Kế toán quản trị Từ lý luận đến thực tiễn Xem chi tiết: http://lopketoantruong.com/

1. K toán qu n tr : t
lý lu n
n th c ti n - ph n 1
i t ng c a k toán là tài s n và s v n ng c a tài s n.
m c
khái quát nh t thì ó là
tài s n l u ng, tài s n c
nh.
m c
chi ti t h n thì ó là các lo i tài s n : ti n, n ph i
thu, các kho n u t , hàng t n kho, tài s n c
nh, v.v…. m c
chi ti t h n n a là: ti n gì
?
âu ? n ph i thu
i t ng nào? trong h n thanh toán hay quá h n? kho n u t vào i
t ng nào? hi u qu
u t ra sao? c th t ng th hàng t n kho m c
nào, ch t l ng
nh th nào? phù h p v i m c ích kinh doanh hay không? v.v… C nh v y, tu thu c vào yêu
c u qu n lý c th mà chi ti t h n n a các i t ng k toán, nh m cung c p các thông tin ph c
v cho ho t ng qu n lý và i u hành t ch c.
th c hi n vi c thu nh n, x
d ng các ph ng pháp:
- L p ch ng t
-
ánh giá
lý và cung c p thông tin v tình hình kinh t tài chính, k toán s
thu nh n thông tin.
làm c s cho vi c ghi s , t ng h p s li u theo ch tiêu giá tr .
- S d ng tài kho n
t ng h p s li u, theo ch tiêu giá tr .
- Ghi s kép nh m ph n ánh tài s n theo hai khía c nh: Hình th c t n t i và ngu n hình thành.
- Ki m kê nh m xác
nh chính xác s l
ng tài s n hi n có.
- L p báo cáo nh m cung c p thông tin.
c hình thành trên c s các yêu c u c a k toán: ph n ánh chính
Nh ng ph ng pháp này
xác, ph n ánh trung th c, ph n ánh k p th i và các yêu c u c th khác. Nh ng yêu c u này l i
chính là do nhu c u s d ng thông tin t ra.
Xét theo i t ng s d ng thông tin thì nhu c u s d ng thông tin g m: Nhu c u s d ng thông
tin c a các
i t ng bên ngoài doanh nghi p và các
i t ng bên trong doanh nghi p. M c
dích s d ng thông tin c a các i t ng này có khác nhau, nên nhu c u thông tin c a các i
t ng này c ng khác nhau.
Các i t ng bên ngoài s d ng các thông tin
ph c v cho vi c ra các quy t nh liên quan
n m i quan h kinh t , gi a doanh nghi p và các i t ng này ho c là ph c v cho m c tiêu
qu n lý kinh t c a Nhà n c.
Các
i t ng bên trong doanh nghi p thì s d ng các thông tin này ph c v cho ho t
ng
qu n lý và i u hành doanh nghi p. Nhu c u thông tin khác nhau s quy nh nh ng n i dung
thông tin khác nhau. Nh ng n i dung thông tin có th
c cung c p b i nh ng kênh thông tin
khác nhau . Nh ng n u nh ng thông tin
c cung c p t m t kênh thì ph i có tính th ng nh t,
tính h th ng ngh a là i chi u
c và c n thi t ph i i chi u, nh m t ng c ng tính chính
xác, tính trung th c c a thông tin.
Kênh thông tin k toán cung c p nh ng thông tin v tình hình kinh t tài chính c a doanh nghi p

2. cho các
i t ng bên trong và bên ngoài doanh nghi p, thì các thông tin này ph i có chung
i m xu t phát là h th ng ch ng t ban u. Nh ng có s khác nhau v x lý thông tin thu th p
c t ch ng t ban u
cho ra các thông tin v i n i dung phù h p nhu c u thông tin.
i u này có ngh a là ph
các ph ng pháp khác
nhau.
ng pháp s d ng tr c h t là ph ng pháp k toán, sau ó là k t h p
có th x lý thông tin, áp ng nhu c u cung c p thông tin c th khác
T nh ng phân tích trên cho th y:
K toán qu n tr là m t b ph n trong h th ng k toán doanh nghi p.
i t ng c a k toán qu n tr c ng là tài s n và s
xu t kinh doanh.
v n
ng c a tài s n trong qúa trình s n
M c tiêu c a k toán qu n tr là cung c p thông tin, áp ng yêu c u qu n lý c th trong n i b
doanh nghi p.
