Jetë paralele . Hitleri dhe Stalini  Adolf Hitleri  Ngritja ne fuqi  Jeta Politike  Stalini  Roli ne Revolucion e vitit 1917-1919  Stalinizmi  Marraja e Pushtetit dhe Roli ne Poltikat e vitit 1919-1922  Stalini dhe Hitleri, midis dashurisë dhe urrejtjes  Terrori dhe Viktimat #MesueseAurela

1. PUNOI:
#MesueseAurela
DURRES 2015
Jetë
paralele .
Hitleri dhe
Stalini

2. Jetë paralele . Hitleri dhe Stalini
PUNOI : #MESUESEAURELA| 1
PERMBAJTJA :
 Adolf Hitleri
 Ngritja ne fuqi
 Jeta Politike
 Stalini
 Roli ne Revolucion e vitit 1917-1919
 Stalinizmi
 Marraja e Pushtetit dhe Roli ne Poltikat e vitit 1919-
1922
 Stalini dhe Hitleri, midis dashurisë dhe urrejtjes
 Terrori dhe Viktimat

3. Jetë paralele . Hitleri dhe Stalini
PUNOI : #MESUESEAURELA| 2
Adolf Hitler
Adolf Hitler lindi më 20 prill 1889 në
Braunau mbi Inn në Austri në afërsi të
kufirit me Gjermaninë ; vdiq më 30 prill
1945 në Berlin, ku ka bërë vetëvrasje.
Në maj të 1895, në moshën gjashtë
vjeçare, Adolf Hitleri hyri në klasë të
parë në shkollën publike të fshatit
Fischlam, pranë Linz-it, në Austri.
Familja Hitler përbëhej nga shtatë
pjesëtarë .
Ngritja ne fuqi
Alois Hitler, tashmë 58 vjeç në pension, ishte i ashpër me fëmijët. Adolfi i Ri u largua nga
shtëpia në moshën 14 vjeçare pasi i erdhi në majë të hundës nga trajtimi i të atit, duke ia lënë
stafetën Adolfit të vogël. Në këtë kohë familja Hitler u shpërngul në Lambach, qytezë kjo midis
Lenzit e Salsburgut. Adolfi shkonte në shkollën katolike të manastirit afër shtëpisë, dhe ishte i
kënaqur që ishin larguar nga ferma. Në 1898 familja u shpërngul përsëri në fshatin Leonding,
pranë Linzit. Pak kohë më pas vëllai i vogël i Adolfit, Edmund, vdiq, ngjarje kjo që më shumë se
këdo tjetër tronditi Adolf Hitlerin. Në vitin 1900 Aloisi e dërgoi të birin në një shkollë të mesme
teknike në Linz, me qëllim që t'i jepte profesionin e vet si punonjës social, kundra dëshirës së
vetë Adolfit i cili donte te ndiqte studimet në një institut konservator, për t'iu përgjigjur
pretendimeve personale të ngritura nga njëfarë talenti për pikturë e arkitekturë që zotëronte.
Ky konflikt do të mbyllej vetëm me vdekjen e Alois Hitler më 3 janar të 1903 nga një hemorragji
akute mushkërish.
Ndonëse vdekja e të atit e tronditi thellë, ajo i solli Adolfit edhe lirinë e plotë si kryefamiljar. Ai
filloi ta linte pas dore shkollën e për rrjedhojë ngeli në matematikë e frëngjisht. Mësuesit e
përshkruajtin si një fëmijë i keq që nuk mund të shtrohej. E vetmja lëndë që e tërhiqte Adolfin
ishte historia. Teksa shfletonte përmes luftërave te Gjermanisë, ai shikonte kudo triumf e lavdi,
ndjenja këto që rridhnin nga nacionalizmi i verbër që kishte mbirë tashmë në mendjen e tij.

