SlideShare a Scribd company logo
1 of 32
Download to read offline
PRODUKSYON AT KITA NG
PAMBANSANG EKONOMIYA
Dalawang sektor ang pinanggalingan ng kita ng bukas na
ekonomiya…ang panloob na sektor at ang eksternal na
sektor..
 PANLOOB NA SEKTOR
Nagsasagawa ng desisyon sa loob ng pambansang
ekonomiya.
Kabilang na dito ang sambahayan,bahay-kalakal,at
pamahalaan.
 EKSTERNAL NA SEKTOR
Binubuo ng mga aktor ng pambansang ekonomiya na
aktibo sa kalakalang panlabas.
Kabilang dito ang bahay-kalakal na umaangkat at
nagluluwas ng mga produkto.
Kabilang din ang mga aktor ng sambahayan na
nakikipagsapalaran sa dayuhang ekonomiya.
Kasama na rin dito ang mga namumuhunan at umuutang
sa dayuhang ekonomiya.
 PAGSUKAT NG PRODUKSYON AT PAMBANSANG KITA
Sa isang bukas na ekonomiya,may dalawang pakahulugan ang
pambansang ekonomiya.Unang pakahulugan nito ang umiiral
na ekonomiya sa isang bansa.Ikalawang pakahulugan ang lawak
ng gawain ng mga aktor ng isang ekonomiya sa iba’t –ibang
panig ng daigdig.
Sa pagsukat ng pambansang kita,naisasaalang-alang naman ang
dalawang kahulugan ng pambansang ekonomiya.Isa sa mga
panukat ng kita ng bansa ang Gross National Pruduct (GNP).
 Ang GNP ay halaga ng kabuuang produksyon ng mamayan ng
isang bansa sa loob at labas ng pambansang ekonomiya
Ang ikalawang panukat naman ay ang Gross Domestic Product
(GDP).
 Ang GDP naman ay ang halaga ng kabuuang produksyon sa
loob ng pambansang ekonomiya.Isinasama rito ang produksyon
ng mga dayuhang aktor na nasa loob ng pambansang
ekonomiya.
 Bilang mga panukat ng pambansang kita,ang GNP at GDP
ay tinatawag na National Income Accounts.
 Tinatawag na National Income Accounting ang pagsukat sa
GNP at GDP.
 Tatlo ang pamamaraan ng National Income Accounting.
Ang unang pagsukat ay sa pamamaraan ng gastusin o
expenditure apprach.
Ang ikalawa ay sa pamamaraan ng kita o income approach.
At ang ikatlo ay sa pamamaraan ng value added approach.
 PAMAMARAAN NG GASTUSIN
Sinusukat ng pamamaraan ng gastusin ang pinaggamitan ng
kita ng pambansang ekonomiya.Sa isang pamamaraan ng
gastusin,ang pormula ng pambansang kita ay:
GNP= C + I + G + (X - M) + NFIA
GNP=GDP +NFIA
C = Gastusin ng sambahayan o
PERSONAL CONSUMPTION
EXPENDITURE.
G = Gastusin ng pamahalaan o
GOVERNMENT CONSUMPTION.
I = Gastusin ng bahay-kalakal sa
pamumuhunan o CAPITAL
FORMATION.
X = Kita sa export o EMPORT
REVENUES.
M = Pinambayad sa import o IMPORT
SPENDING.
X - M = Balance of trade o NET
EXPORTS.
NFIA = Net Factor Income from
Abroad.
NFIA = Kita ng pambansang
ekonomiya mula sa mga salik ng
produksyon na nasa ibang bansa.
-Pambayad sa dayuhang ekonomiya
para sa angkat na mga salik ng
produksyon.
 Ipinapakita sa talahanayan 18.1 sa susunod na pahina ang
pagkwenta ng GNP at GDP ng Pilipinas .Gamit dito ang
expenditure approach para sa mga taong 2004 hanggang
2007.May tala na statistical discrepancy sa talahanayan.
 Layunin ng statistical discrepancy na maisaayos ang
pagkuwenta ng pambansang kita.Ngunit hindi ito sakop
ng talakayan ng araling ito.
 Ang National Economic Development Authority (NEDA)
ang opisyal na tagalabas ng tala ng pambansang kita ng
bansa.Nakaatang naman sa isang sangay ng NEDA ..ang
National Statistical Coordination Board (NSCB), ang
income accounts.
 Itinatala ng NSCB ang GNP at GDP sa national income
accounts.Kasama ang GNP at GDP,ang lahat ng
pambansang estadistika ay tinitipon ng NSCB sa Philippine
Statistical Yearbook.
Talahanayan 18.1 Pambansang kita sa pamamaraan ng
gastusin.(Sa milyong piso,presyo sa kasalukuyang panahon)
Detalye 2004 2005 2006 2007
I.Personal consumption Expenditure(C) 3,346,716 3,772,249 4,229,502 4,611,884
II. Government consumption(C) 429,110 527,045 589,930 646,676
III. Capital Formation(I)
A. Fixed Capital
1. Constration
2. Durable Equipment
3.Breeding Stocks and Orchard Development
B. Change in Stocks
815,981
784,066
369,053
351,657
63,356
31,915
793,989
783,404
365,910
351,859
65,635
10,585
874,583
845,882
415,244
358,265
72,373
28,701
1,013,941
985,499
524,877
381,935
78,686
28,442
IV. Exports(X)
A. Merchandise exports
B. Non-Factor Services
2,480,966
2,186,749
294,217
2,589,739
2,247,575
342,164
2,851,390
2,402,448
448,942
2,833,634
2,295,667
537,966
V. Minus: Imports(M)
A. Merchandise imports
B. Non-Factor Services
2,659,009
2,507,035
151,974
2,816,243
2,649,311
166,932
2,894,694
2,716,261
178,433
2,802,659
2,616,922
185,667
VI. Statistical Discrepancy 394,790 577,260 382,124 344,770
Gross Domestic Product (GNP) 4,871,555 5,444,039 6,032,835 6,648,245
VII. Net Factor Income From Abroad (NFIA) 376,509 447,145 500,940 601,078
Gross National Product (GNP) 5,248,064 5,891,183 6,533,775 7,249,323
 ang mga salik ng produksyon na iniluluwas at
inaangkat ng pambansang ekonomiya mula sa
dayuhang ekonomiya ay kasamang kinukuwenta sa
GNP.
 Pumapasok ang mga ito sa aytem na Net Factor
Income From Abroad(NFIA). Ang ibang katawagan sa
NFIA ay Net Factor Income From The Rest Of The
World..
 Matutunghayan sa talahanayan 18.2 sa pahina 225 ang
pagkuwenta sa NFIA. Naglalaman ito ng mga aytem na
mga inflow at outflow.
 Ang mga inflow ay mga salik ng produksyon na iniluluwas
sa ga dayuhang ekonomiya kung saan kumikita ang
pambansang ekonomiya.
 Ang mga outflow naman ay mga salik ng produksyon na
inaangkat mula sa mga dayuhang ekonomiya. Ang mga
outflow ay binabayaran ng pambansang ekonomiya.
 Ang difference ng nakuwentang infow at outflow ang
sinasabing NFIA. Kinakailangang positibo ang NFIA upang
makatulong sa paglago ng ekonomiya. Ibig sabihin,mas
maraming kinikita ang pambansang ekonomiya kaysa
binabayarang gastusin sa pag-aangkat ng mga salik ng
produksyon.
Talahanayan 18.2: Net Factor Income From Abroad (NFIA) ng
Pilipinas. (Sa milyong piso,presyo sa kasalukuyang panahon)
Detalye
2004 2005 2006 2007
Inflow (export)
Compensation
Property Income
KABUUANG BAYARIN
540,353
48, 981
589,334
622,960
57,577
680,536
706,928
83,685
790,613
762,496
113,511
876,007
Out Flow (import)
Compensation
property Income
KABUUANG BAYARIN
_____
212,825
212,825
_____
233,392
233,392
_____
289,674
289,674
_____
274,929
274,929
Net Factor Income 376,509 447,145 500,940 601,078
 Dalawang salik ng produksyon ang ibinibilang sa nga
inflow at outflow.
 Una na dito ang paggawa. Ang kinikita ng mga
manggagawa na nakikipagsapalaran sa dayuhang
ekonomiya ay nakatala sa Compensatoin. Ang mga
tinatawag na overseas Filipino Worker (OFW) ay
nagpapasok ng kita sa Pilipinas.
 Tinatawag itong remittance ng mga OFW. Ang remittance
ng mga OFW ay laman ng aytem na inflow at tinatawag na
Compensation.
 Samantala ,ang mga binabayad ng pambansang ekonomiya
parasa mga dayuhang manggagawa ay nabibilang sa aytem
na mga outflow at tinatawag na Compensation.
 Ang ikalawang salik ay kapital. Ginagamit ito sa
pamumuhunan sa dayuhang ekonomiya. Gayundin ang
mga dayuhang ekonomiya ay namumuhunan sa
pambansang ekonomiya.
 Kumikita ang dalawang ekonomiya sa pamumuhunan at ito
ay tinatawag na Investment o Property Income. Ngunit ang
Investment o Property Income ng dayuhag ekonomiya ay
Investment o Property Expense sa pananaw ng pambansang
ekonomiya.
 Ang mga anyo ng Investment Income ay ang
Dibidendo,Interes,at Tubo mula sa negosyo.
 Ang Dibidendo(dividends) ay ang pinaghahatiang halaga
ng kita ng bahay-kalakal matapos itong mabuwisan.
 Pamamaraan ng Kita
Ang ikalaawang panukat ay sa pamamaraan ng kita o Income
Approach. Tinutukoy ng Income Approach ang
pangangailangan ng pambansang kita.
 Ayon kay Campbell McConnel isang amerikanong propesor
ng ekonomiks,ang pormula ng pambansang kiya sa
pamamaraan ng kita ay:
GNP = capital consumption allowance +
indirect business tax + compensation of
employees + rents + interests + proprietor’s
income + corporate income taxes +
dividends + undistributed corporate
profits.
 Ang halaga ng nagamit na kapital ay consumption
allowance.
 Ang indiret business tax ay mga buwis na ipinapataw ng
pamahalaan sa isang produkto. Halimbawa ay excise tax at
value added tax.
 Ang compensation of employees ay ang sahod ng
manggagawa.
 Ang rent ay ang kita mula sa lupa.
 Ang interest ay kita mula sa capital.
 Kita ng entreprenyur sa kanyang negosyo ang proprietor’s
income.
 Ang buwis na galing sa kita ng mga bahay-kalakal ay ang
corporate income tax.
 Ang natira sa kinita ng bahay-kalakal matapos mabawasan
ng dividends ay undistributed corporate profits.
 Ang ikatlong panukat ay sa pamamaraan ng value added. Sinusukat
dito ang ang karagdagang halaga ng produksyon ng bawat sektor ng
ekonomiya. Ang tinutukoy na sektor ng ekonomiya ay
agrikultura,(kasama ang pangingisda at paggugubat),industriya at at
paglilingkod. Dahil sa sektoral na oryentasyon,kinikilala ang
pamamaraan ng pagsukat na by industrial origin.
 Value added ang tinutukoy na karagdagang halaga sa produksyon.
Matutunghayan ang halimbawa ng pagkukuwenta nito sa Talahanayan
18.3 sa pahina 227.
 Halimbawa, ipagpalagay na may limang baitang sa pagbuo ng damit.
Ipinakikita sa talahanayan 18.3 na sa (baitang I), ang nagtatanim ng
bulak ay nagbebenta ng bulak sa mga nagpoproseso ng sinulid
(baitang II) sa halagang Php.120. pinagbibili naman ang sinulid upang
mabuo ang tela(baitang III) sa halagang Php. 180. Ang nabuong tela
naman ay ipagbibili sa mga nagmamanupaktura ng damit sa halagang
