Irakurketa lantzeko eta Irakurketa Plan egiteko orientabideak

1. Irakurketa plana
Nola landu irakurketa arlo
guztietan
Maribi Apraiz, Euskara aholkularia
Marimar Pérez, Gaztelania aholkularia

2. Helburuak:
- Edozein arlotan irakurtzeko gaitasuna areagotzeko
oinarrizko irizpideak ematea.
- Irakurmena arlo guztietan lantzeko, metodologia
estrategiak eta material egokiak ezagutzea.
Edukiak:
-Ikasteko irakurri: Irakurketa arlo guztietan.
-Irakurketa lantzeko estrategiak eta gelarako jarduerak.

3. HASTEKO…
“Nola hitzak diren ideiak transmititzen dituztenak, ezin da hizkuntza
findu zientzia findu gabe, ezta ere zientzia hizkuntzarik gabe;
gertakizunak oso egiazkoak izanik ere, eta hauek eragin zituzten
ideiak oso justuak izanagatik, inpresio faltsuak baino ez genituzke
transmitituko izendatzeko adierazpide zehatzik ez bagenu” (Lavoisier
1789 Kimikako Oinarrizko Tratatua)

4. ZER DA IRAKURTZEA?

5. ZER DA IRAKURTZEA?

6. ZER DA IRAKURTZEA?

7. ZER DA IRAKURTZEA?
Helburu pertsonalak erdiesteko,
norberaren aukerak eta ezagutzak
garatzeko, eta gizartean parte hartzeko
xedeekin, irakurleak testu idatziak
ulertzeko, erabiltzeko, haietaz gogoeta
egiteko eta testuekin konprometitzeko
duen gaitasuna da. (PISA)

8. ZER DA IRAKURTZEA?
“…gizarteak eskatutako edota norbanakoak
balioetsitako hizkuntza idatziko formak
ulertzeko eta erabiltzeko trebetasuna da.
Irakurle gazteek askotariko testuetatik
esanahia atera dezakete. Irakurtzen dute
ikasteko, irakurle elkarteetan parte hartzeko
eta norberaren denbora-pasarako” (PIRLS)

9. Zer egin ikastetxean irakurketa lantzeko?

10. IKASTEKO IRAKURRI

11. Zer egin ikastetxean irakurketa lantzeko?

12. 1. ZUTABEA
TESTUEN ANIZTASUNA

13. 1. ZUTABEA
TESTUEN ANIZTASUNA

14. Eta… TESTU DIGITALAK?

15. INTERAKTIBOAK…

16. TESTUEN ANIZTASUNA
- Arloari eta etapari lotutako testu egokiak bildu.
– Kontuan hartu arlo bakoitzean erabiltzen diren testu-
generoen ezaugarriak.
– Testu digitalak erabili.
– Eskola liburutegia antolatu.
– Eskola liburutegia erabili informazioa eta baliabideak
eskuratzeko esparru gisa: ikasteko gune gisa.
– ...
ZER EGIN
DEZAKEGU?

17. 2. ZUTABEA
IRAKURTZEKO ESTRATEGIAK

18. 2. ZUTABEA
IRAKURTZEKO ESTRATEGIAK

19. ● Irakurketaren helburua
zehaztu: zertarako
irakurriko duen testua
zehaztu.
● Aurretiko ezagutzak
aktibatu.
● Iragarpenak eta
hipotesiak egin:
–Edukia
–Forma
● Animatu ikasleak testua irakurtzera:
○ Helburua zehaztu, Irakurketaren zertarakoa
zehaztu .
○ Gogorarazi gaiari buruz dakitena edo gai horri
lotutako beste gai batzuei buruz eta aurretiko
ezagutzak abiarazi .
● Testu-markei errepararazi: marjinak, izenburuak,
azpi-atalak,,azpimarrak, letra lodiak…
● Hitz ezagunak identifikatzeko eskatu: pertsonaien
izenak, tokiak, argazki oinetako informazioa,
irudiek islatzen dutena …
● Gaiak aurreratu eta ikasleen arreta bideratu atalik
esanguratsuenetara.
ZER EGITEN DU IRAKURLEAK? NOLA IRAKATS DAITEKE?
IRAKURRI AURRETIK
IKASLEA IRAKURLE AKTIBO BIHURTU

