1. Laguntza gela
Paisaiak
10
EUSKADIKO TONTORRIK ZAHARRENAK
Donostiatik hurbil Aiako Harria izeneko parke naturala dago.
Oso paisaia ederra da.
Baso handia da.
Bertan era askotako
zuhaitzak daude:
pinua, haritza, gaztainondoa…
Aiako Harri hiru mendik
osatzen dute, Euskadiko
Itsasotik hurbil dagoenez klima epela zaharrenak .
eta euritsua du , eta horregatik erreka
asko daude.
1
2. Laguntza gela
GOGORATU IKASITAKOA
MENDIALDEA ORDOKIA KOSTALDEA
• lurra garaia da. • lurra oso laua • itsasoa
• oso aldapatsua da. • hondartza
da. • ez du • itsaslabarra
aldaparik. izaten dira.
IBAIAK
Ibaietako ura
Ibaia mendian urtegietan
jaiotzen da. biltzen da.
Gero
ordokitik doa.
Azkenik
itsasora doa.
2
3. Laguntza gela
Barnealdeko paisaiak
BARNEALDEKO
bi paisaia mota daude
MENDIALDEKO
paisaia LAUA
paisaia
3
4. Laguntza gela
1- Nolakoak dira
MENDIALDEKO paisaiak?
MENDIALDEKO
paisaietan daude
MENDIAK HARANAK
Lur garaiak dira. Lur lauak dira.
Oso aldapatsuak dira. Mendiz inguratuta daude.
gailurra / tontorra
hegala
oina
Mendiak lerroan
Da daudenean, horri
MENDILERROA
esaten zaio. 4
5. Laguntza gela
2- Nolakoak dira paisaia LAUAK?
paisaia LAUETAN
daude
ORDOKIAK IBARRAK
Lur lauak dira. Lur lauak dira.
Inguruko lurrak baino Ibaietatik hurbil daude.
altuagoak dira.
Altuera txikiko
goragunea
MENDIXKA da.
5
6. Laguntza gela
3- Paisaiako elementuak
paisaian dauden
ELEMENTUAK
dira
NATURALAK PERTSONAK EGINDAKOAK
Adibidez Adibidez
mendiak ibaiak
etxeak
trenbideak errepideak
tunelak zubiak
haranak …
soroak meategiak,
harrobiak …
6
8. Laguntza gela
1- Nolakoak dira kostaldeko paisaiak?
KOSTALDEKO
paisaietan daude
ITSASLABARRAK HONDARTZAK
Garaiak eta harritsuak dira. Lauak dira.
Itsasoko olatuak haien kontra Hondarrezko edo
jotzen dute. harrizkoak dira.
8
9. Laguntza gela
2- Kostaldearen formak
kostaldean dauden
FORMAK dira
UHARTEA PENINTSULA BADIA edo
LURMUTURRA
edo IRLA GOLKOA
Urez inguratuta
Zati batean Itsasoan Itsasoa
dagoen lurra. izan ezik
sartzen den lurrean sartzen
in
gainerakoan lurra. denean.
urez inguratuta
dagoen lurra.
9
10. Laguntza gela
3- Gizakiak eta kostaldeko paisaiak
K Kostaldeko paisaietan jende asko bizi da, eta horretarako
gizakiok aldaketak egin ditugu.
Adibidez
etxeak hotelak
errepideak zubiak
portuak edo kaiak
10
11. Laguntza gela
Ibaiak, aintzirak eta
urtegiak
1- Nolakoak dira ibaiak?
K Ibaiak ur-lasterrak dira.
K Ibaiak mendietan sortzen dira.
K Gero, lur lauetara jaisten dira.
K Azkenik, beste ibai batera
edo itsasora doaz.
It
K Ibaiak daraman ur kantitatea
EMARIA da.
It
K Ibai batzuk ur asko daramate; beste bazuk, ur gutxi.
11
It
12. Laguntza gela
2- Ibaien ibilbidea
Ibaiak bidea egiten du sortzen denetik ura beste ibai batera
edo itsasora isuri arte.
K Ibaiak egiten duen bideari
IBILBIDEA esaten zaio.
Estua da.
GOIALDEA
It Menditik doa
Ur gutxi du
Azkar doa
ERDIALDEA
Zabalagoa da.
Lur lauetatik doa.
Ur gehiago i du
Mantsoago doa
BEHEALDEA
Zabala da.
Mantso - mantso
doa.
12
13. Laguntza gela
3- Ibaiertzak
K Ibaiertzetan landare eta K Ibaiertzetako lurrak oso
zuhaitz asko hasten dira. egokiak dira nekazaritzarako.
Horregatik soroak egoten dira.
4- Aintzirak eta urtegiak
ItUra paisaiako elementu askotan egoten da: ibaietan eta itsasoetan,
alde batetik, eta aintziretan eta urtegietan, bestetik.
It
AINTZIRAK edo LAKUAK URTEGIAK
Lurrez inguratuta dauden Pertsonok eginikoak dira.
ur eremuak dira. Ibaietan daude.
UR GEZA dute. Ura pilatzeko dira.
in
in
13
14. Laguntza gela
Ariketak
1- Idatzi irudi bakoitzaren izena.
itsasoa ibaia urtegia mendia ordokia
hondartza itsaslabarra
2- Osatu esaldiak hitz hauekin
ordokiak haranak mendiak ibarrak
MENDIALDEKO paisaietan eta
daude.
Paisaia LAUETAN eta
egoten dira.
14
15. Laguntza gela
3- Izenak idatzi.
4- Zer letra dagokio hitz bakoitzari? Idatzi.
15
16. Laguntza gela
5- Begiratu marrazkiari eta erantzun galderei. Lotu.
6- Begiratu argazkiari eta idatzi.
- Bi elementu natural.
- Gizakiak egindako beste bi.
7-Irudi hauetatik zein da itsaslabarra? Eta zein hondartza?
Idatzi izenak.
16
17. Laguntza gela
8- Osatu esaldiak hitz hauekin.
itsaslabarrak itsasotik hondartzak
KOSTALDEKO paisaiak hurbil daude.
KOSTALDEKO paisaietan eta
daude.
9- Kostaldearen zer forma dira? Izenak idatzi.
A B
C D
E
10- Erreparatu irudiari eta idatzi gizakiak egindako 2 aldaketa.
17
18. Laguntza gela
11- Osatu zure herriko informazioa idatziz.
12- Begiratu nola irakurtzen diren erliebearen mapak eta
erantzun galderei.
18
19. Laguntza gela
13- Erantzun.
Zer dira ibaiak?
Nora isurtzen dute ibaiek ura?
14- Idatzi ibaiaren ibilbidearen zatien izenak.
15- Ezabatu soberan dauden hitzak.
16- Erantzun.
Zer da aintzira?
Zer da urtegia?
19
20. Laguntza gela
17- Begiratu argazkiari eta erantzun.
a-
b-
c-
d-
a-
b-
c-
d-
18- Zein elementutan egoten da ura paisaian? Izenak idatzi.
20