1. Institut Kemahiran MARA
Jasin, Melaka
INFORMATION SHEET
PROGRAMME : A14 - SIJIL TEKNOLOGI BAIKPULIH BADAN KENDERAAN
SESSION : SEMESTER : 2
TAB 2042 / BASIC AUTOMOTIVE
CODE/COURSE : SHEET NO : A14/M03/IS01
ELECTRICAL AND ELECTRONIC
LECTURER : MD HAFIZI BIN MOHAMAD WEEK : 7
TOPIC : M03 CIRCUIT AND TERMINALS
03.01 WIRE HARNESS
03.02 COLOR CODING
03.03 TERMINALS AND SOCKET
SUB-TOPIC :
03.04 RELAYS, SWITCHERS AND SOLENOIDS
03.05 EARTH
03.06 POWER WINDOW
Pelajar-pelajar mesti boleh :
1. Terangkan mengenai wire harness.
LEARNING
2. Nyatakan jenis-jenis wire harness.
OUTCOME :
3. Nyatakan kedudukan setiap wire harness pada kenderaan
TAJUK : PENGENALAN KEPADA WIRE HARNESS
TUJUAN
Litar elektrik amat penting dalam sistem elektrikal kenderaan. Ia membolehkan komponen-
komponen elektrik kenderaan berfungsi dengan sempurna. Pendawaian yang sempurna dapat
memastikan setiap unit kerja dapat berfungsi seperti yang dikehendaki. Kertas penerangan ini akan
menerangkan maksud tersebut.
1
2. PENERANGAN
PENGENALAN
Setiap unit kerja disambungkan ke bateri menggunakan dua utas wayar-wayar iaitu wayar bekalan
dan wayar kembali. Wayar kembali biasanya lebih pendek berbanding wayar bekalan kerana
kerangka kenderaan merupakan sebahagian dari laluan ke bateri. Semua wayar-wayar dari sistem-
sistem yang berlainan dihimpunkan sekali dengan kemas dan dibungkus dengan pita untuk
membentuk gumpalan pendawaian (wire harnes). Gumpalan pendawaian boleh dilihat dibeberapa
tempat berlainan dalam badan kenderaan.
Gumpalan Wayar (Wire harness)
Gumpalan wayar merupakan set atau beberapa utas wayar yang diikat atau dibalut bersama
dengan pembalut wayar atau di dalam bekas plastik yang selamat. Wayar atau kumpulan
penyambung akan dikeluarkan daripada gumpalan untuk disambungkan pada komponen elektrik.
Gumpulan wayar ini akan melindungi pendawaian dan juga kelihatan tersusun berbanding dengan
wayar yang dipasang secara berasingan.
Gumpulan wayar ini akan diberi tanda pengenalan apabila ianya telah dipasangkan di dalam
kenderaan. Gumpalan wayar ini boleh jadi terlalu mudah atau terlalu komplek. Sebagai contoh,
gumpalan wayar yang mempunyai penyambungan kepada penderia dan beberapa komponen di
dalam enjin dikenali sebagai gumpalan wayar enjin (engine wiring harness). Lihat rajah dibawah.
Gambarajah 3.1 Wire Harness pada sesebuah kenderaan
2
3. Gambarajah 3.2 Wire harness pada dashboard kenderaan
1. Front Harness 7. Rear door Harness
2. Instrument Harness 8. Front door Harness
3. Roof Harness 9. Control Harness
4. Body Harness 10. Battery Harness
5. Under floor harness 11. A/C Harness
6. Rear Harness
3
4. KEDUDUKAN WIRE HARNESS
A - Engine Compartment
B - Dash Harness Panel
C - Instrument Panel
D - Interior
E - Door
F - Luggage Compartment
G - Under Rear Floor
A – Engine Compartment
Connector no Connector description Connector no Connector description
A-01 — A-27b Front turn signal lamp (LH)
A-02 Brake fluid level switch A-28 Ambient temperature
A-03 thru A-04 — A-29 Dual pressure switch
A-05 Wiper motor A-30 Pulse generator A <A/T>
A-06 — A-31 Horn (HI)
A-06a Buzzer A-32 Horn (LO)
4
5. A-07 Hood switch A–33 Inhibitor switch
A-08 — A-34 Back-up lamp switch
A-09 Side turn lamp (LH) A-35 Pulse generator B <A/T>
A-10 Front ABS speed sensor( LH) A-36 Condenser fan motor
A-11 Control wiring harness and front
wiring harness combination A-37 —
A-12x — A-38 Compressor
A-13x Headlamp relay A-39a Front fog lamp (RH)
A-14x Tail lamp relay A-39b Front turn signal lamp (RH)
A-15x Horn relay A-40 —
A-16x Front fog lamp relay A-41 Front washer motor
A-17x Condenser fan relay A-42 Headlamp (RH)
A-18x — A-43 —
A-19x Auto tail lamp relay A-44 —
A-20x Radiator fan relay A-45 Speed sensor (Vehicle
speed sensor)
A-21x Air-conditioner compressor relay A-46 —
A-22 thru A-23 — A-47 ABS control unit
A-24 Battery cable and control wiring A-48 Bleed connector
harness combination
A-25 Headlamp (LH) A-49 Side turn signal lamp (RH)
5
6. A-26 Radiator fan motor A-50 Front speed sensor ABS (RH)
A-27a Front fog lamp (LH)
B - Dash Harness Panel