Php. 270 (baitang IV)
 Ipagbibili naman ito sa nagtitinda ng damit sa halagang Php.
270 (baitangV) hanggang bilhin ito ng mamimili sa halagang
Php. 350.
 Talahanayan 18.3 Value Added sa Bawat Antas Nng
Produksyon ng Damit
 Talahanayan 18.4: Pambansang Kita sa Pamamaraan ng Gross
Value added (Sa milyong piso,presyo sa kasalukuyang panahon)
Detalye 2004 2005 2006 2007
I. Gross Value Added of agriculture,fishery
and forestry
A. Agriculture and Fishery
B. Forestry
734,171
730,699
3,472
778,370
774,119
4,251
852,800
847,978
4,822
936,415
932,282
4,133
II. Gross Value Added of Industry
A. Mining and Quarrying
B. Manufacturing
C. Construction
D. Electric, Gas, and Water
1,544,351
52,887
1,122,879
212,766
155,819
1,735,148
63,639
1,264,651
210,191
196,668
1,913,031
75,557
1,381,171
240,240
216,062
2,107,287
108,173
1,463,752
304,592
230,771
III. Gross Value Added ng
Paglilingkod(service)
A. Transportation, Communication, and
Storage.
B. Trade
C. Finance
D. Ownership of Dwellings and Real Estate
E. Private services
F. Government Services
2,593,032
367,352
681,742
215,660
292,208
653,334
382,736
2,930,521
413,850
776,949
263,448
320,409
741,984
413,880
3,267,044
446,224
877,544
311,444
350,676
830,152
450,964
3,604,542
478,389
981,101
361,972
373,973
936,912
472,196
GROSS DOMESTIC PRODUCT (GDP) 4,871,555 5,444,039 6,032,835 6,648,245
IV. Net Factor Income from abroad (NFIA) 376,509 447,145 500,9400 601,078
GROSS NATIONAL PRODUCT (GNP) 5,248,064 5,891,183 6,533,775 7,249,323
 Isinasama lamang ang Php. 350 sa pagsukat ng GDP
dahil ito lamang ang halaga ng tapos na produkto.
Kasama na sa halagang ito ang mga intermedyang
transaksiyon na hahantong sa pagbebenta nito.
 Ang Value Added ayang pampamilihang halaga
(market value) ng output ng bahay-kalakal matapos
ibawas ang halaga ng input na binili nito sa ibang
bahay-kalakal.
 Ibat-ibang Pamamaraan ng Pagtalakay sa Pambansang Kita
Inilalarawan ng GNP at GDP ang produksyon ng bansa.
Magandang makita na papataas ang GNP at GDP. Ibg sabihin
nitotumataas ang produksyon ng bansa. Dumarami ang mga
salik ng produksyon niyo. Dumarami ang kumikita sa
ekonomiya. Maraming nakikinabang sa ekonomiya. Umaangat
ang kabuhayan ng mga kasapi ng ekonomiya.
 Maaari rin namang bumaba ang GNP at GDP. At ito ay isang
hindi kaaya-ayang pagkakataon. Maraming salik ng produksyon
ang hindi nagagamit. Maraming nagsasarang negosyo.
Maraming may mababa o walang kita. Marami ang lumiliit ang
kakayahan na tugunan ang mga pangangailangan at
kagustuhan. Kaunti ang nakikinabang sa ekonomiya. Maraming
maghihirap na mga kasapi sa ekonomiya. Isang posibilidad din
naman na hindi magbago ang GNP at GDP
 Kung susuriin ang talahanayan 18.1 at talahanayan 18.4,
tumataas ang GNP at GDP ng bansa mula 2004 hanggang 2007.
noong 2004,ang GNP ng Pilipinas ay pumalo sa Php. 5.25 trilyon.
Ang GDP noong 2004 ay nasa Php. 4.87 trilyon. Noong 2007,ang
GNP ng bansa ay umakyat sa Php. 7.25 trilyon. Samantala ang
GDP ng bans ay tinatayang nasa Php. 6.65 trilyon.
 Ang GNP at GDP sa mga talahanayanng nabanggit ay nasa
kasalukuyang presyo. Tinatawag din ang mga ito na GNP in
current prices at GDP in current prices. Pinakakilala ang mga ito
sa kayawagang nominal GNP at nominal GDP. Ibig sabihin,ang
mga umiral na presyo sa nasabing taon ay ginamit upang
bigyang-halaga ang produksyon ng bansa. Kung mataas ang
presyo sa isang partikular na taon,tumataas din ang GNP at
GDP. Kung mababa ang presyo,bumababa rin ang GNP at GDP.
Sa ganitong kaayusan,hindi naisasaalang-alang ang tunay na
pagtaas ng produksyon ng ekonomiya..
 Isang paraan upang malaman ang pagbabago sa produksyon ay
kinakailangan iayon ang GNP at GDP sa pagbabago ng presyo.
Kailangang pumili ng basehang taon(base o reference year).
Inaalam ang presyo ng bilihin sa basehang taon. Ito ang
nagiging pamantayan ng pagbabago sa presyo ng mga susunod
na taon. Sa Pilipinas,ang basehang taon para sa GNP at GDP ay
1985.
 Upang maiayon ang GNP at GDP sa pagbabago ng
presyo,kinukuha muna ang deflator
 Ang pormula ng pagkukuwenta ng deflator ay:
deflator= presyo ng sinusuri over presyo ng basehang taon x
100
 Ang deflator ng basehang taon ay palaging 100. ipagpalagay na
1985 ang basehang taon. Ipinakikilala ito sa mga ulat sa
pamamagtan ng tanda na (1985=100). Ang deflator ng 1986 ay
120. ibig sabihin tumaas nang 20% ang presyo mula 1985
hanggang 1986.
 Talahanayan 18.5: Nominal GNP at Real GNP ng Pilipinas (Sa
milyong piso,1985 = 100)
Taon Nominal GNP Real GNP
2001 3,876,603 1,061,283
2002 4,218,883 1,105,695
2003 4,631,479 1,171,431
2004 5,248,064 1,252,331
2005 5,891,183 1,320,000
2006 6,533,775 1,392,005
2oo7 7,249,323 1,502,814
 Matutunghayan sa talahanayan 18.5 ang nominal GNP
at GDP nh Pilipinas mula 2001 hanggang 2007. Tumaas
ang nominal GNP sa Php. 7.2 trilyon noong 2007 mula
sa Php. 3.9 trilyon noong 2001
 Bahagya namang tumaas ang Real GNP. Noong
2007,ito ay Php. 1,061 trilyon. Noong 2007 naman ito ay
tumaas sa Php. 1.50 trilyon. Ang pagitan sa halaga ng
nominal GNP at real GNP ay naipaliliwanag ng pagtaas
ng presyo.
 Talahanayan 18.6:Paglago ng Nominal GNP at Real GNP ng
Pilipinas, 2002-2007
Taon Paglago ng Nominal
GNP
Paglago ng Real GNP
2002 8.8% 4.2%
2003 9.8% 5.9%
2004 13.3% 6.9%
2005 12.3% 5.4%
2oo6 10.9% 5.5%
2006 10.1% 7.1%
 Ang mga natalakay na sukat ng GNP at GDP ay patungkol
sa laki ng produksyon. Maaari rin namang sukatin ang
pagbabago ng produksyon ng bansa.
 Ang pormula ay:
Paglago ng GNP = GNPbago -GNPdati over GNPdati x 100
Paglago ng GDP = GDPbago – GDPdati over GDPdati x 100
 Halimbawa: 1995 nominal GNP = Php. 500
1996 nominal GNP = Php. 750
Paglago ng nominal GNP 1995 – 1996
= (Php. 750 - Php. 500)
Php. 500
=Php. 250 divided by Php. 500 = 0.5
= 0.5 x 100
= 5o%
 Ang nakuwenta na paglago ay 50%. Ibig
ssabihin,lumago ng 50% ang pambansang kita mula
1995 hanggang 1996.
 Matutunghayan sa talahanayan 18.6 ang paglago ng
Nominal GP at Real GNP sa Pilipinas mula 2002
hanggang 2007
 Positibo ang paglago ng Real GNP ng Pilipinas mula
2002 hanggang 2007. Ibig sabihin ,ang produksyon ng
bansa ay tumaas. Pinakamataas na paglago ng Real
GNP ng bansa ay 7.1 noong 2007.
 Talahanayan 18.7: Per Capita GNP at GDP ng Pilipinas
Detalye 2004 2005 2006 2007
A. Estimate in current prices
1.Gross Domestic Product
2. Gross National Product
3. Personal Consumption
expenditure
58,300
62,806
40,051
63,854
69,098
44,245
69,364
75,124
48,630
74,946
81,722
51,990
B. Estimte in constant (1985)
Prices
1. Gross Domestic product
2. Gross National Product
3. Personal Consumption
expenditure
13,814
14,987
10,816
14,209
15,482
11,113
14,681
16,005
11.495
15,429
16,941
11,929
C. Populasyon (sa milyong
katao)
83.56 85.26 86.97 88.71
 Sa talahanayan 18.7, ang pambansang kita ay nasa per
capita na sukat.
 Ang Per Capita na panukat ay ginagamit upang matantiya
ang halaga ng produksyon ng bawat Pilipino sa loob ng
isang takdang panahon.
 Maaari rin itong ipakahulugan na halaga ng gastos bawat
Pilipino.
 Karaniwan, pakahulugan ang per capita GNP at GDP na
kita ng bawat Pilipino sa isang takdang panahon..ang
pormula nito ay:
 Per Capita GNP = GNP __
Populasyon
 Per Capita GDP = GDP___
Populasyon
 Kahalagahan at limitasyon sa paggamit ng GNP at GDP
Mahalagang sukatin ang pambansang kita kita sa isang
ekonomiya. Nailalarawan nito ang laki at dami ng
pinagkukunang-yaman ng isang ekonomiya. Mahihinuha
rito ang kakayahan ng ekonomiya na itaguyod ang mga
pangangailangan at kagustuhan ng bawat kasapi. Masusuri
dito ang mga pangangailangang pang-ekonomiya na dapat
maunang tugunan.
Magagamit din ang pambansang kita na batayan sa
pagpapalago ng pambansang ekonomiya. Sa pamamagitan
ng National Income Accounts,masusuri ang mga aspekto
ng gawain at ang sektor sa pambansang ekonomiya na
kailangang pagtuunan ng pansin.
Natunghayan na ang ibang talakayan patungkol dito sa mga
naunang bahagi ng araling ito.
 Talahanayan 18.8: Korparatibong katayuan ng real GNPng Pilipinas sa Asya, 2004 - 2007
Piling bansa sa Asya 2004 2005 2006 2007
A.Taunang paglago ng Real GDP(%)
Pilipinas 6.4 5.0 5.4 7.2
Bangladesh 6.3 6.0 6.6 6.5
Cambodia 10.3 13.3 10.8 10.2
Indonesia 5.0 5.7 5.5 6.3
Singapore 9.0 7.3 8.2 7.7
Thailand 6.3 4.5 5.1 4.8
China 10.1 10.4 11.1 11.9
B.Taunang paglago,Per Capita Real
GDP
Pilipinas 4.2 2.8 3.4 5.3
Bangladesh 4.9 4.6 5.2 5.1
Cambodia 8.2 11.2 8.2 7.2
Indonesia 3.7 3.4 5.1 4.7
Singapore 7.6 4.8 4.8 3.3
Thailand 4.6 4.5 4.8 4.0
China 9.4 9.6 10.4 10.4
 Ang talahanayan 18.8 ay nagpapakita ng halimbawa ng
benchmarking ng real GDP sa Asya.
 Sa benchmarking,ang paglago ng real GDP ng Pilipinas ay
mas malaki kung ihahambing sa Indonesia. Ngunit mas
mabilis naman lumago sa ekonomiya ng Pilipinas ang
ekonomiya ng Cambodia at China.
 Ang GNP at GDP ay isa sa maraming sukatan ng pagbuti o
pagsama ng pambansang ekonomiya. Kalimitan, nagagamit
ito upang ipaliwanag ang paglago ng ekonomiya ng isang
bansa. Hindi nito nasasaklaw amg usapin ng pagkasira ng
kalikasan. Hindi nito buong nasasaklaw ang usapin sa
kanluran. Hindi rin nito naipaliwanag kung ano ang
kalidad ng buhay ng mga aktor sa isang ekonomiya.
Kalimitan, ang paglago ng pinagkukunang-yaman ang
napahihiwatig ng GNP at GDP. Kung sa paanong paraan
napabuti nasasaklaw sa usapin ng GNP at GDP.
WAKAS!!!

