ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗ ΕΝΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ΒΑΣΙΣΜΕΝΟΥ ΣΕ WIKI ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

1. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ
ΣΧΟΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ
ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: «ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΥΛΙΚΟ:
ΤΥΠΙΚΗ, ΑΤΥΠΗ ΚΑΙ ΑΠΟ ΑΠΟΣΤΑΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
(ΣΥΜΒΑΤΙΚΕΣ ΚΑΙ E-ΜΟΡΦΕΣ)»
ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗ ΕΝΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ΒΑΣΙΣΜΕΝΟΥ ΣΕ WIKI ΣΤΗΝ
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ
ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΖΙΜΟΓΙΑΝΝΗΣ
ΚΟΡΙΝΘΟΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2014

2. ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ -
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ
ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

3. ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ -
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ
ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

4.  Τα εργαλεία του Ιστού 2.0
 Εργαλεία επικοινωνίας, συνεργασίας, διαμοίρασης
και συνδημιουργίας περιεχομένου.
 Περιβάλλοντα υποστήριξης των σύγχρονων
παιδαγωγικών προσεγγίσεων.
 Ολοκληρωμένα ψηφιακά περιβάλλοντα υποστήριξης της
συνεργατικής μάθησης (συμμετοχή, ενεργοποίηση,
αλληλεπίδραση, κριτική σκέψη, δημιουργικότητα).
 Εργαλεία μετασχηματισμού του σχολείου και
επέκτασης των εκπαιδευτικών χώρων πέρα από τα
στενά όρια της σχολικής τάξης.
Θεωρητικό Πλαίσιο - Προβληματική

5.  Τα wikis διαμορφώνουν νέες συνθήκες μάθησης:
 διαθέτουν εύχρηστο περιβάλλον
 πρόσβαση ανεξάρτητη από χώρο ή χρόνο
 παρακολούθηση του ιστορικού ενεργειών και
εργαλεία συζήτησης (forum) σε κάθε σελίδα
 αποτελούν χώρο επικοινωνίας και συνεργασίας
 παρέχουν δυνατότητες δυναμικής και
συνεργατικής δημιουργίας περιεχομένου.
Θεωρητικό Πλαίσιο - Προβληματική

6. Συζήτηση
Σύνδεση
σχολικής
εργασίας και
εργασίας στο
σπίτι
Ιστορικό
σελίδων
Συνεργατική
γραφή
Θεωρητικό Πλαίσιο - Προβληματική

7.  Το παιδαγωγικό πλαίσιο εδράζεται στις αρχές της
 Συνεργατικής Μάθησης
 Συνεργατικής Μάθησης με Υποστήριξη Υπολογιστή
(Dillenbourg, 1999; Dimitriadis, et al., 2007)
 Ευρύτερες θεωρίες μάθησης
 κοινωνικο-πολιτισμικές (Vygotsky, Crook, 1994)
 Κονστρουκτιβισμός-οικοδόμηση γνώσης (Gros, 2001;
Parker & Chao, 2007; Scardamalia & Bereiter, 2006)
 θεωρία της δραστηριότητας (Engeström, 2001)
 κοινότητες πρακτικής (Lave & Wenger, 1991)
Θεωρητικό Πλαίσιο - Προβληματική

8.  Διερευνήθηκαν συνολικά 36 ερευνητικές μελέτες
σχετικά με συνεργατική μάθηση μέσω wiki από το
2007 μέχρι το 2013.
 18 έρευνες αφορούσαν στο χώρο της
τριτοβάθμιας εκπαίδευσης
 9 της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης
 9 της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης
Θεωρητικό Πλαίσιο - Προβληματική

9. Θεωρητικό Πλαίσιο - Προβληματική

10.  Χρησιμοποιούνται κυρίως με τις εξής μορφές
 εργαλείο διαχείρισης μαθήματος (Zorko, 2009)
 εργαλείο συνεργατικής συγγραφής (Kessler, 2009; Kost,
2011; Li & Zhu, 2013)
 περιβάλλον ανάπτυξης ερευνητικών εργασιών (project)
(Alyousef & Picard, 2011; Roussinos & Jimoyiannis, 2011)
 ηλεκτρονικός φάκελος (Schaffert et al., 2006)
 εργαλείο συλλογής και διαχείρισης δεδομένων (Hoffmann,
2008)
 περιβάλλον παρουσίασης εργασιών.
Θεωρητικό Πλαίσιο - Προβληματική

