1. “Эрдмийн шувуу” ОЭШБХуралд зориулав.
Хувьцаат компани болон салбаруудын
хөрөнгө оруулалтад нөлөөлөгч хүчин
зүйлсийн шинжилгээ
Удирдсан багш: А.Ганзориг /Доктор (Ph.D), Дэд профессор/
Боловсруулсан: Г.Отгончимэг /МУИС, Банк–IV/
Ч.Тогтохцэрэн /МУИС, Санхүү–IV/
Л. Энх–Амгалан /СЭЗДС, БЭЗ–IV/
LOGO

2. LOGO
Илтгэлийн агуулга
 Оршил
 Судалгааны хураангуй
 Онолын хэсэг
 Хөрөнгө оруулалтын онолын Тобины Q загвар
 Хөрөнгө оруулалтад нөлөөлөгч хүчин зүйлс
 Судалгааны хэсэг
 Хувьцаат компаниудын хөрөнгө оруулалтын ашигт
ажиллагааны шинжилгээ
 Топ 20 индексийн таамаглал
 Хөрөнгө оруулалтад нөлөөлөгч хүчин зүйлсийн шинжилгээ
 Дүгнэлт, санал зөвлөмж

3. LOGO
Оршил
 Сүүлийн үед барууны судлаачдын сонирхлыг татаж буй
асуудал бол хөрөнгийн зах зээлийн үйл хөдлөл, түүний
эдийн засгийн өөрчлөлтөд үзүүлэх хариу үйлдлийг танин
мэдэх явдал болоод байна.
 Энэ асуудлын хүрээнд Монголын хөрөнгийн зах зээлд
үзүүлэх нөлөөлөл болон хувьцаат компаниудын хөрөнгө
оруулалтыг судлах нь өнөөгийн сонирхолтой чухал
сэдвүүдийн нэг болж байна.

4. LOGO
Судалгааны хураангуй
Судалгааны зорилго:
Монголын хувьцаат компани болон салбаруудын хөрөнгө
оруулалтад нөлөөлөх макро, микро (балансын) хүчин
зүйлсийг тодорхойлох, мөн ТОП-20 индекст нөлөөлөгч
макро хүчин зүйлсийг илрүүлэн тэдгээрийн ирээдүйн
утгыг таамагласнаар хөрөнгө оруулагчидын шийдвэр
гаргалтад нөлөөлөх.

5. LOGO
Судалгааны хураангуй
 Судалгааны зорилт:
 Монголын хөрөнгийн зах зээлийн топ 20 индексийн ирээдүйн утгыг
таамаглах,
 Монголын хөрөнгийн зах зээлийн топ 20 индекст макро эдийн засгийн
үндсэн хувьсагчид хэрхэн нөлөөлж байгааг тодорхойлох,
 Салбар тус бүрийн (Үйлдвэрлэл, Барилга, Уул уурхай болон Худалдаа
үйлчилгээ) Тобины Q харьцааны норматив (бэнчмарк) тогтоох,
 Хувьцаат компаниудын хөрөнгө оруулалтад компанийн дотоод балансын
үзүүлэлтүүд болон макро эдийн засгийн хүчин зүйлсийн нөлөөллийг
тогтоох,
 Хөрөнгө оруулагчидад шийдвэр гаргахад шаардлагатай чухал
мэдээлэлээр хангаж тэдгээрийн эрсдэлийг бууруулах
 Цаашид аль салбарт хөрөнгө оруулалт хийвэл эрсдэл багатай байх, мөн
аль салбарт хөрөнгө оруулахаас татгалзах хэрэгтэй талаар санал
зөвлөмжөө дэвшүүлэх

6. LOGO
Судлагдсан байдал
 Oliver Blanchard, “The Stock market, Profit and
Investment”, 1993
 Б.Энхбат, “Хувьцаат компаниудын хөрөнгө оруулалтын
шинжилгээ”, 2007 он
 Fabio. P, “The Stability of the relation between the stock
market and macroeconomic forces”, 2002

