Bakteriel,viral ve fungal deri enfeksionları eğitim semineri

1. BAKTERİYEL, FUNGAL VE VİRAL ENFEKSİYONLAR Prof.Dr. Ertan YILMAZ Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Deri ve Zührevi Hastalıklar Anabilim Dalı

2. -10 aylık kız çocuğunda; -Bir hafta önce alt çeneden başlayıp, hızla yayılan -Yüz ve gövdede, keskin sınırlı, eritemli, sulantılı, yer yer veziküllü, çoğunluğunun üzerinde bal-sarısı kurut bulunan lezyonlar, -Submandibuler LAP mevcut OLGU Tanınız Nedir?

7. İmpetigo Ayırıcı Tanı: -h erpes simpleks - kontakt dermatit - tinea korporis ( sirsine görünüm l ü yse)

11. -45 yaşında erkek hastada 3 gün önce başlayan, -Gövde sol yanda omuz üzerinde - 4 cm çaplarında, sert, hassas, a ğ r ı l ı , eritemli ve s ı cak nodül -Nodül üzerinde püstüler bir yapı saptadınız OLGU Tanınız Nedir?

19. -48 yaşında erkek hastada, Bir haftadır, 39 0 C ateş, halsizlik ve eklem ağrısı yakınımı var -Sol tibia ön yüzde, düzensiz ama keskin sınırlı, parlak eritemli, deriden kabarık, lokal ısı artımı gösteren geniş bir plak saptadınız OLGU Tanınız Nedir?

25. -38 yaşında erkek hastada 3 yıldır aksiller ve inguinal bölgede, tekrarlayan ağrılı şişlik, yara ve sonrasında gelişen iz yakınımı mevcut -Her iki aksiller ve inguinal bölgede, eritemli, hassas, sert nodüller, yer yer ülserler ve skatrisler -Ayrıca, belirgin komedon gelişimi mevcut OLGU Tanınız Nedir?

31. -28 yaşında bir erkek hastada, -3-4 aydır giderek yayılan, -İnguinal bölgede çift taraflı -Keskin sınırlı, homojen dağılımlı -Üzeri hafif kepeklenen, kırmızı kahverenginde makül saptadınız OLGU Tanınız Nedir?

35. -9 yaşında kız çocuğunda; saçlı deride iki ayrı lezyonu var -Sol temporal bölgede, sonra çıkan, sınırları belirsiz, y uvarlak, grimsi kepekli makül -Vertekste, keskin sınırlı, y uvarlak, pitiriyazik kepekli plak mevcut, B u alandaki saçlar, follikül a ğ z ı ndan k ı r ıl m ış Tanınız Nedir? OLGU

36. Tinea kapitis süperfisyalis - “ kuru kel ” ya da “ saçkıran ” -Başlangıçta sınır keskinliği göstermeyen y uvarlak veya oval, grimsi kepekli makül veya plaklar

37. Tinea kapitis süperfisyalis -B u alandaki saçlar, follikül a ğ z ı ndan k ı r ı lm ış -Sı kl ı kla tek bazen birkaç odak -K al ı c ı alopesiye neden olmaz -Puberteden sonra kendili ğ inden gerileme

38. Tinea kapitis süperfisyalis Ay ı r ı c ı tan ı; -S eboreik dermatit -P soriazis -P itiriazis simpleks -A lopesi areata

39. -11 yaşında erkek çocuk; -Vertekste s ulantılı ve cerahatli nodül -Nodülün üzerinde yer yer püstüller -Bu bölgede saç kaybı mevcut -Postauriküler lenfadenopatisi var OLGU Tanınız Nedir?

