Chính phủ điện tử có thể mang lại cho công dân, doanh nghiệp, cộng đồng xã hội và cho cả Chính phủ là điều không thể phủ nhận. Đó là đơn giản hóa và tích hợp các dịch vụ của Chính phủ; Giảm đáng kể thời gian của công dân, doanh nghiệp và tổ chức trong quan hệ với Chính phủ; Hỗ trợ cho môi trường kinh doanh nội địa cho khu vực tư và đầu tư nước ngoài; Tăng nguồn tài chính của chính phủ thông qua việc kiểm soát và thúc đẩy thu thuế cũng như tăng cường tính công khai, minh bạch, sự tiện lợi, góp phần vào giảm chi phí và giảm thiểu tham nhũng; Tăng cường kỹ năng của đội ngũ công chức chính phủ và tăng cường nhận thức và đào tạo kỹ năng của cộng đồng bằng công nghệ thông tin.

1. 1
XÂY DỰNG CHÍNH PHỦ ĐIỆN TỬ Ở MỌI CẤP, MỌI NGÀNH, MỌI ĐỊA PHƯƠNG.
TS. BÙI QUANG XUÂN - NGUYỄN VIẾT BÌNH
Đại học Nội vụ Hà Nội tại Tp. HỒ CHÍ MINH
Trong hơn một thập kỷ qua, xây dựng Chính phủ điện tử (e-government) đã diễn ra tại
nhiều quốc gia trên thế giới mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho người dân, giới doanh
nghiệp, các tổ chức xã hội và cho cả các chính phủ.
Xây dựng thành công chính phủ điện tử là mục tiêu của nhiều nước trên thế giới, đặc biệt
là ở các nước đang phát triển như Việt Nam.

2. 2
Triển khai Chuyên đề 8. CHÍNH PHỦ ĐIỆN TỬ
Chính phủ điện tử (CPĐT) là việc ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong hệ
thống công nhằm cải thiện tính hiệu quả và trải nghiệm người dùng với các dịch vụ công
qua việc thay thế thủ tục hành chính trên giấy tờ bằng nền tảng số.
Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 (CMCN 4.0) với đặc trưng phát triển dựa trên nền tảng
internet vạn vật và trí tuệ nhân tạo đang làm thay đổi căn bản nền sản xuất của thế giới.
Về cơ bản, CMCN 4.0 mang lại cơ hội xây dựng cơ sở hạ tầng thông tin, ứng dụng khoa
học công nghệ hiện đại để triển khai và gia tăng hiệu quả của chính phủ điện tử (CPĐT).
Trên thực tế, những thành tựu của CMCN 4.0 đã và đang tạo đột phá để ứng dụng trong
hoạt động của Chính phủ, ở mọi cấp, mọi ngành, mọi địa phương. Trên cơ sở đó, việc
triển khai CPĐT đã đạt được hiệu quả nhất định.
Mục tiêu và lợi ích của chính phủ điện tử
Mục tiêu của chính phủ điện tử là giao dịch của các cơ quan Chính phủ với công dân, với
doanh nghiệp và các tổ chức sẽ được cải thiện, nâng cao chất lượng, đảm bảo công bằng
trong các dịch vụ công. Nâng cao hiệu lực và hiệu quả của các cơ quan nhà nước, tăng
cường quản lý nhà nước với sự tham gia của cộng đồng. Thiết lập môi trường kinh doanh
thuận lợi, hỗ trợ và đẩy mạnh phát triển thương mại điện tử, khách hàng "trực tuyến" (on
line) chứ không phải "xếp hàng" (in line)1.
Chính phủ điện tử có thể mang lại cho công dân, doanh nghiệp, cộng đồng xã hội và cho
cả Chính phủ là điều không thể phủ nhận. Đó là đơn giản hóa và tích hợp các dịch vụ của
Chính phủ; Giảm đáng kể thời gian của công dân, doanh nghiệp và tổ chức trong quan hệ
với Chính phủ; Hỗ trợ cho môi trường kinh doanh nội địa cho khu vực tư và đầu tư nước
ngoài; Tăng nguồn tài chính của chính phủ thông qua việc kiểm soát và thúc đẩy thu thuế
cũng như tăng cường tính công khai, minh bạch, sự tiện lợi, góp phần vào giảm chi phí và
giảm thiểu tham nhũng; Tăng cường kỹ năng của đội ngũ công chức chính phủ và tăng
cường nhận thức và đào tạo kỹ năng của cộng đồng bằng công nghệ thông tin.
Mục tiêu cơ bản của Kế hoạch tổng thể về chính phủ điện tử
1 http://tapchitaichinh.vn/su-kien-noi-bat/chinh-phu-dien-tu-viet-nam

