Tai che chat thai cong nghiep vo co trong san xuat gom xay dung
1. LOGO
KỸ THUẬT XỬ LÝ CHẤT THẢI RẮN NÂNG CAO
GVHD: PGS-TS. NGUYỄN TẤN PHONG
HVTH: NGÔ THỊ TRÀ MY
ĐÀO NGUYỄN VŨ
TÁI CHẾ CHẤT THẢI
CÔNG NGHIỆP VÔ CƠ TRONG
SẢN XUẤT GỐM XÂY DỰNG
2. NỘI DUNG
TỔNG QUAN VỀ GỐM XÂY DỰNG1
2
TỔNG QUAN CHẤT THẢI CÔNG NGHIỆP VÔ CƠ
CHO SẢN XUẤT GỐM
3
4
CÔNG NGHỆ TÁI CHẾ CHẤT THẢI CÔNG NGHIỆP
VÔ CƠ TRONG SẢN XUẤT GỐM
CHO SẢN XUẤT GỐM
4
5 KẾT LUẬN – KIẾN NGHỊ
CÁC NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
3. TỔNG QUAN VỀ GỐM XÂY DỰNG
Nguyên liệu chính: đất sét
Trải qua gia công cơ học
Nhóm Caolinit (Al2O3.2SiO2.2H2O) gồm:
46.54% SiO2, 39.5% Al2O3, 13.96% H2O.
Nhóm Môntmôrilônit (Al2O3.4SiO2.H2O + nH2O)
Nhóm khoáng chứa Alkali (illit hay mica)
Fe2O3, CaO, MgO…
Vật liệu gốm xây dựng là
vật liệu nhân tạo
Trải qua gia công cơ học
và nhiệt
Gây biến đổi cấu trúc và
thành phần khoáng, làm
xuất hiện những đặc tính
phù hợp với yêu cầu sử
dụng trong xây dựng.Ngoài ra, còn có các phụphụ giagia được
bổ sung vào nguyên liệu chính để
cải thiện các đặc tính của gốm.
4. Dựa theo công dụng:
Vật liệu xây: gạch
đặc, gạch rỗng (2 lỗ,
4 lỗ…)
Dựa theo phương pháp sản xuất:
Gốm tinh: có cấu trúc hạt mịn,
sản xuất phức tạp như gạch
trang trí…
PHÂN LOẠI GỐM XÂY DỰNG
4 lỗ…)
Vật liệu lợp: các loại
ngói
Vật liệu ốp: ốp tường
nhà, ốp cầu thang, ốp
trang trí…
Vật liệu lát: gạch lát nền, lát
đường, lát vỉa hè…
trang trí…
Gốm thô: có cấu trúc hạt lớn,
sản xuất đơn giản như gạch xây,
ngói…
5. CÁC ĐẶC TÍNH CỦA GỐM XÂY DỰNG
Các đặc
Độ
bền Khả
năng
hấp thụ
nước
Khả
năng
Độ
rỗng
Độ
dẫn
điện
Các đặc
tính đối với
mẫu gốm
xây dựng
năng
chống
chịu
đông rã
Độ co
rút khi
sấy,
nungMật
độ
Độ
truyền
nhiệt
Nhiệt
rỗng
6. ƯU & NHƯỢC ĐIỂM VẬT LIỆU GỐM
• Độ bền và tuổi thọ cao
• Được làm từ nguồn nguyên liệu địa phương
sẵn có và rẻ tiền;
• Công nghệ đơn giản, dễ thực hiện và giá
thành thấp.
Ưu điểm
thành thấp.
• Giòn, dễ vỡ và tương đối nặng;
• Thu hẹp diện tích đất nông nghiệp, ảnh hưởng
đến môi trường từ việc phát thải khí…
Nhược điểm
Các nhà khoa học không ngừng nghiên cứu và phát
minh ra nhiều loại gạch, hạn chế được các nhược điểm
này, tận dụng được nguồn chất thải vô cơ có sẵn để tạo
ra loại gốm xây dựng hiệu quả và thân thiện với môi
trường.
