Workshop Studiedag MBO Taalacademie Spreken wij de ‘taal van de toekomst’? 22 september 2017

1. Mediawijsheid en
onlinegeletterdheid in
de lessen Nederlands
Marlies de Groot | Jeroen Clemens| september 2017
September 2017

2. Hoe kennen wij elkaar?
September 2017 | 2

3. Doel van de workshop
September 2017 | 3
- Rol van mediawijsheid en onlinegeletterdheid in de klas
- De verschillende soorten informatie op internet
- De didactiek van het omgaan met online bronnen

4. Digitale geletterdheid
September 2017 | 4

5. September 2017 | 5

6. Zijn ‘digital natives’ competente lezers
van online teksten?
September 2017 | 6

7. Nieuwe vaardigheden
September 2017 | 7

8. Nieuwe taken taalvaardigheid
September 2017 | 8
• Complexere leertaken
• Veel onderzoek doen en zelf informatie
vinden, beoordelen en gebruiken
• Veel meer nadruk op strategieën en
zelfsturing
• Rol van leraar Nederlands daarin

9. Kenmerken van de teksten
September 2017 | 9

10. 10 december 2015 | 10

11. Wat gebeurt er in de klas?
• Als leerlingen goed overweg kunnen met zoekmachines op
internet, kunnen ze gelikte presentaties maken van opvallend hoog
niveau.
• Het internet maakt dat wij het verwerven van kennis dus zien als
het samenstellen van informatie op basis van enkele minuten
intensief zoeken op het web.
• Zoeken op internet is vluchtig, er worden veel fouten gemaakt en
leerlingen gebruiken geen strategie. Snel tevreden met het
resultaat.
• Leerlingen ervaren het niet als probleem, pas wanneer een
werkstuk wordt afgekeurd door een docent.
• Het gevoel van: ‘op papier kan ik een toets beter maken’. Terwijl
leerlingen de gehele dag online zijn. Online zijn kleine stukjes tekst.
Overzicht is belangrijk.
September 2017 | 11

12. Wat hebben zij, maar ook wij nodig?
September 2017 | 12

13. inventarisatie
• Welke kennis en vaardigheden hebben mbo-ers nodig om online
informatie te begrijpen en te gebruiken?
• Welke kennis en vaardigheden hebben mbo-docenten nodig?
10 december 2015 | 13

14. Deepen knowledge: uitbreiden van
zoekend lezen
September 2017 | 14

15. 10 december 2015 | 15

16. Betrouwbaarheid
September 2017 | 16

17. Werken met ICT-bronnen zorgt NIET automatisch
voor diepe en betekenisvolle mentale verwerking.
Er zijn aanvullende vaardigheden nodig zoals het
vermogen om kwaliteit te beoordelen van de
oppervlakkige informatie op het web.
10 december 2015 | 17

18. Het leren inschatten van de
betrouwbaarheid van de gevonden
informatie vraagt het aanleren van de
gewoonte om altijd verschillende
(soorten) bronnen te gebruiken
10 december 2015 | 18

19. Het leren inschatten van de
bruikbaarheid van gevonden
informatie is het aanleren van de
gewoonte om te kijken naar je eigen
schrijfdoel en publiek.
September 2017 | 19

20. New learning experiences: Kraanwater
in de horeca. Gratis?
Werk in tweetallen:
1. Zoek 3 bronnen op internet over dit thema.
2. Bepaal bij elke bron het doel en het publiek.
3. Zoek overeenkomsten en verschillen tussen de 3 bronnen.
4. Bepaal je eigen mening.
5. Schrijf een artikel mbv de 3 bronnen voor een online nieuwsbrief.
Wat is betrouwbaar en wat is bruikbaar?
Werk in viertallen:
1. De teksten worden beoordeeld mbv een checklist.
2. Elk groepje rapporteert aan de klas welk artikel het beste is en
waarom.
September 2017 | 20

21. De didactiek van het gebruik van
bronnen
1. De leraar kiest enkele bronnen en de studenten geven de
overeenkomsten en verschillen aan.
2. De leraar geeft vier bronnen en de studenten moeten verwoorden
welke twee bronnen ze gebruiken en waarom.
3. De docent geeft enkele bronnen en de studenten zetten ze in
volgorde van bruikbaarheid.
4. De docent geeft een bron en vraagt de studenten een
gelijksoortige bron te vinden.
5. De docent geeft drie bronnen en de studenten zoeken er drie bij.
6. De student zoekt zelf drie bronnen en geeft aan waarom hij tot
deze keuze is gekomen. Waarom zijn het goede bronnen?
September 2017 | 21

22. September 2017 | 22

23. Wil je dat studenten gaan produceren,
dan heb je houvast aan Bloom
September 2017 | 23

24. waar te beginnen?
1. Doelen stellen: wat, hoeveel, met wie, wanneer, wat is
eindresultaat, ..
2. Didactiek bepalen: welke werkvormen en welk type opdrachten
3. Aansluiting bij curriculum: aanpassen (uitbreiden van bestaande),
aansluiten(bij bv. project, schrijfopdracht of nieuw doel sectie of
school) of geheel nieuw ontwerpen
4. Ontwerpen: hoe en met wie gaan we aan het werk en wat gaan
we maken: remix en nieuwe dingen
5. Onderzoeken: wat gaan we onderzoeken: wat heeft leerling
geleerd, wat de leraar, wat gaat goed en kan beter. Hoe gaan we
het onderzoeken en wat doen we met resultaten?
10 december 2015 | 24

25. Waar zou jij willen beginnen?
10 december 2015 | 25

26. Bedenk een opdracht voor studenten die
je morgen al zou kunnen inzetten in de
klas.
April 2016 | 26

27. gebleken impact op W1
• Actieve inzet van studenten
• Studenten leren verder kijken dan de eerste drie zoekresultaten
• Studenten merken dat hun werk beter wordt
• Studenten merken de koppeling tussen het vak mediawijsheid en
Nederlands
10 december 2015 | 27

28. Wat is het volgende dat de studenten
nodig hebben?
• De cyclus opnieuw
10 december 2015 | 28

29. September 2017 | 29
Ga als docent het
experiment aan met jongeren.
Bedenk dat #fail niet bestaat.
Het is slechts een
First Attempt In Learning.”

30. Bedankt
presentatie staat op https://www.slideshare.net/jeroencl
Jeroen Clemens
www.jeroenclemens.nl
contact@jeroenclemens.nl
@jeroencl
Marlies Groot-de Graaf
m.degroot@kw1c.nl
10 december 2015 | 30