2. • Varësisht nga metodat e përdoruara mund të
dallojme tri faza të zhvillimit të mendimit
shkencor: Këto janë?
A.Faza e pershkrimit te fenomeneve dhe dukurive
(metoda e metaobservacionit)
B.Faza e qasjes komperative (metoda e krahasimit)
C.Faza analitike (metoda analitike)
D.Faza e qasjes sistemore (metoda e qasjes
sistemore)
3. • Cili eshte funksioni kryesor i LPS pozitive?
• LSP pozitive synon rritjen e inputeve ne funksionimin
e sistemit me qellim te rritjes dhe zhvillimit te
tij, ndermjet rritjes se outputeve.
• Cili eshte funksioni kryesor i LSP negative?
• Funksioni LSP negative eshte te ruaj gjendjen
konstante te sistemit, te nxit aktivitetetn qeverise
lidhur me sendertimin e qellimit te caktuar, te
menjanoj ndikimet e teperta te rrethines te cilat do
te shmangnin funksionimin e sistemit nga rruga e
cila e shpie drejte realizimit te qellimit te caktuar.
4. Funksionimi i cdo sistemi percillet me
rrezik permanent te shmangies nga realizimi i
qellimit te caktuar dhe kjo qofte nga paraqitja e
pengesave apo edhe si pasoje e anomalive dhe
dobesive te ndryshme dhe gjendja e tille e
sistemit quhet ?
• A.dezorganizim
• B.jofunksionalitet
• C.Entropi
Si definohet kibernetika dhe kur u formua si
shkence? Kibernetika eshte shkence mbi
qeverisjen dhe komunikimin me qenie te gjalla
dhe makina. U formua si shkence ne vitin 1948.
5. • Cilat jane derivatet e kibernetikes?
• Derivatet e kibernetikes jane: teoria e
komunikimit, teoria e vendosjes, teoria e
programimit, teoria e LSP, teoria e pergjithshme e
sistemeve.
• Cka perfshine procesi i marrjes se vendimeve?
• Mvaresishte nga vendimet qe merren procesi i
marrjes se vendimeve perfshine: vendosjen
racionale, vendosjen intuitive, vendosjen
heuristike.
6. • Kur u formua teoria e pergjithshme e sistemeve
dhe cka hulumton ajo? Teoria e pergjithshme e
sistemeve u krijua si rezultat i punes se perbashket
te disa shkencetareve te profileve te ndryshme te
cilet ne vitin 1954 tentuan te parandalojne ndarjen
e metutjeshme te shkencave globale ne shkenca
gjithnje e me te specializuara. Kjo teori synon te
hulumtoj dhe te definoj strukturen e
pergjithshme, do te thote teresin.
• Cilat jane elementet e sistemit te komunikimit?
• Elementet e sistemit te komunikimit jane: burimi i
informates, kujdesi, kanali
komunikues, dekoduesi, marresi i informates dhe
zhurma ose pengesat e jashtme.
7. Disa nga konceptet themelore te teorise se pergjithshme te
sistemeve jane? selekto te saktat
A.Funksionimi i sistemit
B.Koncepti hierarkhik
C.Koncepti i diferencimit dhe specializimit
D.Koncepti holistik
E.Koncepti teleologjik
F.Koncepti i ekuifinalitetit
• Cka mundeson analiza “What if”?
• Vlera e informates lidhet ngushte edhe me te
ashtuquajturen analize te ndjeshmerise ose analize ”Cka
nese”(anglisht “What if”). Analiza e ndjeshmerise ka te beje
me testimin e vendimeve dhe te alternativave se cfare
munde te jete vlera e pritur e informates ne rast se kushtet
ne rrethine ndryshojne brenda intervaleve te caktuara
kohore.
• Shembull:Mund te testohet se cfare ndikimesh ne profit ka
rritja ose zvogelimi i tatimit. Me kete analize mund
8. • Qasja vrojtuese - pershkruese siguron rezultate
ne rastin kur ?