7. TỔNG QUAN CHẤT THẢI CÔNG NGHIỆP
VÔ CƠ CHO SẢN XUẤT GỐM
Sự tăng trưởng của nền kinh tế và công nghiệp
Việc bán phá giá hoặc quản lý không hợp lý chất thải từ các
ngành sản xuất khác nhau
Nếu rác thải được quản lý một cách chính xác thì nó có thể
được chuyển đổi thành nguồn lực góp phần tiết kiệm nguyên
vật liệu, bảo tồn tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ khí hậu, thúc
đẩy sự phát triển bền vững.
Chi phí vật liệu xây dựng ngày càng tăng do nhu cầu cao, khan
hiếm nguyên vật liệu và giá năng lượng cao
8. Chất thải công nghiệp vô cơ dùng để bổ sung cho
sản xuất gốm xây dựng
Chất thải
từ công
TỔNG QUAN CHẤT THẢI CÔNG NGHIỆP
VÔ CƠ CHO SẢN XUẤT GỐM
Chất thải
từ công
nghiệp
khai thác
và chế
biến
khoáng
sản
Chất
thải
tro và
xỉ
Chất
thải
kim
loại
Chất
thải
thủy
tinh
…
9. • Các chất thải, bùn thải từ khai thác và chế biến
quặng sắt, khai thác than đá… quá trình làm
Chất thải từ công nghiệp khai thác
và chế biến khoáng sản
TỔNG QUAN CHẤT THẢI CÔNG NGHIỆP
VÔ CƠ CHO SẢN XUẤT GỐM
quặng sắt, khai thác than đá… quá trình làm
giàu đá quartzite sắt, quặng molypden…
• Chất thải, phế liệu từ chế biến khoáng sản ở các
nhà máy khai thác mỏ thường tích tụ thành
đống lớn, gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi
trường, đặc biệt đối với lượng lớn chất thải
được sản xuất trong quá trình khai thác và chế
biến ở các mỏ.
10. Chất
thải
Tro được sử
dụng chủ
yếu là chất
Thành phần
tro phụ
thuộc vào
nguồn gốc
Tăng độ
bền và mật
độ của gạch
và tương
ứng giảm sự
hấp thụ
TỔNG QUAN CHẤT THẢI CÔNG NGHIỆP
VÔ CƠ CHO SẢN XUẤT GỐM
Chất
thải
tro
và xỉ
yếu là chất
thải đốt than
đá trong nhà
máy nhiệt
điện
nguồn gốc
của nhiên
liệu bị đốt
cháy và điều
kiện bảo
quản của nó
hấp thụ
nước của nó,
cải thiện quy
trình nung
kết và các
đặc tính của
mẫu gốm
cuối cùng.
11. Chất
thải
TỔNG QUAN CHẤT THẢI CÔNG NGHIỆP
VÔ CƠ CHO SẢN XUẤT GỐM
Chất thải
của ngành
công nghiệp
luyện kim
Thành phần
chính của
dòng hàn là
oxit silic,
mangan, sắt,
canxi, magiê,
Chất
thải
kim
loại
luyện kim
bao gồm xỉ,
bụi luyện
kim, cát từ
xưởng đúc
thải bỏ…
canxi, magiê,
nhôm, canxi
florua, lưu
huỳnh, phốt
pho…, kali,
natri, titan,
cacbon…
12. Chất thải thủy
tinh
Nguồn chất thải thủy tinh bao gồm bình
chứa, đèn, cửa sổ, panel màn hình,
gương, sợi thủy tinh...
TỔNG QUAN CHẤT THẢI CÔNG NGHIỆP
VÔ CƠ CHO SẢN XUẤT GỐM
gương, sợi thủy tinh...
Một lượng lớn chất thải thủy tinh vẫn
được tích tụ trong các bãi rác. Phần lớn
chất này không độc hại, ngoại trừ chất
thải của một số loại thủy tinh đặc biệt.
13. Các loại chất thải
vô cơ khác
Chất thải có chứa canxi
từ sản xuất phân vô cơ.
