2. BİR ARAÇ NİÇİN ÜRETİLMİŞTİR
Yaşadığımız dünyadaki en önemli teknoloji
ürünlerinden biri otomobillerdir şüphesiz. İcat
edildikleri zamandan bu yana teknolojinin
gelişmesiyle birlikte hep daha yeni, daha farklı
şekillerle çıkmıştır karşımıza. Amaç hep en iyisini
üretmek oldu belki de, hep bu amaçla çalışıldı, ama
her yeni otomobilin ardından daha iyisi geldi. Bir
noktadan sonra ise otomobil çeşitleri, modelleri,
özellikleri ve aksesuarları takip edilmez bir şekilde
çeşitlendi. Görünüşündeki ihtişam, kullanımındaki
konfor ve sahip olmanın verdiği güç duygusuyla,
kısa zamanda ihtiyaçtan öte insanların hayallerini
süsleyen bir unsur haline geldi.
3. OTOMOBİL NEDİR ???
Otomobil, Auto ve Mobile kelimelerinden
oluşmaktadır. Auto Yunancada ‘kendiliğinden’
anlamına , mobile ise Latincede hareketli anlamına
gelmektedir. Otomobil kavramının ilk ortaya çıktığı
zamanı göz önüne alırsak at kullanılmadan, itmeden
veya çekmeden kendiliğinden hareket edebilen öz
itmeli taşıt anlamına gelmektedir.
4. OTOMOBİLİN TARİHSEL GELİŞİMİ
1680 - Çalışabilen ancak
kullanışlı olmayan ilk
içten yanmalı motor 1680
yılında Hollandalı
Christiaan Huygens ’in
yaptığı barutun yanması
ile çalışan pistonlu
makine oldu. Kapalı bir
silindir içinde patlayan
barut kayabilen bir
pistona etki ederek
piston’un hareket
etmesini sağlamaktaydı.
5. 1698— İngiliz Thomas JAVERY ilk buharlı makinayı yaptı.
1769— İngiliz James Watt uzun süreli çalışan buharlı
makinayı yaptı .
6. 1769 - Kendi kendine hareket hareket eden ilk araç
İsveçli mühendis ve topçu yüzbaşı FardierNicolas
Joseph Cugnot ( 1725-1804 ) tarafından yapılmıştır.
Fransız ordusu için 1765 yılında başladığı
çalışmalarını 1769 yılında tamamlayarak buhar
türbinini geliştirmiş ve 3 tekerlekli bir arabanın önüne
kazanı ile birlikte bir buhar makinesi monte ederek ilk
motorlu taşıt olarak kabul edilen ateşli askeri traktörü
Fardier’i üretmiştir.
7. Bu makine iki silindirden oluşuyordu .Direksiyon tertibatıda aynı
tekerleği kumanda ediyordu.Saatte 4-5 km hızla 15 dak. hareket
edebiliyordu. İlk buharlı yol aracı Fardier at arabaları ve kağnıların
arasında kendini gösterirken denemeler sırasında duvara çarparak,
motorlu araçlar tarihindeki ilk trafik kazasına da imzasını atmıştı.
Cugnot’un yaptığı otomobil halen Paris sanayi müzesinde
saklanmaktadır.
8. 1785— Richard Threvithick dişli transmisyon kullanarak arabasını 150
km yol yaptırmıştır.
1787— Oliver Evans Amerikada yolcu taşıyan araç yapmıştır.
9. 1794 - İngiliz mühendis Mr. Robert Street ,
terementin ve hava karışımını bir alevle
ateşleyerek çalışabilecek bir motor projesi yaptı.
Motor tersine çevrilmiş bir silindir ve hareketli bir
pistondan meydana gelmişti.Silindirin alt tarafı veya
silindir kafası bir ocakla ısıtılırken üst kısımları
suyla soğutulmaktaydı. Bu ilk makinede birkaç
damla terebantin esansı yakacak olarak
kullanılmakta ve yanmayı temin edecek havayı
silindire çekebilmek için piston bir levye vasıtasıyla
hareket ettirilerek yukarı kaldırılmaktaydı.
10. 1796 - Murdock katı yakıtlardan hava gazı elde etmeyi
başarmıştır. Hava gazı özellikle maden kömüründen özel
yöntemlerle elde edilir içten yanmalı motorlarda yakıt olarak
kullanılan hava gazı bu motorların gelişmesinde önemli rol
oynamıştır.