A.Dukurite i perkasin fenomeneve parapsikologjike
BDukurite i perkasin fenomeneve sociologjike
C.Dukurite i perkasin fenomeneve determenistike
• 42. Si definohet teoria e programimit?
Teoria e programimit definon menyren e
shfrytezimit te informatave ekzistuese ose te
mbledhura.
• 43. Cka perfshine teoria e programimit? Kjo teori
permban: teorine e algoritmeve dhe teorine e
automateve.
9. • Cka kuptoni me efektin sinergjik dhe si krijohet ai?
• Efekti sinergjik krijohet si rezultat i interaksionit
midis pjeseve (elementeve) te teresis cka
nenkupton se pjeset ne te njejten kohe
funksionojne si shkak dhe pasoje me ndikim te
dyanshem.
• Ne cilin vit u afirmua qasja sistemore?
• Qasja sistemore u afirmua sidomos ne
vitin 1930 dhe sot paraqet metode
kryesore te hulumtimeve ne shkencat
fundamentale dhe aplikative.
10. • Cilat fenomene i studion qasja analitike?
• Numri me i madh i fenomeneve ne natyre
jane te karakterit stohastik (propabil)
rezultatet e funksionimit te tyre nuk mund te
parashikohen me siguri te plote cka do te
thote se jane te mundshme rezultatet e
ndryshme te cilat mund te parashikohen se
do te ndodhin me nje probabilitet te caktuar.
11. • Cilat jane fazat e hulumtimit te fenomeneve dhe
dukurive sipas qasjes analitike?
• Qasja analitike fillon me aplikimin e metodes se
induksionit, sipas se ciles hulumtimi I fenomeneve dhe
dukurive kalon neper disa faza:
• 1. Definimi I fenomenit (dukurise, objektit ose
problemit),
• 2. Analiza dhe zberthimi I fenomenit ne pjese
perberese,
• 3. Hulumtimi I rrjedheshmerise midis pjeseve,
• 4. Krijimi I relacionit shkaku-pasoja midis te gjitha
pjeseve te atij fenomeni,
• 5. Shpjegimi I fenomenit (zgjidhja e problemit)
12. • Koncepti I fabrikes se informatizuar
bazohet ne:
Mbeshtetjet kompjuterike te Projektimit
Te inxhinjeringut
Te prodhimit
Te Planifikimit
Te Kontrollit
Kur filloi te perdoret qasja analitike?
• Qasja vrojtuese-pershkruese ne hulumtimin
e fenomenve dhe dukurive dominoi deri ne
fillim te shekullit te 16.
13. • Qka jan ekstraneti interneti dhe intraneti
ekstraneti eshte rrjet afarist privat I cili eshte
formuar me lidhjen e rrjetave te intranetit
interneti eshte rrjet privat I cili eshte I mbrojtur
nga vizitoret permes sistemit firewalles
intraneti perdor gjuhen HTML per te programur
webfaqe.
14. • Qka eshte Telekumunikungu
Me telekomuniking kuptojm zhvillimin e
Bartjes se te dhenave
(porosis,informatave,lajmeve) ne nje
distanc
• Struktura e sistemit per mbeshtetje te
vendimeve perbehet nga :
1 baza e te dhenave
2 sistemi softwerik I bazes se te dhenave
3 baza e modeleve
15. • Si ndahen sistemet informatike sipas
mardhenjet midis inputit dhe outputit
Sistemet neotrale
sistemet e informuara
sistemet informatike qeverisese
• Si ndahen S.I sipas vellimit te te dhenave
1 Te thjeshta 2 te nderlikuara
• Sipas fushes se perdorimit
1 Tekniko – telnologjike
2 informatike-shkencore
3 Informatik-marketing
16. • Sipas karakterit
S.I distributive S.I te kombinuara
• Sipas organizimit
Centralizuara – decentralizuara
• Qfar dini lidhur per SMV te bazuara ne
WEB
keto sisteme jan zhvilluar per te
percaktuar marresit e vendimeve duke ju
siguruar qasje ne baza te ndryshme te te
dhenave per mes rrjetave kompjuterike
psh smv te konsumatorit
17. • Telekmatika
Telematika eshte bshkimi I dy teknoligjive
(telekomunikimi + Infromatika )
telematika mundson kalimin e
problemeve kohore dhe hapsinore ne
transmetimin e te dhenave
• Zyrat e informatizuara
koncepti I zyres se informatizuar bazohet
ne integrimin e teknikave te ndryshme te
procesimit te te dhenave
18. • Baza e te dhenave te lidhura ne web
egzistojn disa paqartesi te perdorimit te web-
faqeve per qasje ne baz te te dhenave te
ndonje ndermarrje ,qasja ne baz te te dhenave
te kompanive permes webit krijon efikasitet
dhe mundesi te reja.
