2. Kahulugan
Sikolohiyang bunga ng karanasan, kaisipan, at
oryentasyo ng Pilipino, batay sa kabuuang
paggamit ng kultura at wikang Pilipino.
http://www.authorstream.com/Presentation/charminglyours-297171-sikolohiyang-pilipino-education-ppt-powerpoint/
3. Kasaysayan
• Pagdating ng mga Amerikano
-- ibinahagi nila ang edukasyon
-- nagsagawa ng mga IQ test, personality
test sa mga Pilipino
4. Kasaysayan
Ang mga tanong na ibinigay ng mga Amerikano
Who is Amelia Earhart?
“Whatever happens to Amelia Earhart,
who watch the stars up in the sky?”
- Someday We’ll Know, New Radicals
How many dimes are there in a quarter?
5. Ang paggamit ng mga konsepto at panukat na
hindi naaangkop sa isang kultura ay maaaring
magpakita ng hindi tamang interpretasyon ng
kilos at pag-iisip ng isang indibidwal.
“Application of concepts and measurements which
are not appropriate in a particular culture (or
context) may result to an incorrect interpretation
of one’s behavior and thinking.”
6. Kasaysayan
Kung gayon: dapat ay naaayon sa kontekstong
ginagalawan ng isang indibidwal!
Konteksto – kultura (culture);
lipunan (society)
7. Ang mga pagpapahalaga at pinahahalagahan sa
isang kultura ay maaaring makita sa wika.
BIGAS
Palay
Kanin
Bahaw
Tutong
Suman
Lugaw
RICE
Rice Grain
Cooked Rice
Cold Rice
“Burnt” Rice
Rice Cake
Rice Porridge
10. Kasaysayan
Virgilio Enriquez
-- a.k.a Doc E.
-- itinuturing na Ama ng
Sikolohiyang Pilipino
-- nag-aral ng post-graduate
studies sa ibang bansa
-- taong 1970s ng bumalik sa
Pilipinas
11. Tatlong anyo ng Sikolohiya
1. Sikolohiya sa Pilipinas
2. Sikolohiya ng mga Pilipino
3. Sikolohiyang Pilipino
12. Sikolohiya sa Pilipinas
Lahat ng mga pag-aaral, libro (texbook), at
sikolohiyang makikita sa Pilipinas, banyaga man
o makapilipino.
Halimbawa:Ang aklat na galing sa ibang bansa
at inilagay sa isang silid-aklatan dito sa Pilipinas
ay maaring maging isang bahagi na ng silid-
aklatang iyon. Kaya ito ay may kinalaman sa
kabuuang sikolohiya ng ating bansa kasama na
ang mag sariling sikolohiya at ang sikolohiya na
nadala ng dayuhan sa bansang Pilipinas maging
ito man ay sa anong paraan at anyo.
13. Sikolohiya ng mga Pilipino
Lahat ng mga pag-aaral, pananaliksik at mga
konsepto sa sikolohiya na may kinalaman sa
mga Pilipino.
Halimbawa: Ang Pilipinas ay binubuo ng iba’t
ibang pangkat etniko kung saan may kanyan-
kanyang nakaugaliang mga kultura kung kaya’t
itong nagkakaiba’t-ibang pangkat etniko ng
Pilipinas ay ang bumubuo sa tinutukoy na
Sikolohiya ng mga Pilipino.
14. Sikolohiyang Pilipino
Nilalayong anyo ng sikolohiya sa Pilipinas.
Sikolohiyang bunga ng KARANASAN, KAISIPAN
AT ORYENTASYONG PILIPINO. (KKO)
Halimbawa: Ang isang kulturang ipinaiiral ng
isang pamilya sa kanilang tahanan ay ang
batayan sa Sikolohiyang Pilipino na nagbibigay
ng matatag na katunayan sa pagkakaroon ng
sariling kultura na tinutukoy dito.
15. Sikolohiya sa Pilipinas
-- bisita sa bahay
Sikolohiya ng mga Pilipino
-- tao sa bahay
Sikolohiyang Pilipino
-- maybahay
Sa maikling salita
17. a. Core Value or Kapwa
• na tumutukoy sa Kapwa, nangangahulugang
'togetherness', ang nangunguna sa pangunahing-aral ng
Sikolohiyang Pilipino. Kapwa ay tumutukoy sa
pamayanan; na hindi ka nag-iisa sa paggawa. Ang
Kapwa ay mayroong dalawang uri. Ang una ay Ibang
Tao (other people).
