TALUMPATI UPDATED HANDOUT

1. Talumpati
Kahulugan:
= Isang akdang pampanitikan na binibigkas sa harap ng mga tagapakinig.
= Isang kapakipakinabang at masining na pagtalakay ng paksa na naglalayong
makahikayat sa paniniwala at paninindigan ng nagtatalumpati.
Mga Sangkap ng Talumpati:
1.Kaalaman = Nararapat na maghatid ng sapat na kaalaman o impormasyon ang
isang talumpati.Magiging isang kahiya-hiya ang isang nagtatatalumpati kung
kulang ang kaalamang ipinahahayag.
2. Kahandaan = Madalas na bunga ng walang kahandaan sa pananalumpati ang
mawala sa kalagitnaan ng pagsasalita,matagal na pagtigil at pangangapa ng mga
salita. Ang kahandaan sa pagtatalumpati ay kahalintulad ng tiwala sa sarili.
3. Kasanayan = Ang kasanayan ay isang mabisang sangkap upang maipakita ang
kaalaman at kahandaan ng isang mananalumpati.Magsanay na magsalitang
malakas at maliwanag sa parang nakikipag-usap. Ang pagsasalita ng malakas at
maliwanag sa harap ng salamin ay isang magandang simulain. Sanayin din ang
ekspresyon ng mukha ayon sa damdaming nais ipahayag.
Uri ng Talumati ayon sa Pamamaraan
1. Dagli - hindi pinaghandaan
2. Maluuwag - may maikling panahon na ibinibigay sa mananalumpati upang
pag-isipan ang sasabihin. Hindi isinulat at hindi isinaulo ang mga sasabihin
3. Pinaghandaan- isinulat, binabasa o isinaulo ang talumpati at may sapat na
pag-aaral sa paksa.
URI NG TALUMPATI:
1.Talumpating pampalibang = Kadalasang binibigkas pagkatapos ng isang salu-
salo.Nagpapatawa ang nagtatalumpati sa pamamagitan ng anekdota o maikling
kwento.
2.Talumpating nagpapakilala = Tinatawag din itong panimulang
talumpati.Karaniwan itong maikli lalo na kung ang ipinakikilala ay kilala na o may
pangalan na.Layunin nito ay ihanda ang tagapakinig at pukawin ang kanilang
atensyon sa kahusayan ng tagapagsalita.
3.Talumpating pangkabatiran = Ginagamit sa mga kumbensyon, panayam, at
pagtitipong Pansyentipiko, diplomatiko at iba pang samahan ng mga
dalubhasa.Kalimitag makikita sa mga talumpating ito ang mga kagamitang
pangtulong upang maliwanagan at ganap na maunawaan ang paksang tinatalakay.
4. Talumpating nagbibigay-galang = Matatawag din itong talumpati ng Pagbati,
pagtugon o pagtanggap.Ito ay ginagamit sa pagbibigay-galang bilang pagsalubong
sa isang panauhin,pagtanggap sa isang bagong kasapi ng samahan o kasamahang
mawawalay.
5.Talumpating nagpaparangal = Ito ay inihahanda upang bigyang parangal ang
isang tao o di kaya ay magbigay-puri sa mga kabutihang nagawa. Sa mga okasyong
sumusunod naririnig ang ganitong talumpati:
a. Palatuntunan para sa paggawad ng karangalan sa mga nagsipagwagi sa
patimpalak at paligsahan.
b. Pamamaalam sa isang yumao.
c. Paglipat sa isang katungkulan ng isang kasapi.
d. Pagpaparangal sa katangi-tanging ambag ng isang tao o pangkat.

2. 6.Talumpating Pampasigla = Ito’y pumupukaw ng damdamin at impresyon.
Kalimitang binibigkas ito sa mga sumusunod;
a. Coach sa kanyang mga manlalaro.
b. Lider ng samahan sa mga maggagawa.
c. Pinuno ng mga tanggapan sa kanyang mga kawani.
d. Pagkatapos at magin sa mga pambayan at pambansang pagdiriwang.