40. Tinea kapitis profunda -Etken, z oofilik dermatofit - Sulant ı l ı ve cerahatli nodüler lezyon - Kerion selsi olarak tanımlanır -Kı llar “ terey a ğı ndan k ı l çeker ” gibi -S katris ve kal ı c ı alopesi geli ş ir

41. Tedavi T.k. Süperfisyalis ayrı T.k. Profunda -Bulaşma riski nedeniyle, bir hafta süreyle okuldan alıkonmalı -Tedaviye destek için baş, antifungal şampuanla yıkanmalı -Mümkünse saçlar traş edilmeli

42. Tedavi T.k. Süperfisyalis SİSTEMİK + TOPİKAL ANTİFUNGAL T.k. Profunda -Sistemik antifungal olarak ilk tercih griseofulvin -Sistemik tedavi en az 6-8 hafta sürdürülmeli

43. T.k. Süperfisyalis tedavi -Standart sistemik antifungal ajan; griseofulvin -Sistemik ve topikal tedavi en az 6-8 hafta -Sistemik tedaviye topikal ajanlar eklenmeli -Dirençli olgularda sistemik ajan değiştirilir

44. -Hastalık bölgesindeki kıllar epile edilmeli -Sistemik antifungal ( griseofulvin ) -Sekonder enfeksiyona karşı sistemik antibiyotik -Topikal antifungalden önce cerahatlenme, sulantı ve ödem gerileyinceye kadar pommade Wilkinson ile pansuman -Daha sonra topikal antifungal ajanlar -Enflamasyonu ve skar gelişim riskini azaltmak amacıyla kısa süreli sistemik steroid T.k. Profunda tedavi

45. Tinea korporis -El içi, ayak tabanı ve inguinal bölge dışı - Ço ğ unlukla, ön kol, boyun ve yüz gibi açık bölgelerde -Keskin ve aktif kenarlı, ortası gerilemiş, kaşıntılı plak

46. Tinea korporis Ay ı r ı c ı tan ı; -P soriazis -P itiriazis rozea -S eboreik dermatit -Nummüler egzema Tedavi; -Topikal antifungal kremler -En az 4 hafta süreyle

47. Tinea kruris (inguinalis) -İnguinal kıvrımlar ve kruris üst iç yüzde - Erkeklerde daha s ı k - Keskin s ı n ı rl ı , ekskorye papülovezikül ve skuaml ı plakla r - Sübjektif olarak çok kaşıntılı -O rta k ı s ı mlar ı k ı smen gerile miş

48. -42 yaşındaki erkek hastada birkaç yıldır yaz aylarında şiddetlenme eğilimi gösteren, -Her iki ayakta; -Sınır keskinliği göstermeyen hiperkeratoz -Yer yer deskuamasyon ve kepeklenme gösteren plaklar OLGU Tanınız Nedir?

49. Tinea pedis -Atlet ayağı olarak da tanımlanır -Toplumda en sık görülen mantar enfeksiyonu -Asker, sporcu ve yurt öğrencilerinde sık -Uzun süre kapalı ayakkabı giyme, hiperhidroz, nemli ve sıcak ortamlar hastalığın gelişmesine zemin -Aptes alma sonrası ayakların yeterli kurulanmaması A yak T. pedis E l T. manum Ayak+El T. pedis et manum

50. Tinea pedis G örünüm ve seyir açısından ; 1-İntertrijinöz 2-Dizhidrotik 3-Skuamöz hiperkeratotik -Soğuk mevsimlerde sessizleşir -Yaz aylarında tekrar alevlenme -Ragat, ekskoryasyon ve erozyonlar bakteri girişine -Bunun sonucunda lenfanjit veya selülit

52. Tinea pedis - manum (Dizhidrotik form) - S ı kl ı kla ayak taban ı nda, -Şiddetli kaşıntılı, sert vezikül veya veziko-püstül -G erile rken sar ı ms ı -kahverengi kurut veya kepeklenme -Veziküller birle ş ip bül -Piyojenik koklarla sekonder enfeksiyon

53. Tinea pedis (Skuamöz hiperkeratotik form) -B elirgin hiperkeratoz ve kepeklenme -H iperkeratotik plaklar - S ı kl ı kla çift tarafl ı görülür

54. Tinea Pedis Tedavi -T opikal antifungal tedavi ( 4-6 hafta ) -Sekonder enfeksiyon varsa , topikal antibiyotik -Yoğun hiperkeratoz varsa , önce keratolitik ler -Şiddetli olgularda sistemik antifungal eklenebilir Önlemler -Hiperhidroz ve nem gibi predispozan faktörler için önlem -Banyolardan sonra ayakların kurulanması -Nüksleri engellemek amacıyla, ayakkabılar antifungal pudralarla dezenfekte edilmeli

