1. ΣΤΑ ΙΧΝΗ ΤΗΣ ΓΡΑΦΗΣ
Β΄τάξη 17ου Δ. Σ. Ηρακλείου
Σχολικό έτος 2015 – 2016
Εκπαιδευτικοί :
Γενιτσαρίδου Καλλιόπη
Κουναλάκη Σίσσυ
2. ΑΦΟΡΜΗΣΗ
Ενημέρωση από τον σχολικό
σύμβουλο κ. Σιφακάκη
Η ποικιλομορφία και η διάρθρωση στη δυσκολία
των δραστηριοτήτων του εκπαιδευτικού φακέλου
Προσωπικό ενδιαφέρον
6. ΣΚΟΠΟΣ - ΣΤΟΧΟΙ
Ένα ταξίδι
στον χρόνο
μέσα από τον
μαγικό κόσμο
της γραφής
Να
κατανοήσουν τη
γραφή ως ένα
κωδικοποιημένο
σύστημα
επικοινωνίας
στις διάφορες
εποχές
Να αντιληφθούν
τους λόγους που
οδήγησαν τους
ανθρώπους στην
ανακάλυψη της
γραφής
Να
παρακολουθήσο
υν διαχρονικά
την ιστορία και
εξέλιξη της
γραφής
Να παίξουν
παιχνίδια ρόλων
και να
ψυχαγωγηθούν
Να εκφραστούν
δημιουργικά και
καλλιτεχνικά
Να
αλληλεπιδράσου
ν διαπροσωπικά
και να
λειτουργήσουν
ομαδοσυνεργατι
κά
Να γνωρίσουν
τον μινωικό
πολιτισμό σε
όλες του τις
εκφάνσεις
Να συγκρίνουν
διαφορετικές
μορφές του
γραπτού λόγου
Να συνδέσουν
την τοπική
ιστορία και τον
μινωικό
πολιτισμό με την
ιστορία της
γραφής
Να
συνειδητοποιήσουν
τη σπουδαιότητα
της ανακάλυψης
της τυπογραφίας
και τον ρόλο της
στη διάδοση της
γνώσης
Να επισημάνουν
τους λαούς που
έπαιξαν
σημαντικό ρόλο
στην εξέλιξη της
γραφής
10. Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΓΡΑΦΗΣ ΜΕ ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΤΩΝ ΧΡΟΝΩΝ
Σ
Π
Η
Λ
Α
Ι
Ο
Γ
Ρ
Α
Φ
Ι
Ε
Σ
Σ
Φ
Η
Ν
Ο
Ε
Ι
Δ
Η
Σ
Γ
Ρ.
Ι
Ε
Ρ
Ο
Γ
Λ
Υ
Φ
Ι
Κ
Η
Γ
Ρ.
Κ
Ι
Ν
Ε
Ζ
Ι
Κ
Ο
Α
Λ
Φ.
•
Κ
Ρ
Η
Τ
Ι
Κ
Ε
Σ
Γ
Ρ.
Φ
Ο
Ι
Ν
Ι
Κ
Ι
Κ
Ο
Α
Λ
Φ.
Ε
Λ
Λ
Η
Ν
Ι
Κ
Ο
Α
Λ
Φ.
Β
Υ
Ζ
Α
Ν
Τ
Ι
Ν
Η
Γ
Ρ.
Τ
Υ
Π
Ο
Γ
Ρ
Α
Φ
Ι
Α
Η
Λ.
Β
Ι
Β
Λ
Ι
Ο
11. ΣΠΗΛΑΙΟΓΡΑΦΙΕΣ - ΒΡΑΧΟΓΡΑΦΙΕΣ
Οι «Σπηλαιογραφίες» ήταν εικόνες ζώων και σπάνια ανθρώπων
ζωγραφισμένες με χρώματα ή χαραγμένες σε σπήλαια. Στις
«Βραχογραφίες» σχεδίαζαν πάνω στον σκληρό βράχο ό,τι τους
εντυπωσίαζε ή ό,τι αποτελούσε σημαντικό κομμάτι της ζωής τους.
Ζωγραφική στο φύλλο
εργασίας
Φυλλάδιο
δραστηριοτήτων
14. ΣΟΥΜΕΡΙΟΙ – ΣΦΗΝΟΕΙΔΗΣ ΓΡΑΦΗ
Εφευρέθηκε από τους Σουμέριους. Ονομάστηκε έτσι γιατί τα γράμματα
έμοιαζαν με σφήνες (καρφιά). Πάνω σε πήλινες πινακίδες χάραζαν με
αιχμηρή γραφίδα όσο ο πηλός ήταν ακόμα νωπός.
Εντοπισμός στον χάρτη- Αιτιολογία του ονόματος
15. ΑΙΓΥΠΤΟΣ - ΙΕΡΟΓΛΥΦΙΚΗ ΓΡΑΦΗ
Η ιερογλυφική γραφή επινοήθηκε από
τους Αιγύπτιους κατά μήκος της
κοιλάδας του ποταμού Νείλου.
