SlideShare a Scribd company logo
1 of 71
Download to read offline
ศิลปะตะวันออกศิลปะตะวันออก
อินเดียอินเดีย
ภูมิศาสตร์ภูมิศาสตร์
อินเดียอินเดีย
N
S
การแบ่งยุคสมัยในศิลปะอินเดีย
สมัย อินเดีย N
อินเดีย S
สมัยที่ 1 ศ. อินเดียโบราณ
(พศว. 3 -6)
สมัยที่ 2 ศ. คัน
ธาระ
(พศว. 6 -
9)
ศ. มถุรา
(พศว. 6
-9)
ศ. อมราวดี
(พศว. 7 - 10)
สมัยที่ 3 ศ. คุปตะ (พศว. 9 - 11)
ศ. หลังคุปตะ (พศว. 11 - 13)
สมัยที่ 4 •ศ.อินเดีย N •ศ. อินเดีย S
พื้นฐานความรู้ทางศาสนาพื้นฐานความรู้ทางศาสนา
ในใน
ประเทศอินเดียประเทศอินเดีย
ศาสนาพุทธศาสนาพุทธ
ปูพื้นฐานความรู้พุทธศาสนาปูพื้นฐานความรู้พุทธศาสนา
นิกายในพุทธศาสนานิกายในพุทธศาสนา
นิกานิกา
ยย
ลักษณะสำาคัญลักษณะสำาคัญ ศิลปะที่ศิลปะที่
เจริญเจริญ
ระยะที่ระยะที่
เจริญเจริญ
เถรวเถรว
าทาท
 นับถือพระพุทธเจ้าองค์เดียวนับถือพระพุทธเจ้าองค์เดียว  อินเดียอินเดีย
โบราณโบราณ
 อมราวดีอมราวดี
พศวพศว..
1-101-10
มหามหา
ยานยาน
 นับถือพระพุทธเจ้าหลายนับถือพระพุทธเจ้าหลาย
องค์องค์
 นับถือพระโพธิสัตว์หลายนับถือพระโพธิสัตว์หลาย
องค์องค์
 คันธาระคันธาระ
++มถุรามถุรา
 คุปตะคุปตะ
พศวพศว..
6-136-13
ตันตตันต  นับถือพระพุทธเจ้านับถือพระพุทธเจ้า++ พระพระ  ปาละปาละ พศวพศว..
ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับ
พระพุทธรูปพระพุทธรูป ((อาสนะอาสนะ--มุทรามุทรา))
อาสนะอาสนะ == ท่าท่า
ประทับนั่ง → ในประทับนั่ง → ใน
ศิลปะอินเดียมีศิลปะอินเดียมี 33
อาสนะสำาคัญอาสนะสำาคัญ
อาสนะอาสนะ
ขัดสมาธิราบขัดสมาธิราบ ((วีราวีรา
สนะสนะ))
ขัดสมาธิเพชรขัดสมาธิเพชร ((วัชวัช
ราสนะราสนะ))
ประทับนั่งห้อยประทับนั่งห้อย
พระพุทธรูปพระพุทธรูป →→ ” ”ประกอบไปด้วย อาสนะ และ” ”ประกอบไปด้วย อาสนะ และ
“ ”มุทรา“ ”มุทรา
อาสนะอาสนะ == ท่าประทับนั่งท่าประทับนั่ง,, มุทรามุทรา == การแสดงการแสดง
พระหัตถ์พระหัตถ์
ขัดสมาธิขัดสมาธิ
ราบราบ
กับขัดกับขัด
สมาธิเพชรสมาธิเพชร
ขัดสมาธิ
ขัดสมาธิราบ(วี
ราสนะ)
อินเดี
ยใต้
อินเดีย
เหนือ
การประทับนั่งห้อยการประทับนั่งห้อย
พระบาทพระบาท((ประลัมพประลัมพ
ปาทาสนะปาทาสนะ))
ประทับบนบัลลังก์
ห้อยพระบาทลงด้านล่าง
ทั้ง 2 ข้าง
ศิลปะอินดีย
เหนือ
ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับมุทราความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับมุทรา
มุทรามุทรา == การแสดงพระหัตถ์ → ในศิลปะอินเดียการแสดงพระหัตถ์ → ในศิลปะอินเดีย
มีมี 66 มุทราสำาคัญมุทราสำาคัญ
ปางประทานอภัยปางประทานอภัย
((อภัยมุทราอภัยมุทรา))
ปางประทานพรปางประทานพร
((วรทมุทราวรทมุทรา))
ปางสมาธิปางสมาธิ
((ธยานมุทราธยานมุทรา))
ปางมารวิชัยปางมารวิชัย
((ภูมิศปรรศมุทราภูมิศปรรศมุทรา))
ปางประทานปางประทาน
ธรรมธรรม//สั่งสอนสั่งสอน
((วิตรรกมุทราวิตรรกมุทรา))
ปางปฐมเทศนาปางปฐมเทศนา
((ธรรมจักรมุทราธรรมจักรมุทรา))
แบพระหัตถ์
ตั้งขึ้น
แบพระหัตถ์
ห้อยลง
จับชาย
จีวร
จับชาย
จีวร
อภัยมุทราอภัยมุทรา
((ประทานประทาน
วรทมุทราวรทมุทรา
((ประทานประทาน
นิยมทั้งอินดีย N
& S นิยมเฉพาะอินดีย N
เสริม
พระพุทธรูปในศิลปะอินเดีย
มือซ้าย = จับชายจีวรเสมอ
ปางมารวิชัย (ภูมิศปางสมาธิ (ธยาน
พระหัตถ์ทั้งสอง
วางบนพระเพลา
พระหัตถ์ขวา
สัมผัสแผ่นดิน
นิยมเฉพาะอินดีย Nนิยมเฉพาะอินดีย S
พระหัตถ์ซ้าย
วางบนพระเพลา
ธรรมจักรวิตรรก
นิยมเฉพาะอินดีย Nนิยมเฉพาะอินดีย S
เสริม
พระนาคปรก =
อินเดีย S เสมอ
พระหัตถ์ซ้ายชี้ไป
ยังพระหัตถ์ขวา
พระหัตถ์ขวา
จีบเป็นวงพระหัตถ์ขวา
จีบเป็นวง
ฝึกแยก
อาสนะ-มุทรา
ศิลปะอินเดียโบราณศิลปะอินเดียโบราณ
สมัยสมัย ศาสนาศาสนา ศิลปกรรมศิลปกรรม
สมัยอารยันระยะแรกสมัยอารยันระยะแรก ศาสนาพระเวทศาสนาพระเวท ยังไม่มีการสร้างสถาปัตยกยังไม่มีการสร้างสถาปัตยก
รมรม++ประติมากรรมด้วยถาวรวัตถุประติมากรรมด้วยถาวรวัตถุพุทธกาลพุทธกาล เกิดศาสนาพุทธเกิดศาสนาพุทธ
พระเจ้าอโศกพระเจ้าอโศก
 KK สำาคัญสุดของ รสำาคัญสุดของ ร..เมาเมา
รยะรยะ
 อินเดียโบราณตอนต้นอินเดียโบราณตอนต้น
พศวพศว.3.3
เดิมเดิม == ขยายอาณาจักรขยายอาณาจักร
ด้วยสงครามด้วยสงคราม
ต่อมาต่อมา == ศรัทธาศรัทธา ++ อุปถัมป์อุปถัมป์
พุทธเถรวาทพุทธเถรวาท
-
รร..ศุงคะศุงคะ
อินเดียโบราณตอนปลายอินเดียโบราณตอนปลาย
พศวพศว.5-6.5-6
ศาสนาพราหมณ์ แต่ก็อุปศาสนาพราหมณ์ แต่ก็อุป
ถัมป์ศาสนาพุทธถัมป์ศาสนาพุทธ
สถูปสถูป++ประตูประตู((โตรณะโตรณะ)+)+
รั้วรอบรั้วรอบ((เวทิกาเวทิกา))
ที่ภารหุตที่ภารหุต ++สาญจีสาญจี
พศวพศว. 3-6. 3-6
เป็นศิลปะของพวกอารยัน→ ลุ่มนำ้าคงคาเป็นศิลปะของพวกอารยัน→ ลุ่มนำ้าคงคา--ยมุนายมุนา ((ต่อมาขยายไปแคว้นมหาษฏร์ต่อมาขยายไปแคว้นมหาษฏร์))
ราชวงศ์เมารยะราชวงศ์เมารยะ--ศุงคะศุงคะ
รั้วรอบสถูป =
เรียกว่า “เวทิกา”
→แสดงเขตศักดิ์สิทธิ์
→ มีลักษณะเป็น
“คานตั้ง+คานนอน”
1
2
ประตูทางเข้า
เรียกว่า
“โตรณะ”
มีทั้ง 4 ทิศ
ภายในเวทิกา
=
ลานประทักษิณ
ลานประทักษิณ
สถูป
องค์ประกอบโตองค์ประกอบโต
รณะรณะ
ยักษิณี
เหนี่ยว
กิ่งไม้
ภาพเล่าเรื่อง
ในพุทธ
ศาสนา
ภาพเล่าเรื่องทางพุทธศาสนาบนเวทิกาภาพเล่าเรื่องทางพุทธศาสนาบนเวทิกา
และโตรณะและโตรณะ
ex.ex. ภารหุตภารหุต,,สาญจีสาญจี
ภาพเล่าเรื่องบน เวทิกาภาพเล่าเรื่องบน เวทิกา++โตรณะในโตรณะใน
สถูปอินเดียโบราณ ประกอบด้วยสถูปอินเดียโบราณ ประกอบด้วย