Paghahanda sa Talumpati:
1.Layunin = Mapapagpasyahan ang layunin ng talumpati ayon sa okasyon ng
pagdiriwang o pagtitipon.
2. Paksa = Tiyakin na ang paksang tatalakayin ay abot ng saklaw ng
mananalumpati.Iwasan ang pagkuha ng masaklaw na paksa nang maiwasan din
ang pagiging maligoy at walang patutunguhang pagtalakay. Tandaan na ang
ganitong pagtalakay ay kinaiinisan ng mga tagapakinig,tinutulugan at may
pagkakataong “binu-boo”.
Mga Dapat Tandaan sa Pagbigkas ng Talumpati:
1.Tikas at Tindig = Alalahanin na ang unang kumukuha ng pansin ng madla ay ang
tikas at tindig.
2. Galaw at Kilos = Gawing natural at maluwag ang bawat kilos. Nakakatulong ito
sa pagbibigay diin sa mahahalagang bahagi ng paksa gayundin
sa pag-iisip.
3. Kumpas = Hindi magandang tignan sa isang mananalumpati ang madalas na
pagkumpas na wala naming ipinahihiwatig. Hindi dapat sabayan ng
buka ng bibig ng kumpas.Ang pagkumpas ay dapat may kahulugan.
Dapat Tandaan sa Pagkumpas
1. Dapat galling sa kalooban ang natural na pagkumpas.
2. Dapat na ibagay sa mga salitang binibigkas ang pagkumpas
3. Iwasan na nagkaroon ng angulo ang pagtaas ng bisig.
4. Ang pagkuumpas ay nagsisimula sa balikat nagtatapos sa dulo ng daliri.
5. Hindi dapat gumamit ng napakaraming kumpas o kaya wala ni isa man.
6. Ang pagsulpot-sulpot ng napakaraming kumpas ay nakababawas ng diin.
7. Hindi dapat isinasagawa ang pagkumpas na parang nagwawalis.
8. Kapag nauuna ang kanang paa sa pagtayo, ang kanang kamay ang
gagamitin sa pagkumpas, kapag kaliwang paa, ang kaliwang kamay ang
gagamitin sa pagkumpas, at kapag dalawang kamay ang gagamitin ay dapat
pantay ang sa pagkakatayo ang mga paa.
Mga Uri ng Kumpas
1. Palad na itinaas habang nakalahad – Nagpapahiwatig ng dakilang
damdamin
2. Nakataob na palad at biglanf ibaba – nagpapahayag ng marahas na
damdamin
3. Palad na bukas at marahang ibinababa – nagpapahiwatig ng kaisipan o
damdamin
4. Kumpas na pasunttok o kuyom ng palad – nagpapahayag ng pagkapoot o
galit at pakikipaglaban
5. Paturong Kumpas – nagpapakilala ng panduduro, pagkagalit at panghamak

3. 6. Nakabukas na palad na magkalayo ang mga daliri at unti-unting itinitikom –
nagpapahiwatig ng matimping damdamin
7. Ang palad ay bukas paharap sa nagsasalita – pagtawag ng pansin sa alinang
bahagi ng katawan ng nagsasalita
8. Nakaharapa sa madla, nakabukas ang palad – nagpapahiwatig ng pagtanggi,
pagkabahala at takot
9. Kumpas na pahawi o pasaklaw – nagpapahayag ng pagsaklaw sa isang diwa,
tao o pook
10. Marahang pagbaba ng dalawang kalamy – nagpapahiwatig ng kabiguan o
kawalan ng lakas.
4. Tinig = Kailangang malinaw,masigla at parang nakikipag-usap lamang.
Mga Bahagi at Elemento ng Talumpati
1. Pambuungad o Intoduksyon – Layunin nito na kunin ang atensyon ng mga
tagapakinig at ipakilala ang nilalaman ng mensahe. Ito ang nagsisilbing
paghahanda sa mga tagapakinig sa talumpating ibabahagi. Maaaring
ibahagi biilang pambungad ang isang anekdoto, o nakatatawag pansing
pangayayari gaya ng pagpapatawa. Layunin naman ng pagpapakilala sa
nnilalana ng mensahe na maiugnay ito sa pangunahing ideya, magbigay ng
mahahalagang impormasyon, maitatag ang kredibilidad ang tagapagsalita at
maipadama sa tagapakinig ang kahalagahan ng talumpati.
