Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Α΄ Γυμνασίου:Ενότητα 3 :Επαγγέλματα των αρχαίων Αθηναίων Έγινε από την Κατερίνα Προκοπίου

1. Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Α΄ Γυμνασίου
3η ενότητα:
Επαγγέλματα των αρχαίων Αθηναίων
κρεοπώλης
λιθοξόος
κεραμεύς
ἁ λιεύς
Προκοπίου Κατερίνα

2. Σκυτοτόμος
=τσαγκάρης

3. Ἀ θηναῖ οι πολλὰ ἐ πιτηδεύ ουσι, ἵ να τὰ ἀ ναγκαῖ α πορί ζωνται
Αντιστοιχίζω :
ἐπιτηδεύω
εξασφαλίζω
πορίζομαι
για να
ἵ να
ασκώ επάγγελμα
Διατί οἱ Ἀθηναῖοι πολλά ἐπιτηδεύουσι;
……………………………………………………………………………………………
…….
Τι ποιοῦσι οἱ Ἀθηναῖοι ἵνα τὰ ἀναγκαῖα πορίζωνται;
……………………………………………………………………………………………..
......

4. Ναυσικύ δης ναύ κληρος ὢ ν
σπουδάζει περὶ τὴ ν τοῦ σώ ματος τροφὴ ν
ἑ αυτῷ καὶ τοῖ ς οἰ κεί οις
Αντιστοιχίζω :
ὁ ναύκληρος
μεριμνώ, φροντίζω
ὢν
για τους δικούς του
σπουδάζω
που είναι
ἑαυτῷ
ναυτικός
τοῖς οἰκείοις
για τον εαυτό του
● Απαντώ στα αρχαία ελληνικά:
Τι ήταν ο Ναυσικύδης; …………………………………….
Για τι πράγμα φρόντιζε ο Ναυσικύδης;
……………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………
……

5. Ἐγώ εἰμί Ναυσικύδης, ὁ …………………………………, και ………………………ω
περί την τοῦ ……………………………………………………………………………………………..
ἑαυτῷ καὶ τοῖς ……………………………………………………

6. τοῦ τ’ αὐ τὸ δ’ ἐ ποί ουν Ξέ νων ὁ ἔ μπορος καὶ Ξενοκλῆ ς ὁ κά πηλος
τοῦ το αὐ τὸ =αυτό το ίδιο
Ποιῶ = κάνω
ὁ κά πηλος = μικροπωλητής
τί ἐποίουν Ναυσικίδης, Ξένων και Ξενοκλής;
……………………………………………………………………………………
………

7. Πολύ ζηλος ἔ τρεφε ἑ αυτὸ ν καὶ
οἰ κέ τας
ἀ πὸ ἀ λφιτοποιί ας,
ἔ τι δὲ πολλά κις τῇ πό λει
ἐ λειτού ργει.
ἑ αυτὸ ν = τον εαυτό του
ὁ οἰ κέτης = δούλος
ἡ ἀ λφιτοποιία = η παρασκευή κριθάλευρου
ἔ τι = ακόμη
Πολλάκις = πολλές φορές
Λειτουργῶ = προσφέρω δημόσια υπηρεσία
με δικά μου χρήματα
τῇ πό λει (< ἡ πόλις)= στην πόλη
Ποίους ἔτρεφεν Πολύζηλος;
…………………………………….
………………………………………………………………………………
….

8. Γλαύ κων ὁ Χολαργεὺ ς ἐ γεώ ργει
καὶ ἔ τρεφε βοῦ ς
γεωργῶ = καλλιεργώ τη γη, είμαι γεωργός
Χολαργεύς = από τον Χολαργό
ὁ βοῦ ς = το βόδι
Τι ἐπιτηδεύει Γλαύκων, ἵνα τὰ ἀναγκαῖα πορίζεται;
…………………………………………………………………………………………………
……..

9. Ἐγώ εἰμί Γλαύκων, ὁ Χ………………………………, γεωργῶ
και τρέφω ……………………………., ἵνα τὰ ἀναγκαῖα
π……………………..