NOMBOR CONNECTOR DAN KETERANGAN
6
7. Connector no Connector description Connector no Connector description
B-01 — B-17x Blower relay
B-02 Resistor/PMOS (semi-auto A/C) B-18x Defogger relay
B-03 Blower motor B-19x Flasher unit
B-04 Fresh recycle motor B-20x Acc relay
B-05a Column switch (A) B-21x Heated mirror relay
B-05b Column switch (B) B-22x Timer ignition key illumination
B-05c Column switch (C) B-23x —
B-06 Remote control mirror control unit B-24 Diagnostic connector
B-07 — B-24b Multi unit tester(MUT)
B-08 Auto headlamp control unit B-25x Starter relay
B-09 Stop lamp switch B-26x ELC 4 A/T relay
B-10 — B-27
B-11 Body wiring harness and front B-28 Radio
wiring harness combination B-29
B-12 Airbag safety B-30 Panel switch (with in-car sensor)
B-13 Front door harness (driver’s side) B-31 Air conditioner switch
and body wiring harness B-32 Blower switch (Fan switch)
combination
B-14a Instrument panel wiring harness
And body wiring harness combination
B-14b
B-14c B-33 —
B-15 — B-34 Thermo amplifier
B-16 — B-35 Auto amplifier
C - Instrument Panel
7
8. Connector no Connector description Connector no Connector description
C-01 Tweeter (LH) C-10 Autocruise Main switch
C-02 — C-11 Head lamp leveling switch
C-03 — C-12 Rheostat Dimmer
C-04
Meter Combination C-13 —
C-05 C-14a
C-06 Tweeter (RH) C-14b Cigar Lighter
C-07 — C-16 Switch Assy Control — A
C-08 Remote Control Mirror Switch C-17 Switch Assy Control — B
C-09 —
D - Interior
8
9. Connector no Connector description Connector no Connector description
D-01 Map lamp D-14 Seat belt switch
D-02 Gear shift illumination D-15a —
D-03 — D-15b —
D-04 — D-16 Parking brake switch
D-05 — D-17 Air-bag control unit
D-06 — D-18 Side airbag sensor (LH)
D-07 Seat airbag (RH) D-19 Pretensioner (passenger’s side)
D-08 Rear door harness (RH) D-20 Rear door harness (LH)
D-09 Side Airbag sensor (RH) D-21 Front door switch (passenger’s side)
D-10 Front door switch (driver’s side) D-22 Seat airbag (LH)
D-11 Pretensioner (driver’s side) D-23 —
D-12 Rear wiring harness and body wiring D-24 —
harness combination D-25 —
D-13 Body wiring harness and fuel wiring D-26 —
harness combination
9
10. E - Door
Connector no Connector description
E-01 Remote controlled mirror motor
(Driver’s side)
E-02 Power window switch (Driver’s side)
E-03 Front door lock actuator (Driver’s side)
E-04 —
E-05 Rear power window motor (RH)
E-06 Rear power window switch (RH)
E-07 Rear door lock actuator (RH)
E-08 Door courtesy lamp (Driver’s side)*if
equipped
E-09 Front power window motor (Driver’s
side)
10
11. Connector no Connector description
E-12 Remote controlled mirror motor
(Driver’s side)
E-13 Power window switch (Passenger’s
side)
E-14 Front door lock actuator
(Passenger’s side)
F - Luggage Compartment
E-15 —
E-16 Rear power window motor (LH)
E-17 Rear power window switch (LH)
E-18 Rear door lock actuator (LH)
11
13. KESIMPULAN
Wire harness amat penting dalam memastikan bekalan kuasa dapat disampaikan ke unit kerja
dengan baik. Selain itu juga setiap wire harness mestilah dilindungi dengan sempurna agar tidak
berlaku sebarang kerosakan atau gangguan ketika bekalan dialirkan.
EXERCISE
1. Apakah yang dimaksudkan dengan wire harness?
2. Berikan jenis-jenis wire harness yang terdapat pada sesebuah kenderaan.
3. Berikan kedudukan wire harness dalam kenderaan.
REFERENCE
1. Akademi Saga, Basic Electrical & electronic System Information Sheet, Shah Alam, Selangor:
Edaran Otomobil Nasional Berhad.
2. Akademi Saga, Basic Electrical & electronic System Work Sheet, Shah Alam, Selangor: Edaran
Otomobil Nasional Berhad.
3. Tom Denton, Automobile Electrical & Electronic Systems
4. DTAF IKM Jasin, Information Sheet Auto-Electric
5. Toyota Service Training 1989, Fundamentals of Electricity, Vol 14(Step 2), Toyota Motor
Corporation.
6. V.A.W. Hillier1986, Fundamentals of Automotive Electronics, Croydon College: Stanley Thornes
Ltd. System
7. Automotif Electrical/electronic System
13
14. 8. James E.Duffy 1998, Auto Electricity and Electronics Technology : The Goodheart-Willcox
Company, Inc.
14