7. LOGO
ОНОЛЫН ХЭСЭГ
Хөрөнгө оруулалтын Тобины Q загвар

8. LOGO
Хөрөнгө оруулалтын Тобины Q загвар

9. LOGO
Хөрөнгө оруулалтад нөлөөлөгч хүчин зүйлс
Нөлөөлөгч хүчин зүйлс
Эдийн засгийн
ерөнхий
үзүүлэлтүүд
Үнийн тогтвортой
байдлын
үзүүлэлтүүд
Олон улсын хүчин
зүйлс
Нөлөөлөл
ДНБ, Аж үйлдвэрийн
бүтээгдэхүүн
Аж үйлдвэрийн
бүтээгдэхүүн(ip)
Инфляци, Хэрэглээний
үнийн индекс
мөнгөний
нийлүүлэлт (m2)
+
Өгөгдлийн
урт
+
Алт, зэс зэрэг түүхий
эдийн үнэ
Бодит болон нэрлэсэн
Санхүүгийн захын
хүү, хөрөнгийн захын
үзүүлэлтүүд
индекс, Дотоодын зээл
Гадаад хүчин
Гадаад худалдааны
зүйлс
тэнцэл, валютын ханш
Балансын үзүүлэлтүүд
Компанийн дотоод
болон санхүүгийн
хүчин зүйлс
харьцаанууд
Хөрөнгийн захин
үзүүлэлтүүд
Судалгаанд
сонгосон үзүүлэлт
Нэгдсэн, Салбарын
болон Тор-20 индекс
Зэсийн үнэ (cp)
Банкны зээлийн
жигнэсэн дундаж
хүү(ir),
Доллар(usd),
Юан(chy)
Тобины Q, Нийт
хөрөнгө, Нийт өр
төлбөр, Орлого, Зах
зээлийн үнэлгээ
Тор-20 индекс
-
2000-2008 он
+
-
-
+
+
+
1996.012009.11

10. LOGO
Судалгааны хэсэг
Хувьцаат компаниудын хөрөнгө оруулалтын ашигт
ажиллагааны шинжилгээ
Топ 20 индексийн таамаглал
Хөрөнгө оруулалтад нөлөөлөгч макро хүчин
зүйлсийн шинжилгээ
Хөрөнгө оруулалтад нөлөөлөгч микро хүчин
зүйлсийн шинжилгээ

11. Хувьцаат компаниудын хөрөнгө
оруулалтын ашигт ажиллагаа
LOGO
Уул уурхайн салбарын дундаж Тобины Q 20002006
Уул уурхайн салбарын дундаж Тобины Q 2007-2008
2.5000
0.1200
2.0000
0.1000
0.0800
1.5000
0.0600
1.0000
0.0400
0.5000
0.0200
06/11/01
06/06/01
06/01/01
05/08/01
05/03/01
04/10/01
04/05/01
03/12/01
03/07/01
03/02/01
02/09/01
02/04/01
01/11/01
01/06/01
01/01/01
00/08/01
00/03/01
-
Уул уурхайн салбарын хувьд Тобины Q харьцаа маань
0.0137-2.233 хооронд хэлбэлзэж байна.

12. LOGO
Хувьцаат компаниудын хөрөнгө
оруулалтын ашигт ажиллагаа
Сайн
1.522-аас их
Таван толгой, Шарын
гол
Дунд
0.3305-1.522
Бага нуур, Шивээ
овоо
Муу
0.3304 хүртэл
Уул уурхайн салбарын хувьд Тобины Q харьцаа маань 0.0137-2.233
хооронд хэлбэлзэж байна. Энэ салбарын хувьд Тобины Q харьцаа нь
0.3304 байгаа үед хөрөнгө оруулалтыг боломжийн түвшинд байна
гэж үзэж болно.

