2. Diagnoza pedagogiczna
Proces powstawania diagnozy i jej realizacji:
1. Zaobserwowanie niewłaściwego zachowania
2. Diagnoza jako opis stanu, jego źródeł
i znaczenia
3. Decyzja o postępowaniu naprawczym czy
korygującym lub innym/terapeutycznym/
4. Prowadzenie działań
5. Ewaluacja – sprawdzenie skuteczności działań
3. Zaburzenia okresu dzieciństwa
i adolescencji
1. Destrukcyjne zaburzenia zachowania:
– zaburzenia zachowania
– opozycyjno – buntownicze
2. Zaburzenia psychologiczne:
- ADHD,
- zespół deficytu uwagi z nadruchliwością
3. Zaburzenia emocjonalne:
- lęk /separacyjny, fobia szkolna, zespól uogólnionego
lęku/
- depresja
- zaburzenia odżywiania/anoreksja, bulimia,
kompulsywne objadanie się/
4. 4. Zaburzenia poznawcze – ograniczenia
i trudności w funkcjonowaniu
intelektualnym
- upośledzenie umysłowe
/lekkie, umiarkowane, ciężkie, głębokie/
- zaburzenia uczenia się
/dysleksja, dysgrafia, dysortografia, dyskalkulia/
5. 5. Tiki
- Zespół Tourette’a,
- Chroniczne zaburzenia z tikami ruchowymi lub
głosowymi
6. Zaburzenia wydalania
- Enkopreza (nietrzymanie kału)
- Enureza (mimowolne oddawanie moczu)
7. Uogólnione zaburzenia rozwoju
- Zaburzenia autystyczne
- Zespół Retta
- Zespół Aspergera
- Dezintegracyjne zaburzenia dziecięce
6. 8. Zaburzenia komunikowania się
- Jąkanie się
- Zaburzenie języka ekspresji
- Zaburzenia fonologiczne
- Mieszane receptywno-ekspresyjne zaburzenia
języka
9. Inne zaburzenia w niemowlęctwie, dzieciństwie
lub adolescencji
- Mutyzm wybiórczy
- Reaktywne zaburzenia przywiązania
- Zaburzenie ruchów stereotypowych
7. Główne grupy zaburzeń dziecięcych (Seligman 2003)
Grupa
diagnostyczna
Zaburzenie Typowy wiek
wystąpienia
Częstość
występowania
Zaburzenia
emocjonalne
Reaktywne zaburzenie
przywiązania
Lęk separacyjny
Fobie szkolne
Depresja dziecięca
Od urodzenia do 5 r.ż.
Od wieku
przedszkolnego do 18
r.ż
W zależności od typu
Od ur. do 17 r.z.
Brak danych
4%
10-11,3%
1,9-4,0 %
Uogólnione
zaburzenia
rozwojowe
Autyzm
Zespół Retta
Dziecięce zaburzenie
dezintegracyjne
Zespół Aspergera
Upośledzenie umysłowe
Zaburzenia uczenia się
Od urodzenia do 3 r.ż.
Od urodzenia do 4 r.ż.
Od 3 do 4 r. ż
Okres przedszkolny
Od urodzenia do 18
r.ż.
