Xử lý nước thải - Wastewater [compatibility mode]

COÂNG NGHEÄ MOÂI TRÖÔØNG

Water & Wastewater Engi
ineering Lecture note

Hoïc phaàn

NÖÔÙC VAØ NÖÔÙC THAÛI

Löu haønh noäi boä

1
LQH


MAN IN EARLY TIME

2
LQH

1


POPULATION EFFECT

3
LQH


COÂNG NGHEÄ MOÂI TRÖÔØNG

CAÙC KHAÙI NIEÄM CÔ BAÛN TRONG

KYÕ THUAÄT MOÂI TRÖÔØNG


4
LQH

2


What is Environmental
Engineering Science?
Science?
Chuùng ta toàn tai vaø phaùt trieån döa treân vieäc söû dung
Chung
ton taïi va phat trien döïa tren
sö duïng
taøi nguyeân thieân nhieân vaø chaát löôïng moâi tröôøng.
Science… naâng cao khaû naêng hieåu bieát veà töï nhieân
vaø caùc quaù trình töï nhieân.
Engineering… phaùt trieån vaø öùng duïng khoa hoïc kyõ
thuaät nhaèm muïc ñích baûo toàn vaø naâng cao chaát
löôïng moi tröông
löông moâi tröôøng

5
LQH


Theá naøo laø moät engineer?
Ngöôøi ghi nhaän, giaûi quyeát caùc vaán ñeà kyõ thuaät,
ñaëc bieät laø söû duïng khoa hoïc kyõ thuaät ñeå giaûi
quyeát caùc vaán ñeà cuû theá giôùi thöïc
Vaäy, Kyõ sö moâi tröôøng (environmental engineer)
laø gì?
Laø ngöôøi giaûi quyeát caùc vaán ñeà moâi tröôøng
g
g
q y
baèng coâng cuï khoa hoïc kyõ thuaät

6
LQH

3

WATER QUALITY Engineering


Xöû lyù nöôùc (Water treatment) – thu nöôùc töø
moät nguoàn nöôùc thích hôïp, qua caùc giai ñoaïn
h
h löôï
h
xöûû l ù kh ùc nhau ñ å ñ t ñ c chaáát l ng phuøø
lyù khaù
ñeå ñaï ñöôï
hôïp cho muïc ñích söû duïng cuûa con ngöôøi.
Xöû lyù nöôùc thaûi (Waste water treatment) – Sau
khi nöôùc ñöôïc söû duïng phöïc vuï cho saûn xuaát,
sinh hoaït,… seõ trôû thaønh nöôùc thaûi, nöôùc thaûi
ñöôïc thu gom, vaän chuyeån vaø xöû lyù nhaèm
ñaû baû tieâ
thaû
tröôø
ñ ûm b ûo ti âu chuaåån xaûû th ûi vaøøo moââi t öôøng.
h

7
LQH

ÑÒNH NGHÓA VAØ PHAÂN LOAÏI NÖÔÙC THAÛI


•










Ñònh nghóa: Nöôùc thaûi laø nöôùc ñöôïc thaûi boû sau khi ñaõ duøng
trong sinh hoaït, trong saûn xuaát hoaëc chaûy qua vuøng ñaát bò oâ
nhieãm. Veà baûn chaát nöôùc thaûi laø nöôùc caáp cuûa coäng ñoàng
sau khi söû duïng vôùi caùc muïc ñích khaùc nhau.
Do việc sử dụng nước vào các mục đích khác nhau, nước bị nhiễm bẩn
ệ
ễ
ẩ
và trở nên ô nhiễm. Chất lượng nước trở nên xấu đi theo các khuynh
hướng sau:
Thay đổi pH của nước.
Tăng nồng độ các ion khoáng và nồng độ muối trong nước.
Tăng nồng độ các ion kim loại nặng trong nước.
Tăng hàm lượng các hợp chất hữu cơ trong nước, kể cả các hợp chất
g
ợ g
ợp
g
,
ợp
bền sinh học (chất hoạt động bề mặt, thuốc sát trùng, thuốc trừ sâu,…)
Giảm hàm lượng oxy hoà tan trong nước.
Giảm độ trong suốt và làm thay đổi màu sắc của nước.
Nước bị nhiễm đòng vị phóng xa của các nguyên tố phóng xạ.
…

8
LQH

4

ÑÒNH NGHÓA VAØ PHAÂN LOAÏI NÖÔÙC THAÛI


• Phaân loaïi:

 Nöôùc möa hay nöôùc chaûy traøn: Nöôùc chaûy traøn treân maët
ñaát do möa hoaëc do thoaùt nöôùc
 Nöôùc thaûi sinh hoat: Nöôùc thaûi sinh hoat laø nöôùc thaûi töø khu
Nöôc thai
hoaït: Nöôc thai
hoaït la nöôc thai tö
daân cö bao goàm nöôùc sau khi söû duïng töø caùc hoä gia ñình,
beänh vieän, khaùch saïn, tröôøng hoïc, cô quan, khu vui chôi
giaûi trí,...
 Nöôùc thaûi coâng nghieäp: Nöôùc thaûi töø caùc nhaø maùy xí
nghieäp saûn xuaát coâng nghieäp, thuû coâng nghieäp, giao thoâng
vaän taûi goïi chung laø nöôùc thaûi coâng nghieäp
 Nöôùc thaûi ñoâ thò: Nöôùc thaûi ñoâ thò laø moät thuaät ngöõ chung
Nöôc thai ño
Nöôc thai ño
la
ngö
chæ chaát loûng trong heä thoáng coáng thoaùt cuûa moät thaønh
phoá, ñoù laø hoãn hôïp cuûa caùc loaïi nöôùc thaûi keå treân. Trong
loaïi nöôùc thaûi naøy coù theå coù theâm moät doøng thaûi nöõa ñoù laø
doøng thaám.
9
LQH


KYÕ THUAÄT NÖÔÙC THAÛI – Wastewater Engineering
 Kyõ thuaät nöôùc thaûi (wastewater engineering) laø moät
ngaønh kyõ thuaät moâi tröôøng, trong ñoù aùp duïng caùc
nguyeân lyù cô baûn veà khoa hoïc vaø kyõ thuaät ñeå giaûi
quyet van ñe lien
quyeát vaán ñeà lieân quan ñeán xöû lyù vaø taän dung lai
ñen xö ly va
duïng laïi
nöôùc thaûi.
 Moät heä thoáng quaûn lyù nöôùc thaûi hieän ñaïi caàn phaûi
xem xeùt ñeán caùc yeáu toá sau ñaây :

 Caùc nguoàn phaùt sinh nöôùc thaûi (khu daân cö, xí nghieäp
coâng nghieäp).
 Caùc coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi tai nguoàn.
y
ï g
 Heä thoáng thu gom vaø vaän chuyeån nöôùc thaûi (traïm bôm
vaø oáng daãn).
 Caùc coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi ôû cuoái ñöôøng oáng
 Caùc coâng trình thaûi boû nöôùc thaûi vaøo nguoàn tieáp nhaän:
soâng, hoà, bieån,...…
10
LQH

5

HEÄ THOÁNG THOAÙT NÖÔÙC
 Heä thoáng thoaùt nöôùc chung: nöôùc thaûi vaø nöôùc


möa ñöôïc vaän chuyeån trong cuøng moät maïng
löôùi tôùi traïm xöû lyù.

 Heä thoáng thoaùt nöôùc rieâng: Maïng löôùi nöôùc thaûi
vaø nöôùc möa rieâng bieät.
 Heä thoáng thoaùt nöôùc nöûa rieâng: ÔÛ ñieåm giao
nhau giöõa 2 maïng löôùi rieâng laø caùc gieáng traøn
taùch nöôùc möa.
Tai caùc gieáng naøy, khi löu löông nhoû (ñaàu côn möa),
aï cac g e
ay,
öu öôï g
o (ñau cô
öa),
nöôùc möa baån seõ chaûy vaøo coáng chung daãn ñeán
traïm xöû lyù. Khi möa lôùn, löu löôïng lôùn, hoãn hôïp nöôùc
möa vaø nöôùc thaûi töông ñoái saïch (thaáp hôn giôùi haïn
cho pheùp xaû thaûi), traøn qua gieáng vaø chaûy thaúng ra
nguoàn tieáp nhaän.