Ph m vi c a k toán qu n tr là :
H ch toán k toán trên TK c p 2, 3,4… và s chi ti t,
ti t.
Ph
ng pháp ti n hành Ph
ng pháp
ng th i h ch toán nghi p v trên s chi
ti n hành k toán qu n tr g m :
1. Ph ng pháp l p ch ng t : Ch ng t là gi y t ch ng minh s phát sinh,ho c hoàn thành
nghi p v kinh t . Ch ng t
c l p ph c v cho c k toán tài chính và k toán qu n tr . Do
v y ngoài nh ng n i dung c b n c a ch ng t
ph c v yêu c u k toán t ng h p trên TK
c p 1,c p 2 (nh ng n i dung này ã
c quy nh trong h th ng ch ng t do nhà n c ban
hành), k toán còn ph i c n c vào yêu c u k toán chi ti t trên TK c p 3, 4 v.v… và s chi ti t
quy nh thêm các n i dung ghi chép trên ch ng t
ph c v yêu c u này. Ch ng t sau khi
l p
c chuy n cho b ph n k toán tài chính và k toán qu n tr (m i b ph n m t liên )
làm
c n c h ch toán.
2. Ph ng pháp ánh giá: Là dùng ti n bi u hi n giá tr tài s n. Nguyên t c ánh giá c a k toán
tài chính là : giá g c (giá th c t ). Trong k toán qu n tr , tài s n c ng
c ánh giá theo giá
g c,
i chi u s li u gi a k toán tài chính và k toán qu n tr .Tuy nhiên,
áp ng yêu c u
cung c p thông tin nhanh ph c v yêu c u qu n lý t c th i, c n thi t ph i s d ng giá
c tính
(giá h ch toán ) trong k toán qu n tr
3. Ph ng pháp tài kho n là ph ng pháp t p h p h th ng hoá nghi p v kinh t theo n i dung
kinh t c a nghi p v nh m ph n ánh và giám c th ng xuyên t ng i t ng k toán. Trong
k toán qu n tr các TK
c s d ng
theo dõi t ng i t ng c a k toán qu n tr , ây là i
t ng c a k toán tài chính
c chi ti t hoá, theo yêu c u cung c p thông tin c a nhà qu n lý

3. doanh nghi p.
4. Ph ng pháp ghi s kép là cách ghi nghi p v kinh t vào TK k toán, th hi n
h gi a các i t ng k toán.
c m i quan
5. Ph ng pháp tính giá thành : Là ph ng pháp xác nh chi phí trong m t kh i l
ph m ho c d ch v ã hoàn thành s n xu t. Trong k toán qu n tr vi c tính giá thành
hành theo yêu c u h ch toán n i b .
ng s n
c ti n
6. Ph ng pháp l p báo cáo n i b theo yêu c u cung c p thông tin c a các nhà qu n lý doanh
nghi p theo các c p qu n lý trong n i b doanh nghi p.
7. Ph
ng pháp
th
ph c v cho vi c ra các quy t
nh, l p ph
ng án kinh doanh.
Nh v y ph ng pháp k toán qu n tr c ng là ph ng pháp k toán nói chung, nh ng có các
c i m riêng
phù h p v i tính ch t thông tin c a k toán qu n tr , ó là :
-Tính
c thù n i b c a các s ki n.
-Tính linh ho t, tính thích ng v i s bi n bi n
-Tính ch t phi ti n t
i hàng ngày c a các s ki n.
c chú tr ng nhi u h n trong các ch tiêu báo cáo.
-Tính d báo ( ph c v vi c l p k ho ch ).
-Tính pháp lý
i v i tài li u g c và tính h
ng d n
thông tin trên báo cáo qu n tr .
-Không có tính chu n m c chung.
Trên c s m c tiêu và yêu c u qu n lý c a nhà qu n tr doanh nghi p,
toán qu n tr trong t ng doanh nghi p c th .