W zależności od
podtypu
0,02-0,05%
0,001-0,01%
Bardzo rzadkie
0,10-0,26 %
1 %
2-10 %
8. Grupa
diagnostyczna
Zaburzenie Typowy wiek
wystąpienia
Częstość
występowania
Zaburzenia
odżywiania i
nawyków
Bulimia
Anoreksja
Zaburzenia
wydalania (enureza)
Zaburzenia mowy
(np. Jąkanie się)
Zespół Tourette’a
Późny okres
dorastania
17 rok życia
5 rok życia
Od 2 do 7 r. ż
Od 2 do 18 r. ż
1-3 %
0,5-1,0 %
Chłopcy 7 %
Dziewczynki 5 %
0,8-1,0 %
0,04-0,05 %
Destrukcyjne
zaburzenia
zachowania
Zaburzenia
zachowania
Zaburzenia
opozycyjno-
buntownicze
Zespól deficytu
uwagi z
nadpobudliwością
(ADHD)
Od 5 do 16 r.ż
Od urodzenia do 8
r.ż
W wieku szkolnym
Chłopcy 6-16 %
Dziewczynki 2-9 %
2-16%
3-5 %
9. Zasady udzielania i organizacji
pomocy psychologiczno-pedagogicznej
w publicznych przedszkolach, szkołach
i placówkach
na podstawie rozporządzenia MEN z
dnia 17 listopada 2010 r.
10. § 2. 1. Pomoc psychologiczno-pedagogiczna
udzielana uczniowi
w przedszkolu, szkole
i placówce polega na rozpoznawaniu
i zaspokajaniu indywidualnych potrzeb
rozwojowych i edukacyjnych ucznia
oraz
rozpoznawaniu indywidualnych możliwości
psychofizycznych ucznia, wynikających w
szczególności:
11. 1) z niepełnosprawności;
2) z niedostosowania społecznego;
3) z zagrożenia niedostosowaniem społecznym;
4) ze szczególnych uzdolnień;
5) ze specyficznych trudności w uczeniu się;
6) z zaburzeń komunikacji językowej;
7) z choroby przewlekłej;
8) z sytuacji kryzysowych lub
traumatycznych;
9) z niepowodzeń edukacyjnych;
12. 10) z zaniedbań środowiskowych związanych
z sytuacją bytową ucznia
i jego rodziny, sposobem spędzania czasu
wolnego, kontaktami środowiskowymi;
11) z trudności adaptacyjnych związanych
z różnicami kulturowymi lub ze zmianą
środowiska edukacyjnego, w tym związanych
z wcześniejszym kształceniem za granicą.
13. Sytuacja traumatyczna, kryzysowa
Sytuacja kryzysowa – zbieg zdarzeń,
okoliczności i zachowań,
które zakłócają normalne funkcjonowanie człowieka.
Sytuacja traumatyczna – stan psychiczny lub fizyczny
wywołany działaniem
czynników zewnętrznych realnie zagrażających życiu
i zdrowiu.
14. Afektywny model zaburzeń osobowości
(E. Trzebińska, 2012)
1. trauma
2.
predyspozycje
3. Słabo
rozwinięte
wzorce
(cechy)
emocjonalne
4. Trudne
dzieciństwo, brak
ukierunkowania i
przewodnictwa w
trudnych
sytuacjach
5. Adaptacja
przez
usztywnienie
(strategie
adaptacyjne
dzieci „robię
swoje”- nie
mogę robić tego
co trzeba lub
dezintegracja)
6. Zaburzenie
osobowości
15. Trudny początek życia – osobowość
nieprawidłowo ukształtowana
Osobowość nadmiernie „wyspecjalizowana”
w toku rozwoju.
Mechanizmy są:
• Niezróżnicowane
• Sztywne
• Nieadaptacyjne
17. Trauma a zaburzenie osobowości
W historii życia bardzo często występuje
traumatyczne doświadczenie:
molestowanie
seksualne-
• zo: bordeline,
schizotypowa,
paranoidalna,
schizoidalna
trauma
emocjonalna-
• zo
schizotypowe
przemoc fizyczna
domowa
• zo
antyspołeczne
18. Osobowość nieprawidłowa
Jak ją poznać?