1)1) พุทธประวัติพุทธประวัติ ++ ชาดกชาดก →→ เพื่อให้เพื่อให้
คนที่เข้าไปประทักษิณ ได้เรียนรู้คนที่เข้าไปประทักษิณ ได้เรียนรู้
เรื่องราวไปในตัวเรื่องราวไปในตัว
2)2) สัญลักษณ์มงคลสัญลักษณ์มงคล →→ เพื่อให้คนที่เพื่อให้คนที่
เข้าไปสักการะได้รับสิริมงคลเข้าไปสักการะได้รับสิริมงคล
โตรณะ + เวทิกา จากภารหุต
 ตัวสถูปพังไปหมดแล้ว → เหลือแต่ตัวสถูปพังไปหมดแล้ว → เหลือแต่
โตรณะโตรณะ&&เวทิกาเวทิกา
 ปรากฏภาพเล่าเรื่องที่เวทิกา
โตรณะ
เลียนแบบ
เครื่องไม้
ภาพเล่าเรื่องบนเวทิกา =
เป็นภาพในกรอบวงกลม
พุทธประวัติในศิลปะอินเดียโบราณพุทธประวัติในศิลปะอินเดียโบราณ == ช่างไม่กล้าทำาพระพุทธช่างไม่กล้าทำาพระพุทธ
รูปเป็นรูปมนุษย์ → ใช้สัญลักษณ์แทนรูปเป็นรูปมนุษย์ → ใช้สัญลักษณ์แทน
บัลลังก์เปล่า
11
อยู่ภายใต้
ฉัตร / ต้นไม้
2
2
พระพุทธบาท
3
พุทธประวัติพุทธประวัติ
ตอนสุบินนิมิตตอนสุบินนิมิต
((ฝันของพระนางฝันของพระนาง
มหามายามหามายา))
“ช้าง” =พระโพธิสัตว์
เสด็จลงสู่พระครรภ์
พระนาง
มหามายา
กำาลังบรรทม
สมัยอินเดียโบราณ
Perspective อย่างง่ายๆ
บุคคล/สิ่งอื่น = วางซ้อนอยู่
ด้านบนโดยที่ไม่ได้มีขนาด
เล็กลง
พุทธประวัติตอนเสด็จออกมหาภิเนษกรมณ์พุทธประวัติตอนเสด็จออกมหาภิเนษกรมณ์
เมืองกบิลพัสดุ์
ม้ากลับ
1
4
3
2
ม้าเปล่าหลายตัว
= แสดงการเคลื่อนไหวม้าเปล่า
+ คนถือฉัตร
พระบาท = เจ้าชาย
สิทธัตถะลงจากม้า
บัลลังก์ตรัสรู้
“โพธิบัลังก์”
อาคารคลุมต้นโพธิ์
“โพธิฆระ”
มารพ่ายหนีเทวดาแสดง
ความยินดี
ต้นโพธิ์ตรัสรู้
พุทธประวัติตอนตรัสรู้พุทธประวัติตอนตรัสรู้
บัลลังก์เปล่า =
ประทับ+เทศน์
บนโลกมนุษย์
พระพุทธบาท
ด้านบน
= เริ่มเสด็จลง
พระพุทธบาทด้านล่าง =
เสด็จถึงโลกมนุษย์
“เสด็จลงจากดาวดึงส์”
แทนด้วยบันไดเปล่า
ปฐมเทศนา
แทนด้วยธรรมจักร
(ธัมมจักกัปปวัตตนสูตร)
ปรินิพพาน
แทนด้วยสถูป
1
2
3
พระบาทหลายพระบาท
= แสดงการเคลื่อนไหว
ตัวอย่างพุทธตัวอย่างพุทธ
ประวัติตอนอื่นๆประวัติตอนอื่นๆ
ตัวอย่างตัวอย่าง
ชาดกชาดก
”มฤคชาดก””มฤคชาดก”
2
1
ภาพชาดกในศิลปะอินเดียโบราณ
1) แสดงภาพพระโพธิสัตว์ ≠
พระพุทธเจ้า
2) มักทำาหลายตอนในภาพเดียว
3
กวางทองช่วยคน
กวางทอง
เทศน์ให้
พระราชา
ฟัง
คนไปบอกพระราชา
พระราชามาล่ากวาง
กวางบริวาร
กำาลังหนี
ตัวอย่างชาดกตัวอย่างชาดก
”มหากปิชาดก””มหากปิชาดก”
3
1
2
พญาลิงเทศน์
ให้พระราชา
พระราชาสำานึกผิด
โปรดให้บริวารกางเตียง
กันพญาลิงตกลงมา
พญาลิงขึงตนเองกับต้นไม้ 2 ต้น
เพื่อให้ลิงตัวอื่นสามารถ
หนีข้ามแม่นำ้าไปได้
ลิงบริวารกำาลังหนี
แม่นำ้า
ยักษิณีเหนี่ยวกิ่งไม้ยักษิณีเหนี่ยวกิ่งไม้
 ยักษิณี = เทวีประจำาต้นไม้
 มักแสดงการเหนี่ยวกิ่งไม้
 เท้ากระแทกต้นไม้ = ทำาให้
ต้นไม้ออกผล
ยักษ์ + ยักษิณี ถูกนำามาสลักไว้ที่
เวทิกา ≈ เป็นบริวารของ
พระพุทธเจ้า
เดิม → คนนับถือ
ยักษ์ + ยักษิณี (เทพพื้นเมือง)
ต่อมา → เกิดศาสนาพุทธ →
ต้องการที่จะผนวกลัทธิ
นับถือยักษ์ + ยักษิณี
เหนี่ยวกิ่งไม้
เหยียบสัตว์พาหนะ
ผ้านุ่งอินเดียโบราณ
ผ้าหนา → มอง
ไม่เห็นองคเพศ
ใส่กำาไล
ข้อมือ+ข้อเท้า
จำานวนมาก
ประดับอยู่
บนเวทิกา
ศิลปะอินเดียสมัยที่ศิลปะอินเดียสมัยที่ 22
((พศวพศว. 6-10). 6-10)
ศิลปะคันธาระศิลปะคันธาระ
ศิลปะมถุราศิลปะมถุรา
ศิลปะอมราวดีศิลปะอมราวดี
ศิลปะอินเดียสมัยที่ศิลปะอินเดียสมัยที่ 22 กับการกับการ
ประดิษฐ์พระพุทธรูปประดิษฐ์พระพุทธรูป
ปรากฏพระพุทธรูปเป็นรูปมนุษย์ทั้งปรากฏพระพุทธรูปเป็นรูปมนุษย์ทั้ง 33 ศิลปะศิลปะ
เกิดข้อถกเถียงว่า ระหว่าง ศิลปะคันธาระเกิดข้อถกเถียงว่า ระหว่าง ศิลปะคันธาระ vsvs ศิลปะมถุราศิลปะมถุรา →→
ศิลปะใดเกิดพระพุทธรูปก่อนกันศิลปะใดเกิดพระพุทธรูปก่อนกัน ((ในใน ClassClass นี้ เราจะเรียนนี้ เราจะเรียน
เฉพาะทฤษฎีคันธาระเกิดพระพุทธรูปก่อนเฉพาะทฤษฎีคันธาระเกิดพระพุทธรูปก่อน))
ศิลปะอมราวดีศิลปะอมราวดี = sure= sure ว่าเกิดพระพุทธรูปทีหลังสุด เพราะว่าเกิดพระพุทธรูปทีหลังสุด เพราะ
อมราวดีตอนต้น = ไม่
กล้าสร้างพระพุทธรูป
= อิทธิพลอินเดีย
โบราณ
อมราวดีตอนปลาย = เริ่ม
เกิดพระพุทธรูป = อิทธิพล
คันธาระ-มถุรา
การประดิษฐ์พระพุทธรูปในศิลปะคันการประดิษฐ์พระพุทธรูปในศิลปะคัน
ธาระธาระ
ศิลปะกรีกศิลปะกรีก--โรมันนิยมทำาประติมากรรมเทพเจ้าโรมันนิยมทำาประติมากรรมเทพเจ้า →→ คันธาระคันธาระ
เกี่ยวข้องกับกรีกเกี่ยวข้องกับกรีก--โรมันโรมัน →→ หลายท่านเชื่อว่าคันธาระประดิษฐ์หลายท่านเชื่อว่าคันธาระประดิษฐ์
พระพุทธรูปก่อนพระพุทธรูปก่อน
พระพุทธเจ้าปรินิพพานพระพุทธเจ้าปรินิพพาน 600600 ปีก่อนการประดิษฐ์พระพุทธรูปปีก่อนการประดิษฐ์พระพุทธรูป
→→ ช่างแก้ปัญหาโดยใช้ข้อมูลช่างแก้ปัญหาโดยใช้ข้อมูล 33 แหล่งแหล่ง
1)1) ศึกษาคัมภีร์มหาบุรุษลักษณะ แล้วเลือกบางอย่างศึกษาคัมภีร์มหาบุรุษลักษณะ แล้วเลือกบางอย่าง
2)2) เอารูปแบบเทพเจ้ากรีกเอารูปแบบเทพเจ้ากรีก--โรมันมาใช้โรมันมาใช้
3)3) คิดกระโหลกปูดคิดกระโหลกปูด →→ “อุษณีษะ” เพื่อแยกความแตกต่าง“อุษณีษะ” เพื่อแยกความแตกต่าง
พระพุทธเจ้าออกจากพระสาวกพระพุทธเจ้าออกจากพระสาวก (3(3 ศิลปะประดิษฐ์ “อุษณีศิลปะประดิษฐ์ “อุษณี
ษะ”แตกต่างกันษะ”แตกต่างกัน))
การประดิษฐ์การประดิษฐ์
พระพุทธรูปพระพุทธรูป
ในศิลปะคันในศิลปะคัน
ธาระธาระ
ประเภทที่ 1 ประดิษฐ์ตาม