Ibang Tao ("outsider") Binubuo ng limang saklaw:
Pakikitungo: civility
Pakikisalamuha: act of mixing
Pakikilahok: act of joining
Pakikibagay: conformity
Pakikisama: being united with the group.
Hindi Ibang Tao ("one-of-us") Binubuo ng tatlong saklaw:
Pakikipagpalagayang-loob: act of mutual trust
Pakikisangkot: act of joining others
Pakikipagkaisa: being one with others
18. b. Pivotal interpersonal
value
• Pakiramdam: Ibahagi ang sariling kaisipan. Ang
mga Pilipino ay gumagamit ng damdam, o ang
sariling kaisipan sa damdamin ng iba, bilang
pangunahing kasangkapan sa kanyang
pakikitungo sa kapwa tao.
19. c. Linking socio-personal
value
• Kagandahang-Loob: Ang pagbabahagi sa
sangkatauhan. Tumutukoy ito sa kakayahang
tumulong sa kapwa tao sa panahon ng kanilang
pangangailan dahil sa kanilang pagkakaunawa
na ang pagiging magkasama ay bahagi na ng
isang pagiging Pilipino.
20. d. Accommodative surface
values
• Hiya: kadalasan naiuugnay bilang “Kahihiyan” ng
mga Kanluraning Sikologo, katunayan ang ‘Hiya’ ay
“naaangkop na pag-uugali”.
• Utang na Loob: “Norm of Reciprocity” sa Ingles. Ang
mga Pilipino ay inaasaha ng kapwa na gumanti sa
pabor na natanggap — ito man ay hiningi o hindi —
o ito man ay kailangan o ginusto.
• Pakikisama and Pakikipagkapwa: “Smooth
Interpersonal Relationship (SIR)”, na likha ni Lynch
(1961 and 1973). Ang saloobin na ito una sa lahat
ay pinatnubayan na alinsunod sa nakararami.
21. e. Confrontative surface
values
• Bahala Na: Ang saloobin na ito ay kadalasang naiuugnay sa
Ingles bilang “'fatalistic passiveness”, na katunayan ay
tumutukoy sa pamamaraan ng pamumuhay ng mga Pilipino na
siya ay determinadong gawin ang abot ng kanyang makakaya,
kaya umusbong ang salating bahala na, na katunayang
nanggaling sa salitang bathalan na, na ang kahulugan ay
“Gagawin ko ang lahat sa abot ng aking makakaya, at ang
Diyos na ang gagawa sa nalalabi”.
• Lakas ng Loob: Ang saloobin na ito ay inilalarawan sa
pagkakaroon ng buo na loob sa kabila ng mga suliranin at pag-
aalinlangan.
• Pakikibaka: Ito ay nangangahulugang “concurrent clashes” sa
Ingles. Tumutukoy sa kakayahan ng mga Pilipino na
magsagawa ng mga rebolusyon at pag-aalsa laban sa palasak
na katunggali.
22. f. Societal values
• Karangalan: kadalasan nauugnay sa dignidad, na sa katunayan ay
nangangahulugan na kung ano amg palagay ng ibang tao sa kapwa
at paano nila ginagamit ang kaalamang ito sa pagkilala at paghusga
sa kanyang buong pagkatao at kahalagahan.
Puri: ito ay ang panlabas ng aspeto ng dangal na tumutukoy sa kung
paanon natin hinuhusgahan ang buong pagkatao at kahalagahan
ng kapwa.
Dangal: ito ay ang panloob na aspeto ng dangal na tumutukoy sa
kung paano niya hinuhusgahan kanyang pagkatao at kahalagahan.
• Katarungan: kadalasan ito ay nauugnay sa katarungan o hustisya, na
sa katunayan ay nangangahulugan na ang pagkamakataong
makapagbibigay gantimpala sa kapwa.
• Kalayaan: Ito ay nangangahulugang “Freedom and mobility” sa
Ingles. Sa makatuwid ito ay magkakasalungat sa hindi gaanong
mahalaga na pag-uugali na pakikisama or pakikibagay.