• Po sposobie zachowania: dziwne, nietypowe,
uporczywe, skrajne, szkodliwe
• Po sposobie reagowania na stres: im gorzej tym
bardziej, podatność na dezintegrację
• Po sposobie odnoszenia się do samego siebie:
słabe poczucie tożsamości, słabe rozumienie siebie, słaba
samorealizacja
• Po sposobie odnoszenia się do innych ludzi:
niska empatyczność, niska zdolność do intymności, niska
kooperatywność, słabe rozumienie innych ludzi
20. Afektywny model zaburzeń osobowości
(E. Trzebińska, 2012)
1. trauma
2.
predyspozycje
3. Słabo
rozwinięte
wzorce
(cechy)
emocjonalne
4. Trudne
dzieciństwo, brak
ukierunkowania i
przewodnictwa w
trudnych
sytuacjach
5. Adaptacja
przez
usztywnienie
(strategie
adaptacyjne
dzieci „robię
swoje”- nie
mogę robić tego
co trzeba lub
dezintegracja)
6. Zaburzenie
osobowości
21. Psychologia pozytywna
Najczęściej terapia wpisuje się w model
choroby, gdzie „naprawia się” to co się
zepsuło, coś co nie działa.
Tymczasem w psychologii pozytywnej buduje
się siły jednostki na różnych poziomach.
22. Na poziomie subiektywnym, np.: wiara,
optymizm, szczęście, nadzieja.
Na poziomie cech indywidualnych, np.:
wrażliwość, przebaczanie, odwagę,
ukierunkowanie na przyszłość
Na poziomie grupy, np.: tolerancję, altruizm,
ogładę
23. Badania nad skutecznością działań
prewencyjnych wykazały, że siły osobiste
jednostki, takie jak odwaga, ukierunkowanie na
przyszłość, optymizm, umiejętności
interpersonalne, wiara, etyka zawodowa, nadzieja,
uczciwość, wytrwałość, zdolność do
optymalnego zaangażowania i wglądu,
chronią przed chorobami psychicznymi.
(Seligman 2003)
24. Diagnoza pedagogiczna
Diagnoza w wymiarze pozytywnym
(A.Kamiński)
Cel diagnostycznego rozpoznania zawsze jest
dwojaki:
1. Poznać charakter, genezę, przejawy i
przyczyny niepokojącego stanu rzeczy
2. Określić, odkryć siły jednostki i jej
najbliższego otoczenia (indywidualne bądź
środowiskowe)
25. Wychowanie dzieci to znacznie więcej niż
naprawianie w nich tego, co jest nie tak.
Polega ono na rozpoznawaniu i pielęgnacji
najsilniejszych przymiotów, tego, co posiadają
i w czym są najlepsze,
oraz pomoc im w znalezieniu niszy,
w której będą mogły wykorzystać posiadane siły.
(Seligman 2003)
26. Arteterapia
inaczej jest często określana jako
terapia przez sztukę, lub jako:
• edukacja artystyczna,
• trening wrażliwości,
• bądź sztuka.
28. Odkrywam siebie i innych za pomocą działań
twórczych
Projekt edukacyjny 4a
mgr Anna Jaksiewicz, dr Urszula Strzelczyk - Raduli
29. Cele projektu
• Poznanie przez uczniów swoich mocnych i słabych
stron, podniesienie samooceny.
• Kształtowanie umiejętności związanych z
dostrzeganiem zmian u siebie i u innych.
• Uczenie rozpoznawania własnych emocji, radzenia
sobie z nimi, uzewnętrzniania myśli i pragnień w
sposób akceptowany przez innych.
• Ekspansja i rozwój osobowości i kreatywności.
• Doskonalenie komunikacji poprzez spontaniczne i
autentyczne wyrażanie siebie.
• Wydobycie z dzieci siły i energii, które będą je
wspierać we własnym rozwoju.
72. Efekty
• Uczniowie poznali swoje mocne i słabe strony
• Uczniowie potrafią dostrzegać zmiany u siebie
i u innych
• Uczniowie poznali sposoby na radzenie sobie
z emocjami
• Uczniowie są otwarci na innych (szczera
komunikacja)
• Uczniowie potrafią kreatywnie myśleć
• Uczniowie są aktywni