More Related Content

What's hot

MELC_Aralin 12-Paikot na Daloy ng Ekonomiya
MELC_Aralin 12-Paikot na Daloy ng EkonomiyaMELC_Aralin 12-Paikot na Daloy ng Ekonomiya
MELC_Aralin 12-Paikot na Daloy ng EkonomiyaRivera Arnel
 
MELC_Aralin 15-Patakarang Piskal
MELC_Aralin 15-Patakarang PiskalMELC_Aralin 15-Patakarang Piskal
MELC_Aralin 15-Patakarang PiskalRivera Arnel
 
Pagkilala sa Gross National Product (GNP)
Pagkilala sa Gross National Product (GNP)Pagkilala sa Gross National Product (GNP)
Pagkilala sa Gross National Product (GNP)ohjonginxxi
 
Aralin 18 pagsusuri ng economic performance ng bansa
Aralin 18   pagsusuri ng economic performance ng bansaAralin 18   pagsusuri ng economic performance ng bansa
Aralin 18 pagsusuri ng economic performance ng bansaedz42
 
Pambansang Kita: GDP at GNP
Pambansang Kita: GDP at GNPPambansang Kita: GDP at GNP
Pambansang Kita: GDP at GNPAntonio Delgado
 
MELC_Aralin 18-Konsepto at Palatandaan ng Pambansang Kaunlaran
MELC_Aralin 18-Konsepto at Palatandaan ng Pambansang KaunlaranMELC_Aralin 18-Konsepto at Palatandaan ng Pambansang Kaunlaran
MELC_Aralin 18-Konsepto at Palatandaan ng Pambansang KaunlaranRivera Arnel
 
Aralin 3 - ANG UGNAYAN NG PANGKALAHATANG KITA, PAG-IIMPOK AT PAGKONSUMO
Aralin 3 - ANG UGNAYAN NG  PANGKALAHATANG KITA, PAG-IIMPOK AT PAGKONSUMOAralin 3 - ANG UGNAYAN NG  PANGKALAHATANG KITA, PAG-IIMPOK AT PAGKONSUMO
Aralin 3 - ANG UGNAYAN NG PANGKALAHATANG KITA, PAG-IIMPOK AT PAGKONSUMOJENELOUH SIOCO
 
15. mga suliranin at programa sa industriya at pangangalakal
15. mga suliranin at programa sa industriya at pangangalakal15. mga suliranin at programa sa industriya at pangangalakal
15. mga suliranin at programa sa industriya at pangangalakalJocelyn Tamares
 
Pambansang kita By Group 1 (10-OHSP)
Pambansang kita By Group 1 (10-OHSP)Pambansang kita By Group 1 (10-OHSP)
Pambansang kita By Group 1 (10-OHSP)Farah Mae Cristobal
 
Aralin 22 sektor ng industriya
Aralin 22 sektor ng industriyaAralin 22 sektor ng industriya
Aralin 22 sektor ng industriyaRivera Arnel
 
MELC_Aralin 21-Sektor ng Paglilingkod
MELC_Aralin 21-Sektor ng PaglilingkodMELC_Aralin 21-Sektor ng Paglilingkod
MELC_Aralin 21-Sektor ng PaglilingkodRivera Arnel
 
MELC Aralin 17-Pag-iimpok at Pagkonsumo
MELC Aralin 17-Pag-iimpok at PagkonsumoMELC Aralin 17-Pag-iimpok at Pagkonsumo
MELC Aralin 17-Pag-iimpok at PagkonsumoRivera Arnel
 

What's hot (20)

Pambansang kita
Pambansang kitaPambansang kita
Pambansang kita
 
Patakarang pananalapi
Patakarang pananalapiPatakarang pananalapi
Patakarang pananalapi
 
GNP and GDP
GNP and GDP GNP and GDP
GNP and GDP
 
MELC_Aralin 12-Paikot na Daloy ng Ekonomiya
MELC_Aralin 12-Paikot na Daloy ng EkonomiyaMELC_Aralin 12-Paikot na Daloy ng Ekonomiya
MELC_Aralin 12-Paikot na Daloy ng Ekonomiya
 
Ikalimang modelo
Ikalimang modeloIkalimang modelo
Ikalimang modelo
 
IMPLASYON
IMPLASYONIMPLASYON
IMPLASYON
 
MELC_Aralin 15-Patakarang Piskal
MELC_Aralin 15-Patakarang PiskalMELC_Aralin 15-Patakarang Piskal
MELC_Aralin 15-Patakarang Piskal
 
Pagkilala sa Gross National Product (GNP)
Pagkilala sa Gross National Product (GNP)Pagkilala sa Gross National Product (GNP)
Pagkilala sa Gross National Product (GNP)
 
Aralin 18 pagsusuri ng economic performance ng bansa
Aralin 18   pagsusuri ng economic performance ng bansaAralin 18   pagsusuri ng economic performance ng bansa
Aralin 18 pagsusuri ng economic performance ng bansa
 
Pambansang Kita: GDP at GNP
Pambansang Kita: GDP at GNPPambansang Kita: GDP at GNP
Pambansang Kita: GDP at GNP
 
MELC_Aralin 18-Konsepto at Palatandaan ng Pambansang Kaunlaran
MELC_Aralin 18-Konsepto at Palatandaan ng Pambansang KaunlaranMELC_Aralin 18-Konsepto at Palatandaan ng Pambansang Kaunlaran
MELC_Aralin 18-Konsepto at Palatandaan ng Pambansang Kaunlaran
 
Aralin 3 - ANG UGNAYAN NG PANGKALAHATANG KITA, PAG-IIMPOK AT PAGKONSUMO
Aralin 3 - ANG UGNAYAN NG  PANGKALAHATANG KITA, PAG-IIMPOK AT PAGKONSUMOAralin 3 - ANG UGNAYAN NG  PANGKALAHATANG KITA, PAG-IIMPOK AT PAGKONSUMO
Aralin 3 - ANG UGNAYAN NG PANGKALAHATANG KITA, PAG-IIMPOK AT PAGKONSUMO
 
Mga sektor ng ekonomiya
Mga sektor ng ekonomiyaMga sektor ng ekonomiya
Mga sektor ng ekonomiya
 
Institusyong Pinansyal: BANGKO
Institusyong Pinansyal: BANGKOInstitusyong Pinansyal: BANGKO
Institusyong Pinansyal: BANGKO
 
15. mga suliranin at programa sa industriya at pangangalakal
15. mga suliranin at programa sa industriya at pangangalakal15. mga suliranin at programa sa industriya at pangangalakal
15. mga suliranin at programa sa industriya at pangangalakal
 
Pambansang kita By Group 1 (10-OHSP)
Pambansang kita By Group 1 (10-OHSP)Pambansang kita By Group 1 (10-OHSP)
Pambansang kita By Group 1 (10-OHSP)
 
Aralin 22 sektor ng industriya
Aralin 22 sektor ng industriyaAralin 22 sektor ng industriya
Aralin 22 sektor ng industriya
 
MELC_Aralin 21-Sektor ng Paglilingkod
MELC_Aralin 21-Sektor ng PaglilingkodMELC_Aralin 21-Sektor ng Paglilingkod
MELC_Aralin 21-Sektor ng Paglilingkod
 
MELC Aralin 17-Pag-iimpok at Pagkonsumo
MELC Aralin 17-Pag-iimpok at PagkonsumoMELC Aralin 17-Pag-iimpok at Pagkonsumo
MELC Aralin 17-Pag-iimpok at Pagkonsumo
 
Munting pagsinta
Munting  pagsintaMunting  pagsinta
Munting pagsinta
 

Viewers also liked

Ang Pamamahagi ng Pambansang Kita
Ang Pamamahagi ng Pambansang KitaAng Pamamahagi ng Pambansang Kita
Ang Pamamahagi ng Pambansang KitaAdmin Jan
 
Pambansang Kita by: Princess Jeen Baloyos and Jilian Jacinto
 Pambansang Kita by: Princess Jeen Baloyos and Jilian Jacinto Pambansang Kita by: Princess Jeen Baloyos and Jilian Jacinto
Pambansang Kita by: Princess Jeen Baloyos and Jilian JacintoDepEd
 
Ang Pambansang Kita BY ANGEL SHEEN JACALAN AND FRANCES B. MALIAO
 Ang Pambansang Kita BY ANGEL SHEEN JACALAN AND FRANCES B. MALIAO Ang Pambansang Kita BY ANGEL SHEEN JACALAN AND FRANCES B. MALIAO
Ang Pambansang Kita BY ANGEL SHEEN JACALAN AND FRANCES B. MALIAODepEd
 
Aralin 2 Pambansang Kita
Aralin 2 Pambansang KitaAralin 2 Pambansang Kita
Aralin 2 Pambansang Kitaedmond84
 
PBMA Preliminaries during the NCR-Coordinating Units Sponsorship on August 7,...
PBMA Preliminaries during the NCR-Coordinating Units Sponsorship on August 7,...PBMA Preliminaries during the NCR-Coordinating Units Sponsorship on August 7,...
PBMA Preliminaries during the NCR-Coordinating Units Sponsorship on August 7,...REESFICorpSec
 
