ‫چاه‬ ‫اصلی‬ ‫انواع‬ ‫خالصه‬
‫چاه‬‫اکتشافی‬ ‫های‬
‫هدف‬:‫چن‬ ‫یا‬ ‫یک‬ ‫ارزیابی‬ ‫و‬ ‫مطالعه‬‫د‬
‫زمی‬ ‫زیر‬ ‫طبقات‬ ‫از‬ ‫ناشناخته‬ ‫الیه‬‫نی‬
،‫خشک‬ ‫چاه‬Dry Well
‫به‬ ‫دستیابی‬ ‫بدون‬ ‫اکتشافی‬ ‫چاه‬‫نفت‬
Wet Well:
‫رسیده‬ ‫نفت‬ ‫به‬ ‫اکتشافی‬ ‫چاه‬
‫چاه‬‫تحدیدی‬ ‫یا‬ ‫توصیفی‬ ‫های‬
‫هدف‬:‫دقیق‬ ‫تعیین‬
،‫میدان‬ ‫دهی‬ ‫بهره‬ ‫ذخیره‬ ‫حجم‬
‫تخمین‬ ‫برای‬ ‫مخزن‬ ‫ابعاد‬ ‫و‬ ‫حدود‬
‫مخزن‬ ‫در‬ ‫موجود‬ ‫نفت‬ ‫حجم‬
‫چاه‬‫توسعه‬ ‫های‬‫ای‬
‫چاه‬ ‫احداث‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫حفاری‬
‫ذ‬ ‫تایید‬ ‫و‬ ‫توصیفی‬ ‫و‬ ‫اکتشافی‬‫خایر‬
‫اقتصادی‬
‫هدف‬ ‫با‬:‫گاز‬ ‫و‬ ‫نفت‬ ‫عمده‬ ‫استخراج‬
‫مخزن‬ ‫به‬ ‫سیاالت‬ ‫تزریق‬ ‫و‬ ‫مخزن‬
‫نفت‬ ‫برداشت‬ ‫ازدیاد‬ ‫جهت‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬96

91. ،‫اکتشافی‬ ‫چاه‬Exploration Wells
،‫وحشی‬ ‫گربه‬wild cat well:
،‫رسوبی‬ ‫حوضه‬ ‫یک‬ ‫در‬ ‫احداثی‬ ‫چاه‬ ‫اولین‬
‫سلیمان‬ ‫مسجد‬ ‫در‬ ‫ایران‬ ‫نفت‬ ‫چاه‬ ‫اولین‬ ‫مانند‬.
‫الیه‬ ‫توالی‬ ‫از‬ ‫اطالعاتی‬ ‫گونه‬ ‫هر‬ ‫فاقد‬‫حفاری‬ ‫منطقه‬ ‫شناسی‬ ‫زمین‬ ‫های‬
‫منطقه‬ ‫در‬ ‫گازی‬ ‫و‬ ‫نفت‬ ‫هیچ‬ ‫قبلی‬ ‫کشف‬ ‫عدم‬
،‫اکتشافی‬ ‫چاه‬
‫ناکافی‬ ‫ولی‬ ‫وحشی‬ ‫گربه‬ ‫چاه‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫بیشتر‬ ‫اطالعات‬
‫نفتی‬ ‫میدان‬ ‫یک‬ ‫مخزن‬ ‫هر‬ ‫به‬ ‫ورودی‬ ‫چاه‬ ‫اولین‬
‫شده‬ ‫کشف‬ ‫مخزن‬ ‫هیدروکربن‬ ‫از‬ ‫اطمینان‬ ‫هدف‬ ‫با‬
‫هیدروکربن‬ ‫اشباع‬ ‫درصد‬ ‫تشخیص‬ ‫و‬ ‫آن‬ ‫نوع‬ ‫تعیین‬ ،‫هیدروکربن‬ ‫وجود‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬97

