1o Διεθνές Συνέδριο Πράσινων Λαχανικών & Σπαραγγιού

2. 18 ΡΕΠΟΡΤΑΖ
ΜΑΙΟΣ 2016 ● ΤΕΥΧΟΣ 208
!
Οι τάσεις & το μέλλον στις καλλιέργειες
Μία ιδιαίτερη εκδήλωση για τις σύγχρονες τάσεις στα πράσινα λαχανικά και το σπαράγγι, το ρόλο
της συσκευασίας, τις καινοτόμες μορφές καλλιέργειας, τις απαιτήσεις των καταναλωτών, αλλά και τα
προϊόντα εκείνα που δείχνουν να έχουν ένα ευοίωνο μέλλον, έλαβε χώρα στο Συνεδριακό Κέντρο
«Ιωάννης Βελλίδης» στην Helexpo, την Παρασκευή 22 Απριλίου 2016.
Το 1ο Διεθνές Συνέδριο για τα Πράσι-
να Λαχανικά & το Σπαράγγι που πραγ-
ματοποιήθηκε φέτος στο πλαίσιο της 2ης
Freskon, έφερε αυτά τα σχετικά «παρα-
γνωρισμένα» προϊόντα στο επίκεντρο του
ενδιαφέροντος. Αυτός άλλωστε ήταν και
ο βασικός στόχος του Περιοδικού Φρου-
τονέα που διοργάνωσε το Συνέδριο, η
επικαιροποίηση δηλαδή και η ανάδει-
ξη ενός κεφαλαίου της ελληνικής παρα-
γωγής, που δεν έχει αναπτυχθεί ιδιαίτερα
μέχρι σήμερα. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο
και η μαζικότητα του Συνεδρίου - αν και
θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερη - δεν
πτόησε τους ομιλητές, τους ενδιαφερόμε-
νους αλλά και τους διοργανωτές από το
να καταβάλλουν τα μέγιστα, ώστε να ολο-
κληρωθεί αυτή η εκδήλωση με επιτυχία.
Ομιλητές διεθνούς κύρους
Ιδιαίτερο ρόλο στην επιτυχία του Συ-
νεδρίου διαδραμάτισε η συμμετοχή διε-
θνώς καταξιωμένων Ελλήνων και ξένων
ομιλητών από το χώρο της εκπαίδευσης,
της εμπορίας και της καλλιέργειας πρά-
σινων λαχανικών και σπαραγγιών, όπως
επίσης και ο συντονισμός της εκδήλωσης
από τον κο Χρήστο Κατσάνο, βραβευμέ-
νο Brand Strategist και Σύμβουλο Ολικής
Διαχείρισης Θερμοκηπίου και Φάρμας.
Την εκδήλωση «άνοιξε» με την ομιλία
του ο καθηγητής και Πρόεδρος του Τμή-
ματος Επιστήμης Φυσικής Παραγωγής
του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών,
κος Κωνσταντίνος Ακουμιανάκης, με μία
αναλυτική παρουσίαση της εικόνας του
κλάδου στην Ελλάδα. Στη Δεύτερη Ενό-
τητα για τα ποιοτικά ζητήματα στα πράσι-
να λαχανικά, συμμετείχαν με ομιλίες οι:
Μέγας χορηγός του 1ου Διεθνούς Συνεδρίου για τα Πράσινα Λαχανικά και το
Σπαράγγι ήταν η HAIFA CHEMICALS LTD (www.haifa-group.com), θέλοντας
με την πολυετή εμπειρία της να δώσει ώθηση και να προσφέρει αξιόπιστες λύ-
σεις στην ανάπτυξη του ελληνικού κλάδου των φρέσκων λαχανικών. Χορηγός
ήταν η BAYER HELLAS (www.bayercropscience.com), ενώ ως Υποστηρικτές
του Συνεδρίου συμμετείχαν οι εταιρείες NOVACERT S.A. (www.novacert.gr),
PREPAC Α.Ε.Β.Ε.Ε. (www.prepac.gr) και ΔΑΪΟΣ ΠΛΑΣΤΙΚΑ Α.Ε. (www.
daiosplastics.com).