Caùc nguoàn phaùt
sinh nöôùc thaûi

Xöû lyù cuïc boä ngay
taïi nguoàn thaûi

Thu gom nöôùc thaûi

Vaän chuyeån vaø bôm
nöôùc thaûi

XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI

Söû duïng laïi nöôùc
thaûi / Thaûi boû vaøo
nguoàn tieáp nhaän

11
LQH

CAÙC ÑÒNH NGHÓA VAØ KÍ HIEÄU
 BOD (Biochemical Oxygen Demand): Nhu caàu oxy sinh hoaù.
 COD (Chemical Oxygen Demand): Nhu caàu oxy hoaù hoïc.
 DO (Dissolved Oxygen): Noàng ñoä oxy hoaø tan.

 SS (Suspended Solid): Chaát raén lô löõng.
 MLSS (Mixed Liquor Suspended Solids): Chaát raén lô löûng trong
buøn loûng.
 MLVSS (Mix Liquid Volatile Suspended Solids): Chaát raén lô löûng
bay hôi trong buøn loûng.
 SVI (Sludge Volume Index): Chæ soá theå tích buøn.
 F/M (Food – Microorganism ratio): Tæ leä thöùc aên cho vi sinh vaät.
 TKN : Haøm löôïng Nitô toång Kjelhdal.
 TP : Haøm löôïng Photpho toång.
 TCVN : Tieâu chuaån Vieät Nam.
12
LQH

6

CAÙC CHÆ TIEÂU AÙP DUÏNG TRONG NÖÔÙC THAÛI


Total
COD

Nonbiodegradable
COD

Biodegradable
COD

Readily
Biodegradable
(soluble)

Complex
p

Slowly
Biodegradable
(particulate)

VFA

Colloidal

Nonbiodegradable
(soluble)

Nonbiodegradable
(particulate)

Paticulate

13
LQH


TKN

Amonia N


Organic N

Biodegradable

Soluble

Paticulate

Nonbiodegradable

Soluble

Paticulate

14
LQH

7

N höõu cô
(protein,ureâ)

N amonia
NH4+

N höõu cô
(sinh khoái)

N höõu cô
(taêng tröôûng)

Töï döôõng vaø phaân huûy

O2
N
Nitrification


VSV phaân
huûy vaø thuûy
phan
phaân

Nitrite
(NO2-)
O2
Nitrate
(NO3-)

Denitrification

Nitrogen
gas (N2)

Carbon höõu cô

15
LQH


CAÙC TIEÂU CHUAÅN NÖÔÙC VAØ NÖÔÙC THAÛI
 TCVN 5294- 1995 Chất lượng nước. Quy tắc lựa chọn và
đánh giá chất lượng nguồn tập trung cấp nước uống. Nước
sinh hoạt.
 TCVN 5295- 1995 Chất lượng nước. Quy tắc bảo vệ nước
mặt và nước ngầm khỏi bị nhiễm bẩn do dầu và sản phẩm
dầu.
 TCVN 5296- 1995 Chất lượng nước. Quy tắc bảo vệ nước
khỏi bị nhiễm bẩn khi vận chuyển dầu và các sản phẩm
dầu theo đường ống.
g g
 TCVN 5524- 1995 Chất lượng nước. Yêu cầu chung về bảo
vệ nước mặt khỏi bị ô nhiễm bẩn.
 TCVN 5525- 1995 Chất lượng nước. Yêu cầu chung về bảo
vệ nước ngầm.
16
LQH

8


 TCVN 5942- 1995 Chất lượng nước. Tiêu chuẩn chất lượng
nước mặt.
5943
nước ven hồ.
nước ngầm.
 TCVN 5945- 1995 Nước thải công nghiệp. Tiêu chuẩn thải
 TCVN 6219- 1995 Chất lượng nước. Đo tổng phóng xạ bêta
trong nước khô mặn.
t
ớ không ặ
 TCVN 188 – 1996 Nước thải đô thị. Tiêu chuẩn thải.

17
LQH



18
LQH

9

Thoâng soá

Soá
TT

Ñôn vò

Giaù trò tôùi haïn
A

1.

Nhieät ñoä

oC

B

C

40

40

45
5¸9

pH

6¸9

5,5 ¸ 9

BOD5 (20oC)

mg/L

20

50

100

4.

COD

mg/L

50

100

400

5.

Chaát raén lô löûng (SS)

mg/L

50

100

200

6.

Arsen

mg/L

0,05

0,1

0,5

7.

Cadmi

mg/L

0,01

0,02

0,5

8.

Chì

mg/L

0,1

0,5

1

9.


2.
3.

Clo dö

mg/L

1

2

2

10

Crom (VI)

mg/L

0,05
0 05

0,1
01

0,5
05

11.

Crom (III)

mg/L

0,2

1

2

12.

Daàu môõ khoaùng

mg/L

KPHÑ

1

5

13.

Daàu ñoäng vaät

mg/L

5

10

30

14.

Ñoàng

mg/L

0,2

1

5

15.

Keõm

mg/L

1

2

5

16.

Mangan

mg/L

0,2

1

5

19
LQH

Soá
TT

Thoâng soá

Ñôn vò

Giaù trò tôùi haïn
A

B

C

Niken

mg/L

0,2

1

2

18.

Phot pho höõu cô

mg/L

0,2

0,5

1

19.

p
Photpho toång soá

mg/L
g/

4

6

8

20.

17.

Saét

mg/L

1

5

10

21.

Thuûy ngaân

mg/L

0,005

0,005

0,01

22.

Thieác

mg/L

0,2

1

5

23.

Tetracloetylen

mg/L

0,02

0,1

0,1

24.

Florua

mg/L

1

2

5

25.

Toång nitô

mg/L

30

60

60

26.

Amoniac (tính theo N)

mg/L

0,1

1

10

27.

Xianua

mg/L

0,05

0,1

0,2

28.

Phenola (toång soá)

mg/L

0,001

0,05

1

29.

Tricloetylen

mg/L

0,05

0,3

0,3

30.

Sulfua

31.

Total Coliform

32.
33.

mg/L

0,2

0,5

1

MPN/100 mL

5000

10000

-

Toång hoaït ñoäng ñoä phoùng xaï a

Bq/L

0,1

0,1

-

Toång hoaït ñoäng ñoä phoùng xaï b

Bq/L

1,0

1,0

-

20
LQH

10

Caùc chæ tieâu
ñaëc tröng (*)

Kyù hieäu /
ñònh nghóa

Söû duïng keát quaû xeùt nghieäm

TS

Ñeå ñaùnh giaù khaû naêng taùi söû duïng nöôùc
thaûûi vaø ñeåå xaùc ñònh xem daïng coâng trình
vaø quaù trình naøo laø thích hôïp nhaát ñeå xử
lý chuùng.

CAÙC CHÆ TIEÂU VAÄT LYÙ
Chaát raén toång coäng


Toång chaát raén deã bay hôi

TVS

Chaát raén lô lửng

SS

Chaát raén lô lửng deã bay hôi

VSS

Toång chaát raén hoøa tan
DS = TS-SS

TDS

Chaát raén coù theå laéng ñöôïc

Settleable
Solid

Ñeå xaùc ñònh xem caùc chaát raén naøo seõ
laéng ñöôïc baèng troïng löïc trong moät
khoang thôi
khoaûng thôøi gian nhaát ñònh
nhat

Ñoä maøu

Naâu nhaït,
xaùm, ñen

Ñeå ñaùnh giaù traïng thaùi cuûa nöôùc thaûi
(coøn môùi hay ñaõ bò phaân hủy)

Muøi
Nhieät ñoä

Ñeå xaùc ñònh noù neáu nhö muøi seõ laø vaán ñeà
ñöôïc quan taâm.
0C

hay 0F

Laø thoâng soá quan troïng trong vieäc thieát
keá vaø vaän haønh caùc coâng trình xử lý nöôùc
thải baèng phöông phaùp sinh hoïc.
21
LQH



22
LQH

11

Caùc chæ tieâu
ñaëc tröng (*)

Kyù hieäu /
ñònh nghóa


CAÙC CHÆ TIEÂU HOÙA HOÏC


Nhu caàu oxy hoaù hoïc

COD

Ñeå ño löôïng oxy caàn thieát cho vieäc oån ñònh chaát
thaûi hoaøn toaøn.