Ang ating pambansang kaunlaran
Ang ating pambansang kaunlaranAng ating pambansang kaunlaran
Ang ating pambansang kaunlaranAlice Bernardo
 
Mga patakaran at institusyon ng pananalapi
Mga patakaran at institusyon ng pananalapiMga patakaran at institusyon ng pananalapi
Mga patakaran at institusyon ng pananalapiEsteves Paolo Santos
 
Gross national product(gnp) 3rd q
Gross national product(gnp) 3rd qGross national product(gnp) 3rd q
Gross national product(gnp) 3rd qAce Joshua Udang
 
Patakarang pananalapi konsepto ng patakarang pananalapi
Patakarang pananalapi  konsepto ng patakarang pananalapiPatakarang pananalapi  konsepto ng patakarang pananalapi
Patakarang pananalapi konsepto ng patakarang pananalapiNathaniel Vallo
 
Pagkilala sa gross national product licot
Pagkilala sa gross national product  licotPagkilala sa gross national product  licot
Pagkilala sa gross national product licotEsteves Paolo Santos
 
Pagbabangko at uri nito
Pagbabangko at uri nitoPagbabangko at uri nito
Pagbabangko at uri nitoAlda Nabor
 
Pangunahing produckto na iniluluwas
Pangunahing produckto na iniluluwasPangunahing produckto na iniluluwas
Pangunahing produckto na iniluluwasLorenz William Cruz
 
Patkaran sa Pananalapi
Patkaran sa PananalapiPatkaran sa Pananalapi
Patkaran sa PananalapiMygie Janamike
 
Kabanata 12 aralin 26 powerpoint in aral.pan
Kabanata 12 aralin 26 powerpoint in aral.panKabanata 12 aralin 26 powerpoint in aral.pan
Kabanata 12 aralin 26 powerpoint in aral.panmma1213
 

Viewers also liked (20)

Ang Pamamahagi ng Pambansang Kita
Ang Pamamahagi ng Pambansang KitaAng Pamamahagi ng Pambansang Kita
Ang Pamamahagi ng Pambansang Kita
 
Pambansang Kita by: Princess Jeen Baloyos and Jilian Jacinto
 Pambansang Kita by: Princess Jeen Baloyos and Jilian Jacinto Pambansang Kita by: Princess Jeen Baloyos and Jilian Jacinto
Pambansang Kita by: Princess Jeen Baloyos and Jilian Jacinto
 
GDP & GNP
GDP & GNPGDP & GNP
GDP & GNP
 
Ang Pambansang Kita BY ANGEL SHEEN JACALAN AND FRANCES B. MALIAO
 Ang Pambansang Kita BY ANGEL SHEEN JACALAN AND FRANCES B. MALIAO Ang Pambansang Kita BY ANGEL SHEEN JACALAN AND FRANCES B. MALIAO
Ang Pambansang Kita BY ANGEL SHEEN JACALAN AND FRANCES B. MALIAO
 
Aralin 2 Pambansang Kita
Aralin 2 Pambansang KitaAralin 2 Pambansang Kita
Aralin 2 Pambansang Kita
 
Araling panlipunan quiz
Araling panlipunan quizAraling panlipunan quiz
Araling panlipunan quiz
 
ASSESSMENT EXAM
ASSESSMENT EXAMASSESSMENT EXAM
ASSESSMENT EXAM
 
Ekonomiks lm yunit 3 (2)
Ekonomiks lm yunit 3 (2)Ekonomiks lm yunit 3 (2)
Ekonomiks lm yunit 3 (2)
 
PBMA Preliminaries during the NCR-Coordinating Units Sponsorship on August 7,...
PBMA Preliminaries during the NCR-Coordinating Units Sponsorship on August 7,...PBMA Preliminaries during the NCR-Coordinating Units Sponsorship on August 7,...
PBMA Preliminaries during the NCR-Coordinating Units Sponsorship on August 7,...
 
Ekonomiks tg part 5 (2)
Ekonomiks tg part 5 (2)Ekonomiks tg part 5 (2)
Ekonomiks tg part 5 (2)
 
Ang ating pambansang kaunlaran
Ang ating pambansang kaunlaranAng ating pambansang kaunlaran
Ang ating pambansang kaunlaran
 
Mga patakaran at institusyon ng pananalapi
Mga patakaran at institusyon ng pananalapiMga patakaran at institusyon ng pananalapi
Mga patakaran at institusyon ng pananalapi
 
Gross national product(gnp) 3rd q
Gross national product(gnp) 3rd qGross national product(gnp) 3rd q
Gross national product(gnp) 3rd q
 
Patakarang pananalapi konsepto ng patakarang pananalapi
Patakarang pananalapi  konsepto ng patakarang pananalapiPatakarang pananalapi  konsepto ng patakarang pananalapi
Patakarang pananalapi konsepto ng patakarang pananalapi
 
Sektor ng pananalapi
Sektor ng pananalapiSektor ng pananalapi
Sektor ng pananalapi
 
Pagkilala sa gross national product licot
Pagkilala sa gross national product  licotPagkilala sa gross national product  licot
Pagkilala sa gross national product licot
 
Pagbabangko at uri nito
Pagbabangko at uri nitoPagbabangko at uri nito
Pagbabangko at uri nito
 
Pangunahing produckto na iniluluwas
Pangunahing produckto na iniluluwasPangunahing produckto na iniluluwas
Pangunahing produckto na iniluluwas
 
Patkaran sa Pananalapi
Patkaran sa PananalapiPatkaran sa Pananalapi
Patkaran sa Pananalapi
 
Kabanata 12 aralin 26 powerpoint in aral.pan
Kabanata 12 aralin 26 powerpoint in aral.panKabanata 12 aralin 26 powerpoint in aral.pan
Kabanata 12 aralin 26 powerpoint in aral.pan
 

Similar to Aralin 18 AP 10

MODYUL 2 (PAMBANSANG KITA).pptx
MODYUL 2 (PAMBANSANG KITA).pptxMODYUL 2 (PAMBANSANG KITA).pptx
MODYUL 2 (PAMBANSANG KITA).pptxVinnieGognitti
 
Pambansang Kita
Pambansang Kita Pambansang Kita
Pambansang Kita KokoStevan
 
AralingPanlipunan9-Ang Pambansang Kita.pptx
AralingPanlipunan9-Ang Pambansang Kita.pptxAralingPanlipunan9-Ang Pambansang Kita.pptx
AralingPanlipunan9-Ang Pambansang Kita.pptxPaulineHipolito
 
toto powerpoint.pptx
toto powerpoint.pptxtoto powerpoint.pptx
toto powerpoint.pptxWilDeLosReyes
 
GROSS NATIONAL PRODUCT ECONOMICS 4
GROSS NATIONAL PRODUCT ECONOMICS 4GROSS NATIONAL PRODUCT ECONOMICS 4
GROSS NATIONAL PRODUCT ECONOMICS 4benchhood
 
Araling Panlipunan Group 2.pptx- isang pag-uulat sa asignaturang Ekonomiks
Araling Panlipunan Group 2.pptx- isang pag-uulat sa asignaturang EkonomiksAraling Panlipunan Group 2.pptx- isang pag-uulat sa asignaturang Ekonomiks
Araling Panlipunan Group 2.pptx- isang pag-uulat sa asignaturang EkonomiksElsaNicolas4
 
Pambansang-kita- ng nga konsyumer 12.pptx
Pambansang-kita- ng nga konsyumer 12.pptxPambansang-kita- ng nga konsyumer 12.pptx
Pambansang-kita- ng nga konsyumer 12.pptxkeithaldrinsiccuan
 
509106166-pagsusuri Pambansang-Kita.pptx
509106166-pagsusuri Pambansang-Kita.pptx509106166-pagsusuri Pambansang-Kita.pptx
509106166-pagsusuri Pambansang-Kita.pptxAkemiAkane
 
Pambansang Kita- Ekonomiks 9.pptx
Pambansang Kita- Ekonomiks 9.pptxPambansang Kita- Ekonomiks 9.pptx
Pambansang Kita- Ekonomiks 9.pptxEricksonLaoad
 
Aralin 2-pambansang-kita.pptx
Aralin 2-pambansang-kita.pptxAralin 2-pambansang-kita.pptx
Aralin 2-pambansang-kita.pptxJenniferApollo
 
Aralin 15 produksiyon at kita ng pambansang ekonomiya
Aralin 15 produksiyon at kita ng pambansang ekonomiyaAralin 15 produksiyon at kita ng pambansang ekonomiya
Aralin 15 produksiyon at kita ng pambansang ekonomiyaRivera Arnel
 
Araling Panlipunan 9 - 3rd Quarter: Pambansang Kita. Ano ang GDP at GNP. Paan...
Araling Panlipunan 9 - 3rd Quarter: Pambansang Kita. Ano ang GDP at GNP. Paan...Araling Panlipunan 9 - 3rd Quarter: Pambansang Kita. Ano ang GDP at GNP. Paan...
Araling Panlipunan 9 - 3rd Quarter: Pambansang Kita. Ano ang GDP at GNP. Paan...johnvincentdiaz21
 
week 2- Pambansang Kita.pptx
week 2- Pambansang Kita.pptxweek 2- Pambansang Kita.pptx
week 2- Pambansang Kita.pptxNyhlLhyn
 

Similar to Aralin 18 AP 10 (20)

MODYUL 2 (PAMBANSANG KITA).pptx
MODYUL 2 (PAMBANSANG KITA).pptxMODYUL 2 (PAMBANSANG KITA).pptx
MODYUL 2 (PAMBANSANG KITA).pptx
 
PAMBANSANG KITA.pptx
 PAMBANSANG KITA.pptx PAMBANSANG KITA.pptx
PAMBANSANG KITA.pptx
 
Pambansang Kita
Pambansang Kita Pambansang Kita
Pambansang Kita
 
AralingPanlipunan9-Ang Pambansang Kita.pptx
AralingPanlipunan9-Ang Pambansang Kita.pptxAralingPanlipunan9-Ang Pambansang Kita.pptx
AralingPanlipunan9-Ang Pambansang Kita.pptx
 
toto powerpoint.pptx
toto powerpoint.pptxtoto powerpoint.pptx
toto powerpoint.pptx
 
AP9-Q3LC2WK3-PPT-Copy.pptx
AP9-Q3LC2WK3-PPT-Copy.pptxAP9-Q3LC2WK3-PPT-Copy.pptx
AP9-Q3LC2WK3-PPT-Copy.pptx
 
GROSS NATIONAL PRODUCT ECONOMICS 4
GROSS NATIONAL PRODUCT ECONOMICS 4GROSS NATIONAL PRODUCT ECONOMICS 4
GROSS NATIONAL PRODUCT ECONOMICS 4
 
Araling Panlipunan Group 2.pptx- isang pag-uulat sa asignaturang Ekonomiks
Araling Panlipunan Group 2.pptx- isang pag-uulat sa asignaturang EkonomiksAraling Panlipunan Group 2.pptx- isang pag-uulat sa asignaturang Ekonomiks
Araling Panlipunan Group 2.pptx- isang pag-uulat sa asignaturang Ekonomiks
 
