Ενότητα 9.Τα είδη του μορίου ἄν. Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Γ΄ Γυμνασίου, σελ. 74 -75

4. Ακολουθεί τις αναφορικές αντωνυμίες (ὅς ἄν), τα αναφορικά επιρρήματα (ὅπως ἄν),
κάποιους χρονικούς συνδέσμους (πρίν ἄν, ὡς ἄν), τους τελικούς συνδέσμους (ἵνα ἄν, ὅπως
ἄν, ὡς ἄν), ενώ συγχωνεύεται με κάποιους χρονικούς συνδέσμους (ὅταν, ὁπόταν, ἐπάν,
ἐπειδάν). Πάντοτε συνεκφέρεται με υποτακτική και λαμβάνει άρνηση μή.

5. Η νεοελληνική απόδοση του αοριστολογικού ἄν είναι:

6. [= Οι τύραννοι κάνουν αμέσως πλούσιο οποιονδήποτε θέλουν].
ενδεχομένως,
ίσως πιθανόν,
τυχόν,
(…)δήποτε.
Συνύπαρξη ἄν με
αναφορικές αντωνυμίες

7. Συνύπαρξη ἄν με
αναφορικά επιρρήματα
ενδεχομένως,
ίσως πιθανόν,
τυχόν,
(…)δήποτε.
[= Όπου τυχόν υπερισχύουμε, θα μπορούμε να έχουμε εφόδια].

8. • Συνύπαρξη ἄν με χρονικούς συνδέσμους ενδεχομένως,
ίσως πιθανόν,
τυχόν,
(…)δήποτε.
[= Μη φύγετε, πριν τυχόν ακούσετε].

9. [= Άκουσε με τη σειρά σου, για να μάθεις
ενδεχομένως].
Συνύπαρξη ἄν με
τελικούς συνδέσμους
ενδεχομένως, ίσως πιθανόν,
τυχόν, (…)δήποτε.

11. Δυνητική Οριστική
Είναι πάντοτε ιστορικού χρόνου. Φανερώνει το δυνατό στο παρελθόν ή κάτι αντίθετο του πραγματικού.
Μεταφράζεται: θα + παρατατικός ή υπερσυντέλικος.
[= Αν ανακοινώσει κάποιος αυτά,
τι θα κάνατε;].
[= Θα επιθυμούσα για πολλούς λόγους
να ζούσε ο Μειδίας (αλλά δε ζει)].

12. Δυνητική Οριστική
Οριστική+ ἄν ν.ε. απόδοση
Παρατατικού ἔγραφον ἄν:
θα έγραφα
Αορίστου ἔγραψα ἄν: θα ήταν
δυνατό να γράψω
Υπερσυντελίκου ἐγεγράφειν ἄν:
θα είχα γράψει
Είναι πάντοτε ιστορικού χρόνου. Φανερώνει το δυνατό στο παρελθόν ή κάτι αντίθετο του πραγματικού.
Μεταφράζεται: θα + παρατατικός ή υπερσυντέλικος.

13. Δυνητική Ευκτική
Είναι πάντοτε ενεστώτα, αορίστου, παρακειμένου (ποτέ μέλλοντα). Φανερώνει το δυνατό στο παρόν και
στο μέλλον. Μεταφράζεται: θα + παρατατικός ή θα μπορούσα να ...
[= Αν θέλει ο θεός, θα μπορούσες να επιπλέειςκαι πάνω σε καλαμωτή].

14. Δυνητική Ευκτική
Είναι πάντοτε ενεστώτα, αορίστου, παρακειμένου (ποτέ
μέλλοντα). Φανερώνει το δυνατό στο παρόν και στο
μέλλον. Μεταφράζεται: θα + παρατατικός ή θα
μπορούσα να ...
Ευκτική + ἄν ν.ε. απόδοση
Ενεστώτα λέγοιμι ἄν: θα έλεγα,
θα μπορούσα να λέω
Αορίστου εἴποιμι ἄν: θα
μπορούσα να πω
Παρακειμένου εἰρήκοιμι ἄν: θα
μπορούσα να έχω πει

15. Δυνητικό Απαρέμφατο
Είναι πάντοτε ενεστώτα, αορίστου, παρακειμένου (ποτέ μέλλοντα). Βρίσκεται στον πλάγιο λόγο αντί της
δυνητικής οριστικής ή της δυνητικής ευκτικής, με τη σημασία και τη μετάφραση αυτών.

16. Δυνητικό Απαρέμφατο
Είναι πάντοτε ενεστώτα, αορίστου, παρακειμένου (ποτέ μέλλοντα). Βρίσκεται στον πλάγιο λόγο αντί της
δυνητικής οριστικής ή της δυνητικής ευκτικής, με τη σημασία και τη μετάφραση αυτών.
Ως Παράδειγμα
Δυνητική οριστική Κῦρος, εἰ ἐβίωσεν, ἄριστος ἄν δοκεῖ ἄρχων γενέσθαι (= ἐγένετο ἄν)
[= Ο Κύρος, αν ζούσε, φαίνεται πως θα γινότανάριστος άρχοντας].
Δυνητική ευκτική Κακόν ἄν οἰόμεθα τοῦτον ποιῆσαι (= ποιήσαι ἄν)
[= Νομίζουμε ότι αυτός θα μπορούσενακάνεικακό].