Toång cacbon hữu cô

TOC

Thöôøng ñöôïc söû duïng nhö laø moät ñaïi löôïng thay
theá cho xeùt nghieäm BOD5

Caùc hôïp chaát hữu cô
ñaëc bieät vaø caùc loaïi hôïp
chaát

Ñeå xaùc ñònh söï hieän dieän cuûa caùc chaát oâ nhieãm öu
tieân vaø caùc hôïp chaát hữu cô khaùc vaø ñeå xaùc ñònh
xem quaù trình xử lyù naøo laø thích hôïp ñoái vôùi chuùng

Toång nitô Kjedldahl

TKN

Nitô hữu cô

OrgN

Ammonia töï do

NH4+

Nitrit

NO2-

Nitrat

NO3

Toång phoát pho

Ñeå ñaùnh giaù söï hieän dieän cuûa caùc chaát dinh döôõng
trong nöôùc thải vaø möùc ñoä phaân hủy trong nöôùc
thải; ù daï
thải cac d ng oxy h ù coù th å coù cua cac hô p chaáát
hoa
theå
û
ù hôï h
cuûa nitô.

TP

Phoát pho höõu cô

OrgP

Phoát pho voâ cô(**)

Inorg P

23
LQH

SÔ ÑOÀ HEÄ THOÁNG THOAÙT VAØ XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI

COÂNG TRÌNH
XAÛ


TRAÏM
BÔM

MAÏNG LÖÔÙI THU
GOM NÖÔÙC THAÛI

NGUOÀN
TIEÁP
NHAÄN

TRAÏM XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI

24
LQH

12

THAØNH PHAÀN CHÖÙC NAÊNG HEÄ THOÁNG NÖÔÙC THAÛI
Nhöõng yeáu toá quan taâm
chính trong vieäc thieát keá

Moâ taû

Nguoàn thaûi

Löu löôïng / chaát löôïng

Caùc nguoàn nöôùc thaûi ra töø caùc khu daân cö, khu
thöông maïi, cô quan, tröôøng hoïc, beänh vieän,
caùc khu coâng nghieäp, caùc cô sôû coâng nghieäp
rieâng leû…

Xöû lyù cuïc boä
taïi nguoàn thaûi


Caùc coâng trình duøng ñeå xöû lyù sô boä hoaëc ñieàu
hoøa löu löôïng nöôùc thaûi tröôùc khi thaûi vaøo heä
thoáng thu gom

Thu gom


Caùc coâng trình duøng ñeå thu gom nöôùc thaûi töø
caùc nguoàn rieâng leû trong moät coäng ñoàng daân
cö.

Vaän chuyeån


Caùc coâng trình duøng ñeå bôm vaø chuyeån taûi
nöôùc th ûi ñ án caùùc t m xöû l ù.
öôù thaû ñeá
traï
öû lyù

Xöû lyù

Löu löôïng/ chaát löôïng

Caùc coâng trình duøng ñeå xöû lyù, laøm saïch nöôùc
thaûi ñeán möùc ñoä caàn thieát tröôùc khi thaûi vaøo
nguoàn tieáp nhaän.

Söû duïng
laïi/thaûi boû


Caùc coâng trình duøng ñeå söû duïng laïi vaø thaûi boû
nöôùc thaûi ñaõ ñöôïc xöû lyù vaø buøn hình thaønh
trong quaù trình xöû lyù.


Thaønh phaàn
chöùc naêng

25
LQH

HEÄ THOÁNG THOAÙT NÖÔÙC CUÛA CAÙC XN-CN
XN-


Moãi nhaø maùy, XN-CN ñeàu coù heä thoáng thoaùt nöôùc, bao goàm:
 Maïng löôùi thoaùt nöôùc;
 Traïm xöû lyù cuïc boä
Laøm nhieäm vuï:

 Daãn nöôùc thaûi, nöôùc möa ra khoûi phaïm vi nhaø maùy
 Xöû lyù nöôùc thaûi coâng nghieäp, thaûi vaøo nguoàn tieáp nhaän hoaëc
thu hoài taùi söû duïng

Quaûn lyù toát heä thoáng thoaùt vaø xöû lyù nöôùc thaûi:

 Taùi söû duïng nöôùc tuaàn hoaøn sau xöû lyù
 Baûo ñaûm veä sinh coâng nghieäp
 Traùnh caùc raééc roái lieân quan ñeán vaán ñeà oâ nhieãm nguoàn nöôùc:
luaät phaùp, khieáu kieän cuûa ngöôøi daân,...
 Naèm trong yeâu caàu cuûa vieäc ñaït caùc chöùng chæ quoác teá (ISO
14000)

Yeâu caàu ñoái vôùi caùc KCN: caàn coù traïm xöû lyù nöôùc thaûi taäp
trung

26
LQH

13

HEÄ THOÁNG THOAÙT NÖÔÙC ÑOÂ THÒ VAØ KHU DAÂN CÖ


•




•

Neáu khoâng quaûn lyù vaø vaän haønh toát heä thoáng thoaùt nöôùc vaø
xöû lyù nöôùc thaûi seõ gaây neân nhieàu vaán ñeà:
Ngaäp uùng ñöôøng phoá
O hi ã
OÂ nhiem moi tröông vaø gay oâ nhiem cac nguon nöôc
âi t öôø
â
hi ã
ù
à öôù
Phaù vôõ caân baèng sinh thaùi töï nhieân nhaát laø caùc thuûy vöïc.
Laøm maát myõ quan vaø veä sinh ñöôøng phoá, ñoâ thò
Ñeå baûo ñaûm veä sinh moâi tröôøng vaø baûo veä nguoàn nöôùc caàn
quaûn lyù, vaän haønh vaø kieåm soaùt heä thoáng nöôùc thaûi moät
caùch chaët cheõ.

27
LQH


NGÖÔØI Q.LYÙ VAØ V.HAØNH HT KS OÂN NÖÔÙC CAÀN
Naém vöõng ñöôïc heä thoáng thoaùt nöôùc daãn ñeán traïm xöû lyù
 Thaønh phaàn tính chaát cuûa nöôùc thaûi
 Thaønh phaàn gaây öùc cheá, thaønh phaàn khoâng gaây aûnh höôûng
ñen cong
ñeán coâng trình xöû lyù nhaát laø coâng trình sinh hoc.
xö ly nhat la cong
hoïc
 Löu löôïng nöôùc thaûi cuûa ñoâ thò, KCN, XN-CN
 Nhöõng quy ñònh vaø tieâu chuaån xaû nöôùc thaûi vaøo HT coáng
chung, vaøo nguoàn nöôùc tieáp nhaän.
 Khaû naêng aùp duïng, xöû lyù cuûa quaù trình/thieát bò/heä thoáng
 Daõy löu löôïng/taûi löôïng aùp duïng cho quaù trình/thieát bò/heä
thoáng
 Hieäu quaûû cuûûa moããi loaïi thieáát bò/quaù trình
 Yeâu caàu naêng löôïng/hoùa chaát
 An toaøn lao ñoäng (ñieän, hoùa chaát)

28
LQH

14

CAÙC BÖÔÙC NC KHAÛ THI HT THOAÙT NÖÔÙC
Quyeát ñònh
daân soá phuïc vuï

Quyeát ñònh
nieân haïn thieát keá


Döï ñoaùn
Dö ñoan
löôïng nöôùc thaûi
Tham khaûo
T.P, T.C nöôùc thaûi
Xaùc ñònh
nguoàn tieáp nhaän
Quyeát ñònh
y
ò
quy moâ vaø coâng ngheä
Thieát keá cô baûn
caùc coâng trình
(XÖÛ LYÙ VAÄT LYÙ, HOAÙ HOÏC, SINH HOÏC)