Pambansang-kita- ng nga konsyumer 12.pptx
Pambansang-kita- ng nga konsyumer 12.pptxPambansang-kita- ng nga konsyumer 12.pptx
Pambansang-kita- ng nga konsyumer 12.pptx
 
Untitled design.pptx
Untitled design.pptxUntitled design.pptx
Untitled design.pptx
 
509106166-pagsusuri Pambansang-Kita.pptx
509106166-pagsusuri Pambansang-Kita.pptx509106166-pagsusuri Pambansang-Kita.pptx
509106166-pagsusuri Pambansang-Kita.pptx
 
Pambansang Kita- Ekonomiks 9.pptx
Pambansang Kita- Ekonomiks 9.pptxPambansang Kita- Ekonomiks 9.pptx
Pambansang Kita- Ekonomiks 9.pptx
 
Aralin 2-pambansang-kita.pptx
Aralin 2-pambansang-kita.pptxAralin 2-pambansang-kita.pptx
Aralin 2-pambansang-kita.pptx
 
Aralin 15 produksiyon at kita ng pambansang ekonomiya
Aralin 15 produksiyon at kita ng pambansang ekonomiyaAralin 15 produksiyon at kita ng pambansang ekonomiya
Aralin 15 produksiyon at kita ng pambansang ekonomiya
 
ARALIN 2 PAMBANSANG KITA.pdf
ARALIN 2 PAMBANSANG KITA.pdfARALIN 2 PAMBANSANG KITA.pdf
ARALIN 2 PAMBANSANG KITA.pdf
 
G9_3rdQ_Paksa2.pptx
G9_3rdQ_Paksa2.pptxG9_3rdQ_Paksa2.pptx
G9_3rdQ_Paksa2.pptx
 
Araling Panlipunan 9 - 3rd Quarter: Pambansang Kita. Ano ang GDP at GNP. Paan...
Araling Panlipunan 9 - 3rd Quarter: Pambansang Kita. Ano ang GDP at GNP. Paan...Araling Panlipunan 9 - 3rd Quarter: Pambansang Kita. Ano ang GDP at GNP. Paan...
Araling Panlipunan 9 - 3rd Quarter: Pambansang Kita. Ano ang GDP at GNP. Paan...
 
week 2- Pambansang Kita.pptx
week 2- Pambansang Kita.pptxweek 2- Pambansang Kita.pptx
week 2- Pambansang Kita.pptx
 
SUMMATIVE G9 3RD.pptx
SUMMATIVE G9 3RD.pptxSUMMATIVE G9 3RD.pptx
SUMMATIVE G9 3RD.pptx
 
Ang Pambansang Kita.pptx
Ang Pambansang Kita.pptxAng Pambansang Kita.pptx
Ang Pambansang Kita.pptx
 

More from Jared Ram Juezan

Mga hamong pangkapaligiran
Mga hamong pangkapaligiranMga hamong pangkapaligiran
Mga hamong pangkapaligiranJared Ram Juezan
 
Strengthening research to improve schooling outcomes
Strengthening research to improve schooling outcomesStrengthening research to improve schooling outcomes
Strengthening research to improve schooling outcomesJared Ram Juezan
 
Learner information system
Learner information systemLearner information system
Learner information systemJared Ram Juezan
 
Adoption of the basic education research agenda
Adoption of the basic education research agendaAdoption of the basic education research agenda
Adoption of the basic education research agendaJared Ram Juezan
 
10 klase ng titser kapag may inset o seminar
10 klase ng titser kapag may inset o seminar10 klase ng titser kapag may inset o seminar
10 klase ng titser kapag may inset o seminarJared Ram Juezan
 
Guidelines on the appointment and promotion of teaching personnel
Guidelines on the appointment and promotion of teaching personnelGuidelines on the appointment and promotion of teaching personnel
Guidelines on the appointment and promotion of teaching personnelJared Ram Juezan
 
Tips on passing the licensure
Tips on passing the licensureTips on passing the licensure
Tips on passing the licensureJared Ram Juezan
 
Yunit 3, aralin 3 pagkamulat
Yunit 3, aralin 3   pagkamulatYunit 3, aralin 3   pagkamulat
Yunit 3, aralin 3 pagkamulatJared Ram Juezan
 
Yunit 3, aralin 1 paglakas ng europe
Yunit 3, aralin 1   paglakas ng europeYunit 3, aralin 1   paglakas ng europe
Yunit 3, aralin 1 paglakas ng europeJared Ram Juezan
 
The role of social media in learning
The role of social media in learningThe role of social media in learning
The role of social media in learningJared Ram Juezan
 
Ang mga vegetation cover ng asya
Ang mga vegetation cover ng asyaAng mga vegetation cover ng asya
Ang mga vegetation cover ng asyaJared Ram Juezan
 
Mapa ng asya at rehiyon nito anyong lupa at anyong tubig
Mapa ng asya at rehiyon nito   anyong lupa at anyong tubigMapa ng asya at rehiyon nito   anyong lupa at anyong tubig
Mapa ng asya at rehiyon nito anyong lupa at anyong tubigJared Ram Juezan
 

More from Jared Ram Juezan (20)

Lipunan
LipunanLipunan
Lipunan
 
Kultura
KulturaKultura
Kultura
 
Mga hamong pangkapaligiran
Mga hamong pangkapaligiranMga hamong pangkapaligiran
Mga hamong pangkapaligiran
 
Mga uri ng empleyado
Mga uri ng empleyadoMga uri ng empleyado
Mga uri ng empleyado
 
9 types of students
9 types of students9 types of students
9 types of students
 
Strengthening research to improve schooling outcomes
Strengthening research to improve schooling outcomesStrengthening research to improve schooling outcomes
Strengthening research to improve schooling outcomes
 
Rank of skills
Rank of skillsRank of skills
Rank of skills
 
Learner information system
Learner information systemLearner information system
Learner information system
 
Adoption of the basic education research agenda
Adoption of the basic education research agendaAdoption of the basic education research agenda
Adoption of the basic education research agenda
 
10 klase ng titser kapag may inset o seminar
10 klase ng titser kapag may inset o seminar10 klase ng titser kapag may inset o seminar
10 klase ng titser kapag may inset o seminar
 
Guidelines on the appointment and promotion of teaching personnel
Guidelines on the appointment and promotion of teaching personnelGuidelines on the appointment and promotion of teaching personnel
Guidelines on the appointment and promotion of teaching personnel
 
Tips on passing the licensure
Tips on passing the licensureTips on passing the licensure
Tips on passing the licensure
 
Yunit 3, aralin 3 pagkamulat
Yunit 3, aralin 3   pagkamulatYunit 3, aralin 3   pagkamulat
Yunit 3, aralin 3 pagkamulat
 
Yunit 3, aralin 1 paglakas ng europe
Yunit 3, aralin 1   paglakas ng europeYunit 3, aralin 1   paglakas ng europe
Yunit 3, aralin 1 paglakas ng europe
 
The role of social media in learning
The role of social media in learningThe role of social media in learning
The role of social media in learning
 
Klima ng asya
Klima ng asyaKlima ng asya
Klima ng asya
 
Ang mga vegetation cover ng asya
Ang mga vegetation cover ng asyaAng mga vegetation cover ng asya
Ang mga vegetation cover ng asya
 
Mapa ng asya at rehiyon nito anyong lupa at anyong tubig
Mapa ng asya at rehiyon nito   anyong lupa at anyong tubigMapa ng asya at rehiyon nito   anyong lupa at anyong tubig
Mapa ng asya at rehiyon nito anyong lupa at anyong tubig
 
Budget of work 3 (1)
Budget of work 3  (1)Budget of work 3  (1)
Budget of work 3 (1)
 
Budget of work 2 (1)
Budget of work 2  (1)Budget of work 2  (1)
Budget of work 2 (1)
 

Recently uploaded

panahon ng rennaissance1 araling panlipunan 8.pptx
panahon ng rennaissance1 araling panlipunan 8.pptxpanahon ng rennaissance1 araling panlipunan 8.pptx
panahon ng rennaissance1 araling panlipunan 8.pptxSundieGraceBataan
 
CATCH-UP FRIDAY ACTIVITIES FOR G8, 9, 10-.pptx
CATCH-UP FRIDAY ACTIVITIES FOR G8, 9, 10-.pptxCATCH-UP FRIDAY ACTIVITIES FOR G8, 9, 10-.pptx
CATCH-UP FRIDAY ACTIVITIES FOR G8, 9, 10-.pptxIsraelMonge3
 
Q4 AP 8 - Kapayapaang Pandaigdig.....pdf
Q4 AP 8 - Kapayapaang Pandaigdig.....pdfQ4 AP 8 - Kapayapaang Pandaigdig.....pdf
Q4 AP 8 - Kapayapaang Pandaigdig.....pdfPaulineMae5
 
LESSON 1- MGA SANHI NG UNANG DIGMAANG PANDAIGDIG.PPTX
LESSON 1- MGA SANHI NG UNANG DIGMAANG PANDAIGDIG.PPTXLESSON 1- MGA SANHI NG UNANG DIGMAANG PANDAIGDIG.PPTX
LESSON 1- MGA SANHI NG UNANG DIGMAANG PANDAIGDIG.PPTXMariaRuthelAbarquez4
 
MELCs-FILIPINO-GRADE-10 1st to 4th Quarter
MELCs-FILIPINO-GRADE-10 1st to 4th QuarterMELCs-FILIPINO-GRADE-10 1st to 4th Quarter
MELCs-FILIPINO-GRADE-10 1st to 4th QuarterRochAsuncion
 
Copy-of-Araling-Panlipunan-CG-2023Curriculum Guide of Araling Panlipunan.pptx
Copy-of-Araling-Panlipunan-CG-2023Curriculum Guide of Araling Panlipunan.pptxCopy-of-Araling-Panlipunan-CG-2023Curriculum Guide of Araling Panlipunan.pptx
Copy-of-Araling-Panlipunan-CG-2023Curriculum Guide of Araling Panlipunan.pptxRayvenBoiserAbaiAbai
 
3rd quarter periodical test for AP grade 2
3rd quarter periodical test for AP grade 23rd quarter periodical test for AP grade 2
3rd quarter periodical test for AP grade 2rheapinkyneniza1
 
PAGSASALING - WIKA 3rd quarter Fil 10.pptx
PAGSASALING - WIKA 3rd quarter Fil 10.pptxPAGSASALING - WIKA 3rd quarter Fil 10.pptx
PAGSASALING - WIKA 3rd quarter Fil 10.pptxArmeeAgan
 
ANG PAGTATANGGOL NG MGA PILIPINO SA PAMBANSANG INTERES
ANG PAGTATANGGOL NG MGA PILIPINO SA PAMBANSANG INTERESANG PAGTATANGGOL NG MGA PILIPINO SA PAMBANSANG INTERES
ANG PAGTATANGGOL NG MGA PILIPINO SA PAMBANSANG INTERESMercedesTungpalan
 
Summative Test III, an examination for araling panlipunan 8
Summative Test III, an examination for araling panlipunan 8Summative Test III, an examination for araling panlipunan 8
Summative Test III, an examination for araling panlipunan 8ManilynPenaflorida
 
