2. Μετά τη μελέτη της ενότητας θα
πρέπει να μπορώ:
Να διατυπώνω το νόμο της περιοδικότητας και με βάση
αυτόν να ερμηνεύω την κατάταξη των στοιχείων στον
περιοδικό πίνακα
Να περιγράφω τη σύγχρονη μορφή του περιοδικού πίνακα.
Να εντοπίζω στον περιοδικό πίνακα χημικά στοιχεία με
παρόμοιες ιδιότητες.
Να εντοπίζω στον περιοδικό πίνακα τα μέταλλα και τα
αμέταλλα
3. Από πολύ νωρίς ο άνθρωπος ανακάλυψε ότι ομαδοποιώντας τα πράγματα γύρω του με
βάση κάποια κοινά χαρακτηριστικά ή ιδιότητες μπορούσε να τα μελετήσει με λιγότερο
κόπο και χρόνο. Αυτό συνέβη και με τα χημικά στοιχεία, που οι επιστήμονες
προσπάθησαν να τα ταξινομήσουν με βάση τις φυσικές ή τις χημικές τους ιδιότητες
προκειμένου να τα μελετήσουν καλύτερα.
4. Ο Antoine Lavoisier ήδη από το 1789
ομαδοποίησε τα 33 μέχρι τότε γνωστά χημικά
στοιχεία σε μέταλλα, αμέταλλα, αέρια και
γαίες. Ωστόσο η ταξινόμηση αυτή δεν
ικανοποίησε τους επιστήμονες της εποχής που
έψαχναν για έναν πιο ακριβές κριτήριο
ταξινόμησης.
5. Ο Johann Wolfgang Döbereiner καθηγητής
χημείας, παρατηρεί ότι κάποια χημικά στοιχεία
έχουν παρόμοιες ιδιότητες και τα ταξινομεί σε
τριάδες ανάλογα με τις κοινές τους ιδιότητες.
Οι παρατηρήσεις του αυτές τον οδήγησαν στη
διατύπωση του νόμου των τριάδων γύρω στο
1829.
Ο Άγγλος χημικός John Newlands το
1865 ταξινομεί τα μέχρι τότε 56
γνωστά χημικά στοιχεία σε οκτάβες
( Κανόνας των Οκτάβων)
εμπνευσμένος από τις μουσικές
οκτάβες
Οποιοδήποτε χημικό
στοιχείο εμφανίζει
ανάλογες χημικές ιδιότητες
με το όγδοο στη σειρά
στοιχείο που ακολουθεί
στον πίνακα
6. Ο Dmitri Ivanovich Mendeleev ρώσος χημικός
και εφευρέτης θεωρείται ο «πατέρας» του
περιοδικού πίνακα των στοιχείων όπως τον
ξέρουμε σήμερα. Αν και η περιοδικότητα των
ιδιοτήτων των χημικών στοιχείων είχε ήδη
παρατηρηθεί από προηγούμενους επιστήμονες,
ο Mendeleev ταξινόμησε το 1871 εκ νέου τα
υπάρχοντα μέχρι τότε 56 χημικά στοιχεία με
βάση το ατομικό τους βάρος αφήνοντας στον
πίνακα που σχεδίασε κενά για τα στοιχεία που
δεν είχαν μέχρι τότε ανακαλυφθεί.
7.
8. Ο Σύγχρονος Περιοδικός Πίνακας
είναι μια ταξινόμηση των υπάρχοντων
χημικών στοιχείων κατά αύξοντα
ατομικό αριθμό. Αποτελείται από 18
κατακόρυφες στήλες που ονομάζονται
ομάδες και 7 οριζόντιες σειρές που
ονομάζονται περίοδοι.
9. Νόμος της περιοδικότητας : οι
ιδιότητες των στοιχείων είναι
περιοδική συνάρτηση του
ατομικού τους αριθμού.
ομάδα
Ατομικός
αριθμός (Z)
Τα στοιχεία της
ίδιας ομάδας έχουν
παρόμοιες χημικές
ιδιότητες
Τα στοιχεία της
ίδιας περιόδου
μεταβάλλουν
περιοδικά τις
ιδιότητες τους.
10. Τα ηλεκτρόνια ενός ατόμου δεν έχουν όλα την
ίδια ενέργεια. Όσα έχουν την ίδια ενέργεια
κινούνται στον ίδιο χώρο γύρω από τον
πυρήνα, στην ίδια «στοιβάδα». Όσο πιο
μεγάλη ενέργεια έχουν τα ηλεκτρόνια τόσο
βρίσκονται μακρύτερα από τον πυρήνα. Τα
ηλεκτρόνια που κινούνται στην εξωτερική
στιβάδα ενός ατόμου (δηλαδή στην πιο
μακρινή από τον πυρήνα στιβάδα)
καθορίζουν τις χημικές ιδιότητες του. Τα
στοιχεία της ίδιας ομάδας έχουν τον ίδιο
αριθμό ηλεκτρονίων στην εξωτερική τους
στοιβάδα και γι΄ αυτό έχουν και παρόμοιες
ιδιότητες.