• Organizimi I te dhenave ne baz te te dhanave
paraqesin nje koleksion te te dhenave te
organizuara ashtu qe tju sherbej ne menyr
efikase shfrytezuesve qe te behet me let
administrimi I tyre .
19. • Fazat e zhvillimit te rrjetave kompjuterike
fazat e zhvillimit te perpunimit te kufizuar
te te dhenave ne distanc
faza e zhvillimit jo te kufizuar te te
dhenave ne distanc
faza e rrjetave te MuldiMediave
20. • Qka jan ekstraneti,intraneti dhe interneti? 2.qka eshte telekumunikimi?3.what if ku
perdoret?4.atributet e informates?5.fabrika e informatizuar bazohet ne mbeshtetjen ? 6.cilet
jan faktoret qe ndikojn ne aplikimin e teknologjis informatike ne nderrmarrje?7.cilat jan
elementet e sistemit informatik te menaxhmentit ? 8. Pjeset kryesore te sistemit te eksperteve
jan?qeto mu kujtun !?
• .Komunikimi satelitor eshte? Si ndahen sistemet informatike sipas mardhenies midis inputit dhe
outputit(rretho t'saktat).Qka kuptoni me sistemin informatik te menaxhmentit?Cilin model e
perdor sistemi per mbeshtetje te vendimeve?Si ndahen sistemet per mbeshtetje te vendimeve
ne grup?
• Telematika, zyra e informatizuar, baza e te dhenave te lidhura ne web, detyrat e SI, elementet e
sistemit te komunikimit, komponentet e sistemit per mbeshtetje te vendimit, organizimi I te
dhenave ne bazen e te dhenave, fazat e zhvillimit te rrjetave kompjuterike, bashkesia e te
dhenave te paperpunuara quhet, ne harmoni me intervalin kohor te marrjes se vendimeve
duhet te jete.
