Những người học ngành công tác xã hội đang làm gì? họ giữ những vị trí gì trong xã hội? Những cơ hội và thách thức gì đang chờ họ khi ra trường?
Chia sẻ của Đặng Ngọc Quang từ những quan sát trong 10 năm làm việc trong lĩnh vực phát triển xã hội.
Cơ hội và thách thức với sinh viên ngành công tác xã hội- 2015
1. Triển vọng việc làm của sinh
viên công tác xã hội
Đặng Ngọc Quang
Dangngocquang52@gmail.com
2. Sinh viên CTXH và các VNGOs
• NGO Việt Nam
– Làm công tác giảm nghèo (sinh kế)
– Nhóm làm việc người khuyết tật ở Hà Nội,
Quảng Bình, Sài Gòn
– Nhóm làm việc với thanh niên: Hà Nội, Sài
Gòn, Huế, An Giang
– Nhóm làm việc với trẻ em đường phố
– Nhóm làm việc về sức khỏe tình dục
– Nhóm nghiên cứu chính sách giảm nghèo,
pháp luật, ví dụ về bảo trợ xã hội, về trẻ em,
giới, người khuyết tật, bạo lực gia đình
3. Sinh viên CTXH và các INGOs
• Các NGO quốc tế : WV, CARE, ACTION
AID, Oxfam, Save Children
– Nhóm làm công tác giảm nghèo nói chung
– Nhóm có dự án tạo việc làm cho phụ nữ
lao động tình dục
– Nhóm phòng chống HIV
– Nhóm phòng chống buôn bán người
4. Sinh viên CTXH ở khu vực chính
phủ và đoàn thể
• Đoàn thể xã hội
– Nhà tạm lánh (HPN): phụ nữ bị bạo lực gia đình
– Hội phụ nữ tỉnh, huyện
– Các hội của người khuyết tật
• Chính phủ
– Các trung tâm bảo trợ xã hội: phụ nữ lao động
tình dục, người lạm dụng chất gây nghiện
– UBND xã: công chức về CTXH/Lao động – thương
binh xã hội
– UBND huyện xã: đủ thứ việc: phòng nội vụ, văn
hóa…
5. Vị trí nhân viên tư vấn CTXH
• Nền tảng: khoa học tâm lý, tâm lý học
hành vi, thay đổi hành vi cá nhân
• Công tác xã hội cá nhân: làm việc với cá
nhân những người trong các nhóm có
tình huống khủng hoảng
– Nạn nhân buôn bán người
– Nạn nhân bạo lực gia đình, bạo lực tình dục
– Trẻ em tự kỷ, hoặc có khó khăn tâm lý
– Chăm sóc người già
– Chăm sóc người khuyết tật
– Những người lạm dụng ma túy và H+
6. Vị trí cán bộ phát triển xã hội:
CTXH nhóm, và cộng đồng
• Các kỹ năng nghiên cứu cộng đồng,
phát triển cộng đồng, các tiếp cận
ABCD, WIND
• Kỹ năng xây dựng và thực hiện dự án,
quản lý dự án và
• Kỹ năng đánh giá dự án, ghi nhận các
bài học từ các dự án
• Xây dựng tổ chức và phát triển thể chế
7. Vị trí nghiên cứu viên/chuyên
viên vận động chính sách
• Hiểu biết và kỹ năng xây dựng các đề tài nghiên cứu và
triển khai thực hiện
– Định tính
– Định lượng
• Hiểu biết về
– các quan điểm lý luận về chính sách: an sinh xã hội, phụ
nữ, giới, bạo lực gia đình, trẻ em, giáo dục, phòng chống tệ
nạn xã hội,
– bình đẳng xã hội, dân chủ, quản trị nhà nước
– Tiếp cận dựa trên quyền: quyền con người nói chung,
quyền của các nhóm như phụ nữ, trẻ em, người khuyết
tật, người dân tộc bản địa
• Kỹ năng vận động chính sách:
– Phân tích đánh giá chính sách
– VDCS bằng nghiên cứu, bằng phong trào xã hội, lobby
8. Vị trí chuyên viên lao động-
thương binh-xã hội
• Hiểu biết về
– Chính sách bảo trợ xã hội
– Chính sách xóa đói giảm nghèo
– Kỹ năng hành chính-quản trị văn phòng
– Chức năng nhiệm vụ của công chức
9. Thách thức với SV CTXH khi tìm
việc
• Khoảng cách lớn giữa năng lực của SV ra trường và
yêu cầu của xã hội
• Tuổi ra trường và yêu cầu kinh nghiệm làm việc ở
cả ba cấp: cá nhân, cộng đồng, chính sách
• Hiểu biết ít của khu vực nhà nước, khu vực doanh
nghiệp về nghề CTXH non trẻ
• Chất lượng đào tạo bậc đại học ở VN được đánh
giá là quá thấp so với khu vực
• Suy thoái kinh tế kéo dài, thị trường lao động (cả ở
khu vực CSO) vẫn thu hẹp; giảm biên chế.
• Tham nhũng trong xã hội được đánh giá là cao
• Thiếu vắng Hiệp hội CTXH, tính chuyên nghiệp
10. Những cơ hội
• Những chương trình học MOOC: Edx, Coursera,
Iversity
• Nhiều môn học phù hợp với ngành CTXH: CTXH,
tâm lý học, phương pháp nghiên cứu, phát triển
cộng đồng, phát triển tổ chức
• Các lĩnh vực mới được quan tâm tiếp cận quyền
• Những căng thẳng xã hội, những nhóm thân chủ
mới tạo thêm nhu cầu tư vấn hỗ trợ
• Các cơ hội học việc, thực tập ở các tổ chức phát
triển xã hội, các NGO trong và ngoài nước
• Đa dạng hóa phong trào sinh viên/thanh niên
11. Câu hỏi trao đổi
• Các bạn sinh viên năm 3 và 4 nhìn
nhận điểm mạnh và yếu của mình là gì
• Các học viên cao học nhìn nhận khó
khan thuận lợi, các thách thức và cơ
hội với người làm CTXH
• Những người làm CTXH trẻ tuổi nên
ứng phó thế nào?