1. 2016
KTÜ-BMYO
ARAŞTIRMA YÖNTEM VE TEKNİKLERİ DERSİ
Öğr. Gör. Betül ŞAHİN
Hazırlattığımız çalışmanın amacı öğrencilerin o ana kadar biriktirdikleri ve bundan sonra
ulaşacakları bilgiyi nasıl kullanacakları, nasıl analiz edip, senteze ulaşacakları konusunda
bilgilendirilmesi, tecrübe kazandırılmasıdır. Böylece öğrencinin karmaşık problemleri sistematik olarak
berraklaştırma, inceleme, yorumlama ve dolayısıyla çözüm önerileri geliştirme yönündeki
yeteneklerinin kristalize edilmesi hedeflenmektedir. Bu süreç içerisinde öğrenciye şu nitelikler
kazandırılmak istenmektedir; Öğrencinin genel kültür düzeyinin yükselmesi ve bu yönde dinamizm
kazandırılması, Öğrencinin, ilgili bilim dalı hakkında gerekli bilgilerle donatılması, Öğrenciye
araştırma yapma ve bilgileri kullanabilme yeteneğinin kazandırılması [2].
ÇALIŞMA KONUSU SEÇERKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR?
Araştırmacı bilimsel kapasitesi ve kültürüne uygun olan bir konu seçmelidir. Altından
kalkamayacağı, kendisini aşan, çok ayrıntılı konulara girmemelidir. Seçilen konuya ilgi ve merak
duyulmalıdır. Aksi takdir de çalışmacı da bıkkınlık yaratır. Bu da araştırmanın başarısızlığına sebep
olur. Yeterli kaynak bulabilme imkânının olması da konu seçiminde dikkate alınmalıdır. Bunun için ön
araştırma yapılmalıdır. Böylece çalışmayı zora sokmayacak kadar kaynak bulabilecek konular
seçilmelidir. Seçilen konu ilginç, orijinal ve araştırılmaya değer nitelikte olmalıdır [2].
ARAŞTIRMA SÜRESİNCE NEDEN MAKALE, DERGİ, VS. (KAYNAK) OKUNMALIDIR?
Okunan çalışmada nasıl bir yöntem kullanıldığını öğrenilmesini sağlar, eleştirici için olanak sağlar,
başka bir çalışma ile karşılaştırma yapmaya olanak sağlar, daha detaylı bir çalışma imkânı sağlar,
sorgulayıcı düşünme alışkanlığı kazandırır, yeni kaynakların bulunmasını sağlar [2].
ARAŞTIRMA KONUSUNU SEÇMEYİ NEDEN GECİKTİRMEMELİSİNİZ?
Araştırma çalışması konu seçmekle başlar. Bu seçimde ki gecikme çalışmanın da gecikmesine yol
açar. Sıkışık zamanda yapılan çalışmalar ise hata oranını artırır [2].
ARAŞTIRMA KONUSUNUN ÖNEMİ NEDİR?
İncelenen konunun neden önemli olduğu belirtilmelidir. Burada bahsedilmesi gereken şey
“araştırmanın önemi değil, “araştırma konusunun önemidir” [2].
ARAŞTIRMA KONUSUNUN AMACI NEDİR?
Araştırmanın yapılmasında ki amaç nedir, hangi sorunun çözülmesinde ne gibi faydalar sağlar, kime
2. 2
hangi yönde katkıda bulunur gibi sorulara cevap verilmelidir. Araştırmanın amacı ile araştırmanın
konusu karıştırılabilmektedir. Örneğin; büyüme ve beşeri sermaye bir araştırmanın konusu iken,
araştırmanın amacı büyüme ve beşeri sermaye arasındaki ilişkinin araştırılması biçiminde ifade
edilmez. Bunun yerine büyüme ve beşeri sermayesi ilişkisini araştıran literatür de ki bir eksiklik
vurgulanarak yapılan çalışmanı bu eksikliği gidermeyi amaçladığı biçiminde bir amaç belirtilebilir. Bu
örnekten de anlaşılacağı üzere araştırmanın amacı: araştırmanın orijinal yönünü ön plana
çıkarmaktadır. Zira bilimsel bir araştırmanın en önemli amacı bilinenlere yeni ve farklı bilgiler
eklemektedir [2].
KAYNAKLAR NASILTOPLANIR?
Çalışma da kitap, dergi, rapor, istatistik gibi farklı kaynaklardan yararlanılabilir. Bir konu ile ilgili
temel kaynakların isimlerine ulaşmak isteyen bir öğrenci hocalarından bilgi alabilir. Ayrıca
çalışmaların “kaynakça” kısmından da faydalanabilir. Kütüphanelerde kitapları “yazar adı” veya “
konu adı”ndan faydalanarak bulabilirsiniz. Makalelere ulaşmak için konuyla ilgili süreli yayınlar
taranmalıdır [2].
ÖNSÖZ NASIL YAZILIR?