คัมภีร์มหาบุรุษลักษณะ
อุณาโลม / อูรณา
พระกรรณยาว
ประเภทที่ 2
ประดิษฐ์ตามอิทธิพล
กรีก-โรมัน
พระเกศาหยักศก
ประเภทที่ 3 ประดิษฐ์
อุษณีษะเพื่อแยกความ
แตกต่างพระพุทธรูป
ออกจากพระสงฆ์
อุษณีษะ
มีประภามณฑล
รอบพระเศียร
ตามแบบ Apollo
มีอุณาโลมเสมอ
(ลักษณะร่วมสมัยที่ 2)
เศียรเศียร
พระพุทธพระพุทธ
รูปรูป
คันธาระคันธาระ
อุษณีษะเป็น “มวยผม”
(ลักษณะเฉพาะคันธาระ)
ผมหยักศก
ตามแบบกรีก-โรมัน
ผมหยักศก
อิทธิพลกรีก-โรมัน
(ลักษณะเฉพาะคันธาระ)
บางครั้งมีพระมัสสุ
(ลักษณะเฉพาะคันธาระ)
ภาพเล่าเรื่องพุทธประวัติในศิลปะคันภาพเล่าเรื่องพุทธประวัติในศิลปะคัน
ธาระธาระ ((ประสูติประสูติ))
พระโพธิสัตว์ออกจากสีข้าง
เทพเจ้าเป็นผู้รับ
คันธาระ = ศิลปะแรกที่แสดง
พระนางมหามายาเหนี่ยวกิ่ง
อโศก
พุทธประวัติในศิลปะคันธาระพุทธประวัติในศิลปะคันธาระ
((ทุกรกิริยาทุกรกิริยา--ปฐมเทศนาปฐมเทศนา))
กวางหมอบ =
ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน
ปัญจวคีย์
ปฐมเทศนา
ทุกรกิริยา
พระพุทธเจ้าทรง
ใช้พระหัตถ์
หมุนธรรมจักร
มีลักษณะ
กายวิภาคสมจริง
→อิทธิพลกรีก-โรมัน
→ ไม่ปรากฏ
ในศิลปะอื่น
ภาพเล่าเรื่องพุทธประวัติในศิลปะคันธาระภาพเล่าเรื่องพุทธประวัติในศิลปะคันธาระ
((ตอนปรินิพพานตอนปรินิพพาน))
ต้นสาละคู่
ต้นสาละคู่บุคคลที่กำาลังโศกเศร้า
•พระพุทธรูปไสยาสน์ในอินเดีย
= ตอนปรินิพพานเท่านั้น
(≠ ไทย)
• พระพุทธรูปไสยาสน์ = ตอน
ปรินิพพาน
→ พบครั้งแรกในคันธาระ
(≠ อินเดียโบราณ+อมราวดี →
ใช้สถูปแทนปรินิพพาน)
ศิลปะมถุราศิลปะมถุรา ((พศวพศว.6-9).6-9)
ศูนย์กลางศิลปกรรมหลักศูนย์กลางศิลปกรรมหลัก == มถุรามถุรา ((อุตรประเทศอุตรประเทศ))
ปรากฏพระพุทธรูปเป็นรูปมนุษย์ แต่ไม่มีปรากฏพระพุทธรูปเป็นรูปมนุษย์ แต่ไม่มี
อิทธิพลกรีกอิทธิพลกรีก--โรมันเลยโรมันเลย ≠ คันธาระ≠ คันธาระ
พระพุทธรูปได้อิทธิพลจากประติมากรรมยักษ์ในพระพุทธรูปได้อิทธิพลจากประติมากรรมยักษ์ใน
ศิลปะอินเดียโบราณศิลปะอินเดียโบราณ
เศียรพระพุทธรูปเศียรพระพุทธรูป
ในศิลปะมถุราในศิลปะมถุรา
พระพักตร์กลม +พระโอษฐ์ยิ้ม
อย่างชัดเจน
(ลักษณะเด่นในมถุรา)
ไม่มีพระเกศา (โล้น)
≈ พระสงฆ์
อุษณีษะ =
ทำาเป็นผมขมวดขึ้นไปเป็นชั้นๆ
ลักษณะเฉพาะใน
ศิลปะมถุรา
(≠ คันธาระ)
อุณาโลม = คันธาระ
ศิลปะอมราวดีศิลปะอมราวดี ((พศวพศว.7-10).7-10)
ศูนย์กลางศิลปกรรมหลักศูนย์กลางศิลปกรรมหลัก == อมราวดีอมราวดี ++ นาคารนาคาร
ชุนโกณฑะชุนโกณฑะ ((อานธรประเทศอานธรประเทศ))
เดิมเดิม == ราชวงศ์ศาตวาหนะราชวงศ์ศาตวาหนะ ((ศูนย์กลางศิลปกรรมศูนย์กลางศิลปกรรม
หลักหลัก == อมราวดีอมราวดี)) ต่อมาต่อมา == ราชวงศ์อิกษวากุราชวงศ์อิกษวากุ
((ศูนย์กลางศิลปกรรมหลักศูนย์กลางศิลปกรรมหลัก == นาคารชุนโกณฑะนาคารชุนโกณฑะ))
สืบมาจากศิลปะอินเดียโบราณสืบมาจากศิลปะอินเดียโบราณ
อมราวดีตอนต้นอมราวดีตอนต้น == ใช้สัญลักษณ์แทนใช้สัญลักษณ์แทน
พระพุทธเจ้าพระพุทธเจ้า ((สืบมาจากอินเดียโบราณสืบมาจากอินเดียโบราณ)→)→
อมราวดีตอนปลายอมราวดีตอนปลาย == ปรากฏพระพุทธรูปเป็นรูปปรากฏพระพุทธรูปเป็นรูป
มนุษย์ แต่บางครั้งก็ยังใช้สัญลักษณ์ควบคู่อยู่มนุษย์ แต่บางครั้งก็ยังใช้สัญลักษณ์ควบคู่อยู่
เศียรพระพุทธรูปเศียรพระพุทธรูป
อมราวดีอมราวดี
อุษณีษะนูนขึ้น
เพียงเล็กน้อย
“อุษณีษะต่ำ่า”
พระเกศาขมวด
ก้นหอย
ลักษณะเฉพาะ
อมราวดี
≠ คันธาระ & มถุรา
โครงพระพักต่ร์
= รูปยาวรี
อุณาโลม
= ศิลปะอื่นๆ
ลักษณะเฉพาะ
อมราวดี
≠ คันธาระ & มถุรา
ภาพเล่าเรื่องในศิลปะอมราวดีภาพเล่าเรื่องในศิลปะอมราวดี
≈ภาพเล่าเรื่องในศิลปะอมราวดี อินเดียโบราณ≈ภาพเล่าเรื่องในศิลปะอมราวดี อินเดียโบราณ
แต่่แต่่ มีการเคลื่อนไหวอย่างรุนแรงมีการเคลื่อนไหวอย่างรุนแรง (≠(≠ อินเดียอินเดีย
โบราณโบราณ))
การแสด็จออกมหาภิเนษกรมณ์
(อินเดียโบราณ)
การแสด็จออกมหาภิเนษกรมณ์
(อมราวดี)
เดินปกต่ิ
เคลื่อนไหว
อย่างรุนแรง
การแสด็จออกมหาภิเนษกรมณ์
(อมราวดีต่อนต่้น)
การแสด็จออกมหาภิเนษกรมณ์
(อมราวดีต่อนปลาย)
เมืองกบิล
พัสดุ์
เมืองกบิล
พัสดุ์
ภาพเล่าเรื่องในศิลปะอมราวดีภาพเล่าเรื่องในศิลปะอมราวดี
 อมราวดีต่อนต่้นอมราวดีต่อนต่้น == ใช้สัญลักษณ์แทนพระพุทธเจ้าใช้สัญลักษณ์แทนพระพุทธเจ้า ((สืบสืบ
มาจากอินเดียโบราณมาจากอินเดียโบราณ))
 อมราวดีต่อนปลายอมราวดีต่อนปลาย == ปรากฏพระพุทธเจ้าเป็นรูปปรากฏพระพุทธเจ้าเป็นรูป
มนุษย์มนุษย์
ม้า + ฉัต่ร
ม้า + ฉัต่ร
= สืบมา
ม้ามีคนขี่ม้าเปล่า
การไหว้พระพุทธบาท
ศิลปะอินเดียโบราณ
แสดงการไหว้ที่
แสดงท่าทางเกินจริง
แสดงการไหว้ธรรมดา
ไม่มีท่าทางเกินจริง
การไหว้พระพุทธบาท
ศิลปะอมราวดี
ภาพเล่าเรื่องต่อนภาพเล่าเรื่องต่อน
“ประสูต่ิ”“ประสูต่ิ”
จตุ่โลกบาล 4
พระนางมายาเหนี่ยวกิ่งไม้
อิทธิพลยักษิณีเหนี่ยวกิ่งไม้ = คันธาระ
พระพุทธเจ้าในฐานะ
“ทารก” แสดงเป็นผ้า
1
พระพุทธเจ้าประทับยืน
แสดงเป็นฉัต่ร+แส้ลอย
2
ทดลอง
แยกศิลปะ
ศิลปะอินเดียสมัยที่ศิลปะอินเดียสมัยที่ 3 (3 (พศวพศว..
9-13)9-13)
ศิลปะคุปต่ะศิลปะคุปต่ะ ((พศวพศว.9-11).9-11)
ศิลปะหลังคุปต่ะศิลปะหลังคุปต่ะ ((พศวพศว.11-13).11-13)
พระพุทธรูปในศิลปะคุปต่ะพระพุทธรูปในศิลปะคุปต่ะ
สมัยราชวงศ์คุปต่ะ ถือว่าเป็นยุคทองในบรรดาสมัยราชวงศ์คุปต่ะ ถือว่าเป็นยุคทองในบรรดา
ยุคต่่างๆของอินเดีย ทั้งด้านการเมืองยุคต่่างๆของอินเดีย ทั้งด้านการเมือง ((รวมรวม