Quarter 3 Araling Panlipunan 6 Week 7 Lesson
Quarter 3 Araling Panlipunan 6 Week 7 LessonQuarter 3 Araling Panlipunan 6 Week 7 Lesson
Quarter 3 Araling Panlipunan 6 Week 7 Lessonanimey810
 
Kaligirang pangkasaysayan ng Noli Me Tangere
Kaligirang pangkasaysayan ng Noli Me TangereKaligirang pangkasaysayan ng Noli Me Tangere
Kaligirang pangkasaysayan ng Noli Me TangereJizaTimbal
 
Mga Samahang Pangkababaihan at mga Kalagayang Panlipunan
Mga Samahang Pangkababaihan at mga Kalagayang PanlipunanMga Samahang Pangkababaihan at mga Kalagayang Panlipunan
Mga Samahang Pangkababaihan at mga Kalagayang PanlipunanMaryGraceCaringal2
 
KULTURA NG MGA PILIPINO ARALING PANLIPUNAN 3
KULTURA NG MGA PILIPINO ARALING PANLIPUNAN 3KULTURA NG MGA PILIPINO ARALING PANLIPUNAN 3
KULTURA NG MGA PILIPINO ARALING PANLIPUNAN 3MayAnnRodriguez2
 
Modyul pagmamahal sa ating bayan-10.pptx
Modyul pagmamahal sa ating bayan-10.pptxModyul pagmamahal sa ating bayan-10.pptx
Modyul pagmamahal sa ating bayan-10.pptxFernanbocol
 
Determines the missing term/s in a given continuous pattern using one attribu...
Determines the missing term/s in a given continuous pattern using one attribu...Determines the missing term/s in a given continuous pattern using one attribu...
Determines the missing term/s in a given continuous pattern using one attribu...DianaKrisCayabyab1
 
Q3-FIL9-W1-PAGSUSULIT-1 (1).pptxhsnsnsndndnndnndndndnndndndnddndndndndndndndn...
Q3-FIL9-W1-PAGSUSULIT-1 (1).pptxhsnsnsndndnndnndndndnndndndnddndndndndndndndn...Q3-FIL9-W1-PAGSUSULIT-1 (1).pptxhsnsnsndndnndnndndndnndndndnddndndndndndndndn...
Q3-FIL9-W1-PAGSUSULIT-1 (1).pptxhsnsnsndndnndnndndndnndndndnddndndndndndndndn...Stephaniemagnaye2
 
3rd periodical test for grade 2 mathematics 2 sinugbuanong binisaya
3rd periodical test for grade 2 mathematics 2 sinugbuanong binisaya3rd periodical test for grade 2 mathematics 2 sinugbuanong binisaya
3rd periodical test for grade 2 mathematics 2 sinugbuanong binisayarheapinkyneniza1
 
GRADE 3 LAPG Filipino Reviewer ELLNA.pptx
GRADE 3 LAPG Filipino Reviewer ELLNA.pptxGRADE 3 LAPG Filipino Reviewer ELLNA.pptx
GRADE 3 LAPG Filipino Reviewer ELLNA.pptxClaRisa54
 
melc based grade 8 KOMENTARYONG PANRADIO.pptx
melc based grade 8 KOMENTARYONG PANRADIO.pptxmelc based grade 8 KOMENTARYONG PANRADIO.pptx
melc based grade 8 KOMENTARYONG PANRADIO.pptxevafecampanado1
 

Recently uploaded (20)

panahon ng rennaissance1 araling panlipunan 8.pptx
panahon ng rennaissance1 araling panlipunan 8.pptxpanahon ng rennaissance1 araling panlipunan 8.pptx
panahon ng rennaissance1 araling panlipunan 8.pptx
 
CATCH-UP FRIDAY ACTIVITIES FOR G8, 9, 10-.pptx
CATCH-UP FRIDAY ACTIVITIES FOR G8, 9, 10-.pptxCATCH-UP FRIDAY ACTIVITIES FOR G8, 9, 10-.pptx
CATCH-UP FRIDAY ACTIVITIES FOR G8, 9, 10-.pptx
 
Q4 AP 8 - Kapayapaang Pandaigdig.....pdf
Q4 AP 8 - Kapayapaang Pandaigdig.....pdfQ4 AP 8 - Kapayapaang Pandaigdig.....pdf
Q4 AP 8 - Kapayapaang Pandaigdig.....pdf
 
LESSON 1- MGA SANHI NG UNANG DIGMAANG PANDAIGDIG.PPTX
LESSON 1- MGA SANHI NG UNANG DIGMAANG PANDAIGDIG.PPTXLESSON 1- MGA SANHI NG UNANG DIGMAANG PANDAIGDIG.PPTX
LESSON 1- MGA SANHI NG UNANG DIGMAANG PANDAIGDIG.PPTX
 
MELCs-FILIPINO-GRADE-10 1st to 4th Quarter
MELCs-FILIPINO-GRADE-10 1st to 4th QuarterMELCs-FILIPINO-GRADE-10 1st to 4th Quarter
MELCs-FILIPINO-GRADE-10 1st to 4th Quarter
 
Copy-of-Araling-Panlipunan-CG-2023Curriculum Guide of Araling Panlipunan.pptx
Copy-of-Araling-Panlipunan-CG-2023Curriculum Guide of Araling Panlipunan.pptxCopy-of-Araling-Panlipunan-CG-2023Curriculum Guide of Araling Panlipunan.pptx
Copy-of-Araling-Panlipunan-CG-2023Curriculum Guide of Araling Panlipunan.pptx
 
3rd quarter periodical test for AP grade 2
3rd quarter periodical test for AP grade 23rd quarter periodical test for AP grade 2
3rd quarter periodical test for AP grade 2
 
PAGSASALING - WIKA 3rd quarter Fil 10.pptx
PAGSASALING - WIKA 3rd quarter Fil 10.pptxPAGSASALING - WIKA 3rd quarter Fil 10.pptx
PAGSASALING - WIKA 3rd quarter Fil 10.pptx
 
ANG PAGTATANGGOL NG MGA PILIPINO SA PAMBANSANG INTERES
ANG PAGTATANGGOL NG MGA PILIPINO SA PAMBANSANG INTERESANG PAGTATANGGOL NG MGA PILIPINO SA PAMBANSANG INTERES
ANG PAGTATANGGOL NG MGA PILIPINO SA PAMBANSANG INTERES
 
Summative Test III, an examination for araling panlipunan 8
Summative Test III, an examination for araling panlipunan 8Summative Test III, an examination for araling panlipunan 8
Summative Test III, an examination for araling panlipunan 8
 
Quarter 3 Araling Panlipunan 6 Week 7 Lesson
Quarter 3 Araling Panlipunan 6 Week 7 LessonQuarter 3 Araling Panlipunan 6 Week 7 Lesson
Quarter 3 Araling Panlipunan 6 Week 7 Lesson
 
Kaligirang pangkasaysayan ng Noli Me Tangere
Kaligirang pangkasaysayan ng Noli Me TangereKaligirang pangkasaysayan ng Noli Me Tangere
Kaligirang pangkasaysayan ng Noli Me Tangere
 
Mga Samahang Pangkababaihan at mga Kalagayang Panlipunan
Mga Samahang Pangkababaihan at mga Kalagayang PanlipunanMga Samahang Pangkababaihan at mga Kalagayang Panlipunan
Mga Samahang Pangkababaihan at mga Kalagayang Panlipunan
 
KULTURA NG MGA PILIPINO ARALING PANLIPUNAN 3
KULTURA NG MGA PILIPINO ARALING PANLIPUNAN 3KULTURA NG MGA PILIPINO ARALING PANLIPUNAN 3
KULTURA NG MGA PILIPINO ARALING PANLIPUNAN 3
 
Modyul pagmamahal sa ating bayan-10.pptx
Modyul pagmamahal sa ating bayan-10.pptxModyul pagmamahal sa ating bayan-10.pptx
Modyul pagmamahal sa ating bayan-10.pptx
 
Determines the missing term/s in a given continuous pattern using one attribu...
Determines the missing term/s in a given continuous pattern using one attribu...Determines the missing term/s in a given continuous pattern using one attribu...
Determines the missing term/s in a given continuous pattern using one attribu...
 
Q3-FIL9-W1-PAGSUSULIT-1 (1).pptxhsnsnsndndnndnndndndnndndndnddndndndndndndndn...
Q3-FIL9-W1-PAGSUSULIT-1 (1).pptxhsnsnsndndnndnndndndnndndndnddndndndndndndndn...Q3-FIL9-W1-PAGSUSULIT-1 (1).pptxhsnsnsndndnndnndndndnndndndnddndndndndndndndn...
Q3-FIL9-W1-PAGSUSULIT-1 (1).pptxhsnsnsndndnndnndndndnndndndnddndndndndndndndn...
 
3rd periodical test for grade 2 mathematics 2 sinugbuanong binisaya
3rd periodical test for grade 2 mathematics 2 sinugbuanong binisaya3rd periodical test for grade 2 mathematics 2 sinugbuanong binisaya
3rd periodical test for grade 2 mathematics 2 sinugbuanong binisaya
 
GRADE 3 LAPG Filipino Reviewer ELLNA.pptx
GRADE 3 LAPG Filipino Reviewer ELLNA.pptxGRADE 3 LAPG Filipino Reviewer ELLNA.pptx
GRADE 3 LAPG Filipino Reviewer ELLNA.pptx
 
melc based grade 8 KOMENTARYONG PANRADIO.pptx
melc based grade 8 KOMENTARYONG PANRADIO.pptxmelc based grade 8 KOMENTARYONG PANRADIO.pptx
melc based grade 8 KOMENTARYONG PANRADIO.pptx
 