Aşağıdaki örneklerde gösterildiği gibi aslında önsöz tez veya proje çalışmalarında ilgili
kurumlara/kişilere teşekkür kısmını ifade etmektedir. Bu nedenle max. 2 sayfa kadar olmalıdır. Çoğu
üniversitelerde tez yazım kurallarında önsöz kısımları 1 sayfa ile sınırlıdır. Önsöz örneği:
ÖNSÖZ
Bu çalışmada m-pazarlamaya ilişkin tüketici tutumunu belirleyen faktörlerin etkisi araştırılmıştır.
Mobil Pazarlama Birliği (The Mobile Marketing Association-MMA) mobil pazarlamayı; marka ve son
kullanıcı arasında ki iletişimin mobil cihazlar üzerinden gerçekleştirilmesi olarak tanımlamaktadır.
Mobil Pazarlama Birliği (The Mobile Marketing Association-MMA) mobil pazarlamayı; marka ve son
kullanıcı arasında ki iletişimin mobil cihazlar üzerinden gerçekleştirilmesi olarak tanımlamaktadır.
Günlük hayatta en çok kullanılan mobil cihazın cep telefonu olması sebebiyle araştırmada özellikli
olarak cep telefonları üzerinden uygulanan pazarlama faaliyetleri dikkate alınmıştır.
Tez çalışmamda planlanmasında, araştırılmasında, yürütülmesinde ve oluşumunda ilgi ve desteğini
esirgemeyen, engin bilgi ve tecrübelerinden yararlandığım, yönlendirme ve bilgilendirmeleriyle
çalışmamı bilimsel temeller ışığında şekillendiren sayın hocam Prof. Dr. /Doç. Dr. veya Öğr. Gör. Ad
SOYAD’ sonsuz teşekkürlerimi sunarım.
Ad SOYAD
İL-TARİH (İSTANBUL 2015 )
ÇALIŞMA BAŞLIĞINI SEÇERKEN NELERE DİKKAT ETMELİSİNİZ?
Çalışma başlığı araştırmanın konusunu tam olarak ifade edebilecek şekilde, mümkün olduğu kadar
3. 3
az sayıda kelimeden oluşmalıdır. Kaynak araştırmalarında, yazar isminn yanı sıra konu başlığına göre
de arama yapıldığı için özellikle başlığın ilk kelimesinin seçiminde dikkatli olunmalıdır.
İlk kelime tez konusunun genel alanını, diğer kelimeler ise daralan şekilde araştırma konusu ifade
etmelidir.
Örnek: “pazarlama da ürün çeşitlendirilmesi ve markalama”
Burada görüldüğü gibi başlığın ilk kelimesi “pazarlama”, genel problem alanını ifade eder. Sonra
pazarlamanın bir alt konusu olan “ürün çeşitlendirilmesi” ve daha sonrada pazarlamadaki ürün
çeşitlendirme yöntemlerinden biri olan “markalama” yazılmıştır.
Başlıkta ki kelimelerin hatalı bir şekilde sıralanmamasına dikkat edilmelidir. Örneğin; “markalama,
pazarlama ve ürün çeşitlendirilmesi” şeklindeki bir başlıkta kelimelerin hatalı şekilde sıralandığı
hemen dikkat çekmektedir [2].
ÖZET NASIL YAZILIR?
İyi yazılmış bir özet de, araştırmanın kapsamını ve esas amaçları belirtmeli, Kullanılan yöntemi
tanımlamalı, Bulguları özetlemeli, Ana sonuçları belirtmelidir.
Sonuçların önemi, genellikle üç kez verilmesi ile gösterilir: Özet'te, Giriş'te ve Tartışma kısmında…
Özetin çoğu veya tamamı yapılmış çalışmaya ait olduğundan geçmiş zamanda yazılmalıdır. Özette asla
yeni bir bilgi ve/veya bildiride belirtilmeyen sonuçlar verilmemelidir.Eserlere kaynak gösterme Özet'te
yapılmamalıdır.
Özetin kendi içinde bir bütün olduğu unutulmamalıdır. Dolayısı ile kendi kendine yeterli olmalıdır.
Yani hiçbir şekil, resim, tablo vs. kaynağı ihtiva etmemelidir. Dili sade olmalı ve anlamsız kısaltmalar
içermemelidir. Uzun bir terim kısa özet içerisinde birkaç defa kullanılmıyorsa kısaltmaya gerek yoktur.
İdeal bir bildiri özetinin sıklıkla 250 kelime sınırı içerisinde yazılması istenir. Genellikle yapılan hata,
konuyla ilgisiz ayrıntıların özete eklenmesidir. Özet "Amaç", "Materyal ve Yöntem", "Bulgular" ve
"Sonuç" bölümlerini içermelidir. Giriş ve amacı (kısa), yöntemi, bulguları ve tartışmayı ayrı
paragraflar halinde yazmak izlemeyi kolaylaştırır.Özet yazılırken Giriş en kısa şekilde yapılmalıdır.