92. ،‫تحدیدی‬ ‫یا‬ ‫توصیفی‬ ‫چاه‬Delineation well
‫اقتص‬ ‫ذخایر‬ ‫حضور‬ ‫از‬ ‫اطمینان‬ ‫و‬ ‫اکتشافی‬ ‫چاه‬ ‫حفر‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫حفاری‬‫ادی‬
‫هدف‬ ‫با‬
‫مرز‬ ‫از‬ ‫آگاهی‬،‫مخزن‬ ‫محدوده‬ ‫و‬ ‫جانبی‬ ‫های‬
‫م‬ ‫ذخیره‬ ‫گسترش‬ ‫چگونگی‬ ‫و‬ ‫مقدار‬ ‫تعیین‬ ‫و‬ ‫مهندسی‬ ‫اطالعات‬ ‫تکمیل‬‫خزن‬
‫نفت‬ ‫و‬ ‫آب‬ ‫تماس‬ ‫سطح‬ ‫توسط‬ ‫مخزن‬ ‫نفت‬ ‫حجم‬ ‫تخمین‬WOC‫نفت‬ ‫با‬ ‫گاز‬ ‫و‬GOC
‫چاه‬ ‫تعداد‬ ‫تعیین‬‫برداری‬ ‫بهره‬ ‫برای‬ ‫الزم‬ ‫های‬
‫تولیدی‬ ‫چاه‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ ‫کمتر‬ ‫استفاده‬
‫اقتصادی‬ ‫صرفه‬ ‫داشتن‬ ‫صورت‬ ‫در‬ ‫مگر‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬98

94. ‫تزریق‬ ‫یا‬ ‫تولید‬ ‫نظر‬ ‫از‬ ‫چاه‬ ‫انواع‬
،‫نفت‬ ‫تولیدی‬ ‫چاه‬
Oil Producer Well
،‫گاز‬ ‫تولیدی‬ ‫چاه‬
Gas Producer Well
‫تزریقی‬ ‫چاه‬Injection well
‫چاه‬‫و‬ ‫آب‬ ‫بخار‬ ‫و‬ ‫گاز‬ ‫تزریق‬ ‫های‬. ..
،‫ای‬‫مشاهده‬ ‫چاه‬
Observation well
‫مخزن‬ ‫دائم‬ ‫وضعیت‬ ‫مشاهده‬
(‫فشار‬ ‫و‬ ‫تماس‬ ‫سطح‬ ‫تغییرات‬)
‫توقف‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫تولیدی‬ ‫چاه‬ ‫تبدیل‬
‫مهندسین‬ ‫نیاز‬ ‫حسب‬ ‫بر‬ ‫تولید‬
‫برداری‬ ‫بهره‬ ‫و‬ ‫مخازن‬
،‫متروکه‬Abandon
‫یا‬ ‫تعمیر‬ ‫قابل‬ ‫غیر‬ ‫چاه‬
‫خشک‬ ‫ابتدا‬ ‫از‬
‫اقتصادی‬ ‫غیر‬ ‫تولید‬ ‫با‬ ‫چاه‬ ‫ترک‬‫یا‬
‫کنترل‬ ‫قابل‬ ‫غیر‬ ‫مشکل‬ ‫دارای‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬100