N i dung này mang tính
dung sau :
xác
nh n i dung k
c thù c a t ng doanh nghi p, nh ng có th khái quát thành các n i
° K toán chi ti t tài s n c
nh: G m vi c h ch toán v s l ng, giá tr , các thông s k thu t,
th i gian kh u hao, m c kh u hao, s bi n ng v s l ng, v giá tr do nh ng bán, do thanh
lý, do chuy n n i b , do i u chuy n theo l nh c p trên v.v…
° K toán chi ti t v t t , hàng hoá, thành ph m : G m vi c h ch toán theo s l
t ng th , t ng nhóm, theo t ng kho (n i qu n lý ).
ng và giá tr c a
° K toán chi ti t n ph i thu, n ph i tr theo t ng i t ng n , t ng nghi p v phát sinh n và
thanh toán n , theo dõi k h n thanh toán n , h ch toán chi ti t kho n n b ng ngo i t và b ng
ng Vi t Nam.
° K toán chi phí phát sinh theo t ng
it
ng h ch toán, theo n i dung kinh t , theo kho n m c

4. giá thành. Xác
nh giá thành s n xu t cho các
° K toán chi ti t ngu n v n kinh doanh theo các
it
it
ng tính giá thành.
ng góp v n.
° K toán chi phí và thu nh p theo t ng b ph n trong doanh nghi p, theo yêu c u h ch toán n i
b .
° L p các báo cáo n i b theo nh k (do các nhà qu n lý doanh nghi p quy nh và báo cáo
ph c v yêu c u ra quy t nh c a các nhà qu n lý trong doanh
nhanh theo yêu c u t xu t
nghi p.
° Thu th p và x lý thông tin
° L p d toán
ph c v yêu c u ra các quy t
nh ng n h n và dài h n.
ph c v ch c n ng giám sát quá trình s n xu t kinh doanh.
Nh ng n i dung trên ã bao g m n i dung k toán chi ti t mà lâu nay h th ng k toán doanh
m c
ghi nh n s ki n, ch a t ng h p thành các
nghi p Vi t Nam ã th c hi n, nh ng
thông tin ph c v yêu c u qu n lý.
Ngoài ra còn nh ng n i dung mang tính tài chính
ph c v yêu c u l p k ho ch thì h u nh
ch a th c hi n. i u này ch p nh n
c v i m t n n kinh t mang tính bao c p, trong ó tính
ng không nhi u, tính d báo không ph i là yêu c u c p thi t.
ch
Trong n n kinh t th tr ng, n n kinh t m , doanh nghi p ho t
ng trong môi tr ng
y
ng trong kinh doanh, ph i t
ph c t p, nhi u bi n ng, nhi u r i ro. Doanh nghi p ph i ch
quy t nh các v n
kinh t tài chính có liên quan n s t n t i c a doanh nghi p, do ó thông
tin
làm c s cho các quy t nh ph i là thông tin nhi u m t, thông tin h u ích. Nh ng thông
tin này không ch trong khuôn kh h ch toán k toán, mà nó còn mang tính h ch toán th ng kê,
h ch toán nghi p v và không lo i tr các ch tiêu tài chính, b i vì k toán và tài chính luôn có
các quan h m t thi t trong các s ki n kinh t . Lo i thông tin này ch
c cung c p b i b
ph n k toán qu n tr trong doanh nghi p.
Nh v y k toán qu n tr không ch là k toán chi ti t mà là k toán chi ti t và phân tích ph c v
yêu c u qu n tr doanh nghi p. Trong các doanh nghi p Vi t Nam hi n nay, ph n k toán tài
chính là ph n
c chú tr ng duy nh t, m c dù các yêu c u v cung c p thông tin ph c v công
tác qu n lý luôn
c t ra.
Có tình tr ng này là do : H th ng k toán doanh nghi p v n v n hành theo ch
nh t, do Nhà n c ban hành, mà ch
k toán hi n nay m i ch c p nh t n n
tài chính (trong ó bao g m k toán t ng h p và k toán chi ti t m t s
it
các doanh nghi p ã không t tìm
n h th ng k toán nào khác ngoài h th
chính.
k toán th ng
i dung k toán
ng ). Cho nên
ng k toán tài
h th ng k toán qu n tr
c áp d ng vào các doanh nghi p Vi t Nam, v n hành ng th i
v i h th ng k toán tài chính, c n ph i có s h ng d n, s tác ng t phía Nhà n c.
Tuy nhiên k toán qu n tr xu t phát t
m c tiêu qu n lý doanh nghi p, mang tính
c thù c a

5. lo i hình ho t
ng, nên không th mang tính b t bu c th ng nh t trong các lo i hình doanh
nghi p. V phía doanh nghi p, là ch th hành ng, c n ph i nh n th c rõ s c n thi t c a k
toán qu n tr , phân bi t ph m vi k toán qu n tr , n i dung k toán qu n tr , ph ng pháp ti n
hành k toán qu n tr ,
t ch c b máy ti n hành công tác k toán qu n tr , t ch c s , xây
d ng h th ng báo cáo.

