Σχεδιαγράμματα θεμάτων 4ης ενότητας Ν. Γλώσσας Β΄ Γυμνασίου

1. Ν. ΓΛΩΣΣΑ, Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
4η
ΕΝΟΤΗΤΑ
ΠΑΙΔΕΙΑ – ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
ΟΡΙΣΜΟΙ:
Παιδεία:Είναι ένα σύστημα αγωγής που έχει ως σκοπό να διαμορφώσει
ολοκληρωμένες και ελεύθερες προσωπικότητες.
Εκπαίδευση:Είναι φορέας της παιδείας που στοχεύει συνειδητά,
συστηματικά, προγραμματισμένα στην αγωγή των νέων μέσα στο σχολείο και
υλοποιεί τους στόχους του σχεδόν αποκλειστικά με την παροχή γνώσεων.
Διαφορές των δύο όρων:
Α)Η εκπαίδευση παρέχεται μόνο μέσα στο σχολείο, ενώ η παιδεία είναι ένα
φαινόμενο που συντελείται σε όλους τους χώρους και τομείς της ανθρώπινης
δραστηριότητας (φορείς παιδείας:οικογένεια – σχολείο – πολιτεία – μέσα
μαζικής ενημέρωσης – κοινωνικός περίγυρος – επάγγελμα – θρησκεία –
πολιτιστικό κλίμα)
Β)Η εκπαίδευση διαρκεί συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (καλύπτει την
παιδική και εφηβική ηλικία του ανθρώπου), ενώ η παιδεία αφορά όλη τη ζωή
του ανθρώπου (δια βίου), από τη γέννηση μέχρι και το θάνατό του.
Γ)Η εκπαίδευση αφορά ορισμένα σύνολα ανθρώπων, ενώ η πλατιά παιδεία
όλους τους ανθρώπους.
Δ)Η εκπαίδευση είναι προγραμματισμένη και συστηματική, ενώ η παιδεία
ευκαιριακή, έμμεση, βιωματική.
ΣΤΟΧΟΙ / ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ / ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ:
Πλατιά – σφαιρική γνώση, που οδηγεί κατ΄ επέκταση στην αυτογνωσία και
στη γνώση του εξωτερικού κόσμου.
Καλλιέργεια πνευματικών ικανοτήτων, όξυνση της κρίσης, της φαντασίας,
του προβληματισμού, ελεύθερη σκέψη, απαλλαγή από προκαταλήψεις και
φανατισμούς, αποφυγή μαζοποίησης και χειραγώγησης…
Διεύρυνση της κουλτούρας και των πνευματικών οριζόντων / γνωριμία του
εγχώριου και παγκόσμιου πολιτισμού / επαφή με την τέχνη / καλλιέργεια των
αισθητικών κριτηρίων / εξευγενισμός και εξωραϊσμός του εσωτερικού κόσμου..
Ηθική αγωγή---παροχή υγιών προτύπων, υψηλών ιδανικών, διαχρονικών
αξιών---προωθούνται τα ανθρωπιστικά ιδεώδη, επιχειρείται σαφής διάκριση
του καλού και του δίκαιου από το κακό και το άδικο, αναπτύσσεται ο
σεβασμός, η υπευθυνότητα, η αγάπη…
Κοινωνική αγωγή ---το άτομο κοινωνικοποιείται, «εξασκείται» στις
συναναστροφές, στο ομαδικό πνεύμα, στη συνεργασία, μαθαίνει να πειθαρχεί
σε κανονισμούς, επιβραβεύεται ή τιμωρείται (ανάλογα με τη συμπεριφορά
του), γνωρίζει τη σημασία της εκπλήρωσης των υποχρεώσεων και της
διεκδίκησης των δικαιωμάτων…
Θεμελίωση δημοκρατικής συνείδησης / μαθήματα πολιτικής αγωγής…
Επαγγελματικός προσανατολισμός, παροχή ειδικών γνώσεων, συνδρομή
στην ένταξη του ατόμου στην παραγωγική διαδικασία…