Çalışmanın amacı bir-iki cümle ile belirtilmelidir. Bulgular kısmında araştırmanın sonucunda elde
edilen veriler bir bütünlük içinde sunulmalıdır. Birbirini tutmayan sayılar, oranlar olmamalıdır.
Özetlerde genellikle tablo veya figür istenmez.Başlık, yazarlar ve anahtar kelimeler özet metni
içerisinde geçmemeli, kendileri için ayrılan bölümlere yazılmalıdır. Tartışma bölümünde gözlenen
gerçekler arasındaki ilişkiler kısa bir şekilde verilmelidir [2].
4. 4
Özet örneği;
İskemik inme geçiren diyabetik hastalarda eşlik eden risk faktörleri
GİRİŞ-AMAÇ: Diyabetik hastalarda inme riski, normal popülasyona göre 2-6 kat daha fazladır.
Kardiyovasküler hastalıklar, hipertansiyon, hiperlipidemi gibi diğer risk faktörlerinin diyabet ile bir
arada bulunması inmenin tekrarlama riskini artırabilir. MATERYAL-YÖNTEM: 1996-2011 yılları
arasında, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı İnme Polikliniğinde takip edilen inme
hastaları çalışmaya alınmış, diyabetik olanlar, diyabeti olmayan grup ile karşılaştırılarak, inme tipleri,
eşlik eden risk faktörleri ve inme tekrarı açısından farklılıklar araştırılmıştır. BULGULAR: 2564 iskemik
inme hastasının (ortalama yaş 61.8+13.5) 677’sinde (%26.4) diyabet mevcuttu. İskemik inmenin alt
tiplerine bakıldığında, diyabeti olanlarda en sık küçük damar hastalığına bağlı inme, diyabeti
olmayanlarda en sık kardiyoembolik etyolojiye bağlı inme saptandı. Cinsiyet dağılımı
değerlendirildiğinde, istatistiksel anlamlılık göstermemekle birlikte, diyabeti olanlarda kadınların oranı
daha yüksekti (%49.2 ve %45.4, p=0.090). Eşlik eden risk faktörleri incelendiğinde, diyabetiklerde
hipertansiyon, hiperlipidemi ve kardiyak hastalık oranları sırasıyla %83.5, %41.1, %43.6 iken,
diyabetik olmayan grupta sırasıyla %63.5, %27.2, %32.9 bulundu; her üç risk faktörü de diyabetiklerde
anlamlı oranda yüksekti (p<0.001). Sigara kullanımı diyabeti olan grupta daha düşük bulundu (%35.9
ve %42.6, p=0.002). Tekrarlayıcı inme oranı diyabetik grupta (%22.5) diyabeti olmayan gruba kıyasla
(%16.8) anlamlı olarak daha fazla idi (p=0.001). SONUÇ: Çalışmamızda inme geçiren diyabet
hastalarında hipertansiyon, hiperlipidemi ve kalp hastalıkları gibi risk faktörlerinin belirgin şekilde
yüksek bulunması ve diyabetik olanlarda inme tekrarının daha yüksek olması, hem inmeden birincil
korumada hem inme tekrarını önlemede diyabet ile birlikte diğer risk faktörlerinin kontrolünün
önemini göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: İskemik inme, Diyabet, Risk faktörleri
ANAHTAR KELİMELER NASIL YAZILIR?
Anahtar kelimeler genellikle yazarlarca en az hata yapılan kısımdır. Seçilen anahtar kelimeler
çalışmanın literatür taranırken bulunmasında ve makalenin benzer anahtar kelimelere sahip makaleler
ile birlikte listelenmesinde fayda sağlamaktadır. Erişimin kolaylaşması açısından önemlidir. Anahtar
kelimeler seçilirken başlık ve özetten faydalanılabilir, genel ve daha spesifik kelimeler kullanılabilir.
Genellikle 4-5 anahtar kelime makale için yeterlidir.
Örneğin; başlığımız, “Çinko’nun Akdeniz Deniz Kestanesi Paracentrotus lividus Embriyo Gelişimi
5. 5
Üzerine Etkileri” ise, “çinko”, “ağır metal”, “deniz kestanesi”, “Paracentrotus lividus”, “embriyolojik
gelişim”, “toksisite”, “embriyogenesis” gibi bir çok anahtar kelimeden bir kaçı olabilir. Tamamen
içeriğe ve başlığa bağlı olmakla birlikte, net ifade eden kelimeler kullanmak seçilimde rol oynar [2].
GİRİŞ KISMI NASIL YAZILIR?
Giriş kısmını okuyan kişi çalışmanın geneli hakkında bir ön fikir sahibi olmalıdır. İyi bir girişte
aşağıdaki hususlar yer almalıdır: öncelikle araştırma konusunun niteliği ve önemi açıkça belirtilmelidir.
Ardından araştırmanın amacına yer verilmelidir. Daha sonra araştırmada kullanılacak verilerin
toplanması ve bu verilerin analizinde kullanılacak teknikler hakkında bilgi verilmelidir. Gerekli olursa
tekniklerin seçin nedenine de yer verilir [2].