6. K toán qu n tr : t
lý lu n
n th c ti n - ph n 2
Ch c n ng c a k toán qu n tr
Tr
c h t ph i xu t phát t mong mu n c a nhà qu n lý các c p trong n i b doanh nghi p
t ra các yêu c u thông tin c th cho m i l nh v c g n v i các ch c n ng qu n lý (Ch c n ng
l p k ho ch,ch c n ng ki m tra, ch c n ng t ch c và i u hành, ch c n ng ra quy t nh).
i v i ch c n ng l p k ho ch. K toán qu n tr ph i cung c p các ch tiêu v s l ng và giá
tr phù h p v i ch tiêu k ho ch. Các ch tiêu này v a có tính quá kh , v a có tính d báo.
- i v i ch c n ng ki m tra. K toán qu n tr cung c p các thông tin theo m c tiêu qu n lý t ra.
Các thông tin này
c hình thành trên c s t ch c h ch toán chi ti t, b ng ph ng pháp k
toán và b ng ph ng pháp phân tích
th bi u di n các thông tin do k toán và các nghành
khác cung c p.
- i v i ch c n ng i u hành, k toán qu n tr cung c p thông tin v các ch tiêu ho t ng ch
y u b ng ch tiêu phi ti n t , trên các báo cáo nhanh.
có các thông tin này. Ph n l n các
ch ng t ph c v cho k toán qu n tr có cùng ngu n g c v i k toán tài chính, nh ng do m c
ích cung c p thông tin khác nhau, nên m c
x lý ch ng t có khác nhau.
ph c
Do v y trên cùng m t h th ng ch ng t k toán, ch c n thêm vào các n i dung chi ti t
v h ch toán chi ti t theo yêu c u c a k toán qu n tr . M t khác c ng c n thi t s li u t ngu n
khác. Ví d : S li u v th ng kê th ph n các m t hàng trên th tr ng, s li u th ng kê v lao
ng,v th tr ng lao ng.v.v…
Báo cáo qu n tr
T
nh ng n i dung thông tin c th
thi t k các báo cáo qu n tr , quy
nh k l p các báo cáo qu n tr do b ph n k toán qu n tr l p bao g m :
nh trách nhi m và
1. Báo cáo v v n b ng ti n : ti n m t t i qu theo t ng lo i ti n, ti n g i theo t ng TK ngân
hàng theo t ng lo i ti n (VN , ngo i t các lo i)
2. Báo cáo v công n : Các kho n n ph i thu, n
(trong h n thanh toán, quá h n thanh toán.v.v…)
ph i tr , phân lo i theo k h n thanh toán
3. Báo cáo v chi phí và giá thành s n xu t : báo cáo chi phí theo t ng n i dung kinh t , báo cáo
chi phí theo t ng b ph n, báo cáo giá thành th c t theo i t ng tính giá thành theo kho n
m c (n u l p giá thành k ho ch theo kho n m c ), theo y u t (n u l p giá thành k ho ch theo
y u t ). Ngoài vi c tính giá thành th c t , còn có th c n ph i tính giá thành th c t k t h p v i
d toán
cung c p thông tin k p th i ph c v vi c nh giá bán s n ph m ho c ký h p ng
s n xu t, h p
ng cung c p d ch v . Trong tr ng h p này các báo cáo giá thành
c th

7. hi n b ng phi u tính giá thành. Phi u tính giá thành
giá thành ã l a ch n.
c thi t k trên c
s
ph
ng pháp tính
4. Báo cáo doanh thu, chi phí và k t qu theo t ng b ph n. Tu theo t ng c p qu n lý mà thi t
k n i dung báo cáo cho thích h p v i s phân c p trong trách nhi m qu n lý cho b ph n ó. Ví
d : V i t ng t s n xu t thì trách nhi m qu n lý là các chi phí tr c ti p s n xu t, v i phân x ng
s n xu t thì trách nhi m qu n lý là chi phí tr c ti p s n xu t và chi phí chung phân x ng s n
xu t, i v i t ng lo i s n ph m, lo i ho t ng trong doanh nghi p thì trách nhi m qu n lý là chi
phí, thu nh p và k t qu c a t ng lo i s n ph m, lo i ho t ng ó v.v…
Nh m ph c v cho vi c l p các báo cáo qu n tr , c n ph i t ch c s k toán
ghi chép
theo m c tiêu k toán qu n tr : Cung c p thông tin ph c v yêu c u qu n lý n i b doanh
nghi p.
