Las influencias morfosintácticas del gallego en el castellano de Galicia
1. EL CASTELLANO DE GALICIA:
LAS INFLUENCIAS MORFOSINTÁCTICAS
DEL GALLEGO EN EL CASTELLANO DE GALICIA
Marta Szadejko
07/06/2012
2. ÍNDICE
1. Idioma gallegoportugués
Galicia vs España
Las similitudes entre castellano y gallego
2. Sistema fonético de „galego”
3. Rasgos morfosintácticos
El verbo
El género
Las contracciones morfológicas
Otros rasgos morfológicos
4. Sintaxis - un poco más de la lengua
Ejemplos de textos y de videos
Sintaxis „en vivo”
3. 1. EL GALLEGOPORTUGUÈS
Influencia al gallego y al
portugués actuales
Lengua romance hablada en
la Edad Media
Hasta el siglo XVI
gallego
portugues
4. 1. GALICIA Y ESPAÑA VS ESPAÑA Y GALICIA
http://www.youtube.com/watch?NR=1&feature=endscreen&v=FlCRuXvP7cE
5. 1. SIMILITUDES CASTELLANO /GALLEGO
Castellano Galego Português
Hola Ola olá
Buenos días Bos días Bon dia
Buenas tardes Bos seráns/boas tardes Boa tarde
Buenas noches Boas noites Boa noite
Adiós Adeus Adeus
Muchas gracias Moitas gracias Muito obrigado/a
De nada De nada De nada
Sí Si Sim
No Non Não
Por favor Por favor Por favor
6. 2. SISTEMA FONÉTICO „GALEGO”
4 grados de abertura
7 fonemas vocálicos: /i/, /e/, /ɛ/, /a/, /ɔ/, /o/, /u/.
La diferencia entre:
/ɛ/ y /ɔ/ - son más abiertas que /e/ y /o/.
sistema vocálico - mismo del latín vulgar.
i u Abertura mínima
e o Abertura media pechada
è ò Abertura media aberta
a Abertura máxima
gallego occidental (A coruña y Pontevedra) y oriental
(Lugo, Ourense)
7. 3. RASGOS MORFOSINTÁCTICOS - EL VERBO
“Pouca xente en Europa dáse conta de que
internet non son só cousas graciosas”
Postposición de pronombres: dáse
Punto intermedio en la evolución del latín al castellano:
CAUSAM > cousa > cosa
no hay diptongación de vocales tónicas breves latinas: ti
queres, el ven
forma gallega del pluscuamperfecto en vez de la forma
castellana:
-siempre soñara con que con una máquina
-la mujer se olvidara el maletín
- aclarado todo, los demás pescadores dijeran que ellos nunca tuvieran la
experiencia
8. 3. …. A CONTINUACIÓN - EL VERBO
El gallego no tiene tiempos compuestos:
Hoxe comprei o pan (castellano: Hoy he comprado el pan)
Primeiro fun á escola e logo á biblioteca (Antes había ido a la
escuela y después fui a la biblioteca)
Uso del imperfecto de subjuntivo en lugar del pretérito
pluscuamperfecto:
Cuando lo llamé, aún no llegara,
Me dijo que lo comprara su hermana para regalárselo.
Uso de formas gallegas de presente de subjuntivo en
vez de las castellanas:
No me dea eso.
depende de los días como estean
todos esteamos muy preparados
9. 3. ...Y CONTINUANDO - EL VERBO
Uso de perífrasis verbales propias del gallego, inexistentes en
castellano:
Haber de + infinitivo: Cuando íbamos para casa hubimos
de matarnos.
Dar + participio: Con tantos exámenes no doy hecho.
Tener + participio en lugar del pretérito perfecto: Los
alumnos de 2º de Bachillerato, tenemos estudiado mucho
este año. Lo tengo visto muchas veces haciendo eso.
Estar + a + infinitivo en lugar de estar + gerundio:
Me está a molestar constantemente
Ir + infinitivo en lugar de ir + a + infinitivo: Vamos
comer todos juntos el día de su cumpleaños.
10. 3. RASGOS MORFOSINTÁCTICOS - EL GÉNERO
Sustantivos que tienen el género diferente que en
español:
o leite
o sangue
a ponte
o nariz
o mel
o sal
o calor
http://www.lavozdegalicia.es/galicia/2011/01/25/0003_201101G25P12991.htm
11. 3. …. A CONTINUACIÓN - EL GÉNERO
Uso del artículo ante nombres propios (vulgarismo en
castellano):
El Manuel volvió a ganar otra vez el premio
A Sofia pensaba ir sola a la boda.
12. 3. … OTROS - CONTRACCIONES MORFOLÓGICAS:
Ultracorrección:
De el negocio de los animales
Contracciones:
-deste tema
-todalás mañanas bajaba desde su casa a la panadería
-tódolos planetas
Interferencias por equivocación:
O libro trata de un hombre mayor
Os animales son simplemente unos pequeños, grandes, medianos ou
microscópicos seres...)
13. 3. OTROS RASGOS MORFOLÓGICOS
Sufijos:
Ya m’estoy aquí quietiña.
Pronombres:
No te lo sé
-mira quien te viene por ahí
Yo soy el hombre más felis del mundo desde que me murió mi
mujer
Ausencia de la preposición „a” en CD
ve un pescador
conforme vieron un hombre
Uso del diminutivo gallego -iño, -iña en lugar del
castellano -ito,-ita, sobre todo en contextos afectivos:
Qué riquińo!
Vídeos para el fin de semana: animales riquiños
14. 4. SINTAXIS - UN POCO MÁS DE LA LENGUA
„Unha tarde calquera, despois dun baño mañanero, achégome ata Rostro
pola posibilidade de ter un segundo baño. Nestes segundos baños, tralo
cansancio coa correspondente sesión de frío, aumenta a pereza/ prejisa/
vagancia/ desazón/ cansancio... que fai que inevitablemente suba bastante
o nivel de esixencia con respecto á calidade das olas.
Vamos, que ten que estar moi bonito de dios para botarse por segunda vez
un día de frío :)
E cando existe a posibilidade de sacarlle unhas fotos a dous amigos, as
posibilidades de quedar en terra aumentan.”
(la foto y el texto de blog: http://www.surfcostadamorte.blogspot.com.es/)
15. 4. …. A CONTINUACIÓN - UN POCO MÁS …
Analizando ese fragmento anterior de blog se
puede notar que:
El gallego no es una mezcla de dos lenguas: castellano
y portugués, sino una evolución del latín condicionada
por el castellano
Los castellanismos: vamos, un baño
Los portuguesismos: ata, á calidade, das olas, terra
Los dos juntos: mañan despois
16. 4. SINTAXIS - „EN VIVO”
INTERFERENCIAS SINTÁCTICAS
Cambio de orden en la estructura de la clásula:
“mucho me gusta”
Empleo de “junto de” en vez de “junto a”,
“darse de cuenta” por “darse cuenta”
Empleo de “más” reforzando la conjunción “y”:
“Juan y más María”
http://www.youtube.com/watch?v=_Zk1_WOADcs&feature=related