20. Esanahia aurreratu
Galderak egin
Zalantzak argitu
Irakurritakoa
laburbildu
Ulermen maila
ebaluatu
Ulermena erregulatu
● Ikasleen arreta bideratu testuko irudi eta eskemetara eta haien
arteko loturak egin.
● Testuaren alderdirik esanguratsuenei lotutako galderak egin
ikasleen arreta bideratzeko.
● Irakurtzen ari direnaren inguruan hitz egiteko proposatu.
● Zailtasunak azaleratu: hitz zailak, esaldien egitura, gaia…
● Ikasleak ohitu galdetzera eta ulermen zailtasunak azaleratzera:
○ Hitzak, esaldiak, paragrafoen arteko loturak.
● Aukera eman testua ulertu ez badute berriro irakurtzeko,
testuinguruaren interpretazioa egiteko, hiztegietan edo
entziklopedietan kontsultatzeko.
● Bultzatu irakurketa modu kooperatiboan edo interakzioan.
ZER EGITEN DU
IRAKURLEAK?
Ayudar a regular el proceso de comprensión
IRAKURRI BITARTEAN
PROZESUA KONTROLATU
NOLA IRAKATS DAITEKE?

21. Irakurritakoa berrantolatu
eskema, buru-mapen,
laburpenen, eskemen bidez.
Irakurritakoa erabili ezagutza
berria eraikitzeko
● Irakurritakoari buruz hitz egin eta azaleratu
zein atal izan den zailena eta zergatiak zehaztu.
● Alderatu (horretarako aukerarik badago,
liburuaren aurkibidea ikasleek ulertu
dutenarekin eta ikusarazi zer garrantzia duten
izenburuek eta epigrafeek laburpena egite
aldera.
● Gogorarazi lexiko berria eta egiaztatu esanahia
ulertzen dutela.
● Irakurritakoa berrantolatzeko eskatu:eskemak,
buru-mapak, laburpenak proposatu.
● Irakurritakoa erabiltzeko aukerak eman eta,
hala, ezagutza berria eraiki.
● Ikasleek ulertutakoa ebaluatu
IRAKURRI ONDOREN
EZAGUTZA BERREGITURATU
ZER EGITEN DU IRAKURLEAK? NOLA IRAKATS DAITEKE?

22. Erabaki bateratuak hartu:
– Nolako estrategiak baliatuko ditugu?
– Nola lagunduko diegu ikasleei prozesu
horretan?
– ...
ZER EGIN
DEZAKEGU?

23. 3. ZUTABEA
IRAKURKETA PROZESUAK KONTUAN HARTU

24. IRAKURKETA PROZESUAK

25. Sinpleak
Informazioa errepikatzekoak
Konplexuak
Ezagutza berria eraikitzekoak
3. ZUTABEA
IRAKURKETA PROZESUAK KONTUAN
HARTU

26. Testua
interpretatzea
Testuaren
formari buruzko
gogoeta egitea
eta
hura balioestea
Testuaren
edukiari
buruzko
gogoeta egitea
eta
hura balioestea
Testua
osotasunean
ulertzea
Informazioa
eskuratzea
IRAKURKETA
3. ZUTABEA
IRAKURKETA PROZESUAK KONTUAN
HARTU

28. • Askotariko irakurketa-jarduerak proposatu:
• datu zehatzak eskuratzeko
• informazioa ordenatzeko
• interpretatzeko
• prozesuren bat ezagutzeko
• ideiak balioesteko
•....
• Saihestu testuingururik gabeko jarduerak.
• Sekuentzia didaktikoetan edo proiektuetan
txertatu.
•Parekoen arteko elkarrizketa bultzatu,
testuaren esanahia elkarrekin eraikitzeko
(irakurketa kooperatiboa, tertuliak….)
Kontuan hartu irakurketa
eta beste abileziak
elkarri lotuta daudela.
ZER EGIN
DEZAKEGU?

29. 4. ZUTABEA
EBALUAZIOA

30. EBALUAZIOA
o galdetegiak

31. EBAL MODO DE
(…)ikasgai guztietako
irakasleek beren urteko
programazio didaktikoetan
gutxienez hitzezko
komunikazioarekin, ez-
hitzezkoarekin eta digitalarekin
erlazionatutako helburu bat
sartu beharko dute, ikasturte
honetan, lehenetsiz bere
ikasgaiko testu akademikoen
idatzizko eta ahozko ulermena.
2017-2018 Ikasturte antolamendua
Zeharkako
konpetentzia
Arloa edo ikasgaia
Helburuak
Edukiak
Ebaluazio-irizpide
eta adierazleak
Arloa edo ikasgaia
EBALUAZIOA