29
LQH

Caùc thuaät ngöõ chuyeån theå töø tieáng Anh
 Chaát baån (pollutants, contaminants, impurities): caùc thaønh phaàn ñi
vaøo nöôùc caáp sau khi söû duïng.
 Thaønh phaàn (constituent): hôïp chaát/nguyeân toá rieâng leû hoaëc sinh vaät


nhö caëën lô löûng, ammonia.
hö
i
 Hôïp phaàn (composition): hôïp phaàn cuûa nöôùc thaûi bao goàm caùc
thaønh phaàn lyù, hoùa vaø sinh.
 Thoâng soá (parameter): yeáu toá (factor) ño ñaït nhö nhieät ñoä.
 Tính chaát (characteristics): tính chaát toång quaùt cuûa nhoùm caùc thaønh
phaàn nöôùc thaûi.
 Buøn (sludge): chaát raén ñöôc taùch khoûi nöôùc trong quaù trình xöû lyù
Bun
chat ran ñöôïc tach khoi nöôc
qua
xö ly.
 Chaát raén (solids): vaät chaát raén taùch khoûi nöôùc thaûi baèng phöông
phaùp taùch troïng löïc (laéng, loïc, neùn, buøn....).
 Nguoàn ñieåm (point source): taûi löôïng baån thaûi taïi moät ñieåm rieâng bieät.
 Nguoàn roäng (nonpoint source): nguoàn thaûi phaùt sinh treân moät dieän tích
roäng.

30
LQH

15

TAÛI LÖÔÏNG OÂ NHIEÃM
Möùc ñoä oâ nhieãm do nöôùc thaûi ñöôïc ñaùnh giaù qua thoâng
soá TAÛI LÖÔÏNG OÂ NHIEÃM theo caùc thaønh phaàn (COD,
BOD5, SS, N, P,...)

Li = Q x Ci

Trong ñoù:
Li: taûi löôïng oâ nhieãm, kg/ng.ñ
Q: löu löôïng nöôùc thaûi, m3/ng.ñ
Ci: noàng ñoä chaát oâ nhieãm, kg/m3

31
LQH


NÖÔÙC THAÛI SINH HOAÏT (Domestic wastewater)
 Nöôùc thaûi sinh hoaït laø nöôùc thaûi sau khi söû duïng cho caùc muïc ñích
sinh hoaït cuûa coäng ñoàng: taém, giaët, taåy röûa, veä sinh caù nhaân,...
 Nöôùc thaûi sinh hoaït thaûi ra töø caên hoä, cô quan, tröôøng hoïc, beänh vieän,
caùc coâng trình coâng coäng vaø nöôùc thaûi veä sinh cuûa coâng nhaân trong
cac XN-CN
caùc XN CN
 Khoái löôïng nöôùc thaûi sinh hoaït cuûa moät coäng ñoàng daân cö phuï thuoäc
vaøo:
 Quy moâ daân soá
 Tieâu chuaån caáp nöôùc
 Khaû naêng, ñaëc ñieåm cuûa heä thoáng thoaùt nöôùc
 Thaønh phaàn cuûa nöôùc thaûi sinh hoaït goàm 2 loaïi:
 Nöôùc thaûi nhieãm baån do chaát baøi tieát cuûa con ngöôøi töø caùc phoøng
Nöôc thai nhiem ban
chat bai tiet cua
ngöôi tö cac phong
veä sinh;
 Nöôùc thaûi nhieãm baån do caùc chaát thaûi sinh hoaït: caën baõ töø nhaø
beáp, caùc chaát röûa troâi keå caû laøm veä sinh saøn nhaø.

32
LQH

16


 Ñaëc tính chung cuûa NTSH: bò oâ nhieãm bôûi caën baõ höõu cô
(SS), chaát höõu cô hoøa tan (BOD5/COD), caùc chaát dinh döôõng
(N,P), caùc vi truøng gaây beänh (E.Coli, Coliform)
 Möùc ñoä oâ nhieãm cuûa nöôùc thaûi sinh hoat phu thuoäc vaøo:
Möc
o nhiem cua nöôc thai
hoaït phuï
vao:
 Löu löôïng nöôùc thaûi
 Taûi troïng chaát baån tính theo ñaàu ngöôøi
 Löu löôïng nöôùc thaûi vaø taûi troïn chaát baån tính theo ñaàu
ngöôøi phuï thuoäc vaøo:
 Möùc soáng, ñieàu kieän soáng vaø taäp quaùn
 Ñieàu kieän khí haäu
 Hoaït ñoäng coâng nghieäp

33
LQH

Trong heä thoáng thoaùt nöôùc veä sinh (thoaùt nöôùc thaûi rieâng) löu löôïng
nöôùc thaûi coù 3 thaønh phaàn: (1) nöôùc thaûi sinh hoaït; (2) nöôùc thaûi coâng
nghieäp vaø (3) nöôùc thaám/nöôùc doøng vaøo.


Nöôc thaûi
Nöôùc thai sinh hoaït
hoat
Löu löôïng nöôùc thaûi phuï thuoäc vaøo: löôïng nöôùc caáp, giaù nöôùc, ñieàu
kieän kinh teá cuûa
coäng ñoàng, ñieàu kieän töï nhieân (khí haäu)
Baûng löôïng nöôùc caáp söû duïng ôû moät soá nöôùc
Nöôùc

Tieâu chuaån duøng nöôùc, L/ngöôøi.ngaøy

Trung Quoác

80

Chaâu Phi

15-31
15-

Ñoâng Nam AÙ

30-70
30-

Taây Thaùi Bình Döông

30-90
30-

Myõ La Tinh vaø
Caribe

7070-190

Ñoâng Ñòa Trung Haûi

40-85
40-

Trung bình Theá Giôùi

35-90
35-

34
LQH

17

 TAÛI TROÏNG CHAÁT BAÅN SINH HOAÏT
Heä soá phaùt thaûi
Nöôc ngoai
Nöôùc ngoaøi

Theo Tieâu chuaån
Vieät Nam (TCXD51-84)

Chaát raén lô löûng
(SS)

70 -145

50 - 55

BOD5 ñaõ laéng

45 - 54

25 - 30

-

30 - 35

COD

72 - 102

-


Chæ tieâu oâ nhieãm

BOD20 ñaõ laéng
+

N-NH4

2,4 - 4,8

7

Phospho toång

0,8 - 4,0

1,7

Daàu môõ

10 - 30

-

35
LQH

 TAÛI TROÏNG CHAÁT BAÅN SINH HOAÏT CUÛA MOÄT SOÁ NÖÔÙC
BOD
g/người.ngày

TSS
g/người.ngày

TKN
g/người.ngày

N-ammonia
g/người.ngày

Total P
g/người.ngày

Brazil

Quốc gia

55-68

55-68

8-14

ND

0.6-1.0

Denmark

55-68

82-96

14-19

ND

1.5-2.0

Ấn Độ

27-41

Thổ nhĩ kỳ

27-50

41-68

8-14

9-11

0.4-2.0

Nhật

40-45

ND

1-3

ND

0.15-0.4

Mỹ

50-120

60-150

9-22

5-12

2.7-4.5

Đức

55-68

82-96

11-16

ND

1.2-1.6

Ý

49-60

55-82

8-14

ND

0.6-1.0

36
LQH

18


NÖÔÙC THAÛI COÂNG NGHIEÄP (Industrial wastewater)
 Nöôùc thaûi xaû ra töø caùc cô sôû saûn xuaát coâng
nghieäp sau khi söû duïng cho caùc nhu caàu sinh
hoaït vaø söû duïng cho caùc coâng ñoaïn trong daây
chuyeààn saûûn xuaáát
 Taïi caùc nhaø maùy coâng nghieäp, nöôùc thaûi thöôøng
bao goàm ba loaïi coù thaønh phaàn vaø tính chaát
töông ñoái khaùc bieät nhau, ñoù laø:
 Nöôùc möa
Nöôc thai
hoaït
 Nöôùc thaûi sinh hoat
 Nöôùc thaûi saûn xuaát

37
LQH



 Nöôùc möa:

 Ñöôïc xem laø nöôc thaûi quy öôùc saïch, coù theå xaû tröïc tieáp
vaøo nguoàn tieáp nhaän
 Tuy nhieân trong moät soá tröôøng hôp coù theå nhieãm baån ôû caùc
uy
e
o g oä so öô
ôïp co e
e ba ô cac
möùc ñoä khaùc nhau (Vd: Nöôùc möa chaûy qua caùc kho baõi
xaêng daàu/hoùa chaát,...), caàn phaûi thu gom xöû lyù trong tröôøng
hôïp naøy

 Nöôùc thaûi sinh hoaït: nöôùc thaûi cuûa coâng nhaân trong
XNCN, nöôùc thaûi töø caên tin.
 Nöôùc thaûi saûn xuaát chia laø 2 loaïi:

 Nöôùc thaûi coâng nghieäp quy öôùc sach laø loai nöôùc thaûi sau
Nöôc thai cong
öôc saïch: la loaïi nöôc thai
khi ñöôïc söû duïng ñeå laøm nguoäi saûn phaåm, laøm maùt thieát bò.
 Loaïi nöôùc thaûi coâng nghieäp nhieãm baån ñaëc tröng cuûa
ngaønh coâng nghieäp ñoù vaø caàn phaûi xöû lyù cuïc boä tröôùc khi
xaû vaøo maïng löôùi thoaùt nöôùc chung hoaëc vaøo nguoàn nöôùc
(nguoàn tieáp nhaän) tuøy theo möùc ñoä oâ nhieãm.
38
LQH

19



Khi thieát keá coâng trình xöû lyù nöôùc thaûi coâng nghieäp
caàn bieát ñeán:
Thaønh phaàn tính chaát cuûa nöôùc thaûi coâng
Thanh phan
chat cua nöôc thai cong
nghieäp;
Tieâu chuaån thoaùt nöôùc thaûi coâng nghieäp;
Nhöõng quy ñònh vaø tieâu chuaån xaû nöôùc thaûi
vaøo coáng chung, vaøo nguoàn nöôùc;
Möc
can thiet phai xö ly.
Möùc ñoä caàn thieát phaûi xöû lyù

39
LQH

Thaønh phaàn, tính chaát nöôùc thaûi coâng nghieäp


Caùc chaát voâ cô (NM luyeän kim, saûn xuaát VLXD, phaân boùn
voâ cô, hoùa chaát voâ cô cô baûn…);
Caùc chaát höõu cô hoøa tan (thoâng qua chæ tieâu BOD) gaây ra
söï thieáu huït oxy trong nguoàn tieáp nhaän;
Caùc chaát höõu cô vi löôïng coù theå gaây ra caùc muøi, vò trong
nöôùc (phenol, benzen…);
Caùc chaát höõu cô khoù bò phaân huûy sinh hoïc: Thuoác tröø saâu,
thuoác dieät coû, DBSA, caùc hôïp chaát cuûa lignin… laø caùc chaát
höõu cô beàn vöõng sinh hoc, coù theå gaây ñoäc hai cho caùc loaøi
höu
ben vöng
hoïc co the gay
haïi
cac loai
thuûy sinh vaät;
Caùc chaát höõu cô coù khaû naêng phaân huûy sinh hoïc: protein,
hydrat cacbon, chaát beùo… (thoâng qua BOD vaø COD/BOD) khi
xaû vaøo nguoàn nöôùc  laøm giaûm oxy hoøa tan, khaû naêng phaùt
trieån traïng thaùi kò khí;
40
LQH

20

NÖÔÙC MÖA


Nöôùc möa veà baûn chaát laø moät nguoàn nöôùc thaûi
saïch
Tuy nhieân trong moät soá tröôøng hôïp, nöôùc möa ñi
vaøo heä toáng thu gom thöôøng mang theo moät soá
chaát baåàn nhö daàu môõ, caën voâ cô, caën höõu cô,...
Möùc ñoä nhieãm baån cuûa nöôùc möa thöôøng chæ
xuaát hieän ôû nhöõng traän möa ñaàu muøa vaø trong
thôi
ñau cua moi
thôøi gian ñaàu cuûa moãi côn möa

41
LQH

DOØNG THAÁM / DOØNG VAØO


Nöôùc thaám/doøng vaøo (infiltration/inflow):nöôùc ñi
vaøo heä thoáng thu gom tröïc tieáp hay giaùn tieáp:
Nöôc tham
la nöôc ben ngoai
Nöôùc thaám (infiltration): laø nöôùc beân ngoaøi ñi
vaøo heä thoáng thu gom qua caùc moái noái khoâng kín,
veát nöùt, vôõ, thaønh roã cuûa coáng.
Doøng vaøo (inflow): nöôùc möa ñi vaøo heä thoáng
thu gom töø caùc ñieåm noái vôùi oáng thoaùt nöôùc möa,
thoaùt nöôùc saân nhaø hoaëc caùc naép hoá ga.

42
LQH

21

DOØNG THAÁM / DOØNG VAØO
Nöôùc thaám/doøng vaøo phuï thuoäc:
Chaát löôïng vaät lieäu xaây döïng
vaø chaát löôïïng thi coâng HTTN

Söï baûo döôõng vaø duy tu
Ñoä cao möïc nöôùc ngaàm
Chieàu daøi HTTN
Dieän tích phuïc vuï
Ñieàu kieän ñòa chaát thoå nhöôõng
Ô nhöng
co möïc nöôc ngam
ÔÛ nhöõng nôi coù möc nöôùc ngaàm cao
doøng thaám chuû yeáu laø do nöôùc
ngaàm xaâm nhaäp vaøo HTTN

 0,01 – 1 m3/ngaøy.mm.km
 0,2 – 28 m3/ha.ngaøy
43


LQH

THAØNH PHAÀN VAØ TÍNH CHAÁT NÖÔÙC THAÛI

44
LQH

22

THAØNH PHAÀN VAØ TÍNH CHAÁT NÖÔÙC THAÛI
Chaát oâ nhieãm
Hoaù hoïc


Vaät lyù

Loûng

Khí

Noååi

Laééng

Raén

Keo tuï

Höõu cô

Voâ cô

Sinh hoïc

Gaây beänh

Khoâng gaây beänh

Hoaø tan

DEÃ XÖÛ LYÙ

45
LQH


THAØNH PHAÀN TÍNH CHAÁT NÖÔÙC THAÛI
Thaønh phaàn vaät lyù: ñöôïc chia thaønh 3 nhoùm tuøy vaøo
kích thöôùc:
Nhoùm 1: caùc chaát khoâng tan ôû daïng thoâ (vaûi, giaáy,
caønh laù caây, saïn, soûi, caùt, da, loâng); ôû daïng lô löûng
(>10-1mm) vaø ôû daïng huyeàn phuø, nhuõ töông, boït
(=10-1-10-4mm)
Nhoùm 2: goàm caùc chaát baån daïng keo (=10-4-10-6
mm)

Nhoùm 3: goàm caùc chaát baån ôû daïng hoøa tan coù
<10-6 mm, chuùng coù theåå ôû daïng ion hoaëc phaân töû.

46
LQH

23


Thaønh phaàn hoùa hoïc: caùc chaát baån coù caùc tính chaát hoùa
hoïc khaùc nhau vaø ñöôïc chia laøm 2 nhoùm:
Thaønh phaàn voâ cô: caùt, seùt, xæ, acid voâ cô, kieàm voâ cô,
caùùc i
ion cuûûa caùùc muoáái phaâân l ( hi ám kh ûng 42% ñ ái vôùùi
h
ly (chieá khoaû
ñoá
nöôùc thaûi sinh hoaït)
Thaønh phaàn höõu cô: caùc chaát coù nguoàn goác töø ñoäng vaät,
thöïc vaät, caën baõ baøi tieát (chieám khoaûng 58%):
 Caùc hôïp chaát chöùa nitô: ureâ, proteâin, amin, acid amin...
 Caùc hôïp chaát nhoùm hidratcarbon: môõ, xaø phoøng,
cellulose...
cellulose
 Caùc hôïp chaát coù chöùa phospho, löu huyønh

47
LQH

Thaønh phaàn sinh hoïc


 Các vi khuẩn trong nước thải có thể chia làm 4 nhóm lớn:
 Nhóm hình cầu (cocci) có đường kính khoảng 1 - 3 m;
 Nhóm hình que (bacilli) có chiều rộng khoảng 0,3 - 1,5 m chiều dài
khoảng 1 - 10,0 m (điển hình cho nhóm này là vi khuẩn E. coli có
chiều rộng 0,5 m chiều dài 2 m);
 Nhóm vi khuẩn hình que cong và xoắn ốc, vi khuẩn hình que cong có
chiều rộng khoảng 0,6 - 1,0 m và chiều dài khoảng 2 - 6 m; trong
khi vi khuẩn hình xoắn ốc có chiều dài có thể lên đến 50 m;
 Nhóm vi khuẩn hình sợi có chiều dài khoảng 100 m hoặc dài hơn.

