Kajian ini hanya menyentuh satu objek budaya iaitu pakaian tradisional Dusun Lotud yang melambangkan ikon dan imej dalam perkahwinan masyarakat Dusun Lotud.

1. TAMADUN ISLAM DAN
TAMADUN ASIA
SEMESTER 2, 2016
(UW00202)

2. TAJUK :TAJUK :
KAJIAN TENTANG PAKAIANKAJIAN TENTANG PAKAIAN
TRADISIONAL DUSUN LOTUDTRADISIONAL DUSUN LOTUD
DI TAMPARULI, SABAHDI TAMPARULI, SABAH
NOOR MUSTAQIM BIN MOHAMED BA15110387
MOHD. SAFRI BIN SETIA BA15160995
ADZWAN SHADZRIEN B. AHMAD BB15160859
AJILI BIN ARTARI BA15110021

3. PENGENALAN
Manusia adalah makhluk yang berbudaya dan
budaya tersebut mengandungi makna tertentu dan
mempunyai hubungan yang erat dengan cara
hidup setempat
Adat dan budaya yand dimiliki sesebuah
kelompok sering menjadi identiti atau petunjuk
untuk mengenali, menginterpretasi dan
mendokumentasikan tanda-tanda yang sama
Kajian ini hanya menyentuh satu objek budaya
iaitu pakaian tradisional Dusun Lotud yang
melambangkan ikon dan imej dalam perkahwinan
masyarakat Dusun Lotud.

4. ASAL USUL MASYARAKAT DUSUNASAL USUL MASYARAKAT DUSUN
 Terdapat berbilang suku kaum yang tinggal di Sabah, antaranya
suku kaum yang paling dominan dengan populasi yang
terbanyak iaitu suku kaum Kadazandusun.
 Suku kaum Kadazandusun merupakan hasil gabungan kaum Kadazan
dan kaum Dusun dan akhirnya terbentuklah satu kaum yang baharu
iaitu kaum Kadazandusun.
 Terdapat lebih kurang 40 sub-etnik dibawah suku kaum Kadazandusun,
antaranya ialah kaum Kadazan, kaum Dusun Tindal, kaum Dusun
Suang Lotud, kaum Rungus dan banyak lagi kaum yang lain.
 Masyarakat Dusun Lotud juga kaya dengan seni budayadan adat nenek
moyang yang masih diamalkan sehingga sekarang.
 Seperti suku kaum yang lain, suku kaum Kadazandusun juga
mempunyai warisan dan amalan yang unik.

5. KONSEP PAKAIAN TRADISIONAL
KAUM DUSUN LOTUD
KONSEP PAKAIAN TRADISIONAL
KAUM DUSUN LOTUD
 Pakaian Dusun Lotud adalah berasal daripada pakaian ketua
Tantagas (bobolian)[ Ketua upacara yang membuat sesuatu
istiadat.].
 Pakaian Dusun Lotud mempunyai tiga peringkat atau
generasi di mana ketiga-tiganya menunjukkann
perkembangan dalam kelengkapan pakaiannya[
 Generasi pertama masih berkemban, generasi kedua telah
lengkap pakaiannya iaitu mempunyai baju dan kain sarung
serta ada berbezaan darjat (kain sarong kosong dikategorikan
sebagai orang miskin dan kain sarung yang bercorak adalah
orang berada), dan generasi ketiga pakaian yang sudah
dimodenkan.].

6. Konsep Pakaian Tradisional Dusun Lotud Lelaki
 Bagi kaum lelaki Dusun Lotud, mereka memakai baju
daripada kain kapas berwarna hitam dan dihiasi
sulaman dan labuci.
 Aksesorinya pula bermula dari bahagia kepala di
mana akan dipakaikan tengkolok iaitu yang dipanggil
‘Sundi’ oleh kaum Dusun Lotud.
 Sundi ini mempunyai satu tanduk dan satu tanduk ini
adalah untuk membezakan daerah antara kaum
Dusun Lotud dengan kaum Dusun Lotud yang lain
 Kaum lelaki juga mengenakan selendang yang
ditenun.

