FLORA DHE FAUNA NE SHQIPERI DHE KOSOVE
Tipare te pergjithshme te bimesise ne trevat shqiptare.
•Renditje e parqeve kombetare, lagunave dhe gjireve, bimesia tipike dhe te vecantat ne to.
•Fauna shqiptare e studiuar sipas territorit dhe te zbulimeve te fundit.
•Renditje e bimeve te Kosoves.
•Rreziqet qe i shkaktohen bimesise sone sot.
•Pamje te faunes e pyjeve shqiptare.
#MesueseAurela
1. FLORA DHE FAUNA
NE SHQIPERI
#MesueseAurela
FLORA DHE
FAUNA
NE SHQIPERI
•Tipare te pergjithshme te bimesise ne trevat shqiptare.
•Renditje e parqeve kombetare, lagunave dhe gjireve, bimesia
tipike dhe te vecantat ne to.
•Fauna shqiptare e studiuar sipas territorit dhe te zbulimeve te
fundit.
•Renditje e bimeve te Kosoves.
•Rreziqet qe i shkaktohen bimesise sone sot.
•Pamje te faunes e pyjeve shqiptare.
1 | P a g e
2. FLORA DHE FAUNA
NE SHQIPERI
#MesueseAurela
BIMESIA
Ne Evrope trevat shqiptare radhiten ne vendet me llojshmeri
bimore me te madhe, qe lidhet me ndryshimet e klimes, te tokave,
te relievit etj. Ne rajonet perendimore dhe bregdetare
mbizoterojne llojet mesdhetare te bimesise (mareja, shqopa, ilqja
etj.), kurse ne brendesi te tyre, bimet e Evropes Lindore dhe
Qendrore (dushku, ahu, bredhi, pisha e zeze etj.). Gjithashtu jane
te shumta bimet endemike, pra bimet qe rriten vetem ne trevat
shqiptare. Vetem ne Republiken e Shqiperise rriten rreth 30 te
tilla.
Per shkak te mbizoterimit te relievit kryesisht kodrinoro-malor, qe
kushtezon ndryshime te dukshme te klimes dhe te faktoreve te
tjere, bimesia eshte e shkallezuar ne drejtim vertikal ne kater
breza: brezi i shkurreve dhe i pyjeve mesdhetare; brezi i
ahishteve dhe i haloreve dhe brezi i kullotave alpine.
Brezi i shkurreve dhe i pyjeve mesdhetare (deri rreth 700 m.
Lartesi) gjendet ne trevat perendimore dhe jugperendimore.
Pjesen e poshtme te tij e zene shkurret me gjelberim te
perhershem (makiet) si: mareja, shqopa, xina, gjineshtra, dafina
etj. Se bashku me keto shkurre rriten edhe disa drure te larte, si:
selvia, valanidhi, pisha e bute dhe e eger etj. qe, ne disa raste,
formojne pyje te vogla. Pjesen e siperme te brezit te shkurreve
mesdhetare e zene shkurrct qe i rrezojne gjethet gjate stines se
dimrit, si: shkoza e bardhe dhe e zeze etj.
Brezi i dushqeve shtrihet mbi brezin e shkurreve mesdhetare deri
ne rreth 1000 m lartesi.
2 | P a g e
3. FLORA DHE FAUNA
NE SHQIPERI
#MesueseAurela
Ka perhapje me te madhe se brezat e tjere bimore, sidomos ne
brendesi te trevave shqiptare. Bimet me karakteristike te ketij
brezi bimor jane: disa lloje dushqesh, bliri, frashri, malleza, panja,
geshtenjna etj.
Brezi i ahut dhe i haloreve shtrihet mbi brezin e dushqeve deri ne
rreth 1600 - 1800 m lartesi. Ahishtet, duke kerkuar me shume
lageshti, jane me te perhapura ne malet e trevave veriore dhe
lindore shqiptare dhe ne shpatet perballe veriut dhe lindjes. Ne
shume zona ahishtet jane te perziera me haloret (bime qe e kane
gjethen ne formen e gjilperes), si: pisha, bredhi etj. Ne kete brez
ndodhen pyjet me te dendura, qe perbejne fondin kryesor te
lendes se drurit.