1ο Διεθνές Συνέδριο
Πράσινων Λαχανικων & Σπαραγγιού
κα Κατερίνα Παρθενίου (Haifa Νοτιοανα-
τολικής Ευρώπης Α.Ε.), κος Αναστάσιος
Σιώμος (Τμήμα Γεωπονίας του Αριστοτέ-
λειου Παν/μίου Θεσσαλονίκης), κος Ευ-
άγγελος Δριμτζιάς (DKG Group) και ο κος
Γιώργος Γαλούσης (Bayer Hellas). Στην
Τρίτη Ενότητα με θεματική τις ευρωπαϊ-
κές καταναλωτικές τάσεις, κυριάρχησαν
οι ομιλίες των κ.κ. Hans-Christoph Behr
(Agrarmarkt Informations-Gesellschaft
mbH, Γερμανία) και Giancarlo Colelli
(Τμήμα Επιστημονικής Γεωργίας, Διατρο-
φής & Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου
της Φότζια, Ιταλία). Στην Τέταρτη Ενότη-
τα για την κατανάλωση και την συσκευ-
ασία, ομιλητές ήταν οι κ.κ. Raf de Blaiser
(LAVA, Flandria, Βέλγιο), Gian Luca
Boccagna (Ortomad, Ιταλία), Ιωάννης
Νάκας (Μπάρμπα Στάθης, Greenfood) και
Σπύρος Ρουμελιώτης (Prepac ΑΕΒΕΕ).
Σχετικά με την ελληνική καλλιέργεια
σπαραγγιού, μίλησαν οι κ.κ. Βασίλης Τσα-
μπαρδούκας (Haifa Νοτιοανατολικής Ευ-
ρώπης Α.Ε.), Ιωάννης Τσακίρης (Δάι-
ος Πλαστικά Α.Ε.), Hans-Christoph Behr
(Agrarmarkt Informations-Gesellschaft
mbH, Γερμανία), ο κος Κλέαρχος Σαρα-
ντίδης (Γενικός Διευθυντής ΕΑΣ Καβά-
λας) και η κα Ευαγγελία Κούρεντα (Προ-
ϊσταμένη της Διεύθυνσης Αγροτικής
Πολιτικής, Διεθνών Σχέσεων και Προώ-
θησης Προϊόντων του Υπουργείου Αγρο-
τικής Ανάπτυξης και Τροφίμων).
Το 1ο Διεθνές Συνέδριο
για τα Πράσινα Λαχανικά
& το Σπαράγγι
που πραγματοποιήθηκε
φέτος στο πλαίσιο της 2ης
Freskon, έφερε αυτά
τα σχετικά «παραγνωρισμέ-
να» προϊόντα στο επίκεντρο
του ενδιαφέροντος.
Αυτός άλλωστε ήταν
και ο βασικός στόχος του
Περιοδικού Φρουτονέα
που διοργάνωσε το Συνέ-
δριο, η επικαιροποίηση
δηλαδή και η ανάδειξη ενός
κεφαλαίου της ελληνικής
παραγωγής, που δεν έχει
αναπτυχθεί ιδιαίτερα μέχρι
σήμερα
’’
Από αριστερά: Giancarlo Colelli, Hans-Christoph Behr & Χρήστος Κατσάνος
Από αριστερά: Κατερίνα Παρθενίου (HAIFA) & Raf De Blaiser (LAVA, FLANDRIA)
Χορηγοί & Υποστηρικτές

3. 20 ΡΕΠΟΡΤΑΖ
ΜΑΙΟΣ 2016 ● ΤΕΥΧΟΣ 208 ΜΑΙΟΣ 2016 ● ΤΕΥΧΟΣ 208
Τα αποτελέσματα του 1oυ Διεθνούς Συνεδρίου
Πράσινων Λαχανικών & Σπαραγγιού
Τα συμπεράσματα που προέκυψαν από τις ενδιαφέρουσες ομιλίες του Συνεδρίου, το οποίο
πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή 22 Απριλίου 2016 στο Συνεδριακό Κέντρο «Ιωάννης Βελλίδης»,
συγκέντρωσε και παρουσιάζει ανά θεματική ενότητα ο συντονιστής και βραβευμένος Brand Strategist
και Σύμβουλος Ολικής Διαχείρισης Θερμοκηπίου και Φάρμας, κος Χρήστος Κατσάνος.