1801—İngiltere’de Richard Threvithick yolcu taşıyan araç
yapmıştır.
11. 1824— Sonradan içten yanmalı makinelerin, özellikle
diesel motorlarının temel ilkeleri, genç bir Fransız
mühendisi Sadi Carnot tarafından ortaya atıldı:
a -- Yakıtın sıkıştırılmış hava içinde kendiliğinden yanışı .
15/1 oranında sıkıştırılan havanın 300 ºCye kadar ısındığı
ve bu durumdaki havanın kuru odun parçalarını yaktığı.
b -- Yanmadan önce havanın sıkıştırılması .Carnot,
yanmanın atmosferik basınç yerine yüksek basınçta
olmasını ve yakıtın sıkıştırma sonunda ilave edilmesini
düşündü ve böylece kolaylıkla enjektörü keşfetmiş oldu.
12. c -- Makine silindirlerinin soğutulması . Carnot, devamlı bir
işletme için silindir duvarlarının soğutulmasının gerekli
olduğunu buldu.Profesör R. Diesel buna inanmadı, fakat
çetin çalışmalar neticesinde bu konuda Carnot ile aynı fikre
sahip oldu.
d --Egzost gazlarının ısısından yararlanma. Yüz seneden
daha fazla bir zaman geçtikten sonra, Carnot un bu
buluşundan egzost gazlarını bir kazanın boruları arasından
geçirmek suretiyle yararlanma yoluna gidilmiştir. Halen
gemilerde ve endüstride bu ilkeden yararlanılarak egzost
gazlarının artık ısısından faydalanılmaktadır.
13. 1830 - 15 – 20 km hızla giden buharla çalışan 14 yolcu taşıyabilen
yolcu otobüsleri imal edildi.
1860 - İlk petrol kuyularının kazıldığı yıllarda hava gazı ile çalışan ticari
bakımdan elverişli ilk motor Belçikalı mühendis Jean Joseph Etienne
Lenoir ( 1822-1901 ) tarafından yapılmıştır.
14. 1862 - Fransız mühendisi Alphonse Eugene Beau de
Rochas ( 1818-1893 ) 4 zamanlı çevrimin esaslarını ortaya
koydu. Böylece 1. zamanda emilen yakıt hava karışımının
ateşlenmesinden önce sıkıştırılması gerektiği prensibide
Rochas tarafından bulunmuş oldu.
a) mümkün olan en büyük silindir hacmi ile en az soğutma
yüzeyi
b)genişlemenin mümkün olan çabuklukta yapılması
c) genişleme başlangıcında mümkün olan azami basınç
15. 1867 - Alman mühendis Nicholaus August Otto ve Eugen Langen
( 1833-1895 ), Rochas’ın bulduğu prensipleri pratiğe çevirerek dört
zamanlı çevrime sahip motoru yapmışlardır.
1875—Viyanalı Siegfried Marcus ( 1831-1898 ) geliştirdiği motorla
viyana sokaklarında 12 km hızla gezerken halkın panik yaşamasına
sebep olmuş birkaç kaza yapmıştır. 17 suçtan mahkemeye verilen
Marcus keşif yapmayı bıraktı.
16. 1876 - Nikolaus August Otto ( 1832- 1891 ), uzun yıllardan
beri sürdürülen "Güç Kaynağı" arayışına son vererek ilk
dört zamanlı gaz motorunu üretti.Otto’nun yaptığı 4
Zamanlı motorda ateşleme alevle yapıldığı için motor devri
ancak dakikada 150-200 devire çıkabiliyordu. Kontrollü bir
ateşlemesi olmayan bu motor geniş bir uygulama alanı
bulamadı.
1878—İngiliz mühendisi Dugal Clerk iki zaman esasına
göre çalışan ilk motoru bulmuştur.Bu motorda dört zamanlı
motordaki emme ve egzoz supapları yerine, silindirin yan
tarafında bulunan emme ve egzoz pencereleri
bulunmaktadır.
18. 1886 - Alman Karl BENZ 14,5 Km hız yapabilen satış
amaçlı ilk arabayı üretti.
. Karl Benz 3 tekerlekli otomobili yaparak fabrika etrafında
deneme turları atmıştır. Bu esnada karısı ve işçileri
heyacan içinde bağıra çağıra peşinden koştukları bilinir.
Ancak araç dört turdan sonra bozulmuştur.
19. 1890 - Herbert Akroyd Stuart Bir kaza sonucunda kızgın bir
yere değen gaz yağının hava ile karışarak yandığını gördü.