Tỷ lệ phụ gia tối ưu là
Phospho là một
lượng lớn chất thải
từ sản xuất phân lân.
TỔNG QUAN CHẤT THẢI CÔNG NGHIỆP
VÔ CƠ CHO SẢN XUẤT GỐM
Ngoài ra, còn có các
loại chất thải vô cơ
khác như phosphor,
canxi…từ các nhà
máy sản xuất phân
bón vô cơ…
Tỷ lệ phụ gia tối ưu là
5% khối lượng (Naymov
và cộng sự, 2014;
Naumov, 2012). Các mẫu
gốm có khả năng chống
chịu 100-200 chu kỳ
đông/rã thu được sau
khi nén ẩm ở 23-25 MPa
và nung ở nhiệt độ Tf là
1020-1050 oC. Phụ gia
này làm tăng độ bền của
mẫu lên 30%.
từ sản xuất phân lân.
Việc bổ sung tới
30% khối lượng chất
thải này vào nguyên
liệu gốm làm cho
gạch rỗng (24%) có
tính dẫn nhiệt là
0.27 W/mK và mật
độ 1.47 g / cm3
(Maslennikova,
2000).
14. Góp phần giúp cải thiện nhiệt độ nung, cải thiện
độ bền và khả năng hấp thụ nước của vật liệu
Làm gia tăng khí nhà kính như CO2… và có thể
giải phóng ra các kim loại trong quá trình rửa
trôi chúng, ảnh hưởng đến môi trường xung
quanh
ẢNH HƯỞNG CỦA VIỆC BỔ SUNG CHẤT THẢI
VÔ CƠ TRONG SẢN XUẤT GỐM XÂY DỰNG
quanh
Do đó đòi hỏi, với thành phần và tỷ lệ phù hợp,
lượng phát thải khí nhà kính giảm và đạt tiêu
chuẩn cũng như là lượng giải phóng kim loại do
quá trình rửa trôi cũng không đáng kể
Ngoài ra, các thành phần oxy hóa khử cũng ảnh
hưởng đến quy trình nung kết gốm và màu sắc
của gốm
15. Bảng 2. Ảnh hưởng của các chất phụ gia khoáng hoá trong đất sét đối với lên màu
của gạch (Yatsenko, 2015).
ẢNH HƯỞNG CỦA VIỆC BỔ SUNG CHẤT THẢI
VÔ CƠ TRONG SẢN XUẤT GỐM XÂY DỰNG
16. ẢNH HƯỞNG CỦA VIỆC BỔ SUNG CHẤT THẢI
VÔ CƠ TRONG SẢN XUẤT GỐM XÂY DỰNG
Hình 1. M u g m d a trên bùn th i t qu ng s t (Stolboushkin, 2015): 1 - không có ph gia; V i 5% tr ng lư ng ch t ph gia
trong thành ph n sơn: 2 - MgO; 3 - Fe2O3; 4 - V2O5; 5 - NiCO3; 6 - CaCO3; 7 - CuCO3; 8 - CoCl2.6H2O.
17. Bảng 3. Ảnh hưởng của các điều kiện oxy hoá-khử khác nhau của việc
nung gạch đối với màu sắc của gạch ceramic (Yatsenko, 2015).
ẢNH HƯỞNG CỦA VIỆC BỔ SUNG CHẤT THẢI
VÔ CƠ TRONG SẢN XUẤT GỐM XÂY DỰNG
18. TÌNH HÌNH XỬ LÝ CHẤT THẢI CÔNG NGHIỆP VÔ CƠ
Các chất thải rắn
như thủy tinh, kim
loại, plastic là một
bộ phận lớn chất
thải rắn công nghiệp
Số lượng lớn các
chất thải này được
tạo ra trên toàn cầu
ở cả các nước phát
triển và đang phát
Theo thống kê
của ngân hàng
thế giới về quản
lý chất thải rắn,
các thành phố
trên thế giới
hiện đang sản
xuất khoảng 1.3
thải rắn công nghiệp
có nguồn gốc từ các
hoạt động sản xuất
của con người hiện
nay.
triển và đang phát
triển do sự gia tăng
dân số, công nghiệp
hóa - hiện đại hóa
đất nước
xuất khoảng 1.3
tỷ tấn chất thải
rắn mỗi năm và
khối lượng này
dự kiến sẽ tăng
lên 2.2 tỷ tấn
vào năm 2025.Bảng 6.