Χρησιμοποιούσαν από 700 ως 5.000
σημεία.
17. ΑΙΓΥΠΤΟΣ - ΙΕΡΟΓΛΥΦΙΚΗ ΓΡΑΦΗ
Η βασιλική δέλτος γράφει το όνομα
του Φαραώ στην Ιερογλυφική
γραφή. Το πλαίσιο που την
περικλείει τον προστατεύει από κάθε
κακό.
20. ΚΙΝΑ – ΧΑΡΤΟΠΟΛΤΟΣ
Το κινεζικό σύστημα γραφής έχει ηλικία περίπου 4.000 χρόνων. Η
εφεύρεση του χαρτιού-χαρτοπολτός- έγινε το 105 μ. Χ. Τα υλικά που
χρησιμοποιούσαν ήταν ίνες κάναβης, κομμάτια μετάξι, παλιά κουρέλια,
φύλλα ή φλοιό δέντρων.
Καλά κρυμμένο
μυστικό!
25. ΜΙΝΩΙΚΗ ΚΡΗΤΗ - ΔΙΣΚΟΣ ΤΗΣ ΦΑΙΣΤΟΥ
Ο δίσκος της Φαιστού είναι
φτιαγμένος από πηλό. Στις δύο όψεις
του βρίσκονται 45 διαφορετικά
σύμβολα που αναπαριστούν
ανθρώπινες μορφές, ψάρια ,πουλιά,
έντομα, φυτά κ.ά.
26. ΜΙΝΩΙΚΗ ΚΡΗΤΗ - ΓΡΑΜΜΙΚΗ Β΄
Ονόματα
Στολίδια
Ευχές
Συνταγές
Από τη Γραμμική Α΄ οι
Μυκηναίοι
δημιούργησαν την
Γραμμική Β, η οποία
ήταν και αυτή
συλλαβική. Η
Γραμμική Β΄
αποκρυπτογραφήθηκε
από τους Μάικλ
Βέντρις και Τζον
Τσάντγουικ το 1952.
28. ΜΙΝΩΙΚΗ ΚΡΗΤΗ - ΣΦΡΑΓΙΔΟΓΛΥΦΙΑ
Οι σφραγίδες αποτελούν μετά τα πήλινα ευρήματα τη δεύτερη μεγαλύτερη
κατηγορία σε αριθμό αρχαιολογικών ευρημάτων κατά την Εποχή του Χαλκού. Τα
περισσότερα από αυτά τα ευρήματα προέρχονται από το νησί μας.
Aποτελούσαν το μέσο αναγνώρισης και κυριότητας της περιουσίας του κάθε
ατόμου. Εξασφάλιζαν την ασφαλή μεταφορά των προϊόντων και των εγγράφων. Η
σφράγιση γινόταν με την αποτύπωση της σφραγιστικής επιφάνειας πάνω σε ένα
κομμάτι ωμού πηλού, που στερεωνόταν είτε στο πώμα ενός πιθαριού, είτε σε ένα
έγγραφο, είτε σε μια πόρτα.
30. ΜΙΝΩΙΚΗ ΚΡΗΤΗ - ΔΑΧΤΥΛΙΔΙ ΤΟΥ ΜΙΝΩΑ
Αυτός ο κόσμος ο μικρός ο
μέγας!!!
Πόση γοητεία μπορεί να κρύβει
μια παράσταση περιορισμένη σε
μια επιφάνεια των 2 εκατοστών!
Πώς καταφέρνει ο Μινωίτης
τεχνίτης να αποδώσει τόσο
πειστικά το μεγαλείο της φύσης
31. ΜΙΝΩΙΚΗ ΚΡΗΤΗ - ΔΙΑΤΡΟΦΗ
Παρασκευή και κατανάλωση μινωικού γλυκού (Τηγανίτες με μέλι)
32. ΜΙΝΩΙΚΗ ΚΡΗΤΗ – ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ
Η συλλογή με τις μινωικές αρχαιότητες
στο Αρχαιολογικό μουσείο Ηρακλείου είναι
η σημαντικότερη στον κόσμο. Tο μουσείο
δίκαια θεωρείται το κατ' εξοχήν μουσείο
του μινωικού πολιτισμού.
35. ΦΟΙΝΙΚΙΚΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ
Οι Φοίνικες ήταν ένας ναυτικός λαός με πολλές εμπορικές
συναλλαγές . Για να διευκολύνουν αυτές τις συναλλαγές επινόησαν
το δικό τους αλφάβητο. Οι Έλληνες ερχόταν συχνά σε επαφή μαζί
τους και έτσι το γνώρισαν. Ήταν η βάση για το δικό τους αλφάβητο.
36. ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ
Η εκπαίδευση στην αρχαία Αθήνα.
Γραφή σε πάπυρους, λευκώματα,
πινακίδες, όστρακα.