Koncepti i fabrikës së informatizuar bazohet në:- mbështetjen kompjuterike të projektimit
mbështetjen kompjuterike të inzhinjeringut mbështetjen kompjuterike të prodhimit- - mbështetjen
kompjuterike të planifikimit- mbështetjen kompjuterike të kontrollit
21. • Elementet e S.I te menaxherit jan:
• Hardweri,softweri,baza e te
dhenave,procedurat personeli
• ( qasja vrojtuse )
• Efekti senergjik eshte rrezultat I energjis se
pjeseve
(esakt)
22. • Nese ndodh barazimi I plot I potencialeve
ndermjet elementeve pason gjendja e
entropis maksimale (PO)
• Teoria e komunikimit definon mardhenjet e
ndryshme te cilat krijohen midis paleve te
interesuar gjat procesit te transmetimit te
informatave
23. • Te modeli racional I organizimit me te dhena
ne baz te te dhenave qka eshte karakteristik
:Eshte sepse modeli racional eshte me Fleksibil
• Videokonferenca eshte aplikacion kyq per
zhvillimin e biznesit ne menyr elektronike ,dhe
paraqet telekonferencat ne te cilin
pjesmarresit e shohin njeri tjetrin permes
ekranit
24. • Shprehjet te dhena ne informata ne te folurit
e perditshem perdoren sikur te kishin kuptim
ndryshum (JO)
• Funksioni kryesor I informates eshte
te evitoj pasigurin
te rrit Organizimin
25. • Kibertika eshte shkenc:
• Mbi qeverisjen dhe komunikimin mes qenjeve te gjalla
dhe makinave u formua si shkenc ne vitin 1948
• Trego qka eshte Lidhja serishme prapavajtse dhe si
ndahet ajo :
Bene krahasimin e perhershem te Outputeve te
serndertuara me inputet e percaktuara dhe ralizon
funksionimin e kontrollit.ajo ndahet ne :
• LPS pozitive dhe LPS negative
26. • Menaxhimi qeverisja e suksesshme
karakterizohet me sukses ne realizimin e qellimit
(PO)
Algoritmi paraqet rregullin rendin dhe teknologjin
per zgjedhjen e ndonje problemi te caktuar
,algoritmi mund te paraqitet ne form grafike ose
analitike
Funksionimi I sistemit ralizohet
si rrezultat I shendrrimit te inputeve ne Outpute
27. • Ne teorin e komunikimit ka rendesi vlera e
informates (PO)
• Telekomunikimi dhe telematika u zhvillua gjat
shek20 ne vitet 90 ( e pa sakt )
• Ne qka orjentohet Kodimi
ne shendrrimin e shenjave ,simboleve,dhe
sinjaleve
28. LPS pozitibe synon – me I rrit ndikimet e jashtme
ne sistem
Te qasja analitike pjeset funksionojn ne te
njejten koh si shkak dhe pasoj ne ndikimin e
ndyanshem
( e pasakt )
29. Cilat jan fazaat e mendimit shkencor
• Fazat e pershkrimit te fenomeneve dhe
dukurive
• Faza analitike
• Faza e qasjeve sistemore
31. Sistemi informatik eshte
• Sistemi I cili eshte ne nje mardhenje dhe
interaksion me rrethinen me te cilen
kembehen madhesit hyrse dhe dalse quhet S.I
• Sistemi per mbeshtetjen e vendimeve perdor:
• Modelein e ndjeshmeris I cili ben pytjen “what
if” qka nese
32. Pamja logjike e te dhenave permban
• Shenjat
• Fushen e te dhenave
• Segmentin e te dhenave
• Datoteken logjike te te dhenave
• Dokumentet e Hipermediave krijohen duke
perdorur HTML (PO)
33. • www.eshte nje nder serviset me te njohura te
internetit I cili u formua nga world wide web
www.paraqet nje pako e cila mund te permbaj
tekste grafike animacione video ne seksione te
qujtura web faqe ,dhe qe mund te shikohen
nga qdo lloj kompjuteri.
34. Funksionet e LPS Pozitive dhe Negative
• LPS pozitive synon rritjen e inputeve ne
funksionin e sistemit me qellim te rritjes dhe
zhvillimit te tij nepermjet rritjes se outputeve
• LPS negative
• Te ruaj gjendjen konstante te sistemit
• Te nxit aktivitete qeverisese
• Te menjanoj ndikimet e teperta te rrethines
• Te krahasoj outputet me inputet
35. • Teoria e programit perfshin
1 teorin e algoritmeve
2 teorin e automateve
Komunikimi eshte proces I cili perfshin
,formulimin,transmetimin,pranimin dhe
interpretimin e te dhenave.