 Naám: Cùng với vi khuẩn, nấm chịu trách nhiệm phân hủy các chất hữu
cơ có trong nước thải. Về mặt sinh thái học nấm có hai ưu điểm so với vi
ó
ớ
ả
ề
á
ấ
ó
ể
ớ
khuẩn: nấm có thể phát triển trong điều kiện ẩm độ thấp và pH. Không
có sự hiện diện của nấm, chu trình carbon sẽ chậm lại và các chất thải
hữu cơ sẽ tích tụ trong môi trường.

48
LQH

24

Thaønh phaàn sinh hoïc


 Taûo: gây ảnh hưởng bất lợi cho các nguồn nước mặt vì ở điều kiện
thích hợp nó sẽ phát triển nhanh bao phủ bề mặt ao hồ và các dòng
nước gây nên hiện tượng "tảo nở hoa". Sự hiện diện của tảo làm
giảm giá trị của nguồn nước sử dụng cho mục đích cấp nước bởi vì
ồ
ấ
chúng tạo nên mùi và vị.

 Nguyeân sinh ñoäng vaät: có cấu tạo cơ thể đơn bào, hầu hết sống
hiếu khí hoặc yếm khí không bắt buộc chỉ có một số loài sống yếm
khí

 Ñoäng vaät vaø thöïc vaät: bao gồm các loài có kích thước nhỏ như
rotifer đến các loài giáp xác có kích thước lớn. Các kiến thức về các
loài này rất hữu ích trong việc đánh giá mức độ ô nhiễm của các
nguồn nước cũng như độc tính của các loại nước thải.

 Virus: là các loài ký sinh bắt buộc, các loại virus phóng thích ra
trong phân người có khả năng lây truyền bệnh rất cao. Một số loài
có khả năng sống đến 41 ngày trong nước và nước thải ở 20oC và 6
ngày trong nước sông bình thường.
49
LQH



Tính chaát nöôùc thaûi

Tính chaát vaät lyù:
 Khaû naêng laéng ñoïng/noåi leân cuûa chaát baån
Kha nang taïo mui va cac anh höông cua mui
 Khaû naêng tao muøi vaø caùc aûnh höôûng cuûa muøi
 Khaû naêng taïo maøu vaø caùc aûnh höôûng cuûa maøu
 Khaû naêng bieán ñoåi nhieät ñoä cuûa nöôùc thaûi
 Khaû naêng giöõ aåm cuûa buøn caën
Tính chaát hoùa hoïc
 Khaû naêng phaûn öùng cuûa caùc chaát baån saün coù trong
nöôùc thaûi
 Khaû naêng phaûn öùng giöõa caùc chaát baån tring nöôùc thaûi
vaø caùc hoùa chaát theâm vaøo
 Khaû naêng phaân huûy hoùa hoïc nhôø caùc löïc cô hoïc vaø vaät
lyù
Tính chaát sinh hoïc: khaû naêng phaân huûy sinh hoïc cuûa caùc
chaát baån trong nöôùc thaûi (hieáu khí, thieáu khí trong ñk töï nhieân 50
LQH
vaø nhaân tao)

25

CAÙC THOÂNG SOÁ PHAÂN TÍCH NÖÔÙC THAÛI
Caùc chæ tieâu
ñaëc tröng (*)

Kyù hieäu /
ñònh nghóa


TS

Ñeå ñaùnh giaù khaû naêng taùi söû duïng nöôùc
thai va ñe xac
thaûi vaø ñeå xaùc ñònh xem dang coâng trình
daïng cong
vaø quaù trình naøo laø thích hôïp nhaát ñeå xử
lý chuùng.

CAÙC CHÆ TIEÂU VAÄT LYÙ
Chaát raén toång coäng
Toå
T ång chaáát raéén d ã b hôi
h
deã bay

TVS


Chaát raén lô lửng

SS

Chaát raén lô lửng deã bay hôi

VSS

Toång chaát raén hoøa tan
DS = TS-SS

TDS

Chaát raén coù theå laéng ñöôïc

Settleable
Solid

Ñeå xaùc ñònh xem caùc chaát raén naøo seõ
laéng ñöôïc baèng troïng löïc trong moät
khoaûng thôøi gian nhaát ñònh

Ñoä maøu

Naâu nhaït,
xaùm, ñen

Ñeå ñaùnh giaù traïng thaùi cuûa nöôùc thaûi
(coøn môùi hay ñaõ bò phaân hủy)

Muøi
Nhieät ñoä

Ñeå xaùc ñònh noù neáu nhö muøi seõ laø vaán ñeà
ñöôïc quan taâm.
0C

hay 0F

Laø thoâng soá quan troïng trong vieäc thieát
keá vaø vaän haønh caùc coâng trình xử lý nöôùc
thải baèng phöông phaùp sinh hoïc.

51
LQH



52
LQH

26

Caùc chæ tieâu
ñaëc tröng (*)

Kyù hieäu /
ñònh nghóa


CAÙC CHÆ TIEÂU HOÙA HOÏC


Nhu caàu oxy hoaù hoïc

COD

Ñeå ño löôïng oxy caàn thieát cho vieäc oån ñònh chaát
thaûi hoaøn toaøn.

Toång cacbon hữu cô

TOC

Thöôøng ñöôïc söû duïng nhö laø moät ñaïi löôïng thay
theá cho xeùt nghieäm BOD5

Caùc hôïp chaát hữu cô
ñaëc bieät vaø caùc loaïi hôïp
chaát

Ñeå xaùc ñònh söï hieän dieän cuûa caùc chaát oâ nhieãm öu
tieân vaø caùc hôïp chaát hữu cô khaùc vaø ñeå xaùc ñònh
xem quaù trình xử lyù naøo laø thích hôïp ñoái vôùi chuùng

Toång nitô Kjedldahl

TKN

Nitô hữu cô

OrgN

Ammonia töï do

NH4+

Nitrit

NO2-

Nitrat

NO3

Toång phoát pho

Ñeå ñaùnh giaù söï hieän dieän cuûa caùc chaát dinh döôõng
trong nöôùc thải vaø möùc ñoä phaân hủy trong nöôùc
thải; ù daï
thải cac d ng oxy h ù coù th å coù cua cac hô p chaáát
hoa
theå
û
ù hôï h
cuûa nitô.

TP

Phoát pho höõu cô

OrgP

Phoát pho voâ cô(**)

Inorg P

53
LQH

Caùc chæ tieâu
ñaëc tröng (*)

Kyù hieäu /
ñònh nghóa


CAÙC CHÆ TIEÂU HOAÙ HOÏC


Clorua

Cl-

Sulfat

SO42-

pH
Ñoä kieàm

pH = log[H+]
 HCO3- +
CO32- + OH-

Ñeå ñaùnh giaù khaû naêng taùi söû duïng nöôùc thải cho
noâng nghieäp
Ñeå ñaùnh giaù khaû naêng xử lý buøn thaûi
Ñaùnh giaù tính axit hay kieàm cuûa một dung dòch
nöôùc
Ñeå ñaùnh giaù khaû naêng ñeäm cuûa nöôùc thaûi

Caùc nguyeân toá vi löôïng

Coù theå laø caùc yeáu toá quan troïng trong vieäc xử lý
nöôùc thaûi baèng phöông phaùp sinh hoïïc
p
gp

Caùc kim loaïi naëng

Ñeå ñaùnh giaù caùc aûnh höôûng ñoäc tính ñoái vôùi xử lý
sinh hoïc vaø khaû naêng söû duïng laïi nước thaûi sau khi
xử lý