11.  Γνωστικό Περιεχόμενο
 ευρύ φάσμα σε διάφορα γνωστικά αντικείμενα όπως: ξένη
γλώσσα, συγγραφή ερευνητικών εργασιών, συγγραφή
ιστοριών και μαθήματα γενικών σπουδών.
 Ερευνητική μέθοδος και τεκμήρια
 12 ποιοτικές μελέτες, 13 μελέτες περίπτωσης, 9 μικτής
μεθοδολογίας, 1 ποσοτική και 1 έρευνα δράσης.
 Αντικείμενο ερευνών
 αντιλήψεις των συμμετεχόντων
 αποτελέσματα των εργασιών
 προϊόν συγγραφής
 διαδικασία συγγραφής.
Θεωρητικό Πλαίσιο - Προβληματική

12.  Οι μαθητές έχουν θετικές αντιλήψεις για τη συμβολή των
wikis, στην προαγωγή της συλλογικής εργασίας (Fu, Chu &
Kang, 2013; Li,et al., 2012; Woo, Chu, & Li, 2013).
 Κινητροδοτούν τους μαθητές στη συνεργατική και
ανακαλυπτική μάθηση (Chu, et al., 2011).
 Η αποτελεσματικότητα του wiki εξαρτάται από τον
προσεκτικό σχεδιασμό, την επιλογή του θέματος και το ρόλο
του εκπαιδευτικού (Kessler, 2009; Raman, Ryan, & Olfman,
2005).
Θεωρητικό Πλαίσιο - Προβληματική

13.  Η επισκόπηση ανέδειξε την ανάγκη περαιτέρω διερεύνησης
της εφαρμογής των wikis στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση.
 Η συγγραφή για τους μαθητές του δημοτικού σχολείου, είναι
δυσκολότερη εργασία γιατί απαιτεί υψηλό βαθμό
αυτορρύθμισης και αυτοελέγχου (Bereiter & Scardamalia,
1987; Zimmerman & Martinez-Pons, 1990).
 Μελέτες με τη χρήση των wikis στην πρωτοβάθμια
εκπαίδευση, δείχνουν ότι αποτελούν ένα χρήσιμο εργαλείο
συλλογικής γραφής για τους μαθητές (Fu, Chu & Kang, 2013;
Li et al., 2012;Woo, Chu & Li, 2013;Woo et al., 2011).
 Υπάρχει ανάγκη για ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο ανάλυσης
των προτύπων αλληλεπίδρασης και συνεργασίας των
μαθητών (Li & Zhu, 2013, Woo, et al., 2011).
Θεωρητικό Πλαίσιο - Προβληματική

14. Να διερευνήσει
την αποτελεσματικότητα και ευχρηστία του wiki ως μια
πλατφόρμα συνεργατικής μάθησης και τις δυσκολίες που
αντιμετώπισαν οι μαθητές.
το πώς αξιοποίησαν οι μαθητές τα παιδαγωγικά
χαρακτηριστικά και τις δυνατότητες (affordances) του wiki
για τη συνεργατική ανάπτυξη περιεχομένου.
το βαθμό εμπλοκής και μάθησης των μαθητών σε ένα
σχέδιο έρευνας που συνδυάζει βιωματικές δράσεις, εργασία
στη σχολική τάξη και εργασία μέσω του wiki.
Θεωρητικό Πλαίσιο - Προβληματική

15.  Αποτελεί το wiki ένα αποτελεσματικό και εύχρηστο περιβάλλον
συνεργατικής μάθησης για μαθητές πρωτοβάθμιας
εκπαίδευσης; Ποιες δυσκολίες συμμετοχής και συνεργασίας
αντιμετωπίζουν οι μαθητές;
 Πώς αξιοποιήθηκαν από τους μαθητές τα παιδαγωγικά
χαρακτηριστικά και οι δυνατότητες του wiki για τη συνεργατική
ανάπτυξη περιεχομένου;
 Πώς συμβάλει στην εμπλοκή και στη μάθηση των μαθητών η
εκπαιδευτική επιλογή ενός σχεδίου έρευνας (project), το οποίο
συνδυάζει βιωματικές δράσεις, εργασία στη σχολική τάξη και
εργασία μέσω του wiki;
Μεθοδολογία

16. ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ -
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ
ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

17. Σχεδιασμός και Υλοποίηση του προγράμματος

18.  Η παιδαγωγική φιλοσοφία του προγράμματος
παρέμβασης βασίστηκε στις αρχές:
 της Βιωματικής Μάθησης (Kolb et al. 2000)
 της Αυθεντικής Μάθησης (Herrington & Kervin, 2007).
 Στα νέα Πιλοτικά Προγράμματα Σπουδών (2011-2012)
 ΤΠΕ στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση
 Εκπαίδευσης για το Περιβάλλον και την Αειφόρο
Ανάπτυξη
 Βιωματικές Δράσεις.
Σχεδιασμός και Υλοποίηση του προγράμματος

19.  Στο πρόγραμμα συμμετείχαν 10 μαθητές των Ε΄- Στ΄
τάξεων ενός λειτουργικά διθέσιου δημοτικού σχολείου
αγροτικής περιοχής του νομού Αργολίδας.
ΧΡΟΝΟΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ
1. Προετοιμασία
2. Εισαγωγή (1η Εβδομάδα)
Σχεδιασμός και Υλοποίηση του προγράμματος
29/11/2012
– 6/12/2012
3. Διερεύνηση (2η Εβδομάδα)
6/12/2012 –
13/12/2012
4. Ανάπτυξη-Υλοποίηση (3η -10η Εβδομάδα)
13/12/2012
– 7/2/2013
5. Ολοκλήρωση (11η–12η Εβδομάδα)
7/2/2013 –
22/2/2013
6. Αξιολόγηση

20. Σχεδιασμός και Υλοποίηση του προγράμματος

21. Σχεδιασμός και Υλοποίηση του προγράμματος

22. ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ -
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ
ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

23.  Η μικτή μεθοδολογική προσέγγιση που επιλέχθηκε, συνδυάζει
πολλαπλές πηγές δεδομένων (τριγωνοποίηση), οι οποίες
συμβάλλουν στην ακρίβεια και στην εγκυρότητα (validation) της
μελέτης παρέχοντας ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο ανάλυσης της
αλληλεπίδρασης και της συνεργασίας των μαθητών.
Μεθοδολογία

24.  Τα πρωτογενή δεδομένα είναι:
 Μηνύματα στη συζήτηση (forum) κάθε σελίδας. Η ανάλυση των
μηνυμάτων έγινε σύμφωνα με το μοντέλο της Κοινότητας
Διερεύνησης Garrison et al. (2000).
 Αλλαγές περιεχομένου (editing) των σελίδων wiki (Ρούσσινος &
Τζιμογιάννης, 2012).
 Το υλικό ημι-δομημένων συνεντεύξεων με τους μαθητές που
συμμετείχαν στην εργασία.
Μεθοδολογία

25. Αλλαγές περιεχομένου (editing) των σελίδων wiki.
Μεθοδολογία

26. ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ -
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ
ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

27.  Μοναδικοί επισκέπτες του wiki, με βάση τη διεύθυνση IP
του υπολογιστή τους.
Ανάλυση και Αποτελέσματα

28. ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ
ΙΣΤΟΡΙΑ
ΓΕΩΡΓΙΑ
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ – ΑΕΙΦΟΡΙΑ
ΔΙΑΤΡΟΦΗ - ΥΓΕΙΑ
 Συνολικά δημιουργήθηκαν: 60 σελίδες.
 Πραγματοποιήθηκαν 717 αλλαγές στο περιεχόμενο:
 674 αξιολογήθηκαν ως σημαντικές αλλαγές.
 Ανταλλάχτηκαν 580 μηνύματα.
Ανάλυση και Αποτελέσματα

29.  Συνεισφορές των μαθητών στις σελίδες του wiki.
140
120
100
80
60
40
20
0
108
87
68
114
65 65
51 51 53
38
51
22
48
25
123
23
25
37
33
52
Μ1 Μ2 Μ3 Μ4 Μ5 Μ6 Μ7 Μ8 Μ9 Μ10
ΠΛΗΘΟΣ ΣΗΜΑΝΤΙΚΩΝ ΑΛΛΑΓΩΝ ΜΗΝΥΜΑΤΑ
Ανάλυση και Αποτελέσματα