Giriş kısmında tanımlamalar kullanmak da faydalıdır.
Araştırmanın dünya ve Türkiye de ki öneminden bahsederek başlamak da etkileyici olabilir.
Bunları tamamladıktan sonra araştırma ile ilgili kimler hangi çalışmaları yapmış atıf yapılarak yer
verilmelidir.
MATERYAL VE YÖNTEM NASIL OLUŞTURULUR?
Verilerin Toplanması; araştırma kapsamında konuyla ilgili yazılı ve basılı kaynaklar gözden
geçirilir.
Veriler Değerlendirilirken; verilerden birbirleri ile ilgili olanlar belirli bir mantık sıralamasıyla
düzenlenerek sınıflandırılacaktır. Yapılan incelemeler sonrasında konu bütünlüğünü bozan gereksiz
veriler çıkarılacaktır. Bu aşamadan sonra kalan verilere çalışmada yer verilecektir.
Araştırma sonucunda kullanılacak her kaynağa atıf vererek, konunun amacına uygun şekilde (mantıklı
bir sırayla) bu başlık altında yer vermeliyiz [2].
TABLO VE GRAFİK YORUMLARKEN NELERE DİKKAT ETMELİYİZ?
Tablo ve grafiklerde yer alan veriler iyi tanımlanmalıdır. Yorumlayıcının bilgisi yeterli düzeyde
olmalı, literatüre hâkim olmalıdır. Tablo ve grafikler yorumlanırken genelden özele doğru gidilir. Bir
diğer ifadeyle önce verilerdeki genel eğilim tespit edilir. Daha sonra ise verilerde genel eğilime
uymayan uç değerler (kırılmalar) belirlenir. Son olarak tablo ve grafikler birden fazla değişken
içeriyorsa değişkenler arasındaki ilişkiler ortaya konur. Her aşamada önce niceliksel olarak tespitler
yapılır ve bu tesitlerin ne anlama geldiği ve nedenleriyle ilgili açıklamalar yapılır [2].
ARAŞTIRMAYI YAZARKEN GEREKSİZ VE İLGİSİZ BİLGİ VE AÇIKLAMALARDAN
NASIL KORUNABİLİRİZ?
6. 6
Araştırmacılar zaman zaman farkında olmadan doğru ancak çalışma ile doğrudan ilgili olmayan yani
çalışmanın amacını aşan kapsamına girmeyen tanım ve açıklamalara yer verebilirler. Çalışmaya olumlu
katkısı olmayacak bu tür bilgilerin önüne geçmek için her paragrafa şöyle bir kontrol sorusu
yöneltilmesi uygun olur: bu bilgilerin önceki paragraf veya önceki kısım/bölüm ile ilişkisi nedir? Bu
soruya olumlu yanıt alınamıyorsa o bilgiler gereksizdir. İkinci bir önlem mekanizması ise
araştırmacının “bu paragrafta yer verdiğim bilgiler hangi soru veya soruların cevabıdır? Şeklinde kendi
kendine soru sormalı ile kurulabilir [2].
ARAŞTIRMANIN YAZIM SIRALAMASI NASIL OLMALIDIR?
Kapak (örnekteki boşluklar yazı puntosu ve genel sayfa düzeni göz önüne alınarak oluşturulmalıdır)
Önsöz (çalışma hakkında kısa söz, teşekkür, vs.)
İçindekiler
Özet
Şekiller dizini (Anket vs. varsa)
Giriş (Çalışma konusunun tarihçesi, önceki araştırmalara atıflar, vs)
Konu başlığı (Araştırma konusu hakkında daha önce yapılmış olan çalışmalardan alıntılar, konunun
detaylı anlatımı)
Materyal ve Yöntem (Anket varsa nasıl bir anket yöntemi olduğu( Likert, vs.), neden tercih edildiği gibi
bilgiler)
Anket çalışması (Yapılan anketin soru - cevap ve yorumları)
Sonuçlar (çalışmanın genel analizi)
Öneriler (konuyu daha iyileştirmek adına yapılmasını öngördükleriniz, eklemek istedikleriniz)
Kaynaklar
Ekler (Anketler, varsa notlar, vs.)
GENEL YAZIM PLANI
Kullanılacak Kağıt ve Çoğaltma Sistemi
Yazılar siyah renkte olmadır. Tek sayfa kullanılmalıdır. Çoğaltma fotokopi ile yukarıda özellikleri
belirtilen kağıda yapılır. Çoğaltılan nüshalarda yazı ve şekiller net ve okunaklı olmalıdır. Çalışma,
ciltlenip kesildikten (tıraşlandıktan) sonra 295 x 208 mm boyutunu korumalıdır [1].
Yazım Yöntemi
Çalışma, bilgisayarla yazılmalıdır. Yazı karakteri olarak "Times New Roman" seçilmeli ve "12
punto" olmalıdır. Çalışma da özellikle belirtilmesi gereken kısımlarda istenirse italik yazı şekli
(özellikle lâtince isimler için) kullanılabilir. Bunun dışında diğer yazı türleri kabul edilmez. Bütün
sembol ve özel işaretler bilgisayar veya şablonla yazılmalıdır. Silinti kazıntı vb. düzeltmeler özenle ve
7. 7
kopyalarda görülmeyecek şekilde yapılmalıdır [1].