13. LOGO
“Таван толгой” ХК –ий хөрөнгө оруулалт
болон Тобины Q харьцаа
Хөрөнгө оруулалт
Тобины Q
7
500,000.00₮
6
400,000.00₮
5
300,000.00₮
4
200,000.00₮
3
100,000.00₮
2
Mar
May
Jul
Oct
Dec
Feb
Apr
Jun
Aug
Oct
Dec
Feb
Apr
Jun
Aug
Oct
Dec
Feb
Apr
Jun
Aug
Oct
Dec
Feb
Apr
Jun
Aug
Oct
Dec
Feb
Apr
Jun
Aug
Oct
Dec
Feb
Apr
Jun
Aug
Oct
Dec
Feb
Apr
Jun
Aug
Oct
Dec
Feb
Apr
Jun
Aug
Oct
Dec
0.00₮
-100,000.00₮
1
0
 Компанид хөрөнгө оруулалт хийх нь зах зээлийн үнэлгээг өсгөж
улмаар дахин хөрөнгө оруулах боломжийг авчирч байна.
 Зах зээлийн үнэлгээний өөрчлөлт нь нийт хөрөнгийн өөрчлөлтөөс их
байгаа нь хөрөнгө оруулалт үр ашигтай байгааг харуулж байна.

14. 08/12/01
08/09/01
08/06/01
08/03/01
07/12/01
1.2
07/09/01
07/06/01
07/03/01
06/12/01
06/09/01
06/06/01
06/03/01
05/12/01
05/09/01
05/06/01
05/03/01
04/12/01
04/09/01
04/06/01
04/03/01
03/12/01
03/09/01
03/06/01
03/03/01
02/12/01
02/09/01
02/06/01
02/03/01
01/12/01
01/09/01
01/06/01
01/03/01
00/12/01
00/09/01
00/06/01
00/03/01
LOGO
Үйлдвэрлэлийн салбарын Тобины q
харьцаа
Үйлдвэрлэлийн салбарын дундаж Тобины Q
1.122633583
1
0.8
0.6
0.4
0.2
0
2008 оны байдлаар нийт компаниудын 65 орчим хувь нь Тобины
Q харьцаа 0,5956- 1,660 байгаа нь хөрөнгө оруулалтын үр ашиг
сайжирч байна гэж дүгнэж болохоор байна.

15. Үйлдвэрлэлийн салбарын Тобины q
харьцаа
LOGO
Сайн
1.1226-аас их
Дунд
0,2875- 1.1226
Муу
0,2874 хүртэл
Тахь Ко, Зоос гоѐл
Монгол савхи, Монгол
нэхмэл, СББ, Гутал, АПУ,
Мах импекс,
Улаанбаатар хивс, Атар
өргөө, Сүү, Азык, Ээрмэл,
 Тобины Q харьцаа 0.0620-1.1226 хооронд хэлбэлзэж байна.
 Тобины Q харьцааны давтамжийг аваад үзвэл 0-0.4 хооронд ихэнх нь
хэлбэлзэж байгаа нь компанийн оруулсан хөрөнгө оруулалт нь үр
ашиг муутай байгаа харуулж байна.
 Үйлдвэрлэлийн салбарын хувьд энэ харьцаа нь 0.2874 байхад хэвийн
байна.

16. СББ компаний хөрөнгө оруулалт болон
Тобины Q харьцаа
LOGO
1,400,000.00₮
хөрөнгө оруулалт
Тобины Q
2
2
1,200,000.00₮
1
1,000,000.00₮
1
800,000.00₮
0
600,000.00₮
-1
400,000.00₮
-1
200,000.00₮
-2
0.00₮
-400,000.00₮
Mar
May
Jul
Oct
Dec
Feb
Apr
Jun
Aug
Oct
Dec
Feb
Apr
Jun
Aug
Oct
Dec
Feb
Apr
Jun
Aug
Oct
Dec
Feb
Apr
Jun
Aug
Oct
Dec
Feb
Apr
Jun
Aug
Oct
Dec
Feb
Apr
Jun
Aug
Oct
Dec
Feb
Apr
Jun
Aug
Oct
Dec
Feb
Apr
Jun
Aug
Oct
Dec
-200,000.00₮
-2
-3
-3
 Сүүлийн жилүүдэд Тобины Q харьцаа 0.325-1,734 хооронд хэлбэлзэж байна.
 2007 онд хөрөнгө оруурлалт нь оновчтой болж зах зээлийн үнэлгээний
өөрчлөлт нь нийт хөрөнгийн өөрчлөлтөөс их гарч байсан бол 2008 онд хийсэн
хөрөнгө оруулалт нь өмнөх оноосоо бага үр ашигтай болсныг харуулж байна.