Caùc nguyeân toá vaø caùc
hôïp chaát voâ cô ñaëc bieät

Ñeå ñaùnh giaù söï hieän dieän hoaëc thieáu vaéng caùc chaát
oâ nhieãm öu tieân

Caùc chaát khí khaùc nhau

Söï hieän dieän hoaëc vaéng maët caùc chaát khí ñaëc bieät

54
LQH

27

Caùc chæ tieâu
ñaëc tröng (*)

Kyù hieäu / ñònh
nghóa


Nhu caàu oxy sinh hoaù
carbon 5 ngaøy
ngay

BOD5

Ñeå ño löôïng oxy caàn thieát ñeå oån ñònh chaát thaûi
be
beà maët sinh hoc
hoïc

Nhu caàu oxy sinh hoaù
carbon hoaøn toaøn

BODht

Nhu caàu oxy nitô

NOD

Ñeå ño lượng oxy caàn thieát ñeå oxy hoaù sinh hoïc
nitô trong nöôùc thaûi thaønh nitrat

Tính ñoäc

Ñôn vò ñoäc caáp
tính (TUA) vaø
kinh nien (TUC)
nieân

Ñeå thöû ñoäc tính cuûa nöôùc thaûi vaø nöôùc thaûi ñaõ
ñöôïc xử lý

Coliform

MPN

Ñeå kieåm nghiệm söï hieän dieän cuûa vi khuaån gaây
beänh vaø hieäu quaû cuûa quaù trình Chlorin hoaù
nöôùc thaûi

Vi khuaån, ñoäng
vaät nguyeân sinh,
giun saùn, virus

Ñeå ñaùnh giaù söï hieän dieän cuûa caùc vi sinh vaät
ñaëc bieät coù lieân quan ñeán vieäc vaän haønh nhaø
maùy xử lý vaø ñoái vôùi vieäc taùi söû duïng nöôùc thaûi


CAÙC CHÆ TIEÂU SINH HOAÙ

CAÙC CHÆ SOÁ SINH HOÏC

Caùc vi sinh vaät ñaëc bieät

55


LQH

CAÙC PHÖÔNG PHAÙP

56
LQH

28


COÂNG TRÌNH XÖÛ LYÙ VAÄT LYÙ












Song chaén raùc
Thieát bò nghieàn raùc
Lang cat
Laéng caùt
Thoåi khí, laøm thoaùng
Troän
Laéng
Tuyeån noåi
Loïïc
Xöû lyù buøn
Khöû truøng vaät lyù
etc
57
LQH

XÖÛ LYÙ VAÄT LYÙ
TAÙCH RAÉN KHOÛI LOÛNG

SCRaùc


Clarifier

Laéng

Loïc maøng

Loïc

Neùn buøn

Thoâng thöôøng

Loïc
chaäm

Loïc
nhanh

Loïc
Lôùp phuû

Tuaàn hoaøn buøn
AÙp löïc
Taàn buøn lô löûng

Loïc

Tuyeån noåi

Troïng löïc

Ly taâm

Khöû nöôùc
MF
(Micro-Filter)
UF
(Ultra-Filter)
NF
(Nano-Filter)
RO

OÁng/vaùch nghieâng

Ly taâm
Neùn buøn
Ly taâm
Khöû nöôùc
Loïc
chaân khoâng
Loïc eùp
Loïc daây ñai

(Reverse Osmosis)

Ñieän giaøi

(Electrodialysis)

58
LQH

29

XÖÛ LYÙ HOÙA LYÙ

Trung hoøa

Oxi hoùa - khöû

Haáp phuï

Keo tuï/
taï bong
t ob â


Loïc maøng

Trao ñoåi ion
Nhöïa TÑ
Cation

Khöû nöôùc

Oxi hoùa-khöû

Nhöïa TÑ
Anion

Laøm thoaùng

Chelate
Resin

Ñieän giaùi

Zeolite

Ozone
UV

59
LQH

XÖÛ LYÙ SINH HOÏC

HOÅ OÅN ÑÒNH


KÒ KHÍ

Loïc
Kò khí AF

Kò khí
UASB

HIEÁU KHÍ

Buøn
Hoaït tính

Sinh tröôûng
baùm dính

Thoâng thöôøng

Loïc SH
Biofilm

Caáp töøng baäc

Aerotank
tieáp xuùc

Tang cöông
Taêng cöôøng
Möông oxi hoùa

Loïc SH +
laøm thoùng
Ñóa SH (RBC)

Töøng meû (SBR)
Khöû Nitô

Tieáp xuùc
lô löûng

60
LQH

30

XÖÛ LYÙ NHIEÄT
XÖÛ LYÙ NHIEÄT


San
Saân phôi bun
buøn

Gia nhieät

Trao ñoåi nhieät

Co
Coâ ñaëc

Thieu ñot
Thieâu ñoát

Thaùp laøm maùt

61
LQH

BAÄC XÖÛ LYÙ
Moâ taû

Sô boä (preliminary)

Loïai boû caùc thaønh phaàn nhö raùc, vaät noåi, caùt, daàu
môõ maø coù theå gaây ra caùc vaán ñeà trong vaän haønh
vaø baûo döôõng cho caùc coâng trình.
a bao döô
c o cac co

Baäc I (primary)

Baäc xöû lyù

Loïai boû moät phaàn SS vaø chaát höõu cô

Baäc I taêng cöôøng Taêng cöôøng khöû SS vaø CHC baèng keo tuï-taïo boâng
(Advance primary) hoaëc loïc.
Baäc II (secondary)

Khöû CHC ñeå phaân huûy sinh hoïc ôû daïng hoøa tan vaø
caën lô löûng baèng phöông phaùp sinh hoïc/hoùa hoïc.
Khöû truøng cuõng bao goàm trong xöû lyù baäc II.

Baäc II vôùi khöû chaát Khöû chaát höõu cô, SS vaø chaát dinh döôõng (N,P).
dinh döôõ
d h d ng
Baäc III (Tertiary)
Baäc
(Advanced)

Khöû SS coøn laïi (sau xöû lyù baäc II) baèng loïc caùt hoaëc
löôùi loïc (microscreens). Khöû chaát dinh döôõng.

cao Khöû chaát lô löûng vaø hoøa tan coøn laïi sau quaù trình xöû
lyù sinh hoïc bình thöôøng khi coù yeâu caàu taän duïng laïi
nöôùc thaûi sau xöû lyù.

62
LQH

31

QUAÙ TRÌNH XÖÛ LYÙ
Thaønh phaàn

Quaù trình
Chaén raùc, laéng caùt, laéng, tuyeån noåi, keát tuûa hoùa hoïc, loïc

Chaáát höõu cô deãã phaân huûûy sinh
hoïc


Caën lô löûng

Sinh tröôûûng lô löûûng hieááu khí; Sinh tröôûûng baùm dính hieááu khí;
Sinh tröôûng lô löûng kò khí; Sinh tröôûng baùm dính kò khí; Hoà
sinh hoïc; Xöû lyù ñaát; Oxy hoùa hoùa hoïc; Loïc maøng

Chaát dinh döôõng
Nitô

Oxy hoùa hoïc (chlorine); sinh hoïc lô löûng nitrat hoùa vaø khöû
nitrat; Sinh hoïc maøng baùm dính nitrat hoùa vaø khöû nitat; Taùch
khí (air stripping); Trao ñoåi ion; Xöû lyù hoùa hoïc; Xöû lyù sinh hoïc.

Photpho

Xöû lyù hoùa hoïc – sinh hoïc.

Vi sinh gay beänh
gaây

Cac hôïp chat
Caùc hôp chaát chlorine; chlorine dioxide; Ozone; Böùc xa UV
Böc xaï UV.

Keo vaø caën lô löûng

Maøn; Xöû lyù hoùa hoïc; haáp phuï than hoaït tính.

Muøi

Haáp thuï hoùa (chemical scrubbers); haáp phuï than hoaït tính;
Loïc phaân uû.

