SlideShare a Scribd company logo
1 of 33
Download to read offline
Hemorragias e suas causas


 Testes de avaliação da hemostasia
                 Interpretação clínica
Deficiência de fatores da coagulação
Fisiologia da Hemostasia
   Conceito de hemostasia: manter fluidez, sem
    extravasamento (hemorragia) ou obstrução (trombo)
   Elementos da hemostasia:
       - vasos
       - plaquetas
       - fatores e inibidores da coagulação
       - fatores e inibidores da fibrinólise
   Fases:
       - primária / secundária
       - modelo celular
Fisiologia da hemostasia
   Vasos:
    - propriedades físicas (músc. liso - túnica média):
        dilatação/ contração
        alterações de permeabilidade
    - propriedades bioquímicas (endotélio - túnica íntima):
        fat. antitrombóticos
        fat. protrombóticos
        fat. fibrinolíticos
Hemostasia-plaquetas
Hemostasia - plaquetas
Hemostasia - plaquetas
Hemostasia primária
          fibroblasto                       adventícia
                                          subendotélio
                        FvW
                FvW
                           plaqueta
     plaqueta                              fibrinogênio

FV
                plaqueta

          FV                          plaqueta
Interação plaqueta-endotélio
Interação plaqueta-endotélio
“Cascata” da
         coagulação


  Atenção para o
  papel central da
   TROMBINA!!!
1 mol XIa  2 x 108 mol FIBRINA
Iniciação – amplificação – propagação
“Cascata” da Coagulação
Avaliação da hemostasia
   Avaliação da hemostasia: clínico-laboratorial
   Laboratório x qualidade
   Distúrbios da hemostasia:
        * hemorragias
           # púrpuras (hemostasia primária)
           # coagulopatias (coagulação/fibrinólise)
           # distúrbios mistos
        * tromboses
Coagulação: exames de triagem
                (screening tests)

   Contagem de Plaquetas

   Tempo de Protrombina (TP): via extrínseca:             fatores II
    (protrombina), V, VII, X e fibrinogênio

   Tempo de Tromboplastina Parcial Ativado (TTPA): via
    intrínseca: fatores VIII, IX, XI e XII, além de X, V, protrombina e
    fibrinogênio

   Tempo de Trombina (TT): via final comum
    (fibrinogênio  fibrina): avalia deficiência de fibrinogênio ou
    inibição da trombina
Contagem de Plaquetas

   Contadores automáticos


   Sangue colhido com anticoagulante


   V. R.: 130 a 450 mil / microlitro
Plaquetas
   Contagem de plaquetas: automatizada / em câmara
    de Neubauer
      * normal: estudar função plaquetária
      * aumentada: reacional ou primária
      * diminuída: produção/sequestro/consumo
   TS: Duke / Ivy
      * normal: vasos ou doença de von Willebrand
      * prolongado: função plaquetária
T P (Tempo de Protrombina)

   Tromboplastina tecidual (extrato de cérebro)
    e cálcio são adicionados ao plasma
    citratado (sangue colhido com anticoagulante)


   V. R.: 10 – 14 segundos
INR (International Normalized Ratio)


   INR = ( TP do paciente/TP “pool” )ISI

   ISI = índice de sensibilidade internacional
    do reagente (tromboplastina) utilizado

   É o TP “corrigido”
TP
   TP
                    Tromboplastina
    * AP/INR Cálcio
                                 FX
    * normal
                                              F VIIa       F VII
    * prolongado:                                                  FT
                                FXa
      - mistura                        F Va

      - testes
                               F II
        específicos                           Trombina


                        Fibrinogênio             Fibrina
T T P A (Tempo de
    tromboplastina parcial ativado)
   Fosfolípides, ativador de superfície
    (caulim) e cálcio são adicionados ao
    plasma citratado

   V.R.: 30 – 40 segundos
   Relação = T paciente / T “pool”
    V.R.: 0,9 – 1,25
TTPA
   TTPA                                                                    Cefalina
                                                                                 +
           F XIIa, calicreína, CAPM
                                                                            ativador
                                                                   Cálcio
                                         F IX       FX
               F XI    F XIa
    * RT
    * normal                   F VIIIa
                                         F IXa     FXa
                                                         F Va
    * prolongado:
      - mistura                                   F II          Trombina