Thành phần
chất thải
rắn trên
toàn cầu
19. Bảng 4. Ước tính trên toàn cầu các chất thải từ thu nhập của
các nước năm 2012
TÌNH HÌNH XỬ LÝ CHẤT THẢI CÔNG NGHIỆP VÔ CƠ
Bảng 5. Ước tính trên toàn cầu các chất thải từ thu nhập của các
nước trong tương lai (dự đoán đến năm 2025)
20. Hiện nay, ở hầu hết
các quốc gia có thu
nhập thấp và rất thấp,
các chất thải này đều
bị đốt hoặc chôn lấp.
ÔNKK, phát thải
khí nhà kính và chiếm
dụng diện tích đất
hữu ích.
Nhu cầu tái sử
dụng chất thải
bỏ là điều quan
TÌNH HÌNH XỬ LÝ CHẤT THẢI CÔNG NGHIỆP VÔ CƠ
hữu ích.
Việc sử dụng chất
thải rắn trong ngành
xây dựng có thể là
một lựa chọn có thể
giải quyết vấn đề rác
thải trên.
bỏ là điều quan
trọng để đạt
được tính bền
vững về môi
trường.
21. CÔNG NGHỆ TÁI CHẾ CHẤT THẢI CÔNG NGHIỆP VÔ CƠ
TRONG GỐM XÂY DỰNG
Hệ sinh thái công
nghiệp được coi
là một hệ thống
nổi bật để hướng
dẫn các ngành
Tái chế là quá trình
tham gia một sản phẩm
ở phần cuối của vòng
Công nghệ tái
chế rác thải
công nghiệp vô
cơ trong sản
xuất gốm xây
dựng: công
dẫn các ngành
kinh tế sử dụng
vật liệu và năng
lượng một cách
bền vững và
giảm phát thải
chất ô nhiễm.
ở phần cuối của vòng
đời hữu ích của nó và
sử dụng tất cả hay một
phần Sản phẩm khác.
Không cần chôn lấp
hay đốt rác..
dựng: công
nghệ bổ sung
loại chất thải
này vào nguyên
liệu chính nhằm
mục đích tạo ra
gạch có đặc tính
tốt cho ngành
xây dựng.
22. Đất sét
Cân định lượng
Chuẩn bị nguyên vật liệu
Chất thải công nghiệp vô cơ Nước
Phối trộn nguyên liệu
CÔNG NGHỆ TÁI CHẾ CHẤT THẢI CÔNG NGHIỆP VÔ CƠ
TRONG GỐM XÂY DỰNG
Hình 2. Quy trình sản xuất gạch có bổ sung chất thải công nghiệp vô cơ
Phối trộn nguyên liệu
Ép tạo hình
Sấy khô
Nung
23. NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
TÁI CHẾ CHẤT THẢI TỪ KHAI THÁC THAN ĐỂ THU HỒI THAN VÀ
SẢN XUẤT GẠCH THÂN THIỆN MÔI TRƯỜNG
Than là một trong
những nguồn
năng lượng hóa
thạch đã được sử
dụng trong nhiều
thế kỷ kể từ khi
công nghiệp phát
triển.
Tuy nhiên, hoạt
động khai thác mỏ
than bị chỉ trích vì
tác động xấu đến
môi trường và đặc
biệt đối với lượng
lớn chất thải tạo
trong quá trình
khai thác và chế
biến than.
Do hàm lượng cao
trong các khoáng
chất làm từ
aluminosilicate,
chất thải mỏ than
có thể được sử
dụng hiệu quả làm
nguyên liệu cho
xây dựng và vật
liệu xây dựng.
24. NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Các nghiên cứu quy mô phòng thí nghiệm cho thấy: sự đốt cháy của lượng
lớn các hạt than
Làm tăng kích thước lỗ rỗng trong gạch nung.