Brezi i kullotave alpine shtrihet mbi brezin e ahut dhe te haloreve,
ku, per shkak te temperaturave shume te uleta, rritet vetem
bimesi barishtore dhe shume rralle shkurre te uleta.
Zhvillimin me te mire bimesia barishtore e ka ne rajonet malore te
trevave shqiptare veriore dhe lindore.
Pyjet me bimesi dhe bote shtazore me interesante e me mire te
ruajtura jane shpallur parqe kombetare, ne te cilat eshte e ndaluar
me ligj dhe prerje dhe nderhyrje e njeriut.
Ne sektore te caktuar te tyre mund te behen vetem vizita turistike
per te shijuar natyren e paster. Parqe te tilla ka ne Shqiperi
(Thethi, Lura, Liogaraja etj.), ne Kosove (Berzovica etj.), ne trevat
shqiptare ne Maqedoni (Galicica, Pelisteni) etj.
3 | P a g e
5. FLORA DHE FAUNA
NE SHQIPERI
#MesueseAurela
5 | P a g e
Lagunat janë pjesë të ndara të detit me brigje ranore (lido), që
formojnë liqene bregdetare ose pjesa e ndarë ka lidhje sipërfaqësore
hidrologjike nëpërmjet ndonjë ngushtice. Lagunat janë dukuri
karakteristike për bregdetet e ulëta ranore (Gjiri Meksikan, bregdeti i
Kamçatkës, i Baltikut, etj.) Shembuj tipik të lagunave dhe kënetave
paraqiten në bregdetin shqiptar
(Karavastaja, Narta, Pashalimani,Patoku, etj).
Lagunat në Shqipëri shtrihen duke filluar nga laguna e Viliunit në
Velipojë deri tek ajo e Butrintit në jug. Sipërfaqja e përgjithshme e
tyre është mbi 130 km2, janë me ujë të kripur, shtrihen paralel me
detin dhe kanë kanale komunikimi me të.
Llojet e bimeve na lagunen e Karavastase
Ne brendesi te zones Divjake-Karavasta ndeshen ekosisteme te ndryshme te dallueshme, qe mund te
klasifikohen ne sisteme tokesore, ujrash te embla dhe ligatinore. Brenda ekosistemit tokesor ndeshen duna
ranore te dallueshme, pyje pishash Mesdhetare, Makie dhe friganas (shoqerime bimore mesdhetare). Dunat
ranore nuk jane te mirezhvilluara. Bimesia shfaqet ne nje distance prej 15- 20 m nga bregdeti. Lloje pionere,
te tilla si Brokra Bregdetare, Kembekuqja, jane zevendesuar gradualisht nga bimesi tipike dune mbizoteruar
me shumice nga Elimi i mbushur, dhe me ralle ngaAmofila e ranishteve. Pylli Mesdhetar i pishave eshte
vendosur ne jug te deltes se Shkumbinit deri ne jug te deltes se lumit Seman duke mbuluar nje zone prej rreth
1100 ha. Pylli i Divjakes perfaqeson nje ekosistem te rendesishem dhe interesant fale diversitetit te struktures
se tij dhe bukurise se mjedisit te vet shplodhes. Fizionomia e ketij pylli eshte krijuar nga llojet e pishave Pisha
e eger dhe Pisha e Bute, te cilat tek tuk perzihen me peme gjetherenese dhe ne vecanti Vidhin e
vogel, Rrenjen, Plepin e bardhe, Verrin e zi. Shkurret perfaqesohen nga lloje tipike Mesdhetare, te cilat, sipas
rastit, formojne kacube shume te dendura. Llojet me te perhapura te ketij formacioni shkurror jane: Mersina,
Shqopa e eger, Xina, Dellinja e Kuqe. Ne shumicen e rasteve pylli shoqerohet me nje numer lianash si
Morenxa e eshper, Urthi, Kulpra e bute. Interes te vecante
paraqesin llojet endemike si Asteri shqiptar, Salepi shqiptar
sikurse dhe nje forme hibride Salepi (O. albanica x O.
coriophora).r
Laguna e Patokut
6. FLORA DHE FAUNA
NE SHQIPERI
#MesueseAurela
Tulipa Albanica
Bime e peme
6 | P a g e