Νεοελληνική Γλώσσα Γ Γυμνασίου

1. Αλεξάνδρα Γερακίνη, ΠΕ02
Αποτελεσματικές προτάσεις
Αποτελεσματικές ή συμπερασματικές προτάσεις λέγονται οι επιρρηματικές
προτάσεις που εισάγονται με τους συμπερασματικούς συνδέσμους ώστε,
που, να ή με εκφράσεις που χρησιμοποιούνται ως συμπερασματικοί
σύνδεσμοι (ώστε να, για να, που να, έτσι που, με αποτέλεσμα να) και
φανερώνουν το συμπέρασμα ή αποτέλεσμα που προκύπτει από το
περιεχόμενο της κύριας πρότασης.
π.χ. Μιλούσαν τόσο δυνατά, ώστε ακούγονταν έξω στον δρόμο.
Έχει τέτοια χαρίσματα, που τον καμαρώνουν όλοι
Παρατηρήσεις
1. Συχνά στην κύρια πρόταση υπάρχει η δεικτική αντωνυμία τέτοιος ή
τόσος, τα επιρρήματα έτσι ή τόσο ή άλλη ισοδύναμη έκφραση.
2. Όταν μια περίοδος ή ημιπερίοδος αρχίζει με το ώστε, η πρόταση που
εισάγεται δεν είναι δευτερεύουσα αλλά κύρια.
3. Ο ομιλητής ανάλογα με την έμφαση που θέλει να δώσει(αιτία ή
αποτέλεσμα) επιλέγει την κατάλληλη δευτερεύουσα πρόταση. Έριξε
τόση βροχή, ώστε πλημμύρισε το υπόγειο. Το υπόγειο πλημμύρισε
επειδή έριξε τόση βροχή.
4. Οι αποτελεσματικές προτάσεις χωρίζονται από την κύρια πρόταση με
κόμμα.
5. Ως αποτελεσματικός σύνδεσμος χρησιμοποιείται και ο σύνδεσμος και.
Με έκανε και έγινα με όλους κακός.
Άσκηση
Στις παρακάτω περιόδους να αναγνωρίσετε τις αποτελεσματικές προτάσεις.
1. Έχω τόσα χρόνια να τον δω, που δε θυμάμαι τα χαρακτηριστικά του
προσώπου του.
2. Πάρε και μερικά ζεστά ρούχα μαζί σου, για να μη κρυώσεις.
3. Είναι τόσο κεφάτος άνθρωπος, που δύσκολα θα του χαλάσεις τη
διάθεση.
4. Δεν είσαι μικρό παιδί, να ασχολούνται όλοι μαζί σου.
5. Έτρεξε να προλάβει το λεωφορείο.
6. Μιλάει τόσο γρήγορα ώστε να μη τον καταλαβαίνει κανείς.
7. Πήγαινε να αγοράσεις μία εφημερίδα.
8. Μπορείς να βρεις κάποιον που να είναι κατάλληλος να εργαστεί στην
επιχείρηση μου;
9. Δανείστηκε ένα μεγάλο χρηματικό ποσό για να καλύψει τα έξοδα του.
10. Του μένει χρόνος για ψυχαγωγία καθώς ετοιμάζει εγκαίρως τα
μαθήματα του.
11. Προσπάθησα τόσο πολύ που τα κατάφερα στο τέλος.
12. Κανείς δεν είναι τόσο σοφός για να ξέρει τα πάντα.

2. Αλεξάνδρα Γερακίνη, ΠΕ02
Εναντιωματικές προτάσεις
Εναντιωματικές λέγονται οι προτάσεις που εισάγονται με τους αντιθετικούς
συνδέσμους αν και, ενώ, μολονότι, μόλο που, και που, που, και ας και
φανερώνουν ισχυρή αντίθεση προς αυτό που δηλώνει η κύρια πρόταση και το
οποίο θεωρούμε πραγματικό.
π.χ. Έγραψα καλά και ας μην είχα διαβάσει πολύ.
Αν και ο καιρός δεν ήταν καλός, πήγατε εκδρομή.
Τους ακολούθησα, μόλο που δεν ήθελα.
Παρατηρήσεις
1. Οι εναντιωματικές προτάσεις εκφέρονται με οριστική και σχηματίζουν
άρνηση με το δεν εκτός από τις προτάσεις που εισάγονται με το και ας,
στις οποίες η άρνηση σχηματίζεται με το μη(ν).
2. Όταν η εναντιωματική πρόταση είναι αρνητική, η κύρια πρόταση είναι
καταφατική και αντίστροφα.
3. Οι εναντιωματικές προτάσεις χωρίζονται από τις κύριες με κόμμα.
Άσκηση
Να μετατρέψετε τις κύριες προτάσεις σε κύρια και δευτερεύουσα
εναντιωματική χρησιμοποιώντας τον αντιθετικό σύνδεσμο που σας δίνεται και
κάνοντας όλες τις απαραίτητες αλλαγές.
1. Υπήρχαν ελάχιστες πιθανότητες. Προσπάθησα πολύ(αν και)
…………………………………………………………………………………………..
2. Έβρεξε πολύ. Το έδαφος ήταν στεγνό. (μολονότι)
........................................................................................................
3. Τους είχαμε ειδοποιήσει. Δεν ήρθαν εγκαίρως.(μόλο που)
…………………………………………………………………………………………..
4. Θα πω την άποψη μου. Θα διαφωνήσεις(και ας)
…………………………………………………………………………………………..
5. Ήταν άρρωστος. Πήγε στο σχολείο.(ενώ)
………………………………………………………………………………………….
6. Με προσκάλεσαν. Δεν πήγα(μολονότι)
………………………………………………………………………………………….
7. Είμαι σίγουρος πως είσαι εδώ. Δεν μιλάς.(και ας)
…………………………………………………………………………………………
8. Σε περίμενα όλη την ημέρα. Δεν ήρθες. (αν και)
…………………………………………………………………………………………