Tỷ lệ hấp thụ nước cao, làm suy giảm hiệu quả lâu dài của gạch nung.
Mục
đích
của
nghiên
cứu
Thu hồi lượng than còn lại trong đá thải than đá (CMWR)
Sản xuất gạch nung từ các chất thải tách ra gọi là chất
thải từ mỏ than thải (đã loại bỏ cacbon) đã qua xử lý
(TCMT).
Khảo sát tính khả thi của sản xuất gạch nung từ CMWR
không loại bỏ than và so sánh với đá phiến sét tự nhiên.
25. Làm xấu đi mỹ
quan xung quanh
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
KHU VỰC NGHIÊN CỨU
Hình 3. Đống đá thải của quá trình khai thác than đá ở thành phố Jerada, Ma-rốc
(a): một khối lớn loại cũ dưới dạng chất thành đống hình nón, trải dài trên diện tích
bề mặt 15 ha và có độ cao 95 m (Darmane và cộng sự, 2009).
(b): bao gồm các đống chất thải than thấp hơn.
Gây ô nhiễm môi trường
đất - nước - không khí
26. MÔ HÌNH THÍ NGHIỆM
Một mẫu đại diện của đá thải than đá (CMWR) được thu
thập từ các bãi rác, gần thành phố Jerada. Do hàm lượng
carbon cao (hơn 6% khối lượng) dưới dạng than Anthracite
nên mẫu CMWR trải qua một quy trình xử lý trước (bằng kỹ
thuật tách) để thu hồi lượng than còn lại.
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
Khi than được thu hồi, một loại chất thải thứ hai được tạo ra,
được gọi là phần cặn của quá trình xử lý than thải của mỏ
than (TCMT).
Đá phiến sét (ShB) (vật liệu tham khảo) được cung cấp bởi
cơ sở sản xuất gạch địa phương.
3 mẫu được đưa qua rây 2 mm, sấy khô
ở nhiệt độ thấp (60°C), được đồng nhất
và bảo quản trong túi nhựa kín.
Nguyên liệu
sản xuất gạch
27. NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
Hình 4. Thu hồi than và mô hình hoá - sản xuất gạch thân thiện sinh thái.
28. KẾT QUẢ THU ĐƯỢC
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
Hình 5. Phân
bố cỡ hạt của
Độ mịn của các hạt đảm bảo gạch có chất lượng bề mặt tốt hơn, mang
lại hình dáng thẩm mỹ và độ bền cơ học cao, khả năng nung kết ở
nhiệt độ thấp hơn.
bố cỡ hạt của
đá thải than
đá (CMWR),
chất thải từ
mỏ than đã
qua xử lý
(TCMT) và vật
liệu đá phiến
sét tham khảo
(ShB).
29. NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
KẾT QUẢ THU ĐƯỢC
Tăng lên khi bổ sung cả CMWR và TCMT vào vật liệu
Quy trình nung kết được tăng cường và tăng mức độ giảm khối
lượng
Tăng lên cùng với việc bổ sung CMWR
• Tỷ lệ hấp thụ nước thấp nhất đối với gạch tham khảo và cao nhất
đối với mẫu có chứa 100% CMWR.
• Quá trình thủy tinh hóa và nung kết giảm số lượng lỗ rỗng.
• Các mẫu gạch CMWR chứa các lỗ có đường kính trong các khoảng
Độ co rút
Sự hấp thu • Quá trình thủy tinh hóa và nung kết giảm số lượng lỗ rỗng.
• Các mẫu gạch CMWR chứa các lỗ có đường kính trong các khoảng
0.05 – 14 µm và 42 – 71 µm, các lỗ rỗng trong gạch TCMT nằm
trong khoảng 0.05 – 4 µm Không đồng nhất các lỗ rỗng trong
gạch CMWR và đồng nhất trong các gạch TCMT.