Sayfa Düzeni
Kağıdın üst, alt, sol ve sağ yandan 2.5 cm boşluk bırakılmalıdır (Not: Dosya sekmesinde kenar
boşlukları içinde normal seçilerek oluşturulabilir). Sayfanın son satırının son kelimesi ikiye bölünmez.
Alt bölüm başlıkları, alt kenar boşluk sınırından en az iki satır daha üste ya da sonraki sayfaya
yazılmalıdır. Önsöz, İçindekiler, Türkçe Özet, Genel Bilgiler, Bulgular gibi ana bölüm başlıkları, yeni
bir sayfadan başlamak üzere, üst kenardan 4 cm aşağıya yazıldıktan sonra 1.5 satır aralıklı bir satır
boşluk bırakılarak metne geçilir [1].
Sayfa numarası:
Sayfa numarası sayfanın sonunda ortalı olarak verilmelidir. (Not: Kapakta sayfa numarası
olmayacak)[1].
Anlatım
Noktalama ve imlâ için Türk Dil Kurumu İmlâ Kılavuzu ve Türkçe sözlüğüne uyulmalıdır. Tezde SI
birimleri kullanılmalıdır. Zorunlu durumlarda MKS birimleri de kullanılabilir. Anlatımda üçüncü şahıs
kullanılmaya özen gösterilmelidir [1].
Başlık Düzeni:
Önsöz, İçindekiler, Giriş, Konu başlığı, Anket Çalışması, Sonuç, Kaynaklar ve Ekler.
Ana başlıklar altında açılacak olan her başlık önce ana başlığın numarası ile numaralandırıldıktan
sonra sırasıyla numaralandırılacaktır. (örneğin; konu anlatımı sırasında yan başlıkların sıralaması şöyle
olacaktır; 1.1., 1.2., 1.3.,… gibi). Ayrıca yan başlıkların baş harfleri büyük diğer harfleri küçük
olmalıdır ve bold yazılmalıdır [1].
Satır Aralıkları
Bütün metin 1,5 satır aralıkla yazılır (bir sayfada 33 - 37 satır). Tablo ve Şekil başlıkları ile
Dipnotlar, Kaynaklar ve Ekler tek satır aralıkla yazılmalıdır. İki kaynak arasında bir satır boşluk
bırakılmalıdır. Tablo ve Şekil başlıkları ile Tablo ve Şekiller arasında bir satır boşluk bırakılmalıdır.
Nokta ve virgül gibi noktalama işaretlerinden sonra bir harf boşluk bırakılır. Paragraflar 1 cm boşluk
(sekme) bırakılarak başlanır [1].
Bölüm Başlıkları
Üst kenardan 4 cm aşağıya paragraftan başlayarak büyük harflerle ve koyu (bold) karakterle ana
başlık yazıldıktan sonra 1.5 satır aralıklı bir satır boşluk bırakılarak metne geçilir ya da alt başlık
yazılır. İki alt başlık arasında da 1.5 satır aralıklı bir satır boşluk bırakılır.
Tüm alt başlıklar ve sınıflandırma numaraları koyu (bold) karakterde yazılmalıdır. Metin içerisindeki
alt başlıklarda, üst metinle iki satır aralıklı yazımda bir satır boşluk, alt metinle 1.5 satır aralıklı
8. 8
yazımda bir satır boşluk bırakılmalıdır. Başlıklarda gereksiz kelimelere yer verilmemeli, çok uzun
başlıklardan kaçınılmalıdır. Tüm ana ve alt başlıklara (Genel Bilgilerden itibaren) bir sınıflandırma
numarası verilmelidir. Başlık numaralandırma paragraftan başlar, numara yazılır ve bir nokta konulup
bir harf boşluğu ara verildikten sonra başlık yazılır [1].
İçindekiler
(Not: Çalışma da yazı düzenine uygun şekilde düzenlenmiş olan “konu başlığı” ile [giriş sekmesinde]
içindekiler de yer alacak tüm başlıklar Mouse ile seçilip düzenlenmiş olan konu başlığına tıklanarak
içindekilerin içeriği sırasıyla oluşturulur. Daha sonra “Başvurular” sekmesinde “içindekiler” tıklanıp
9. 9
uygun yöntem seçilir tıklanırsa içindekiler tablosu otomotik olarak çıkacaktır. Mouse imleci nerede
duruyor ise içindekiler tablosu oraya çıkacağı için imlecin bulunduğu yere dikkat ediniz.
Ayrıca aynı işlemlerle “şekiller dizini”ni de oluşturacağınızı unutmayın.)