55. -Tırnağın dermatofit, kandida veya küf mantarları ile enfekte olması sonucu gelişen tablo onikomikoz -Dermatofitlerin neden enfeksiyona tinea unguium -Etken,tırnağın serbest kısmından girer -Hiponişyumda çoğalarak tırnak cismini -Ayak tırnakları daha sık tutulur -Tabloya sıklıkla t. pedis eşlik eder -Enfeksiyon, genellikle erişkinlerde Tinea Unguium

56. Tinea Unguium -Tırnak yatağı, serbest kenardan başlayarak kalınlaşır -Enfekte kısmı, beyazımsı, kirli sarı veya kahverengi -Subungual keratoz, kolayca parçalanıp dökülür -Tırnakta cisim kaybı olur -Tırnak cismi tırnak yatağından ayrılabilir (onikoliz) -En sık görülen form (Distal Subungual onikomikoz)

57. Ay ı r ı c ı tan ı; -P soriazis -Liken planus -Kontakt dermatit Tinea Unguium -Nativ preparatta etkenin saptanması ile tanı konulmalı -Yalancı negatiflik oranı yüksek olup tetkik birkaç kez yinelenmeli !!!!

58. -Mutlaka sistemik antifungal verilmeli -Sistemik antifungal (başarı oranı %80 civarında) Terbinafin 250 mg/gün Itrakonazol 200 mg/gün -El için en az 2 , ayak için 3 ay süreyle Bu süreler yanıta göre uzatılabilir -Topikal tırnak solüsyonları eklenebilir -İleri yaş hastalarda sistemik tedaviden kaçınılmalı -Klinik iyileşmenin mikolojik iyileşmeden geç olacağı hastalara ifade edilmeli Tinea Unguium Tedavi

59. -28 yaşında, bulaşıkçılık yapan bir kadın hastada; üç aydır, sağ el işaret parmağında, tırnak çevresinde, zaman zaman artan kızarıklık ve şişlik yakınımı var -Periungual retraksiyon, eritem ve ödem -Sıkmakla tırnak kenarından sero-pürülan akıntı -Tırnak 1/3 proksimalinde yüzeyel çizgilenmeler saptadınız OLGU Tanınız Nedir?

60. Kandidyal Paronişi -Yemek, bulaşık ve çamaşır işleriyle uğraşan bireylerde sık -Çoğunlukla el parmaklarında ve sıklıkla tek parmakta -Periungual enflamasyon, retraksiyon, hassasiyet ve ödem -Kronik seyirli bir tablo

61. Kandidiyal Paronişi -Eritem ve ödemli lezyon sıkıldığında, tırnak kenarından seröz veya pürülan bir sıvı -Ellerin uzun süre ıslak kalmasıyla, belirtiler şiddetlenir -Sekonder bakteriyel enfeksiyon sık -Uzun dönemde, proksimal bölgeden başlayan onişi -Tırnakta deformasyon, kalınlaşma, distrofi ve renk değişikliği

62. Ay ı r ı c ı tan ı; -Bakteriyel paronişi -Herpetik paronişi -Tinea unguium Kandidiyal Paronişi Tedavi; -Predispozan faktörler ortadan kaldırılmalı -Sistemik (flukonazol) ve topikal antifungaller birlikte kullanılmalı -Tırnak tutulumunda tedavi süresi 2-3 aya kadar uzatılmalı

63. Kandidyal İntertrigo -Sıklıkla, kilolu, çok terleyen, uzun süreli antibiyotik kullanan -Genital, intergluteal, aksiller, göğüs altları ve parmak araları -Keskin sınırlı, eritemli, nemli/masere, erode alanlar -Lezyon kenarında, sağlam bölgede vezikülo-püstül şeklinde “uydu” ( satellit ) lezyonlar

64. Kandidyal İntertrigo -3-4. el parmak arası " erosio interdigitalis blastomychetica “ -Bebeklerde genital ve perianal yerleşim intertrigo “ yalancı bez dermatiti ” -Bölgenin nemli ve kapalı olması gelişimine zemin -Kıvrım yerlerinin tutulmuş olması, satellit lezyonlarla yayılım göstermesiyle “ diaper (bez) dermatiti ”nden ayrılır

