2. Dinding Ventral Abdomen
Kutan
Subkutan Fascia abdominis superficialis
Otot & fascianya :
a. M. obliquus abdominis externus
b. M. obliquus abdominis internus
c. M. Transversus abdominis
d. M. Rectus abdominis di abdomen ventral
Fascia Transversalis
Peritoneum Parietalis
3. Struktur Khusus pada
Dinding Abdomen
Linea alba garis o.k. pertemuan aponeurosis otot-2
dinding abdomen
Sarung Rectus ( Vagina m.recti abdominis )
Kumpulan aponeurosis yang membungkus M. rectus
abdominis :
2/3 atas dinding abdomen ( diatas linea arcuata )
diatas m. rectus : lamina anterior : Fascia m.o.a.e & Fascia
m.o.a.i
dibawah m. rectus : lamina posterior : Fascia m.o.a.I &
Fascia m.transversus abdominis
1/3 bawah dinding abdomen ( dibawah linea arcuata )
diatas m. rectus : lamina anterior & posterior
dibawah m. rectus : Fascia transversalis
Canalis inguinalis
4. Kutan
Subkutan
(Fascia Superficialis )
• Fascia Camperi fatty layer
• Fascia Scarpae membranous layer
M.Obliquus abdominis externus
• Origo : Permukaan luar Costa V-XII
• Insertio : Crista iliaca labium ext,
Aponeurosis kesisi lain rectus sheath
Tepi bawah aponeurosis lig.ingiunalis
• Fungsi : Expiratio
M.Serratus anterior
M.Latissimus dorsi
5. M.o.a.externus
M. Obliquus abdominis internus
• Origo : fascia thoracolumbalis
crista iliaca labium med
2/3 lat. Lig.inguinalis
apon rectus sheath
• Insertio: Tepi bawah costa 10-12
• Fungsi : Inspiratio
M. Rectus abdominis
• Origo : cartilago costa 5-7
proc.xyphoideus
• Insertio :os pubis & symphisis
• Fungsi : Expiratio
M. Intercostalis externus
M.Pyramidalis
Inscriptiones tendinea
Linea alba
6. M.Transversus abdominis
• Origo : cartil.costa 7-12
crista iliaca labium int
2/3 lat lig.inguinalis
• Insertio : aponeurosis sisi lain
os pubis & lig.inguinalis
• Fungsi :Expiratio
A/V epigastrica inferior
Peritoneum parietalis
Rectus sheath
ventral
dorsal Linea arcuata
7. Diatas linea arcuata /
2/3 cranial abdomen ventral)
Dibawah linea arcuata /
1/3 caudal abdomen ventral
8. Struktur dibelakang M.rectus akibat
perbedaan struktur sarung rectus diatas dan
dibawah umbilicus
Linea semicircularis Douglasi : ( Linea arcuata )
Bagian dari lamina posterior sarung rectus berupa membran
berbentuk garis lengkung dibawah umbilicus pada peralihan
2/3 cranial dan 1/3 caudal rectus sheath
Linea semilunaris Spigeli :
Bagian tendon/aponeurosis dari M. transversus abdominis
2/3 bagian atas terletak dibelakang M.rectus dan
memperkuat lamina posterior sarung rectus
1/3 bagian bawah ( karena tak ada lamina posterior )
terletak didepan M. rectus dan bergabung dengan lamina
anterior
Spalteholz, English Ed.
9. Linea alba
Lamina posterior rectus sheath
Linea semilunaris Spigeli
M. Transversus abdominis
Linea semicircularis Douglasi
( linea arcuata )
M. Rectus abdominis
Lamina anterior rectus sheath
10. Peritoneum
( dan derivasinya )
Peritoneum parietalis
Cavum Peritonei : Rongga diantara kedua Peritoneum
Terdiri dari :
Saccus major ( Cavum perit. s.s. ) ventral gaster
Saccus minor ( Bursa Omentalis ) dorsal gaster
Keduanya dihubungkan oleh Foramen Winslowi
Peritoneum visceralis :
Omentum
Mesenterium
11. 1. Omentum
Omentum minus
2 lapis peritoneum
visceralis antara
curvatura minor gaster
& hepar
Omentum majus
4 lapis peritoneum
visceralis dari
curvatura major ke
distal
G
I
H
Om
OM
SM
Sm
(BO)
16. A
C
1
2
3
4
Ductus pancreaticus minor Santorini
Papilla Vateri
Plica circularis Kekringi
P
Ductus pancreaticus major Wirsungi
A. Pars musc.longitudinalis
B. Pars musc.circularis
C. Submucosa & Gld.Brunneri Lapisan
Duodenum
Bagian2
duodenum
Ductus choledochus
B
D D. Mucosa
17. Ligamentum Treitz
Otot penggantung duodenum
Letak : bagian terminal dari flexura duodeno jejunalis
Terdiri atas :
Otot skeletal dari diaphragma sekitar Hiatus
Oesophagicus ke jaringan ikat sekitar A. coeliaca
Otot polos ( mendapat inervasi saraf otonom )
18. • Caput , Corpus, Cauda pancreatica
• Ductus pancreaticus major Wirsungi bermuara pada
papilla duodenalis major duodenum pars descendens
• Ductus pancreaticus minor Santorini bermuara pada
papilla duodenalis minor duodenum pars desecendens
19. Tractus Hepatobiliaris
VF
H
D
1
1 2 3 4
7
6
9
H : Hepar VF : Vesica Fellea P : Pancreas D:
Duodenum
1. D. hepaticus 2. D. hepaticus communis 3. D. cysticus
4. D. choledochus 5. D.Pancreaticus major 6. D. hepato-
pancreaticus
7. Ampulla ( hepato-pancreaticus ) vateri 8. Sphincter Oddii
8
P
5
10
11
21. Q
C
S
D s.s.