      - testes
                                         Fibrinogênio             Fibrina
        específicos
T T (Tempo de trombina)

   Trombina bovina diluída é adicionada
    ao plasma citratado



   V. R.: 14 – 16 segundos
TT
   TT
                                       Trombina
    * segundos
    * normal
    * prolongado:
      - fibrinogênio
                                 Trombina
      - heparina / AT
      - Ig
                  Fibrinogênio              Fibrina
Testes específicos
   plaquetas: agregação, Ac, secreção
   coagulação:
     * fatores de coagulação: função,
        quantificação, estudo de mutações
     * pesquisa de inibidores circulantes: triagem,
        identificação, titulação
   fibrinólise: PDF / Ddi, fatores/ inibidores
   doença de von Willebrand
   trombose: ativação da coagulação / trombofilia
Telangiectasia hemorrágica
Plaquetopenia
Fragilidade vascular
Púrpura vascular
Plaquetopenia vs Defic. Fatores da “cascata”
Hiperesplenismo
Hemofilia
Hemofilia
Hemofilias - tratamento

More Related Content

What's hot

Interpretação do hemograma
Interpretação do hemogramaInterpretação do hemograma
Interpretação do hemogramaJoziane Brunelli
 
Seminário (Insuficiência Renal Aguda e Crônica)
Seminário (Insuficiência Renal Aguda e Crônica) Seminário (Insuficiência Renal Aguda e Crônica)
Seminário (Insuficiência Renal Aguda e Crônica) cuidadoaoadulto
 
Distúrbios hidroeletrolíticos
Distúrbios hidroeletrolíticosDistúrbios hidroeletrolíticos
Distúrbios hidroeletrolíticosresenfe2013
 
Exames de Laboratório
Exames de LaboratórioExames de Laboratório
Exames de LaboratórioSheyla Amorim
 
Aula de Instrumentação Biomédica sobre Coleta e Amostras
Aula de Instrumentação Biomédica sobre Coleta e AmostrasAula de Instrumentação Biomédica sobre Coleta e Amostras
Aula de Instrumentação Biomédica sobre Coleta e AmostrasJaqueline Almeida
 
Anticoagulante e Antiagregante
Anticoagulante e AntiagreganteAnticoagulante e Antiagregante
Anticoagulante e Antiagreganteresenfe2013
 
Instruções de coleta para exames laboratoriais
Instruções de coleta para exames laboratoriaisInstruções de coleta para exames laboratoriais
Instruções de coleta para exames laboratoriaisclinicansl
 
Doença Arterial Coronariana
Doença Arterial CoronarianaDoença Arterial Coronariana
Doença Arterial Coronarianaresenfe2013
 
Doenças+exantemática
Doenças+exantemáticaDoenças+exantemática
Doenças+exantemáticablogped1
 
Slide 1 Aula 1 Hematologia
Slide 1   Aula 1 HematologiaSlide 1   Aula 1 Hematologia
Slide 1 Aula 1 Hematologiasamir12
 
Aula de Farmacologia sobre Fármacos anti-hipertensivos
Aula de Farmacologia sobre Fármacos anti-hipertensivosAula de Farmacologia sobre Fármacos anti-hipertensivos
Aula de Farmacologia sobre Fármacos anti-hipertensivosJaqueline Almeida
 
Cirrose Hepática
Cirrose HepáticaCirrose Hepática
Cirrose Hepáticaivanaferraz
 

What's hot (20)

2 Anemias - Visão Geral
2  Anemias - Visão Geral2  Anemias - Visão Geral
2 Anemias - Visão Geral
 
Interpretação do hemograma
Interpretação do hemogramaInterpretação do hemograma
Interpretação do hemograma
 
Hemorragias
HemorragiasHemorragias
Hemorragias
 
Seminário (Insuficiência Renal Aguda e Crônica)
Seminário (Insuficiência Renal Aguda e Crônica) Seminário (Insuficiência Renal Aguda e Crônica)
Seminário (Insuficiência Renal Aguda e Crônica)
 
Bioquímica
BioquímicaBioquímica
Bioquímica
 
Distúrbios hidroeletrolíticos
Distúrbios hidroeletrolíticosDistúrbios hidroeletrolíticos
Distúrbios hidroeletrolíticos
 