3. 3
2
Phát triển chính phủ điện tử ở Việt Nam là mục tiêu xuyên suốt trong quá trình phát triển.
Việt Nam thực hiện 3 mục tiêu cơ bản của Kế hoạch tổng thể về chính phủ điện tử2:
- Xây dựng và hoàn thiện cơ sở hạ tầng thông tin, tạo nền tảng phát triển chính phủ điện
tử;
- Ứng dụng rộng rãi công nghệ thông tin trong hoạt động của cơ quan nhà nước, hướng
tới nâng cao năng suất lao động, giảm chi phí hoạt động;
- Cung cấp thông tin, dịch vụ công trực tuyến mức độ cao và trên diện rộng phục vụ
người dân và doanh nghiệp, làm cho hoạt động của cơ quan nhà nước minh bạch hơn,
phục vụ người dân và doanh nghiệp tốt hơn.
"Việt Nam đã sớm xác định tầm nhìn xây dựng một chính phủ điện tử kết nối, ở đó người
dân, doanh nghiệp, cán bộ có thể truy cập thông tin dịch vụ mọi lúc mọi nơi, cũng như
xây dựng một nền hành chính phi giấy tờ, chính phủ dựa trên tri thức: hỗ trợ thanh toán
điện tử, chia sẻ thông tin giữa nhiều cơ quan trong việc thực hiện một tác vụ nào đó và
tầm nhìn lớn hơn, có sự tham gia nhiều của người dân, doanh nghiệp trong quá trình
điều hành, tác nghiệp"3
2 Phát triển chính phủ điện tử ở Việt Nam là mục tiêu xuyên suốt trong quá trình phát triển.
2
Theo Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Minh Hồng.
3
Theo ông Trần Quốc Tuấn, Phó trưởng phòng Hệ thống thông tin, Cục Ứng dụng công nghệ thông tin, Bộ Thông tin và Truyền
thông.

4. 4
Trong các chỉ số thành phần, Việt Nam có cải thiện vượt bậc ở Chỉ số Hạ tầng viễn
thông (tăng 31 bậc), cải thiện ở Chỉ số Nhân lực (tăng 3 bậc) và tụt hạng đáng kể ở Chỉ số
Dịch vụ trực tuyến (giảm 22 bậc).
Tính đến hết năm 2020, 100% cơ quan nhà nước từ Trung ương tới cấp huyện kết nối vào
Mạng truyền số liệu chuyên dùng của các cơ quan Đảng, Nhà nước. 100% các bộ, ngành,
địa phương có nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu, kết nối với nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ
liệu quốc gia. 90% văn bản trao đổi giữa các cơ quan nhà nước dưới dạng điện tử4.
Cung cấp các dịch vụ công điện tử (dịch vụ công trực tuyến) là nội dung quan trọng trong
tiến trình cải cách hành chính, triển khai Chính phủ điện tử tại Việt Nam.
Với mục tiêu xây dựng nhà nước "của dân, do dân và vì dân", chủ trương của Đảng và
Chính phủ là "phát triển công nghệ thông tin phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện
đại hóa", gắn công nghệ thông tin với công cuộc cải cách hành chính nhà nước ở các
ngành, lĩnh vực, từng bước tăng cường dịch vụ công đỉện tử.
Thực hiện chủ trương trên, các dịch vụ công trực tuyến được xây dựng và cung cấp ngày
càng nhiều và cũng tăng dần về chất lượng dịch vụ. Nhờ đó, tính minh bạch của các dịch
vụ công trực tuyến ngày một được nâng cao.
Bảng 1: Các mức độ của dịch vụ công điện tử5
MỨC ĐỘ YÊU CẦU VỀ DỊCH VỤ CÔNG ĐIỆN TỬ
Mức độ 1
(Emerging)
Là dịch vụ công trực tuyến đảm bảo cung cấp đầy đủ các thông tin
về quy trình, thủ tục; hồ sơ; thời hạn; phí và lệ phí thực hiện dịch
vụ trên trang web.
Mức độ 2
(Enhanced)
Là dịch vụ công trực tuyến mức 1 và cho phép người sử dụng tải
về các mẫu văn bản và khai báo để hoàn thiện hồ sơ theo yêu cầu.
Hồ sơ sau khi hoàn thiện được gửi trực tiếp hoặc qua đường bưu
điện đến cơ quan, tổ chức cung cấp dịch vụ.
Mức độ 3
(Transactional)
Là dịch vụ công trực tuyến mức độ 2 và cho phép người sử dụng
điền và gửi trực tuyến các mẫu văn bản đến các cơ quan, tổ chức
cung cấp dịch vụ. Các giao dịch trong quá trình xử lý hồ sơ và
cung cấp dịch vụ được thực hiện trên môi trường mạng. Việc
4
Tạp chí Tài chính. http://tapchitaichinh.vn/su-kien-noi-bat/chinh-phu-dien-tu-viet-nam
5
ĐH Nôi vụ