65. Ay ı r ı c ı tan ı; -Bez dermatiti -Bakteriyel intertrigo -Eritrazma -Seboreik dermatit -İnvers p soriazis -Dermatofitozlar Kandidyal İntertrigo Tedavi; -Predispozan faktörler varsa düzeltilmeli -Topikal nistatin, pimaricin veya imidazol grubu kremler -Genellikle iki haftalık tedavi yeterli -Bebeklerde bezin sık değiştirilmesi ve bölgenin kuru tutulması -Yaygın lezyonlarda sistemik antifungal (flukonazol)

66. -25 yaşında erkek hastada; -Gövdesinde 2-3 aydır giderek yayılan, hafif kaşıntılı leke yakınımı var. -B oyun ve gövde üst k ı sm ında, değişik çap ve görünümlerde, keskin sınırlı, üzeri hafif f urfurik skuaml ı hipopigmente maküller Tanınız Nedir? OLGU

67. Tinea Versikolor -Kronik seyirli ve asemptomatik -İnce kepeklenmeyle seyir -Fazla terleme ve sebore önemli rol -Aylar bazen yıllarca sürer, sık nüks -Gençlerde ve erişkinlerde sık -Boyun, gövde üst kısmı ve üst ekstremite proksimali

68. Tinea Versikolor -Sütlü kahverenginde veya hipopigmente -Keskin sınırlı, değişik çaplarda maküller -Kaşıntı yakınımı yok veya hafif -Lezyonların üzeri furfurik skuamlarla kaplı -Talaş (yonga) arazı pozitif -Wood lambası ışığında sarımsı veya kahverengimsi refle

69. Tedavi - Ketokonazol veya selenyum sülfid’ li şampuanlar tedavide ve nüklerin önlenmesinde -Sistemik Ketokonazol tb tek doz 400 mg birer hafta ara ile iki kez -Hipopigmente maküller geç kaybolacak

70. Herpes Orolabialis (H. Labialis) -Çoğunlukla, HSV-1’in neden olduğu enfeksiyon -Belirtilerin çıkacağı bölgede, kaşıntı, hafif yanma ve batma -Sıklıkla alt ve üst dudak ve çevresinde -Eritemli zeminde, gruplar halinde veziküller -Veziküller, açılarak sulanan erode alanlar -Belirtilerin üzerinde sarımtırak renkte krutlar

71. Herpes Orolabialis (H. Labialis) -Uçuk göz çevresindeyse, herpetik keratokonjunktivit açısından muayene edilmeli -Ağız içi tutulumunda; dil, damak, gingiva, bukkal mukoza ve dudaklarda -Gruplar halinde ağrılı veziküller, erode ve ülsere alanlar ve yer yer üzeri gri membranla kaplı plaklar -Belirtiler ortalama 10 gün içinde iz bırakmadan iyileşir

72. Herpes Orolabialis (H. Labialis) Ayırıcı tanı: Dudak ve çevresi tutulumunda; -Fiks ilaç reaksiyonu -Eritema multiforme -İmpetigo -Herpes zoster Ağız içi tutulumunda; -Aftöz stomatit -Behçet hastalığı -Pemphigus vulgaris -Şiddetli moniliazis

73. Herpes Tedavisi -Tam eradikasyonu sağlayacak tedavi yöntemi yok -Ağrı ve kaşıntıya yönelik destekleyici tedavi -Sekonder bakteriyel enfeksiyona karşı topikal antibiyotikli krem -Enfeksiyonun şiddeti, yerleşimi ve komplikasyon riskine göre sistemik antiviral tedavi -Amaç; hastalığın semptomlarını hafifletmek, nüks sıklığını azaltmak ve virus bulaşma hızını düşürmek

74. Herpes Tedavisi - Primer ve nüks genital herpeste enfeksiyon şiddetine bakılmaksızın sistemik antiviral - Ekzema herpetikumda ; şiddetli olgularda I.V., hafif olgularda ise oral antiviral tedavi -Yılda en az 6 nüks veya HSV’ye bağlı eritema multiforme gelişenlerde supresyon amaçlı sistemik antiviral tedavi -Sistemik ajanlar, acyclovir, valacyclovir ve famcyclovir -İlaçlar, klinik belirtilerin ortaya çıkmasını izleyen ilk 48 saat içinde verilmeli -Lokal antiviraller sadece herpetik göz enfeksiyonlarında