Interpret4
Interpret4Interpret4
Interpret4
 
Exames de Laboratório
Exames de LaboratórioExames de Laboratório
Exames de Laboratório
 
Aula de Instrumentação Biomédica sobre Coleta e Amostras
Aula de Instrumentação Biomédica sobre Coleta e AmostrasAula de Instrumentação Biomédica sobre Coleta e Amostras
Aula de Instrumentação Biomédica sobre Coleta e Amostras
 
Hemostasia
HemostasiaHemostasia
Hemostasia
 
Anticoagulante e Antiagregante
Anticoagulante e AntiagreganteAnticoagulante e Antiagregante
Anticoagulante e Antiagregante
 
Instruções de coleta para exames laboratoriais
Instruções de coleta para exames laboratoriaisInstruções de coleta para exames laboratoriais
Instruções de coleta para exames laboratoriais
 
Doença Arterial Coronariana
Doença Arterial CoronarianaDoença Arterial Coronariana
Doença Arterial Coronariana
 
Infarto agudo do miocárdio
Infarto agudo do miocárdioInfarto agudo do miocárdio
Infarto agudo do miocárdio
 
Doenças+exantemática
Doenças+exantemáticaDoenças+exantemática
Doenças+exantemática
 
Coleta de sangue venoso
Coleta de sangue venosoColeta de sangue venoso
Coleta de sangue venoso
 
Slide 1 Aula 1 Hematologia
Slide 1   Aula 1 HematologiaSlide 1   Aula 1 Hematologia
Slide 1 Aula 1 Hematologia
 
Aula de Farmacologia sobre Fármacos anti-hipertensivos
Aula de Farmacologia sobre Fármacos anti-hipertensivosAula de Farmacologia sobre Fármacos anti-hipertensivos
Aula de Farmacologia sobre Fármacos anti-hipertensivos
 
Cirrose Hepática
Cirrose HepáticaCirrose Hepática
Cirrose Hepática
 
Aula sobre distúrbios circulatórios
Aula sobre distúrbios circulatóriosAula sobre distúrbios circulatórios
Aula sobre distúrbios circulatórios
 

Viewers also liked

Esplenomegalia, linfadenomegalia
Esplenomegalia, linfadenomegalia Esplenomegalia, linfadenomegalia
Esplenomegalia, linfadenomegalia dapab
 
Alteração hematológica
Alteração hematológica  Alteração hematológica
Alteração hematológica dapab
 
Hemostasia e trombose
Hemostasia e tromboseHemostasia e trombose
Hemostasia e tromboseVanessa Cunha
 
Tipos de hemorragias
Tipos de hemorragiasTipos de hemorragias
Tipos de hemorragiasIliana Arroyo
 
Avaliacao laboratorial da coagulacao
Avaliacao laboratorial da coagulacaoAvaliacao laboratorial da coagulacao
Avaliacao laboratorial da coagulacaoeaprocha
 
COMO FAZER RELATÓRIOS
COMO FAZER RELATÓRIOSCOMO FAZER RELATÓRIOS
COMO FAZER RELATÓRIOSDaiane Daine
 
Hemorragia
HemorragiaHemorragia
Hemorragiapatovero
 
Adenomegalia e esplenomegalia
Adenomegalia e esplenomegaliaAdenomegalia e esplenomegalia
Adenomegalia e esplenomegaliaTamires Gaspar
 
Abordaje de esplenomegalia
Abordaje de esplenomegaliaAbordaje de esplenomegalia
Abordaje de esplenomegaliaAbraham Flores
 
Profa. Socorro Brito - Introdução ao estudo da anatomia
Profa. Socorro Brito - Introdução ao estudo da anatomiaProfa. Socorro Brito - Introdução ao estudo da anatomia
Profa. Socorro Brito - Introdução ao estudo da anatomiaPedro Lopes
 
Endo y subenotelio, plaquetas
Endo y subenotelio, plaquetasEndo y subenotelio, plaquetas
Endo y subenotelio, plaquetasIraís V.
 
