2. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
(1772-1847)
Πηγή:
Λογοτεχνικό Ημερολόγιο των εκδόσεων Γαβριηλίδη
Γεννήθηκε στην Καστοριά. Σπούδασε ιατρική, φιλοσοφία, ξένες γλώσσες
στη Βούδα και στην Πάντοβα ιατρική και νομικά. Το 1797 εγκαταστάθηκε
στο Βουκουρέστι όπου εργάστηκε ως οικοδιδάσκαλος στην Αυλή του
ηγεμόνα Μουρούζη. Το 1812 πέρασε στην Αυλή του ηγεμόνα της Βλαχίας
Ιωάννη Καρατζά και ανακηρύχτηκε άρχων μέγας λογοθέτης. Ταξίδεψε στα
Επτάνησα ως απεσταλμένος της Φιλικής Εταιρίας, υπήρξε μέλος της
επαναστατικής επιτροπής στις Ηγεμονίες και σύμβουλος του Αλέξανδρου
Υψηλάντη. Μετά την επανάσταση προσπάθησε να εγκατασταθεί στον
απελευθερωμένο ελλαδικό χώρο, αναγκάστηκε ωστόσο, κυρίως λόγω του
αντιφαναριωτικού πνεύματος που κυριαρχούσε, να φύγει το 1836 ξανά για
την Τρανσυλβανία. Πέθανε το Γενάρη του 1847 στο Βουκουρέστι. Το
συγγραφικό έργο του Χριστόπουλου περιλαμβάνει μια Γραμματική της
αιολοδωρικής διαλέκτου, το ιστορικό δράμα Αχιλλεύς, που αποτελεί έργο
με σαφείς επιδράσεις από τον Διαφωτισμό και τις ιδέες περί αναβίωσης
των αρχαιοελληνικών προτύπων, τα Λυρικά, συλλογή ερωτικών ποιημάτων,
στα οποία συνυπάρχουν η αισιοδοξία και η μελαγχολία, ο ύμνος του έρωτα
και της ζωής. Ο Χριστόπουλος μπόλιασε την φαναριώτικη ποίηση με
στοιχεία της γαλλικής ποίησης του 18ου αιώνα και τα έργα του γνώρισαν
μεγάλη επιτυχία στην εποχή τους.
http://www.ekebi.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=461&t=585
3.
4. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ
ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
Τώρα
Το ποίημα ανήκει στη συλλογή
Λυρικά, η οποία τυπώθηκε το
1811 στη Βιέννη και γνώρισε
μεγάλη διάδοση, όπως
αποδεικνύουν οι έντεκα εκδόσεις
της στο πρώτο μισό του 19ου αι.
Το ανάλαφρο θέμα, η
υποκειμενική λυρική διάθεση, η
απλή γλώσσα, που έκαναν το
ποίημα πολύ αγαπητό στην εποχή
του, προκαλούν το ενδιαφέρον
ακόμα και στον αναγνώστη της
σημερινής εποχής.
Τα ποιήματά του ανάλαφρα, πρόσχαρα, έφεραν
στον καιρό τους μια καινούρια δροσιά, κάποιο
διαφορετικό μήνυμα. Ο Χριστόπουλος υμνεί τον
έρωτα, το κρασί και τις χαρές της ζωής.
5. Πρότυπο ζωής: Ύμνος στην ανεμελιά και την ευζωία.
Απόλαυση του παρόντος. Καμία έγνοια για το μέλλον.
9. Νικόλαος Γύζης, Αποκριά στην Αθήνα. Λάδι σε μουσαμά, 1892
•Ανέμελη ζωή – Διασκέδαση
•Έρωτας και υλικές απολαύσεις
10. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ
ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
Τώρα
Το ποίημα απηχεί ιδέες του
ευρωπαϊκού Διαφωτισμού
σχετικά με τα ατομικά
δικαιώματα του ανθρώπου. Το
ανάλαφρο θέμα του ποιήματος
και η ανεμελιά του
αντικατοπτρίζουν τη γενικότερη
χαλαρότητα της αστικής τάξης, οι
επιδιώξεις, τα ήθη και η
διασκέδαση της οποίας
συγκλίνουν με το σύγχρονο
καταναλωτικό πρότυπο ζωής.