95. ‫ها‬ ‫چاه‬ ‫بندی‬ ‫تقسیم‬ ‫خالصه‬
‫آن‬ ‫کاربرد‬ ‫و‬ ‫چاه‬ ‫نوع‬
‫نفت‬
‫آبی‬ ‫سیالبزنی‬
‫گاز‬
‫آب‬ ‫دفع‬
‫آب‬ ‫منبع‬
‫ای‬ ‫دوره‬ ‫بخار‬
‫ای‬ ‫مشاهده‬
‫بخار‬ ‫سیالبزنی‬
‫اکتشافی‬
‫آتشی‬ ‫سیالبزنی‬
‫خشک‬ ‫چاه‬
‫موارد‬ ‫سایر‬
‫فعل‬ ‫وضعیت‬ ‫نظر‬ ‫از‬‫ی‬
‫تولیدی‬
‫حفاری‬
‫متروکه‬
‫بالتکلیک‬
‫شده‬ ‫متروک‬ ‫مجددا‬
‫موارد‬ ‫سایر‬
‫ها‬ ‫چاه‬ ‫سایر‬:
Infill well:
‫اولین‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫حفر‬
‫میدان‬ ‫توسعه‬ ‫مرحله‬
‫هدف‬ ‫با‬:
‫تولی‬ ‫حداکثر‬ ‫کسب‬‫د‬
‫میدان‬ ‫از‬.
‫قسمت‬ ‫در‬ ‫حفر‬‫هایی‬
‫شده‬ ‫کشف‬ ‫میدان‬ ‫از‬
‫گازش‬ ‫و‬ ‫نفت‬ ‫که‬
،‫دیگری‬ ‫چاه‬ ‫توسط‬
،‫تخلیه‬Drain
،‫شود‬ ‫نمی‬
‫حفر‬ ‫محل‬ ‫تشخیص‬
‫آزمایی‬ ‫چاه‬ ‫کمک‬ ‫به‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬101

96. ‫نمونه‬‫از‬ ‫ای‬‫وضعیت‬ ‫تعیین‬ ‫لیست‬ ‫چک‬‫چ‬‫اه‬‫ها‬
‫در‬‫امریکا‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬102

97. ‫چاه‬ ‫انواع‬ ‫محل‬ ‫نسبی‬ ‫موقعیت‬‫د‬ ‫که‬ ‫هایی‬‫ر‬
‫می‬ ‫حفاری‬ ‫نفتی‬ ‫میدان‬ ‫یک‬‫شوند‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬103

99. ‫انحرافی‬ ‫و‬ ‫عمودی‬ ‫حفاری‬
،‫عمودی‬ ‫حفاری‬vertical drilling
‫زمین‬ ‫سطح‬ ‫بر‬ ‫عمود‬ ‫صورت‬ ‫به‬ ‫زمین‬ ‫حفر‬
،‫مسیر‬ ‫از‬ ‫انحراف‬ ‫مقدار‬drift‫حد‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫ناچیز‬ ‫مجاز‬1‫تا‬2‫درجه‬
،‫انحرافی‬Slant or Deviated well
‫زمین‬ ‫سطح‬ ‫بر‬ ‫عمود‬ ‫محور‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫چاه‬ ‫مسیر‬ ‫تعمدی‬ ‫زاویه‬ ‫ایجاد‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬105

