1. Tổng quát chu trình bán hàng
1. Bán hàng là gì?
Là 1 quá trình trong đó người bán tìm hiểu,
khám phá, gợi tạo và đáp ứng những nhu cầu
hay ước muốn của người mua để đáp ứng
quyền lợi thỏa đáng, lâu dài của 2 bên.

2. Tổng quát chu trình bán hàng
2. Thu tiền là gì?
Là quá trình người bán hàng thu lại lượng
giá trị mà mình đả bán ra cho khách hàng bằng
tiền mặt , chuyển khoản hoạc các hình thức thanh
toán khác .

3. Tổng quát chu trình bán hàng
3. Các chức năng cơ bản của bán hàng thu
tiền
 Xử lý đơn đặt hang của người mua
 Xét duyệt bán chịu
 Chuyển giao hàng
 Gửi hóa đơn tình tiền gửi cho khách
hàng và ghi sổ ngiệp vụ bán hàng
 Xử lý và ghi sổ các khoản thu tiền
 Xử lý và ghi lại hàng bán bị trả lại và
hàng bớt giá
 Lập dự phòng phải thu khó đòi

4. II--Thực trạng kiểm soát chu trình
bán hàng và thu tiền tại công ty cổ
phần Bắc Âu

5. 1.Chức năng và nhiệm vụ của
công ty
2. Môi trường kiểm soát
Triết lý quản trị,
phong cách
điều hành của
Công ty
Chính sách
nhân sự
Các nhân tố
bên ngoài
Cơ cấu tổ
chức
Công tác
lập kế
hoạch

6. Đặc điểm
hệ thống
kế toán
Hình thức
kế toán tại
Công ty
Quy trình lập
và luân
chuyển chứng
từ kế toán
Hệ thống tài
khoản, sổ
sách kế toán
và báo cáo
tài chính

7. 4.Thủ tục kiểm soát chu trình
bán hàng – thu tiền
- Kiểm soát hoạt động bán hàng Tại văn phòng Công ty
- Kiểm soát việc nhận và xử lý đơn hàng của khách hàng
- Kiểm soát việc giao hàng
- Kiểm soát lập hóa đơn bán hàng
- Kiểm soát việc ghi nhận doanh thu
- Kiểm soát doanh thu bị trả lại và chiết khấu, giảm giá
hàng bán
- Kiểm soát nghiệp vụ thu tiền

8. 5.Vẽ chu trình bằng visio
a.Chu trình hệ thống kiểm soát
bán hàng – thu tiền công ty Bắc
Âu

9. 1.Lưu đồ kế toán thu tiền mặt

10.  Dựa vào hóa đơn bán hàng, khi nhận tiền từ
khách hàng, kế toán thanh toán lập phiếu thu
hợp lệ (3 liên), kiểm tra sau đó chuyển cho thủ
quỹ để thủ quỹ nhận đủ số tiền. Phiếu thu được
trình giám đốc/ kế toán trưởng ký rồi được lưu
ở thủ quỹ 1 liên, kế toán thanh toán một liên
và khách hàng sẽ giữ một liên

11. 2.Lưu đồ kế toán doanh thu bán hàng

12.  Kế toán sau khi nhận được lệnh bán hàng sẽ lập phiếu
xuất kho (2 liên), phiếu giao hàng, hóa đơn GTGT (3
liên). Sau khi nhận được phiếu xuất kho và phiếu giao
hàng, bộ phận kho tiến hành giao hàng.
 Kế toán xử lý hình thức thanh toán của khách hàng, nếu
chấp thuận bán chịu thì kế toán sẽ ghi sổ công nợ và lưu
lại để theo dõi công nợ. Nếu khách hàng thanh toán ngay
thì kế toán tiến hành lập phiếu thu gồm 3 liên, sau đó
chuyển sang thủ quỹ.
 Thủ quỹ sau khi nhận được hóa đơn GTGT và phiếu thu
gồm 3 liên do phòng kế toán chuyển sang sẽ xem xét và
tiến hành thu tiền. Sau đó thủ quỹ chuyển phiếu thu cho
kế toán hạch toán và lưu.

13. b. chu trình hệ thống bán hàng và thu
tiền theo lý thuyết:
 Đối với nhà phân phối:
i. Kiểm soát hoạt động nhận đặt hàng
ii. Kiểm soát xuất kho, cung cấp sản phẩm
iii. Kiểm soát hoạt động lập hóa đơn, theo dõi
công nợ
iv. Kiểm soát họat động thu tiền:
- Nghiệp vụ thu tiền mặt
- Nghiệp vụ thu tiền qua Ngân hàng
 Đối với các doanh nghiệp sản xuất lớn và
xuất khẩu:

14.  Đối với nhà phân phối:
i. Kiểm soát hoạt động nhận đặt hàng :
Căn cứ vào các yêu cầu từ khách hàng, phòng
bán hàng sẽ thực hiện các nội dung xử lý sau:
- Xem xét khả năng đáp ứng yêu cầu về SP của
khách hàng .
- Xem xét khả năng của khách hàng đối với điều
kiện, tiêu chuẩn đặt ra của công ty.
- Thông tin kết quả xử lý yêu cầu đặt hàng của
khách hàng là chấp thuận hay không chấp thuận
yêu cầu của khách hàng.

