2. Resuscytacja pochodzi od łacińskiego słowa resuscito –
„przywracam do świadomości, budzę”.
Pierwsze chwile życia noworodka mają bezpośredni wpływ na
jakość życia oraz mogą mieć konsekwencje na całe życie
człowieka. Każdy noworodek ma prawo do resuscytacji
przeprowadzonej na właściwym i wysokim poziomie. Działania
resuscytacyjne mają na celu nie dopuścić do uszkodzenia
centralnego układu nerwowego.
Konieczność resuscytacji po porodzie można przewidzieć w około
70% przypadków. Należy zapoznać się z przedporodowymi i
okołoporodowymi czynnikami ryzyka niedotlenienia noworodka.
3. Przedporodowe czynniki ryzyka
Cukrzyca u matki
Nadciśnienie tętnicze
Infekcja u matki
Krwawienie w drugim lub trzecim trymestrze ciąży
Porody przedwczesne w wywiadzie
Wielo- lub małowodzie
Ciąża przeterminowana
Ciąża mnoga
Uzależnienia u matki (alkohol, leki, narkotyki)
4. Okołoporodowe czynniki ryzyka
Poród przedwczesny
Cięcie cesarskie ze wskazań nagłych
Poród kleszczowy lub z użyciem próżnociągu
Nieprawidłowe położenie płodu
Przedłużający się poród (>24 godzin) i przedłużający się (>2
godzin) drugi okres porodu
Wcześniejsze (> 24 godzin) odejście płynu owodniowego
Podbarwiony smółką płyn owodniowy
Przodujące łożyska i przedwcześnie odklejające się łożysko
Wypadnięcie pępowiny
Zaburzenia tętna płodu
Stosowanie opioidów u matki (<4 godzin) przed porodem
5. Ocena stanu
Ocenę stanu noworodka przeprowadza się w 1 i 5 minucie życia. Jednak
powszechnie używana punktowa skala Apgar nie jest stosowana do podjęcia
decyzji odnośnie resuscytacji. Ocena noworodka powinna się rozpocząć
natychmiast po urodzeniu. Opiera się ona głównie na trzech następujących
objawach: oddech, czynność akcji serca i zabarwienie powłok skórnych.
Właśnie te trzy objawy są podstawą do oceny, podejmowania decyzji i
prowadzenia działań resuscytacyjnych. Od właściwej oceny, decyzji i
niezwłocznie podjętych sprawnych i właściwych działań resuscytacyjnych
zależy skuteczność resuscytacji.
6. Resuscytacja noworodka
Resuscytacja noworodka nie jest pojedynczą procedurą stosowaną u
wszystkich noworodków, ani też nie jest zbiorem przypadkowych
działań. Procedura resuscytacji składa się z serii ujednoliconych i
następujących po sobie działań. Każdy następujący po sobie krok jest
logiczną konsekwencją poprzedniego i opiera się na ocenie stanu
noworodka i odpowiedzi na stosowane postępowanie. Skuteczność
resuscytacji zależy również od właściwego sprzętu a przede wszystkim
od sprawnego zespołu przeprowadzającego resuscytację.
7. Sprzęt niezbędny do resuscytacji noworodka
Stanowisko resuscytacyjne:
promiennik ciepła
źródło światła
stoper
Stetoskop
Źródło tlenu:
przepływomierz do 10 l/min
zastawka nadciśnieniowa ustawiona na 30-40 cm H2O
Ssak:
ujemne ciśnienie do 200 cm H2O
cewniki do odsysania nr 5, 6, 8 Fr
awaryjnie – gruszka gumowa do odsysania
8. cd.
Worek oddechowy i maski twarzowe nr 0, 1, 2
Rurki ustno-gardłowe
Laryngoskop z prostymi łopatkami nr 0, 1
Rurki dotchawicze właściwych rozmiarów: 2.0, 2.5, 3.0, 3.5, 4.0
Prowadnice do rurek intubacyjnych
Kleszczyki Magilla
Leki:
nalokson
adrenalina
4.2% wodorowęglan sodu
płyny dożylne ( 0.9% NaCl, Mleczan Ringera, 5 i 10% glukoza)
9. cd.
Sprzęt jednorazowego użytku:
kaniule dożylne
zestaw do cewnikowania żyły pępowinowej
igły, strzykawki
gaziki nasączone spirytusem
przedłużacze i kraniki trójdrożne
plaster
paski do oznaczania glikemii
probówki
10. Postępowanie resuscytacyjne
Aby uniknąć problemów metabolicznych spowodowanych
oziębieniem natychmiast po porodzie noworodek powinien być
umieszczony pod promiennikiem ciepła, osuszony z płynu
owodniowego przy pomocy serwet lub specjalnych ciepłych
ręczników. Szczególnie ważne jest to w przypadku noworodków
urodzonych przedwcześnie z małą i ekstremalnie niską masą
urodzeniową z powodu cienkości naskórka i bardzo słabo
rozwiniętej tkanki podskórnej. Zminimalizowanie strat ciepła
zwiększa szansę na przeżycie. Pocieranie skóry noworodka ma
też znaczenie jako czynnik stymulujący oddychanie.