Οστρακισμός και εξορία!
38. ΚΩΔΙΚΕΣ
Στην αρχαιότητα μια ιδιαίτερη
μέθοδος κρυπτογραφίας που
χρησιμοποιήθηκε, συνδυάζει
γράμματα και τελείες. Τα σύμφωνα
γράφονται κανονικά, ενώ τα
φωνήεντα αντικαθίστανται από
τελείες. Στην προσωπική του
αλληλογραφία ο Καίσαρας κατά τη
διάρκεια των Γαλατικών πολέμων,
χρησιμοποίησε έναν κώδικα, που
βασίζεται στην αντικατάσταση ενός
γράμματος του αλφάβητου από
κάποιο άλλο, συνήθως το τρίτο κατά
σειρά. Οι βυζαντινοί βιβλιογράφοι στα
σημειώματά τους διαιρούσαν το
αλφάβητο σε 3 ομάδες των 8
γραμμάτων. Έπειτα τα γράμματα
της κάθε ομάδας αντιστρέφονταν,
δηλαδή το θ γινόταν α, το η γινόταν
β κ.ο.κ.
Οι δικοί μας κώδικες
39. ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΓΡΑΦΗ - ΠΡΩΤΟΓΡΑΜΜΑΤΑ
Στο Βυζάντιο, μέχρι την ανακάλυψη της τυπογραφίας, όλα τα κείμενα είναι
χειρόγραφα.
Οι μικρογράφοι ζωγράφιζαν στην αρχή της σελίδας ή στο περιθώριο
περίτεχνες φιγούρες που "μπλέκονται" με τα γράμματα, τα λεγόμενα
βυζαντινά πρωτογράμματα.
Τα δικά μας πρωτογράμματα
41. ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΓΡΑΦΗ - ΠΡΩΤΟΓΡΑΜΜΑΤΑ
Με τη βοήθεια και καθοδήγηση του κ. Γραμματικάκη Μανόλη και της κ. Γκίκα
Ρούλας
Οι μαθητές κατασκεύασαν το Πρωτόγραμμά τους σε ένα πήλινο αγγείο.
Οι δημιουργίες
μας
43. ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΓΡΑΦΗ - ΥΠΟΒΑΘΡΑ
Οι βυζαντινοί γραφείς έγραφαν στα ειλητάρια που ήταν από πάπυρο, ή
περγαμηνή και αργότερα από χαρτί . Ήταν ένας τύπος κυλίνδρου που
πάνω σε αυτόν τύλιγαν οι γραφείς το κείμενο που είχαν γράψει. Για να τα
διαβάσουν τον ξετύλιγαν σιγά σιγά .
44. ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΓΡΑΦΗ - ΚΩΔΙΚΕΣ
Κώδικες-Μεγάλα κομμάτια περγαμηνής ή
χαρτιού τα οποία τα δίπλωναν δυο φορές
στα δυο. Αρκετά τέτοια διπλωμένα φύλλα
έφτιαχναν ένα βιβλίο-κώδικα. Στο τέλος,
αφού τα έδεναν, έβαζαν σκληρό εξώφυλλο
(ξύλινο) για να αντέχουν με το πέρασμα
των χρόνων και τα διακοσμούσαν.
Κώδικες γεμάτοι
συναισθήματα!
45. ΤΥΠΟΓΡΑΦΙΑ
Τυπογραφία είναι η
τέχνη της αποτύπωσης
γραπτού λόγου και
εικόνων σε χαρτί,
ύφασμα, μέταλλο ή
άλλο υλικό με τη
βοήθεια τεχνικών
μέσων και συνήθως σε
μαζική κλίμακα.
Ξεκίνησε ουσιαστικά
τον 15ο αι. με την
εφεύρεση του
επίπεδου πιεστηρίου
από
τονΓουτεμβέργιο.
46. ΤΥΠΟΓΡΑΦΙΑ
Από τότε πέρασαν αρκετά χρόνια
αναζητήσεων και μελετών μέχρι που το 1867
ο Κρίστοφερ Σολς φτιάχνει μια αρκετά
πρακτική μηχανή – τυπογράφο, τη
γραφομηχανή.
49. ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ
Πραγματοποίηση διαδικτυακής συνάντησης με την κ. Μαρία Καριωτάκη, συγγραφέα
του βιβλίου «Η κυρία Σιντορέ και η μουσική ορθογραφία»
Το τραγούδι της Γιώτας
60. «Ο ιδανικός δάσκαλος είναι εκείνος που γίνεται γέφυρα για να
περάσει αντίπερα ο μαθητής του. Κι όταν πια του διευκολύνει
το πέρασμα, αφήνεται χαρούμενα να γκρεμιστεί,
ενθαρρύνοντας τον μαθητή του να φτιάξει δικές του γέφυρες.»
Νίκος Καζαντζάκης
Σας ευχαριστούμε