36. Fazat e zhvillimit te s.i te biznesit jan
• Faza iniciale ,faza e ekspancionit,e knosuldimit,e
pjekuris,e zhdukjes,
• Faktoret qe ndikojn ne aplikimin e teknoligjis
informative ne ndermarrje jan:
• Faktoret e jashtem
• Faktoret e brenshem
37. • Konceptet e teoris se pergjithshme jan:
• Funksionimi I sistemit
• Koncepti hirarkik
• Koncepti I diferencimit dhe I specjalizimit
• Koncepti teknoligjik
• Koncepti holistik
38. Pjeset kryesore te sistemit te
eksperteve jan :
• Baza e dituris dhe mjetet ndihmse te sistemit
te ekperteve
• Komunikimi satelitor eshte
nenkupton bartjen e te gjitha llojeve te
sinjaleve toksore dhe te videosinjaleve ne nje
distance per mes sateliteve toksor artificial
39. • Rrjeti I par global eshte ArpaNet dhe u zhvillua ne
vitin 1969 dhe u perdor per mbrojtjen e sulmeve
atomike nga ministria amerikane e mbrojtjes se
shba-ve
• Lista derguese eshte adres e veqant e postes
elektronike dhe pemes kesaj adrese mund te
behen porosi ne shfrytzues te ndryshum ,ndersa
llojet e tyre jan lista derguese e bashkpunimit
,lista derguese e pergjidhshme ,lista moderator
40. • Qka eshte komunikimi
komunikimi eshte proces I cili perfshin
,formulimin transmetimin ,pranimin dhe
interpretimin e te dhenave
• Arsyja pse informata behet redunante
1 vendimi eshte marr me heret
2 vendimi eshte marr ne rrethina te reja
3 informata eshte shum e vjeter
4 egzistojn ndryshimi te reja strukturale dhe
organizative etj
41. • Nensistemet e SIS informatik te biznesit
1 nensistemi I planifikimit dhe analizes se
procesit afarist
2 nen..sis I qeverisjes me te mira materiale
3 nen..sis I furnizimit
4 nen..sis I prodhimit
5 nen..sis I I shitjes
6 nen..sis I kontabilitetit
7 nen..sis I Hulumtimit
42. • Kriterer per ndarjen e sis..Informatik
Sis..Distributive
sis..te Kombinuara
• Qka eshte sinjali
sinjali eshte nje ngjarje me permasa fizike
sinjalet shprehen me ane te siboleve dhe
shenjave
sinjalet mund te jen Hapsinore,Kohore,te
Kombinuara
43. • Qka studjon semantika
raportin mes simboleve,shenjave,dhe sinjaleve
• Si ndikon SI ne ndermarrje dhe anasjelltas
Si ne ndermarrje vendos se si ta perdor
teknoligjin informatike dhe qfar roli do ta luaj ajo
ne ndermarrje ,ndersa anasjelltas ndermarrja
duhet te perfitoj ket teknoligji per ta rritur
efikasitetin ndaj konkurences
44. • Raporti ne mes te ndermarresit dhe SI eshte:
• I thjesht
• I nderlikuar
• Kompleks
Menaxhimi I te dhenave ne baz te te dhenave
dhe ne zyrat e informatave eshte I njejt (JO)
45. • Sasia e Informates matet me:
H= - ∑Pildpi(xi)
• Modelet e organizimit te te dhenave ne baz te
te dhenave
M.Hirarkik
M.Rrjetor
M.Racional
46. • Si Klasifikohet teoria e LPS
Teoria teknike –LPS
Teoria sociale – LPS
Atributet kryesore te informates
Sasia e informates
Cielesia e informates
Vlera e informates ne koh
47. • Kur p(x1) + p(x2)=1 gjat kesaj analize themi se
entropia eshte maksimale
sepse bashkesia e ngjarjeve te mundeshme
jane te barabarta
• Llojet e sistemit te komunikimit
Si.natyrore
Si . Artificiale
48. • marrin formen informative vetem pas
perpunimit dhe rregullimit te tyre ne SI
• Permendi komponentet ne SI
personeli
imputet
Procesimi
Outputet dhe
datotekat
49. • Cilat jan detyrat e SI
SI proceson informata nga te dhenat perkatsisht
si I trasferon imputet ne outpute
Elementet e sistemit te komunikimit jan
Burimi informates
Kujdesi
kanali komunikues,dekodusi,marresi
informates,pengesat e jashtme
50. • Cilat jan llojet e sistemit te komunikimit
sistemet natyrore dhe artificiale
• Qka kuptojm me redunanc ne teorin e
informatave
ne teorin e informatave redunanca ka te bej
me percaktimin e sinjaleve te panevojshme
dhe menjanimn e tyre me qellim te
transmetimit te drejt te infomates
51. • Qka kuptoni me SI te menaxherit
sitemi I cili siguron informata te nevojshme ne
funksion te marrjes se vendimit cilesor
• Cili eshte roli kryesor I SI te menaxhmentit
eshte te vlersoj nevojat informatike te
menaxhmentit gjat procesit te marrjes se
vendimeve me qellim qe te siguroj informata
ne kohen e duhur .