12. Λογοτεχνία του νεοελληνικού διαφωτισμού
ονομάζουμε το σύνολο των λογοτεχνικών κειμένων
που γράφτηκαν κατά την περίοδο 1770-1821 και
επομένως χρονικά συμπίπτουν με το ρεύμα ιδεών
του νεοελληνικού διαφωτισμού, που διαμορφώθηκε
κάτω από την επίδραση των καινοτόμων ιδεών του
ευρωπαϊκού διαφωτισμού και της γαλλικής
επανάστασης. O ευρωπαϊκός διαφωτισμός ήταν
πνευματικό κίνημα του 17ου και 18ου αιώνα, με
κεντρική θέση την πίστη στον ορθό λόγο, δηλαδή
στην ικανότητα του ανθρώπου να κατανοήσει το
σύμπαν και να προαγάγει τη θέση του στον κόσμο
μέσω της δύναμης του νου, με απώτερους σκοπούς
τη γνώση, την ελευθερία και την ευτυχία.
ΝΕOΕΛΛΗΝΙΚOΣ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜOΣ
13. Μια μεγάλη ομάδα κειμένων της εποχής αυτής
εκφράζουν τη δυσαρέσκεια των Ελλήνων για τις
συνθήκες που επικρατούσαν στην οθωμανική
αυτοκρατορία και εκδηλώνουν τον πόθο της
εθνικής απελευθέρωσης. Η εμφάνιση και η
προβολή μιας αστικής ηθικής, διαφοροποιημένης
από την αυστηρή και πατροπαράδοτη ηθική της
ορθόδοξης χριστιανικής θρησκείας και
επικεντρωμένης στη χαρά της ζωής και στην
απόλαυση του έρωτα, χαρακτηρίζει επίσης μεγάλο
μέρος των κειμένων της εποχής. Κυρίαρχο, όμως,
αίτημα του διαφωτισμού ήταν η παιδεία και η
γνωριμία των Ελλήνων με την αρχαία γραμματεία.
ΝΕOΕΛΛΗΝΙΚOΣ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜOΣ
Ο Ρήγας Βελεστινλής και ο Αδαμάντιος Κοραής υποβαστάζουν την Ελλάδα.
Πίνακας του Θεόφιλου, Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (1911)
14. Λύτρας Νικηφόρος
(1832 - 1904)
Επιστροφή από το πανηγύρι,
π. 1865-1872, Λάδι σε μουσαμά , 100 x 66 εκ.
Το ποίημα «Τώρα» έχει γραφτεί στις
αρχές του 19ου αιώνα. Ποιες αντιλήψεις
που εκφράζονται στο ποίημα πιστεύετε
ότι έχουν σχέση με το πνεύμα του
Νεοελληνικού Διαφωτισμού;
Αιτιολογήστε την απάντησή σας.
15. Λύτρας Νικηφόρος
(1832 - 1904)
Γαλατάς σε ώρα ανάπαυσης,
1895, Λάδι σε μουσαμά , 53 x 37 εκ.
Γιατί ο πρωταγωνιστής του ποιήματος
δε νοιάζεται για το μέλλον και ζει μόνο
για το παρόν; Πώς κρίνετε τη στάση του
και σε τι συμπέρασμα καταλήγετε για
το χαρακτήρα του;
16. Να συγκρίνετε τις δύο διαφορετικές
στάσεις ζωής που εκφράζουν ο Ρήγας
Βελεστινλής στο «Θούριο» και ο Α.
Χριστόπουλος στο ποίημα «Τώρα».
17. Δοκιμάστε να γίνετε κι εσείς «ποιητές» και να δημιουργήσετε ένα δικό σας
ποίημα, όπου θα φαίνεται κάποια στάση ζωής.
Δοκιμάστε να αποδώσετε εικαστικά κάποιο στιγμιότυπο από το ποίημα.