100. ‫دار‬ ‫جهت‬ ‫چاه‬ ‫احداث‬ ‫علل‬
‫ناحیه‬ ‫زیر‬ ‫در‬ ‫مخزن‬ ‫حضور‬‫که‬ ‫ای‬
‫نیست‬ ‫حفاری‬ ‫دکل‬ ‫نصب‬ ‫امکان‬
‫و‬ ‫کوهستانی‬ ،‫شهری‬ ‫مناطق‬...
،‫نشان‬ ‫آتش‬ ‫یا‬ ‫امدادی‬ ‫چاه‬
Relief Wells‫یا‬Kill Wells
‫سای‬ ‫فوران‬ ‫یا‬ ‫گیری‬ ‫آتش‬ ‫هنگام‬‫ر‬
‫تقاطع‬ ‫هدف‬ ‫با‬ ‫آن‬ ‫کنار‬ ‫در‬ ،‫ها‬ ‫چاه‬
‫پر‬ ‫آب‬ ‫و‬ ‫گل‬ ‫تزریق‬ ‫و‬ ‫زمین‬ ‫زیر‬ ‫در‬
‫فوران‬ ‫کنترل‬ ‫برای‬ ‫فشار‬
‫دریایی‬ ‫مناطق‬ ‫در‬ ‫حفاری‬
‫مخزن‬ ‫با‬ ‫چاه‬ ‫تماس‬ ‫سطح‬ ‫افزایش‬
‫جریان‬ ‫فشار‬ ‫افت‬ ‫کاهش‬ ‫لذا‬
‫مخزن‬ ‫درون‬ ‫تولیدی‬
(‫چاه‬ ‫در‬ ‫مخصوصا‬‫افقی‬ ‫های‬)
،‫جانشینی‬ ‫هدف‬ ‫با‬side track
‫بازیا‬ ‫غیرقابل‬ ‫مانده‬ ‫ماندن‬ ‫باقی‬‫بی‬
‫و‬ ‫عمودی‬ ‫مسیر‬ ‫انسداد‬ ‫و‬ ‫چاه‬ ‫در‬
‫از‬ ‫برداری‬ ‫بهره‬ ‫بودن‬ ‫ممکن‬ ‫غیر‬
‫مسیر‬ ‫انسداد‬ ‫لزوم‬ ‫و‬ ،‫قبلی‬ ‫چاه‬
‫کاری‬ ‫سیمان‬ ‫با‬ ‫عمودی‬
‫گیر‬ ‫مثال‬‫لوله‬‫درون‬ ‫ها‬‫علت‬ ‫به‬ ‫چان‬
‫برنامه‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫حفاری‬ ‫بد‬ ‫دستورالعمل‬
‫ناموفق‬ ‫یابی‬ ‫مانده‬ ‫و‬ ‫گل‬ ‫نامناسب‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬106

101. ‫انواع‬‫چاه‬‫جهت‬ ‫های‬‫دار‬
،‫افقی‬Horizontal
‫جهت‬،‫دار‬Directional
،‫تایی‬ ‫چند‬ ‫چاه‬Multi lateral،
،‫ای‬ ‫شاخه‬ ‫چند‬Multi branch
‫مید‬ ‫تر‬ ‫پایین‬ ‫سازند‬ ‫حفر‬ ‫ابتدا‬‫و‬ ‫ان‬
‫باالتر‬ ‫سازند‬ ‫سپس‬
‫تکمیل‬ ‫روش‬ ‫به‬ ‫الیه‬ ‫دو‬ ‫تکمیل‬
،‫دوگانه‬Dual completion
‫سازند‬ ‫دو‬ ‫زمان‬ ‫هم‬ ‫تولید‬ ‫هدف‬ ‫با‬
‫رشته‬ ‫دو‬ ‫با‬ ‫میدان‬ ‫یک‬ ‫از‬ ‫جداگانه‬
‫هم‬ ‫از‬ ‫جدا‬ ‫مغزی‬ ‫لوله‬
‫باال‬ ‫بخاطر‬ ‫فراساحل‬ ‫در‬ ‫استفاده‬
‫دریایی‬ ‫سکو‬ ‫نصب‬ ‫هزینه‬ ‫بودن‬
Extended Wells
‫محل‬ ‫تجدید‬ ‫یا‬ ‫چاه‬ ‫مجدد‬ ‫تعمیق‬
‫گاز‬ ‫نفوذ‬ ‫دلیل‬ ‫به‬ ‫کاری‬ ‫مشبک‬‫و‬
‫گاز‬ ‫شدن‬ ‫مخروطی‬ ‫پدیده‬ ‫ایجاد‬
،‫رس‬ ‫دور‬ ‫حفاری‬Extended
Reach Drilling, ERD
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬107

102. ،‫رس‬ ‫دور‬ ‫حفاری‬ ‫در‬ ‫ایران‬ ‫تجارب‬
Extended Reach Drilling, ERD
‫پتروایران‬ ‫شرکت‬
‫کم‬ ‫اعماق‬ ‫در‬ ‫عفقی‬ ‫چاه‬(‫حدود‬1000‫تا‬1500‫متری‬)
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬108