2. Pangunahing Ideya – ito ay pagbibigay ng malinaw na direksyon ng
talumpati. Ipinakikita nito ang paninindigan ng tagapagsalita kaugnay sa
paksa. Halimbawa ay Nais kong tukuyin s ainyo ang mga dahilan kung bakit
kinakailangang buwagin na ang PDAP.
3. Katawan o Paglalahad – Ito ang paglalahad ng isyu at pagpapahayag ng
diwa sa paksang tinatalakay. Kinapapalooban nito ng mga pangunaing
puntos ng talumpati. Maaari itong isaayos sa sumusunod na pamamaraan:
a. Spatial – kung saan isinasaayos ang detalye ayon sa lokasyon (mula sa
silangan patungong kanluran, timog patungong hilaga, mula sa kanan
patungo sa kaliwa atb);
b. Kronolohikal – nagsisimula sa isang tikay na panahon paunlad ang
pagsasaayos ng mga pangyayari;
c. Papaksa – kung saan ang ideya ay isinasaayos naman sang-ayon sa mga
nahagi nito;
d. Sanhi at Epekto – kung saan inilalarawan ang mga sanhi ng mga
pangyayari at ipinakikilala ang epekto o bunga nito;
e. Paghahambing at Pagtutulad – ipinakikilala ang pagkakaiba at
pagkakatulad ng mga ideyang inilalahad;
f. Suliranin - sinusuri muna ang suliiranin at matapos ayy isinasaalang-
alang ang mga solusyon nito.
4. Paninindigan – ito ang bahaging ipinahahayag ang katwiran hinggil sa isyu.
Layunin niyo ng hikayatin o mapaniwala ang mga nakikinig. Nakapaloob ito
sa katawan ng talumpati.
5. Konklusyon – paglalahad ng lagom sa mensahe o pagganyak sa mga
tagapakinig na gumawa ng aksyon. Maaaring muling banggitin ang mga
pangunahing puntos upang maliwanagan ang mga tagapakinig sa paksang
tinatalakay.
a. Pamimitawan – bahagi ng konklusyon na masining na pagpapahayag ng
wakas ng talumpati na nag-iiwan ng kakintalan sa isipan ng mga
nakikinig.
Hakbang sa Paghahanda ng Talumpati
1. Pagpili at Paglilimita ng Paksa
a. Dapat batid at may kaalaman sa paksa
b. Kawili—wili at napapanahon ang paksa
c. Limitahan ang paksa ayon sa itinakdang oras
2. Pagtitiyak sa Layunin – ito ay naayon at naglalayong:

4. a. Magbigay ng impormasyon na maaaring sagawa sa pamamagitan ng
- Pagbibigay ng depinisyon
- Paglalarawan
- Pagpapaliwanag
- Pagsasalaysay o pagsusuri
b. Manghikayat o mang-impluwensya sa kaisipan ng tagapakinig
c. Pagbibigay inspirasyon
d. Magbigay aliw sa mga tagapakinig
Matapos na matiyak ang panllahat na layunin ng talumpati ay isunod
ana isaalang-alang ang tiyak na layunin nito. Ipahalag sa malinaw na
pangungusap. Narito ang halimbawa:
Paksa: Kahalagahan ng Paggamit ng Kontaseptibo
Panlahat na Layunin: Manghikayat
Tiyak na Layunin: Hikayatin ang mga tagapakinig na gumamit ng mga
kontraseptibo upang maiwasan ang pagkakaroon ng sunod-sunod na
anak.