S k toán qu n tr g m:
cao
1. Các s chi ti t theo i t ng k toán c n chi ti t m c
ti t. Ví d : các i t ng là TSC , hàng t n kho, công n v.v…Vi
này theo ch tiêu ti n t và phi ti n t . Ch tiêu ti n t
c t ng h
toán t ng h p thu c k toán tài chính. Trong s chi ti t có th s
c tính
ph c v cho vi c cung c p thông tin nhanh, cu i k s
i chi u.
t
2. Các s TK c p 3, c p 4 v.v …s d ng trong tr
ti t không cao.
ng h p các
nh t mà không th m TK chi
c ghi chép trên các s chi ti t
pl i
i chi u v i ph n k
d ng ch tiêu ti n t theo giá
i u ch nh v ch tiêu giá th c
it
ng k toán có yêu c u chi
3. Các b ng tính,các bi u , s d ng trong tr ng h p c n ph i tính toán các ch tiêu, bi u di n
các ch tiêu, ph c v cho vi c kh o sát các tình hu ng
làm c n c cho vi c ra các quy t nh
ng n h n, dài h n.
Ki n ngh
Ngày nay n n kinh t Vi t Nam ang chuy n ng
v n hành theo c ch kinh t th tr ng.
H th ng k toán Vi t Nam ang
c chuy n i phù h p v i c ch kinh t th tr ng, thông
l và chu n m c k toán qu c t . Vi c xác nh rõ ph m vi k toán qu n tr là v n
c n thi t
làm c s cho vi c t ch c công tác k toán qu n tr và hoàn thi n n i dung k toán qu n tr
trong doanh nghi p. Nhà n c c n tham gia vào vi c xây d ng h th ng k toán qu n tr v i t
cách là ng i h ng d n, không can thi p sâu vào công tác k toán qu n tr ,nh ng c ng không
nên th n i v n
này, b i vì nhà n c Vi t Nam có ch c n ng qu n lý n n kinh t
t m v mô.
th c hi n yêu c u này, nhà n
c c n ph i làm m t s công vi c sau:
1. Hoàn thi n v lý lu n k toán qu n tr
- Xác
Vi t Nam, bao g m các n i dung:
nh rõ ph m vi k toán qu n tr và n i dung k toán qu n tr trong doanh nghi p.
- Xác l p mô hình k toán qu n tr cho các lo i hình doanh nghi p: công nghi p, xây d ng c

8. b n, th
ng m i, giao thông, b u i n v.v…
- Xác l p mô hình k toán qu n tr theo t ng quy mô : Doanh nghi p quy mô l n, doanh nghi p
quy mô trung bình, doanh nghi p quy mô nh .
2. H ng d n,
dung:
nh h
ng k toán qu n tr
i v i các doanh nghi p, t p trung vào m t s n i
- Phân lo i chi phí.
-S l
ng,n i dung kho n m c giá thành s n ph m d ch v .
- Xác
nh các trung tâm chi phí, theo t ng ngành khác nhau.
- Yêu c u h ch toán chi ti t v thu nh p.
- Các ph
ng pháp t p h p chi phí theo
it
ng h ch toán.
- Các ph
ng pháp ánh giá s n ph m d dang.
- Các ph
ng pháp tính giá thành.
- Các lo i d toán.
- Các lo i báo cáo qu n tr .
- Các ch tiêu phân tích tình hình tài chính doanh nghi p.
- Các lo i s chi ti t, th chi ti t. v.v…
K toán qu n tr mang m tính c thù, là v n
mang màu s c chi ti
nghi p c th , do ó không th có quy nh th ng nh t v n i dung k
doanh nghi p. Tuy nhiên r t c n s h ng d n, nh h ng c a Nhà n
qu n tr có th d dàng i vào th c t , và th c s
c th a nh n nh
hòa tan vào k toán tài chính.
t, g n v i t ng doanh
toán qu n tr cho các
c nh trên,
k toán
m t t t y u không th
(Theo TCKTPT)
http://www.itjsc.com.vn/index.php?option=com_content&task=view&id=203&Itemid=5
9