17. Δυνητική Μετοχή
Είναι πάντοτε ενεστώτα, αορίστου, παρακειμένου (ποτέ μέλλοντα). Τίθεται στον πλάγιο λόγο αντί της
δυνητικής οριστικής ή της δυνητικής ευκτικής, με τη σημασία και τη μετάφραση αυτών.

18. Δυνητική Μετοχή
Είναι πάντοτε ενεστώτα, αορίστου, παρακειμένου (ποτέ μέλλοντα). Τίθεται στον πλάγιο λόγο αντί της
δυνητικής οριστικής ή της δυνητικής ευκτικής, με τη σημασία και τη μετάφραση αυτών.
Ως Παράδειγμα
Δυνητική οριστική Εὖ δ’ ἴσθι μηδέν ἄν ἐπιχειρήσαντα, εἰ τοῦτο ἑώρων γενησόμενον (= ἐπεχείρησα ἄν)
[= Να ξέρεις σίγουρα ότι τίποτε δε θα επιχειρούσα, αν έβλεπα ότι θα γίνει αυτό].
Δυνητική ευκτική Ἑώρα τό παρατείχισμα ῥᾳδίως ἄν ληφθέν (= ληφθείηἄν)
[= Έβλεπε πως το παρατείχισμα θα μπορούσενακαταληφθεί εύκολα].

19. Μοιάζει με το αοριστολογικό ἄν και τίθεται στην αρχή
κυρίως δευτερευουσών υποθετικών προτάσεων, ενώ με
τη συνοδεία του συνδέσμου καί βρίσκεται στις
εναντιωματικές ή παραχωρητικές προτάσεις. Ενώνεται
με τον υποθετικό σύνδεσμο εἰ και δίνει τους
υποθετικούς συνδέσμους ἐάν, ἄν, ἤν.

20. Η ύπαρξη υποθετικού ἄν δείχνει νόημα προσδοκώμενο ή επαναλαμβανόμενο διαχρονικά που αποτελεί
προϋπόθεση για κάτι άλλο. Πάντοτε συνεκφέρεται με υποτακτική και λαμβάνει άρνηση μή.
Νόημα Παράδειγμα
προσδοκώμενο Ἄν ἐγώ μέν μή νῦν εὖ εἴπω ἁπάντων στερήσομαι
[= Αν εγώ τώρα δε μιλήσω ορθά, θα στερηθώ τα πάντα].
Επαναλαμβανόμενο
διαχρονικά
Ἡ τῶν λόγων χάρις, ἄν ᾖ μή προσήκουσα, ἔργῳ ζημία γίγνεται.
[= Η χάρη των λόγων, αν δεν είναι ταιριαστή, αποβαίνει ζημιά στα έργα].

22. Στις παρακάτω περιόδους να επισημάνετε τα μόρια ἂν και να
αναγνωρίσετε το είδος τους:
1.Ἠρώτησε ποῦ ἂν ἴδοι Πρόξενον.

23. Στις παρακάτω περιόδους να επισημάνετε τα μόρια ἂν και να
αναγνωρίσετε το είδος τους:
1.Ἠρώτησε ποῦ ἂν ἴδοι Πρόξενον.
Ρώτησε που θα μπορούσε να δει τον Πρόξενο.
Δυνητική ευκτική

24. 2.Τὰς ἀρετὰς ἐπιτηδεύομεν (= καλλιεργούμε), ὅπως ἂν μετὰ
πλείστων ἀγαθῶν τὸν βίον διάγωμεν.
Στις παρακάτω περιόδους να επισημάνετε τα μόρια ἂν και να
αναγνωρίσετε το είδος τους:

25. 2.Τὰς ἀρετὰς ἐπιτηδεύομεν (= καλλιεργούμε), ὅπως ἂν μετὰ
πλείστων ἀγαθῶν τὸν βίον διάγωμεν.
Καλλιεργούμε τις αρετές, για να περνάμε ενδεχομένως τη ζωή μας με πάρα πολλά αγαθά.
Συνεκφέρεται με
αναφορικό επίρρημα
και υποτακτική
Στις παρακάτω περιόδους να επισημάνετε τα μόρια ἂν και να
αναγνωρίσετε το είδος τους:

26. 3. Οὓς ἂν ἕλησθε ἄρχοντας, τούτοις πεισόμεθα.
Στις παρακάτω περιόδους να επισημάνετε τα μόρια ἂν και να
αναγνωρίσετε το είδος τους:

27. 3. Οὓς ἂν ἕλησθε ἄρχοντας, τούτοις πεισόμεθα.
Όποιους θα ήταν δυνατό να εκλέξετε ως άρχοντες, σε αυτούς θα υπακούσουμε.
Στις παρακάτω περιόδους να επισημάνετε τα μόρια ἂν και να
αναγνωρίσετε το είδος τους:
Συνεκφέρεται με
αναφορική
αντωνυμία και
υποτακτική

28. 4. Κῦρος νομίζεται, εἰ μὴ ἀπέθανεν, ἄριστος ἂν γενέσθαι ἄρχων.
Στις παρακάτω περιόδους να επισημάνετε τα μόρια ἂν και να
αναγνωρίσετε το είδος τους:

29. 4. Κῦρος νομίζεται, εἰ μὴ ἀπέθανεν, ἄριστος ἂν γενέσθαι ἄρχων.
Ο Κύρος πιστεύεται ότι, εάν δεν πέθαινε, θα γινόταν πάρα πολύ καλός κυβερνήτης.
Δυνητικό απαρέμφατο
Στις παρακάτω περιόδους να επισημάνετε τα μόρια ἂν και να
αναγνωρίσετε το είδος τους:

30. 5. Ἂν πέμψητέ με, οἴομαι ἂν ἐλθεῖν καὶ τριήρεις ἔχων καὶ πλοῖα.
Στις παρακάτω περιόδους να επισημάνετε τα μόρια ἂν και να
αναγνωρίσετε το είδος τους:

31. 5. Ἂν πέμψητέ με, οἴομαι ἂν ἐλθεῖν καὶ τριήρεις ἔχων καὶ πλοῖα.
Αν με στείλετε, νομίζω ότι θα μπορούσα να έρθω έχοντας και τριήρεις και πλοία.
Συνεκφέρεται με υποτακτική
Δυνητικό απαρέμφατο
Στις παρακάτω περιόδους να επισημάνετε τα μόρια ἂν και να
αναγνωρίσετε το είδος τους:

32. 6. Οὓς ἂν γνῶσι ἀδικοῦντας, τιμωροῦνται.
Στις παρακάτω περιόδους να επισημάνετε τα μόρια ἂν και να
αναγνωρίσετε το είδος τους:

33. 6. Οὓς ἂν γνῶσι ἀδικοῦντας, τιμωροῦνται.
Όποιους τυχόν μάθουν ότι αδικούν, τους τιμωρούν.
Συνεκφέρεται με
αναφορική
αντωνυμία και
υποτακτική
Στις παρακάτω περιόδους να επισημάνετε τα μόρια ἂν και να
αναγνωρίσετε το είδος τους:

34. 7. Ποῦ δῆτ’ ἄν εἶεν οἱ ξένοι;
Στις παρακάτω περιόδους να επισημάνετε τα μόρια ἂν και να
αναγνωρίσετε το είδος τους:

35. 7. Ποῦ δῆτ’ ἄν εἶεν οἱ ξένοι;
Πού θα μπορούσαν να είναι οι ξένοι;
Στις παρακάτω περιόδους να επισημάνετε τα μόρια ἂν και να
αναγνωρίσετε το είδος τους:
Δυνητική ευκτική

36. 8. Ἄν βούλησθε ταῦτα ποιεῖν, σωτηρία ἔσται.
Στις παρακάτω περιόδους να επισημάνετε τα μόρια ἂν και να
αναγνωρίσετε το είδος τους:

37. 8. Ἄν βούλησθε ταῦτα ποιεῖν, σωτηρία ἔσται.
Αν θέλετε να κάνετε αυτά, θα υπάρξει σωτηρία.
Στις παρακάτω περιόδους να επισημάνετε τα μόρια ἂν και να
αναγνωρίσετε το είδος τους:
Συνεκφέρεται με υποτακτική

38. 9. Λέγει ὅ,τι ἄν βούληται.
Στις παρακάτω περιόδους να επισημάνετε τα μόρια ἂν και να
αναγνωρίσετε το είδος τους:

39. 9. Λέγει ὅ,τι ἄν βούληται.
Λέει οτιδήποτε θέλει.
Στις παρακάτω περιόδους να επισημάνετε τα μόρια ἂν και να
αναγνωρίσετε το είδος τους:
Συνεκφέρεται με
αναφορική
αντωνυμία και
υποτακτική

40. 10. Ἐπιμελοῦνται ὅπως ἄν οἱ νέοι μηδέν κακουργῶσι.
Στις παρακάτω περιόδους να επισημάνετε τα μόρια ἂν και να
αναγνωρίσετε το είδος τους:

41. 10. Ἐπιμελοῦνται ὅπως ἄν οἱ νέοι μηδέν κακουργῶσι.
Φροντίζουν πώς οι νέοι να μην κακουργούν καθόλου.
Στις παρακάτω περιόδους να επισημάνετε τα μόρια ἂν και να
αναγνωρίσετε το είδος τους:
Συνεκφέρεται με
αναφορικό επίρρημα
και υποτακτική