Πρώτη Ενότητα:
ΠΡΑΣΙΝΟΣ ΚΗΠΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
(Δρ. Κωνσταντίνος Ακουμιανάκης)
• Οι κομμένες σαλάτες έχουν την κυρί-
αρχη θέση στην αντίληψη του καταναλω-
τή/πελάτη για τα πράσινα λαχανικά.
• Τα Λαχανευόμενα είδη στην Ελλάδα
παρουσιάζουν ενδιαφέρον, έτσι που κά-
ποια από αυτά μπορούν να εξελιχθούν σε
καλλιεργούμενα είδη (π.χ. σταμναγκάθι).
• Το καλλιεργούμενο Σταμναγκάθι (και
μάλιστα υδροπονίας!) μπορεί να αποτε-
λέσει ένα προϊόν που μπορεί να καλύψει
ανάγκες μιας εξειδικευμένης μικρής αγο-
ράς (Niche market).
• Τα ξεχωριστά αυτά προϊόντα , για να
αποκτήσουν αναγνωρισιμότητα και προ-
στιθέμενη αξία, είναι απαραίτητο να συν-
δεθούν με το μεσογειακό (κρητικό – ελλη-
νικό) τρόπο ζωής (παρέα, τσικουδιά κ.λπ.).
• Τα είδη αυτά, εξαιτίας των μικρών εκτά-
σεων, για να μπορέσουν να δημιουργή-
σουν κάποια κρίσιμη μάζα παραγωγής, η
επαγγελματική συνεργασία ανεξάρτητων
μικρών καλλιεργητών είναι μονόδρομος.
Δεύτερη Ενότητα:
Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ
ΣΤΑ ΠΡΑΣΙΝΑ ΛΑΧΑΝΙΚΑ –
η Ελληνική ματιά πάνω στο θέμα
(Αικατερίνη Παρθενίου,
Ευάγγελος Δρίμτζιας,
Γεώργιος Γαλούσης)
• Η Διατηρησιμότητα του τελικού προϊ-
όντος στο ράφι ξεκινάει απ’ το χωράφι με
την εξειδικευμένη θρέψη των λαχανικών
στα διάφορα στάδια ανάπτυξής τους.
• Για να υπάρχει παραγωγή όλο το χρό-
νο, απαιτούνται ολοκληρωμένα συστήμα-
τα θερμοκηπίου (π.χ. MarouliBest) με δια-
χείριση του κλίματος (κυρίως ψύξη), ώστε
να μπορούν να παράγονται κατά τους θερ-
μούς μήνες (άνοιξη-καλοκαίρι).
• Ολοκληρωμένα συστήματα θερμοκη-
πίου με βάση την υδροπονία, μπορούν να
καλύψουν ανάγκες ποσότητας όλο το έτος.
• Η υδροπονική μέθοδος καλλιέργειας
μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο τόσο για
τον παραγωγό (μεγαλύτερη, σταθερότε-
ρη και ομοιόμορφη παραγωγή), όσο και
για τη βιομηχανία (καθαρό προϊόν, λιγό-
τερη χρήση νερού κατά την επεξεργασία)
αλλά και τον τελικό καταναλωτή/πελάτη
(διατηρησιμότητα στο ράφι και το ψυγείο).
• Δεν υπάρχουν πλέον διακριτά όρια με-
ταξύ Ποιότητας και Ασφάλειας του τελι-
κού προϊόντος από την πλευρά του κα-
ταναλωτή/πελάτη. Η ασφάλεια είναι
προϋπόθεση, οπότε η έννοια της Ολοκλη-
ρωμένης Διαχείρισης των Εχθρών (IPM)
είναι αναγκαιότητα.
• Πριν λίγα χρόνια υπήρξε επικέντρω-
ση στο θέμα των χημικών κινδύνων όταν
μιλούσαμε για την ασφάλεια του τελικού
προϊόντος. Σήμερα το βάρος έχει μετατο-
πιστεί στους μικροβιολογικούς κινδύνους
και κυρίως σ’ αυτούς της διασταυρού-
μενης επιμόλυνσης στα διάφορα στάδια
επεξεργασίας του προϊόντος.