Diagnóstico de Doenças Infecciosas e Parasitárias
Diagnóstico de Doenças Infecciosas e ParasitáriasDiagnóstico de Doenças Infecciosas e Parasitárias
Diagnóstico de Doenças Infecciosas e ParasitáriasMessias Miranda
 
Introdução de tecnicas de diagnostico molecular
Introdução de tecnicas de diagnostico molecular Introdução de tecnicas de diagnostico molecular
Introdução de tecnicas de diagnostico molecular Safia Naser
 
Esquistossomose Mansoni
Esquistossomose MansoniEsquistossomose Mansoni
Esquistossomose Mansonifnanda
 
Primeiros socorros (PRS 71) - Hemorragia
Primeiros socorros (PRS 71) - HemorragiaPrimeiros socorros (PRS 71) - Hemorragia
Primeiros socorros (PRS 71) - HemorragiaLucas Damasceno
 

Viewers also liked (20)

Esplenomegalia, linfadenomegalia
Esplenomegalia, linfadenomegalia Esplenomegalia, linfadenomegalia
Esplenomegalia, linfadenomegalia
 
Alteração hematológica
Alteração hematológica  Alteração hematológica
Alteração hematológica
 
Hemorragias
HemorragiasHemorragias
Hemorragias
 
Aula sobre Hemorragias
Aula sobre HemorragiasAula sobre Hemorragias
Aula sobre Hemorragias
 
Hemostasia e trombose
Hemostasia e tromboseHemostasia e trombose
Hemostasia e trombose
 
Tipos de hemorragias
Tipos de hemorragiasTipos de hemorragias
Tipos de hemorragias
 
Avaliacao laboratorial da coagulacao
Avaliacao laboratorial da coagulacaoAvaliacao laboratorial da coagulacao
Avaliacao laboratorial da coagulacao
 
COMO FAZER RELATÓRIOS
COMO FAZER RELATÓRIOSCOMO FAZER RELATÓRIOS
COMO FAZER RELATÓRIOS
 
Hemorragia
HemorragiaHemorragia
Hemorragia
 
Adenomegalia e esplenomegalia
Adenomegalia e esplenomegaliaAdenomegalia e esplenomegalia
Adenomegalia e esplenomegalia
 
Coagulaçao do sangue
Coagulaçao do sangueCoagulaçao do sangue
Coagulaçao do sangue
 
Abordaje de esplenomegalia
Abordaje de esplenomegaliaAbordaje de esplenomegalia
Abordaje de esplenomegalia
 
Cap 10 hemorragia-choque
Cap 10 hemorragia-choqueCap 10 hemorragia-choque
Cap 10 hemorragia-choque
 
Profa. Socorro Brito - Introdução ao estudo da anatomia
Profa. Socorro Brito - Introdução ao estudo da anatomiaProfa. Socorro Brito - Introdução ao estudo da anatomia
Profa. Socorro Brito - Introdução ao estudo da anatomia
 
Endo y subenotelio, plaquetas
Endo y subenotelio, plaquetasEndo y subenotelio, plaquetas
Endo y subenotelio, plaquetas
 
Diagnóstico de Doenças Infecciosas e Parasitárias
Diagnóstico de Doenças Infecciosas e ParasitáriasDiagnóstico de Doenças Infecciosas e Parasitárias
Diagnóstico de Doenças Infecciosas e Parasitárias
 
Disturbios da-coagulacao
Disturbios da-coagulacaoDisturbios da-coagulacao
Disturbios da-coagulacao
 
Introdução de tecnicas de diagnostico molecular
Introdução de tecnicas de diagnostico molecular Introdução de tecnicas de diagnostico molecular
Introdução de tecnicas de diagnostico molecular
 
Esquistossomose Mansoni
Esquistossomose MansoniEsquistossomose Mansoni
Esquistossomose Mansoni
 
Primeiros socorros (PRS 71) - Hemorragia
Primeiros socorros (PRS 71) - HemorragiaPrimeiros socorros (PRS 71) - Hemorragia
Primeiros socorros (PRS 71) - Hemorragia
 

More from dapab

Sangue, hematopoese, hemograma
Sangue, hematopoese, hemogramaSangue, hematopoese, hemograma
Sangue, hematopoese, hemogramadapab
 
Espleno linfadeno-casos clinicos
Espleno linfadeno-casos clinicosEspleno linfadeno-casos clinicos
Espleno linfadeno-casos clinicosdapab
 
Doenca falciforme
Doenca falciformeDoenca falciforme
Doenca falciformedapab
 
As anemias aguda e cronica
As anemias aguda e cronica As anemias aguda e cronica
As anemias aguda e cronica dapab
 