4. Jetë paralele . Hitleri dhe Stalini
PUNOI : #MESUESEAURELA| 3
Jeta Politike
Në vitet e rinisë u përpoq por pa
sukses, të bëhej fotograf. Gjatë asaj
periudhe u transformua në një
nacionalist të zjarrtë gjerman. Në
luftën e Parë Botërore shërbeu në
ushtrinë gjermane, ku u plagos dhe u
dekorua me medalje trimërie. Humbja
e Gjermanisë e mërziti shumë, aq sa
edhe e tërboi. Në vitin 1919, në
moshën 30 vjeçare u përfshi në partinë
e vogël të djathtë të Munihut që shpejt
pas kësaj u quajt Partia
Nacionalsocialiste e Punëtorëve Gjermanë (PARTIA NAZISTE). Pas dy vjetësh u bë udhëheqësi i
saj i paprekshëm (fyhrer).
Nën udhëheqjen e Hitlerit, kjo parti u forcua shpejt dhe në nëntorin e vitit 1923 u përpoq të
përmbyste pushtetin. Kjo ngjarje njihet në histori si puci i Mynihut. Pas dështimit të këtij puci,
Hitleri u nxor para gjyqit dhe u dënua me burg por pas një viti u lirua. Në vitin 1928 Partia
Naziste ishte ende e vogël. Me shpërthimin e krizës ekonomike në Amerike, pakënaqësitë e
përgjithshme të partive tradicionale politike u shtuan shume. Nga kjo gjë nazistet u forcuan.
Në janarin e 1933 Hitleri u zgjodh kancelari i Gjermanisë. Duke shfrytëzuar aparatin shtetëror
për të mposhtur çdo kundërshtar Hitleri vendosi shumë shpejt diktaturën e cila solli erozionin
e të drejtave të njeriut duke ngritur në poste kriminelet më të poshtër të kohës.
Hitleri e drejtoi Gjermaninë drejt pushtimeve të vendeve të tjera gjë që solli Luftën e Dytë
Botërore. Pushtimet e para territoriale praktikisht u realizuan pa lufte. Hitleri udhëhoqi rrugën
drejt pushtimit të vendeve si Polonia, Anglia, Franca dhe lufta e gjatë me Rusinë. Fundi i
tmerrshëm i luftës 6 vjeçare erdhi në pranverën e vitit 1945 në 30 prill, Hitleri vetëvritet
bashkë me gruan e tij (vetëm për 24 ore) Eva Braun dhe kështu shënohet kapitullimi i
Gjermanisë.
Gjatë pushtetit te tij, Hitleri përdori politiken e gjenocidit politika më e ashpër në histori. Ai ishte
një racist fanatik që udhëhoqi luftën e tmerrshme kundër 10 milion hebrenjve. Nazistët ndërtuan
kampe të tmerrshme të përqendrimit për eliminimin e burrave, grave, fëmijëve te pafajshëm
hebre. Për një kohë të shkurtër disa vjeçare, në ato hangarë janë vrarë 6 milion hebrenj.

5. Jetë paralele . Hitleri dhe Stalini
PUNOI : #MESUESEAURELA| 4
Stalini
Josef Vissarionovich Stalin
sq:(Josefin Visarionovich Stalin)
lindi me 18 Dhjetor 1878 në Gori të
Gjeorgjisë ishte udhëheq dhe
burështetas suprem i Bashkimt
Sovjetik i cili morri ket detyrë nga
Vladimir Lenin i cili ne kë kohë u
sëmur rend dhe konsidrohej si Baba i
revulucionit.
Stalin njihej si njeri kontravers ai
deklarohej para popullit si udheheqs i
pa gabushem dhe gjenial por në fakt
ai ishte një kriminel i shum i
rezikshëm po sa huri në pushtet populli rus u perball me disa reforma qe renduan situaten e
disa vendeve në Bashkimin Sovjetik.
Stalin doli fitmitar ne luften e dytë botërore por shteti sovjtik u demtua shume dhe pas luftës
egzekutoi shum hernonjë më von ai vendosi një regjim terori.
Më vonë Stalini vdiq ne disa rethan mistrozie dhe pushtetin e mori Nikita Hrushov.
Stalini emri tij i linjes (Ioseb Besarionis dze Jughashvili) lindi me 18 Dhjetor të vitit 1878 në
Gori një qytet në qendër të Gjerogjisë prinderit e tij ishin Ketevan Geladze e ema ndrsa i ati
ishte Besarion Jughashvili qe te dy ishin këpuctar.
Stalin i influencar nga nena e ti filoj mesimet ne kishë ortodokse ruse ku shpejt mesoi
rushsten dhe njku ca seminar ku u njoh me disa ideologji qe e frymzuan atë me von kur kreu
shkollen e mesme fetare ai u martu dhe shkoi ne Baku të Azirbejgjanit ku u martua me
Ekaterina Svanidze ne vitin 1906 ajo lindi djalin e parë të Stalinit i cili ishte Yakov
Dzhugashvili dhe me von Gruja e ti e parë Ekaterina vdiq nga tifoja ne dhjetor te viti 1907
kshtu Stali u lagrgua nga Baku bashk me djalin e tij dhe ne vitin 1909 pati lidhje te forta me
Vladmir Lenin dhe beri lidhje te forta me Bolsheviket dhe jetoi disa vite ne Petrograd duke
bajtur lidhje me bolsheviket dhe duke orgnizar protesta.