Çalışmada yer alan bütün başlıklar, metin içerisindeki şekliyle kısaltma yapılmadan, sayfa sırasına
göre verilmelidir. Sayfanın üst kısmına ortaya gelecek şekilde büyük harflerle İÇİNDEKİLER diye
başlık yazılır, sayfanın sağ üst köşesinde Sayfa No başlığı konur. Tezin içerisinde yer alan tüm
başlıklar yazılarak, karşılarında başlangıç sayfa numaraları gösterilir. Sayfa numaraları, son rakamlar
alt alta gelecek biçimde yazılmalıdır. İki veya daha fazla satır halindeki başlıklarda son satırın karşısına
sayfa numarası verilmelidir (Örnek 9). Bu tür başlıklar kendi içinde tek satır aralıkla yazılmalıdır.
Diğer başlıklarla arası ise 1.5 satır aralığı ile yazılır [1].
10. 10
Özet
Çalışmanın anahtar kelimelerini de içeren bu bölüm 250 kelimeyi aşmayacak şekilde ve anahtar
kelimelerle birlikte bir sayfa olarak yazılır.
Özet'te tezin amacı, deneme materyali, kullanılan yöntem ve önemli sonuçların tanıtımı yapılır.
Özetlerde kaynak gösterilmez.
Örnek 10’ daki şablon kullanılmalıdır.
11. 11
Tez özetinin metni, 1.5 satır aralıklı bir satır boşluk bırakılarak 1.5 satır aralıklı yazım şekli ile yazılır.
Anahtar kelimeler son satırdan sonra iki satır aralığı bırakılarak sola dayalı tek satır aralıklı yazım
şekli ile yazılır. Anahtar kelimelerin ilk harfleri büyük olmalıdır (Örnek 10).
13. 13
KAYNAKLAR NASIL YAZILIR?
Çalışma içerisinde kullanılan kaynaklar YAZAR SOYADINA GÖRE DİZİNİ hazırlanarak, sayfanın
sol kenar boşluğu hizasından başlayarak yazılır. Yazar soyadı-virgül - ilk adının (adlarının) baş harfi-
nokta-virgül- yayın yılı- nokta - belgenin başlığı - virgül-yayınlandığı yer (yayın organı ya da yayın
evi)- virgül- cilt no- virgül- sayı no- virgül-sayfa no-virgül yayınlandığı şehir veya ülke, nokta.
Yazarlar arası virgül ile ayrılır, ancak iki ve daha fazla yazarlarda son yazar "ve" ile ayrılır. Aynı
yazarın (yazarların farklı yıllarda yayınlanmış eserleri veriliyorsa önce yaptığı yayından başlayarak
(eskiden yeniye doğru) sıralama yapılmalıdır. Kaynak eser'in yazımının bir satırdan daha uzun olması
halinde ikinci satır ve diğer satırlar, değinilen ilk eserin yazar ilk adının baş harfi hizasından başlayarak
yazılmalıdır. İkinci ve diğer satırları birinci eserin ikinci satırı hizasından başlanmalıdır. Dergi adları
ise altı çizili olarak yazılır. Metin içerisinde yazarı belli olan internet kaynaklarına atıf yapılırken, yazar
soyadı sistemine benzer şeklinde yazılmalıdır [1].
Örneğin: (James ve Richard, 2003) David ve Clifford’a (2003) göre ...
Metin içerisinde yazarı belli olmayan internet kaynaklarına atıf yapılırken, büyük harflerle URL-sıra
numarası (,), yıl şeklinde yazılmalıdır.
Örneğin: (URL-4, 2003), (URL 1 ve 2, 2003) Kitap, makale, bildiri, tez standartlar ve yönetmelikler
örnek 19'da gösterilmiştir.
Örnek 21 ------------------------ Sayfa üst kenarı ------------------------------------------ 4 cm
KAYNAKLAR (örnek) (Not: Araştırma en az beş kaynaktan oluşmalıdır.)
1- Anşin, R., 1994. Tohumlu Bitkileri, KTÜ Basımevi, Orman Fakültesi Yayını, No : 5 Trabzon,
262s.
2- Bonac, T. ve Kirbach, E., 1978. An Exprimental Study on the Lateral Natural Fruquency of
Bandsaw Blades, Wood ve Fiber Science, 10,1, 19-27.
3- Bostancı, Ş., 1982. Mekânik Odun Hamuru Üretimi ve Sorunları, KTÜ Orman Fakültesi
Dergisi, 5, 1, 36-63.
4- URL-1, www.ogm.gov.tr/agaclar.htm Ağaç Türlerimiz. 11 Mart 2003
URL kaynağında tarih bildirimi yapılmalıdır.
ATIF NASIL YAPILIR? (Not: Kaynakta adı geçen çalışmalara mutlaka atıf verilmelidir)
Çalışma da makale, dergi, vs. kaynaklardan alınan bilgilerin hangi kaynaklardan elde edildiğini
belirtmek için yapılır. Yukarıda Kaynaklar örneğinde görüldüğü üzere kaynaklara numaralar verilir.