10. Δημέ ας διετρέ φετο ἀ πὸ χλαμυδουργί ας
οἱ πλεῖ στοι τῶ ν Μεγαρέ ων διετρέφοντο ἀ πὸ ἐ ξωμιδοποιί ας
Διατρέφομαι = ζω, εξασφαλίζω τα απαραίτητα
ἡ χλαμυδουργία = η τέχνη της κατασκευής χλαμύδων
οἱ πλεῖ στοι = οι περισσότεροι
τῶ ν Μεγαρέ ων = από τους Μεγαρείς
ἡ ἐ ξωμιδοποιί α =η τέχνη της κατασκευής εξωμίδων

11. Οὐ κ ὀ λί γοι τῶ ν πολιτῶ ν ἐ ξεμά νθανον τέ χνην τινὰ ,
οἷ ον τὴ ν (τέχνην) τῶ ν λιθοξό ων, κεραμέ ων, τεκτό νων, σκυτοτό μων
(Καί οὐ κ ὀ λί γοι τῶ ν πολιτῶ ν) ἐ ξειργά ζοντο πλεῖ στα ἐ πιτή δεια
τῷ βίῳ .
Οὐ κ ὀ λί γοι = πολλοί
ἐ κμανθάνω = μαθαίνω καλά
Τινά = κάποια
Οἷ ον = όπως, για παράδειγμα
ἐ ξεργάζομαι = εργάζομαι και αποκτώ
πλεῖ στα = πολλά
ἐ πιτήδεια = απαραίτητα
τῷ βίῳ = για τη ζωή τπυς
τέκτων = οικοδόμος,
σκυτοτόμος = τσαγκάρης

12. Ἀθηναῖοι, ὡς καὶ οἱ ἑτέρας πόλεις κατοικοῦντες, πολλὰ ἐν τ ῷ β ίῳ ἐπιτηδεύουσι,
ἵνα τὰ ἀναγκαῖα πορίζωνται
ὡ ς = καθώς
ἕ τερος, ἑ τέρα, ἕ τερον = άλλος
ἐ ν τῷ βίῳ = στη ζωή
Αντιστοιχίζω:
Τι κάνουν οι Αθηναίοι;
καὶ οἱ ἑτέρας πόλεις κατοικοῦντες
πότε;
ἵνα τὰ ἀναγκαῖα πορίζωνται
Και ποιοι άλλοι «πολλὰ ἐπιτηδεύουσι»
πολλὰ ἐπιτηδεύουσι
Γιατί «Ἀθηναῖοι πολλὰ ἐπιτηδεύουσι»;
ἐν τῷ βίῳ

13. ἐπιτηδεύω
μεριμνώ, φροντίζω
πορίζομαι
ναυτικός
ναύκληρος
για τους δικούς του
οἱ πλεῖστοι
όπως, για παράδειγμα
ὢν
εξασφαλίζω
Οὐκ ὀλίγοι
απαραίτητα
σπουδάζω
που είναι
πλεῖστα
εργάζομαι και αποκτώ
ἑαυτῷ
τρέφομαι
ἐκμανθάνω
οι περισσότεροι
τοῖς οἰκείοις
το βόδι
ἐπιτήδεια
τσαγκάρης
οἰκέτης
για τον εαυτό του
Τινά
μαθαίνω καλά
ἡ ἀλφιτοποιία
ακόμη
Οἷον
πολλά
ἔτι
πολλές φορές
τέκτων
πολλοί
Πολλάκις
προσφέρω δημόσια υπηρεσία
με δικά μου χρήματα
σκυτοτόμος
κάποια
ἐξεργάζομαι
μαραγκός, οικοδόμος
Λειτουργῶ
στην πόλη
τῇ πόλει
η παρασκευή κριθάλευρου
γεωργῶ
δούλος
ὁ βοῦς
ασκώ επάγγελμα
Διατρέφομαι
καλλιεργώ τη γη, είμαι γεωργός
Αντιστοιχίζω:

14. Άσκηση μετάφρασης:
Ἀθηναῖοι, ὡς καὶ οἱ κατοικοῦντες ἑτέρας πόλεις,
για να εξασφαλίζουν τα αναγκαία
πολλὰ ἐπιτηδεύουσιν ἐν τῷ βίῳ,
Ο Ναυσικύδης, ο ναυτικός, φρόντιζε για την τροφή
ἵνα πορίζωνται τὰ ἀναγκαῖα:
Οι Αθηναίοι όπως και αυτοί που κατοικούν στις άλλες πόλεις
Ναυσικύδης ὤν ναύκληρος ἐσπούδαζε
του εαυτού του και των δικών του
περὶ τὴν τροφὴν τοῦ σώματος ἑαυτῷ καὶ τοῖς οἰκείοις,
ασκούν πολλά επαγγέλματα στη ζωή τους,
τοῦτ’ αὐτό δὲ ἐποίουν
Ο Πολύζηλος συντηρούσε τον εαυτό του και
τους οικιακούς του δούλους
Ξένων ὁ ἔμπορος καὶ Ξενοκλῆς ὁ κάπηλος.
και ακόμα μερικές φορές
Πολύζηλος ἔτρεφεν ἑαυτόν καὶ οἰκέτας
και το ίδιο ακριβώς έκαναν
ἀπὸ ἀλφιτοποιίας,
προσέφερε δημόσια υπηρεσία στην πόλη με
δικά του χρήματα.
ἔτι δὲ πολλάκις
ο Ξένων ο έμπορος και ο Ξενοκλής ο μικροπωλητής.
ἐλειτούργει τῇ πόλει.
με την παρασκευή κριθάλευρου,

15. Γλαύκων ὁ Χολαργεύς ἐγεώργει καὶ ἔτρεφε
βοῦς,
Αρκετοί από τους πολίτες μάθαιναν καλά
κάποια τέχνη,
Δημέας δὲ διετρέφετο ἀπὸ χλαμυδουργίας,
και εξασφάλιζαν πάρα πολλά αναγκαία αγαθά
για τη ζωή τους.
οἱ πλεῖστοι δὲ Μεγαρέων ἀπὸ ἐξωμιδοποιίας.
του κεραμέα, του μαραγκού, του τσαγκάρη,
Οὐκ ὀλίγοι τῶν πολιτῶν ἐξαμάνθανον τέχνην
τινά,
Ο Γλαύκων από το Χολαργό ήταν γεωργός και
έτρεφε βόδια,
οἷον τὴν (τέχνην) τῶν λιθοξόων,
και οι περισσότεροι από τους Μεγαρείς από
την τέχνη της κατασκευής εξωμίδων
κεραμέων, τεκτόνων, σκυτοτόμων,
ο Δημέας ζούσε από την τέχνη της κατασκευής
χλαμύδων,
καὶ ἐξειργάζοντο πλεῖστα ἐπιτήδεια τῷ βίῳ.
όπως την τέχνη του μαρμαρά

16. ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ
2. ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗΣ ΕΞΩΜΙΔΩΝ
3. ΤΣΑΓΚΑΡΗΣ
4. ΝΑΥΤΙΚΟΣ
6. ΜΙΚΡΟΠΩΛΗΤΗΣ
8. ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΗΣ ΧΛΑΜΥΔΩΝ
9. ΑΛΕΥΡΑΣ
ΚΑΘΕΤΑ:
1. ΞΥΛΟΥΡΓΟΣ, ΟΙΚΟΔΟΜΟΣ
5. ΠΗΛΟΥΡΓΟΣ
7. ΜΑΡΜΑΡΑΣ

17. Παραγωγή
Πρωτότυπη λέξη
Παράγωγη λέξη
θέμα
κατάληξη
θέμα
Παραγωγική κατάληξη
σπουδ
-η
σπουδ
- αζω
Σύνθεση
Α΄ συνθετικό
Β΄ συνθετικό
Σύνθετη λέξη
διά
τρέφομαι
διατρέφομαι
1. Να κατατάξετε τις παρακάτω λέξεις σε απλές και σύνθετες:
πόλις, ναύκληρος, ἔμπορος, βίος, σκυτοτόμος, ἐξεργάζομαι, πολίτης.
2. Να αντιστοιχίσετε τις πρωτότυπες λέξεις της στήλης Α με τις παράγωγες τους στη στήλη Β:
Α΄
Β΄
α. ἐπιτηδεύω
α. σπουδάζω
β. σῶμα
β. τεχνίτης
γ. σπουδή
γ. ἐπιτήδευμα
δ. τέχνη
δ. εὐτραφής
ε. τρέφω
ε. σωματικός