Paksa: Mga Opresyon Pangkaababaihan
Panlahat na Paksa: Magbogay-impormasyon
Tiyak na Layunin: Magbigay impormasyon sa mgga tagapakinig sa iba’t
ibang uri ng opresyon o pang-aabuso na nararanasan ng mga
kababaihan
3. Pagsusuri sa Tagapakinig – dapat isinasaalang-alang ng tagapagsalita ang
katangian at ekspresyon ng tagapakinig:
a. Gulang
b. Kasarian
c. Katayuang sosyal
d. Ekonomiikal
e. Politikal
f. Pinanggalingang pangkat-etniko
g. Edukasyon
h. Propesyon,
i. relihiyon,
j. lahi
k. saloobin
4. Pagsusuri sa Okasyon – dapatt alamin kung may tuntuning itinakda na
dapat sundin. Alamin din kung gaano katagal ang dapat na pagsasalita, kung
saang lugar upang malaman ang akmang istilo o paraan ng pagsasalita.
5. Paglilikom ng Materyal – kung di sapat ang kaalaman sa paksa ay
magsaliksik, magbasa at kumuha ng karagdagang impormasyon.
6. Paghahanda ng Balangkas Narito ang patnubay sa pagbuo ng talummpati
Paksa: Lumusang pag-alis ng PDAP
Panlahat na layunin: Hikayatin ang tagapakinig na supurtahan naibasura
ang PDAP
Pangunahing Ideya: Tuluuyang alisin ang PDAP na nagdulot ng korapsyon
sa mga politico.
I. Panimula
A. Mga balita/isyu tungkol sa PDAP
B. Lawak at lalim ng suliranin ng PDAP kung bakit kailangang
gumawa ng aksyon
(Transisyon: Hal. Tingnan kung anong nararapat gawin ng
pamahalaan upanng mabigyang solusyon ang suliranin sa
kurapsyon gaya ng PDAP)
II. Katawan
a. Mga Mungkahing solusyon sa suliranin ng PDAP
1.
2.
b. Mga Resulta/Epekto ng Pag-alis sa PDAP
1.
2. Nh

5. (Transisyon: Ibig nna banggitin muli ang mga mungkahing
solusyon)
III. Konklusyon (Paggamit ng Lagom)
a. Pagbanggit muli sa mungkahi
b. Pagbanggit muli ng resulta
c. Paghikayat sa mga tagapakinig na magsagawa ng agarang aksyon
7. Paghahanda sa Talumpati – kailangang isagawa ay:
a. Pagsasanay sa pagbigkas
b. Paghahanda ng balangkas
c. Pagbibigay pansin sa tinig, kilos at ekspresyon ng mukha
d. Pananamit
Sanggunian:
Conti, Therezia O. et. al. Komikasyon sa akademikong filipino. Filipino 1. 2009.
Grandbook Publishing, Inc., Pateros, Manila.
Casanova, Arthur P. et al. Pagbasa at pagsulat sa iba’t ibang disiplina. 2001. Rex
Book Store, Inc. Sampaloc, Manila
Aguilar, Reynaldo L. Pegtuan, Zenaida M. Santos, Deogracia DC. Sining ng
komunikasyon Akademikong Filipino. 2009. Grandbook Publishing, Inc., Pateros,
Manila.

6. (Transisyon: Ibig nna banggitin muli ang mga mungkahing
solusyon)
III. Konklusyon (Paggamit ng Lagom)
a. Pagbanggit muli sa mungkahi
b. Pagbanggit muli ng resulta
c. Paghikayat sa mga tagapakinig na magsagawa ng agarang aksyon
7. Paghahanda sa Talumpati – kailangang isagawa ay:
a. Pagsasanay sa pagbigkas
b. Paghahanda ng balangkas
c. Pagbibigay pansin sa tinig, kilos at ekspresyon ng mukha
d. Pananamit
Sanggunian:
Conti, Therezia O. et. al. Komikasyon sa akademikong filipino. Filipino 1. 2009.
Grandbook Publishing, Inc., Pateros, Manila.
Casanova, Arthur P. et al. Pagbasa at pagsulat sa iba’t ibang disiplina. 2001. Rex
Book Store, Inc. Sampaloc, Manila
Aguilar, Reynaldo L. Pegtuan, Zenaida M. Santos, Deogracia DC. Sining ng
komunikasyon Akademikong Filipino. 2009. Grandbook Publishing, Inc., Pateros,
Manila.