30. ΜΗΝΥΜΑ ΑΛΛΑΓΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ
Ανάλυση και Αποτελέσματα

31. 1. Προσθήκη - επέκταση περιεχομένου
Προσθήκη περιεχομένου στη σελίδα Διατροφή – Υγεία από ένα
μαθητή.
Επέκταση του περιεχομένου που είχε προστεθεί στη σελίδα
από ένα δεύτερο μαθητή.
Ανάλυση και Αποτελέσματα

32. 2. Αναδιοργάνωση περιεχομένου
Αναδιοργάνωση περιεχομένου στη σελίδα για τις καλλιέργειες
μέσα στο χρόνο από έναν άλλο μαθητή.
Διαγραφή περιεχομένου σε σελίδα από έναν μαθητή.
Ανάλυση και Αποτελέσματα

33. 3. Εμπλουτισμός περιεχομένου (εικόνες, βίντεο, σύνδεσμοι)
Ανάλυση και Αποτελέσματα

34. 4. Τροποποιήσεις (γραμματικές, διορθώσεις, μορφοποίηση)
Ανάλυση και Αποτελέσματα

35.  Ανάλυση περιεχομένου επεξεργαστικών αλλαγών των
μαθητών.
Ανάλυση και Αποτελέσματα

36. Κοινωνική παρουσία
Μ1: «εγω τις εβαλα τις πληροφοριες που ειχα για την πρωτοχρονια για να ξερετε ειναι και στη σελιδα
προληψεις αι δεισιδαιμονιες εβαλα τις ιδιες μετα ομως χζαθηκαν ολα και δεν μου εμφανιζεται τιποτα στη
σελιδα»
Μ2: «να ξερεις οτι τον τιτλο αυτο τον αλλαξα και τον εκανα καλλιεργεια πατατας γιατι ειχαμε παρει
συνεντευξη για τιςπατατες και γι αυτο εγραψα μόνο γι αυτό»
Μ1: Πιστευω οτι κανατε πολυ καλη δουλεια παιδια μου αρεσουν οι πληροφοριες που βαλατε
Γνωστική παρουσία
Μ9: «ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΟΛΛΟΙ ΤΡΩΠΟΙ ΓΙΑ ΝΑ ΦΤΙΑΧΝΟΥΜΕ ΚΑΙ ΝΑ ΣΥΝΤΗΡΟΥΜΕ ΤΙΣ ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΛΛΟΙ ΚΑΝΟΥΝ
ΚΟΝΣΕΡΒΕΣ ΚΑΙ ΜΑΡΜΕΛΑΔΕΣ»
Μ6: «ΕΧΟΥΜΕ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΑΣ ΕΛΙΕΣ ΠΟΥ ΧΑΡΑΚΤΙΡΙΖΟΝΤΕ ΣΑΝ ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΚΑΙ ΕΧΟΥΝ ΜΕΓΑΛΗ
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΞΙΑ»
Μ3: «οι επιστημονες δημιουργουν ποικιλιες οι οποιες εχουν γονιδια απο διαφορα ειδη για να ειναι οι
καλλιεργειες ανθεκτικες»
Διδακτική παρουσία
Μ7: «ΕΒΑΛΕς ΠΟΛΑ ΚΑΙ ΛΙΠΟΥΝ ΟΙ ΕΙΚΟΝΕΣ»
Μ1: «Παιδια βάλτε τονους στο κειμενο ειναι δυσκολο μετα μια μια λεξη να την ξαναφτιαχνουμε»
Μ8: «Δημητρη λεω τελικα να κανουμε σελιδα μονο με πορτοκαλιες γιατι αυτες κυριως καλλιεργουν στο
χωριο μας λεμονιες αντε να ειναι σε κανα κηπο δεν υπαρχουν πολλες»
Ανάλυση και Αποτελέσματα

37.  Ανάλυση μηνυμάτων σύμφωνα με το μοντέλο Κοινότητας
Διερεύνησης.
Ανάλυση και Αποτελέσματα