17. Барилгын салбарын Тобины q харьцаа
LOGO
Барилгын салбарын дундаж Тобины Q
0.16
0.14
0.12
0.1
0.08
0.06
0.04
0.02
00/03/01
00/06/01
00/09/01
00/12/01
01/03/01
01/06/01
01/09/01
01/12/01
02/03/01
02/06/01
02/09/01
02/12/01
03/03/01
03/06/01
03/09/01
03/12/01
04/03/01
04/06/01
04/09/01
04/12/01
05/03/01
05/06/01
05/09/01
05/12/01
06/03/01
06/06/01
06/09/01
06/12/01
07/03/01
07/06/01
07/09/01
07/12/01
08/03/01
08/06/01
08/09/01
08/12/01
0
 Барилгын салбарын хувьд Тобины q харьцаа 0.002-0.1411 хооронд хэлбэлзэж
байна.
 Тобины Q харьцааны давтамж 0,002-0.04 хооронд ихэнх нь хэлбэлзэж байгаа нь
тус салбарын хөрөнгө оруулалт үр ашиг муутай байгааг харуулж байна.
 Энэ харьцаа нь 0.0234 байхад хэвийн байна.

18. LOGO
Барилгын салбарын хөрөнгө оруулалтын үр
ашгийн ангилал
Сайн
0,0938-aaс их
Дунд
0,0235-0,0938
Муу
0,0234 хүртэл
Байгууламж
Хүрд, Мон инж бар
Тобины Q харьцааны давтамж 0,002-0.04 хооронд ихэнх нь хэлбэлзэж
байгаа нь тус салбарын хөрөнгө оруулалт үр ашиг муутай байгааг
харуулж байна. Энэ харьцаа нь 0.0234 байхад хэвийн байна.

19. Монинжбар компаний хөрөнгө оруулалт
болон Тобины Q харьцаа
LOGO
хөрөнгө оруулалт
Тобины Q
0
80,000.00₮
60,000.00₮
0
40,000.00₮
20,000.00₮
0
-20,000.00₮
Mar
May
Jul
Oct
Dec
Feb
Apr
Jun
Aug
Oct
Dec
Feb
Apr
Jun
Aug
Oct
Dec
Feb
Apr
Jun
Aug
Oct
Dec
Feb
Apr
Jun
Aug
Oct
Dec
Feb
Apr
Jun
Aug
Oct
Dec
Feb
Apr
Jun
Aug
Oct
Dec
Feb
Apr
Jun
Aug
Oct
Dec
Feb
Apr
Jun
Aug
Oct
Dec
0.00₮
0
-40,000.00₮
0
-60,000.00₮
-80,000.00₮
0
-100,000.00₮
-120,000.00₮
0
 Тобины q болон хөрөнгө оруулалт нь эерэг хамааралтай үзүүлэлтүүд байхад
энэ салбарын компаниудын хувьд зарим онуудад сөргөөр нөлөөлсөн байгаа нь
оновчгүй хөрөнгө оруулалт болж байгааг харуулж байна. 2007 оноос үүдэлтэй
дэлхийн үл хөдлөх хөрөнгийн зах зээлийн хямрал нь Мон Инж Бар ХК-ны
хөрөнгө оруулалтанд сөргөөр нөлөөлсөн нь харагдаж байна.