Aralin 18 AP 10

  • 1. PRODUKSYON AT KITA NG PAMBANSANG EKONOMIYA
  • 2. Dalawang sektor ang pinanggalingan ng kita ng bukas na ekonomiya…ang panloob na sektor at ang eksternal na sektor..  PANLOOB NA SEKTOR Nagsasagawa ng desisyon sa loob ng pambansang ekonomiya. Kabilang na dito ang sambahayan,bahay-kalakal,at pamahalaan.  EKSTERNAL NA SEKTOR Binubuo ng mga aktor ng pambansang ekonomiya na aktibo sa kalakalang panlabas. Kabilang dito ang bahay-kalakal na umaangkat at nagluluwas ng mga produkto. Kabilang din ang mga aktor ng sambahayan na nakikipagsapalaran sa dayuhang ekonomiya. Kasama na rin dito ang mga namumuhunan at umuutang sa dayuhang ekonomiya.
  • 3.  PAGSUKAT NG PRODUKSYON AT PAMBANSANG KITA Sa isang bukas na ekonomiya,may dalawang pakahulugan ang pambansang ekonomiya.Unang pakahulugan nito ang umiiral na ekonomiya sa isang bansa.Ikalawang pakahulugan ang lawak ng gawain ng mga aktor ng isang ekonomiya sa iba’t –ibang panig ng daigdig. Sa pagsukat ng pambansang kita,naisasaalang-alang naman ang dalawang kahulugan ng pambansang ekonomiya.Isa sa mga panukat ng kita ng bansa ang Gross National Pruduct (GNP).  Ang GNP ay halaga ng kabuuang produksyon ng mamayan ng isang bansa sa loob at labas ng pambansang ekonomiya Ang ikalawang panukat naman ay ang Gross Domestic Product (GDP).  Ang GDP naman ay ang halaga ng kabuuang produksyon sa loob ng pambansang ekonomiya.Isinasama rito ang produksyon ng mga dayuhang aktor na nasa loob ng pambansang ekonomiya.
  • 4.  Bilang mga panukat ng pambansang kita,ang GNP at GDP ay tinatawag na National Income Accounts.  Tinatawag na National Income Accounting ang pagsukat sa GNP at GDP.  Tatlo ang pamamaraan ng National Income Accounting. Ang unang pagsukat ay sa pamamaraan ng gastusin o expenditure apprach. Ang ikalawa ay sa pamamaraan ng kita o income approach. At ang ikatlo ay sa pamamaraan ng value added approach.
  • 5.  PAMAMARAAN NG GASTUSIN Sinusukat ng pamamaraan ng gastusin ang pinaggamitan ng kita ng pambansang ekonomiya.Sa isang pamamaraan ng gastusin,ang pormula ng pambansang kita ay: GNP= C + I + G + (X - M) + NFIA GNP=GDP +NFIA C = Gastusin ng sambahayan o PERSONAL CONSUMPTION EXPENDITURE. G = Gastusin ng pamahalaan o GOVERNMENT CONSUMPTION. I = Gastusin ng bahay-kalakal sa pamumuhunan o CAPITAL FORMATION. X = Kita sa export o EMPORT REVENUES. M = Pinambayad sa import o IMPORT SPENDING. X - M = Balance of trade o NET EXPORTS. NFIA = Net Factor Income from Abroad. NFIA = Kita ng pambansang ekonomiya mula sa mga salik ng produksyon na nasa ibang bansa. -Pambayad sa dayuhang ekonomiya para sa angkat na mga salik ng produksyon.
  • 6.  Ipinapakita sa talahanayan 18.1 sa susunod na pahina ang pagkwenta ng GNP at GDP ng Pilipinas .Gamit dito ang expenditure approach para sa mga taong 2004 hanggang 2007.May tala na statistical discrepancy sa talahanayan.  Layunin ng statistical discrepancy na maisaayos ang pagkuwenta ng pambansang kita.Ngunit hindi ito sakop ng talakayan ng araling ito.  Ang National Economic Development Authority (NEDA) ang opisyal na tagalabas ng tala ng pambansang kita ng bansa.Nakaatang naman sa isang sangay ng NEDA ..ang National Statistical Coordination Board (NSCB), ang income accounts.  Itinatala ng NSCB ang GNP at GDP sa national income accounts.Kasama ang GNP at GDP,ang lahat ng pambansang estadistika ay tinitipon ng NSCB sa Philippine Statistical Yearbook.
  • 7. Talahanayan 18.1 Pambansang kita sa pamamaraan ng gastusin.(Sa milyong piso,presyo sa kasalukuyang panahon) Detalye 2004 2005 2006 2007 I.Personal consumption Expenditure(C) 3,346,716 3,772,249 4,229,502 4,611,884 II. Government consumption(C) 429,110 527,045 589,930 646,676 III. Capital Formation(I) A. Fixed Capital 1. Constration 2. Durable Equipment 3.Breeding Stocks and Orchard Development B. Change in Stocks 815,981 784,066 369,053 351,657 63,356 31,915 793,989 783,404 365,910 351,859 65,635 10,585 874,583 845,882 415,244 358,265 72,373 28,701 1,013,941 985,499 524,877 381,935 78,686 28,442 IV. Exports(X) A. Merchandise exports B. Non-Factor Services 2,480,966 2,186,749 294,217 2,589,739 2,247,575 342,164 2,851,390 2,402,448 448,942 2,833,634 2,295,667 537,966 V. Minus: Imports(M) A. Merchandise imports B. Non-Factor Services 2,659,009 2,507,035 151,974 2,816,243 2,649,311 166,932 2,894,694 2,716,261 178,433 2,802,659 2,616,922 185,667 VI. Statistical Discrepancy 394,790 577,260 382,124 344,770 Gross Domestic Product (GNP) 4,871,555 5,444,039 6,032,835 6,648,245 VII. Net Factor Income From Abroad (NFIA) 376,509 447,145 500,940 601,078 Gross National Product (GNP) 5,248,064 5,891,183 6,533,775 7,249,323
  • 8.  ang mga salik ng produksyon na iniluluwas at inaangkat ng pambansang ekonomiya mula sa dayuhang ekonomiya ay kasamang kinukuwenta sa GNP.  Pumapasok ang mga ito sa aytem na Net Factor Income From Abroad(NFIA). Ang ibang katawagan sa NFIA ay Net Factor Income From The Rest Of The World..
  • 9.  Matutunghayan sa talahanayan 18.2 sa pahina 225 ang pagkuwenta sa NFIA. Naglalaman ito ng mga aytem na mga inflow at outflow.  Ang mga inflow ay mga salik ng produksyon na iniluluwas sa ga dayuhang ekonomiya kung saan kumikita ang pambansang ekonomiya.  Ang mga outflow naman ay mga salik ng produksyon na inaangkat mula sa mga dayuhang ekonomiya. Ang mga outflow ay binabayaran ng pambansang ekonomiya.  Ang difference ng nakuwentang infow at outflow ang sinasabing NFIA. Kinakailangang positibo ang NFIA upang makatulong sa paglago ng ekonomiya. Ibig sabihin,mas maraming kinikita ang pambansang ekonomiya kaysa binabayarang gastusin sa pag-aangkat ng mga salik ng produksyon.
  • 10. Talahanayan 18.2: Net Factor Income From Abroad (NFIA) ng Pilipinas. (Sa milyong piso,presyo sa kasalukuyang panahon) Detalye 2004 2005 2006 2007 Inflow (export) Compensation Property Income KABUUANG BAYARIN 540,353 48, 981 589,334 622,960 57,577 680,536 706,928 83,685 790,613 762,496 113,511 876,007 Out Flow (import) Compensation property Income KABUUANG BAYARIN _____ 212,825 212,825 _____ 233,392 233,392 _____ 289,674 289,674 _____ 274,929 274,929 Net Factor Income 376,509 447,145 500,940 601,078
  • 11.  Dalawang salik ng produksyon ang ibinibilang sa nga inflow at outflow.  Una na dito ang paggawa. Ang kinikita ng mga manggagawa na nakikipagsapalaran sa dayuhang ekonomiya ay nakatala sa Compensatoin. Ang mga tinatawag na overseas Filipino Worker (OFW) ay nagpapasok ng kita sa Pilipinas.  Tinatawag itong remittance ng mga OFW. Ang remittance ng mga OFW ay laman ng aytem na inflow at tinatawag na Compensation.  Samantala ,ang mga binabayad ng pambansang ekonomiya parasa mga dayuhang manggagawa ay nabibilang sa aytem na mga outflow at tinatawag na Compensation.
  • 12.  Ang ikalawang salik ay kapital. Ginagamit ito sa pamumuhunan sa dayuhang ekonomiya. Gayundin ang mga dayuhang ekonomiya ay namumuhunan sa pambansang ekonomiya.  Kumikita ang dalawang ekonomiya sa pamumuhunan at ito ay tinatawag na Investment o Property Income. Ngunit ang Investment o Property Income ng dayuhag ekonomiya ay Investment o Property Expense sa pananaw ng pambansang ekonomiya.  Ang mga anyo ng Investment Income ay ang Dibidendo,Interes,at Tubo mula sa negosyo.  Ang Dibidendo(dividends) ay ang pinaghahatiang halaga ng kita ng bahay-kalakal matapos itong mabuwisan.
  • 13.  Pamamaraan ng Kita Ang ikalaawang panukat ay sa pamamaraan ng kita o Income Approach. Tinutukoy ng Income Approach ang pangangailangan ng pambansang kita.  Ayon kay Campbell McConnel isang amerikanong propesor ng ekonomiks,ang pormula ng pambansang kiya sa pamamaraan ng kita ay: GNP = capital consumption allowance + indirect business tax + compensation of employees + rents + interests + proprietor’s income + corporate income taxes + dividends + undistributed corporate profits.
  • 14.  Ang halaga ng nagamit na kapital ay consumption allowance.  Ang indiret business tax ay mga buwis na ipinapataw ng pamahalaan sa isang produkto. Halimbawa ay excise tax at value added tax.  Ang compensation of employees ay ang sahod ng manggagawa.  Ang rent ay ang kita mula sa lupa.  Ang interest ay kita mula sa capital.  Kita ng entreprenyur sa kanyang negosyo ang proprietor’s income.  Ang buwis na galing sa kita ng mga bahay-kalakal ay ang corporate income tax.  Ang natira sa kinita ng bahay-kalakal matapos mabawasan ng dividends ay undistributed corporate profits.
  • 15.  Ang ikatlong panukat ay sa pamamaraan ng value added. Sinusukat dito ang ang karagdagang halaga ng produksyon ng bawat sektor ng ekonomiya. Ang tinutukoy na sektor ng ekonomiya ay agrikultura,(kasama ang pangingisda at paggugubat),industriya at at paglilingkod. Dahil sa sektoral na oryentasyon,kinikilala ang pamamaraan ng pagsukat na by industrial origin.  Value added ang tinutukoy na karagdagang halaga sa produksyon. Matutunghayan ang halimbawa ng pagkukuwenta nito sa Talahanayan 18.3 sa pahina 227.  Halimbawa, ipagpalagay na may limang baitang sa pagbuo ng damit. Ipinakikita sa talahanayan 18.3 na sa (baitang I), ang nagtatanim ng bulak ay nagbebenta ng bulak sa mga nagpoproseso ng sinulid (baitang II) sa halagang Php.120. pinagbibili naman ang sinulid upang mabuo ang tela(baitang III) sa halagang Php. 180. Ang nabuong tela naman ay ipagbibili sa mga nagmamanupaktura ng damit sa halagang Php. 270 (baitang IV)  Ipagbibili naman ito sa nagtitinda ng damit sa halagang Php. 270 (baitangV) hanggang bilhin ito ng mamimili sa halagang Php. 350.
