3.
Yetişkinlik dönemi 21-65 yaşları arasını
kapsar. İnsanların en verimli olduğu, daha
önceki gelişme dönemleri sağlıklı
geçirilmişse olumlu, üretken bağımsız bir
yaşamın kurulabildiği bir dönemdir.
Yetişkin ve olgun bir insan para
kazanmaya, birilerine yardım etmeye
çabalar. 21-35 yaşları arasında meslek ve
eş seçimi yapar.
4.
Bu dönem ilk ciddi sorumlulukların üstlenildiği ve
yaşantıya yön veren bir çağdır. Bu dönemin ilk
yıllarında birey istediği işe girememe, meslek içi
ya da aile içi çatışma gibi sorunlarla karşı
karşıya kalabilir. Bu sorunların üstesinden gelen
yetişkin, ilerideki yaşantısını sağlıklı sürdürmede
önemli bir adım atmış olur. Eğer sorunları
çözmede başarı sağlayamazsa daha sonraki
yıllarda beklentilerine ve hayallerine ulaşıp
ulaşamadığını sorgulayarak bunalıma düşebilir.
5.
Erkekler 50-55 yaşlar arasında andropoz
(yaş dönümü), kadınlar ise 45-50 yaşları
arasında menopoza (âdetten kesilmeye)
bağlı sıkıntılar yaşar. Bu sıkıntılar kişiden
kişiye değişebilir. Yetişkinlik dönemini
ruhsal yönden sağlıklı sürdürmek, zamanı
ve koşulları iyi değerlendirmeye, sosyal
ilişkileri geliştirmeye bağlıdır.
6. Genç Yetişkinlik Dönemi
Gelişim Görevleri (18–25 yaş)
Eş seçme ve eşiyle yaşamayı öğrenme
Vatandaşlık sorumluluklarını üstlenme
Çocuk yetiştirme ve evi idare etme
Geçimini sağlayacak bir iş sahibi olma
Yakın ilişkiler kurabileceği arkadaşlar ve
sosyal gruplar bulma
7. Orta Yetişkinlik Dönemi Gelişim
Görevleri
Yetişkinlere özgü toplumsal sorumlulukları üstlenme
Ekonomik ve sosyal yaşam standartlarını oluşturma
Kendi anne babasına karşı ebeveyn rolünü üstlenme
Serbest zamanlarında işleri dışında hoşlandıkları
uğraşlar edinebilme
Sorumluluklarını bilen yetişkinler olarak ergenlere
rehberlik etme
Orta yaşlarda kendini gösteren fizyolojik değişikliklere
uyum sağlama
8. İleri Yetişkinlik Dönemi Gelişim
Görevleri
Azalan güç ve çabuk bozulabilen sağlık
durumuna uyum gösterme
Emekliliğe ve azalan gelir düzeyine uyum
sağlama
Yaş grubu ile açık bir yakınlık kurma
Eş ve arkadaşlarının ölümünü kabullenme
Kendi durumlarına uygun fiziksel yaşama
koşullarını düzene koyma
10. Hangi Yıllar?
Aslında yetişkinlik ve yaşlılık arasında
kesin bir sınır yoktur. Daniel Levinson ileri
yetişkinlik (yaşlılık) yıllarını 65 ve ilerisi
olarak tanımlamış; diğer gelişim
psikologları ise 65-85 arasını genç yaşlı,
85 ve ilerisini yaşlı yaşlı olarak
isimlendirmiştir.
11. Yaşlılıkta Fiziksel Gelişim
3 sistemde belirgin değişiklikler ortaya çıkar: İskelet-kas, solunum
ve dolaşım sistemi
1) İskelet-Kas Sistemi: kas liflerinin yapısı değişir, küçülür sayıları
azalır. Kaslardaki sinir iletimi zayıflar. Kalsiyum azalmasına bağlı
kramplar görülür. Kemiklerde minareler azalır. Hareket serbestliği ve
hareketin hızı azalır. Kemik ve eklem yerlerine kireçlenme ve
dejenerasyonlar ortaya çıkar.
2) Solunum Sistemi: solunum yolları esnekliğini kaybeder.