• Τα διάφορα πρωτόκολλα ασφάλειας
τροφίμων (GLOBALGAP, ISO 22000, IFS,
BRC κ.λπ.) έχουν αρχίσει να δείχνουν με-
γάλη σημασία και προσοχή στη διαχείρι-
ση του νερού.
• Παρατηρείται στροφή των μεγάλων
εταιρειών ΦΠΠ (φυτοπροστατευτικών
προϊόντων) πέραν της έρευνας σε χημικά
μόρια δραστικών ουσιών (συνθετικά φυ-
τοφάρμακα) και σε βιολογικά είδη (π.χ. δι-
άφοροι βάκιλοι).
• Στη Βόρεια Ευρώπη έχουν ήδη μπει
στην παραγωγή κλειστά συστήματα πα-
ραγωγής φυλλωδών λαχανικών με χρή-
ση τεχνητού φωτισμού (LED Lights). Πα-
ραγωγικά δείχνουν να είναι επιτυχημένα.
Από πλευράς καταναλωτή περιμένουμε
τις αντιδράσεις του, αν τελικά η γνώση ότι
προέρχονται από τέτοια συστήματα είναι
ελκυστική ή όχι.
Τρίτη Ενότητα:
ΤΙ ΖΗΤΟΥΝ ΟΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΕΣ
ΑΠΟ ΤΑ ΠΡΑΣΙΝΑ ΛΑΧΑΝΙΚΑ -
η Διεθνής εμπειρία πάνω στο θέμα
(Hans-Christoph Behr,
Dr. Giancarlo Colleli)
• Παρατηρείται πτώση στην κατανάλω-
ση των brassicas (κουνουπίδι, μπρόκο-
λο, λαχανάκι Βρυξελών) στις Βόρειες χώ-
ρες (κυρίως Γερμανία - ηλικιακή σύνθεση
στην αγορά και κατανάλωση μεγαλύτερη
των 40 ετών).
• Τα specialties προϊόντα από fad (μόδα)
μετατρέπονται σε trend (τάση), με όρους
αγοράς.
• Τα διάφορα είδη μαρουλιού έχουν δη-
μιουργήσει την αγορά με το όνομα Leafy
Salads.
• Τα Βaby Leaf (δηλαδή τα ήδη υπάρχο-
ντα είδη μαρουλιού που συγκομίζονται σε
νεαρό χρόνο) παρουσιάζουν μεγάλη ελ-
κυστικότητα στις προτιμήσεις των κατα-
ναλωτών.
• Η ρόκα συνεχίζει να αποτελεί το «αστέ-
ρι» των φυλλωδών λαχανικών.
• Όσον αφορά την εξαγωγή από την Ελ-
λάδα προς τις Βόρειες χώρες, τρία είναι
τα κρίσιμα σημεία:
i. Logistics
ii. Φήμη
iii. Μήνυμα : Ότι οι Έλληνες ξέρουν από
καλό φαγητό (μιας κι αυτή η θέση στο
μυαλό των καταναλωτών έχει καλυφθεί
από άλλες χώρες όπως η Ιταλία).
• Έρευνα : Υπάρχει τεράστιος χώρος για
ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ, μιας και η διαδρομή από το
χωράφι στο τραπέζι είναι μεγάλη και τα
θέματα ποιότητας, ασφάλειας, φρεσκά-
δας, διατηρησιμότητας, παρουσίασης στο
ράφι μέχρι χρήσης του προϊόντος, είναι
δύσκολο να ακολουθηθεί (αλυσίδα ψύ-
ξης κ.λπ.).
• Πέραν της φυτοπροστασίας στο χωρά-
φι, η ασφάλεια των πράσινων προϊόντων
μπορεί να εξασφαλιστεί και από ειδικές
συσκευασίες με απολυμαντικές ιδιότητες.