38. 0.8
0.7
0.6
0.5
0.4
0.3
0.2
0.1
0
ΧΡΟΝΟΓΡΑΜΜΗ ΕΝΕΡΓΕΙΩΝ ΣΤΟ WIKI
52 σελίδες, 508 αλλαγές, 319 μηνύματα
Κοινωνική παρουσία
Γνωστική παρουσία
Διδακτική παρουσία
Προσθήκη και επέκταση περιεχομένου
Αναδιοργάνωση περιεχομένου
Εμπλουτισμός περιεχομένου (εικόνες, βίντεο,
σύνδεσμοι)
Τροποποιήσεις (γραμματικές, διορθώσεις &
μορφοποίηση)
 Στη χρονογραμμή παρουσιάζεται η εξέλιξη όλων των ενεργειών των μαθητών στο wiki κατά
τη διάρκεια του project, καθώς και η κατάταξη των μηνυμάτων και της επεξεργασίας
περιεχομένου σύμφωνα με το σχήμα ανάλυσης των Ρούσσινου & Τζιμογιάννη (2012).
Ανάλυση και Αποτελέσματα

39.  Οι μαθητές θεώρησαν ότι το wiki:
 είναι εύχρηστο και φιλικό περιβάλλον
 Μ6: «Θα έλεγα ότι είναι ένα εργαλείο που σου δίνει πολλές
δυνατότητες γιατί μπορείς να μιλάς με τους άλλους και να συζητάς
τι θα κάνετε και να γράφετε μια εργασία όλοι μαζί …»
 διευκόλυνε την εργασία συγγραφής και διόρθωσης
 Μ7: «Γράψαμε καλύτερα γιατί γράφαμε όλοι μαζί και αν κάποιος
δεν έγραφε κάτι το έγραφαν οι υπόλοιποι ή αν έκανε κάποιος λάθος
το διόρθωναν …».
 τη διερεύνηση και οικοδόμηση γνώσεων, την επικοινωνία
και την αλληλεπίδραση.
 Μ9: «Το πιο ωραίο για να συνεργαστούμε ήταν τα μηνύματα γιατί
βλέπαμε όλα όσα έλεγαν όλα τα παιδιά όποτε και να μπαίναμε και
ότι μπορούσαμε να γράφουμε όλοι στις ίδιες σελίδες και να
αλλάζουμε ή να διορθώνουμε ότι θέλαμε».
Ανάλυση και Αποτελέσματα

40.  ενίσχυσε το κίνητρο συμμετοχής τους
 Μ9: «… μας βοήθησε γιατί είχαμε μεγάλη περιέργεια να δούμε τι
είναι το wiki …»
 απέκτησαν ομαδικότητα και συλλογική ευθύνη για την
εργασία τους
 «Μ1: «Αυτό που νομίζω είναι ότι στην αρχή δεν ήμασταν και τόσο
πολύ ομάδα. Ο καθένας έγραφε κάτι δικό του και βάζαμε
πληροφορίες….»
Ανάλυση και Αποτελέσματα

41.  Οι δυσκολίες που ανέφεραν ήταν:
 η έλλειψη η/υ και εξοικείωσης στη χρήση του
 Μ2: «… δεν είχαμε όλοι υπολογιστή στο σπίτι και δεν ξέραμε να
γράφουμε γρήγορα και χάναμε χρόνο …»
 ότι δεν είχαν όλοι την ίδια συμμετοχή στη συνεργατική
γραφή
 Μ6: «Δεν μου άρεσε που αν κάποιοι δεν ενδιαφέρονταν και δεν έκαναν
καλά το μέρος που είχαν πει ότι θα γράψουν μας καθυστερούσαν και
εμάς …»
 ότι δεν ήταν εξοικειωμένοι σε εργασίες συνεργατικής γραφής
 Μ1: «Τα μειονεκτήματα για μένα ήταν ότι αργήσαμε να καταλάβουμε
πως έπρεπε να γράφουμε αφού τα συζητάμε πρώτα. Δεν είχαμε
συνηθίσει να δουλεύουμε έτσι
Κυριότερα οφέλη:
συνεργασία χωρίς περιορισμούς χώρου και χρόνου
συνεργατική γραφή της εργασίας τους
διόρθωση των λαθών τους από τους συμμαθητές τους
Ανάλυση και Αποτελέσματα

42. ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ -
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ
ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