Bu olaydan etkilenerek yaptığı deneylerle motorunu
geliştirdi ve patentini aldı.
1890—Bir Alman mühendis olan Capıtaine , Akroyd’un
motoruna benzeyen bir motorun patentini aldı. Bu motorlar
yarım dizel ( kızgın kafalı ) motorların esasını oluşturdu.
20. 1897 - Yılında yapılan üçüncü makine RUDOLF Diesel in
tam bir başarısı ile sonuçlandı. Bu üçüncü makine dört
stroklu, sıkıştırma sonu basıncı 30 - 40 Kg /cm2 olan, su ile
soğutmalı ve yakıtı yüksek basınçlı hava ( 70 atmosfer ) ile
püskürtülen bir makineydi Teoride %75.6 fazla verim
alıyordu. Elbette bu teori sağlanamadı. Bu motordaki teknik
verim % 24 ‘ e kadar yükselmişti. Bu güne kadar bu
motorlar üzerinde bir çok değişiklik yapılmasına karşın
Rudolf Dizel’in koyduğu esaslar değişmediğinden bu
motorlara dizel motorları adı verilmiştir.Bu üçüncü
denemeydi çünkü ilkinde almanya da yakıt bulunmadığın
dan makinasını kömür tozu yakacak şekilde yaptı fakat
başarılı olamadı, bir diğer denemesinde ise
Silindirlerin soğutulmaması ve havanın 100 Kg / cm2 ye
kadar sıkıştırılmak istenmesi Diesel in bu ilk makinesinin
başarısızlığına sebep oldu.
21. 1893 - Amerikanın ilk başarılı otomobili “duryea” , J.Franck
ve Charles Edgar Duryea Tarafından yapılmıştır. Bir
rivayete göre ilk karbüratörü Charles Duryea’nın karısının
lavanta püskürtme şişesinden ilham alarak yaptığı söylenir.
Halbuki Mayback karbüratörü bu tarihten çok daha önce
bulmuştu.
22. 22 Temmuz 1894'te ilk yarış düzenlenmiş ve Paris-Roven
arasında 50 km'lik bir mesafeyi kapsayan bu yarışta 19
otomobil mücadele etmişti.
1898— Fransa Otomobil Kulübü (AFC) Paris'teki Les
Tuiliers'in güneşli bahçelerinde ilk otomobil fuarını organize
etmiştir. Fuara 269 firma katılmıştır. İlgi çok büyük olmuş
140 bin meraklı ziyaret etmiştir.
1902—İstenildiğinde benzinli istenildiğinde elektrik
motoruyla ilerleyebilen“Mixte-Wagen” adını verdiği ilk aracı
27 yaşındayken Ferdinand Porsche yapmıştır.
23. 1903—Fransız Gustave LİEBAU ilk emniyet kemerini
tasarladı ve patentini aldı
1905—İsveçli mühendis Alfred Büchi egzoz gazlarından
yararlanarak çalışan bir türbin vasıtasıyla dört silindirli bir
motora aşırı hava yüklemeyi başardı.
1905—İlk tampon takılan araç İngilterenin Kilburn
kentindeki Simms Manufacturing Co. tesislerinde üretilen 20
HP gücündeki Simms-Welback marka araçtır
1908—ABD li Henry Ford T modeli adındaki ilk seri üretim
otomobili yaptı. İlk üretim bandı fikrinin de babası olan Ford
1913 de günde 1000 araba üretebiliyordu
24. 1912—İki zamanlı ve 12000 BG’de ilk yüksek güçlü dizel
motoru yapılıyor
1918—İngiltere’de “ Royal aırcraft establıshment “
fabrikaları mekanik püskürtmeli dizel yakıt sistemini
geliştirdi. Böylece yüksek devirli dizel motorları
oluşturularak hafif taşıtlarda kullanılmasına zemin
hazırlandı
1919—Avrupanın ilk seri üretim otomobili Type A Citroen
tarafından piyasaya verildi. Citroen aynı yıl dünyada ilk
organize satış sonrası hizmetleri yapılandırdı
25. 1920—Voisin firması hidrolik olarak çalışan ABS'nin atası
üzerine çalışmalar yaptı." Frenlemenin tekerlekleri
kitlemesini önleyici donanımı " tanımıylada Almanyada
671925 nosuyla ilk patentini aldı
1923—Dünya'da otomobil yarışları düzenlenmeye başlan
dığı dönemde Osmanlı Devleti "Sanayi devrimini" kaçırdığı
için, Anadolu'da sadece "at arabası" yapılabiliyordu. Bu
nedenle ülkemizde otomobil sporunun başlangıcı Batı
Avrupa'dan çok sonra oldu. Türkiye'de otomobilcilik, 1923
yılında o günkü ismi Türk Seyyahin Cemiyeti olan Türkiye
Turing ve Otomobil Kurumu (TTOK)'nun kurulmasıyla resmi
kimliğine kavuşmuştur. TTOK'nın kurulmasından 4 yıl sonra
ülkemizdeki ilk otomobil yarışı TOŞD tarafından, İstanbul
Veliefendi çayırında yapılmış ve 30 otomobilin katıldığı bu
yarışı Suphi Bey kazanmıştır.