7. Konsep Pakaian
Tradisional Dusun
Lotud Lelaki

8.  Kain asas bagi pembuatan pakaian
tradisional lelaki dusun suang
lotud ialah fabrik komersial
hitam , sutera atau baldu untuk
upacara tertentu yang di kenali
sebagai baju baldu atau kapas
yang berwarna hitam
 Selain itu pakaian lelaki dusun
juga dikenali sebagai gaung iaitu
baju lengan panjang tanpa
sulaman pada zaman dahulu tetapi
zaman kian berubah dari masa ke
semasa menyebabkan perubahaan
pada baju tersebut yang telah
dihiasi dengan sulaman dan labuci
 juga bercorak Tinobugi yang
berwarna merah, kuning keemasan
dijahit pada pergelangan tangan,
tepian blaus dan di dada
PAKAIAN LELAKI

9.  Dikenali sebagai sundi atau sigar
yang diperbuat daripada kain
destar.
 Selain itu ia juga di kenali sebagai
siga iaitu penutup kepala,dilipat
atau dililit dalam beberapa cara
yang istimewa iaitu “hopung” iaitu
ular sawa model berpilin kinahu
dan “kahu”
 pemegang belanga model berlipat
sinimbitan dan tinahanuk, di mana
sebahagian kecil akan terkeluar
sedikit bagi menghasilkan satu
bentuk yang seakan-akan haiwan
iaitu ular sawah .
SUNDI ATAU SIGAR

10. • Aksesori yang digunakan bagiAksesori yang digunakan bagi
mengayakan pakaian lelakimengayakan pakaian lelaki
tradisional Dusun Lotud ialahtradisional Dusun Lotud ialah
selendang yang diKenaliselendang yang diKenali
sebagai kulimbai yangsebagai kulimbai yang
berwarna merah di letakkan diberwarna merah di letakkan di
bahagian pinggang pemakaibahagian pinggang pemakai
bagi menyerikan lagi sibagi menyerikan lagi si
pemakai pakaian tersebut.pemakai pakaian tersebut.
• Seterusnya Tinggot iaitu TaliSeterusnya Tinggot iaitu Tali
pinggang berwarna perakpinggang berwarna perak
diperbuat daripada wangdiperbuat daripada wang
syling dolar pada awal abadsyling dolar pada awal abad
ke-20 yang di pakai dike-20 yang di pakai di
bahagian pinggang yangbahagian pinggang yang
digunakan dari zaman dahuludigunakan dari zaman dahulu
hinggalah sekarang tanpahinggalah sekarang tanpa
apa-apa perubahan bentukapa-apa perubahan bentuk
pada tali pinggang perakpada tali pinggang perak
tersebut.tersebut.
AksesoriAksesori

11. Aksesori di bahagianAksesori di bahagian
leher juga di gunakanleher juga di gunakan
iaitu rantai yangiaitu rantai yang
dikenali sebagai karodikenali sebagai karo
yang terdiri daripadayang terdiri daripada
beberapa jenis manikbeberapa jenis manik
seperti bungkas,seperti bungkas,
kotos,kotos,
akipangungupuakipangungupu
,bulul ,olod,dan,bulul ,olod,dan
beberapa yang lainbeberapa yang lain
lagi.lagi.
Di samping itu gelangDi samping itu gelang
juga digunaan untukjuga digunaan untuk
mengayakan pakaianmengayakan pakaian
lelaki Dusun Lotud
Aksesori

12. Bagi pakaian tradisional kaum
wanita Dusun Lotud pula, mereka
memakai baju dan ‘Gonob’ dari
kain kapas dinamakan ‘Tuit’ yang
dihiasi sulaman motif ‘Linangkit’
dari benang berwarna-warni.
Bahagian kepala perempuan
dihiasi dengan bulu ayam yang
dipanggil ‘siwot’.
Konsep Pakaian Tradisional Dusun Lotud
Perempuan

13. -langkah pertama bagi cara
pemakaian, wanita tersebut akan
memakai kain sarung hitam yang
dikenali sebagai ‘gonob’. ‘Gonob’
ini bercorak warna merah dijahit
ditepi kiri (bangkit) serta tinobugi
dijahit melintang diparas betis.
-Manakala ukuran gonob adalah
dibawah paras lutut. Gonob (skirt)
yang dipakai oleh wanita perlu
berada di sebelah tepi paha kiri,
dan bukannya di kedudukan lain.

14. Seterusnya, dalam gambar [Rajah
(ii)], kain putih (sigar) sebagai tali
pinggang yang diikat disekeliling
pinggang selepas menggunakan
gonob. Sigar ini juga mempunyai
pelbagai corak dan warna yang
membawa maksud yang
berlainan. Tali pinggang yang
dikenali sebagai ‘loti’ putih dan
perak. Ditambah dengan 2
kelepak ikatan hitam untuk
wanita sudah berkahwin.
[Rajah (ii)]

15. Gelungan rotan ini dikenali
sebagai lilimbo. Lilimbo ini
diperbuat daripada bambu dan
digunakan oleh para wanita
Dusun Lotud. Warna merah
merupakan warna utama dan
lilimbo ini mempunyai makna
tersendiri. Wanita yang memakai
lilimbo berwarna putih membawa
maksud perempuan yang sudah
menjadi balu manakala lilimbo
yang mempunyai warna hitam
bermaksud wanita yang sudah
berkahwin.