Çalışma da alıntı yapıldıktan sonra da en sona numara (yada numaralar) köşeli parantez içerisine
14. 14
yazılarak alıntının bu çalışmaya ait olduğu beyan edilir.
Örneğin;
Tohumlu bitkiler (Latince: Spermatophyta, Yunanca: Σπερματόφυτα) ya da fanerogamlar olarak
bilinen gruptur. Üreme organları çiçek şeklinde özelleşmiştir. Yaşamın belirli dönemlerinde çiçek
açıp, tohum oluşturan bitkiler bu gruba girer. Çok iyi gelişmiş iletim sistemleri vardır. Bu nedenle ileri
vasküllü bitkiler olarak da tanımlanırlar [1]. Birden fazla çalışmaya atıf var ise [1, 2, 3].
Özgeçmiş
Bir sayfayı geçmeyecek şekilde, üçüncü şahıs kullanılarak yazılmalıdır. Yazarın (Yazarlar var ise her
biri yeni bir sayfa da ayrı ayrı yazılır) doğum yeri ve yılı, lise, ön lisans, lisans gibi öğrenim gördüğü
yüksek öğrenim kurumları, bildiği yabancı diller, aldığı burs ve ödüller, vs. belirtilir [1].
ŞEKİLLER, TABLOLAR VE DİPNOTLAR
Şekiller:
Şekilleri, grafik, diyagram, harita, fotoğraf, resim vb. kapsar.
Yarım sayfa veya yarım sayfaya yakın yer tutacak şekillerde, şekil ya sayfanın üstünde ya da altında
bulunmalıdır. Tüm şekiller sayfaya ortalanarak yerleştirilmelidir. Şekille metin arasında üstten ve alttan
tek satır aralıklı iki satır boşluk bulunmalıdır. Yarım sayfadan büyük yer tutan şekiller ayrı bir sayfaya
yerleştirilebilir. Aynı sayfada zorunlu olmadıkça üçten fazla şekil bulunmamalıdır. Şekil üzerinde x ve
y eksenlerinin neyi gösterdikleri ve varsa birimleri (Örnek 20) şekil tanımlamalarında tanımlanmışsa
mutlaka yazılmalıdır. Şekillerde genel değişim bilgilerinin irdelenmesi yapılmalıdır [1].
Klasik planlama ve simülasyon yöntemlerinin sonuçlarıyla kıyaslandığında, doğrusal programlama
yönteminin daha fazla periyodik eta imkanı sağladığı gözlemlenmiştir.
Şekillerde çizgisel ölçek kullanılır. Şekiller metin içerisinde ilk sözü edildikleri yerlere mümkün
olduğu kadar yakın olmalıdır. Bütün şekillere birbirini izleyen veya bulundukları bölüm numaralarına
15. 15
göre numaralar verilir. Şekil içindeki karakterler 10 font'tan küçük olamaz. Şekillerin
yerleştirilmesinde sayfa kenarlarında bırakılması gerekli boşluklara kesinlikle taşırılmamalıdır. Bu
durumda ya şekiller küçültülmeli veya Ek de sunulmalıdır.
Şekiller; Şekil 1., Şekil 2., ...., veya bulundukları bölüm numaralarına göre Şekil 1.1., Şekil 1.2. ....,
şeklinde. Her şeklin numarası ve adı şeklin altına zorunlu olmağı sürece şeklin sol kenarı ile
hizalanacak şekilde yazılmalı, şekil başlığını oluşturan kelimelerin (ilk kelime hariç) ilk harfleri küçük
olmalıdır. Şekil adının sonuna (.) konulmaz, ancak kaynak numarası yahut kaynak adı kullanılırsa (.)
konur. Bir satırdan uzun olan yazılar için satır aralığı 1 olmak üzere, ikinci ve diğer satırlar birinci satır
başı ile (Şekil ve numarası hariç) aynı hizada (kolonda) başlamalı, blok yazım yapılmalıdır (Örnek 20).
Şekil alt kenarı ile Şekil başlığı arasında tek satır, şekil başlığı ile metin arasında tek satır aralıklı 2 satır
boşluk bulunmalıdır.
Bir sayfaya sığmayan şekiller bir sonraki sayfadan itibaren "Şekil ....'in devamı" başlığı yazılarak
devam edilir [1].
Tablolar (Çizelgeler)
Metin içerisinde Tablolar ilk sözü edildikleri yerlere mümkün olduğu kadar yakın olmalıdır. Tablo
1., Tablo 2., ..., Ekteki Tablolar ise Ek Tablo1., Ek Tablo 2., ..., veya bulundukları bölüm numaralarına
göre Tablo 1.1., Tablo 1.2., şeklinde numaralanmalıdır. Tablonun no’su ve adı tablonun üstüne zorunlu
olmağı 18 sürece tablo sol kenarı ile hizalanacak şekilde yazılır. Tablo adı ile metin yazısı arasında tek
satır aralıklı 2 satır boşluk, Tablo üst kenarı ile tablo adı arasında 1 satır aralık bırakılmalıdır. Bir
satırdan uzun Tablo isimleri 1 aralıkla yazılmalı, diğer satırlar birinci satır başı ile (Tablo ve numarası
hariç) aynı hizada başlamalıdır. Tüm tablolar sayfaya ortalanarak yerleştirilmelidir. Tablo numarası
Arap rakamlarıyla ve Tablo kelimesinin yalnız baş harfi büyük olacak biçimde yazılır. Bir boşluk
bırakılıp rakam yazılıp nokta konduktan sonra bir boşluk bırakılarak Tablo adı yazılır. Tablo adını
oluşturan bütün kelimelerin (ilk kelime hariç) ilk harfi küçük olarak yazılmalıdır. (Örnek: Tablo 33.