26. 1924—Citroen dünyanın ilk çelik karasörlü otomobili
B10’üretti
1924—MAN 'ın ürettiği bir kamyon direk enjeksiyonlu dizel
bir motoru kullanan ilk vasıta oluyordu
1934—Citroen seri olarak önden çekişli araç üretmeye
başladı
1938—Citroen Hidropnömatik süspansiyon sistemini icat
etti
1938—İsviçreli kamyon üreticisi Saurer ilk turbo motorlu
kamyonu üretti
1938— Klima'yı standart olarak kullanıma sunan ilk marka
Studebaker Commander'dir
27. 1938—GM tasarımcısı Harley Earl ilk elektrikli cam
sistemini Buick y'ye monte etti.
FIA Formula 1 Dünya Şampiyonası 1950 de ortaya çıktı ve
FIA Formula 1 Dünya Şampiyonası olarak kabul edilen ilk
Formula 1 yarışı 13 Mayıs 1950 de Silverstone'da yapılan
İngiltere Grand Prix'idir.
1954 – Döner Pistonlu Motor ( Rotary-Wankel motoru )54
senesinde Felix Wankel tarafından geliştirilmiş bir motor
türüdür. Bu motorda silindir geometrik elips biçimi
şeklindedir. Bu motorun çalışma prensibi kısaca, yakıt
odasına sahip blok içinde üçgen şeklinde bir döner
pistonun dönerek, silindir içinde değişik yakıt hacimleri ve
sıkıştırma oranları meydana getirmesidir.
28. 1957—İlk hız sabitleyicisi ( cruis control ) Imperial marka
araçta kullanıldı.
1958—İsveç'teki Volvo Fabrikasında mühendis olan Nils
Bohlin Üç noktalı emniyet kemeri olarak bilinen sistemin
patentini aldı
.
1962—İlk seri üretim turbo motorlu otomobil Chevrolet
Corvair Monza tanıtıldı. Daha sonra bu modeli Oldsmobile
F85 Jetfire takip etti
1963- Wankel motoru ilk kez NSU Spider marka araçta
kullanıldı
1967—İngiliz otomobil firması Jensen İlk ABS'yi
otomobillerine uyguladı
29. 1973—Avrupa’da seri olarak turbo motorla üretilen ilk otomobil BMW
2002 oldu.
1978—Modern ilk ABS sistemi BMW 7 serisi ve Mercedes S serisinde
uygulandı
1984—Turbo üreticisi Garrett intercooler adını verdiği bir turbo
soğutucusu geliştirdi. Bu sayede türbine giren hava soğutularak
turbonun performansı artırıldı
1986—Çift turbo takılan ilk araç Porsche 959 oldu
1987—Bosch ilk üretici olarak ABS sisteminin daha
gelişmişi olan ASR sistemini piyasaya sürmüştür
1993—Fiat Croma TdiD değişken geometrili turboyla
donatılan ilk otomobil oldu. Sistem düşük motor devirlerinde
turbonun verimini önemli oranda artırıyordu.
30. 1995—Bosch 1995 yılında FDR sistemini aktif sürüş
emniyetini sağlamak üzere üretime almıştır. Özellikle
virajlarda ve ani yol değişikliklerinde FDR sistemi, yıldırım
hızı ile motor, şanzıman ve frene müdahale ederek aracın
savrulmasını önler.
2004—Çift turbo takılan ilk seri üretim dizel motorlu
otomobil BMW 535d oldu
2005—Mercedes üç turbolu v6 dizel motorla donatılmış
konsepti Vision SLK 320 Cdi’yi Cenevre otomobil fuarında
tanıttı.
