De volledige paper is gepubliceerd in de conference proceedings van de European Conference on E-Government (2011, 399-405) en in een speciale editie over Technology Design for E‐Government: Issues and Implications van het International Journal of Information Communication Technologies and Human Development (2012, 4(1), 52-61).

1. werklast voor het structureel implementeren van
e-democratie:
lokale beleidsonderwerpen gecombineerd met de
beleidscyclus en burgerschapsstijlen
Martijn Hartog | projectleider en onderzoeker | eSociety Instituut

2. context
interesse:
de praktische realiteit van het implementeren van e-democratie
ondersteunen van bestaande lokale overheid procedures
wat voor ‘werklast’ zou grootschalige en structurele inzet veroorzaken?
onderzoeksvragen en -opzet:
hoeveel actieve beleidsonderwerpen heeft een stad? | inventarisatie agenda’s
wat is de complexiteit en waarde van invloed? | beleidscyclus
welk publiek en wat voor interesse in participatie? | burgerschapsstijlen

3. onderzoeksomgeving
een enkele gemeente
Den Haag (450.000 inwoners)
periode: 1 termijn - 3 jaar | agendapunten: 1834 in totaal / 1223
beleidsonderwerpen
227

4. resultaat (1)
het aantal onderwerpen in een lokale democratie:
200-300 jaarlijks
onderwerpen verdeeld in beleidscyclus
597
334
227
177
95
20
I II III IV V
(0) agenda beleids beleids beleids beleids
vorming voorbereiding bepaling uitvoering evaluatie
totaal: 1223 beleidsonderwerpen

5. resultaat (2)
Mogelijke interesse in democratische onderwerpen:
4 ‘burgerschapsstijlen’
( buitenstaanders / inactief )
plichtsgetrouw / afhankelijk
pragmatisch / conformistisch
maatschappijkritisch / verantwoordelijk

6. resultaat (2)
bewerking van een generiek levensstijlmodel op de Nederlandse bevolking
ontwikkeld voor BZK | toegepast op populatie in Den Haag

7. resultaat (2)
gemeente Den Haag (450.000)
aantal beleidsonderwerpen online | geïnteresseerde populatie
burgerschapsstijl populatie onderw./1jr onderw./3 jr
buitenstaanders (inactief)
plichtsgetrouw 31.500 (7%) 73 (218)
pragmatisch 157.500 (35%) 81 (243)
maatschappijkritisch 117.700 (26%) 180 (540)
Beleidsonderw./jr 275.000 (60%) 260 (1001)

8. conclusie
grootschalig inzetten van e-democratie in de gemeente Den Haag zou
betekenen
ondersteunen van ong. 300 actieve online democratische dossiers per jaar
de vragen:
wat voor ondersteunende processen?
hoe organiseer je dit?
welke online tools en representatie?

9. prioriteren e-democratische beleidsonderwerpen
e-ondersteuning voor democratie kan worden geschat
gebruikmakend van democratische wenselijkheid en operationele
complexiteit
democratic
necessity
the easy the challenge
high democratic necessity high democratic necessity
easy to realize hard to realize
operational
complexity
the extra the long term
low democratic necessity low democratic necessity
easy to realize hard to realize

10. toekomstige ontwikkelingen
een model voor lokale overheden:
fine-tuning huidig model
evaluatie indeling naar beleidscyclus / burgerschapsstijlen
benchmark onder kleine en middelgrote steden
creëren algemeen model om de werklast voor e-democratie in te schatten
online democratische dossiers:
design online dossiers
welke elementen, vorm en wat voor kwaliteit

11. gerelateerde vragen
voor heel Nederland zou het kunnen betekenen dat er 20.000 actieve
beleidsdossiers online staan
hoe bepalen deze democratische kwaliteit?
welke kwaliteit van democratische participatie is mogelijk?
wat voor ontwerpproblematiek wordt hiermee geassocieerd?

12. meer lezen?
Mulder, B. & Hartog, M. (2012), Determine the Workload of the Structural
Implementation of E-Democracy: Local Government Policy Issues, Policy Cycle
and Styles of Citizenship Combined, International Journal of Information
Communication Technologies and Human Development, special theme issue on
Technology Design for E-Governance: Issues and Implications, 4(1), 52-61, ISSN:
1935-5661, EISSN: 1935-567X
Mulder, A.W. & Hartog, M.W. (2011), The Workload for the Structural
Implementation of eDemocracy: Local Government Policy Issues combined with
the Policy Cycle and Styles of Citizenship, in Conference proceedings of the 11th
European Conference on e-Government, Academic Conferences, 399-405, ISBN:
978-1-908272-00-3 Book

13. werklast voor het structureel implementeren van
e-democratie:
lokale beleidsonderwerpen gecombineerd met de
beleidscyclus en burgerschapsstijlen
Martijn Hartog (m.w.hartog@hhs.nl) | projectleider en onderzoeker | eSociety Instituut