1. Etika e sjelljes
Etika është shkenca që studjon moralin, parimet, normat dhe rregullat e sjelljes së njerzve
në shoqëri. Ajo është moral ii një shoqërie, i një klase, edhe i një grupi shoqëror. Të
flasësh për etikën do të thotë, të flasësh për vlera sublime ose është detyrë e cdo njeriu të
ndërgjegjshëm që ndjen frymimin e epokës së krizës. Në këtë botë: “Pa etikën cdo gje do
të ndodhte sikur net ë gjithë të ishim pesë milionarë, ushëtarë të hipur në një makonë të
madhe që nuk e drejton njeri. Ajo lëvizje gjithnjë e më shpejt por nuk e di se ku shkon…”
(Jacque Causean).
Fjala “Etika”buron nga shprejha greke “Ethas /ethika” që ka domethënien e traditës,
alokeve, shprehjeve.
Etika në shkollë është të studiosh dhe të vlerësosh sjelljet e nxënësve në dritë e parimeve
morale. Parimet morale mund të shikohen si standart i sjelljes që nxënësit kanë ndërtuar
për veten e tyre si lëndë e shtrëngimeve dhe detyrimeve që shkolla kërkon ndaj tyre dhe
pjestarëve të tjerë të sttafit mësimor. Etika në shkollë merret me cështjet se cfarë është e
mirë dhe se cfarë është e keqe. Duke qënë se njeriu në rastin tonë nxënësit kanë ndërtuar
një sistem ose teori të vlerace morale ose parimeve ata (nxënësit) bashkëveprojnë edhe në
shkollë me po këtë sistem të formuar.
Disa nga parimet e etikës në shkollë janë :
- Nënësit duhet të gjykojnë dhe të vlersojnë se c’është e mirë e c’është e keqe, ti
përshtaten rregullave të shkollës pa dalë nga karakteri i tyre.
- Të kenë një mënyrë sjellje të përshtatshme dhe të jenë mirënjohës ndaj shokëve
dhe mësuesve.
- Nxënësit kanë të drejtën e lirisë së të shprehurit në ambientet e shkollës.
- Të bëjnë veprime që janë të pranueshme në shoqëri dhe me mësuesot. Të kenë
ndjenjën e pastër për të ndihmuar të tjerët në raste nevoje.
- Nxënësit të mësojnë të jetë tolerant me të tjerët.
- Të kenë respekt për të drejtat e njeriut ( të mos paragjykojnë dhe nxënësit që nuk
kanë aftësinë për të mësuar). Pra etika në shkollë përfshin cdo gjë që gjendet
brënda një rregulli të caktuar.
1

2. • Disa nga të drejtat e fëmijëve në shkollë janë:
• Fëmijët kanë të drejtë të:
- Të dëgjohen dhe opinionet e tyre mertojne të studiohen me kujdes.
- Të inkurajohen dhe ndihmohen për të marrë pjesë në vendimet që kanë të bëjnë
me ta.
- Të kenë një mirëqënie dhe zhvillim të promovuar në mënyrë që ata të realizojnë
plotësisht potencialin e tyre.
- Të konsiderohen si aktorë të zhvillimit të tyre duke i dhënë një përparsi themelore
shëndetit, sigurisë, mirëqënies dhe interesit të tyre.
- Të vlersohen, respektohen dhe kuptohen në kontekstin e kulturës, fesë dhe
origjinës së tyre etnike.
• Të gjithë punonjësit dhe të tjerët që janë në kontakt me fëmijët (për të mbështetur
të drejtat e tyre) duhet të plotësojnë disa detyra:
- Të përpiqen të kuptojnë fëmijët në kontekstin ku ata jetojnë.
- Të punojnë më fëmijët si një frymë bashkëveprimi dhe partneriteti të bazuar në
besimin dhe respetin reciprok.
- Të punojnë më fëmijët në mënyrë që të nxjerrin në pah aftësitë dhe kapacitetin e
tyre dhe të zhvillojnë potencalin e tyre.
- Trajtojnë fëmijët se respektet dhe ti njohin ata si individ në të drejtat e tyre të
plota.
- Të mendojnë pozitivisht për fëmijët dhe të nxjerrin në pah vlerat e tyre si individ
që kanë nevojat të drejtat e tyre.
- Të tregojnë vëmëndje ndaj ideve të fëmijëve dhe ti marrin ato seriozisht.
Janar 2011
2