75. -Baş, boyun ve gövdede yaygın -H afif eritemli makül opapüler lezyonlar, papülov ezikül , vezikül, püstül , g öbekli püstül ve ku rut mevcut -Lezyonların tümü bir arada Tanınız Nedir? OLGU -4-5 gündür h afif a te ş , k ı r ı kl ı k ve ba ş a ğ r ı s ı olan 9 yaşında kız çocuğunda, yüz ve saçlı deride n hızla gövdeye yayılan kaşıntılı kızarıklık ve kabartılar oluşmuş

76. Varicella (Suçiçe ğ i ) -Genellikle çocukluk döneminde -Olguların %90'ı 10 yaşından küçük -Virus, damlacık enfeksiyonuyla üst solunum yolundan -Bulaştırıcılık, deri lezyonlarının ortaya çıkışından 4 gün önce deri lezyonlarının çıkışından 5 gün sonraya kadar

77. Varicella (Suçiçeği) -İki haftalık inkubasyondan sonra sekonder viremi -Ateş, kırıklık ve başağrısı gibi prodromal belirtiler çocuklarda hafif -Belirtilerin 2.-3. gününde ortaya çıkar -Deri belirtileri oldukça kaşıntılı -Lezyonlar, önce yüz ve saçlı deride başlar -El içi ve ayak tabanı dışında tüm deride

78. Varicella (Suçiçeği) -Hafif eritemli makülo-papül şeklinde başlar -24 saat içinde zemini veziküle dönüşür -Veziküller ince duvarlı -Hızla içleri bulanarak püstüle -Hemen ardından ortaları çökük göbekli püstüle -Kurutlanan lezyonlar skatrissiz 1-3 haftada iyileşir Makül, papül, vezikül, püstül, göbekli püstül ve kurut’un bir arada görülmesi tipik

79. Varicella (Suçiçeği) -Atopik dermatitli hastalarda egzema herpetikuma benzer -Sekonder enfeksiyon (staf.-strep.) sık komplikasyon -Pnömoni ve ensefalit (erişkinlerde risk yüksek) -Hastalık döneminde aspirine Reye sendromu -Hastalık, erişkinlerde çocuklardan daha ağır -Gebeliğin ilk 20 haftasında konjenital malformasyon riski

80. Varicella ( Tedavi ) -Semptomatik ve komplikasyonları önlemeye yönelik -Bulaşmayı ve komplikasyonları önlemek amacıyla, lezyonlar kabuklanıncaya kadarhasta okula gönderilmemeli -Rutin tedavide, antipruritik ve antipiretik ilaçlar -Profilaksi amacıyla topikal antibiyotikli kremler -Erişkinlerde ve immünsuprese çocuklarda, özellikle ilk 24 saat içinde başlamak koşulu ile, yüksek doz sistemik antiviral -Korunma amacıyla çocukluk döneminde aşılama

81. Zona Zoster -VZV' un neden olduğu nörodermik bir enfeksiyon -Primer enfeksiyon suçiçeği -Viruslar, deri ve mukozalardaki sinir uçlarından girerek duyu ganglionlarına -Ganglialarda latent halde saklı -Lokal travma ve vücut direncinin azalmasıyla reaktive -Duyu sinirleri yoluyla deriye -Hastaların 2/3’ü 50 yaş -Genellikle tek taraflı

82. Zona Zoster -Önce, tutulan dermatoma uyan bölgede -Yüzeyel kaşıntı ile bıçak saplanırcasına şiddetli ağrı arasında değişen sübjektif semptomlar -Ağrılar bazen migren, enfarktüs, plörezi, renal kolik ve miyalji -Bu semptomlara yanma, batma, hassasiyet ve hiperestezi -Sübjektif belirtiler gençlerde daha hafif

83. Zona Zoster -Dermatomal, eritemli zemin üzerinde gruplar -Toplu iğne başı büyüklüğünde papüller -Papüller 24 saatte veziküle -İki-üç gün içinde püstüle -Yine iki-üç gün içinde ortası göbeklenme -Daha sonra üzerinde krut gelişir

