1. cousiñas feitas na casa
Mon Daporta

2. Cousas da rata Luisa

3. MARIÑEIROS
(por un día)

4. O outro día Luisa trouxo unhas vieiras,
e os nenos, curiosos, queren saber como as pescan.

5. Roxelio contoulles como se facía…

6. e quedou cun amigo para iren velo un día.

7. E aínda que madrugaron, case máis que o Sol,
xa os estaba agardando, no seu posto, o patrón

8. O primeiro que fan, ao saltaren a bordo
e vestir roupa de augas, botas e gorro.

9. Saen ao mar, que está como un plato,
e poñen rumbo ás marcas para empezar o traballo.

10. Preparan os rastos, lárgannos ao mar…

11. E mentras o barco arrasta… non hai máis que agardar!

12. -Xa vai tempo abondo. Hai que levantar.
A ver que sae hoxe do fondo do mar!

13. Meten o rasto a bordo, baleiran a rede,
volven a largar, e escollen o que entre.

14. -Non veu moita cousa. Que lle imos facer!
Pero no medio do lixo hai cousas que ver.

15. conchelo cangrexo ermitán
gradicela
chopo cunchas
ostra
buguina zamburiña
conchelos pequenos (que volven ao mar),
gradicelas, cunchas, cangrexos ermitáns,…
ás veces ven un chopo, algún día unha ostra,
unha zamburiña, unha buguina, ou… calquera outra
cousa.

16. Aproveitado o que serve, botan o lixo ao mar

17. e mentras segue a rastada… volta a agardar.

18. E os nenos, que non acougan co que lle está a pasar,
queren sabelo todo e preguntan sen parar.

19. -Como se chama esto? -Que é esto outro?
-Que fai aquel barco? -Cal é aquel pobo?
-Cal é ese paxaro? -Que comen os peixes?
-Que hai nas bateas? -Como pescan as redes?

20. Con tanta pregunta volven ao amigo tolo
queren, só nun día, aprendelo todo.
Pero el, todo pacencia (é un día especial),
cóntalles do traballo, e doutras cousas do mar.

21. E sen desatender, para nada, a faena,
vailles contando nos tempos de espera.

22. -Para pescar aos peixes que viven en mandas
úsanse os cercos, redes longas e largas.

23. -Rodéase o peixe, péchase a rede por baixo,
e xa non ten saída… xa está encerrado!

24. Logo gáñanse os panos

25. para xuntar o peixe na enxagua
e, co salabardo, cóllese para as caixas.

26. sardiña
xurel xarda
bocareu trancho
ollomol
piarda bolo
burás
chincho velador
Así péscanse sardiñas, xurelos e xardas,
bocareus, tranchos, ollomoles e piardas,
bolos, veladores, burases e chinchos…;

27. bonito atún
…e na gran altura: atúns e bonito.

28. -para pescar aos outros usanse moitas artes:
de enmalle, con engado e redes de arrastre.

29. As redes de enmalle, lárganse entre augas, ou cálanse no fondo,
e os peixes, ao non velas, préndense eles solos.

30. Así pescan os miños e máis os tramallos,

31. as volantas, o xeito, as betas e os rascos.

32. maragota faneca
sargo
raia
trancho linguado
xouba centolo
nécora corobelo
barbo rincha
rodaballo
vello
Que, según e onde, pescan: raias, sargos,
maragotas, fanecas, xoubas, tranchos,
linguados, centolos, nécoras, corobelos,
barbos, rinchas, rodaballos e vellos.

33. -As artes de arrastre, ao ir polo fondo,
a según a altura pescan de todo.

34. Cope dun arrastreiro de altura

35. pescada
bacallau
peixe sapo lura
escacho
maruca
polbo
bacalada
lirio
palometa
cigala
langostino castañeta
linguado
Os grandes arrastreiros que traballan na altura
pescan: bacallau, pescada, peixe sapo, lura,…
polbo, maruca, bacalada, escacho, palometa,
lirio, cigala, langostino, linguado, castañeta…

36. -O chinchorro

37. e o bou de vara, que traballan preto de terra,

38. conguito
xiba
lura
chopo solla volandeira
faneca
Pescan luras, xibas, conguitos, chopos, sollas, volandeiras e fanecas.

39. cangrexeira
liñas canas nasas
palangres medio mundo
-Aos peixes que comen carne póñenselle trampas
ata ás que se atraen cun engado, a carnada.
Así pesca o palangre, as liñas, as canas,
o medio mundo, a cangrexeira e as nasas.

40. nécora
centolo
camarón
A nasa é coma unha gaiola que se deixa no fondo polbo
e o peixe, pola carnada, métese dentro el solo.

41. faneca
piarda
sargo
xurelo
burás
O medio mundo é unha bulsa que se isca co engado
para pescar, xurelo, burás, piarda, faneca, sargo …

42. anguía
cangrexo
camarón
lorcho
A cangrexeira, xa o di o nome,
pesca cangrexos, camaróns, anguías e “lorches”.

43. As picas, os anzois, son un arte sinxelo
que ofrece o engado coa trampa dentro.

44. linguado
robaliza
faneca maragota sargo
A liña pesca, na area: robaliza, linguado,…;
na pedra : faneca, maragota, sargo…

45. Pescadores de cana

46. congro
abadexo bertorella pescada
peixe espada
castañeta marraxo quenlla
E o palangre, no fondo: bertorella, abadexo,congro, pescada,…
e a flote: castañeta, marraxo, quenlla, peixe espada…

47. Hai algúns peixes, que son tan comellóns,
que engulen calquera cousa que se lle mova arredor.

48. lura chopo
As luras e os chopos, as poteiras;

49. o polbo ás rañas

50. Pescando
ao correcán
xarda
abadexo bonito
e ao correcán abadexos, bonitos e xardas.

51. francada
truel
E aos que conseguen fuxir de tantas trampas,
aínda os pescamos co truel e a francada.

52. -E para pescar o que vive enterrado
usamos rastos, fisgas, sachos, ganchelos, angazos, forquillas e raños.

53. fisga

54. sacho

55. ganchelo

56. angazo

57. forquilla

58. raño

59. ameixa fina
ameixa blanca ameixa xapónica ameixa rubia
berbericho reló
carneiro
navalla
longueirón
Así pescamos ameixas, berberichos, carneiros, relós,
ademáis de navallas …e tamén longueiróns.

60. -Non hai nada no mar, que se coma ou se aproveite,
que non se poida pescar con liña, nasa, rasto ou rede.
E con esto que contei queda case todo dito
do traballo do mar e dos nosos oficios.

61. E con unha e outra cousa, rematou a xornada.
Volveron ao porto e…

62. cada un para a súa casa.

63. E toda a familia, ata Luisa e Roxelio,
nunca esquecerán todo o que aprenderon.

64. fin
Moitas das imaxes foron collidas da Internet. Agradézolle aos autores a
súa dispoñibilidade, e agardo saiban disculpar o uso que fixen delas.
Mon Daporta