103. ‫فاز‬ ‫در‬ ‫افقی‬ ‫حفاری‬ ‫تجارب‬12‫جنوبی‬ ‫پارس‬
‫پتروپارس‬ ‫توسط‬ ‫چاه‬ ‫چند‬ ‫حفر‬
‫تولی‬ ‫برابری‬ ‫دو‬ ‫افزایش‬ ‫هدف‬ ‫با‬‫د‬
‫گاز‬(50-60‫مکعب‬ ‫متر‬ ‫میلیون‬
‫روز‬ ‫در‬)،‫عمودی‬ ‫حفاری‬ ‫به‬ ‫نسبت‬
30‫روز‬ ‫در‬ ‫مکعب‬ ‫متر‬ ‫میلیون‬
‫حفاری‬ ‫روش‬ ‫بودن‬ ‫اقتصادی‬ ‫غیر‬
‫معمولی‬
‫هزینه‬ ‫با‬ ‫چاهی‬ ‫بستن‬30-40
‫سال‬ ‫دو‬ ‫حدود‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫دالر‬ ‫میلیون‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬109

104. ‫روش‬ ‫به‬ ‫دار‬ ‫جهت‬ ‫چاه‬ ‫حفاری‬Geostring
‫اهداف‬
‫به‬ ‫مخزنی‬ ‫خواص‬ ‫از‬ ‫استفاده‬
‫حفاری‬ ‫بهبود‬ ‫برای‬ ‫آنی‬ ‫صورت‬
‫الیه‬ ‫در‬ ‫استفاده‬‫بس‬ ‫تولیدی‬ ‫های‬‫یار‬
‫مذکور‬ ‫الیه‬ ‫تعقیب‬ ‫و‬ ‫نازک‬
‫شرکت‬‫پیشرو‬ ‫های‬
،‫بیکر‬Baker
‫انجام‬ ‫روش‬
،‫فناوری‬ ‫از‬ ‫استفاده‬RSSrotary
steerable system‫بجای‬
PDM‫حین‬ ‫نمودارگیری‬ ‫و‬
،‫حفاری‬LWD
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬110

105. ‫روش‬ ‫به‬ ‫حفاری‬ ‫در‬ ‫ایران‬ ‫تجارب‬
Geosteering
‫پدکس‬ ‫شرکت‬ ‫کارگیری‬ ‫به‬
‫آزادگان‬ ‫میدان‬ ‫در‬
‫پتروپارس‬ ‫شرکت‬ ‫کارگیری‬ ‫به‬
‫فاز‬ ‫در‬12‫جنوبی‬ ‫پارس‬ ‫میدان‬
‫حفره‬ ‫در‬ ‫استفاده‬12 ¼
‫از‬ ‫بیشتر‬ ‫استفاده‬RSS‫از‬ ‫کمتر‬ ‫استفاده‬ ‫و‬LWD
•‫از‬ ‫بیشتر‬ ‫اخیرا‬ ‫گرچه‬LWD‫شده‬ ‫صرف‬ ‫زمان‬ ‫کاهش‬ ‫جهت‬ ‫به‬ ‫شود‬ ‫می‬ ‫استفاده‬
‫کابلی‬ ‫نمودارگیری‬
‫در‬‫الیه‬‫با‬ ‫ای‬‫ضخامت‬4‫متر‬
‫ها‬ ‫شکستگی‬ ‫وجود‬ ‫رغم‬ ‫علی‬ ‫افقی‬ ‫حفاری‬
‫روزانه‬ ‫تولید‬60-65‫چاه‬ ‫حلقه‬ ‫هر‬ ‫از‬ ‫روز‬ ‫در‬ ‫مکعب‬ ‫فوت‬ ‫میلیون‬
•‫جای‬ ‫به‬20-30‫روز‬ ‫در‬ ‫مکعب‬ ‫فوت‬ ‫میلیون‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬111