Εξωτερική Στοιβάδα
14η ομάδα
Γιατί υπάρχουν χημικά
στοιχεία με παρόμοιες
ιδιότητες;
11. Πόσες στοιβάδες υπάρχουν και πώς
κατανέμονται τα ηλεκτρόνια σε αυτές;
Οι κύριες στιβάδες κατανομής
των ηλεκτρονίων είναι: οι
Κ,L,Μ,Ν,O,P, Q,… . Η κάθε
στιβάδα δεν χωρά
απεριόριστο αριθμό
ηλεκτρονίων. Η σχετική
θεωρία λέει ότι σε κάθε
στιβάδα μπορούν να
τοποθετηθούν μέχρι 2n2
ηλεκτρόνια (όπου n= o
αριθμός της στιβάδας. Στην
εξωτερική στιβάδα όμως
(εκτός από την Κ που χωρά 2
ηλεκτρόνια) δεν μπορούν να
τοποθετηθούν πάνω από 8
ηλεκτρόνια.
πυρήνας
Είμαι η πρώτη
στοιβάδα δηλαδή
n=1, οπότε χωράω
μόνο 2.12= 2
ηλεκτρόνια.
L
Είμαι η δεύτερη
στοιβάδα δηλαδή
n=2, οπότε χωράω
μόνο 2.22= 8
ηλεκτρόνια.
Μ
Είμαι η τρίτη στοιβάδα
δηλαδή n=3, οπότε χωράω
μόνο 2.32= 18 ηλεκτρόνια.
Όμως αν είμαι η εξωτερική
στοιβάδα χωράω μόνο 8
Ν
Είμαι η τέταρτη στοιβάδα
δηλαδή n=4, οπότε χωράω
μόνο 2.42= 32 ηλεκτρόνια.
Όμως αν είμαι η εξωτερική
στοιβάδα χωράω μόνο 8
12. Δίνονται τα στοιχεία 17Cl και 10Νe . Ποια είναι η
κατανομή των ηλεκτρονίων τους σε στιβάδες;
Αφού ο ατομικός αριθμός είναι 17 σημαίνει ότι έχει
17 πρωτόνια στον πυρήνα. Στο άτομο όμως ο
αριθμός των πρωτονίων είναι ίσος με τον αριθμό
των ηλεκτρονίων αφού είναι ηλεκτρικά ουδέτερο.
Οπότε πρέπει να τοποθετήσω τα 17 σε στιβάδες.
Αφού η κάθε στιβάδα χωρά 2n2 έχουμε..
15. Λ Α Ν Θ Α Ν Ι Δ Ε Σ
Α Κ Τ Ι Ν Ι Δ Ε Σ
1
2
3 4 5 86 7 9 10 1112
13 14 15 16 17
18
1
2
3
4
5
6
7
Οι πιο δημοφιλείς ομάδες του
Π.Π. είναι γνωστές με
χαρακτηριστικά ονόματα.
16. 1
2
3 4 5 86 7 9 10 1112
13 14 15 16 17
18
1
2
3
4
5
6
7 Τα άτομα που
βρίσκονται στην ίδια
περίοδο έχουν
αριθμό στιβάδων ίσο
με τον αριθμό της
περιόδου.
IA
IIA
IIIA
IVA
VA
VIA
VIIA
VIIIA
Κύριες ομάδες: ο αριθμός δείχνει και
τον αριθμό των ηλεκτρονίων στην
εξωτερική στιβάδα των ατόμων των
στοιχείων που ανήκουν σε αυτές
17. Δίνονται το στοιχείο Χ με ατομικό αριθμό 16. Σε ποια
ομάδα και ποια περίοδο του Π.Π. βρίσκεται;
Αφού ο ατομικός αριθμός είναι 16σημαίνει ότι έχει
16 πρωτόνια στον πυρήνα. Στο άτομο όμως ο
αριθμός των πρωτονίων είναι ίσος με τον αριθμό
των ηλεκτρονίων αφού είναι ηλεκτρικά ουδέτερο.
Οπότε πρέπει να τοποθετήσω τα 16 ηλεκτρόνια σε
στιβάδες. Αφού η κάθε στιβάδα χωρά 2n2 έχουμε..
Αφού έχει τρεις στιβάδες ανήκει στην τρίτη
περίοδο του Περιοδικού Πίνακα και αφού έχει 6
ηλεκτρόνια στην εξωτερική του στιβάδα ανήκει
στην έκτη κύρια ομάδα ή 16η ομάδα του Πίνακα.
18. Ποιος είναι ο «πατέρας» του σύγχρονου περιοδικού
πίνακα;
John Newlands
Dmitri Ivanovich
Mendeleev
Antoine Lavoisier