20. Худалдаа үйлчилгээний салбарын Тобины
Q харьцаа
LOGO
Худалдаа үйлчилгээний салбарын дундаж Тобины Q
4.5
4
3.5
3
2.5
2
1.5
1
0.5
00/03/01
00/06/01
00/09/01
00/12/01
01/03/01
01/06/01
01/09/01
01/12/01
02/03/01
02/06/01
02/09/01
02/12/01
03/03/01
03/06/01
03/09/01
03/12/01
04/03/01
04/06/01
04/09/01
04/12/01
05/03/01
05/06/01
05/09/01
05/12/01
06/03/01
06/06/01
06/09/01
06/12/01
07/03/01
07/06/01
07/09/01
07/12/01
08/03/01
08/06/01
08/09/01
08/12/01
0
 Тобины Q харьцаа 0.1211-4.1811 хооронд хэлбэлзэж байна.
 Бусад салбаруудтай харьцуулахад манай улсад хурдацтай хөгжиж байгаа
салбар бөгөөд хөрөнгө оруулалтын үр ашиг ч гэсэн харьцангуй сайн байна.
 Салбарын дундаж тобины харьцаа нь 0.9722 байгаа нь маш сайн үзүүлэлт юм.

21. LOGO
Худалдаа үйлчилгээний салбарын хөрөнгө
оруулалтын үр ашгийн ангилал
Сайн
3,01-с дээш
Дунд
0,9772-3,01
Авто импекс, Улаанбаатар зочид
буудал,
0,9772 хүртэл
Материал импекс, МЦХолбоо,
Баянгол ЗБ
Муу

22. МЦХолбоо компаний хөрөнгө оруулалт
болон Тобины Q харьцаа
LOGO
Хөрөнгө оруулалт
Тобины Q
0
40,000,000.00₮
35,000,000.00₮
0
30,000,000.00₮
25,000,000.00₮
0
20,000,000.00₮
0
15,000,000.00₮
10,000,000.00₮
0
5,000,000.00₮
0
Mar
May
Jul
Oct
Dec
Feb
Apr
Jun
Aug
Oct
Dec
Feb
Apr
Jun
Aug
Oct
Dec
Feb
Apr
Jun
Aug
Oct
Dec
Feb
Apr
Jun
Aug
Oct
Dec
Feb
Apr
Jun
Aug
Oct
Dec
Feb
Apr
Jun
Aug
Oct
Dec
Feb
Apr
Jun
Aug
Oct
Dec
Feb
Apr
Jun
Aug
Oct
Dec
0.00₮
 МЦХолбоо ХК-ны хөрөнгө оруулалт жил ирэх тусам нэмэгдсэн
байна.
 Энэ нь тухайн салбарын онцлогийг харуулж байна. Техник
технологийн дэвшил эрчимтэй явагдаж байгааг харуулж байна.

23. LOGO
Салбаруудын хөрөнгө оруулалт дахь макро
эдийн засгийн нөлөө
7000000
4000000
6000000
3000000
5000000
2000000
4000000
1000000
3000000
0
2000000
-1000000
1000000
-2000000
0
-1000000
-3000000
00
01
02
03
04
05
06
07
08
00
01
02
03
UILD
04
05
06
07
08
05
06
07
08
UUS
4.0E+07
120000
3.5E+07
80000
3.0E+07
40000
2.5E+07
0
2.0E+07
-40000
1.5E+07
-80000
1.0E+07
5.0E+06
-120000
00
01
02
03
04
HUD
05
06
07
08
00
01
02
03
04
BAR

24. LOGO
Худалдаа үйлчилгээний салбарын хөрөнгө оруулалт
болон макро хувьсагчдын хамаарал
Хувьсагч
Коэффициент
Ста.Алдаа t-Статистик
Проб.
C
-44089985
9440436.
-4.670334
0.0001
CNY(-1)
85025.28
33147.15
2.565086
0.0167
CPI
49040.13
21593.46
2.271064
0.0320
CPI(-3)
33289.31
20583.71
1.617265
0.1184
LOG(IP)
3470018.
721587.3
4.808868
0.0001
IR(-2)
79302.92
43203.14
1.835582
0.0783
USD(-1)
-18870.48
3912.384
-4.823270
0.0001
HUD(-1)
0.441689
0.116626
3.787236
0.0009
R-squared
0.996851
Durbin-Watson stat
1.952873