18. Για να τονίζω σωστά τις λέξεις πρέπει να μάθω:
● Τα μακρά και τα βραχέα
● Τους κανόνες τονισμού
Μακρά (—) : η , ω
δίφθογγοι
Βραχέα (Ŭ) : ο, ε
-οι, -αι

19. κανόνες τονισμού:
1. Όταν η λήγουσα είναι μακρά,
η προπαραλήγουσα δεν τονίζεται
Και όχι ἄνθρωπου
1
λήγουσα
3
προπαραλήγουσα
2
παραλήγουσα
Τονίζω τις παρακάτω λέξεις :
Με-γα-ρε-ων
3 2 1
—
Λι-θο-ξο-ων
3 2 1
—
ἐ-τρε-φε
32 1
Ŭ
Οἰ-κει-οις
32 1
—

20. 2. Μακρό πριν από μακρό οξεία
Τονίζω τις παρακάτω λέξεις :
3. Μακρό πριν από βραχύ περισπωμένη
Τονίζω τις παρακάτω λέξεις :

21. 4. Η προπαραλήγουσα παίρνει πάντοτε οξεία
Πε-ρι-βο-λος
3 2 1
ἀ-δυ-τον
3 2 1
Πο-λε-μι-ος
3 2 1
5. Μια βραχύχρονη συλλαβή παίρνει πάντοτε οξεία
Χρο-νος
Με-θη
Τε-λος

22. Τονίζω τις παρακάτω λέξεις:
φανερος
ἐπικαιρων
γνωμην
κινδυνος
κινδυνων
βασιλεως
Ἀντιοχος
Ἀντιοχῳ
πολεμος
πολεμων
προτερον
μετεωρων
προγονων
Σολων
ναυαρχος
μεγεθος
μηκη
παροδος
Μειζονος
ρευματος
θαλαττα
θαλαττης
πληθος
πληθη
πραγματος
πολεμιος
πολεμιων
Αἰτιον
ὡρμησε
χειμωνος
χρονος
τελος
φαινομενον
τοπος
τοπων
διαβατεον
ἐφοδος
ἐφοδου
νυκτος
σεληνη
ἁρματων
σκυτοτομος
τεκτων
πλειστοι
πλειστων
ἐπιτηδεια
λιθοξοος
σωματος
ἐσπουδαζε
ἐμπορος
Οἰκειος
Οἰκειοι
Οἰκειοις
παιδες
παιδων
πειρωνται
παλαιστραις
πρωτον
τροφος
Νησος
νησου
πλουτος
βωμος
ὡραι
τεχνη

23. Να συμπληρώσετε τα κενά με τις σωστές φράσεις:
εν κινήσει – εν δράσει – εν ανάγκη – εν προκειμένω – ενόψει – επ’αυτοφορω – εν καιρω
– εν λευκώ – πάση θυσία – ενώπιος ενωπίω – επ’ ουδενί – επί τη ευκαιρία – εν ευθέτω
χρόνω.
• Ο ρεπόρτερ φωτογράφησε τους ληστές …………………………
• Ο ληστής πιάστηκε …………………………………………………………
• ………………………………………αν δεν τα καταφέρεις μόνος, θα έρθω να σε βοηθήσω.
• ………………………………του ταξιδιού του ανανέωσε το διαβατήριό του.
• Το εκπαιδευτικό μας σύστημα θα μπορούσε να αντιγράψει το φιλανδικό, το οποίο
………………………………………… θεωρείται επιτυχημένο.
• Δε βλέπω άμεση λύση στο πρόβλημά σου. Μη στεναχωριέσαι όμως θα λυθεί …………..
• Το αυριανό μάθημα είναι πολύ σημαντικό δεν πρέπει να λείψεις …………….
• Αύριο θα πάω στο σχολείο σου να δικαιολογήσω απουσίες και …………………………………
θα ρωτήσω και για την επίδοσή σου.
• Πρέπει να σε δω …………………………..έχω ανάγκη τη βοήθειά σου.
• Θα συζητήσω το θέμα σου με τον διευθυντή ………………………………………………………
• Τον κάλεσα να λύσουμε το πρόβλημα με μια συζήτηση ………………………………
Προκοπίου Κατερίνα