15. Lưu đồ I :Lưu đồ hoạt động bán hàng

16.  Đối với nhà phân phối:
ii. Kiểm soát xuất kho, cung cấp sản
phẩm:
 Hoạt động này sẽ thực hiện các nội dung:
- Thực hiện xuất kho
- Thực hiện giao hàng, cung cấp sản phẩm
cho khách hàng

17. Lưu đồ II: Lưu đồ hoạt động cung cấp sản phẩm

18.  Đối với nhà phân phối:
iii. Kiểm soát hoạt động lập hóa đơn, theo dõi
công nợ
 Hoạt động này sẽ được kế toán tiêu thụ kiêm công
nợ phải thu ghi nhận nghiệp vụ bán hàng, cung
cấp sản phẩm nhằm xác nhận, theo dõi, quản lý
và đánh giá quá trình bán hàng cho khách hàng.
 Hoạt động này sẽ thực hiện các nội dung sau:
- Xác nhận hoạt động bán hàng hợp lệ và thực tế
thực hiện giữa công ty với khách hàng.
- Lập hóa đơn bán hàng: ghi nhận nội dung nghiệp
vụ bán hàng đã được thực hiện
- Tổ chức theo dõi nghiệp vụ bán hàng: theo dõi các
nội dung sau khi thực hiện bán hàng (trả lại, giảm
giá), theo dõi nghĩa vụ thanh toán của khách hàng.

19. Lưu đồ III: Lưu đồ hoạt động lập hóa đơn, ghi nhận
và theo dõi công nợ

20.  Đối với nhà phân phối:
iv. Kiểm soát họat động thu tiền:
- Nghiệp vụ thu tiền mặt :
 Yêu cầu khách hàng nộp trực tiếp phòng Tài
chính–Kế toán
 Ghi chép đầy đủ và kịp thời số thu
 Nộp ngay số tiền thu được trong ngày vào quỹ
hay Ngân hàng
 Có biện pháp khuyến khích các người nộp tiền
yêu cầu cung cấp biên lai hoặc phiếu thu tiền.
 Cuối mỗi tháng, kế toán tiền mặt và thủ quỹ thực
hiện đối chiếu giữa số liệu trên sổ sách và thực tế.

21. - Nghiệp vụ thu tiền qua Ngân hàng:
Lưu đồ IV: Lưu đồ hoạt động thu tiền

23.  Đối với các doanh nghiệp sản xuất lớn và
xuất khẩu:
 Công ty cần thực hiện các quy trình sau:
- Lựa chọn đối tác kinh doanh;
- Giao dịch và ký kết hợp đồng;
- Xin giấy phép xuất khẩu;
- Mở thanh toán quốc tế;
- Chuẩn bị hàng xuất khẩu;
- Kiểm tra chất lượng hàng xuất khẩu;
- Làm thủ tục thanh toán;
- Giao hàng;
- Gửi chứng từ thanh toán;
- Nhận tiền;
- Khiếu nại và giải quyết xuất khẩu.

24. a/ Các gian lận thường gặp trong chu
trình bán hàng – thu tiền
b/ Các rủi ro thường gặp trong
chu trình bán hàng – thu tiền

25. Các gian lận thường gặp trong chu trình
bán hàng – thu tiền
Biển thủ
tiền bán
hàng thu
được
Gian lận
trong khâu
xét duyệt
bán hàng
Chiếm đoạt
tiền khách
hàng do khách
hàng trả do
mua hàng trả
chậm

26. Gian lận trong khâu xét duyệt
bán hàng
 Nhân viên bán hàng bán cho khách
giá thấp hơn giá niêm yết, cho hưởng
chiết khấu không đúng hay bán chịu
cho những khách hàng không có khả
năng thanh toán để ñạt được lợi ích cá
nhân,...

27. Biển thủ tiền bán hàng
thu được
 Gian lận xảy ra khi nhân viên bán hàng chiếm
đoạt số tiền thu từ khách hàng và không ghi
chép nghiệp vụ bán hàng vào sổ sách.
 Nhân viên bán hàng ghi nhận số tiền trên liên
lưu của phiếu thu thấp hơn số tiền khách hàng
thực trả.

28. Chiếm đoạt tiền khách hàng do khách
hàng trả do mua hàng trả chậm
 Một số dạng gian lận như: Thủ thuật tạo
cân bằng giả; Thủ tục thay đổi hoặc làm giả
thư nhắc nợ; Thủ thuật xóa sổ nợ không
đúng.

29. Các rủi ro thường gặp trong chu trình
bán hàng – thu tiền pháp phòng ngừa
gian lận
 Hoạt động nhận đặt hàng của khách
hàng
 Hoạt động xuất kho, cung cấp hàng
hóa
 Hoạt động lập hóa đơn và theo dõi
nợ phải thu
 Hoạt động thu tiền thì rủi ro đó là
thất thoát tiền

30. III. Giải pháp nhằm tăng cường kiểm soát
chu trình bán hàng – thu tiền tại công ty
Bắc Âu và mô hình hoàn thiện giải pháp
1. Giải pháp
• Xét duyệt bán hàng
• Tiền bán hàng thu được
• Tiền khách hàng do khách hàng trả do mua
hàng trả chậm

31. 2.Mô hình hoàn thiện giải pháp

32. Kế toán doanh thu bán hàng
Phòng kinh doanh Kho Kế toán Thủ quỹ
Bắt đầu
Đơn đặt
hàng
Đơn hàng
đã hoàn
thành
Lập lệnh
bán hàng
Lệnh xuất
hàng
A
A
Lệnh xuất
hàng
Phiếu xuất
kho
Phiếu giao
hàng
Xuất
kho
Phiếu xuất
kho
Phiếu giao
hàng
Hóa đơn
GTGT
Hình thức
thanh toán
Chấp nhận
bán chịu Phiếu thu
Phiếu thu
(liên 1)
Ghi sổ
N
Hóa đơn
GTGT
Phiếu thu
Thu
tiền
Sản xuất
Kiểm tra
và ký xác
nhận
Kiểm
tra và
quan
sát
Theo
dõi