63
LQH

QUAÙ TRÌNH XÖÛ LYÙ
Phöông phaùp xöû lyù

Muïc ñích

Hieäu suaát xöû lyù

Khöû chaát lô löûng
Xöû lyù cô hoïc

0,750,90

Khöû BOD5

0,200,35

Khöû Nitô


Keát tuûa hoaù hoïc Al(SO4)3
hoaëc FeCl3

0,700,95
0 700 95

Khöû Nitô

0,100,25

Khöû phoát pho

Xöû lyù sinh hoïc

0,100,25

Khö
Khöû BOD5

0,650,95

Khöû kim loaïi naëng

0,400,80

Khöû BOD5

0,500,65

Khöû Nitô

0,100,60

Laøm thoaùng khöû amoniac

Khöû Amoniac

0,700,95

Nitrat hoaù

Amoniac bò oxy hoaù thaønh nitrat

0,800,95

Haáp thuï baèng than hoaït
tính

Khöû COD

0,400,95

Trao ñoåi ion

Khöû BOD5

0,400,70

Khöû BOD5

0,200,40

Khöû Phoát pho

0,800,95

Khöû Nitô

0,800,95

Khöû Kim loaïi naëng
Oxy hoaù hoaù hoïc (Cl2)

0,900,95

Oxy hoaù caùc chaát ñoäc haïi: CN-, N2

0,500,98

64
LQH

32

SO SAÙNH CAÙC QUAÙ TRÌNH XÖÛ LYÙ

Xöû lyù hoùa lyù

Xöû lyù sinh hoïc

Muïc tieu
Muc tieâu

Haïng muïc

Giam
Giaûm SS

Giam o nhiem
Giaûm oâ nhieãm
chaát höõu cô

Ñieàu chænh theå
tích vaø thay ñoåi
chaát löôïng

Deã daøng

Khoù

Khoâng oån ñònh

OÅn ñònh

Cao

Thaáp

Buøn
Chi phí QL & VH

65


LQH

HEÄ THOÁÁNG


66
LQH

33


HEÄ THOÁNG XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI
 Löu löôïng: Q (m3/h; m3/ngñ; l/phuùt)
 Noàng ñoä caùc chaát oâ nhieãm vaøo (COD, BOD, N, P) vaø
( g )
ra: C(mg/l)
 Taûi löôïng: L (kgCOD/ngñ)
 Nieân haïn thieát keá
 Taûi troïng:






Taûi
Taûi
Tai
Taûi
Taûi
Taûi

troïng
troïng
troïng
trong
troïng
troïng

thieát keá
hieäu duïng
the
theå tích: L (kgCOD/m3.ngñ)
ngñ)
beà maët: L (kgCOD/m2.ngñ)
chieàu daøi: L (kgCOD/m.ngñ)

67
LQH













Hieäu suaát H (%)
Theå tích: V (m3)
Thôi
Thôøi gian löu nöôùc
nöôc
Thôøi gian löu buøn
Tuaàn hoaøn nöôùc
Tuaàn hoaøn buøn
Hoùa chaát söû duïng
Ñieään naêng tieâu thuïï
Chaát thaûi taïo ra
etc

68
LQH

34



69
LQH


MOÄT SOÁ HEÄ THOÁNG XÖÛ LYÙ NÖÔÙC THAÛI PHOÅ BIEÁN

70
LQH

35



71
LQH



72
LQH

36



73
LQH



74
LQH

37


Beå laéng I


Song chaén
raùc

Beå ñieàu hoøa

Beå laéng II

Beå loïc aùp löïc

Beå aeroten

Saân phôi buøn

75
LQH

TIEÀN XÖÛ LYÙ


Maùy thoåi khí

Dung dịch
Chlorine

Beå laéng
Tieáp xuùc
Chlorine


Song chaén
raùc

Beå ñieàu hoaø

Aeroten
Tuaàn hoaøn buøn

Phaân huyû
buøn

Bùuøn thải bỏ

Coáng
thaûi
TP

TIEÀN XÖÛ LYÙ:
Song chaén raùc: Loaïi boû nhöõng hôïp chaát lô löûng thoâ coù theå laøm ngheït thieát
bò.
Beå ñieàu hoaø: ñieàu hoaø söï bieán thieân cuûa löu löôïng/cöôøng ñoä chaát höõu cô.
XÖÛ LYÙ SINH HOÏC:
Beå sinh hoïc tieáp xuùc vaø beå laéng: Khöû nhöõng chaát höõu cô phaân huûy sinh
hoïc (BOD) vaø caën lô löûng (SS).
76
LQH

38

1/ Sô ñoà coângngheä traïm xöû lyù nöôùc
thaûi deät nhuoäm coù quy moâ nhoû töø
50-100 m3/ngaøy



DD keo tuï

Keo tuï – Taïo boâng

Beå ñieàu hoaø

Beå laéng
Buøn dö

Song chaén raùc

Nöôùc ra

Saân phôi buøn

Buøn thaûi boû
Nöôùc taùch buøn

77
LQH

2/ Sô ñoà coâng ngheä traïm xöû lyù nöôùc thaûi deät nhuoäm coù quy

moâ trung bình töø 100-1000 m3/ngaøy
Maùy thoåi khí

Song chaén raùc

Beå ñieàu hoaø



Beå laéng 2


Tuaàn hoaøn buøn

Buøn thaûi boû

DD keo tuï

Aeroten

Buøn dö
d


TIEÀN XÖÛ LYÙ

Saân phôi buøn

Nöôùc ra

Buøn thaûi
Beå laéng

Nöôùc taùch buøn

78
LQH

39

TIEÀN XÖÛ LYÙ

Maùy thoåi khí


Beå laéng

DD keo tuï
tu


Nöôùc
vaøo
Song chaén raùc

Beå tieáp nhaän

Aeroten

Beå ñieàu hoaø

Tuaàn hoaøn buøn
Nöôùc ra
Ngaên chöùa buøn

Buøn thaûi

Maùy eùp buøn

Beå tuyeån noåi

Maùy neùn khí
Beå aùp suaát

79


LQH

COÂNG NGHEÄ
XÖÛ LYÙ NÖÔÙC CAÁP

WATER TREATMENT PLANT

Duøng keøm phaàn meàm “Operator Basics Training Series 2005”


80
LQH

40



NGUOÀN CAÁP NÖÔÙC

81
LQH

CHU TRÌNH NÖÔÙC

82

LQH

41



HEÄ THOÁNG XÖÛ LYÙ NÖÔÙC CAÁP

83
LQH


84

LQH

42




85
LQH


86

LQH

43




87
LQH


88

LQH

44



89
LQH



Advantage:

longer contact time with sand might
result in enhanced arsenic oxidation
and adsorption

Disadvantage: bacterial activity can lead to oxygen
depletion and other undesirable effects
90
LQH

45



Advantage:

aeration assures oxygen saturation for
iron oxidation

Disadvantage: construction requires special material
and skills, higher costs
not yet widespread in Northern Vietnam
91
LQH



92
LQH

46

2

1

5


Nöôùc vaøo

Nöôc
Nöôùc ra
6

3
4
Coät Loïc

Khi loïc: Ñoùng van: 2, 3, 6; Môû van: 1, 4, 5
Khi röûa loïc: Ñoùng van: 1, 4, 5; Môû van: 2, 3, 6
Chuù yù: ÔÛ giai ñoaïn ñaàu cuûa quaù trình loïc, chaát löôïng nöôùc chöa toát, do
ñoù caàn xaû boû nöôùc loïc ñaàu baèng caùch khoùa van 5, môû van 6 ñeå xaû boû
nöôùc loïc ñaàu
93
LQH



Nöôùc
gieáng

Oxy hoùa
sô boä

Khöû saét
vaø
mangan

Khöû muøi
vò vaø caën
lô löûng

Nöôùc
saïch

94
LQH

47




Coät Loïc

Nöôùc
ra

95
LQH

96

LQH

48


THANK YOU! COMMENT?

97
LQH

49

Xử lý nước thải - Wastewater [compatibility mode]

Recommended

Recommended

More Related Content

Viewers also liked

Viewers also liked (13)

Similar to Xử lý nước thải - Wastewater [compatibility mode]

Similar to Xử lý nước thải - Wastewater [compatibility mode] (20)

Xử lý nước thải - Wastewater [compatibility mode]