6. Jetë paralele . Hitleri dhe Stalini
PUNOI : #MESUESEAURELA| 5
Roli ne Revolucion e
vitit 1917-1919
Pas kthimt nga Petrograd udhejeqsit e bolshevizmit e
favorizuan si Auditor i gazets PRADVA e cila luajti rol
të madhë në revulucion e bolshevizmit kshtu qe Stalini la jasht kundërsharët e tij politk
brenda partisë së tij te cilët ishin Alexander Shliapnikov dhe Vyacheslav Molotov rolë të madh
pati edhe ne organzimin kunder familjes mbretërore në shenjë proteste kunder arrestimit të
aktivistit Alexander Kerensky Stalin si krye auditor i gazetës anti qevritare PRADVA dha lajmin
per arrestmin Alexander Kerensky dhe kshtu qe bolsheviket votuan nje zeri per rrezimin nga
pushteti te Carit Nikolla II.
Me marrjen Petrograd, Stalini u emërua Komisar i Popullit për Çështjet e kombësive. Pas kësaj,
shpërtheu lufta civile në Rusi, vendosjes Ushtrinë Kuq e Leninit kundër Armatës së Bardhë,
një aleancë të lirshme e anti-bolshevike forcave. Lenini formuar një pesë-anëtarësh Byrosë
Politike, i cili përfshinte Stalinin dhe Trockit. Në maj 1918, Lenini dërguar Stalinin në qytetin e
Tsaritsyn. Nëpërmjet aleatët e tij të reja, Kliment Voroshilov dhe Semyon Budyonny, Stalini
imponuar ndikimin e tij në ushtri.
Stalini sfiduar shumë nga vendimet e Trotsky, urdhëroi vrasjet e kundër-revolucionarëve dhe
shumë oficerë e ish Tsarist në Ushtrinë e Kuqe [citim i duhur] dhe fshatrat e djegura në
mënyrë që të frikësojë të fshatarësisë në dorëzim dhe dekurajojnë bastisje kaçakësh në
dërgesat ushqimore. [Citim nevojshme] në maj 1919, në mënyrë për të frenuar braktisje masive
në frontin perëndimor, Stalini kishte dorzuar dezertorët dhe renegatët qe u ekzekutuar
publikisht si tradhtarë.
Marraja e Pushtetit dhe Roli ne Poltikat e vitit 1919-
1922
Pas fitores bolshevik në Luftën Civile ruse, Polonia pushtuar Ukrainën, duke filluar nga ajo që
u bë i njohur si Lufta e polako-sovjetike, por bolshevikët shtyrë ata të kthehen në Poloni. Si
komandant i frontin jugor, Stalini ishte i vendosur për të marrë qytetin polak mbajtur me të
Lviv. Ky konflikt me strategjinë e përgjithshme të përcaktuar nga Lenini dhe Trockit, i cili u
fokusua në kapjen e veri të Varshavës të mëtejshëm.