  • 16.  Talahanayan 18.3 Value Added sa Bawat Antas Nng Produksyon ng Damit
  • 17.  Talahanayan 18.4: Pambansang Kita sa Pamamaraan ng Gross Value added (Sa milyong piso,presyo sa kasalukuyang panahon) Detalye 2004 2005 2006 2007 I. Gross Value Added of agriculture,fishery and forestry A. Agriculture and Fishery B. Forestry 734,171 730,699 3,472 778,370 774,119 4,251 852,800 847,978 4,822 936,415 932,282 4,133 II. Gross Value Added of Industry A. Mining and Quarrying B. Manufacturing C. Construction D. Electric, Gas, and Water 1,544,351 52,887 1,122,879 212,766 155,819 1,735,148 63,639 1,264,651 210,191 196,668 1,913,031 75,557 1,381,171 240,240 216,062 2,107,287 108,173 1,463,752 304,592 230,771 III. Gross Value Added ng Paglilingkod(service) A. Transportation, Communication, and Storage. B. Trade C. Finance D. Ownership of Dwellings and Real Estate E. Private services F. Government Services 2,593,032 367,352 681,742 215,660 292,208 653,334 382,736 2,930,521 413,850 776,949 263,448 320,409 741,984 413,880 3,267,044 446,224 877,544 311,444 350,676 830,152 450,964 3,604,542 478,389 981,101 361,972 373,973 936,912 472,196 GROSS DOMESTIC PRODUCT (GDP) 4,871,555 5,444,039 6,032,835 6,648,245 IV. Net Factor Income from abroad (NFIA) 376,509 447,145 500,9400 601,078 GROSS NATIONAL PRODUCT (GNP) 5,248,064 5,891,183 6,533,775 7,249,323
  • 18.  Isinasama lamang ang Php. 350 sa pagsukat ng GDP dahil ito lamang ang halaga ng tapos na produkto. Kasama na sa halagang ito ang mga intermedyang transaksiyon na hahantong sa pagbebenta nito.  Ang Value Added ayang pampamilihang halaga (market value) ng output ng bahay-kalakal matapos ibawas ang halaga ng input na binili nito sa ibang bahay-kalakal.
  • 19.  Ibat-ibang Pamamaraan ng Pagtalakay sa Pambansang Kita Inilalarawan ng GNP at GDP ang produksyon ng bansa. Magandang makita na papataas ang GNP at GDP. Ibg sabihin nitotumataas ang produksyon ng bansa. Dumarami ang mga salik ng produksyon niyo. Dumarami ang kumikita sa ekonomiya. Maraming nakikinabang sa ekonomiya. Umaangat ang kabuhayan ng mga kasapi ng ekonomiya.  Maaari rin namang bumaba ang GNP at GDP. At ito ay isang hindi kaaya-ayang pagkakataon. Maraming salik ng produksyon ang hindi nagagamit. Maraming nagsasarang negosyo. Maraming may mababa o walang kita. Marami ang lumiliit ang kakayahan na tugunan ang mga pangangailangan at kagustuhan. Kaunti ang nakikinabang sa ekonomiya. Maraming maghihirap na mga kasapi sa ekonomiya. Isang posibilidad din naman na hindi magbago ang GNP at GDP
  • 20.  Kung susuriin ang talahanayan 18.1 at talahanayan 18.4, tumataas ang GNP at GDP ng bansa mula 2004 hanggang 2007. noong 2004,ang GNP ng Pilipinas ay pumalo sa Php. 5.25 trilyon. Ang GDP noong 2004 ay nasa Php. 4.87 trilyon. Noong 2007,ang GNP ng bansa ay umakyat sa Php. 7.25 trilyon. Samantala ang GDP ng bans ay tinatayang nasa Php. 6.65 trilyon.  Ang GNP at GDP sa mga talahanayanng nabanggit ay nasa kasalukuyang presyo. Tinatawag din ang mga ito na GNP in current prices at GDP in current prices. Pinakakilala ang mga ito sa kayawagang nominal GNP at nominal GDP. Ibig sabihin,ang mga umiral na presyo sa nasabing taon ay ginamit upang bigyang-halaga ang produksyon ng bansa. Kung mataas ang presyo sa isang partikular na taon,tumataas din ang GNP at GDP. Kung mababa ang presyo,bumababa rin ang GNP at GDP. Sa ganitong kaayusan,hindi naisasaalang-alang ang tunay na pagtaas ng produksyon ng ekonomiya..
  • 21.  Isang paraan upang malaman ang pagbabago sa produksyon ay kinakailangan iayon ang GNP at GDP sa pagbabago ng presyo. Kailangang pumili ng basehang taon(base o reference year). Inaalam ang presyo ng bilihin sa basehang taon. Ito ang nagiging pamantayan ng pagbabago sa presyo ng mga susunod na taon. Sa Pilipinas,ang basehang taon para sa GNP at GDP ay 1985.  Upang maiayon ang GNP at GDP sa pagbabago ng presyo,kinukuha muna ang deflator  Ang pormula ng pagkukuwenta ng deflator ay: deflator= presyo ng sinusuri over presyo ng basehang taon x 100  Ang deflator ng basehang taon ay palaging 100. ipagpalagay na 1985 ang basehang taon. Ipinakikilala ito sa mga ulat sa pamamagtan ng tanda na (1985=100). Ang deflator ng 1986 ay 120. ibig sabihin tumaas nang 20% ang presyo mula 1985 hanggang 1986.
  • 22.  Talahanayan 18.5: Nominal GNP at Real GNP ng Pilipinas (Sa milyong piso,1985 = 100) Taon Nominal GNP Real GNP 2001 3,876,603 1,061,283 2002 4,218,883 1,105,695 2003 4,631,479 1,171,431 2004 5,248,064 1,252,331 2005 5,891,183 1,320,000 2006 6,533,775 1,392,005 2oo7 7,249,323 1,502,814
  • 23.  Matutunghayan sa talahanayan 18.5 ang nominal GNP at GDP nh Pilipinas mula 2001 hanggang 2007. Tumaas ang nominal GNP sa Php. 7.2 trilyon noong 2007 mula sa Php. 3.9 trilyon noong 2001  Bahagya namang tumaas ang Real GNP. Noong 2007,ito ay Php. 1,061 trilyon. Noong 2007 naman ito ay tumaas sa Php. 1.50 trilyon. Ang pagitan sa halaga ng nominal GNP at real GNP ay naipaliliwanag ng pagtaas ng presyo.
  • 24.  Talahanayan 18.6:Paglago ng Nominal GNP at Real GNP ng Pilipinas, 2002-2007 Taon Paglago ng Nominal GNP Paglago ng Real GNP 2002 8.8% 4.2% 2003 9.8% 5.9% 2004 13.3% 6.9% 2005 12.3% 5.4% 2oo6 10.9% 5.5% 2006 10.1% 7.1%
  • 25.  Ang mga natalakay na sukat ng GNP at GDP ay patungkol sa laki ng produksyon. Maaari rin namang sukatin ang pagbabago ng produksyon ng bansa.  Ang pormula ay: Paglago ng GNP = GNPbago -GNPdati over GNPdati x 100 Paglago ng GDP = GDPbago – GDPdati over GDPdati x 100  Halimbawa: 1995 nominal GNP = Php. 500 1996 nominal GNP = Php. 750 Paglago ng nominal GNP 1995 – 1996 = (Php. 750 - Php. 500) Php. 500 =Php. 250 divided by Php. 500 = 0.5 = 0.5 x 100 = 5o%
  • 26.  Ang nakuwenta na paglago ay 50%. Ibig ssabihin,lumago ng 50% ang pambansang kita mula 1995 hanggang 1996.  Matutunghayan sa talahanayan 18.6 ang paglago ng Nominal GP at Real GNP sa Pilipinas mula 2002 hanggang 2007  Positibo ang paglago ng Real GNP ng Pilipinas mula 2002 hanggang 2007. Ibig sabihin ,ang produksyon ng bansa ay tumaas. Pinakamataas na paglago ng Real GNP ng bansa ay 7.1 noong 2007.
  • 27.  Talahanayan 18.7: Per Capita GNP at GDP ng Pilipinas Detalye 2004 2005 2006 2007 A. Estimate in current prices 1.Gross Domestic Product 2. Gross National Product 3. Personal Consumption expenditure 58,300 62,806 40,051 63,854 69,098 44,245 69,364 75,124 48,630 74,946 81,722 51,990 B. Estimte in constant (1985) Prices 1. Gross Domestic product 2. Gross National Product 3. Personal Consumption expenditure 13,814 14,987 10,816 14,209 15,482 11,113 14,681 16,005 11.495 15,429 16,941 11,929 C. Populasyon (sa milyong katao) 83.56 85.26 86.97 88.71
  • 28.  Sa talahanayan 18.7, ang pambansang kita ay nasa per capita na sukat.  Ang Per Capita na panukat ay ginagamit upang matantiya ang halaga ng produksyon ng bawat Pilipino sa loob ng isang takdang panahon.  Maaari rin itong ipakahulugan na halaga ng gastos bawat Pilipino.  Karaniwan, pakahulugan ang per capita GNP at GDP na kita ng bawat Pilipino sa isang takdang panahon..ang pormula nito ay:  Per Capita GNP = GNP __ Populasyon  Per Capita GDP = GDP___ Populasyon
  • 29.  Kahalagahan at limitasyon sa paggamit ng GNP at GDP Mahalagang sukatin ang pambansang kita kita sa isang ekonomiya. Nailalarawan nito ang laki at dami ng pinagkukunang-yaman ng isang ekonomiya. Mahihinuha rito ang kakayahan ng ekonomiya na itaguyod ang mga pangangailangan at kagustuhan ng bawat kasapi. Masusuri dito ang mga pangangailangang pang-ekonomiya na dapat maunang tugunan. Magagamit din ang pambansang kita na batayan sa pagpapalago ng pambansang ekonomiya. Sa pamamagitan ng National Income Accounts,masusuri ang mga aspekto ng gawain at ang sektor sa pambansang ekonomiya na kailangang pagtuunan ng pansin. Natunghayan na ang ibang talakayan patungkol dito sa mga naunang bahagi ng araling ito.
  • 30.  Talahanayan 18.8: Korparatibong katayuan ng real GNPng Pilipinas sa Asya, 2004 - 2007 Piling bansa sa Asya 2004 2005 2006 2007 A.Taunang paglago ng Real GDP(%) Pilipinas 6.4 5.0 5.4 7.2 Bangladesh 6.3 6.0 6.6 6.5 Cambodia 10.3 13.3 10.8 10.2 Indonesia 5.0 5.7 5.5 6.3 Singapore 9.0 7.3 8.2 7.7 Thailand 6.3 4.5 5.1 4.8 China 10.1 10.4 11.1 11.9 B.Taunang paglago,Per Capita Real GDP Pilipinas 4.2 2.8 3.4 5.3 Bangladesh 4.9 4.6 5.2 5.1 Cambodia 8.2 11.2 8.2 7.2 Indonesia 3.7 3.4 5.1 4.7 Singapore 7.6 4.8 4.8 3.3 Thailand 4.6 4.5 4.8 4.0 China 9.4 9.6 10.4 10.4
  • 31.  Ang talahanayan 18.8 ay nagpapakita ng halimbawa ng benchmarking ng real GDP sa Asya.  Sa benchmarking,ang paglago ng real GDP ng Pilipinas ay mas malaki kung ihahambing sa Indonesia. Ngunit mas mabilis naman lumago sa ekonomiya ng Pilipinas ang ekonomiya ng Cambodia at China.  Ang GNP at GDP ay isa sa maraming sukatan ng pagbuti o pagsama ng pambansang ekonomiya. Kalimitan, nagagamit ito upang ipaliwanag ang paglago ng ekonomiya ng isang bansa. Hindi nito nasasaklaw amg usapin ng pagkasira ng kalikasan. Hindi nito buong nasasaklaw ang usapin sa kanluran. Hindi rin nito naipaliwanag kung ano ang kalidad ng buhay ng mga aktor sa isang ekonomiya. Kalimitan, ang paglago ng pinagkukunang-yaman ang napahihiwatig ng GNP at GDP. Kung sa paanong paraan napabuti nasasaklaw sa usapin ng GNP at GDP.