1. Mikrobiologiaren sarrera
historikoa 2
Juan Arbulu
http://www.arizmendipro.eu
juarbulu@gmail.com
@jarbulu
2. Berezko sorrerari buruzko
eztabaida
• Aristotelesen garaiko ideiak
• Redi (1668): animalietan berezko sorrera
ezeztatzen duten ikerketak
– “Omne vivo ex ovo”
– “Omne vivo ex vivo” oraindik ez da onartzen
• Spallanzani eta Needham-en arteko eztabaida
– Ikerketak gaizki interpretatzen dira (Needham):
ontziak berotzen direnean aireak bere “bizi indarra”
galdu egiten du (bitalismoa)
3. Pasteur-ek berezko sorrarari buruzko
eztabaida argitzen du
• Lepo bihurgunetsuak diruzten eta airera
irekiak dauden ontziekin ikerketak egin
zituen (“zisne lepoak”).
– Irekiten jartzen ditugunean ontziak, eta,
mugitzen ez badira, ez dira mikroorganismoak
hazten
– Likidoa lepo bihurgunetsura heltzen bada
mikroorganismoak agertzen dira.
8. Hartzigarriei buruzko eztabaida
• Hartzidurei buruzko bi teoria: kimikoa eta
biologikoa
• Pasteur-i (1857) Lilleko distilategitik deitzen
diote arazo bat ebazteko
– 1857: Hartzidura laktikoa egiten duten bakterioak
– 1860: Hartzidura alkoholikoa legamiak egiten dute
– Hartzidura butirikoa aurkitzen du; eta airerik ez
dagoen tokian bizia (anaerobiosia)
• Bi teorien bat egitea: Buchner-ek legamien
zelula askeen prestakin bat isolatzen du
9. Aurrerapen teknikoak: hazkuntza purua
• Hazkuntza puruen prestaketa (Robert Koch-en
laborategietan)
– Patata xafletan oinarritutako hazkuntza medio
solidoak
– Gelatinan oinarritutako hazkuntza medio solidoak
– Agar-agarrean oinarritutako hazkuntza medio
solidoak
• Petrik (Koch-en laborategian) bere izena
eramaten duen kutxatila asmatzen du
• Hazkuntza medio aberatsak eta bereizgarriak
(Beijerink, Winogradsky)
10. Aurrerapen teknikoak: Mikroskopioak eta
tindaketa teknikak
• Koch Alemaniako beira industriarekin lankidetza burutzen du
(Schott) eta optikan jakintsuak direnei laguntza eskatzen die
(Abbé, Zeiss)
– Lente akromatiko hobeagoak
– Argiketa kondentsadorea erabiliz
– Inmertsioko objetiboa (1878)
• Koch industria kimikoarekin (BASF) lana egiten du:
– Bakterioak behatzeko tindaketak (metileno urdina, fuksina,
“violeta de genciana”, etab), 1877 eta ondoren
• Ziehl eta Neelsen: tindaketa bereizgarria AAR (1883)
• Hans C. Gram: Gram tindaketa bereizgarria (1884)
11. Avances en microscopios debidos
a Koch y sus colaboradores
Iluminación Sección del
inferior y objetivo de
condensador inmersión
12. Mikroorganismoen eragina
gaixotasun kutsakorretan
• Pasteur Provenzara abiatzen da zetaren
arrak jasatzen duen gaixotasun bat
ikertzeko (pebrina)
• 1869. urtean Nosema bombycis protozooa
aurkitzen du gaixotasunaren eragile
• Davaine (1863-1868): karbunkoz gaixorik
dauden behien odolak mikroorganismo
kantitate handiak ditu
13. Mikroorganismoen eragina
gaixotasun kutsakorretan
• Koch (1876): hazkuntza puruaren teknikari esker
bakteria patjogeno bat isolatu eta hazi egiten du
(karbunko edo antrax-aren eragilea)
• Bacillus anthtracis-aren lehenengo
mikroargazkiak (metileno urdinarekin tindatuz)
• Bakteria honek fase erresistentea (endosporak)
duela baieztatzen du
• Gaixotasuna berriro sortu daiteke baziloak
laborategietako animalietan inokulatzen
baditugu
14. Koch-en postulatuak (1882)
• Izaki gaixoetan agente patogenoa egon behar
da
• Gaixo dagoen izakiarengandik mikroorganismoa
hazkuntza puru batean isolatu egin daiteke
• Kultibo puruetan hazitako mikroorganismoa
osasuntsu dauden animalietan inokulatzen
baditugu gaixoarazten ditu
• Esperimentalki inokulatuko eta gaixo dauden
animali hauengandik mikroorganismoa berriro
isolatu daitezke
16. Koch-en eskolak hainbat eragile
patogenoak isolatzen ditu
• Kolera (1883)
• Difteria (1884)
• Tetanoa (1885)
• Neumonia (1886)
• Meningitisa (1887)
• Izurritea (1894) Robert Koch
• Sifilisa (1905)
17. Asepsia, kimioterapia
• Anestesiaren agerpena (XIX. Mendearen
erdialdera)
• Lister-ek fenolaren eta merkurioaren gatzen
erabilera sartzen du (kirofanoan asepsia)
• Paul Ehrlich:
– Industria kimikoarekin lan egiten du eta salvarsan
aurkitzen du, sifilisaren aurka
– Kimioterapia
• Domagk (1935): neumokokoen aurka prontosilo
gorria
– Sulfamiden garaia
18. Antibioterapia
• Fleming (1929): Penizilinaren estraktua
(Penicillium notatum onddotik)
• Chain y Florey (1940): Penizilina purifikatu
zuten. 2. gerratean erabili zen
• Estreptomizina aurkitzen da (Waksman, 1944)
Streptomyces griseus-etik
• Gerra ondoren, hainbat antibiotiko aurkitzen
dira, gehien bat Aktinomizetosetik abiatuz