84. Zona Zoster -Bir hafta içinde dermatom boyunca ayrı odaklar halinde yeni lezyonlar -Aynı gruptaki lezyonların görünüm, diğer gruptan farklı -Deri belirtileri, bazen hemorajik ve gangrene -Bölgesel lenf bezleri genellikle ağrılı ve şişmiş -Lezyonlar, 2-4 hafta içinde iz bırakmadan iyileşir -Yaşlılarda, bu süre 6 haftadan uzun

85. Zona Zoster -Genellikle bir kez geçirilir -Çoğunlukla tek taraflı -İmmunsupresyonda çift taraflı veya jeneralize -En sık görülen lokalizasyonu interkostal bölge -Oftalmik zosterde oküler tutulum -Trigeminal sinir tutulumu ve fasiyal paralizi birlikteliği Ramsay-Hunt sendromu

86. Zona Zoster ( Tedavi ) -Hastalığın süresini ve şiddetini azaltmak -Yayılımı önlemek ve postherpetik nevralji riskini azaltmak -Orta ve ileri yaştaki hastalara yatak istirahati -Sekonder enfeksiyonlara karşı antibiyotikli kremler -Nevralji için, topikal anestezik ve sistemik analjezik

87. Verruka Vulgaris -Sübjektif semptom vermeyen, deri renginde, -Üzeri karnabahar görünümünde keratozik vejetasyon -Ortalama 5 mm çapında yuvarlak papüllerle -Lezyonlar, birleşerek geniş plaklar yapar -Hastaların büyük çoğunluğu 5-20 yaş arasında

88. Verruka Vulgaris -Verrüler sıklıkla el içi ve el parmaklarına -Saçlı deride, yanak ve göz çevresinde hafif uzun ve fırçamsı görünüm (v. filiformis) -Tırnak çevresi yerleşimi, ragatlara bağlı hassasiyet ve tırnakta şekil bozukluğu -Lezyonların gelişimi, haftalar veya aylarca sürer

89. Verruka Vulgaris -Genellikle önce tek büyük bir papül (ana siğil), -Ardından çok sayıda yeni verrüler -Verrü yüzeyinde tromboze, dilate kapillerlerin neden olduğu siyah noktacıklar önemli bir tanı kriteri -Hastaların 2/3'ünde ise 2 yıl içinde kendiliğinden iyileşir -Epidermise lokalize olduklarından iyileştiklerinde skatris yok

90. Verruka Tedavisi -Hastanın yaşına ve immünolojik durumu -Hastalığın süresi ve yaygınlığına bağlı -Hastalığın kendiliğinden gerilediği -Özellikle çocukların telkin tedavilerine yanıt verdiği -Halen en sık kullanılan tedavi yöntemleri, enfekte hücrelerin destrüksiyonu -Retinoik asit, %40’lık salisilik asit -%5’lik florourasil kombinasyonu -Kriyoterapi, elektrokoterizasyon, lazer -Cerrahi küretaj veya eksizyon

91. Molluskum Kontagiozum -Etken poxvirus grubundan MCV -Sıklıkla çocuklarda görülür -Bulaşma, direk deri teması -Erişkinlerde bulaşma, çoğunlukla cinsel ilişki -Ortası göbekli papüllerle karakterize

92. Molluskum Kontagiozum -Yüz, göz çevresi, genital bölge ve gövde yerleşimi -Lezyonlar, 3-5 mm çapında papüller -Parlak, açık-renkte, yarım küre şeklinde ve tek tek -Pens ile sıkıldıklarında peynirimsi oluşumun ( grain ) -İrrite lezyonlar sekonder bakteriyel enfeksiyona -Traş veya kaşıntıyla yayılım

93. Molluskum Kontagiozum Ayırıcı tanı; -verruka vulgaris -verruka plana juvenil -liken planus Dev lezyonlarda, -keratoakantoma -bazal hücreli karsinoma

94. Molluskum Kontagiozum Tedavi -Papüller, topikal anestesi (EMLA) sonrasında -Pens ile koparılır ve iyot solusyonu -Koterizasyon ve kriyoterapi diğer tedavi -İnkubasyon süresi 2-7 hafta arasında değiştiğinden hastalar; tedaviden sonra yeni lezyon açısından izlenmeli