Morality in primates - fairness

1. Moralność cz.1 – poczucie
sprawiedliwości

2. Moralność
„Jest to rodzaj społecznego spoiwa, które
pozwala agresywnym i konkurującym ze sobą
ssakom żyć w grupach”

3. Wild Justice – Mark Bekoff
• dominujące wilki, które wobec tych
słabszych, czy to z powodu ran czy chorób,
okazują poddanie, dając się im nawet kąsać.
• szympansy wobec swoich niepełnosprawnych
członków stada przejawiają inne zachowania,
nigdy agresję, niż wobec zdrowych. Znają też
zjawisko sprawiedliwości, karcąc te zwierzęta,
które go nie szanują.
• delfiny, wieloryby i słonie odczuwają
empatię, bo w ich mózgach można odnaleźć
te same komórki wrzecionowate co w mózgu
człowieka. Stąd np. przypadki delfinów
ratujących życie ludzkie czy słoni
wyzwalających z opresji antylopy.
• myszy mocniej odczuwają ból gdy przebywają
w towarzystwie innej cierpiącej myszy.
• szczury nie wezmą pożywienia, jeżeli wiedzą,
że spowodują tym ból u innego szczura.

4. Eksperyment Fransa de Waala –
alternatywne wyjaśnienia

5. Hipoteza chciwości
• zwykła ekspozycja
lepszego pokarmu
• Dubreuil, D., Gentile, M. S., Visalberghi, E. (2006).
Are capuchin monkeys (Cebus apella) inequity
averse? Proceedings B, 273, 1223–1228.

6. Hipoteza frustracji
• odrzucanie mniej
preferowanego pokarmu jest
efektem frustracji, będącym
konsekwencją doświadczeń
jednostki związanych ze
zmianą jakości nagrody,
aniżeli wypływa z awersji na
niesprawiedliwość
• Roma, P. G., Silberberg, A., Ruggiero, A. M., Suomi, S. J.
(2006). Capuchin monkeys, inequity aversion, and the
frustration effect. Journal of Comparative Psychology,
120(1), 67–73.

7. Jak badać poczucie sprawiedliwości
wśród naczelnych?

8. Pierwsze podejście
• W pierwszym podejściu osobnik badany i jego partner otrzymują różne
rodzaje jedzenia, bez wykonywania wcześniej jakiegokolwiek zadania (a
więc bez wcześniejszego wysiłku).

9. Drugie podejście
• Drugie podejście jest bardzo podobne do pierwszego, z tą różnicą, że
osobniki badane muszą wykonać jakieś zadanie, aby otrzymać pokarm
(zwykle jest to wymiana tokenów).

10. Trzecie podejście
• W trzecim podejściu, wysiłek włożony w zadanie jest różny, natomiast rezultat jest taki sam

11. Czwarte podejście
• W czwartym podejściu wykorzystywana jest gra dyktator (Dictator Game). Osobnik może wybrać między
egoistyczną a prospołeczną opcją (dającą korzyści również partnerowi). Wybór może skutkować równym bądź
nierównym (faworyzujących jednostkę dokonującą wyboru lub samego partnera podziałem nagrody).

12. Piąte podejście
• Piąte podejście wykorzystuje grę w ultimatum (Ultimatum Game), a więc wybór między takim
samym a różnym rezultatem i prawo weta. W tym przypadku osobnik może dokonać wyboru
pomiędzy równym i nierównym podziałem nagrody, ale jego partner może odrzucić ofertę,
doprowadzając do tego, że żaden z nich nie otrzyma nic.

13. Dziękuję za uwagę