7. Jetë paralele . Hitleri dhe Stalini
PUNOI : #MESUESEAURELA| 6
Stalinizmi
Stalinizmi i referohet ideologjisë që Joseph Stalin konceptuar dhe
zbatuar në Bashkimin Sovjetik, dhe në përgjithësi konsiderohet si
një degë e ideologjisë marksiste-leniniste, por konsiderohet nga disa
historianë të jetë një devijim domethënës nga kjo filozofi. [1]
politikave staliniste në Bashkimin Sovjetik ishin: industrializimit të
shpejtë, të socializmit në një vend, një shtet të centralizuar,
kolektivizimi i bujqësisë, dhe varësi të interesave të partive të tjera
komuniste në ato të partisë sovjetike - konsiderohet të jetë më ballë
pararojë parti e revolucionit komunist në atë kohë.
Industrializimi stalinist i shpejtë në Bashkimin Sovjetik është
projektuar zyrtarisht për të përshpejtuar zhvillimin Marxian drejt komunizmit, duke theksuar se
industrializimi i shpejtë i tillë ishte e nevojshme sepse vendi ishte më parë ekonomikisht e
prapambetur në krahasim me vendet e tjera, dhe se ajo ishte e nevojshme, në mënyrë për të
sfiduar të brendshme dhe të jashtme armiq të komunizmit. industrializimi i shpejtë u shoqërua
me kolektivizimit masiv e bujqësisë dhe të urbanizimit të shpejtë. urbanizimi i shpejtë
shndërrohet shumë fshatra të vogla në qytete industriale.
Stalinizmi mori një qëndrim agresiv në konflikt në klasë, duke përdorur dhunën shtetërore që
me forcë pastrojë shoqërinë e bourgeosie tilla si kulakë dhe të tjera "armiq të klasës", si dhe duke
pohuar se konflikti klasë ekzistuar brenda partive komuniste.
Stalinizmi është përdorur shpesh në një mënyrë negative ose përbuzës për shkak të veprimeve
jashtëzakonisht të njohura represive politike të ndërmarra nga Stalini. Arsyet për veprime
represive Stalinit kanë qenë të debatuar.
Një pretendimet perspektivën se veprimet represive Stalinit ishin llogaritur dhe se ai ishte
mendërisht normal në ekzekutimin e tij të masave represive.
Një tjetër perspektivë pretendon se veprimet represive Stalinit politike ishin rezultat i atij që ka
sëmundje mendore. Ky pohim thekson se Stalini ka gjasa kishte çrregullim mendor të
psychopathy dhe se tiparet e tij si paranojë dhe sjellje manipuluese ndikuar vendimet e tij politike.
Një pretendimet e treta perspektivë që Stalinizmi të veprimet represive ishin një vazhdim i
kulturës mbizotëruese autoritar dhe shtypës politik që filloi në Tsarist Rusi.

8. Jetë paralele . Hitleri dhe Stalini
PUNOI : #MESUESEAURELA| 7
Ndryshimi i Rusisë 1927-1939
Krijmi i Sherbimeve Sekret
Stalini shumë të rritur fushëveprimin dhe fuqinë e policisë sekrete të shtetit dhe agjencitë e
zbulimit. Nën dorën e tij udhëzuese, forcat sovjetike të zbulimit filluan të ngritur rrjete të
zbulimit në shumicën e kombeve të mëdha të botës, duke përfshirë Gjermani (i njohur fundit
ne rrjet Kappelle spiun), Britania e Madhe, Francë, Japoni dhe Shtetet e Bashkuara. Stalini
bëri përdorimin e konsiderueshme e të lëvizjes komuniste ndërkombëtare në mënyrë që të
infiltrojnë agjentë dhe për të siguruar se partitë e huaj komuniste mbeti pro-sovjetike dhe pro-
Stalin. Një nga shembujt më të mirë të aftësisë së të Stalinit për integrimin e policisë sekrete
dhe spiunazhit të huaj erdhi në vitin 1940, kur ai dha miratimin për policinë sekrete të ketë
Leon Trocki vra në Meksikë.
Terrori dhe Viktimat
Sipas eksploruesit dhe historianit Robert Conquest Teroi qe zhvillonte Stalini ne permjet
sherbimeve skrete si KGB - ja e tjer tha ne nje intervist ne vitin 1991 tha se Stalin kishte vrarë
e maskruar shum qytetar te Bashkimit Sovjetik ai tha reformat e rrepta kishin ven Ukrainen
ne nje gjendje urie,kauze,terori njerzit vriteshin spse nuk punonin ne koperativa se pse nuk
kishin bukë dhe fuqi per te punar ai tha se Stalini ishte shumë me diktaor se sa ishte Hitleri Ai
shtoj se njerzit riheshin torturoheshin ne burgjet fam keqe te KGB-së që ishte sherbimi sekret
sovjetik.
1.7 deri 7 Milion njerz të vdekur gjatë urisë Holdomort në Ukrainë gjte viteve 1932-1933 20
milion tjer vdiqen nepr Kampet famkeqe apo ne Dhomat apo Egzkutimet qe i ka ber Stalini
Disa kritik thojnë se gjatë regjimit të stalint ka pasur vetm 4-6 milion viktima.
Por Historiani Rus Dmitri Volkogonov dha se pajtohet se me mendimin e Robert Conquest se
pse shumca e dokumeteve qe egzistonin mbi viktmat gjatë diktatur-se se Stalinit.
Por sipa disa Historianve Uria dhe Shkatar tjer te terorit jan pergjegjse per vdekjen 40 milion
personave ne Bashkimin Sovjetik.