Gạch tham khảo: cường độ uốn 9 Mpa và gạch có chứa 60%
CMWR và TCMT: tăng lên đến 11MPa và 16 Mpa
Gạch 60 - 100% CMWR và TCMT, cường độ uốn tăng lên khi
bổ sung TCMT và giảm đi khi thêm CMWR. Độ bền uốn của gạch
chứa 100% TCMT lớn hơn 83% so với gạch tham khảo.
Bổ sung 60% CMWR làm giảm mật độ gạch tham khảo ~ 7%.
Tuy nhiên, sự gia tăng mật độ 6% khi 70% TCMT được thêm
vào hỗn hợp và giảm 3% khi tăng đến 100% TCMT.
Sự hấp thu
nước
Độ bền uốn
Mật độ
30. Hình 6.
Sự thay đổi
các đặc tính
cơ học vàcơ học và
vật lý của
gạch nung
có chứa lên
đến 100%
chất thải
than đá
31. NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
KẾT QUẢ THU ĐƯỢC
Bảng 7. Các thành phần hóa học của CMWR, TCMT, ShB
32. NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
KẾT QUẢ THU ĐƯỢC
Bảng 7. Các thành phần khoáng của CMWR, TCMT, ShB
Các kết quả kiểm tra khoáng vật cho thấy thạch anh (SiO2)
chiếm ưu thế trong tất cả các mẫu nghiên cứu.
33. NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
KẾT QUẢ THU ĐƯỢC
Do sự phân hủy của một số khoáng chất liên quan đến các phản ứng
phức tạp, kết quả của quá trình nung tạo ra các dạng kết tinh và vô định
hình mới. Sự mất mát trong than đá và đá phiến sét về cơ bản được giải
thích như sau:
+ Sự mất nước (0-200oC);+ Sự mất nước (0-200 C);
+ Sự phân hủy của chất hữu cơ (chủ yếu là than đá) (425-680oC);
+ Cuối cùng là sự phân hủy các khoáng cacbonat.
Các khối lượng giảm đạt được phù hợp với kết quả của LOI đối với các
mẫu CMWR, TCMT và ShB lần lượt là 12.5, 8.75 và 6.45% (Bảng 7).
34. NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
KẾT QUẢ THU ĐƯỢC
Bảng 7. Các thành phần kim loại rửa trôi của CMWR, TCMT, ShB
Hầu hết các chất gây ô nhiễm đều ở mức yêu cầu đối với chất
thải trong bãi chôn lấp. Do đó, chất thải than đá có thể được coi là chất
thải không nguy hại.
35. NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
KẾT QUẢ THU ĐƯỢC
Bảng 10. Khí thải trong quá trình đốt của các mẫu được lựa chọn (CMWR,
TCMT và ShB).
Các điều kiện nung (850-1050oC) đủ để phân hủy toàn bộ các
chất hữu cơ, cacbonat và sunfua phát thải CO2 và SO2.
Phát thải CO2 từ gạch CMWR cao hơn so với TCMT và ShB.
Lượng khí axit hoá (SO2) tương tự như trong trường hợp
mẫu CMWR và ShB, trong khi mẫu TCMT thấp hơn đáng kể.
36. NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
Hình 7. Sơ đồ minh họa các cách được đề xuất để quản lý tốt nhất chất thải
than mỏ một cách bền vững và hiệu quả
37. Việc bổ sung chất thải vào hỗn hợp gốm có thể:
Cải thiện chất lượng gạch và giảm chi phí sản xuất.
Làm tăng độ bền của gốm và cải thiện màu sắc của chúng.
Làm giảm nhiệt độ nung Tiết kiệm nguồn năng lượng.
KẾT LUẬN – KIẾN NGHỊ
Làm giảm nhiệt độ nung Tiết kiệm nguồn năng lượng.
Các kim loại nặng độc hại bị ràng buộc một cách an toàn trong khối gốm
và không gây ra các tác động có hại trong tương lai.
Quan trọng cho sự phát triển của ngành công nghiệp gốm sứ và kêu
gọi nghiên cứu bổ sung ở mức độ thay thế hoặc tỷ lệ thích hợp, tùy
theo từng trường hợp, sẽ cải thiện tính chất của các gốm xây dựng.