43. 1Ο ΕΡΕΥΝ. ΕΡΩΤΗΜΑ: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΕΥΧΡΗΣΤΙΑ
ΤΟΥ WIKI ΚΑΙ ΟΙ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ
H χρήση του wiki, εκτιμήθηκε θετικά από τους μαθητές, οι
οποίοι το χαρακτήρισαν αποδοτικό και εύχρηστο εργαλείο που
τους βοήθησε να λειτουργήσουν καλύτερα ως ομάδα και να
βελτιώσουν τη συγγραφή τους, ενθαρρύνοντας την
αλληλεπίδραση μεταξύ τους.
Επιβεβαιώθηκε το ειδικό βάρος της επικοινωνίας, της
αλληλεπίδρασης, της συνεργασίας και της διαπραγμάτευσης
στην «επιτυχία» της συνεργατικής γραφής.
 Οι δυσκολίες που αναφέρθηκαν οφείλονται στην έλλειψη
ηλεκτρονικού υπολογιστή, τεχνολογικής επάρκειας και
εξοικείωσης σε εργασίες συνεργατικής γραφής.
Συμπεράσματα και Προεκτάσεις

44. 2Ο ΕΡΕΥΝ. ΕΡΩΤΗΜΑ: ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΩΝ
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΩΝ ΤΟΥ WIKI ΓΙΑ ΤΗ
ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ
Οι μαθητές ενεργοποιήθηκαν με τη συμμετοχή τους σε μια
κοινότητα, όπου μοιράζονται τις ιδέες τους και κατασκευάζουν
από κοινού τη γνώση.
Τα βασικά παιδαγωγικά χαρακτηριστικά και οι δυνατότητες
του wiki φάνηκε να βοηθούν και να ενισχύουν τη συνεργατική
γραφή και τις κοινωνικές δεξιότητες που είναι απαραίτητες για
τη συνεργατική μάθηση
Επικοινωνία-διάλογος-διαπραγμάτευση-δημιουργία-συνδημιουργία.
Συμπεράσματα και Προεκτάσεις

45. 3Ο ΕΡΕΥΝ. ΕΡΩΤΗΜΑ: ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΕΡΕΥΝΑΣ,
ΒΙΩΜΑΤΙΚΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ, ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΤΑΞΗ ΚΑΙ
ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕΣΩ ΤΟΥ WIKI
Η χρήση βιωματικών δράσεων, κινητροδότησε τους μαθητές
στη συγγραφή του wiki, αναδεικνύοντας το ως ένα
αποτελεσματικό και ολοκληρωμένο χώρο μάθησης.
Οι μαθητές ενεργοποιήθηκαν με τη συμμετοχή τους σε μια
κοινότητα, όπου μοιράζονται τις ιδέες τους και κατασκευάζουν
από κοινού τη γνώση.
 Το wiki μπορεί να ενταχθεί στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση
μέσω κατάλληλα σχεδιασμένων δραστηριοτήτων που
προωθούν τη συνεργατική οικοδόμηση της γνώσης.
Συμπεράσματα και Προεκτάσεις

46.  Οι περιορισμοί της έρευνας σχετίζονται με τη διεξαγωγή
της σε ένα ολιγοθέσιο δημοτικό σχολείο με μικρό δείγμα
μαθητών (10 άτομα).
 Το δείγμα της έρευνας ήταν βολικό και προσφέρθηκε για
την ποιοτική ανάλυση που παρουσιάστηκε. Προφανώς δεν
είναι δυνατή η αναγωγή των αποτελεσμάτων σε ευρύτερα
πλαίσια.
Συμπεράσματα και Προεκτάσεις

47.  Υλοποίηση της μελέτης σε μια τυπική τάξη εξαθέσιου
δημοτικού (Ε’ ή Στ’) ή/και σε μαθητές που έχουν εξοικειωθεί
με συνεργατικές δράσεις και μεθόδους συνεργατικής
γραφής.
 Ο σχεδιασμός της έρευνας σε μεγαλύτερο δείγμα μαθητών
της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης και σε συνεργατικές δράσεις
μεγαλύτερης διάρκειας, για παραπέρα διερεύνηση.
 των παιδαγωγικών χαρακτηριστικών των wikis στη μαθησιακή
διαδικασία.
 τρόπων προώθησης της συνεργασίας μέσω των μηνυμάτων και
των αναθεωρήσεων στο περιεχόμενο.
Συμπεράσματα και Προεκτάσεις

48. Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας!

