Ιστορία Β' Γυμνασίου, Κεφάλαιο 5.1

1. Η καθημερινή ζωή στο Βυζάντιο

2. π : πΚωνσταντινού ολη Ε τάλοφη

3. Πηγή: http://gregzer.pbworks.com/w/page/χάρτες

5. Η οικογενειακή ζωή
• Ηλικία γάμου: κορίτσια > 12
• αγόρια > 14
• Πριν το γάμο: αρραβώνας +συμβόλαιο
• Συμβόλαιο = προίκα νύφης + δώρα γαμπρού
• Γλέντι γάμου
• Διαζύγιο επιτρέπεται με κοινή συμφωνία

6. Η θέση της γυναίκας
• Άντρες – γυναίκες ≠ ίσα δικαιώματα
• Γυναίκες: οικογενειακή ζωή: ο χώρος τους
• Γυναίκες: περιορισμένη κοινωνική συμμετοχή,
εκτός σπιτιού καλύπτουν το πρόσωπο, δε
συμμετέχουν σε δημόσιες τελετές
• Πλούσιες γυναίκες  συνοδεύονται
από δούλο
• Μετά τον 11ο
αι: παίρνουν παιδεία

7. Τα παιδιά
• Παίρνει το όνομα του πατέρα στη γενική πτώση
(π.χ. Ιωάννου)
• Κομνηνοί και Παλαιολόγοι: πρώτοι καθιερώνουν το
επώνυμο (π.χ. Αλέξιος Κομνηνός)  επεκτείνεται
και σε άλλες τάξεις αργότερα
• Το παιδί στη φροντίδα της οικογένειας και της
μητέρας του
• Παραμύθια και Αγία Γραφή: οι ιστορίες που ακούει

8. Το σχολείο
• Το σχολείο στο Βυζάντιο δεν είναι υποχρεωτικό.
• Δύο είδη σχολείου: κοσμικό και εκκλησιαστικό
• 1. Το κοσμικό έχει δύο κύκλους σπουδών:
• Α. γραμματιστής (7-12 ετών)
• Β. γραμματικός (από 12 ετών)
• Μαθήματα: ανάγνωση, γραφή, γραμματική, ρητορική,
φιλοσοφία, αριθμητική, γεωμετρία, αστρονομία, μουσική
• Διδάσκονται Όμηρο!
• Οι μαθητές πληρώνουν δίδακτρα, εκτός από τα ορφανά
παιδία που πήγαιναν σε δωρεάν σχολεία.
• Υπάρχει και Πανεπιστήμιο (θυμάστε ποιο;)

9. Η ασθένεια, η ιατρική και κοινωνική
περίθαλψη, ο θάνατος
• Υπάρχουν ιατρικές υπηρεσίες
• Κάθε πόλη  νοσοκομείο και γιατρούς ανάλογα
με τον αριθμό των κατοίκων
• Άλλος τρόπος γιατρειάς: μαγεία!
• Πτωχοκομεία και
ορφανοτροφεία: τα ιδρύει
και συντηρεί η Εκκλησία
• Αραβικό χειρόγραφο ιατρικής 

10. Η κατοικία Αναπαράσταση
Βυζαντινού σπιτιού
13ος
αι
Μακέτα του κάστρου της Ρεντίνας

11. Η κατοικία στις πόλεις
• Ευκατάστατοι: Διώροφα σπίτια
• Ισόγειο: δωμάτιο με τζάκι, κουζίνα, πλυσταριό,
λουτρό και εικονοστάσι
• Κεντρική αίθουσα: υποδοχή
• Δεύτερος όροφος: στηρίζεται σε πέτρινες ή
ξύλινες κολώνες
• ΌΜΩΣ:
• Φτωχοί: άθλιες κατοικίες – ανύπαρκτες ανέσεις,
ένας μοναδικός χώρος

12. Η κατοικία στην ύπαιθρο
• Ευκατάστατοι: διώροφα σπίτια
• Ισόγειο: κοτέτσι, στάβλος, αποθήκες
• Πάνω όροφος: δωμάτια της οικογένειας
• Μεγαλοκτηματίες: ζουν μακριά από τα
χωριά σε πολυτελείς επαύλεις με
εσωτερικούς κήπους και στοές

13. Η ενδυμασία και η μόδα
• Άνδρες αστοί: μακρύς χιτώνας με πτυχώσεις,
μπότες δερμάτινες το χειμώνα, ανατολίτικα
παπούτσια το καλοκαίρι
• Άνδρες χωρικοί: φορούν στιχάρια (χιτώνες) χωρίς
μανίκια, με ζώνη, ξυπόλυτοι ή με παπούτσια που
ανοίγουν πίσω

14. Γυναικεία ενδυμασία
• Γυναίκες: φορούν στιχάριο και από πάνω ιμάτιο
(μανδύα) με μακριά μανίκια. Καλύπτουν το
κεφάλι. Τους αρέσουν οι κομμώσεις κ το
μακιγιάζ
• Όλοι αγαπούν τα κοσμήματα

15. Η διατροφή
• Διατροφή ↔ Νηστεύουν
• ↔ υποφέρουν από επιδρομές
• ↔ υποφέρουν από καταχρήσεις
των δυνατών κ αξιωματούχων
↔ υποφέρουν από επιδημίες και
θεομηνίες
Κατά τα άλλα έχουν αδυναμία στο φαγητό.
Το γεύμα περιλαμβάνει ορεκτικά, κρέατα, ψάρια,
γλυκά και κρασί

16. Η ψυχαγωγία
• Ιππόδρομος!  αρματοδρομίες,
•  θρησκευτικές πομπές
•  δημόσιες τελετές
•  θεατρικές παραστάσεις
•  λαϊκά προγράμματα
• απόκριες: μεταμφιέζονται και κάνουν παρέλαση
• Νέα σελήνη: ανάβουν φωτιές και πηδούν οι νέοι
• Επαρχία: ετήσια πανηγύρια  μαζεύουν
μάγους, αστρολόγους, θεραπευτές,
θαυματοποιούς

19. Ο μοναχισμός
• Μοναχισμός: αναχώρηση στην έρημο ή άλλο
ακατοίκητο μέρος μακριά απ’ τους ανθρώπους
=> μοναχοί, αναχωρητές, ερημίτες, ασκητές
• Οι μοναχοί υπέβαλαν το σώμα σε δοκιμασίες:
νηστεία, συνεχή προσευχή, αϋπνία
• 4ος
αι, Αίγυπτος  μοναχικό κίνημα: 2 μορφές:
• Α. μοναχική (Άγιος Αντώνιος)
• Β. κοινοβιακή (ιδρυτής, Παχώμιος)
• Εξαπλώνεται το κίνημα στην Εγγύς Ανατολή και
όλο τον χριστιανικό κόσμο

21. Dali, οι πειρασμοί του Αγίου Αντωνίου

22. Κοινοβιακός μοναχισμός
• Ίδρυση μοναστηριών => καλύτερη οργάνωση
• Ηγούμενος: υπεύθυνος για την τήρηση των
κανόνων
• Μετά την αναστήλωση εικόνων  μεγάλη ακμή
μοναστηριών  αύξηση του αριθμού τους
• Άγιο Όρος: το πιο σημαντικό μοναστικό κέντρο
(9ος
αι. και εξής)
• Βασίλειος Α’, Νικηφόρος Φωκάς, Ιωάννης
Τζιμισκής, κ.α.  παραχωρούν προνόμια στα
μοναστήρια του Αγίου Όρους

23. Άγιο Όρος

24. Καλή σας μέρα!