5. 5
thanh toán lệ phí (nếu có) và nhận kết quả được thực hiện trực tiếp
tại cơ quan, tổ chức cung cấp dịch vụ.
Mức độ 4
(Connected)
Là dịch vụ công trực tuyến mức độ 3 và cho phép người sử dụng
thanh toán lệ phí (nếu có) được thực hiện trực tuyến. Việc trả kết
quả có thể thực hiện trực tuyến, gửi trực tiếp hoặc gửi qua đường
bưu điện cho người sử dụng.
Các tiêu chí đánh giá cung cấp thông tin trên website/portal6
TT TIÊU CHÍ CUNG CẤP THÔNG TIN QUA WEBSITE/PORTAL
1 Thông tin giới thiệu của cơ quan và của từng đơn vị trực thuộc
2
Hệ thông văn bản quy phạm pháp luật chuyên ngành và văn bản quản lý
hành chính có liên quan
3 Thông tin về thủ tục hành chính, dịch vụ công trực tuyến
4
Thông tin tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn thực hiện pháp luật, chế độ,
chính sách, chiến lược, quy hoạch chuyên ngành
5 Thông tin về dự án, hạng mục đầu tư, đấu thầu, mua sắm công
6 Thông tin về chương trình nghiên cứu, đề tài khoa học
7 Mục lấy ý kiến góp ý của tổ chức, cá nhân
8 Thông tin quản lý, chỉ đạo, điều hành
9 Thông tin tiếng nước ngoài (tiếng Anh hoặc tiếng khác)
10 Chức năng hỗ trợ khai thác thông tin
6 ĐH Nôi vụ

6. 6
11 Cập nhật đầy đủ và kịp thời thông tin
12 Đảm bảo an toàn thông tin.
Giải pháp phát triển Chính phủ điện tử
- Đào tạo đội ngũ công chức, viên chức làm quen với kỹ năng làm việc trong môi
trường điện tử. Việc đào tạo kỹ năng tin học cho đội ngũ cán bộ, công chức và công dân
là rất cần thiết. Người dân chỉ có thể tham gia các dịch vụ của chính phủ nếu những dịch
vụ trực tuyến này tốt, thuận lợi, nhanh chóng. Công dân điện tử cũng là người đóng góp ý
kiến hay các ý tưởng để các dịch vụ công điện tử của CPĐT ngày càng nâng cao chất
lượng và hiệu quả.
- Kết nối các cơ quan Chính phủ, từng bước phát triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật thông
tin theo yêu cầu;
- Đẩy nhanh việc cung cấp thông tin của Chính phủ cho người dân và doanh nghiệp
thông qua môi trường mạng;
- Triển khai hệ thống thông tin điện tử của Chính phủ, làm cho thông tin của Chính
phủ có khả năng đến được với người dân và doanh nghiệp nhiều hơn;
- Thúc đẩy việc tin học hoá các dịch vụ công;
- Nghiên cứu cách thức đưa ra các điểm giao dịch một cửa của Chính phủ, cho
phép người dân có thể thực hiện các giao dịch công trên môi trường mạng.
Để đạt được các mục tiêu và giải pháp trên, cần phải thực hiện qua các giai đoạn sau:
Giai đoạn 1: Phát hành/phân phối thông tin.
Giai đoạn 2: Giao dịch hai chiều chính thức.
Giai đoạn 3: Tạo lập các cổng truy cập đa chiều.
Giai đoạn 4: Cá nhân hoá các cửa dịch vụ.
Giai đoạn 5: Phân cụm các dịch vụ công.
Giai đoạn 6: Hoàn thành việc tích hợp các dịch vụ công.
KẾT LUẬN
Xây dựng chính phủ điện tử ở mọi cấp, mọi ngành, mọi địa phương giúp các thủ tục hành
chính được công khai, tin cậy, tạo sự bình đẳng trong truy cập thông tin và cho phép xử
lý các thủ tục hành chính nhanh hơn rất nhiều so với Chính phủ truyền thống. Nhờ công
nghệ thông tin và viễn thông, chính phủ điện tử tiết kiệm được thời gian và chi phí cho

7. 7
các công việc xử lý giấy tờ, do đó, tăng cường hiệu quả trong hoạt động của chính phủ.
Nhờ hệ thống mạng của chính phủ điện tử được kết nối thống nhất, thông tin giữa các cơ
quan của chính phủ thông suốt sẽ nâng cao tính minh bạch. Vì vậy, Cần hoàn thiện hệ
thống hành lang pháp lý đồng bộ, cơ chế thực hiện xây dựng CPĐT, triển khai các hoạt
động hỗ trợ người dân, DN trong việc tiếp cận, sử dụng dịch vụ công trực tuyến hiệu quả;
đào tạo, bồi dưỡng, phát triển nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu quản trị CPĐT hiện đại;
Đảm bảo an toàn thông tin mạng, an ninh mạng và bảo vệ thông tin cá nhân của người
dân, đảm bảo sự đồng bộ giữa các giải pháp công nghệ và phi công nghệ; Tích cực thúc
đẩy hợp tác quốc tế, trao đổi chuyển giao công nghệ phát triển CPĐT.
TS. BÙI QUANG XUÂN - NGUYỄN VIẾT BÌNH
Đại học Nội vụ Hà Nội tại Tp. HỒ CHÍ MINH