25. LOGO
Барилгын салбарын хөрөнгө оруулалт
болон макро хувьсагчидын хамаарал
Хувьсагч
Коэффициент Ста.Алдаа t-Статистик
CNY(-1)
-2666.369
CPI(-2)
2619.706
LOG(IP)
13296.73
IR(-1)
-3480.402
BAR(-1)
1.842201
BAR(-2)
-2.318217
BAR(-3)
1.878912
BAR(-4)
-1.044044
BAR(-5)
0.297511
R-квадрат
Durbin-Watson stat
859.8049
734.5725
6431.501
785.2865
0.158492
0.318200
0.378037
0.310842
0.144817
-3.101133
3.566300
2.067438
-4.432016
11.62331
-7.285401
4.970188
-3.358756
2.054387
0.938981
2.188626
Проб.
0.0052
0.0017
0.0507
0.0002
0.0000
0.0000
0.0001
0.0028
0.0520

26. LOGO
Уул уурхайн салбарын хөрөнгө оруулалт
болон макро хувьсагчдын хамаарал
Хувьсагч
Коэффициент Ста.Алдаа t-Статистик
Проб.
C
-1.72E+08
17558095
-9.774859
0.0000
CNY(-3)
-202014.3
59896.82
-3.372705
0.0026
LOG(CP)
-2424481.
504251.0
-4.808084
0.0001
CPI
116754.0
38584.51
3.025930
0.0060
IR
217427.2
80374.83
2.705165
0.0126
IR(-1)
491648.3
75081.08
6.548232
0.0000
IR(-2)
440338.0
74126.17
5.940384
0.0000
LOG(M2)
13968296
1570674.
8.893189
0.0000
USD(-1)
-15629.46
6580.487
-2.375122
0.0263
UUS(-3)
0.178198
0.107247
1.661572
0.1102
R-squared
0.857278
Durbin-Watson stat
1.904171

27. LOGO
Үйлдвэрлэлийн салбарын хөрөнгө оруулалт болон
макро хувьсагчдын хамаарал
Хувьсагч
Коэффициент Ста.Алдаа
t-Statistic
Prob.
CNY
129846.4
31031.11
4.184395
0.0003
IR(-4)
-123723.5
19843.33
-6.235020
0.0000
LOG(M2)
-2499720.
597107.6
-4.186381
0.0003
USD(-4)
17855.91
4271.891
4.179862
0.0003
UILD(-1)
1.323541
0.112990
11.71377
0.0000
UILD(-2)
-2.088960
0.151541
-13.78479
0.0000
UILD(-3)
1.609032
0.157429
10.22068
0.0000
UILD(-4)
-0.698111
0.106566
-6.550994
0.0000
R-squared
0.963370
Durbin-Watson stat
1.655354

28. Хувьцаат компаниудын хөрөнгө оруулалт дахь
микро ( балансын) хүчин зүйлсийн нөлөө
LOGO
Гутал хувьцаат компаний хувьд хөрөнгө оруулалт болон балансын
үзүүлэлтүүдийн хамаарал дараах байдалтай байна.
Хувьсагч
Коэффициент
Ста. Алдаа
t-Стат
Проб.
CAP
4.99E+05
1.42E-05
3.520865
0.0038
TQ
295.1835
89.46695
3.299359
0.0058
LOG(INC)
0.960745
0.042193
22.77008
0.0000
R-квадрат
0.711746
Durbin-Watson стат
1.598012

29. LOGO
Хувьцаат компаниудын хөрөнгө оруулалт дахь
микро ( балансын) хүчин зүйлсийн нөлөө
 Тухайн түвшний Тобины Q харьцаа нь Атар Өргөө,
Байгууламж, Гутал болон Баянгол зочид буудал гэх мэт
олон компаниудад эерэг хамаарлаар нөлөөлсөн нь
ихээхэн чухал үзүүлэлт гэдгийг харуулж байна.
 Мөн зах зээлийн үнэлгээ нийт 8 компанид эерэгээр
нөлөөлсөн нь бидний онолын үндэслэлтэйгээр
таамагласантай нийцэж байна
 Компаниудын хөрөнгө оруулалтын тэгшитгэлүүдийн
детерминацийн коэффициент 0.67-0.99 орчим хувийн
хооронд тайлбарлаж байгаа.