Varyans analizi sonuçları). Tablo adının sonuna (.) konulmaz. Ancak adın sonuna kaynak numarası
verilmişse (.) konur. Tablo içeriğinde yer alan, rakamlar, kelimeler, semboller, kısaltmalar v.d. açık,
görülebilir ve anlaşılabilir şekilde düzenlenip gösterilmelidir. Tablo içindeki karakterler 10 punto'dan
küçük olamaz. Uluslararası kısaltmalar dışındaki diğer bütün kısaltmalar tanımlanmalıdır. Tablo açık
veya kapalı çerçeveli olabilir. Açık çerçeveli tabloda en az 3 yatay çizgi bulunur. Bunlardan birincisi
Tablo üst kenarını ikincisi sütun başlıklarını üçüncüsü Tablonun alt kenarını göstermelidir. Tablo
çerçevesi ile düşey ve yatay bölümlendirme tabloları arası kalın ve gölgeli olmamalı, normal kalınlıkta
olmalıdır. Tablo ile ilgili, sembol veya kısaltmaların açıklaması yazar tarafından uygun görülürse,
tablonun alt çizgisinin altına sol kenarından başlamak üzere tek satır aralığı ile yazılabilir. Tablonun alt
16. 16
ARAŞTIRMA YÖNTEM VE TEKNİKLERİ DERS NOTU
KAYNAKLAR
[1], www.ktu.edu.tr/dosyalar/makina_6bd38.pdf ,(23.03.2016).
KTÜ Bitirme Çalışması Yazım Kılavuzu.
[2], Rıfat Yıldız ve Ertuğrul Yıldırım, 2012. Soru Cevap Tekniğiyle Tez Yazma Makale Hazırlama ve
Yayınlama Kılavuzu, Detay Yayıncılık, 352 sayfa.
VİZE SORULARI
1. İyi yazılmış bir özet de, araştırmanın kapsamı ve esas amaçlarını belirtmeli, kullanılan yöntemi
tanımlamalı, bulgular özetlenmeli, ana sonuçlar (yada çıkabilecek muhtemel sonuçlar-
tahminler) belirtilmelidir. Bu bilgiler ışığında çalışmanızın özetini yazınız. (Özet 250 kelime ile
sınırlıdır.)
2. Çalışmanızın anahtar kelimelerini yazınız. (En az üç en fazla beş kelime)
3. Çalışmanızla neyi hedeflediğinizi yazınız.
4. Anket çalışmanızı vize sınav kâğıdına ekleyiniz.(Bu soruda ki notunuzu, aşağıda vermiş
olduğum şablonu A4 kağıdına, toplamda bir sayfa olacak şekilde hazırlayarak yanınızda
getirdiğiniz çalışmadan )
Aşağıda verdiğim çalışma örneğinin, altı çizili yerlerini kendi çalışmanıza göre düzenleyerek vize
sınavına getirmelisiniz. Bu çalışma vize sınavında aldığınız not üzerine puan olarak eklenecektir. Almış
olduğunuz çıktı toplamda bir sayfayı geçmemelidir ve kırışmış olmamalıdır. Tüm grup üyeleri kişisel
bilgilerini belirttikten sonra aynı çalışmayı verebilirler.
İSİM SOY İSİM
NUMARA
KTÜ
BEŞİKDÜZÜ MESLEK YÜKSEKOKULU
ARAŞTIRMA YÖNTEM VE TEKNİKLERİ DERSİ VİZE SUNUMU
PROGRAM
BÖLÜM
GRUP ÜYELERİ (numaralarıyla birlikte isim-soy isim)
kenarı ile metin arasında tek satır aralıklı 2 satır boşluk bırakılır. Bir sayfaya sığmayan Tablolar bir
sonraki sayfadan itibaren "Tablo'nun devamı" başlığı yazılarak devam edilir. Tablonun
yerleştirilmesinde sayfa kenarlarında bırakılması gerekli boşluklara kesinlikle taşırılmamalıdır. Tez
içinde katlanmış tablo bulunmaz. Bu tür tablolar Ek' de verilebilir [1].
17. 17
KONU
ANKETİN HEDEFİ (Kısaca bir iki cümle ile)
ANKETİN YÖNTEMİ (Hangi tip anket kullandığınız)
ANKET SORULARI
(ankette yer alan soruların tamamı)
….
….
….