Bronşlarda bozulma ortaya çıkar, göğüs kafesi daralır ve havadan
alınan oksijenin geçişi yavaşlar.
3) Dolaşım Sistemi: kalp esnekliğini kaybeder. Kalp kapakçıklarında
bozulma ve kireçlenme ortaya çıkar. Kalp kasları zayıflar, kalp atışı
yavaşlar ve kan basıncı yükselir.
12. Yaşlılıkta Sağlık
Yaşlılarda yüksek tansiyon çok belirgindir.
Yine eklem iltihabı, işitme kaybı ve kalp
hastalıkları da görülebiliyor. Kadınlarda
yüksek tansiyon, romatizma ve görme
bozuklukları daha fazlayken, erkeklerde
işitme kaybı daha fazladır.
13. Yaşlılıkta Bilişsel Gelişim
Schai Yetişkinlik Dönemindeki Bilişsel Gelişimi 4 Evreye Ayırır:
1- Kazanma dönemi: lise yıllarını da içeren bir dönemdir. Kişi
nispeten korunmuş bir çevrede belirli becerileri kazanıyor.
Başarısızlığa uğrama olasılığı var ama bu durumda yetişkinlerden
destek alıyor.
2-Başarma: üniversite yıllarıdır. Kazandığı bilgiyle bir şeyler
başarma dönemidir. Bu dönemde nispeten daha yalnızdır.
Başarısızlıklarının sonuçlarına yalnız katlanıyor.
3- Sorumluk: Kişi o ana dek öğrendikleri ve tecrübeleri ile oldukça
deneyimli bir durumdadır. Bilişsel açıdan yapması gereken
öğrendiklerini gelecek kuşaklar için kullanmak.
4- Tekrar Bütünleştirme Dönemi: Birey sahip olduğu her şeyi bir üst
basamakta yeniden bütünleştiriyor. Bu bilgileri niçin biliyorum
sorusunu sorar.
14. Yaşlılıkta Sosyal Duygusal
Gelişim
Yaşlılar kendi yaşamlarına dönüp
bakarlar. Ego bütünlüğüne ulaşmış olanlar
iç huzur duyarlar. Ancak yaşamını anlamlı
ve doyumlu bulmayanlar bu dönemde
pişmanlık duyuyorlar ve mutsuz
hissediyorlar.
15. Emeklilik
Tek başına travma değildir. Eğer kişi
kendisini hazırlamışsa bu durumu darbe
olarak algılamıyor. Eğer evlilik doyumu
yüksekse emeklilik çok etkili olmuyor.
Yaşlılıkta insanların iyi ve kötü yönleri
daha çok sivriliyor.
16. Evlilik Doyumu
Yaşlılıkta evlilik doyumu önemlidir. Eş
kaybı önemli bir problemdir. Genellikle
erkekler daha erken vefat ediyor. Kadın
yalnız kalıyor. Çalışmamış olan kadının
üzüntüsü daha büyük olur. Çünkü rol
kaybı daha fazladır.
17. Çocuklar ve torunlar
Çocuklar ve torunlarla kurulan olumlu
ilişkiler yaşlıyı yaşama bağlıyor.
Büyükannelik ve babalık önemli toplumsal
rollerdir. Bu dönemde torunlar yaşlıların
eski gelişimsel dönemlerini tekrar
düşünmesini sağlar ve onların kişilik
gelişimlerine katkıda bulunur.
18. Yaşlılıkta iletişim ve
etkileşimi etkileyen
etmenler
Yaşlı bireylerle iletişim kurmak ve bunu
sürdürmek oldukça önemlidir. Yaşlı bir bireyle
iletişimi etkileyen bazı faktörler şunlardır;
Gençlerle yaşanan kuşak çatışması, toplumun
gençliğe önem vermesi, Sosyal yaşamdaki
değişiklikler, Biyolojik ve psikolojik sınırlılıklardır.
Önemli İletişim Becerileri; Empati, Dinleme,
Güven Duygusu Oluşturma, İlgi Ve Saygı
Gösterme ve dokunmadır.