30. LOGO
Дүгнэлт
 Онолын хувьд Тобины Q харьцаа нь 1-ээс дээш байгаа
тохиолдолд тухайн компанид хөрөнгө оруулалт хийх
хэрэгтэй гэж үздэг. Манай орны хувьд хөгжингүй
орнуудын хөрөнгийн зах зээлтэй харьцуулахад
оролцогчид болон зах зээлийн хэмжээгээрээ бага боловч
хөрөнгө оруулалтын үр ашиг нь салбар бүрийн хувьд
харьцангуй ялгаатай байна.
 Уул уурхай 0.3304
 Барилга 0.0234
 Үйлдвэрлэл 0.2874
 Худалдаа үйлчилгээ 0.972 байна.

31. Дүгнэлт
LOGO
Салбарын хөрөнгө оруулалтын үр ашгийн ангилал
Уул уурхай
Үйлдвэрлэл
Барилга
Худалдаа
үйлчилгээ
Сайн
1.522-аас их 1.1226-аас их
0,0938-aaс дээш
3,01-с дээш
Дунд
0.3305-1.522 0,2875- 1.1226
0,0235-0,0938
0,9772-3,01
Муу
0.3304 хүртэл 0,2874 хүртэл
0,0234 хүртэл 0,9772 хүртэл

32. LOGO
Дүгнэлт
 Хөрөнгө оруулалт болон Тобины q харьцаа нь
хоорондоо эерэг хамааралтай байдаг боловч манай
орны хөрөнгийн зах зээлийн онцлогоос хамааран
зарим тохиолдолд сөрөг гарах хандлагатай байна.
Үүнд:




Оновчгүй хөрөнгө оруулалт хийсэн
Хөрөнгийн зах зээлд оролцогчдийн тоо бага
Мэдээллийн тэгш бус хуваарилалт
Хөрөнгө оруулагчдын хөрөнгийн зах зээлийн талаарх
мэдлэг муу

33. LOGO
Дүгнэлт
 Сарын индексийн тооцооллоос харахад 3, 8, 9 болон 10 –р
саруудад тус тус өсдөг ба үлдсэн саруудад Тор 20 индекс
буурдаг байна.
 Мөчлөг нөлөөллийн хувьд 1996 оноос 2006 оны 3 –р
сарыг дуустал мөчлөгийн уналтын үе үргэлжилж байсан
ба 2006 оны 4 –р сараас огцом өсч, 2008 оны хоѐрдугаар
сараас эргэж огцом унасан байна.
 Топ 20 индексийн урьдчилсан таамаглалаас харахад 2010
оны эхний саруудад ерөнхийдөө өсөх трендтэй байна.

34. LOGO
Дүгнэлт
 Салбар тус бүрийн хөрөнгө оруулалт болон макро хувьсагчдын
хамаарлаас харахад нийт салбаруудын хөрөнгө оруулалтад
хамгийн ихээр нөлөөлж байгаа үзүүлэлт бол банкуудын
зээлийн жигнэсэн дундаж хүү болон юаны ханш гэсэн
үзүүлэлтүүд байна.
 Хэрэглээний үнийн индекс болон ам.долларын ханш тус тус
гурван салбарын хөрөнгө оруулалтад нөлөөлсөн.
 Аж үйлдвэрийн бүтээгдэхүүний өсөлт болон мөнгөний
нийлүүлэлтийн өсөлт гэсэн үзүүлэлтүүд тус тус хоѐр салбарын
хөрөнгө оруулалтад нөлөөлсөн байна.
 Зэсийн ханшийн өсөлт нь салбаруудын хөрөнгө оруулалтад
төдийлөн нөлөөлдөггүй ба манай судалгаанд зөвхөн уул
уурхайн салбарт л нөлөөтэй гарсан байна.