32. 1. Hitzezko eta hitzik gabeko
komunikaziorako eta komunikazio
digitalerako konpetentzia.
Hitzezko eta hitzik gabeko komunikazioa eta
komunikazio digitala modu osagarrian erabiltzea da,
komunikazio egokiak eta eraginkorrak egiteko egoera
pertsonal, sozial eta akademikoetan.
• Gai da ahozko eta idatzizko testuetako ideia nagusiak
antzemateko, zentzu orokorra eta xedea zein den ulertzeko
eta ideia nagusiak eta bigarren mailakoak bereizteko.
OINARRIZKO HEZKUNTZAN

33. ZER EGIN DEZAKEGU?
– Irakurtzeko gaitasunari lotutako ebaluazio-
adierazleak adostu.
– Irakurtzeko gaitasuna ebaluatzeko tresnak adostu.
– Programazioetan txertatu.
–...

35. Eta horrez gain…

36. IRAKURRI… NONAHI

37. NON eta NOIZ IRAKURRI
Ikasgelan, liburutegian, etxean...
“Eskolako liburutegiak lagungarriak izango dira
irakurketa sustatzeko, eta ikasleek gainerako
arloak eta jakintzagaiak ikasteko informazioa eta
beste baliabide batzuk lortzeko eta horien
erabilera kritikoan prestatzeko.
Eskola Liburutegiak

38. IRAKURRI… NONAHI
(…) Beraz, eskolatik eta familiatik harago doan
ekimena da heziketa; eta, egun, hiria, ingurunea,
heziketarako eragile eta hezitzaile bihurtzen da.
“Hiri hezitzaileak” kontzeptuaz hitz egiten da, eta
inguruak eskaintzen dituen baliabideak modu
planifikatuan erabili behar dituzte ikastetxeek.
... nazioartean, estatuan zein
autonomia erkidegoetan egin diren
ebaluazioek ondorioztatu dute
familiaren esku hartzea ikasleen
eskola-arrakastaren edo porrotaren
eragileetako bat dela.

39. ZER EGIN
DEZAKEGU?
– Eskola liburutegiak erabili eta baliatu ikasteko
irakurketa bultzatzeko, proiektuak garatzeko nahiz
irakurzaletasuna bultzatzeko…
–Familiekin harremanak sustatu eta haien inplikazioa
bultzatu.
– Inguruak eskaintzen dizkigun baliabideak baliatu: Udal
liburutegiak, erakusketak, irakurketa partekatuak…
– Kanpoko erakundeek (udala, kultura-elkarteak, gizarte
zerbitzuak…) ikastetxean esku-hartzea sustatu.

40. IRAKURKETA PLANA

41. ZER EGINGO DUGU IKASTETXEAN…?

42. IKASTETXEAREN
ERABAKIAK

43. Ikastetxeko
irakurketa plana
ZER EGINGO DUGU IKASTETXEAN…?

45. .

46. BN (2013) Irakurketa lantzeko orientabideak. LH eta DBH.
http://nagusia.berritzeguneak.net/gaitasun/planes-de-mejora-eu.php
CASSANY, D. (2009): Prácticas letradas contemporáneas. (hitzaldia bideoan)
http://www.leer.es/wp-content/uploads/webcast/pagina02.html
Irakurtzeko gaitasuna garatzeko bideak
https://sites.google.com/site/irakurtzekobideak/home
ISEI-IVEI. (2011): PISA 2009 Euskadi. 2. txostena: Aldagaien azterketa eta
ikasleen irakurketako emaitzan duten eragina.
http://www.isei-ivei.net/eusk/argital/PISA2009/PISA2009-2txostena-aldagaien-
azterketa.pdf
LEER.es: http://leer.es/
LLUCH, G. y ZAYAS, F. (2015): Leer en el ecentro escolar. Octaedro, Barcelona.
Leer en la red
SOLÉ, I. (1992): Estrategias de lectura. ICE 137. Graó, Bartzelona.

47. MATERIAL OSAGARRIA
 TESTUAK ULERTZEN LAGUNTZEKO ZER EGIN? (DEKALOGOAK)
 NORBERAREN GOGOETARAKO TRESNAK:
 Testuen aniztasuna. Analisia
 Norberaren praktika didaktikoa aztertzen.

48. hizkuntzak@berritzegunenagusia.eus