2. Προώθηση του φιλειρηνικού πνεύματος, της διακρατικής συνεργασίας /
καταπολέμηση εθνικισμών / αντιπολεμικά μηνύματα…
Σημείωση: Όλα τα παραπάνω μπορούν και πρέπει να επιτευχθούν’ δε
σημαίνει όμως ότι σήμερα επιτυγχάνονται από το σχολείο και τους λοιπούς
φορείς αγωγής…
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
Ανεπάρκεια κτιριακών εγκαταστάσεων / προβλήματα θέρμανσης –
καθαριότητας – ασφαλούς στέγασης.
Έλλειψη τεχνολογικού εξοπλισμού – εργαστηρίων – εποπτικών μέσων.
Δυσνόητα βιβλία / υπέρογκη ύλη σε ορισμένα μαθήματα ---αδυναμία
εμπέδωσης από τους μαθητές.
Απαρχαιωμένες μέθοδοι διδασκαλίας.
Μηχανιστική αποστήθιση και όχι καλλιέργεια της κριτικής σκέψης.
Απουσία εξειδικευμένου προσωπικού σε ορισμένες περιπτώσεις.
Ελλιπής σχολικός επαγγελματικός προσανατολισμός.
Βαθμοθηρία – άγχος – ανταγωνισμός.
Αδυναμία καλλιέργειας ηθικών αρχών και ολοκληρωμένης
κοινωνικοποίησης.
Διαταραγμένες σχέσεις μαθητών – καθηγητών.
Καχυποψία ως προς τις δυνατότητες παροχής ποιοτικής αγωγής---στροφή
στα φροντιστήρια / παραπαιδεία---καλλιέργεια αρρωστημένης νοοτροπίας στο
μαθητή: το σχολείο χώρος διασκέδασης…
Σύστημα πανελληνίων εξετάσεων (άγχος – πολλές ώρες μαθητικής
εργασίας ανά ημέρα / εξάντληση / αποστροφή για τη μάθηση – παραμέληση
μη εξεταζόμενων μαθημάτων)
Εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις:ανολοκλήρωτες – ανεπαρκείς –
αποτυχημένες.
ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ
Υλικοτεχνικά προβλήματα: μεγαλύτερα κονδύλια, οικονομική ενίσχυση από
το Κράτος.
Προβλήματα πνευματικού χαρακτήρα:
Έμφαση στην κριτική σκέψη.
Εκσυγχρονισμός βιβλίων έπειτα από συνεργασία υπουργείου – καθηγητών
– μαθητών
Εξειδικευμένο εκπαιδευτικό προσωπικό
Σεμινάρια για τους καθηγητές.
Εισαγωγή νέων μαθημάτων (π.χ. πρώτες βοήθειες)
Προαγωγή έρευνας / εμπέδωση της ύλης με πρακτικό τρόπο.
Εργασίες συνθετικές.
Αποκατάσταση σχέσεων καθηγητών – μαθητών:
Γνώσεις παιδοψυχολογίας από τους καθηγητές.

3. Ισότιμη μεταχείριση μαθητών και αποφυγή ρατσιστικών διακρίσεων από
τους εκπαιδευτικούς.
Σεβασμός από τους μαθητές προς τους παιδαγωγούς τους.
Εφαρμογή των κανονισμών του σχολείου.
Συνεντεύξεις καθηγητών – γονέων και καθηγητών – μαθητών.
Αναβάθμιση τεχνικής εκπαίδευσης:
Οικονομική ενίσχυση της τεχνικής εκπαίδευσης κι όχι απαξίωση από την
πολιτεία.
Ενημέρωση μαθητών και γονέων για τις προοπτικές των τεχνικών
επαγγελμάτων και τις απολαβές τους.
Αποδέσμευση του σχολείου από την εισαγωγή των μαθητών στα
πανεπιστήμια.
Αστάθεια εκπαιδευτικών συστημάτων: χάραξη ενιαίας εκπαιδευτικής
πολιτικής από τα κόμματα / μακροχρόνιος προγραμματισμός.
Η λήψη των παραπάνω μέτρων θα αναβαθμίσει το κύρος του σχολείου και
θα περιορίσει το φαινόμενο της παραπαιδείας.
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ
Όχι μηχανιστική εκμάθηση.
Πρακτική εξάσκηση (εργαστήρια / ηλεκτρονικοί υπολογιστές)
Εργασίες και παρουσίασή τους.
Εκδηλώσεις (θεατρικές – μουσικές – αθλητικές)
Σχολική εφημερίδα.
Οικολογικές δραστηριότητες.
Επισκέψεις σε μουσεία.
Εκπαιδευτικές εκδρομές.
Ανταλλαγές μαθητών (πολιτιστικές «διασταυρώσεις»)
Ανακάλυψη ιδιαιτεροτήτων των μαθητών από τους καθηγητές και
αξιοποίησή τους.
Ορθή λειτουργία μαθητικών κοινοτήτων.
Επαφή του μαθητή με την κοινωνική πραγματικότητα.
ΠΡΟΤΕΡΗΜΑΤΑ ΠΑΙΔΑΓΩΓΟΥ
Να διακρίνεται από υπευθυνότητα και ευσυνειδησία.
Να διαθέτει γνώσεις και επιστημονική κατάρτιση.
Να διέπεται από υψηλό ήθος: τιμιότητα – αίσθημα δικαίου…
Να έχει αγάπη για τα παιδιά.
Να χαρακτηρίζεται από διάθεση ειλικρινούς προσφοράς.
Να είναι οπλισμένος με κατανόηση και υπομονή.
Να σέβεται τους μαθητές του και να μη τους αντιμετωπίζει άνισα.
Να έχει ως στόχο του την ανάπτυξη της προσωπικότητας των μαθητών του.