106. ‫جهته‬ ‫چند‬ ‫و‬ ‫افقی‬ ‫حفاری‬
،‫افقی‬ ‫حفاری‬Horizontal drilling
‫زاویه‬ ‫با‬ ‫حفاری‬90‫چاه‬ ‫محور‬ ‫به‬ ‫نبست‬ ‫درجه‬
‫مخزن‬ ‫از‬ ‫بهتر‬ ‫و‬ ‫بیشتر‬ ‫برداشت‬ ‫نتیجه‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫چاه‬ ‫با‬ ‫مخزن‬ ‫تماس‬ ‫سطح‬ ‫افزایش‬
‫باال‬ ‫تکنولوژی‬ ‫نیازمند‬
Multi lateral Drilling
‫چاه‬ ‫در‬ ‫بیشتر‬‫فراساحل‬ ‫های‬
‫سکو‬ ‫یک‬ ‫از‬ ‫مخزن‬ ‫یک‬ ‫جهت‬ ‫چند‬ ‫در‬ ‫نقطه‬ ‫چندین‬ ‫زمان‬ ‫هم‬ ‫حفاری‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬112

107. ‫چاه‬ ‫ساختمان‬:
‫راهنما‬ ‫جداری‬ ‫لوله‬ ‫نصب‬
‫لوله‬ ‫فروسازی‬‫برای‬ ‫آن‬ ‫اطراف‬ ‫کاری‬ ‫سیمان‬ ‫و‬ ‫زمین‬ ‫درون‬ ‫به‬ ‫فشار‬ ‫با‬ ‫ای‬
‫حفاری‬ ‫گل‬ ‫هدایت‬
‫حفاری‬ ‫شروع‬ ‫و‬ ‫دکل‬ ‫استقرار‬
‫ت‬ ‫محکم‬ ‫ناحیه‬ ‫به‬ ‫رسیدن‬ ‫و‬ ‫رسی‬ ‫الیه‬ ‫حفاری‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫سطحی‬ ‫جداری‬ ‫نصب‬‫ر‬
‫سطحی‬ ‫جداری‬ ‫لوله‬ ‫روی‬ ‫سرچاهی‬ ‫تجهیزات‬ ‫نصب‬
‫چاه‬ ‫تاج‬ ‫و‬ ‫سرچاهی‬ ‫تجهیزات‬ ،‫گیر‬ ‫فوران‬ ‫جمله‬ ‫از‬.
‫بعدی‬ ‫حفرات‬ ‫حفر‬
‫مته‬ ‫رانش‬‫کوچک‬ ‫قطر‬ ‫با‬ ‫ای‬‫و‬ ‫معین‬ ‫عمق‬ ‫تا‬ ‫حفاری‬ ‫و‬ ‫سطحی‬ ‫جداری‬ ‫درون‬ ‫تر‬
‫میانی‬ ‫جداری‬ ‫نصب‬
‫مغزی‬ ‫لوله‬ ‫و‬ ‫تولیدی‬ ‫جداری‬ ‫نصب‬ ‫و‬ ‫حفاری‬ ‫ادامه‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬113

108. .‫رحمان‬ ،‫شاهکرم‬ ‫مهرداد‬ ،‫گاز‬ ‫و‬ ‫نفت‬ ‫چاه‬ ‫حفاری‬ ‫مبانی‬ 1
‫شجاعی‬
.‫ابراهیم‬ ‫کاوه‬ ،‫حفاری‬ ‫تکنولوژی‬ ‫سمینار‬ 2‫زاده‬

109. .‫جاری‬ ‫ترم‬ ‫آموزشی‬ ‫امور‬ 1(‫مهر‬94)‫دروس‬ ‫کلیه‬ ‫برای‬
‫موقت‬ ‫بصورت‬
.‫ارائه‬ ‫پیوند‬ 2‫به‬ ‫مربوط‬ ‫محتوای‬ ‫و‬ ‫کالسی‬ ‫های‬
‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬ ‫درس‬
.‫تاکنون‬ ‫شده‬ ‫تدریس‬ ‫دروس‬ ‫کلیه‬ ‫پیوند‬ 3
.‫نشانی‬ ‫در‬ ‫بیشتر‬ ‫اطالعات‬: 4
https://sites.google.com/site/halaminia

112. ‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬ ‫درس‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)

115. ‫چرخشی‬ ‫حفاری‬ ‫تاریخچه‬(‫دورانی‬)
‫دورانی‬ ‫روش‬ ‫با‬ ‫شده‬ ‫حفر‬ ‫چاه‬ ‫اولین‬
‫سال‬1901‫عمق‬ ‫در‬ ‫نفت‬ ‫کشف‬ ‫و‬ ‫آمریکا‬ ‫تگزاس‬ ‫در‬1020‫فوت‬(300‫متر‬)
‫حفر‬90%‫چاه‬‫تا‬ ‫عمیق‬ ‫های‬1920‫ضربه‬ ‫حفاری‬ ‫با‬ ،‫کابلی‬ ‫نوع‬ ‫از‬ ‫ای‬
‫حفر‬90%‫چاه‬‫عمیق‬ ‫های‬‫از‬1980‫دورانی‬ ‫یا‬ ‫چرخشی‬ ‫حفاری‬ ‫با‬
‫نفت‬ ‫چاه‬ ‫حفر‬ ‫در‬ ‫دورانی‬ ‫حفاری‬ ‫وسایل‬ ‫ترین‬ ‫کامل‬ ‫از‬ ‫استفاده‬
‫دستگاه‬ ‫از‬ ‫استفاده‬‫حفاری‬ ‫در‬ ‫زیاد‬ ‫مقدار‬ ‫به‬ ‫تر‬ ‫سبک‬ ‫های‬‫تر‬ ‫عمق‬ ‫کم‬ ‫های‬
‫آب‬ ‫برداری‬ ‫بهره‬ ‫و‬ ‫استخراج‬ ‫برای‬‫زیرزمینی‬ ‫های‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬127

116. ‫حفاری‬ ‫انجام‬ ‫از‬ ‫قبل‬ ‫عملیات‬
‫چاه‬ ‫حفر‬ ‫محل‬ ‫تشخیص‬
،‫چاه‬ ‫محوطه‬ ‫سازی‬ ‫آماده‬
Location
‫عمده‬ ‫از‬‫تفاوت‬‫حفاری‬ ‫های‬‫دریایی‬
‫خشکی‬ ‫و‬
‫عهده‬ ‫بر‬ ‫خشکی‬ ‫در‬ ‫سازی‬ ‫آماده‬
،‫ساختمان‬ ‫و‬ ‫مهندسی‬ ‫گروه‬
Engineering and
construction
‫توج‬ ‫با‬ ‫چاه‬ ‫محوطه‬ ‫استاندارد‬ ‫ابعاد‬‫ه‬
‫دکل‬ ‫اندازه‬ ‫و‬ ‫نوع‬ ‫به‬
،‫محوطه‬ ‫تسطیح‬
،‫حفاری‬ ‫حوضچه‬ ‫ساخت‬Cellar،
،‫دکل‬ ‫استقرار‬ ‫محل‬ ‫ریزی‬ ‫بتن‬
،‫گل‬ ‫گودال‬ ‫ساخت‬Mud Pit،
،‫سوخت‬ ‫گودال‬ ‫ساخت‬
Burning pit
‫ساخت‬‫رسانی‬ ‫آب‬ ‫خطوط‬
‫حفاری‬ ‫تجهیزات‬ ‫و‬ ‫دکل‬ ‫انتقال‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬128

117. ‫عملیات‬ ‫حین‬ ‫و‬ ‫قبل‬ ‫چاه‬ ‫موقعیت‬ ‫نمونه‬
‫حفاری‬
30-Dec-15‫یک‬ ‫حفاری‬ ‫مهندسی‬(‫ششم‬ ‫ویرایش‬)‫مهر‬ ،94‫ح‬ ،.‫اعلمی‬‫نیا‬129