PREZNETIM MBI NJOHURITË THEMELORE MBI TË DREJTËN DHE SHTETIN
Dobia Marxhinale
1. KERKESA DHE DOBIA MARXHINALE
Zgjedhja racionale dhe vendimet e konsumatorit.
• Meqenëse mundësit monetare të konsumatorit janë të kufizuara
ai nuk mund të blejë çdo gjë që i jep kënaqësi apo produkte që i japin
kënaqësinë më të madhe.
• Ky kufizim monetar individual varet nga e ardhura korrente e tij,
kursimet e mëparshme mundësitë për të marrë hua.
2. • Një konsumator racional nuk do të blinte një produkt, në qoftë
se përfitimi shtesë është më i vogël së shpenzimi shtesë.
• Zgjedhja racionale e konsumatorit mban parasysh balancimin e
kënaqësisë shtesë të marrë nga një produkt me kënaqësinë
shtesë që mund të merrej nga blerja e një produkti tjetër.
3. Dobia marxhinale dhe kërkesa e konsumatorit.
• Në analizën e zgjedhjes konsumatore, ekonomistët përdorin
termin dobi.
• Qëllimi i konsumatorit është që duke shpenzuar të ardhurat
e tij, të maksimizojë dobinë totale.
• Për të përcaktuar se çfarë do të blejë, konsumatori krahason
dobinë marxhinale (MU), ose kënaqësinë shtesë që merrë
nga konsumi i një njësie shtes produkti apo shërbimi, me dobin
marxhimale që do të merrte nga konsumi i mallrave të tjera.
4. • Zgjedhja konsumatore përcaktohet nga dobia marxhimale
dhe jo nga dobia totale.
• Konsumatorët kërkojnë të maksimizojnë dobin totale por
këtë e bëjnë duke krahasuar dobinë marxhinale me kostot
marxhinale.
• Kur rritet sasia e konsumit të një të mire, në kushtet kur faktorët
e tjerë nuk ndryshojnë, dobia marxhimale e njësisë së fundit
të konsumuar vjen vazhdimisht duke rënë.
• Kjo prirje në ekonomi njihet si Ligji i dobisë marxhinale vënëse
ashtu si dhe lloji i kërkesës, qëndronë në bazë të shpjegimit
të sjelljes së konsumatorit.
5. Dobia e pergjtithshme dhe dobia marxhinale
Sasia e produktit
te konsumar
0
1
Dobia e pergjitshme
(TU) 2
Dobia margjinale (MU)
3
0
4
1
4
3
2
7
2
3
9
2
4
10
0
5
10
6. TU
Paraqitja e dobise se pergjithshme dhe e dobise margjinale
Dobia e pergjitshme
10
5
0
1
2
3
4
5
Sasia e produktit te konsumuar
Q
7. Numeri I gotava te
limonades
0
Dobia toale (TU)
(njesi dobie)
0
6
1
6
2
11
3
5
4
15
3
4
18
2
5
20
8. Në jetën reale nuk ta marrin numerikisht dobin.
• Si masë të dobisë marxhinale të produktit, ekonomistët
përdorin zakonisht shumën e parave që një individ është i
gatshëm të sakrifikoj për të marrë një njësi shtesë të një
produkti.
• Ligji i dobisë marixhinale vënëse përfaqëson në thelb
ligjin e kërkësës, në fakt përcakton edhe kërkesën për
konsumin shtesë të produktit përkatës.
• Për të maksimizuar dobin totale, konsumatori do të ndjek
parimet e zgjedhjes racionale. (d.m.th ai do të blejë një produkt
në qoftëse dobia marixhinale (e maternepora) është më e madhe
ose blerësit me çmimin pra MU = P
9. Dobia marxhianale ne leke
Numeri I gotave te
limonades
Dobia margjinalen
(ne leke)
1
3
2
2,5
3
2
4
1,5
5
1
11. • Parimet e zgjedhjes racionale presupozojnë që blerësit,
individualisht dhe kolektivisht, do të rrisin sasin e kërkuar deri
në punën kur dobia marixhinale (në lek) është e barabart me
çmimin e produktit.
• Supozojmë se alternativat e mundshme i kemi grupuar në
dy produkte A dhe B, Niveli i të prodhuarve të konsumatorit
është X.
• Dobit marixhinale të tyre i binden ligjit të dobisë vënëse
marixhinale dhe kanë parametra të ndryshëm për këto dy
produkte.
12. • Dobia marixhinale e përgjithshme për një njësi monetare për të
gjitha produktet në kushtet e ekuilibrit të konsumatorit quhet
“ dobia marixhinale e të ardhurave “.
• Ekuilibri i konsumatorit shpreh raportin ndërmjet dobisë
marixhinale (Dm) dhe çmimit të produkteve të ndryshme e cila
në pikëpamje matematike mund të shprehet :
Dm e produktit
Dm=
Dm e produktit 2
=
P1
P2
Dm A
Dm B
Dm e produktit 3
Dm =
=
=
P3
PA
PB
Nga elementet e kesaj formule mund te konstatojme se dobia marxhinale e
ndonje produkti mvaret nga lartesia e cmimit
13. Efekti te ardhure dhe efekti i zevendsimit
Kurba e Indifirences
Kombinimet e indiferences
Kombinimet
Televizoret
Kompjuteret
1
2
3
A
B
1
2
6
3
C
3
2
D
4
1,5
14. 6
A
Kurba e indiferences se konsumatorit
5
Dobia marxhinale e produktit perkates (kompjuteret)
MRS =
Dobia marxhinale e produktit prtkates (televizore)
Kompjuteri
4
3
MRS=
B
Y
X
C
2
D
1
Televizor
1
2
3
4
5
Per te matur vleren relative te zgjedhjes ne mes te dy produkteve perdoret koncepti I
normes margjinale te zevedesimit (MRS)
15. Harta e kurbave te indiferences
6
A
Kompjuteri
5
4
3
B
C
U4
D
2
U3
U2
U1
1
Televizor
1
2
3
4
5
6
Zgjedhja e konsumatorit perkufizohet nga dy faktore kryesore: nga te
ardhurat e disponueshme dhe nga niveli I cmimeve
16. Mundesite alternative te konsumatorit
Situata
M
Produkti X (televizoret)
Produkti Y (kompjutere)
0
3
1,5
2
3
1
N
4
4,5
0
6
17. Drejteza (kurba) e buxhetit te konsumatorit
6
N
5
Kjo paraqet kurben e buxhetit
te konsumatorit
4
3
2
1
M
1
2
3
4
Pjerresia e drejtzes NM paraqet raportin e cmimit te produktit