9. Jetë paralele . Hitleri dhe Stalini
PUNOI : #MESUESEAURELA| 8
Stalini dhe Hitleri, midis dashurisë
dhe urrejtjes
Sot diskutohet shumë për diktatorët, udhëheqësit që kanë lënë pas një trashëgimi, që
disa duan ta fshehin, ndërsa të tjerë thonë se për ta duhet të diskutohet hapur dhe
qartë.
Sot ekziston një çështje të diskutueshme për qytetet e lindjes së dy diktatorëve më të
mëdhenj, Stalinit dhe Hitlerit. Si duhet të trajtohet çështja e trashëgimisë që kanë lënë
dy diktatorët, të cilët vrarë miliona njerëz të pafajshëm. Një reportazh i gjatë botuar në
BBC, thuhet se në një farë mënyrë është shunë e vështirë që dy vendet, Gori
(vendlindja e Stalinit, Gjeorgji), dhe Braunau (vendlindja e Hitlert, Austri) të
imagjinohen si të ndryshëm.
Gori, vendlindja e Stlinit është një qytet i varfër, me ndërtesa karakteristike të kohës
së diktaturës, me blloqe apartamentesh. Atje, dikur mes maleve Kaukaz, mund të
shikosh copëza të jetës së vitit 2008, një kohë lufte midis Rusisë dhe Gjeorgjisë.

10. Jetë paralele . Hitleri dhe Stalini
PUNOI : #MESUESEAURELA| 9
Braunau, qyteti i lindjes së Hitlerit, në kontrast me Gori-n është një qytet i qetë, i
rehatshëm, pa kujtime të diktaturës. Ai është një qytet i lulëzuar i Austrisë, me një
qendër të ruajtur mirë, me arkitekturë si në kohën e Mesjetës.
Përgjatë lumit që përshkon qytetin, Inn, afër sheshit kryesor ndodhet qyteti më i pasur
i Europës, Bavaria.
Por qytetet kanë një gjë të përbashkët, janë të njohur për bijtë e tyre më famëkeq.
Adolf Hitler ka lindur në Braunau në 1889, Joseph Stalin lindi në Gori një dekadë më
parë.
Qyteti i Stalinit
Në Gori disa njerëz shprehin mërzi kur i krahason këto dy figurat. Stalinin disa e
shohin si heroin e tyre, si fituesin e Luftës së Dytë Botërore që ndryshoi rrjedhën e
historisë së botës. Por, të tjerë shprehin një urrejtje të madhe; e shikojnë atë si një
diktator gjakatar, që ka shtypur popullin gjeorgjian.
Në Gori, rruga “Stalin” ka ndryshuar pamjen e qytetit. Për vite të tëra, bulevardi
kryesor, rruga “Stalin”, është dominuar nga një statujë të madhe të Stalinit. Në 2010-
ën, u vendos që kjo rrugë të ndryshojë emërtim, nga qeveria pro-perëndimore e
Mikhail Sakashvili.
Në 2011, Partia Saakashvili, u mund nga partia “Ëndrra Gjeorgjiane”, që pikën më të
fortë lishte përmirësimin e marrëdhënieve midis Gjeorgjisë dhe Rusisë. Kjo parti
ringriti statujën në bulevardin kryesor. U hap muzeu “Stalin”, dhe i kthye në një qytet
turistik.
Qyteti i Hitlerit
Në Braunau është e paimagjinueshme të ketë një rrugë me emrin e Hitlerit. Ajo çfarë
ka ngelur nga diktatori, është një gurë, në të cilin shkruhet "Kurrë më fashizëm. Në
kujtim të miliona të vrarëve. Emri i Hilerit të zhduket.
Braunau është një qytet që qëndron midis mendimit, që kujtimi i Hitlerit të zhduket
njëherë e përgjithmonë, por ka të tjerë që thonë se për diktatorin duhet të diskutohet
hapur.
Në Braunau, Hitleri ka jetuar vetëm 3 vite të jetës së tij, por historianët shprehen se ai
e ka ndotur edhe me kaq këtë qytet. "Ne duhet të flasim kundër Nazizmit".
Në Braunau, Hitleri është i fshehur, ndërsa në Gori, Stalini është shumë në “ekran”.
Reagimet kundërshtuese është e vështirë t’i gjesh. Ata e duan kujtimin e Stalinit.