D
S
Lig.triangulare
Lig. Falciforme hepatis
Lig. Teres hepatis ( round lig/
Obliterasi V. umbilicalis )
Lig. coronaria
Lig. venosum
Vesica Fellea
V.Cava inferior
Porta Hepatis
• Ductus hepaticus comm.
• A. hepatica propria
• V. porta
Lig. Teres hepatis
Fissura sagitalis sinistra
Fissura sagitalis dextra
Lig.falciforme hepatis
ASPECTUS
ANTERIOR
ASPECTUS
POSTERIOR
22.
23. PORTO-CAVAL ANASTOMOSES
1. Esophageal Varices Oesophagus
2. Paraumbilical Caput Medusae
3. Rectal Harmorhoid interna
4. Retroperitoneal
1
3
4
4
4
V. lienalis
V. Gastrica sinistra
V. Gastrica dextra
V. Mesenterica superior
V. Mesenterica inferior
2
1
V. PORTA HEPATICA
26. Vaskularisasi
A. coeliaca ( Tripus Halleri ) : Foregut
A. gastrica sinistra
A. hepatica communis :
A. gastrica dextra
A. hepatica propria
A. gastro-duodenalis A.gastroepiploica dextra
A. lienalis : A.pancreatico-duodenalis superior
A. gastroepiploica sinistra
A. gastrica brevis
A. mesenterica superior : Midgut
A. pancreatico-duodenalis inferior
A. ileo-jejunalis
A. ileo-colica
A. colica dextra
A. colica media
A. mesenterica inferior : Hindgut
A. colica sinistra
A. sigmoidalis
A. rectalis superior
27. 1. A. Coeliaca
1. A. hepatica communis
- A. gastrica dextra
- A. hepatica propria
- A. gastroduodenalis
- A. gastroepiploica dextra
- A. pancreaticoduodenalis superior
2. A. gastrica sinistra
3. A. lienalis
- A. gastroepiploica sinistra
- A. gastrica brevis
2. A. Mesenterica superior
1. A. pancreaticoduodenalis inferior
2. A. ileo-jejunalis
3. A. ileo-colica
4. A. colica dextra
5. A. colica media
3. A. Mesenterica inferior
1. A. colica sinistra
2. A. sigmoidalis
3. A. rectalis superior
1
2
3
28. 1. A. Gastrica sinistra
2. A. lienalis
2.1. A. Gastrica brevis
A. coeliaca
( Tripus Halleri
3. A. Hepatica communis
AORTA ABDOMINALIS
3.2. A. Gastrica dextra
3.3.2. A. Gastroepiploica dextra
2.2. A. Gastroepiploica sinistra
3.1. A. Hepatica propria
3.3. A. gastroduodenalis
3.3.1. A. Pancreaticoduodenalis superior
Truncus
Coeliacus
( Tripus Halleri )
29. Vaskularisasi
Gaster, Duodenum, Pancreas, Lien
A. Coeliaca
1. A. Gastrica sinistra
2. A. Hepatica communis
2.1. A. Gastrica dextra
2.2. A. Hepatica propria
2.3. A. Gastroduodenalis
2.3.1. A. Gastroepiploica dextra
2.3.2. A. Pancreaticoduodenalis superior
3. A. Lienalis
3.1. A. Gastrica brevis
3.2. A. Gastroepploica sinistra
A. Mesenterica superior
A. Pancreaticoduodenalis inferior