ประเทศได้ประเทศได้) +) + ด้านวัฒนธรรมด้านวัฒนธรรม ((วรรณคดีวรรณคดี,,
ศาสนาศาสนา,,ศิลปกรรมศิลปกรรม))
ราชวงศ์คุปต่ะราชวงศ์คุปต่ะ == ฮินดู แต่่ก็อุปถัมป์พุทธมหายานฮินดู แต่่ก็อุปถัมป์พุทธมหายาน
((พุทธเถรวาทเสื่อมสูญไปจากอินเดียพุทธเถรวาทเสื่อมสูญไปจากอินเดีย))
พระพุทธรูปคุปต่ะพระพุทธรูปคุปต่ะ == พระพักต่ร์สงบ จีวรบางพระพักต่ร์สงบ จีวรบาง
แนบองค์เหมือนผ้าเปียกนำ้า→ยกย่องว่าเป็นแนบองค์เหมือนผ้าเปียกนำ้า→ยกย่องว่าเป็น
พระพุทธรูปที่งดงามที่สุดในศิลปะอินเดียพระพุทธรูปที่งดงามที่สุดในศิลปะอินเดีย
แม้สุนทรียภาพแม้สุนทรียภาพ == สูงสุด แต่่เทคนิคสูงสุด แต่่เทคนิค == เสื่อมลงเสื่อมลง
ต่ั้งแต่่สมัยนี้เป็นต่้นไป ช่างไม่สามารถทำาต่ั้งแต่่สมัยนี้เป็นต่้นไป ช่างไม่สามารถทำา
เศียรพระพุทธรูปเศียรพระพุทธรูป
คุปต่ะคุปต่ะ ((ทั้งทั้ง 22
พระเกศาขมวดก้นหอย
พระพุทธรูปอมราว
พระพุทธรูปคัน
ธาระ
พระเนต่รเหลือบต่ำ่า
→ ดูสงบ
ลักษณะเฉพาะคุปต่ะ
อุณาโลมหายไป
ลักษณะเฉพาะคุปต่ะ
อุษณีษะ & พระเกศา =
คันธาระ + อมราวดี
(ต่่อมาปูพื้นฐานให้ทุก
ศิลปะ)
อุษณีษะแบบ “มวยผม”
ศิลปะอินเดียสมัยที่ศิลปะอินเดียสมัยที่ 44
ศิลปะอินเดียใต่้ศิลปะอินเดียใต่้ ((ทมิฬทมิฬ))
ศิลปะอินเดียเหนือศิลปะอินเดียเหนือ
ประต่ิมากรรมอินเดียเหนือ สมัยราชวงศ์ปาละประต่ิมากรรมอินเดียเหนือ สมัยราชวงศ์ปาละ--เสนะเสนะ
เจริญขึ้นทางภาคต่ะวันออกเฉียงเหนือของอินเดียเจริญขึ้นทางภาคต่ะวันออกเฉียงเหนือของอินเดีย ((แคว้นพิหารแคว้นพิหาร
++เบงกอลเบงกอล++บังคลาเทศบังคลาเทศ))
ราชวงศ์ปาละราชวงศ์ปาละ ((พศวพศว.14-17).14-17) นับถือศาสนาพุทธ มหายานต่ันต่ระนับถือศาสนาพุทธ มหายานต่ันต่ระ
((เต่็มไปด้วยเวทมนต่ร์คาถาเต่็มไปด้วยเวทมนต่ร์คาถา ++ เทพดุร้ายเทพดุร้าย)→)→ เกิดขึ้นเนื่องจากการเกิดขึ้นเนื่องจากการ
แข่งขันกับศาสนาฮินดูแข่งขันกับศาสนาฮินดู
ราชวงศ์เสนะราชวงศ์เสนะ ((พศวพศว.18).18) นับถือศาสนาฮินดู ไวษณพนิกายนับถือศาสนาฮินดู ไวษณพนิกาย
ศูนย์กลางศิลปกรรมศูนย์กลางศิลปกรรม == นาลันทานาลันทา ((มหาวิทยาลัยพุทธศาสนามหาวิทยาลัยพุทธศาสนา))
หลังพศวหลังพศว.18.18 ชาวมุสลิมโจมต่ีชาวมุสลิมโจมต่ี ++ ทำาลายนาลันทา→พุทธศาสนาทำาลายนาลันทา→พุทธศาสนา
สูญสิ้นไปจากประเทศอินเดียสูญสิ้นไปจากประเทศอินเดีย
ศิลปะปาละศิลปะปาละ--เสนะ สามารถแบ่งออกได้เป็นเสนะ สามารถแบ่งออกได้เป็น 22 ช่วงช่วง
1)1) ปาละต่อนต่้น พศวปาละต่อนต่้น พศว.14-15.14-15
2)2) ปาละต่อนปลายปาละต่อนปลาย--เสนะ พศวเสนะ พศว.16-18.16-18
พระพุทธรูปยืนพระพุทธรูปยืน
ในศิลปะปาละในศิลปะปาละ
อุษณีษะ
& พระเกศา
ต่ามแบบ
คุปต่ะ
อุณาโลม
ปรากฏขึ้นใหม่
≠ คุปต่ะ
พระเศียรปาละ
พระทรงเครื่องปาละพระทรงเครื่องปาละ
 ศิลปะปาละต่อนปลาย→ มีแนวความคิด
ว่าพระพุทธเจ้า = “จักรวรรต่ิน”
(พระพุทธเจ้าคือจักรพรรดิแห่งจักรวาล) →
เกิดพระพุทธรูปทรงเครื่องกษัต่ริย์
 เดิม อาจเป็นเครื่องประดับที่ถอดออกได้
→ หาย → ต่่อมาจึงสลักไปกับองค์พระ
มงกุฏที่ประกอบจาก
ต่าบแผ่นสามเหลี่ยม
เรียงกัน เรียกว่า
“เทริดขนนก”
(ลักษณะเฉพาะ
ในศิลปะปาละ)
ทรงเครื่องกษัต่ริย์
สวมเทริดขนนก +
สร้อยคอ(ทับบนจีวร)
พระแปดปางพระแปดปาง
ในศิลปะปาละในศิลปะปาละ
 ศิลปะปาละ → ปรากฏการทำา
พุทธประวัต่ิ 8 ต่อน ในแผ่น
เดียวกัน
 8 ต่อน เรียกว่า อัษฏมหา-
ปาฏิหาริย์ (สังเวชนียสถาน 4 +
มหาปาฏิหาริย์ 4)
 สังเวชนียสถาน 4 →
ประสูต่ิ,ต่รัสรู้,ปฐมเทศนา,ปรินิ
พพาน
 มหาปาฏิหาริย์ 4 → ปราบ
ช้างนาฬาคีรี,แสดงยมก
ปาฏิหาริย์,เสด็จลงจาก
ดาวดึงส์,รับบาต่รจากพญา
วานร
ประสูต่ิ
สวนลุมพินี
แสดงยมก-
ปาฏิหาริย์
สาวัต่ถี
เสด็จลง
จากดาวดึงส์
สังกัสสะ
ปรินิพพาน ที่กุสินารา
(ด้านบนสุดเสมอ)
ปราบช้างนาฬาคีรี
เมืองราชคฤห์
รับบาต่รจาก
พญาวานร
ป่าเลไลยก์
ต่รัสรู้ ที่พุทธคยา
(เป็นประธานเสมอ)
ปฐมเทศนา
สารนาถ
ศิลปะในเอเชียศิลปะในเอเชีย
ต่ะวันออกเฉียงใต่้ต่ะวันออกเฉียงใต่้
ชวาชวา –– ขอมขอม –– จามจาม –– พม่าพม่า
ศิลปะชวาศิลปะชวา
ศิลปะชวาภาคกลางศิลปะชวาภาคกลาง
ศิลปะชวาภาคต่ะวันออกศิลปะชวาภาคต่ะวันออก
ประวัต่ิศาสต่ร์และการแบ่งยุคในประวัต่ิศาสต่ร์และการแบ่งยุคใน
ศิลปะชวาศิลปะชวา
สมัยสมัย ราชวงศ์ราชวงศ์ && ศาสนาศาสนา เหตุ่การณ์สำาคัญเหตุ่การณ์สำาคัญ ลักษณะศิลปะลักษณะศิลปะ
ชวาภาคชวาภาค
กลางกลาง
((พศวพศว..
12-16)12-16)
สัญชัยสัญชัย ((ฮินดูฮินดู))
ไศเลนทร์ไศเลนทร์ ((พุทธพุทธ
มหายานมหายาน))
สัญชัยครั้งที่สัญชัยครั้งที่ 22
((ฮินดูฮินดู))
ชวาภาคกลางต่อนปลายชวาภาคกลางต่อนปลาย
เกิดภูเขาไฟระเบิดบ่อยเกิดภูเขาไฟระเบิดบ่อย →→
ย้ายหนีมาชวาต่ะวันออกย้ายหนีมาชวาต่ะวันออก
อิทธิพลอินเดียอิทธิพลอินเดีย
หลังคุปต่ะหลังคุปต่ะ ++
ปาละปาละ
ชวาภาคชวาภาค
ต่ะวันออกต่ะวันออก
((พศวพศว..
16-20)16-20)
สิงหาส่าหรีสิงหาส่าหรี
มัชฌปาหิต่มัชฌปาหิต่
((พุทธผสมฮินดูพุทธผสมฮินดู))
ชวาต่ะวันออกต่อนปลายชวาต่ะวันออกต่อนปลาย →→
พวกมุสลิมเข้าพวกมุสลิมเข้า →→ พวกฮินดูพวกฮินดู
หนีไปเกาะบาหลีหนีไปเกาะบาหลี
พื้นเมืองพื้นเมือง
ละทิ้งอิทธิพลละทิ้งอิทธิพล
อินเดียอินเดีย
เกาะชวา
เกาะสุมาต่รา
คาบสมุทรมาลายู
บาหลี
ชวาภาคกลาง
ชวาภาคต่ะวันออก
พระพุทธรูปพระพุทธรูป
ภายในจันทิภายในจันทิ
เมนดุตเมนดุต
พระพุทธรูปประธานที่