Anticoag. e antiagreg.
Anticoag. e antiagreg.Anticoag. e antiagreg.
Anticoag. e antiagreg.dapab
 
Anemias microciticas
Anemias microciticasAnemias microciticas
Anemias microciticasdapab
 
Anemia hemolitica
Anemia hemoliticaAnemia hemolitica
Anemia hemoliticadapab
 
Alterações
 Alterações Alterações
Alteraçõesdapab
 
Trombose e suas causas
Trombose e suas causasTrombose e suas causas
Trombose e suas causasdapab
 
Doenças do pericárdio
Doenças do pericárdioDoenças do pericárdio
Doenças do pericárdiodapab
 
Valvopatia
ValvopatiaValvopatia
Valvopatiadapab
 
Bloqueios intraventriculares
Bloqueios intraventricularesBloqueios intraventriculares
Bloqueios intraventricularesdapab
 
Fibrilação Atrial
 Fibrilação Atrial Fibrilação Atrial
Fibrilação Atrialdapab
 
Endocardite infecciosa
Endocardite infecciosaEndocardite infecciosa
Endocardite infecciosadapab
 
Insuficiência cardíaca
Insuficiência cardíacaInsuficiência cardíaca
Insuficiência cardíacadapab
 
Hipertensão pulmonar
Hipertensão pulmonarHipertensão pulmonar
Hipertensão pulmonardapab
 
Febre reumática
Febre reumáticaFebre reumática
Febre reumáticadapab
 
Ecg básico
Ecg básicoEcg básico
Ecg básicodapab
 
Disúrbios do automatismo
Disúrbios do automatismoDisúrbios do automatismo
Disúrbios do automatismodapab
 
Arritmias ou disritmias
Arritmias ou disritmiasArritmias ou disritmias
Arritmias ou disritmiasdapab
 

More from dapab (20)

Sangue, hematopoese, hemograma
Sangue, hematopoese, hemogramaSangue, hematopoese, hemograma
Sangue, hematopoese, hemograma
 
Espleno linfadeno-casos clinicos
Espleno linfadeno-casos clinicosEspleno linfadeno-casos clinicos
Espleno linfadeno-casos clinicos
 
Doenca falciforme
Doenca falciformeDoenca falciforme
Doenca falciforme
 
As anemias aguda e cronica
As anemias aguda e cronica As anemias aguda e cronica
As anemias aguda e cronica
 
Anticoag. e antiagreg.
Anticoag. e antiagreg.Anticoag. e antiagreg.
Anticoag. e antiagreg.
 
Anemias microciticas
Anemias microciticasAnemias microciticas
Anemias microciticas
 
Anemia hemolitica
Anemia hemoliticaAnemia hemolitica
Anemia hemolitica
 
Alterações
 Alterações Alterações
Alterações
 
Trombose e suas causas
Trombose e suas causasTrombose e suas causas
Trombose e suas causas
 
Doenças do pericárdio
Doenças do pericárdioDoenças do pericárdio
Doenças do pericárdio
 
Valvopatia
ValvopatiaValvopatia
Valvopatia
 
Bloqueios intraventriculares
Bloqueios intraventricularesBloqueios intraventriculares
Bloqueios intraventriculares
 
Fibrilação Atrial
 Fibrilação Atrial Fibrilação Atrial
Fibrilação Atrial
 
Endocardite infecciosa
Endocardite infecciosaEndocardite infecciosa
Endocardite infecciosa
 
Insuficiência cardíaca
Insuficiência cardíacaInsuficiência cardíaca
Insuficiência cardíaca
 
Hipertensão pulmonar
Hipertensão pulmonarHipertensão pulmonar
Hipertensão pulmonar
 
Febre reumática
Febre reumáticaFebre reumática
Febre reumática
 
Ecg básico
Ecg básicoEcg básico
Ecg básico
 
Disúrbios do automatismo
Disúrbios do automatismoDisúrbios do automatismo
Disúrbios do automatismo
 
Arritmias ou disritmias
Arritmias ou disritmiasArritmias ou disritmias
Arritmias ou disritmias
 