49.  Bereiter, C., & Scardamalia, M. (1987). The psychology of written composition.
Hillsdale, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Inc.
 Chu, S. K. W., & Kennedy, D. M. (2011). Using online collaborative tools for
groups to co-construct knowledge. Online Information Review, in press.
 Chu, S.K.W., Wong, K., Lee, C., Chow, K. & Ng, J. (2011). Inquiry project-based
learning with wiki at Primary Five level. Paper presented at CITE
Research Symposium 2011, The University of Hong Kong, Hong Kong.
 Creswell, J. W. (2008). Educational research: Planning, conducting, and
evaluating quantitative and qualitative research (3rd ed.): Pearson Education
Inc.
 Désilets, A. & Paquet, S. (2005). Wiki as a Tool for Web-based Collaborative
Story Telling in Primary School: a Case Study. In Proceedings of World
Conference on Educational Multimedia, Hypermedia and Telecommunications
(pp. 770-777). Chesapeake, VA: AACE. Retrieved 12 January 2013 from:
http://www.editlib.org/p/20175.

50.  Forte, A. & Bruckman, A. (2007). Constructing text: wiki as a toolkit for
(collaborative?) learning. WikiSym’07 (pp. 31‐41). ACM, Montréal, Québec,
Canada.
 Fu, H., Chu, S.K.W., & Kang, W. (2013). Affordances and constraints of wiki for
primary-school students’ group projects. Journal of Educational Technology &
Society, 16(4), 85–96.
 Garrison, D. R., Anderson, T. & Archer, W. (2000). Critical inquiry in a text-based
environment: Computer conferencing in higher education. The Internet and Higher
Education, 2(2), 87-105
 Garrison, D. R., Anderson, T., & Archer, W. (2001). Critical thinking, cognitive
presence, and computer conferencing in distance education. American Journal of
Distance Education, 15(1).
 Herrington, A., & Herrington, J., (2006). Authentic learning environments in higher
education. United States of America, Information Science Publising.
 Herrington, J., & Kervin, L. (2007). Authentic learning supported by technology: Ten
suggestions and cases of integration in classrooms. Educational Media
International, 44(3), 219-236. doi:10.1080/09523980701491666

51.  Jimoyiannis, A., Tsiotakis, P., & Roussinos, D. (2013). Social network analysis of students’
participation and presence in a community of educational blogging. Interactive Technology
and Smart Education, 10, 15–30.
 Jimoyiannis A., Tsiotakis P., Roussinos D. & Siorenta A. (2013). Preparing teachers to
integrate Web 2.0 in school practice: Toward a framework for Pedagogy 2.0, Australasian
Journal of Educational Technology, 29(2), 248-267.
 Kolb, D., Boyatzis, R. & Mainemelis, C. (2000). Experiential Learning Theory: Previous
Research and New Directions. In R. J. Sternberg & L. F. Zhang (Eds.), Perspectives on
Cognitive, Learning, and Thinking Styles (pp. 227–247), NJ: Lawrence Erlbaum.
 Lave, J. & Wenger, E. (1991). Situated learning. Legitimate peripheral participation.
Cambridge: University of Cambridge Press.
 Lee, L. (2010). Exploring wiki-mediated collaborative writing: a case study in an elementary
Spanish course. CALICO Journal, 27(2), 260-276.
 Li, X. X., Chu, S., Ki, W. W., & Woo, M. (2012). Using a wiki-based collaborative process
writing pedagogy to facilitate collaborative writing among Chinese primary school students.
Australasian Journal of Educational Technology, 28(1), 159-181. Retrieved 15 March 2013
from: http://www.ascilite.org.au/ajet/ajet28/li.html
 Li, M., & Zhu, W. (2013). Patterns of computer-mediated interaction in small writing groups
using wikis. Computer Assisted Language Learning, 26, 61–82.
 Lo, J., & Hyland, F. (2007). Enhancing students' engagement and motivation in writing: The case of
primary students in Hong Kong. Journal of Second Language Writing, 16, 219-237.