จันทิเมนดุต = พระพุทธ
รูปแสดงธรรมจักรมุทรา
นั่งห้อยพระบาท
= อินเดีย N
นั่งพระชานุแยก
แต่พระบาทชิด
เช่นกัน
พระพุทธรูปที่ถำ้าเอลโลร่า
มีอุณาโลม
= ปาละ
≠ หลังคุปตะ
ไม่มีอุณาโลม
คุปตะ+หลังคุปตะ
ธรรมจักรมุทรา
= อินเดีย N
ธรรมจักรมุทรา
= อินเดีย N
นั่งห้อยพระบาท
= อินเดีย N
ขัดสมาธิเพชร
อินเดีย N
อุษณีษะ+พระเกศา
= คุปตะ-ปาละ
มีอุณาโลม = ปาละ
อุณาโลม
= ปาละ
ศิลปะขอมศิลปะขอม
• ก่อนเมืองพระนครก่อนเมืองพระนคร
• หัวเลี้ยวหัวต่อหัวเลี้ยวหัวต่อ
• เมืองพระนครเมืองพระนคร
((ตอนต้นตอนต้น –– ตอนกลางตอนกลาง -- ตอนปลายตอนปลาย))
ยุคสมัยในศิลปะขอมยุคสมัยในศิลปะขอม
สมัย ชื่อศิลปะ
ก่อนเมืองพระนคร
(พศว. 12 - 14)
พนมดา, ถาลาบริวัติ,
สมโบร์ไพรกุก,ไพรเกมง,
กำาพงพระ
หัวเลี้ยวหัวต่อ
(พศว. 14 - 15)
กุเลน, พระโค
เมืองพระนคร
(พศว. 14 - 18)
บาแค็ง, เกาะแกร์, แปรรูป,
บันทายสรี, คลัง, นครวัด, บายน
พระพุทธรูปสมัยก่อนเมืองพระนคร พระพุทธรูปสมัยเมืองพระนคร
พระเกศาขมวด
ก้นหอย + อุษณีษะ
แบบ
คุปตะ
พระสมัย
พระนครมักเป็น
พระนาคปรก พระเกศาหวี
+ รัดเกล้า
ทรงกรวย =
รูปแบบขอม
พระพุทธรูปนั่งสมัย
พระนคร = นาคปรก
เสมอ
พระเกศาหวี + รัดเกล้า
ไม่มีกระบังหน้า
ทรงกระบังหน้า
=
นครวัด
พระพุทธรูปสมัยบาปวน พระพุทธรูปสมัยนครวัด
ศิลปะจามศิลปะจาม
เวียดนามโจมตี →เวียดนามโจมตี →
ถอยไปปาณฑุรังค์ถอยไปปาณฑุรังค์
→ ต่อมาเวียดนาม→ ต่อมาเวียดนาม
กลืน
จีนจีน1919 ลงลง
มามา
สมัยหลังสมัยหลัง
เวียดนามเริ่มเวียดนามเริ่ม
โจมตี→ ย้ายเมืองโจมตี→ ย้ายเมือง
หลวงไปวิชัยหลวงไปวิชัย
บุกรุกขอมบุกรุกขอม ++ ขอมขอม
บุกรุกกลับบุกรุกกลับ
จีนจีน
บายนบายน
17-1817-18บิญดิ่นบิญดิ่น
((วิชัยวิชัย))
ศิลปะเจริญสูงสุดศิลปะเจริญสูงสุดชวาชวา1515
ปลายปลาย
–– 1616
มิเซินมิเซิน A1A1
((อินทรปุอินทรปุ
ระระ))
เมืองหลวงที่อินทรเมืองหลวงที่อินทร
ปุระปุระ
พุทธมหายานจากพุทธมหายานจาก
จีนจีน
จีนจีน
พื้นพื้น
เมืองเมือง
1515
ต้นต้น
ดงเดืองดงเดือง
((อินทรปุอินทรปุ
ระระ))
ชวาบุกรุกชวาบุกรุก ((พร้อมพร้อม
ขอมขอม))
ชวาชวา1414หัวล่ายหัวล่าย
ศิวลึงค์ประจำาศิวลึงค์ประจำา
อาณาจักรที่มิเซินอาณาจักรที่มิเซิน
((ภัทเรศวรภัทเรศวร))
อินเดีอินเดี
ยย
1313มิเซินมิเซิน E1E1
ประวัติศาสตร์ประวัติศาสตร์อิทธิพอิทธิพ
ลล
พศวพศว..สมัยสมัย
อมราวดี/อินทรปุระ
วิชัย
ปาณฑุรังค์
มิเซิน (ภัทเรศวร)
ดงเดือง
ป.ฮุงถาญ
โพกลวงการาย,โพโรเม
อาณาจักรจามปา
แบ่งได้ 3 แคว้น
ประติมากรรมจามประติมากรรมจาม
สมัยดงเดืองสมัยดงเดือง
สมัยดงเดือง มีการสร้างวัดสมัยดงเดือง มีการสร้างวัด
พุทธมหายานขึ้นที่ดงเดือง ชื่อพุทธมหายานขึ้นที่ดงเดือง ชื่อ
“วัดลักษมีนทรโลเกศวร”“วัดลักษมีนทรโลเกศวร”
ดงเดืองดงเดือง == สมัยเดียวที่มีพุทธสมัยเดียวที่มีพุทธ
มหายานมหายาน
พุทธมหายานสมัยดงเดืองพุทธมหายานสมัยดงเดือง ==
อิทธิพลจีนอิทธิพลจีน
นั่งห้อยพระบาท+
มือวางไว้บนเข่า
= อิทธิพลจีน
พระพุทธรูป
ประธาน พบที่ดงเดื
พระนั่งที่เล่อซาน
ศิลปะพม่าศิลปะพม่า
ศิลปะศรีเกษตรศิลปะศรีเกษตร
ศิลปะพุกามศิลปะพุกาม
ศิลปะหงสาวดีศิลปะหงสาวดี
ศิลปะมัณฑเลศิลปะมัณฑเล
ศิลปะพม่าแบ่งได้ 4 สมัย
สมัยที่ พม่า N พม่า S
1
(12 -
16)
ศรีเกษตร (ปยู) สุธรรมวดี /
สะเทิม
(มอญ)
2
(16 -
19)
พุกาม (พม่า)
พระเจ้าอโนรธาตีมอญ + รับ
พุทธเถรวาท
3
(19 -
23)
อังวะ (พม่า)
ตองอู (พม่า)
หงสาวดี
(มอญ)
พระเจ้า
ธรรมเจดีย์
4
(23 -
25)
ราชวงศ์คองบอง (พม่า)
อังวะ – อมรปุระ – มัณฑเล
พระเจ้าอลองพญา + มังระ
พระเจ้ามินดง
ปยู
พม่า
หงสาว
ดี
อังวะ
มอญ
ตองอู
พระพุทธรูปศิลปะศรีเกษตร = อิยเดีย N + S
อุษณีษะตำ่า
อมราวดี
ปางมารวิชัย =
อินเดีย N
พระนั่งปาละ พระนั่งพุกาม
พระพุทธรูปในศิลปะพุกาม = อิทธิพลปาละ
• เดิมเป็นพระพุทธรูปประจำาแคว้นยะไข่
• พระเจ้าปดุงเชิญมาอมรปุระ ถวายเครื่อง
ทรง = พระทรงเครื่อง
• พระเจ้ามังระตีอยุธยา กวาดต้อนช่างไทย =
เครื่องทรงอยุธยา
พระมหามัยมุนี ของอนุราธปุระ
หนังสืออ่านเพิ่มเติมหนังสืออ่านเพิ่มเติม
เชษฐ์ ติงสัญชลีเชษฐ์ ติงสัญชลี.. ประวัติศาสตร์ศิลปะประวัติศาสตร์ศิลปะ
อินเดียอินเดีย และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้..
นนทบุรีนนทบุรี ::
มิวเซียมเพรสมิวเซียมเพรส, 2558., 2558.
สุภัทรดิศ ดิศกุลสุภัทรดิศ ดิศกุล,, มจมจ..,, ประวัติศาสตร์ศิลปะประวัติศาสตร์ศิลปะ
ประเทศใกล้เคียงประเทศใกล้เคียง,, พิมพ์ครั้งที่พิมพ์ครั้งที่ 77 กรุงเทพฯกรุงเทพฯ
::
มติชนมติชน, 2556., 2556.
สุภัทรดิศ ดิศกุลสุภัทรดิศ ดิศกุล,, มจมจ..,, ศิลปะขอมศิลปะขอม.. กรุงเทพฯกรุงเทพฯ ::
อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่งอมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง,,
2547.2547. สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ
สยามบรมสยามบรม ราชกุมารี ทรงพรักรุณาราชกุมารี ทรงพรักรุณา
โปรดเกล้าโปรดโปรดเกล้าโปรด กระหม่อมให้พิมพ์กระหม่อมให้พิมพ์
พระราชทานในงานพระราชทานในงาน พระราชทานเพลิงศพพระราชทานเพลิงศพ
ศศ..มจมจ.. สุภัทรดิศสุภัทรดิศ ดิศกุลดิศกุล..
สุภัทรดิศ ดิศกุลสุภัทรดิศ ดิศกุล,, มจมจ..,, ศิลปะอินโดนีเซียสมัยศิลปะอินโดนีเซียสมัย
โบราณโบราณ.. กรุงเทพฯกรุงเทพฯ :: องค์การค้าองค์การค้า
ของคุรุสภาของคุรุสภา, 2518., 2518.