Hemorragias-suas causas e testes avaliação hemostasia

  • 1. Hemorragias e suas causas Testes de avaliação da hemostasia Interpretação clínica Deficiência de fatores da coagulação
  • 2. Fisiologia da Hemostasia  Conceito de hemostasia: manter fluidez, sem extravasamento (hemorragia) ou obstrução (trombo)  Elementos da hemostasia: - vasos - plaquetas - fatores e inibidores da coagulação - fatores e inibidores da fibrinólise  Fases: - primária / secundária - modelo celular
  • 3. Fisiologia da hemostasia  Vasos: - propriedades físicas (músc. liso - túnica média): dilatação/ contração alterações de permeabilidade - propriedades bioquímicas (endotélio - túnica íntima): fat. antitrombóticos fat. protrombóticos fat. fibrinolíticos
  • 7. Hemostasia primária fibroblasto adventícia subendotélio FvW FvW plaqueta plaqueta fibrinogênio FV plaqueta FV plaqueta
  • 10. “Cascata” da coagulação Atenção para o papel central da TROMBINA!!! 1 mol XIa  2 x 108 mol FIBRINA
  • 11. Iniciação – amplificação – propagação
  • 13. Avaliação da hemostasia  Avaliação da hemostasia: clínico-laboratorial  Laboratório x qualidade  Distúrbios da hemostasia: * hemorragias # púrpuras (hemostasia primária) # coagulopatias (coagulação/fibrinólise) # distúrbios mistos * tromboses
  • 14. Coagulação: exames de triagem (screening tests)  Contagem de Plaquetas  Tempo de Protrombina (TP): via extrínseca: fatores II (protrombina), V, VII, X e fibrinogênio  Tempo de Tromboplastina Parcial Ativado (TTPA): via intrínseca: fatores VIII, IX, XI e XII, além de X, V, protrombina e fibrinogênio  Tempo de Trombina (TT): via final comum (fibrinogênio  fibrina): avalia deficiência de fibrinogênio ou inibição da trombina
  • 15. Contagem de Plaquetas  Contadores automáticos  Sangue colhido com anticoagulante  V. R.: 130 a 450 mil / microlitro
  • 16. Plaquetas  Contagem de plaquetas: automatizada / em câmara de Neubauer * normal: estudar função plaquetária * aumentada: reacional ou primária * diminuída: produção/sequestro/consumo  TS: Duke / Ivy * normal: vasos ou doença de von Willebrand * prolongado: função plaquetária
  • 17. T P (Tempo de Protrombina)  Tromboplastina tecidual (extrato de cérebro) e cálcio são adicionados ao plasma citratado (sangue colhido com anticoagulante)  V. R.: 10 – 14 segundos
  • 18. INR (International Normalized Ratio)  INR = ( TP do paciente/TP “pool” )ISI  ISI = índice de sensibilidade internacional do reagente (tromboplastina) utilizado  É o TP “corrigido”
  • 19. TP  TP Tromboplastina * AP/INR Cálcio FX * normal F VIIa F VII * prolongado: FT FXa - mistura F Va - testes F II específicos Trombina Fibrinogênio Fibrina
  • 20. T T P A (Tempo de tromboplastina parcial ativado)  Fosfolípides, ativador de superfície (caulim) e cálcio são adicionados ao plasma citratado  V.R.: 30 – 40 segundos  Relação = T paciente / T “pool” V.R.: 0,9 – 1,25
  • 21. TTPA  TTPA Cefalina + F XIIa, calicreína, CAPM ativador Cálcio F IX FX F XI F XIa * RT * normal F VIIIa F IXa FXa F Va * prolongado: - mistura F II Trombina - testes Fibrinogênio Fibrina específicos
  • 22. T T (Tempo de trombina)  Trombina bovina diluída é adicionada ao plasma citratado  V. R.: 14 – 16 segundos
  • 23. TT  TT Trombina * segundos * normal * prolongado: - fibrinogênio Trombina - heparina / AT - Ig Fibrinogênio Fibrina
  • 24. Testes específicos  plaquetas: agregação, Ac, secreção  coagulação: * fatores de coagulação: função, quantificação, estudo de mutações * pesquisa de inibidores circulantes: triagem, identificação, titulação  fibrinólise: PDF / Ddi, fatores/ inibidores  doença de von Willebrand  trombose: ativação da coagulação / trombofilia
  • 29. Plaquetopenia vs Defic. Fatores da “cascata”