18. PENGGUNAAN PAKAIAN TRADITIONALPENGGUNAAN PAKAIAN TRADITIONAL
DUSUN LOTUDDUSUN LOTUD
Pakaian Dusun Lotud mempunyai
tradisi pemakaiannya yang terdiri
daripada tiga generasi
Pakaian tradisional Dusun Lotud
dipakai pada masa-masa tertentu
Etnik-etnik di Sabah ini terkenal dengan
adat-adat dan pantang larang mengikut
kepercayaan mereka yang tersendiri
Responden memberitahu sekiranya
sesorang itu tidak mempercayai adat-
adatnya dan melanggar pantang
larangnya, dia akan ditimpa bala
Oleh itu, pemakaian Dusun Lotud perlu
mengikut peraturan dan simboliknya
kerana daripada pemakaian kita
dapat tahu tentang statusnya.

19. CIRI-CIRI PAKAIAN TRADISI SUKU KAUM
DUSUN LOTUD

20. CORAK PAKAIAN
Corak boleh terdiri daripada corak terancang atau corak tidakCorak boleh terdiri daripada corak terancang atau corak tidak
terancang. Corak yang terdapat dalam pakaian Dusun Lotud initerancang. Corak yang terdapat dalam pakaian Dusun Lotud ini
mempunyai pelbagai jenis susunan. Berikut merupakan jenis-jenismempunyai pelbagai jenis susunan. Berikut merupakan jenis-jenis
susunan yang terdapat dalam pakaian ini ialah:susunan yang terdapat dalam pakaian ini ialah:
1) SUSUNAN ULANG SEKATA
2) SUSUNAN SELANG-SELI
3) SUSUNAN BATU-BATA
4) SUSUNAN BERTIMBAL
5) SUSUNAN BERTINDIH
6) SUSUNAN BERALUN
7) SUSUNAN BERPUSAT

21. KESIMPULAN
Sebagai kesimpulannya, masyarakat Dusun Lotud ternyataSebagai kesimpulannya, masyarakat Dusun Lotud ternyata
amat kaya dengan warisan pemakaian tradisi budaya.amat kaya dengan warisan pemakaian tradisi budaya.
Pakaian tradisional Dusun Lotud sangat penting dalamPakaian tradisional Dusun Lotud sangat penting dalam
memaparkan keperibadian dan identiti masyarakat inimemaparkan keperibadian dan identiti masyarakat ini
Keperibadian tersebut dapat dilihat melalui skema, syarat danKeperibadian tersebut dapat dilihat melalui skema, syarat dan
peraturan adalah berkait rapat mengikut status adat yangperaturan adalah berkait rapat mengikut status adat yang
terdiri pada si pemakainya di samping perbezaan pada tanda,terdiri pada si pemakainya di samping perbezaan pada tanda,
warna, ikon atau lambang yang diperagakan merujuk kepadawarna, ikon atau lambang yang diperagakan merujuk kepada
makna nilai pemikiran dalam masyarakat.makna nilai pemikiran dalam masyarakat.
Oleh itu, pakaian tradisional Dusun Lotud adalah hasilOleh itu, pakaian tradisional Dusun Lotud adalah hasil
kreativiti yang diadaptasi berdasarkan aktiviti kehidupankreativiti yang diadaptasi berdasarkan aktiviti kehidupan
masyarakat Dusun Lotud. Pakaian tradisional merekamasyarakat Dusun Lotud. Pakaian tradisional mereka
dihasilkan dengan mengungkapkan pengetahuan merekadihasilkan dengan mengungkapkan pengetahuan mereka
dalam bentuk material dan simbol pada pakaian tersebut.dalam bentuk material dan simbol pada pakaian tersebut.
Maka pakaian tradisional dicipta untuk melambangkanMaka pakaian tradisional dicipta untuk melambangkan

22. SEKIAN SEKIAN
TERIMA KASIHTERIMA KASIH
TERUSKAN BERSAMA TERUSKAN BERSAMA
TAYANGAN VIDEONYA……TAYANGAN VIDEONYA……