More Related Content

What's hot

Ptt อาณาจักรสูโขทัย
Ptt อาณาจักรสูโขทัยPtt อาณาจักรสูโขทัย
Ptt อาณาจักรสูโขทัยYim Wiphawan
 
ศิลป์ ทวารวดี ศรีวิชัย ลพบุรี
ศิลป์ ทวารวดี ศรีวิชัย ลพบุรีศิลป์ ทวารวดี ศรีวิชัย ลพบุรี
ศิลป์ ทวารวดี ศรีวิชัย ลพบุรีPattharapong Sirisuwan
 
ศิลปะไทยสู่สากล
ศิลปะไทยสู่สากลศิลปะไทยสู่สากล
ศิลปะไทยสู่สากลพัน พัน
 
บทที่ 2 วิวัฒนาการของการบริหารราชการไทย
บทที่ 2 วิวัฒนาการของการบริหารราชการไทยบทที่ 2 วิวัฒนาการของการบริหารราชการไทย
บทที่ 2 วิวัฒนาการของการบริหารราชการไทยSaiiew
 
ศิลปะพระพุทธรูปสมัยอยุธยา
ศิลปะพระพุทธรูปสมัยอยุธยาศิลปะพระพุทธรูปสมัยอยุธยา
ศิลปะพระพุทธรูปสมัยอยุธยาPadvee Academy
 
ศาสนาเชน
ศาสนาเชนศาสนาเชน
ศาสนาเชนPadvee Academy
 
ศิลปะตะวันออก (ของวันนี้)
ศิลปะตะวันออก (ของวันนี้)ศิลปะตะวันออก (ของวันนี้)
ศิลปะตะวันออก (ของวันนี้)Heritagecivil Kasetsart
 
ศิลปะพื้นฐาน รูปร่าง เส้น แสง
ศิลปะพื้นฐาน รูปร่าง เส้น แสงศิลปะพื้นฐาน รูปร่าง เส้น แสง
ศิลปะพื้นฐาน รูปร่าง เส้น แสงHeeroyuy Heero
 
สามัคคีเภทคำฉันท์
สามัคคีเภทคำฉันท์สามัคคีเภทคำฉันท์
สามัคคีเภทคำฉันท์Sp'z Puifai
 
วรรณกรรมทางพระพุทธศาสนาในสมัยล้านนา
วรรณกรรมทางพระพุทธศาสนาในสมัยล้านนาวรรณกรรมทางพระพุทธศาสนาในสมัยล้านนา
วรรณกรรมทางพระพุทธศาสนาในสมัยล้านนาพระอภิชัช ธมฺมโชโต
 
งานนำเสนอมัทนะพาธา
งานนำเสนอมัทนะพาธางานนำเสนอมัทนะพาธา
งานนำเสนอมัทนะพาธาSantichon Islamic School
 
สถาปัตยกรรมไทย
สถาปัตยกรรมไทยสถาปัตยกรรมไทย
สถาปัตยกรรมไทยpongpangud13
 
นิราศภูเขาทอง
นิราศภูเขาทอง นิราศภูเขาทอง
นิราศภูเขาทอง Patzuri Orz
 
สรุปนิราศภูเขาทอง
สรุปนิราศภูเขาทองสรุปนิราศภูเขาทอง
สรุปนิราศภูเขาทองkanchana13
 
07อาณาจักรอยุธยา
07อาณาจักรอยุธยา07อาณาจักรอยุธยา
07อาณาจักรอยุธยาJulPcc CR
 
ดนตรีไทยสมัยสุโขทัย
ดนตรีไทยสมัยสุโขทัยดนตรีไทยสมัยสุโขทัย
ดนตรีไทยสมัยสุโขทัยPitchyJelly Matee
 