Τέταρτη Ενότητα:
ΤΟ ΠΡΟΪΟΝ
ΦΤΑΝΕΙ ΣΤΟΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ -
Ελληνική και Διεθνής εμπειρία
πάνω στο θέμα
(Dr. Giancarlo Colleli,
Raf De Blaiser, Gialuca Boccagna,
Ιωάννης Νάκας,
Σπυρίδων Ρουμελιώτης)
• Υπάρχει μεγάλη ανάγκη στη βιομηχα-
νία επεξεργασίας πράσινων λαχανικών
στη Ελλάδα για εύρεση παραγωγών που
να καλλιεργούν πράσινα λαχανικά κά-
ποιων προδιαγραφών. Η καλλιέργεια εί-
ναι εντάσεως εργασίας και επένδυσης σε
κάποιο εξοπλισμό, αλλά έχει μεγάλη απο-
δοτικότητα και ικανοποιητική κερδοφορία.
• Η βιομηχανία επεξεργασίας πράσι-
νων λαχανικών, έχει μεγάλη έλλειψη από
υδροπονικά πράσινα λαχανικά διαφόρων
ειδών, με αποτέλεσμα να αναγκάζεται να
τα εισάγει απ’ το εξωτερικό. Αυτό όμως
αποτελεί και μια πρώτης τάξης επιχειρη-
ματική ευκαιρία για νέους αγρότες/επι-
χειρηματίες.
• Η αντίληψη BRAND πέραν της εμπλο-
κής της με την πώληση των προϊόντων,
μπορεί να βοηθήσει στο ξεκίνημα μιας
Ομάδας παραγωγών, μιας και είναι μα-
κροπρόθεσμο, οπότε λειαίνει τις διάφορες
διαφωνίες μεταξύ των μελών και μπορεί
να τους ενώσει σε έναν κοινό στόχο.
• Η διαδικασία BRANDING μπορεί να
βοηθήσει στην καθημερινότητα των ομά-
δων παραγωγών, προσθέτοντας καθημε-
ρινά αναγνωρισιμότητα του οργανισμού
και των προϊόντων του, αποτελεί αποτε-
λεσματικό επικοινωνιακό εργαλείο με το
λιανεμπόριο και τα άλλα κανάλια διανο-
μής και μπορεί να εξισορροπήσει τη με-
γάλη δύναμη που έχουν αποκτήσει οι
αλυσίδες λιανεμπορίου με τα προϊόντα
ιδιωτικής ετικέτας (private labels).
• Κρίσιμο σημείο της δραστηριότητας
αυτής είναι η ΑΕΙΦΟΡΙΑ (Sustainability)
με κύριο θέμα τη χρήση των πλαστικών
αλλά και του νερού (για παράδειγμα, για
ένα κιλό κομμένης σαλάτας απαιτούνται
60-80 λίτρα νερού).
• Επένδυση σε ειδική τεχνολογία είναι
πλέον προ των πυλών.
Από τον συντονιστή του Συνεδρίου, κο Χρήστο Δ. Κατσάνο*
Σύντομο βιογραφικό*
Ο Χρήστος Δ. Κατσάνος είναι βραβευμένος Brand Strategist και Σύμβουλος Ολι-
κής Διαχείρισης Θερμοκηπίου και Φάρμας. Με σπουδές στη Γεωπονική Επιστήμη,
τη Διοίκηση Επιχειρήσεων και τις Διαπραγματεύσεις, έχει συμβάλλει στη δημιουρ-
γία πολλών επώνυμων προϊόντων και διαδικασιών μέσω της TROPOS BRANDING
Co. Με την ιδιότητα του Προνομιούχου Συνομιλητή έχει ανταλλάξει ιδέες και εμπει-
ρίες με πάρα πολλούς Leaders της λίστας Fortune Greece Top 100 Εταιρειών. Από
το 2001 κατέχει τη θέση του Εκτελεστικού Διευθυντή στο DKG GROUP και δραστη-
ριοποιείται στις αγορές των Βαλκανίων και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Περισ-
σότερες πληροφορίες μπορεί να αντλήσει κανείς στο www.christoskatsanos.com.
Απαντά προσωπικά σε όλα τα μηνύματα μέσω twitter στο @MyUltraLife.
Από αριστερά: Χρήστος Κατσάνος, Σπύρος Ρουμελιώτης, Gian Luca Boccagna, Γιάννης
Νάκαας, Raf de Blaiser