35. LOGO
Дүгнэлт
 Өр төлбөр үзүүлэлт нь Шивээ овоо, Баянгол зочид буудал зэрэгт эерэг
нөлөөлсөн хэдий ч бусад компаниудад сөргөөр нөлөөлж байгаа нь
зарим компаниуд хөрөнгө оруулалтаа зээлээр биш бусад санхүүгийн
эх үүсвэрээр хийдэгтэй холбоотой байж болох талтай.
 Уул уурхайн компаниудын хөрөнгө оруулалтанд өр төлбөр, зах
зээлийн үнэлгээ, тобины q болон орлого зэрэг бүх үзүүлэлт эерэгээр
их, бага хэмжээгээр нөлөөлж буй нь бидний өмнө таамагласан онолын
бодит байдалтай нийцэж байгаа нь их сонирхолтой үр дүн юм.
 Барилгын салбарын компаниудын хөрөнгө оруулалтанд өр төлбөр, зах
зээлийн үнэлгээ, тобины q болон орлого зэрэг бүх үзүүлэлт эерэгээр
нөлөөлсөн. Бусад салбаруудтай адилаар хөрөнгө оруулалт өөрөө
өөрийнхөө 1-3 хожимдолтой утгуудаас ихээхэн хамаарч байгаа бөгөөд
өмнөх үеийн болон 3 хожимдолтой утгуудаас эерэг хамаарч байхад 2
хожимдолтой утгаасаа сөрөг хамаарч байна. Уг салбарын хөрөнгө
оруулалт нь эдгээр үзүүлэлтүүдээр 76-86 хувийн хооронд
тайлбарлагдаж байна.

36. LOGO
Санал зөвлөмж
 Хөрөнгө оруулагчдын хувьд дараах салбарын болон
компаниудад хөрөнгө оруулалт хийвэл үр ашигтай байх болно.
 Уул уурхайн салбарын хувьд:
• Таван толгой 5,345
• Шарын гол1.148
 Үйлдвэрлэлийн салбарын хувд:
• Тахь Ко 1.660
• Зоос гоѐл 1.258
 Барилгын салбарын хувьд:
• Байгууламж 0,397
 Худалдаа үйлчилгээний салбарын хувьд:
• Улаанбаатар ЗБ 1,645
• Авто импекс 2,211
• Улсын их дэлгүүр 1,724

37. LOGO
Санал зөвлөмж
 Уул уурхайн салбарын компаниудын Тобины Q
харьцаа бусад салбаруудтай харьцуулахад өндөр
гарсан нь цаашид энэ салбарт хөрөнгө оруулалт хийх
нь зүйтэй.
 Цаашид энэ чиглэлээрх судалгааг өгөгдлийн урт
болон хамрах хувьсагчидыг нэмэгдүүлэн хийх
хэрэгтэй.

38. LOGO
Ашигласан материал
 [1] Barro. J 1990, “The stock market and Investment‟‟ , The
Review of financial studies
 [2] Bosworth, Barry, 2001 „‟The Stock market and economy
Brooking Papers on Economic Activity”
 [3] Chirinko, Robert S 2004, “Glamour vs Value “
 [4] Fama, Eugene and MacBeth, James 1973,” Risk, Return
and Equilibrium; Emperical test”
 [5] Hayashi, F. 1982, “ Tobin‟s Marginal q and Average q;
Neoclassical Interpretation Econometric“
 [6] Fabio. P, 2002, “The Stability of the relation between the
stock market and macroeconomic forces”
 Бусад

39. “Эрдмийн шувуу” ОЭШБХуралд зориулав.
Анхаарал тавьсанд баярлалаа.
LOGO