Key of 5 การสถาปนาธนบุรี
Key of 5 การสถาปนาธนบุรีKey of 5 การสถาปนาธนบุรี
Key of 5 การสถาปนาธนบุรีPracha Wongsrida
 

What's hot (20)

Ptt อาณาจักรสูโขทัย
Ptt อาณาจักรสูโขทัยPtt อาณาจักรสูโขทัย
Ptt อาณาจักรสูโขทัย
 
ศิลป์ ทวารวดี ศรีวิชัย ลพบุรี
ศิลป์ ทวารวดี ศรีวิชัย ลพบุรีศิลป์ ทวารวดี ศรีวิชัย ลพบุรี
ศิลป์ ทวารวดี ศรีวิชัย ลพบุรี
 
ศิลปะไทยสู่สากล
ศิลปะไทยสู่สากลศิลปะไทยสู่สากล
ศิลปะไทยสู่สากล
 
บทที่ 2 วิวัฒนาการของการบริหารราชการไทย
บทที่ 2 วิวัฒนาการของการบริหารราชการไทยบทที่ 2 วิวัฒนาการของการบริหารราชการไทย
บทที่ 2 วิวัฒนาการของการบริหารราชการไทย
 
พัฒนาการความเป็นมาของพระไตรปิฎก
พัฒนาการความเป็นมาของพระไตรปิฎกพัฒนาการความเป็นมาของพระไตรปิฎก
พัฒนาการความเป็นมาของพระไตรปิฎก
 
ศิลปะพระพุทธรูปสมัยอยุธยา
ศิลปะพระพุทธรูปสมัยอยุธยาศิลปะพระพุทธรูปสมัยอยุธยา
ศิลปะพระพุทธรูปสมัยอยุธยา
 
ศาสนาเชน
ศาสนาเชนศาสนาเชน
ศาสนาเชน
 
ศิลปะตะวันออก (ของวันนี้)
ศิลปะตะวันออก (ของวันนี้)ศิลปะตะวันออก (ของวันนี้)
ศิลปะตะวันออก (ของวันนี้)
 
อารยธรรมจีน
อารยธรรมจีน อารยธรรมจีน
อารยธรรมจีน
 
Key of sheet 8 56x
Key of sheet 8 56xKey of sheet 8 56x
Key of sheet 8 56x
 
ศิลปะพื้นฐาน รูปร่าง เส้น แสง
ศิลปะพื้นฐาน รูปร่าง เส้น แสงศิลปะพื้นฐาน รูปร่าง เส้น แสง
ศิลปะพื้นฐาน รูปร่าง เส้น แสง
 
สามัคคีเภทคำฉันท์
สามัคคีเภทคำฉันท์สามัคคีเภทคำฉันท์
สามัคคีเภทคำฉันท์
 
วรรณกรรมทางพระพุทธศาสนาในสมัยล้านนา
วรรณกรรมทางพระพุทธศาสนาในสมัยล้านนาวรรณกรรมทางพระพุทธศาสนาในสมัยล้านนา
วรรณกรรมทางพระพุทธศาสนาในสมัยล้านนา
 
งานนำเสนอมัทนะพาธา
งานนำเสนอมัทนะพาธางานนำเสนอมัทนะพาธา
งานนำเสนอมัทนะพาธา
 
สถาปัตยกรรมไทย
สถาปัตยกรรมไทยสถาปัตยกรรมไทย
สถาปัตยกรรมไทย
 
นิราศภูเขาทอง
นิราศภูเขาทอง นิราศภูเขาทอง
นิราศภูเขาทอง
 
สรุปนิราศภูเขาทอง
สรุปนิราศภูเขาทองสรุปนิราศภูเขาทอง
สรุปนิราศภูเขาทอง
 
07อาณาจักรอยุธยา
07อาณาจักรอยุธยา07อาณาจักรอยุธยา
07อาณาจักรอยุธยา
 
ดนตรีไทยสมัยสุโขทัย
ดนตรีไทยสมัยสุโขทัยดนตรีไทยสมัยสุโขทัย
ดนตรีไทยสมัยสุโขทัย
 
Key of 5 การสถาปนาธนบุรี
Key of 5 การสถาปนาธนบุรีKey of 5 การสถาปนาธนบุรี
Key of 5 การสถาปนาธนบุรี
 

Similar to ศิลปะตะวันออก lol

004 ancient indian พัชรพร
004 ancient indian พัชรพร004 ancient indian พัชรพร
004 ancient indian พัชรพรAniwat Suyata
 
หลักฐานทางประวัติศาสตร์
หลักฐานทางประวัติศาสตร์หลักฐานทางประวัติศาสตร์
หลักฐานทางประวัติศาสตร์Gob_duangkamon
 
หลักฐานทางประวัติศาสตร์
หลักฐานทางประวัติศาสตร์หลักฐานทางประวัติศาสตร์
หลักฐานทางประวัติศาสตร์ponderingg
 
ประวัติศาสตร์วัฒนธรรมอีสาน2
ประวัติศาสตร์วัฒนธรรมอีสาน2ประวัติศาสตร์วัฒนธรรมอีสาน2
ประวัติศาสตร์วัฒนธรรมอีสาน2teacherhistory
 
พุทธศาสนาเถรวาทในอินเดีย
พุทธศาสนาเถรวาทในอินเดียพุทธศาสนาเถรวาทในอินเดีย
พุทธศาสนาเถรวาทในอินเดียAnchalee BuddhaBucha
 
ณ มหาวิทยาลัยศิลปากร กลุ่มที่ 59
ณ มหาวิทยาลัยศิลปากร กลุ่มที่ 59ณ มหาวิทยาลัยศิลปากร กลุ่มที่ 59
ณ มหาวิทยาลัยศิลปากร กลุ่มที่ 59Looknum
 
ณ มหาวิทยาลัยศิลปากร กลุ่มที่ 59
ณ มหาวิทยาลัยศิลปากร กลุ่มที่ 59ณ มหาวิทยาลัยศิลปากร กลุ่มที่ 59
ณ มหาวิทยาลัยศิลปากร กลุ่มที่ 59Looknum
 
หลักฐานทางประวัติศาสตร์
หลักฐานทางประวัติศาสตร์หลักฐานทางประวัติศาสตร์
หลักฐานทางประวัติศาสตร์Gob_duangkamon
 
หลักฐานทางประวัติศาสตร์
หลักฐานทางประวัติศาสตร์หลักฐานทางประวัติศาสตร์
หลักฐานทางประวัติศาสตร์Gob_duangkamon
 
สังคมและวัฒนธรรมสมัยสุโขทัย+568+55t2his p04 f12-4page
สังคมและวัฒนธรรมสมัยสุโขทัย+568+55t2his p04 f12-4pageสังคมและวัฒนธรรมสมัยสุโขทัย+568+55t2his p04 f12-4page
สังคมและวัฒนธรรมสมัยสุโขทัย+568+55t2his p04 f12-4pagePrachoom Rangkasikorn
 
สังคมและวัฒนธรรมสมัยสุโขทัย+568+55t2his p04 f12-1page
สังคมและวัฒนธรรมสมัยสุโขทัย+568+55t2his p04 f12-1pageสังคมและวัฒนธรรมสมัยสุโขทัย+568+55t2his p04 f12-1page
สังคมและวัฒนธรรมสมัยสุโขทัย+568+55t2his p04 f12-1pagePrachoom Rangkasikorn
 
สังคมและวัฒนธรรมสมัยสุโขทัย +568+dltvp4+55t2his p04 f12-1page
สังคมและวัฒนธรรมสมัยสุโขทัย +568+dltvp4+55t2his p04 f12-1pageสังคมและวัฒนธรรมสมัยสุโขทัย +568+dltvp4+55t2his p04 f12-1page
สังคมและวัฒนธรรมสมัยสุโขทัย +568+dltvp4+55t2his p04 f12-1pagePrachoom Rangkasikorn
 
สังคมและวัฒนธรรมสมัยสุโขทัย +568+dltvp4+55t2his p04 f12-4page
สังคมและวัฒนธรรมสมัยสุโขทัย +568+dltvp4+55t2his p04 f12-4pageสังคมและวัฒนธรรมสมัยสุโขทัย +568+dltvp4+55t2his p04 f12-4page
สังคมและวัฒนธรรมสมัยสุโขทัย +568+dltvp4+55t2his p04 f12-4pagePrachoom Rangkasikorn
 
ประวัติศาสตร์วัฒนธรรมอีสาน1
ประวัติศาสตร์วัฒนธรรมอีสาน1ประวัติศาสตร์วัฒนธรรมอีสาน1
ประวัติศาสตร์วัฒนธรรมอีสาน1teacherhistory
 
รุ่งอรุณแห่งความสุข
รุ่งอรุณแห่งความสุขรุ่งอรุณแห่งความสุข
รุ่งอรุณแห่งความสุขKwandjit Boonmak
 
อารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุ(อินเดีย)
อารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุ(อินเดีย)อารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุ(อินเดีย)
อารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุ(อินเดีย)พัน พัน
 

Similar to ศิลปะตะวันออก lol (19)

004 ancient indian พัชรพร
004 ancient indian พัชรพร004 ancient indian พัชรพร
004 ancient indian พัชรพร
 
หลักฐานทางประวัติศาสตร์
หลักฐานทางประวัติศาสตร์หลักฐานทางประวัติศาสตร์
หลักฐานทางประวัติศาสตร์
 
หลักฐานทางประวัติศาสตร์
หลักฐานทางประวัติศาสตร์หลักฐานทางประวัติศาสตร์
หลักฐานทางประวัติศาสตร์
 
ประวัติศาสตร์วัฒนธรรมอีสาน2
ประวัติศาสตร์วัฒนธรรมอีสาน2ประวัติศาสตร์วัฒนธรรมอีสาน2
ประวัติศาสตร์วัฒนธรรมอีสาน2
 
Brands so(o net)
Brands so(o net)Brands so(o net)
Brands so(o net)
 
บทที่ 2
บทที่ 2บทที่ 2
บทที่ 2
 
พุทธศาสนาเถรวาทในอินเดีย
พุทธศาสนาเถรวาทในอินเดียพุทธศาสนาเถรวาทในอินเดีย
พุทธศาสนาเถรวาทในอินเดีย
 
ณ มหาวิทยาลัยศิลปากร กลุ่มที่ 59
ณ มหาวิทยาลัยศิลปากร กลุ่มที่ 59ณ มหาวิทยาลัยศิลปากร กลุ่มที่ 59
ณ มหาวิทยาลัยศิลปากร กลุ่มที่ 59
 
ณ มหาวิทยาลัยศิลปากร กลุ่มที่ 59
ณ มหาวิทยาลัยศิลปากร กลุ่มที่ 59ณ มหาวิทยาลัยศิลปากร กลุ่มที่ 59
ณ มหาวิทยาลัยศิลปากร กลุ่มที่ 59
 
งานนำเสนอ1
งานนำเสนอ1งานนำเสนอ1
งานนำเสนอ1
 
หลักฐานทางประวัติศาสตร์
หลักฐานทางประวัติศาสตร์หลักฐานทางประวัติศาสตร์
หลักฐานทางประวัติศาสตร์
 
หลักฐานทางประวัติศาสตร์
หลักฐานทางประวัติศาสตร์หลักฐานทางประวัติศาสตร์
หลักฐานทางประวัติศาสตร์
 
สังคมและวัฒนธรรมสมัยสุโขทัย+568+55t2his p04 f12-4page
สังคมและวัฒนธรรมสมัยสุโขทัย+568+55t2his p04 f12-4pageสังคมและวัฒนธรรมสมัยสุโขทัย+568+55t2his p04 f12-4page
สังคมและวัฒนธรรมสมัยสุโขทัย+568+55t2his p04 f12-4page
 
สังคมและวัฒนธรรมสมัยสุโขทัย+568+55t2his p04 f12-1page
สังคมและวัฒนธรรมสมัยสุโขทัย+568+55t2his p04 f12-1pageสังคมและวัฒนธรรมสมัยสุโขทัย+568+55t2his p04 f12-1page
สังคมและวัฒนธรรมสมัยสุโขทัย+568+55t2his p04 f12-1page
 
สังคมและวัฒนธรรมสมัยสุโขทัย +568+dltvp4+55t2his p04 f12-1page
สังคมและวัฒนธรรมสมัยสุโขทัย +568+dltvp4+55t2his p04 f12-1pageสังคมและวัฒนธรรมสมัยสุโขทัย +568+dltvp4+55t2his p04 f12-1page
สังคมและวัฒนธรรมสมัยสุโขทัย +568+dltvp4+55t2his p04 f12-1page
 
สังคมและวัฒนธรรมสมัยสุโขทัย +568+dltvp4+55t2his p04 f12-4page
สังคมและวัฒนธรรมสมัยสุโขทัย +568+dltvp4+55t2his p04 f12-4pageสังคมและวัฒนธรรมสมัยสุโขทัย +568+dltvp4+55t2his p04 f12-4page
สังคมและวัฒนธรรมสมัยสุโขทัย +568+dltvp4+55t2his p04 f12-4page
 
ประวัติศาสตร์วัฒนธรรมอีสาน1
ประวัติศาสตร์วัฒนธรรมอีสาน1ประวัติศาสตร์วัฒนธรรมอีสาน1
ประวัติศาสตร์วัฒนธรรมอีสาน1
 
รุ่งอรุณแห่งความสุข
รุ่งอรุณแห่งความสุขรุ่งอรุณแห่งความสุข
รุ่งอรุณแห่งความสุข
 
อารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุ(อินเดีย)
อารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุ(อินเดีย)อารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุ(อินเดีย)
อารยธรรมลุ่มแม่น้ำสินธุ(อินเดีย)
 

More from Heritagecivil Kasetsart

มรดกอารยธรรมโลก
มรดกอารยธรรมโลก มรดกอารยธรรมโลก
มรดกอารยธรรมโลก Heritagecivil Kasetsart
 
มรดกอารยธรรมโลก(อ.ไพรินทร์)
มรดกอารยธรรมโลก(อ.ไพรินทร์) มรดกอารยธรรมโลก(อ.ไพรินทร์)
มรดกอารยธรรมโลก(อ.ไพรินทร์) Heritagecivil Kasetsart
 
มรดกอารยธรรมโลก
มรดกอารยธรรมโลกมรดกอารยธรรมโลก
มรดกอารยธรรมโลกHeritagecivil Kasetsart
 
มรดกอารยธรรมโลกเพิ่มเติม ปี 2557
มรดกอารยธรรมโลกเพิ่มเติม ปี 2557มรดกอารยธรรมโลกเพิ่มเติม ปี 2557
มรดกอารยธรรมโลกเพิ่มเติม ปี 2557Heritagecivil Kasetsart
 
ยุคปัจจุบัน(อัพเดท2557)
ยุคปัจจุบัน(อัพเดท2557)ยุคปัจจุบัน(อัพเดท2557)
ยุคปัจจุบัน(อัพเดท2557)Heritagecivil Kasetsart
 

More from Heritagecivil Kasetsart (20)

มรดกอารยธรรมโลก
มรดกอารยธรรมโลก มรดกอารยธรรมโลก
มรดกอารยธรรมโลก
 
The heritages of world civilization
The heritages of world civilization The heritages of world civilization
The heritages of world civilization
 
01999031 western music romantic
01999031 western music romantic01999031 western music romantic
01999031 western music romantic
 
01999031 western music baroque.
01999031 western music baroque.01999031 western music baroque.
01999031 western music baroque.
 
01999031 western music classical.
01999031 western music classical.01999031 western music classical.
01999031 western music classical.
 
Man lg
Man lgMan lg
Man lg
 
Man lg handout s
Man lg handout sMan lg handout s
Man lg handout s
 
Man lg eng hndout
Man lg eng hndoutMan lg eng hndout
Man lg eng hndout
 
World history
World historyWorld history
World history
 
World major religion
World major religionWorld major religion
World major religion
 
Reasoning
ReasoningReasoning
Reasoning
 
Philosophy history
Philosophy historyPhilosophy history
Philosophy history
 
Philosophy and religion
Philosophy and religionPhilosophy and religion
Philosophy and religion
 
Introduction of philosophy
Introduction of philosophyIntroduction of philosophy
Introduction of philosophy
 
Philosophy and religion
Philosophy and religionPhilosophy and religion
Philosophy and religion
 
Introduction of philosophy
Introduction of philosophyIntroduction of philosophy
Introduction of philosophy
 
มรดกอารยธรรมโลก(อ.ไพรินทร์)
มรดกอารยธรรมโลก(อ.ไพรินทร์) มรดกอารยธรรมโลก(อ.ไพรินทร์)
มรดกอารยธรรมโลก(อ.ไพรินทร์)
 
มรดกอารยธรรมโลก
มรดกอารยธรรมโลกมรดกอารยธรรมโลก
มรดกอารยธรรมโลก
 
มรดกอารยธรรมโลกเพิ่มเติม ปี 2557
มรดกอารยธรรมโลกเพิ่มเติม ปี 2557มรดกอารยธรรมโลกเพิ่มเติม ปี 2557
มรดกอารยธรรมโลกเพิ่มเติม ปี 2557
 
ยุคปัจจุบัน(อัพเดท2557)
ยุคปัจจุบัน(อัพเดท2557)ยุคปัจจุบัน(อัพเดท2557)
ยุคปัจจุบัน(อัพเดท2557)
 

ศิลปะตะวันออก lol