52. • Pse eshte e nevojshe SI te menaxhmentit te
biznesit
sepse I krijon kushte menaxhmentit per
marrjen e vendimeve kualitative dhe lehtson
arritjen e suksesit te afarizmit
• Ne cilen pjes perbehet struktura SVM
nga baza e te dhenave,sistemi softwerik I
bazes se te dhanave dhe baza e modeleve
53. • Cilin model e perdor SVM
Modelin e Ndjeshmeris I cili ben pytjen
what if ,qka nese
• Si ndahen SVM ne grupe
SVM ne grupe klasifikohen sipas faktoreve
aftesis se pjesmarresve –lokacionit ku ndodhen
pjesmarresit dhe kohzgjatjes se bashkpunimit
ne grup
54. • Cilat jan format kryesore te rrjetave
kompjuterike
rrjetat kompjuterike ne form ylli,ne form
unaze , dhe rrjeta te perziera
• Si ndahen rrjetat kompjuterike sipas hapsier
gjeografike
Lokal ( LAN ) ,dhe me karakter te gjere ( WAN)
55. • Qka eshte semiontika
semiontika paraqet teorin mbi
simbolet,shenjat dhe sinjalet
• Si definohet informata
informata definohet si shkenc mbi mbledhjen
,perpunimim ,bartjen dhe shfrytzimin e
informatave me ndihmen e pajimeve teknike
ne kuader te sistemit informatik
56. • Cilet jan hapat me te rendesishum ne
zhvillimin e shkencave te cilen sollen deri te
zhvillimi I informates
qasja sistemore dhe kibernetika me derivatet
e saj
• Qka kuptoni me varshmeri informatike
me varesi te informatave kuptojm pamundesin
e plote ose te pjeserishme te kryrjes se punve
pa perdorimin e teknoligjis informative
57. Qka quajm subjen afarist
bashkimi I individeve ose personave te lidhur me
njeri tjetrin gjat kryrjes se nje aktiviteti te caktuar
afarist ,formon subjektin afarist
Profesinonet me te zakonshme te informatikes se
biznesit jan
prodhusit e informatave,perpunusit e
informatave,shperndarsit,puntoret e
infrastruktures.
58. • Si definohen Te dhant
e dhena esht nje pasqyrim I koduar I ndonje
atributi te sistemit apo elementeve te tij
• Si definohet informata
informata eshte e dhene e perpunuar dhe
eshte ne funksion te marrjes se ndonje
vendimi
59. • Cili eshte raporti ne mes te dhenave dhe
infromates
raporti eshte sikurse ne mes te lendes se par
dhe produktit.
• Qka eshte karakteristike per informaten
informata zvoglen ose eviton
papercaktushmerin dhe pasigurin dhe duhet
te jet ne kohen e duhur ne vendin e duhur .
60. • Cilat jan nen sistemit e Si ne ndermarrje
nen..sis I prodhimit
nen..sis I furnizimit me lenden e par
nen..sis I marketingun
nen..sis I financave
nen..sis I kontabilitetit
nen..sis I personelit etj
